Η παχυσαρκία είναι νόσος! Αντιμετωπίστε την!

1. Η παχυσαρκία είναι νόσος!
Αντιμετωπίστε την!
Η παχυσαρκία είναι μία σύνθετη πολυπαραγοντική νόσος η οποία
δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στο καρδιοαγγειακό, μυοσκελετικό
και αναπνευστικό σύστημα του ασθενούς και παράλληλα μειώνει
την αυτοπεποίθησή του, δημιουργώντας του σοβαρά ψυχολογικά
προβλήματα.
Η παχυσαρκία σχετίζεται τόσο με γενετικούς όσο και με
περιβαλλοντικούς παράγοντες αλλά κυρίως με το σύγχρονο τρόπο
ζωής.
Θεωρείται η νόσος της ευμάρειας και η επίπτωση της αυξάνει με
γρήγορους ρυθμούς τις τελευταίες δεκαετίες. Υπολογίζεται ότι το
ποσοστό των παχύσαρκων στον δυτικό κόσμο αγγίζει το 20-30 %
του συνολικού πληθυσμού,ενώ τόσο η παχυσαρκία στο γενικό
πλυθησμό, όσο και η παιδική παχυσαρκία προσλαμβάνουν ολοένα
και μεγαλύτερες διαστάσεις.
Πότε ένα άτομο θεωρείται παχύσαρκο?
Ένα άτομο θεωρείται παχύσαρκο όταν το βάρος του είναι 20% ή
περισσότερο πάνω από το αναμενόμενο για το φύλο και την ηλικία
του. Για τη μέτρηση της κλινικής σοβαρότητας της παχυσαρκίας
2
χρησιμοποιούμε το Δείκτη Μάζας Σώματος (βάρος[kg]/ύψος [m]).
Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος με βάρος 90 kg και ύψος 1,85 m,
2
έχει Δ.Μ.Σ. 90/1,85 = 26,3.

2. Αναλυτικά:
Δ.Μ.Σ 20-25 Φυσιολογικός
Δ.Μ.Σ 25-30 Υπέρβαρος
Δ.Μ.Σ 30-35 Παχύσαρκος
Δ.Μ.Σ 35-40 Σοβαρή παχυσαρκία
Δ.Μ.Σ 40-50 Νοσογόνος παχυσαρκία
Δ.Μ.Σ >50 Υπερνοσογόνος παχυσαρκία
Η παχυσαρκία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα
υγείας της σύγχρονης εποχής στο Δυτικό κόσμο διότι σχετίζεται με
σοβαρά συνοδά προβλήματα (π.χ. αρτηριακή υπέρταση,
στεφανιαία νόσο, σακχαρώδη διαβήτη κ.α.) και κατά συνέπεια
αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου στον αναπτυγμένο
κόσμο.
Η θεραπεία της παχυσαρκίας διακρίνεται σε συντηρητική (δίαιτες,
φάρμακα κ.λ.π.) και χειρουργική. Η συντηρητική θεραπεία
εφαρμόζεται στην απλή παχυσαρκία, ενώ η χειρουργική
αντιμετώπιση έχει πολύ καλά αποτελέσματα στη σοβαρή
παχυσαρκία.
Πότε πρέπει να καταφύγω στη χειρουργική θεραπεία?
Η χειρουργική θεραπεία ενδύκνειται για ασθενείς με σοβαρή
(Δ.Μ.Σ. >40) και επίμονη (>5 χρόνια) παχυσαρκία στους οποίους
οι συντηρητικές μέθοδοι έχουν αποτύχει. Επίσης η χειρουργική

