Araling Panlipunan 5 Ang Edukasyon noong Panahon ng EspanyolJuan Miguel Palero
Itong modyul ng pangkatuto ay makakatulong sa mga mag-aaral tungkol sa Edukasyon noong Panahong sinakop tayo ng mga Espanyol. Dito din makikita ang mga paraan ng edukasyon noong Panahon ng Espanyol
Sa araling ito, tatalakayin natin ang mga pamamaraang ginamit ng mga Espanyol upang maipatupad ang Kolonisasyon. Pangunahin sa mga patakarang ito ang kristiyanisasyon, reduccion, tributo, encommienda, at polo y servicio o sapilitang paggawa. Tatalakayin din dito ang naging epekto ng mga patakaran sa mga katutubo at naging reaksiyon nila rito.
Araling Panlipunan 5 Ang Edukasyon noong Panahon ng EspanyolJuan Miguel Palero
Itong modyul ng pangkatuto ay makakatulong sa mga mag-aaral tungkol sa Edukasyon noong Panahong sinakop tayo ng mga Espanyol. Dito din makikita ang mga paraan ng edukasyon noong Panahon ng Espanyol
Sa araling ito, tatalakayin natin ang mga pamamaraang ginamit ng mga Espanyol upang maipatupad ang Kolonisasyon. Pangunahin sa mga patakarang ito ang kristiyanisasyon, reduccion, tributo, encommienda, at polo y servicio o sapilitang paggawa. Tatalakayin din dito ang naging epekto ng mga patakaran sa mga katutubo at naging reaksiyon nila rito.
The document summarizes the Spanish colonization of the Philippines, including reasons for colonization such as spreading faith and increasing dominion. It discusses the establishment of the Catholic Church in the Philippines through various religious orders. It also outlines the political, economic, social, and education systems implemented during the Spanish period, such as the encomienda system, tribute system, galleon trade, social class structure, and founding of schools and universities. Overall, the document provides a high-level overview of key aspects and developments during Spanish colonization of the Philippines from the 16th to 19th centuries.
Isang pagpapaliwanag kung paano nakaapekto sa pamumuhay ng mga Pilipino ang relihiyong Kristiyanismo at ang Sistemang Reduccion na ipinatupad ng mga misyonerong paring Espanyol
Sa pamamagitan ng araling ito, mabibigyang-linaw ang konsepto ng kolonisasyon kung saan mauunawaan ang mga naging layunin at pamamaraan ng mga Espanyol sa pananakop sa Pilipinas sa panahon ng kolonyalismo. Malalaman ang mga paglalakbay na inilunsad ng mga Espanyol upang makatuklas ng lupain hanggang sa makarating at makapagtatag sila ng pamayanan sa ilang bahagi ng ating kapuluan.
Sa pagtatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
a.) maipapaliwanag ang mga sinaunang paniniwala at tradisyon at ang impluwensiya nito sa pang-araw-araw na buhay;
b.) maihahambing ang mga paniniwala noon at ngayon upang maipaliwanag ang mga nagbago at nagpapatuloy hanggang sa kasalukuyan;
c.) matatalakay ang paglaganap ng Islam sa bansa;
d.) masusuri ang pagkakapareho at pagkakaiba ng kagawiang panlipunan ng sinaunang Filipino sa kasaukuyan; at
e.) makabubuo ng konklusyon tungkol sa kontribusyon sinaunang kabihasnan sa pagkabuo ng lipunan at pagkakakilanlang Pilipino.
The document summarizes the Spanish colonization of the Philippines, including reasons for colonization such as spreading faith and increasing dominion. It discusses the establishment of the Catholic Church in the Philippines through various religious orders. It also outlines the political, economic, social, and education systems implemented during the Spanish period, such as the encomienda system, tribute system, galleon trade, social class structure, and founding of schools and universities. Overall, the document provides a high-level overview of key aspects and developments during Spanish colonization of the Philippines from the 16th to 19th centuries.
