3. Λεονάρντο ντα Βίντσι (1452-1519)
Γέννηση: 15 Απριλίου 1452
Θάνατος: 2 Μαΐου 1519
Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι θεωρείται μία από τις κορυφαίες
προσωπικότητες και από τους πιο πολυπράγμονες ανθρώπους που
αναδείχθηκαν στην ιστορία της ανθρωπότητας, όντας ζωγράφος,
γλύπτης, αρχιτέκτονας, μηχανικός, ανατόμος, φυσιολόγος, βοτανολόγος,
φυσικός, φιλόσοφος, μουσικός και λογοτέχνης.
Η καλλιτεχνική του πορεία χωρίζεται σε 4 κύριες φάσεις:
ΠΡΩΤΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ (1472-1482)
ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΜΙΛΑΝΟ (1482-1499)
ΤΡΙΤΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ (1500-1507)
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΩΝ ΤΟΥ ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ (1507-1519)
4. Βίος και έργο του
Το 1469 ξεκίνησε να μαθητεύει στη Φλωρεντία κοντά στον Βερόκιο,
μαζί με τον Σάντρο Μποτιτσέλι, τον Λορέντσο ντι Κρέντι και τον Πιέτρο
Περούτζιο. Ο Λεονάρντο πραγματοποίησε μεταξύ άλλων πολλές
σπουδές παρατηρώντας τη φύση, όπως το περίφημο Τοπίο του Άρνου.
Οι σπουδές αυτές είχαν τελικά άμεση εφαρμογή σε μεταγενέστερα
έργα του, καθώς σχεδόν σε κάθε πίνακα του διακρίνεται και ένα τοπίο
στο φόντο.
Ο Λεονάρντο ανέπτυξε στενή επαγγελματική σχέση με το δάσκαλό του,
Βερόκιο, πράγμα το οποίο μπορούμε να το διαπιστώσουμε μέσα από
κοινές τους δημιουργίες. Κυρίως γνωστός κοινός τους πίνακας είναι η
''Βάπτιση του Χριστού''(τώρα βρίσκεται στην πινακοθήκη Ουφίτσι,
Φλωρεντία), για τον οποίο έχουν ειπωθεί εικασίες σε σχέση με το
Βερόκιο.
5. Εξίσου σημαντικά έργα:
1 - Μόνα Λίζα (La Gioconda) (c. 1503-05)
2 - Ο Μυστικός Δείπνος (1498)
3 - Η προσκύνηση των μάγων (1481)
4 - Παναγία με το γαρύφαλλο (1478-80)
5 - Παναγία των Βράχων (1483-1486)
6 - Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής (1513-16)
2.
3.
4.
5.6.
1.
6. Ραφαέλο Σάντσιο ντα Ουρμπίνο
Γέννηση: 6 Απριλίου (κατ' άλλους 28 Μαρτίου) 1483
Θάνατος: 6 Απριλίου 1520
Ιταλός ζωγράφος και αρχιτέκτονας της κλασικής Αναγέννησης, ο
Ραφαέλο Σάντι ή Σάντσο, ο αποκαλούμενος «Πρίγκηπας των
Ζωγράφων», κατάφερε με τα έργα του να ανοίξει ένα παράθυρο σε
έναν κόσμο πιο γαλήνιο και πιο αρμονικό. Είχε την τάση να αφομοιώνει
ότι θαυμαστό έβρισκε στις διάφορες καλλιτεχνικές εκφράσεις της
εποχής του και να επεξεργάζεται βαθιά τις μεγαλύτερες ζωγραφικές
εμπειρίες του παρελθόντος. Υπήρξε ένας από τους επιφανέστερους
καλλιτέχνες της εποχής του.
Η πρώτη επίσημη καταγραφή της δραστηριότητάς του χρονολογείται
στις 10 Δεκεμβρίου του 1500, σύμφωνα με έγγραφο που πιστοποιεί πως
ανέλαβε να φιλοτεχνήσει ένα ιερό, με προθεσμία έως το Σεπτέμβριο του
1502. Ανέλαβε τις πρώτες παραγγελίες έργων του για εκκλησίες στην
Τσιττά ντι Καστέλλο και στην Περούτζια.