3. θεραπεία εχει εφαρμογή και σε ασθενείς με ελαφρότερου βαθμού
παχυσαρκία (Δ.Μ.Σ. >35) οι οποίοι όμως έχουν σοβαρά συνοδά
προβλήματα (αρτ. υπέρταση, σακχ. διαβήτη, υποαπνοϊκό
σύνδρομο κ.α.) και στους οποίους η απώλεια βάρους θα βοηθήσει
και στη καλύτερη αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών.
Η Βαριατρική Χειρουργική (όπως ονομάζεται η χειρουργική της
παχυσαρκίας) περιλαμβάνει διάφορες μεθόδους. Άλλες από αυτές
είναι σχετικά "απλές" (γαστρικός δακτύλιος, γαστρική πτύχωση) και
άλλες λιγότερο (επιμήκης γαστρεκτομή) ή περισσότερο σύνθετες
(επεμβάσεις τύπου by-pass).
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί, ότι οποιαδήποτε μέθοδος και αν
επιλέξει ο ασθενής, σε συνεργασία πάντα με το χειρουργό του,
η πλήρης κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων της κάθε
επέμβασης προεγχειρητικά καθώς και η συμμόρφωση με τις
μετεγχειρητικές οδηγίες αποτελούν τους πιο σημαντικούς
παράγοντες για την επίτευξη ενός επιτυχημένου και μόνιμου
αποτελέσματος.

4. Γαστρικός δακτύλιος
Ο γαστρικός δακτύλιος αποτελεί την πιο απλή μέθοδο για την
θεραπεία της παχυσαρκίας. Είναι κατασκευασμένος από
βιοσυνθετική σιλικόνη και τοποθετείται λαπαροσκοπικά (χωρίς
μεγάλες τομές) γύρω από το επάνω μέρος του στομάχου. Με αυτόν
τον τρόπο, το σχήμα του στομάχου γίνεται σαν κλεψύδρα με δύο
διαμερίσματα. Ένα μικρότερο άνω διαμέρισμα με πολύ μικρή
χωρητικότητα που υποδέχεται την τροφή, και ένα μεγαλύτερο κάτω
διαμέρισμα.
Πως λειτουργεί ο γαστρικός δακτύλιος;
Η τροφή αρχικά εισέρχεται στο άνω μικρότερο διαμέρισμα και
ανάλογα με την ποιότητα της, η κένωση προς το κάτω διαμέρισμα
(κυρίως στομάχι) καθυστερεί από μερικά λεπτά έως και λίγες ώρες.
Επειδή η χωρητικότητα του άνω διαμερίσματος είναι πολύ μικρή
(περίπου 15-25 gr) και η δίοδος επικοινωνίας μεταξύ των δύο
διαμερισμάτων είναι στενή (1-1,5 cm), ο κορεσμός επιτυγχάνεται
γρήγορα, με πολύ μικρές ποσότητες τροφής. Ο δακτύλιος
παχυσαρκίας είναι ρυθμιζόμενος μέσω μίας βαλβίδας η οποία

5. τοποθετείται κάτω από το δέρμα. Η ρύθμιση του γαστρικού
δακτυλίου πρέπει να γίνεται πάντα από εξειδικευμένο χειρουργό.
Ποια είναι τα αποτελέσματα του γαστρικού δακτυλίου;
Η μέση απώλεια βάρους για τον πρώτο χρόνο είναι περίπου 40-
50% του πλεονάζοντος βάρους. Η απώλεια βάρους συνεχίζεται και
τον δεύτερο χρόνο με πιο αργούς ρυθμούς, με την προϋπόθεση ότι
ο ασθενής θα συνεχίζει να παρακολουθείται. Μετά τη τοποθέτηση
του δακτυλίου, οι περισσότεροι ασθενείς έχουν απόλυτη επιτυχία
και χάνουν τα παραπάνω κιλά σε μόνιμη βάση.
Ένα μικρότερο ποσοστό ασθενών παρουσιάζει σχετική επιτυχία και
χάνουν μόνο μέρος των επιπλέων κιλών τους. Αυτοί είναι κυρίως
ασθενείς οι οποίοι έχουν χαμηλές καύσεις και υπερκαταναλώνουν
υγρές ή ρευστές τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα σε λίπος ή
ζάχαρη (π.χ. αναψυκτικά, γλυκά, παγωτά κ.λ.π.). Θα πρέπει
λοιπόν όλοι οι ασθενείς να συμμορφώνονται με συγκεκριμένους
διαιτολογικούς κανόνες, ώστε η επιτυχία να είναι απόλυτη.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του;
Ο γαστρικός δακτύλιος αποτελεί την λιγότερο τραυματική μέθοδο,
με μικρό εγχειρητικό χρόνο (30-45’), μικρό χρόνο νοσηλείας (1
ημέρα), δεν προκαλεί δυσαπορρόφηση βιταμινών και σιδήρου
όπως οι επεμβάσεις τύπου by-pass και αποτελεί μία πλήρως
αναστρέψιμη μέθοδο σε αντίθεση π.χ. με την επιμήκη γαστρεκτομή.
Τα μειονεκτήματα του είναι ότι δεν περιορίζει ικανοποιητικά την
κατανάλωση στα υγρά και στις ρευστές τροφές και αντενδείκνυται