Isang pagpapaliwanag kung paano nakaapekto sa pamumuhay ng mga Pilipino ang relihiyong Kristiyanismo at ang Sistemang Reduccion na ipinatupad ng mga misyonerong paring Espanyol
Sa pamamagitan ng araling ito, mabibigyang-linaw ang konsepto ng kolonisasyon kung saan mauunawaan ang mga naging layunin at pamamaraan ng mga Espanyol sa pananakop sa Pilipinas sa panahon ng kolonyalismo. Malalaman ang mga paglalakbay na inilunsad ng mga Espanyol upang makatuklas ng lupain hanggang sa makarating at makapagtatag sila ng pamayanan sa ilang bahagi ng ating kapuluan.
Sa pagtatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
a.) maipapaliwanag ang mga sinaunang paniniwala at tradisyon at ang impluwensiya nito sa pang-araw-araw na buhay;
b.) maihahambing ang mga paniniwala noon at ngayon upang maipaliwanag ang mga nagbago at nagpapatuloy hanggang sa kasalukuyan;
c.) matatalakay ang paglaganap ng Islam sa bansa;
d.) masusuri ang pagkakapareho at pagkakaiba ng kagawiang panlipunan ng sinaunang Filipino sa kasaukuyan; at
e.) makabubuo ng konklusyon tungkol sa kontribusyon sinaunang kabihasnan sa pagkabuo ng lipunan at pagkakakilanlang Pilipino.
This document summarizes the characteristics of traditional ethnic architecture in the Philippines, specifically the "bahay kubo" house. Ethnic architecture was inspired by the local environment and climate and often used natural materials like wood, bamboo, vines and thatch. The bahay kubo is a traditional nipa hut with a bamboo frame, palm thatch roof, and walls made of woven bamboo or wood. It typically has an open living area, separate bedrooms and kitchen, and a front and back porch.
K 12 araling panlipunan learners materialPerlita Adina
This document appears to be a periodic test in English for students. It contains 5 sections that assess students' abilities in areas like phonics, punctuation, parts of speech, and identifying nouns in sentences. The test covers topics such as identifying initial/final consonant blends, real vs make-believe sentences, correct punctuation, properties of nouns, forming plurals, and boxing nouns in sample sentences. It will be graded and include the student's name, grade, school, and date.
The document summarizes the key Philippine government agencies related to transportation and communication. It discusses the Department of Transportation and Communications (DOTC) as the lead agency, and its subagencies like the Land Transportation Office, Civil Aviation Authority, Maritime Industry Authority, and Philippine National Railways. It also briefly outlines the different modes of transportation regulated by these agencies, both land-based like jeepneys, buses, tricycles, and sea/air-based. Finally, it notes some challenges faced in transportation like high fuel prices and traffic, as well as in communication like lack of funds, outdated technology, and corruption.
This is topic is all about Education during the Spanish Regime. This is in Tagalog. This is definitely helpful for those schools having Araling Panlipunan. I have prepared this presentation for my 5th grade class. I hope you find this useful and I do hope I'll be able to help you save time so you can be more productive! May abundance be with you!
Ang kilusang propagandista MARIANO PONCEEstella Ramos
Mariano Ponce,together with Jose Rizal, Marcelo H. del Pilar, and Graciano Lopez Jaena, formed and led the Propaganda Movement in order to fight for reforms. Propaganda Movement lasted for two years (1872-1892).
The document discusses the history of architecture and housing styles in the Philippines. It describes indigenous housing styles like cave dwellings, portable shelters, and elevated houses that were influenced by geography, climate, and available resources. It also outlines Spanish colonial-era structures like churches, convents, and townhouses built from stone, brick, and adobe. In the 20th century, American urban planning influenced the development of schools, hospitals, and the introduction of the bungalow-style house as a new status symbol. Housing styles evolved from simple dwellings to incorporate mixed Filipino, Spanish, and Chinese influences in structures like the bahay na bato and modern apartments, condominiums, and hotels.
During the pre-Spanish era, Philippine architecture varied between regions due to differences in climate, materials, and culture. Houses were designed to be lightweight and transparent to suit the tropical climate, with structures including elevated bamboo houses in coastal areas, stilt houses in lowlands, and wood houses in mountainous regions. Architectural styles featured open plans, natural ventilation, and decorative elements that reflected local traditions and beliefs.
