1. เรื่อง รังสีอัลตราไวโอเลต
ผู้จัดทำ
นำย เอกธนำ แสนมี
นำงสำว ณัฐธิดำ สุโพธิ์

2. รังสีอัลตราไวโอเลต
ภาพถ่ายแสงออโรราจากดาว
พฤหัสบดีในช่วงรังสีอัลตราไวโอเลต
ถ่ายโดยองค์การนาซา
อัลตราไวโอเลต (
ultraviolet ) หรือที่นิยมเรียกชื่อ
แบบย่อว่ายูวี (UV) เป็นคลื่น
แม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความยาวคลื่น
ในช่วงประมาณ 380 nm - 60
nm ซึ่งอยู่ระหว่างแสงที่มองเห็น กับ
รังสีเอ็กซ์นักวิทยาศาสตร์จัดแบ่งรังสียู
วีออกเป็นสเปกตรัมย่อยโดยอิงกับ
ระดับพลังงานของรังสีดงนี้
ั

3. • 380-200 nm ยูวีใกล้ (Near UV: NUV)
• 200-10 nm ยูวีไกล (Far UV: FUV)
• 31-1 nm ยูวีไกลสุด (Extreme UV: EUV)
แต่ทางวิทยาการด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อม นิยมแบ่งรังสียูวีเป็น ยูวีเอ
(UVA) ความยาวคลื่น 380-315 nm ยูวีบ(UVB) ความยาวคลื่น 315-
ี
280 nm และยูวีซี (UVC) ความยาวคลื่น< 280 nm

4. ช่วงความยาวคลื่น พลังงานต่อโฟ
ชื่อ ตัวย่อ
เป็นนาโนเมตร ตอน
ชนิดย่อย อัลตราไวโอเลต เอ,
สเปกตรัมแม่เหล็กไฟฟ้า คลื่นยาว, หรือ UVA 400 nm - 315 nm 3.10 - 3.94 eV
ของแสงเหนือม่วงสามารถ แบล็คไลท์
แบ่งย่อยได้หลายวิธี ร่าง ใกล้ NUV 400 nm - 300 nm 3.10 - 4.13 eV
มาตรฐาน ISO ที่กาหนด อัลตราไวโอเลต บี
UVB 315 nm - 280 nm 3.94 - 4.43 eV
หรือ คลื่นกลาง
ชนิดแสงเปล่งของดวงอาทิตย์
(ISO-DIS-21348) [1] กลาง MUV 300 nm - 200 nm 4.13 - 6.20 eV
อธิบายช่วงเหล่านี้: อัลตราไวโอเลต ซี,
คลื่นสั้น, หรือ UVC 280 nm - 100 nm 4.43 - 12.4 eV
germicidal
ไกล FUV 200 nm - 122 nm 6.20 - 10.2 eV
สุญญากาศ VUV 200 nm - 10 nm 6.20 - 124 eV
ไกลยิ่ง EUV 121 nm - 10 nm 10.2 - 124 eV

5. การค้นพบ
หลังจากที่รังสีอินฟราเรดถูกค้นพบ นักฟิสิกส์ชาวเยอรมัน
ชื่อ โยฮันน์ วิลเฮล์ม ริตเตอร์ (Johann Wilhelm Ritter) ได้
ทดลองค้นหารังสีที่อยู่ตรงข้ามกับรังสีอินฟราเรด นั่นคือ รังสีอินฟราเรด
มีความยาวคลื่นยาวกว่าแสงสีแดง แต่ริตเตอร์ต้องการจะหารังสีชนิด
หนึ่งที่มีความยาวคลื่นสั้นกว่าสีม่วง เขาได้ใช้กระดาษอาบซิลเวอร์คลอ
ไรด์วางไว้กลางแดด พบว่ากระดาษนั้นเปลียนเป็นสีดา ริตเตอร์เรียกรังสี
่
นี้ว่า deoxidizing rays ต่อมาก็เปลี่ยนชื่อเป็นยูวีดังเช่นในปัจจุบัน