6. για ασθενείς που δεν έχουν διάθεση συνεργασίας με το γιατρό
τους, που έχουν έντονο βουλιμικό σύνδρομο ή που έχουν έλλειψη
αυτοκυριαρχίας και εθισμό στα γλυκά
Πως τοποθετείται ο γαστρικός δακτύλιος;
Ο δακτύλιος τοποθετείται λαπαροσκοπικά και έτσι δεν χρειάζεται
τομή όπως σε επεμβάσεις ανοιχτής χειρουργικής. Επιπλέον η
λαπαροσκόπηση προσφέρει ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο, μικρή
παραμονή στο νοσοκομείο και γρήγορη επαναφορά στις συνήθεις
δραστηριότητες.
Πολλές φορές, μάλιστα, δεν είναι απαραίτητη η διανυκτέρευση στο
νοσοκομείο. Γενικά, η λαπαροσκοπική τοποθέτηση του γαστρικού
δακτυλίου είναι επέμβαση μίας ημέρας (one day clinic).
Είναι επικίνδυνη η τοποθέτηση του γαστρικού δακτυλίου;
Η βαρύτητα και ο κίνδυνος της επέμβασης είναι περίπου τα ίδια με
μία επέμβαση πολύ συνηθισμένη, όπως η λαπαροσκοπική
χολοκυστεκτομή (επέμβαση για πέτρες στη χολή). Έτσι λοιπόν,
όπως η περίπτωση πέτρας στη χολή αντιμετωπίζεται
λαπαροσκοπικά παρά τους κινδύνους που θεωρητικά έχει μία
τέτοια επέμβαση, έτσι και σε περίπτωση διάγνωσης σοβαρού
βαθμού παχυσαρκίας, το σωστότερο είναι να αντιμετωπίζεται
χειρουργικά.
Σε ποιες περιπτώσεις τοποθετείται γαστρικός δακτύλιος;

7. Ο δακτύλιος θα έχει τα ίδια αποτελέσματα και στον άνθρωπο ο
οποίος είναι 250-300 κιλά. Οι περισσότεροι ασθενείς θα χάσουν τα
παραπανίσια κιλά σε μόνιμη βάση. Ένα μικρότερο ποσοστό
ασθενών παρουσιάζει σχετική επιτυχία και χάνουν μέρος των
επιπλέων κιλών τους. Αυτό το ποσοστό είναι κυρίως ασθενείς που
έχουν χαμηλές καύσεις ή καταναλώνουν υγρές τροφές υψηλής
θερμιδικής αξίας (αλκοόλ, σοκολάτα, σαντιγύ κλπ). Σε αυτή την
περίπτωση συζητήστε με τον γιατρό σας για την τροποποίηση της
επέμβασης.
Επιμήκης Γαστρεκτομή ή "γαστρικό μανίκι"
Η λαπαροσκοπική επιμήκης γαστρεκτομή (sleeve gastrectomy), ή
«γαστρικό μανίκι» όπως ονομάζεται, αποτελεί μία επέμβαση
περιοριστικού τύπου η οποία τελειοποιήθηκε στη σημερινή της
μορφή το 2001. Από τότε έχει κερδίσει πολλούς χειρουργούς
παχυσαρκίας ανά τον κόσμο και αποτελεί μία από τις πιο
δημοφιλείς επεμβάσεις παχυσαρκίας, ιδίως σε ασθενείς που έχουν