Tinalakay sa nakaraang modyul ang mga instrumentong kolonyalng mga
Kastila sa Pilipinas. Ito ay ang Kristiyanisasyon, reducción, tributo at polo. Ang
mga ito ay naging dahilan ng pag-aalsa ng mga Pilipino, lalo na ang tributo at
polo. Mayroon ding mga Pilipinongnag-alsa dahilayaw nilang iwanan ang mga
sinaunang paniniwala na matagal nang nakaugat sa sariling kultura. Ang
pagkamkam ng mga prayleng Espanyolsa mga lupain ng mga Pilipino ay isa pang
dahilan ng mga pag-aalsa, lalo na sa mga Tagalog na lalawigan sa Luzon.
Tatalakayin sa modyul na ito ang mga pag-aalsa nina Tamblot sa Bohol
(1621-1622), Maniago sa Pampanga(1660), at ang mga agraryong pag-aalsa sa
mga probinsya ngLuzon(1745). Ang magkakahiwalay na mga pag-aalsang ito ay
isinalaysay ng mga pariat matataas na opisyal naKastila sa kanilang mga sinulat.
Ang mga primaryang sanggunian ay nagbibigay liwanag tungkol sa hinaing ng
mga Pilipino sa ilalim ng Espanya at mahihinuha mula sa mga dokumentongito
ang epekto at kahalagahan ng mga pag-aalsa sa kasaysayan ng Pilipinas.
Ito ay isang handout o learner's module na katatagpuan ng aralin o paksa tungkol sa Imperyalismo sa Pilipinas. Dito din matatagpuan ang mga iba't-ibang konsepto sa Imperyalismo sa Pilipinas.
Araling Panlipunan 6 Hand out- Mga Pangyayari sa Pag-Usbong ng Nasyonalismong...JENNBMIRANDA
Ito ay mga pinagsamang Araling nakapaluob sa Unang Markahan sa ikaanim na baitang.
Ano-ano ang mga salik na nagbigay daan sa pag-usbong ng diwang makabansa?
1. Ang Pagbukas ng Pilipinas sa Kalakalang Pandaigdig.
- Taong 1834, ng hayagang binuksan ang Maynila sa Kalakalang pandaigdig. Binuksan din ang daungan ng Sual, Iloilo at Zamboanga at ng sumunod na taon ay ang Cebu.
Dahil dito ay umunlad ang mga produktong panluwas at lumaki ang kapital ng ating bansa. Pinaigi ang teknolohiyang pansakahan at dumami ang mga aning produkto ng mga magsasaka.
Ang bilang ng mga may-ari ng lupain , mga negosyante at mangangalakal ay dumami rin. Gumanda ang transportasyon at komunikasyon kaya naging mabilis ang pagkilos ng mga produkto. Ang mga ganitong pagbabagong dulot ng kalakalan ang nagbigay daan sa madalas na pagkikita at pagkikilala ng mga tao. Namulat sila sa sariling kalagayan kaiba sa mga prayle at mga Kastila.
2. Ang Paglitaw ng Gitnang Uri ng mga Pilipino.
Ang tao sa lipunan noong panahon ng mga Kastila ay nauuri-uri ayon sa kalagayan nila sa buhay. Ang mga purong Kastila na sa Espanya ipinanganak ay tinatawag na peninsulares . Ang mga isinilang sa Pilipinas mula sa kapwa Kastila ay mga insulares at mestizo naman ang tawag sa mula sa dalawang angkan, Kastila at Pilipino o Intsik.
Ang pinakamababa sa pangkat ng tao ay ang karaniwang mamamayang Pilipino na kilala sa tawag na indio o busabos.
Sa pagdaan ng mga panahon , nabago ang panghuling uri. Ang pag-unlad ng kabuhayan ng mga negosyante at mangangalakal ang nagbunsod sa paglitaw ng pangkat ilustrado.