6. การแปลงสภาพ DNA โดยทาให้คู่เบสที่จับกันผิดปกติและเกิดการบิดเบี้ยว
ของเกลียว
การรับรังสีอลตราไวโอเลตมากเกินควร ก่อให้เกิดอันตรายกับระบบต่าง ๆ
ั
ของร่างกายได้ รังสีอัลตราไวโอเลตในช่วง UVC มีพลังงานสูงที่สุด และที่
สาคัญคืออันตรายที่สุด แต่พบได้น้อยเพราะบรรยากาศกรองเอาไปหมดแล้ว
ทว่าเครื่องมือฆ่าเชื้อในน้าดื่มอาจปล่อยรังสีช่วงนี้ออกมาก็ได้
รังสีอัลตราไวโอเลตทังสามชนิดคือ UVA, UVB และ UVC สามารถทาให้
้
คอลลาเจนในผิวหนังเสื่อมสภาพได้ ซึงเป็นเหตุหนึ่งให้เกิดริ้วรอยก่อนวัย แต่
่
UVA มีความรุนแรงน้อยที่สุด เพราะไม่สามารถก่อให้เกิดอาการแดดเผา
(sunburn) ทว่ายังน่ากลัวอยู่ที่สามารถแปลงสภาพ DNA ได้ จนอาจ
ก่อให้เกิดมะเร็งผิวหนัง แต่ร่างกายก็สามารถป้องกันได้ โดยการสร้างเม็ดสีเม
ลานินขึ้นมา เพื่อป้องกันการทะลวงของยูวี จึงทาให้ผิวคล้าดามากขึ้น

7. ประโยชน์
ประโยชน์ของรังสีอัลตราไวโอเลตนั้นมีมาก ดังจะได้กล่าวคร่าว ๆ
ต่อไปนี้

8. แบล็กไลต์
แบล็กไลต์ (black light)
เป็นหลอดที่เปล่งรังสียูวีคลื่นยาว
มีสีม่วงดา ใช้ตรวจเอกสาร
สาคัญ เช่น ธนบัตร, หนังสือ
เดินทาง, บัตรเครดิต ฯลฯ ว่า
เป็นของจริงหรือปลอม หลาย
ประเทศได้ผลิตลายน้าที่ไม่
สามารถมองเห็นได้ในรังสีชนิด
นี้ นอกจากนี้ แบล็กไลต์ยัง
สามารถใช้ล่อแมลงให้มาติดกับ
เพื่อที่จะกาจัดภายหลังได้

9. หลอดฟลูออเรส
เซนต์
หลอดฟลูออเรส
เซนต์ หรือหลอดเรือง
แสง ใช้หลักการผลิตรังสี
อัลตราไวโอเลต โดยการ
ทาให้ไอปรอทแตกตัว
รังสีที่ได้จะไปกระทบสาร
เรืองแสงให้เปล่งแสง
ออกมา

10. ดาราศาสตร์
ในทางดาราศาสตร์ โดยปกติแล้ววัตถุที่ร้อนมากจะเปล่งยูวีออกมา
เราจึงสามารถศึกษาวัตถุท้องฟ้าได้โดยผ่านทางยูวี ทว่าต้องไปปฏิบัติใน
อวกาศ เพราะยูวีส่วนมากถูกโอโซนดูดซับไว้หมู่

11. การวิเคราะห์แร่
รังสีอัลตราไวโอเลต
สามารถใช้ตรวจวิเคราะห์
แร่ได้ แม้ว่าจะดูเหมือนกัน
ภายใต้แสงที่มองเห็น แต่
เมื่อผ่านยูวีแล้วก็จะเห็น
ความแตกต่างได้

12. การฆ่าเชื้อโรค
รังสีอัลตราไวโอเลต
สามารถใช้ฆ่าเชื้อโรคได้
โดยเฉพาะในน้าดื่ม และ
ยังสามารถนาไปฆ่าเชื้อใน
เครื่องมือ หรืออาหารได้
ด้วย