8. δυσκολία συμμόρφωσης με τις διατροφικές συνήθειες του
γαστρικού δακτυλίου.
Τι είναι η επιμήκης γαστρεκτομή;
Ο θόλος και το σώμα του στομάχου αποτελούν τον κύριο
αποθηκευτικό χώρο της τροφής. Ο στομαχικός θόλος έχει
χωρητικότητα περίπου 1000 με1500 γραμμάρια. Υπό φυσιολογικές
συνθήκες ο κορεσμός επέρχεται όταν το στομάχι γεμίσει με τροφή.
Ο σκοπός της επέμβασης είναι η μείωση της χωρητικότητας του
στομάχου και αυτό επιτυγχάνεται με την αφαίρεση του θόλου και
του μεγαλύτερου μέρους του σώματος του στομάχου,
μετατρέποντας το στομάχι σε ένα στενό σωλήνα («μανίκι»)
χωρητικότητας 80-100 ml, δηλαδή 10 με 15 φορές κάτω από
φυσιολογικό. Έτσι ο κορεσμός επέρχεται με πολύ μικρότερες
ποσότητες τροφής. Η αφαίρεση του θόλου επίσης διαταρράσει την
παραγωγή της γκρελίνης. Η γκρελίνη είναι μια νευρορμόνη η οποία
παράγεται στο θόλο του στομάχου και είναι υπεύθυνη για το
αίσθημα της πείνας. Η αφαίρεση του θόλου του στομάχου
προκαλεί αναστολή της έκκρισης της γκρελίνης με αποτέλεσμα το
μόνιμο περιορισμό του αισθήματος της πείνας.
Ποια είναι τα αποτελέσματα;
Η μέση απώλεια βάρους για τον πρώτο χρόνο είναι περίπου 60-
65% του πλεονάζοντος βάρους ενώ συνεχίζεται η απώλεια βάρους
μέχρι τα τρία χρόνια, οπότε και επιτυγχάνεται ο στόχος του
επιθυμητού βάρους. Η επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά (χωρίς

9. μεγάλες τομές) με ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο και διάρκεια
νοσηλείας 4-5 ημερών. Η πιθανότητα μετεγχειρητικών επιπλοκών
είναι μικρή (1-2%). Στη πλειοψηφία των περιπτώσεων η
αντιμετώπιση είναι συντηρητική χωρίς να χρειάζεται
επανεπέμβαση. Η επέμβαση είναι πιο κατάλληλη για ασθενείς με
Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) μεταξύ 40 και 50, αλλά
χρησιμοποιείται και σε ασθενείς με πολύ σοβαρή παχυσαρκία (BMI
>5O) είτε σαν αυτοτελής μέθοδος, είτε στα πλαίσια μίας
πολυσταδιακής χειρουργικής αντιμετώπισης (πρώτο στάδιο: sleeve
και δεύτερο στάδιο: χολοπαγκρεατική παράκαμψη).
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της;
-Προκαλεί μόνιμη μείωση της όρεξης
-Δεν εμφυτεύονται ξένα σώματα
-Δεν απαιτεί ειδικούς διατροφικούς κανόνες και συνεχή ιατρική
παρακολούθηση
-Δεν προκαλεί δυσαπορρόφηση βιταμινών και σιδήρου
Και ποια είναι τα μειονεκτήματα;
-Μεγαλύτερη διάρκεια νοσηλείας και βαρύτητα χειρουργείου
(νοσηρότητα και θνητότητα) από το γαστρικό δακτύλιο
-Δεν υπάρχουν δεδομένα πέραν της δεκαετίας για τη μακροχρόνια
αποτελεσματικότητα της επέμβασης
-Μη αναστρέψιμη μέθοδος