Sila ang mga Pilipinong nagkaroon ng magandang katayuan sa lipunan at nagsimulang humiling ng mga pagbabago. Kinalaban nila ang mga impluwensiya ng mga Kastila at prayle . Pinag-aral ang mga anak sa Maynila, sa Espanya at sa ibang bansa . Di nagtagal , ang mga nakapag-aral ay bumuo naman ng pangkat ng intelligentsia. Dahil sa natamong kaalaman at karunungan ay lalong lumawak at lumaki ang kanilang pang-unawa sa kahulugan ng kalayaan na dapat ipaglaban.
Kabilang sa mga Pilipinong nakapag-aral sa ibang bansa ay sina Dr.Jose Rizal, Graciano Lopez Jaena, Marcelo H. del Pilar, Mariano Ponce , Antonio Luna, Felix Hidalgo at marami pang –iba.
3. Ang Pagpasok ng mga Liberal na kaisipan.
Nang ang mga panahong yaon, mabilis na lumaganap sa Espanya ang liberal na kaisipan . Nakilala ang mga pampulitikang manunulat na tulad nina Jean Jacques Rousseau, Voltaire at John Locke na di- sang-ayon sa umiiral na sistemang monarkiyal. Ayon sa kanila kung mapapatunayan ng mga mamamayan na hindi na karapat-dapat ang pinuno sa kanilang pagtitiwala ay kailangang alisin na ito at palitan.
Ang kaisipang liberal na ito ay nadama sa naganap na Himagsikang Pranses.
Ang mga simulain ng mga Pranses, “Pagkapantay-pantay, kalayaan, at pagkakapatiran ay umabot at nakarating sa Pilipinas .
IMPERYALISMO SA TIMOG SILANGAN AT SILANGANG ASYA.pptx
Spanish Era
1.
2.
3. Miguel Lopez de Legazpi
Matagumpay na nakapagsimula
ng pirmihang panirahan sa
Pilipinas. Magiliw na
pakikitungo sa mga Pilipino.
Pebrero 13, 1565
Pebrero 22, 1565 -
Nakipag-
”SANDUGUAN” kay
Datu Urrao ng Samar.
March 16, 1565 -
Nakipag-”SANDUGUAN”
kina Sikatuna at Sigala –
Mga pinuno ng Bohol.
4. Hindi nagustuhan ng mga
Pilipino sa Cebu si Legazpi.
Kaya sa pangunguna ni
Raha Tupas, sila’y buong
tapang na nakipaglaban sa
mga ito ngunit sila’y natalo
dahil sa mga makabagong
armas ng mga Kastila.
Abril 27, 1565
5. Namalagi si Legazpi sa Cebu
1565 – LUNGSOD NG KABANAL-BANALANG NGALAN NI HESUS “Villa
del Santisimo Nombre de Jesús" (Town of the Most Holy Name of Jesus)
1569 – Panay
1570 – ipinadala ni Legazpi ang kanyang apo na si Juan de Salcedo upang
labanan ang mga pirata sa Mindoro
- inutusan ni Legazpi si Martin de Goiti na alamin ang tungkol sa
hilagang parte ng Pilipinas partikular sa Luzon na pinamumunuan ng mga
Muslim.
Mayo 8, 1570 - Dumating ang mga Kastila sa Manila Bay. Sinalubong sila ng
mga katutubo sa pamumuno ni Raha Sulayman.
6. Ang kahalagahang
pampulitika at pang-ekonomiya
ang naging dahilan ni Legazpi
upang sakupin ang Maynila at
ginawang sentro ng kalakalan
sa Luzon.
Ninais ni Legazpi na
gawing daungang
pangkalakalan ang
Manila Bay ngunit
ayaw ni Raha
Sulayman
May 24, 1570 –
Battle of
Manila
Abril 15, 1571 - pinamunuan ni Legazpi
ang ekspedisyon sa Maynila
Mayo 19, 1571 – sumailalim ang Maynila
sa pamumuno ng Espanya.
Hunyo 24, 1571 – ipinahayag na
kabisera ng Pilipinas ang Maynila.
7. MGA DAHILAN NG MADALING PAGKAKASAKOP SA PILPINAS
• Walang pagkakaisa ang mga Pilipino. Nahahati ang mga pangkat
ng Pilipino sa mga barangay.