7. Σημαντικά έργα:
Τρία από τα σημαντικότερα του έργα ήταν: Το 1500 οι «Τρεις Χάριτες» (1), το «Όνειρο του
Ιππότη» (2) το 1503-1504 και «Ο Άγιος Γεώργιος και ο δράκοντας», 1505-1506. (3)
Η πρώτη φάση της δραστηριότητάς του τελειώνει με τον περίφημο «Γάμο της Παναγίας»,
το 1504. (4)
Χαρακτηριστική είναι η περίοδος γύρω στο 1504, όταν ο Ραφαήλ, μελέτησε στη Φλωρεντία
τις μεγάλες ζωγραφικές ανακαλύψεις του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Αποτέλεσμα της μελέτης
αυτής είναι μια σειρά από ανυπέρβλητες σε ωραιότητα Παναγίες. Οι κυριότερες από αυτές
είναι η «Παναγία του Μεγάλου Δούκα» το 1505 (5), η «Παναγία με την καρδερίνα» το
1506 (6), η «Ωραία περιβολάρισσα» ή «Η Ωραία Κηπουρός» το 1507 (7), η «Η Παναγία του
Γκραντούκα» το 1505. (8)
9. Σάντρο Μποττιτσέλλι
Γέννηση: 1 Μαρτίου 1445
Θάνατος: 17 Μαΐου 1510
Ιταλός ζωγράφος της αναγέννησης. Αποτέλεσε έναν από τους πιο
γνωστούς και επιτυχημένους καλλιτέχνες της εποχής του, του
οποίου η φήμη άρχισε να εξανεμίζεται κατά τις αρχές του 16ου
αιώνα, όταν οι φιλοσοφικές ιδέες που διαπερνούσαν τους πίνακές
του άρχισαν να εκτοπίζονται. Σε νεαρή ηλικία άρχισε να εξασκείται
ως χρυσοτέχνης.
Κανονικό όνομα: Ο Αλεσσάντρο ντι Μαριάνο Φιλιπέπι
10. Βίος και έργο του
Μία από τις πρώτες παραγγελίες που ανέλαβε, χρονολογείται με ακρίβεια στο 1470 και περιλάμβανε
μία σειρά πινάκων που θα απεικόνιζαν τις επτά βασικές αρετές (δύναμη, πίστη, ελπίδα, δικαιοσύνη,
αγάπη, σύνεση και εγκράτεια), για λογαριασμό ενός ειδικού δικαστηρίου, με αρμοδιότητα σε υποθέσεις
εμπορικού δικαίου. Ο Μποτιτσέλι φιλοτέχνησε τελικά μόνο τη Δύναμη.
ο Μποττιτσέλλι ολοκλήρωσε αρκετές προσωπογραφίες. Στις σημαντικότερες από αυτές, ανήκει η
Προσωπογραφία του Τζουλιάνο των Μεδίκων καθώς και η Προσωπογραφία νέου που κρατά μετάλλιο
του Κόζιμο των Μεδίκων.
Στα τελευταία έργα του, ο Μποτιτσέλι υιοθέτησε ένα απλούστερο ύφος, απέριττο και απαλλαγμένο από
έντονα διακοσμητικά στοιχεία που θα αποσπούσαν την προσοχή του θεατή από το κεντρικό θέμα,
πιθανά διότι δεν στόχευε στην τέρψη όσο στη διδακτική λειτουργία του πίνακα. Στο τέλος της ζωής του,
διάφορες ασθένειες καθώς και μία αναπηρία εξαιτίας της παραμόρφωσης της πλάτης του, του
στέρησαν την επαφή με τη ζωγραφική. Πέθανε στις 17 Μαΐου του 1510 και τάφηκε στο κοιμητήριο της
εκκλησίας των Αγίων Πάντων.
11. Σημαντικά έργα:
1. Παρθένος και Βρέφος με άγγελο 1465-1467
2. Πορτρέτο νεαρού άντρα 1469
3. Η Δύναμη 1470
4. Η προσκύνηση των Μάγων 1470
5. Η ανεύρεση του σώματος του Ολοφέρνη 1470
6. Η Γέννηση 1473 – 1474
7. Ο Αναστημένος Χριστός 1480
8. Η Άνοιξη 1482
1. 2.
3.
4. 5.
6.7.
8.
12. Μηχαήλ - Άγγελος
Γέννηση: 6 Μαΐου 1475
Θάνατος: 18 Φεβρουαρίου 1564
Αν ήθελε κανείς να εξαγριώσει τον Μικελάντζελο, δεν είχε παρά να τον
αποκαλέσει ζωγράφο. Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του γλύπτη
Το 1487 , όπου έκανε τα πρώτα του βήµατα στη νωπογραφία και στο
σχέδιο . Από το 1488 και µετά άρχισε να ασχολείται από µόνος του µε τη
ζωγραφική. Παράλληλα ο Μιχαήλ Άγγελος επηρεάστηκε από το δάσκαλο
του στη γλυπτική Μπρετοντο ντι Τζιβανι.
Χαρακτηριστικό είναι ότι η ανθρώπινη μορφή ήταν από τα βασικά θέματα
του Μιχαήλ Άγγελου, τοποθετώντας στο κέντρο του έργου του τον
άνθρωπο και τις δυνατότητές του, ένα κυρίαρχο στοιχείο της Αναγέννησης.
