Grade Five Araling Panlipunan

1. PAMAHALAANG
PAMBANSA O
SENTRAL

2. Noong una nasa pamamahala ng
CONSEJO DE INDIE ang Pilipinas.
CONSEJO DE INDIES – mga atas at
kautusang nagmumula sa Hari ng
Espanya ang pinaiiral sa Pilipinas.
Sentralisado ang uri ng pamaalaan noon. Lahat ng
kapangyarihan ng pamahalaan ay nanggagaling sa
pamahalaang pambansa o sentral.

3. Gobernador-
Heneral –
tumatayong
pinakamataas
at
pinakamakapan
gyarihang
opisyal ng
kolonya.

4. Kapangyarihan ng Gobernador-
Heneral:
Ipatupad ang mga kautusan ng hari
sa bansa
Humirang at magtanggal ng mga
pinuno ng kolonya
Magrekomenda ng mga arsobispo,
Obispo at mga pari.

5. Kapangyarihan ng Gobernador-
Heneral:
Magpasya tungkol sa sa mga Gawain
ng hukbo
Mamagitan sa mga alitan ng
pamahalaan at simbahan
Humirang at tumanggap ng mga
embahador mula sa pulo sa Pasipiko
na bahagi ang Pilipinas tulad ng Palau
at Marianas.

6. CUMPLASE
kapangyarihan ng
Gobernador-Heneral na
hindi na ipinatutupad sa
Pilipinas ang mga utos ng
hari ng Espanya kung hindi
ito nakabubuti sa bansa.

7. Ang paggamit minsan ng
cumplase ay
sinasamantala ng ilang
gobernador-heneral para
sa pansariling kapakanan.

8. ROYAL
AUDENCIA
-ang katas-
taasang
hukuman
ng kolonya

9. ROYAL AUDENCIA
-nakapagsisiyasat sa mga
katiwaliang ginawa ng mga opisyal
ng pamahalaan.
-ito rin ang humahalili sa
gobernador-heneral kung wala ito o
hindi nakaganap ng kanyang
tungkulin.

10. RESIDENCIA
-ito ang hayagang pagsisiyasat sa
ginawa ng mga opisyal sa panahon
ng panunungkulan.
-layunin nitong mapabuti ang
pamamahala ng kolonya.

11. VISITA
-isang lihim na pagsisiyasat sa
nagawa at ginawa ng papaalis na
opisyal at iba pang pinuno ng
pamahalaan.
-ito ang magpapatunay kung may
katotohanan ang hayagang
pagsisiyasat ng Residencia.

12. PAMAHALAANG
LOKAL

13. ENCOMIENDA
-isang
kapangyarihang
ipinagkaloob ng hari
ng Espanya sa mga
Espnayol na
nakatulong ng husto
sa “pagpapaamo” at
pagsupil sa mga
katutubong
mamamayan, na
mamahala sa
malalawak na lupain.

14. ENCOMIENDA
-sila ay maaaring sumingil ng buwis
-tungkulin niyang ituro at ipalaganap
ang Kristiyanismo sa mga nakatira
-pangalagaan ang katahimikan at
kapayapaan, at ipagtanggol ang mga
mamamayan sa kaaway.

15. ENCOMIENDA
-nagkaroon ng pagkakataong
umabuso ang mga encomiendero
sa kanilang pamamalakad. Ito ay
ipina buwag ng hari ng Espanya.
-kapalit nito, itnatag ang lalawigan o
probinsya.

16. PAMAHALAANG
PANLALAWIGAN

17. PAMAHALAANG PANLALAWIGAN
ALCADIAS MAYORES – lalawigang
sakop na at payapa’t tahimik, na
pinamumunuan ng ALCALDE
MAYOR.

18. PAMAHALAANG PANLALAWIGAN
CORREGIMIENTO– lalawigang
hindi pa sakop at pinananatili pa
ang kapayapaan ng
mamamayan, pinamumunuan ng
CORREGIDOR.(tagapamahalang militar)

19. Kapangyarihan ng Alcalde Mayor:
Pangangalaga sa kaligtasan at
pananampalaya ng mamamayan
sa lalawigang nasasakupan
Pagpapalaki ng produksyon ng
pagkain

20. Kapangyarihan ng Alcalde Mayor:
Pagbibigay ng lisensiya at
pahintulot sa pagnenegosyo
Pangongolekta ng buwis

21. Kapangyarihan ng Alcalde Mayor:
Pagpapagawa ng mga tulay,
kalsada, at iba pang gawaing
pampubliko
Pangangasiwa ng halalan

22. PAMAHALAANG
PAMBAYAN