• Mahusay ang mga Kastila sa labanan at pamumuno. Naaakit ng
mga dayuhan ang mga Pilipino dahil sa magandang pakikitungo
ng mga ito.
• Kulang sa mga makabagong armas ang mga Pilipino. Tanging
sibat at pana lang ang sandata nila samantalang kanyon at baril
ang sa mga Kastila.
10. • tagapatupad ng
mga batas ng
hari mula sa
Espanya
• punong
komandante ng
hukbong
sandatahan.
• tagapamahala
ng mga pulo sa
Pasipiko na
bahagi noon ng
Pilipinas.
• tagahirang at
tagatanggap ng
mga embahador
mula sa iba't ibang
bansa sa Silangan.
• tagapagdeklara ng
pakikidigma o
pakikipagkasundo
sa iba pang bansa
sa Silangan.
• tagapangasiwa ng lahat ng
tanggapan ng pamahalaan at
sa pangongolekta ng buwis
• tagahirang at
tagatanggal ng mga
opisyal at kawani
maliban sa mga
hinirang ng mga hari
11. • Kataas-taasang
hukuman sa
kolonya
• Tagapayo ng
gobernador heneral
• Gobernador
heneral, 3 oidores
(mahistrado), 1
piskal
• Magbigay
katarungan sa mga
usaping kriminal at
sibil.
12. • pinuno ng
Alcaldia o mga
lalawigang
mapayapa
• Nangongolekta ng
buwis.
• Nagpapanatili ng
katahimikan
• Nagpapahintulot sa
mga kalakalan
• Nangangasiwa sa
gawaing pangrelihiyon
13. • pinuno ng
Corregimiento o
mga lalawigang
may kaguluhan
• Namumuno sa
lalawigan
• Nagpapasya sa
mga usapin sa
nasasakupan
•Tagalikom ng tributo
• Pinuno ng hukbo sa
lalawigan
• pinuno ng
PUEBLO o bayan
• Namumuno sa bayan at nagpapasya sa iba’t
ibang usapin
• Katulong ang teniente de justicia [namamahala sa mga
hangganan], alguacil [konstable], teniente segundos
[tenyente ng distrito] at directorcillo [kalihim]
14. • pinuno ng cuidad o mga lungsod • AYUNTAMIENTO - konseho
• 12 regidores [konsehal], 1 escribano [kalihim], 1 alguacil-mayor
[punong konstable]
• pinuno ng
BARANGAY
• Tagalikom ng tributo para sa gobernadorcillo.
• Nagpapanatili ng katahimikan at kapayapaan
• Nobyembre 19, 1595 – Maynila – kabiserang lungsod ng kolonya
• Nangunguha ng polista o lalaking gagawa para sa
gawaing pambayan
•Hindi nagbabayad ng
buwis at libre sa
sapilitang paggawa ng
mga cabeza ng 25 taon
17. Reduccion at Doctrina
Ang mga Pilipino ay inilipat ng mga Espanyol sa mga bagong panirahan na
kung tawagin ay Reduccion.
Mula sa Reduccion, nabuo ang mga pueblo. Bawat pueblo ay kakikitaan ng
plaza complex, simbahan, convento, at sa ibang gilid ay ang bahay ng mga
Principalia.
Doctrina – tumutukoy sa pagtuturo ng katesismong Katoliko sa mga
mamamayan upang maihanda sa pamumuhay sa parokya.
18. Sistemang Encomienda
Encomienda – lupang ipinagkatiwala sa mga Espanyol upang pamahalaan,
kapalit ng kanilang matapat na serbisyo sa hari ng Spain.
Encomendero – namumuno sa encomienda
Tributo – Sistema ng pagbubuwis. Maaaring bayaran ng salapi. Nagsisimula
sa 8 reales na naging 10 reales noong 1602 at naging 12 reales noong 1851.
Maliban sa salapi pwede rin ang ibigay ang ginto, tela, bulak, palay, manok at
iba pang produkto.