13. Βίος και έργα του
Χάρη στη φήμη που είχε αποκτήσει στη Ρώμη, ανέλαβε αρκετές παραγγελίες
έργων. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει η ανάθεση του Δαβίδ, για τον καθεδρικό ναό της
Φλωρεντίας, ενός μαρμάρινου γλυπτού που για τους πολίτες ήταν σύμβολο αρετών
του πολίτη. (θάρρος, ευψυχία). Το έργο του ξεκίνησε το 1501 και ολοκληρώθηκε το
1504. Ο Δαβίδ δεν χαρακτηρίζεται ως ένα ήρεμο αγόρι, αλλά ως ένας νέος που
σφύζει από ενέργεια και δύναμη συμβολίζοντας την ενέργεια, την πίστη και την
ελπίδα. Έχει ένα βλέμμα απλανές αλλά και άγρυπνο ταυτόχρονα. Το δεξί του χέρι
ακουμπάει στον ρωμαλέο του μηρό, ενώ το αριστερό είναι ανασηκωμένο και κρατά
σφεντόνα.
Στη Ρώμη, ο Μικελάντζελο φιλοτέχνησε ένα Βάκχο (από τα πρώτα έργα του) μετά
από παραγγελία του Ριάριο. Το κεφάλι του είναι χαμηλωμένο, τα μάτια του
κοντεύουν να κλείσουν, το μισάνοιχτο στόμα δίνει την εντύπωση πως
βαριανασαίνει σαν μεθυσμένος.
Βάκχος
Δαβίδ
14. Είδη πιετά
Η πιετά στη Ρώμη: Η πιετά, δηλαδή η Παναγία να
κρατά τον Χριστό είναι το πρώτο σημαντικό έργο του
Μιχαήλ Αγγέλου. Συγκεκριμένα, είναι ένα μαρμάρινο
γλυπτό της Αναγέννησης, γνωστό ως ‘’Αποκαθήλωση’’.
Η Παναγία απεικονίζεται σε πολύ νεαρή ηλικία. Μια
ερμηνία που έχει υπωθεί για την νεαρή Παναγία-
μητέρα είναι πως η νιότη της συμβολίζει την αγνότητά
της, καθώς είπε και ο ίδιος ο Μικελάντζελο στο
βιογράφο του: «Δεν ξέρεις ότι οι αγνές γυναίκες
μένουν φρέσκες για πολύ περισσότερο χρόνο από
αυτές που δεν είναι αγνές; Πόσο μάλλον στην
περίπτωση της Παρθένου, που ποτέ δεν είχε βιώσει το
παραμικρό λάγνο πάθος που μπορεί να άλλαζε το
σώμα της;»
15. Η πιετά θρήνος του Duomo: η
Παναγία με το κεφάλι της
ακουμπισμένο σε αυτό του
με ξεκάθαρα χαρακτηριστικά
φανερώνεται ως η
του πόνου. ΄Επειτα, πάνω από
τρεις στενά δεμένες μεταξύ
μορφές του Χριστού, της
και της Μαγδαληνής υψώνεται
γεροντικό κεφάλι του
οποίος κατά τον Βαζάρι έχει
χαρακτηριστικά του Μιχαήλ
Αγγέλου.
16. Η πιετά του Βατικανού: Απεικονίζει την Παναγία να κρατά στα
χέρια της το σώμα του Χριστού μετά τη σταύρωση. H πιετά
καθοριστικά στην καταξίωσή του, ενώ αποτελεί και το
που φέρει την υπογραφή του Μικελάντζελο. Κατασκευάστηκε
ταφικό μνημείο του καρδινάλιου. Η σύνθεση του είναι
Παναγία απεικονίζεται σε πολύ νεαρή ηλικία (ακόμη και πιο
τον Χριστό) και για αυτό υπάρχουν σχετικές ερμηνείες. Μια
είναι πως η νιότη της συμβολίζει την αγνότητά της, καθώς
ίδιος ο Μικελάντζελο στον Κοντίβι “Δεν ξέρεις ότι οι αγνές
μένουν φρέσκες για πολύ περισσότερο χρόνο από αυτές που
αγνές; Πόσο μάλλον στην περίπτωση της Παρθένου, που ποτέ
βιώσει το παραμικρό λάγνο πάθος που μπορεί να άλλαζε το
17. Η πιετά του Ροντανίνι: Είναι το
τελευταίο έργο του Μιχαήλ
που το δούλευε ακόμα και 6 μέρες
πεθάνει. Παρουσιάζει την Παναγία
πάνω σε ένα τάφο να κρατάει το
του νεκρού γιου της που αν και
άψυχο στέκει όρθιο καθώς
πάνω της. Το θέμα του έργου είναι
θάνατος, στην πιο ολοκληρωμένη
εκφραστική διατύπωση, όχι μόνο
θανάτου του Χριστού, αλλά του
θανάτου σαν την απόλυτη
της ζωής.