Bandala – sapilitang pagbibili ng mga produkto tulad ng palay at langis ng
niyog.
Tributo
Bandala
19. Polo Y Servicio
Polo Y Servicio – sapilitang paggawa ng mga lalaking naninirahan sa
Pilipinas mula edad 16-60 ng walang bayad sa loob ng 40 araw.
- Ilan sa mga pinapagawa sa polista ay pagtatayo at pagkukumpuni ng daan,
simbahan, at pagpuputol ng puno.
- Maaari lamang malibre sa polo sa pamamagitan ng falla o pagbabayad ng 1
½ reales sa bawat araw na kinakailangang magtrabaho. Noong 1884,
binawasan ang bilang ng araw ng polo at ginawang 15 lamang.
20. Sistemang Kasama
Hacienda – malawak na lupaing pinangangasiwaan ng mga misyonero
- Inquilino ang nangangasiwa sa lupang kinuha ng prayle at mayayamang
Espanyol.
Kasama - ang tawag sa mga tauhan ng Inquilino na umaasa sa kanila.
Kabilang dito ang mga mahihirap na kamag-anak ng Inquilino. Sila ang
tagahawan, tagasaka ng lupain at katulong sa bahay.
- Pagdating ng anihan, 10% ng kita ay ibinabayad sa renta ng lupa at ang
matitira ay pinaghahatian ng Inquilino at Kasama.
21. Kalakalang Galyon
1565 – nagsimula ang kalakalang galyon.
KALAKALANG GALYON – dahil ginamit ang malaking sasakyang-pandagat
bilang galyon sa pagdadala ng kalakal
MANILA-ACAPULCO – dahil mula Maynila hanggang Acapulco ang
direksyon ng palitan ng produkto.
Ang kalakal tulad ng seda mula sa China at pampalasa ang lulan ng galyon.
Pagdating sa Acapulco, ipagbibili ito sa mataas na halaga. Mula doon ay
babalik sa Maynila dala ang mga produkto sa kanluran.
22. Epekto ng Kalakalang Galyon
Napabayaan ang pagsasaka dahil pawang mga komersyal na produkto ang
ipinatatanim ng mga Espanyol.
Naghirap ang Pilipino sa paggawa ng galyon dahil sa pagpuputol ng malalaki
at matitigas na troso.
Napabayaan ang pamamahala sa lalawigan dahil dito nakatuon ang atensyon
ng pinuno.
Nabuksan ang Pilipinas sa makabagong ideya at teknolohiya mula Europa sa
pamamagitan ng kalakalang namagitan sa Maynila at Acapulco.
23. Jose Basco at ang Repormang Pangkabuhayan
Binigyang pansin ni Basco ang pagpapaunlad ng pagsasaka, komersyo at
pangangalakal.
Sociedad Economica de Los Amigos del Pais – Mayo 6, 1871 –
programang pangkabuhayan.
• Pagluluwas ng indigo sa Europa
• Pagsagot sa pag-aaral ng ilang Pilipino
• Pagkakaloob ng gantimpala at premyo sa mga imbentor
• Pag-aangkat ng mga makabagong kagamitan upang mapaunlad ang
pagsasaka
24. Monopolyo ng Tabako
Naitatag noong 1782
Lambak ng Cagayan, Ilocos, Nueva Ecija, Tarlac, Bulacan,
Marinduque
Lumaki ang kita ng pamahalaan dahil dito. Nanguna ang Pilipinas
bilang tagapag-ani ng tabako sa Silangan.
Tumagal ang Monopolyo hanngang 1882
25. Real Compañia de Filipinas
Naitatag noong 1785 bilang bahagi ng programang pangkabuhayan ni Basco
Paunlarin ang pakikipagkalakalan ng Pilipinas, Spain, Amerika at iba pang
bansa
Ipakilala ang pagtatanim ng mga produktong panluwas at magpadala ng
dayuhang magtuturo ng pagtatanim
Bigo ang kompanya na mag-angkat ng artisan na magtuturo sa mga Pilipino.
Hindi nagtagal ang kompanya dahil nagbitiw sa Basco noong 1787.