Somdej yarn1to4
- 5. ด้วยผู้ใหญ่ ผู้มีสัมมาทิฐิ สัมมาปัญญา แต่ไหนแต่ไรมา
ท่านเชื่อในเรื่องอานาจความยึดมั่นของจิต
ท่านจึงสอนลูกหลานไว้ว่า ก่อนจะหลับไปให้ภาวนา พุทโธ
นึกถึงพระพุทธเจ้าและให้ตั้งใจปรารถนาว่า
เมื่อจากโลกนี้ไปเมื่อใดก็ตาม ขอให้กลับมาเกิดเป็นมนุษย์ทันที
ให้ได้พบพระพุทธศาสนา ท่านสอนกันให้ตั้งใจเช่นนี้ก่อนจะหลับไป
และท่านสอนว่า ถ้าการหลับครั้งนั้นจะไม่ได้กลับตื่นขึ้นมาอีก
ก็จะได้ไปดี เป็นไปดังแรงปรารถนา การได้เกิดเป็นมนุษย์
พบพระพุทธศาสนานั้น เป็นมงคลสูงสุดของชีวิต
ผู้มีสัมมาทิฐิ จึงตั้งจิตปรารถนาอย่างจริงจัง
- 14. การทาใจเมื่อได้รับผลของกรรมชั่วอย่างถูกต้อง
ได้รับผลของกรรมชั่ว คือ ได้ประสบโลกธรรมฝ่ายไม่ดี ก็ควรต้องทาใจให้รับให้ถูก
เช่นเดียวกับการทาใจรับโลกธรรมฝ่ายดีเหมือนกัน ไม่ใช่ว่าจะปล่อยใจ
ให้ตกอยู่ในอานาจของความทุกข์ ความเศร้าเสียใจ หรือความโกรธแค้น
อาฆาตพยาบาท รับผลไม่ดีของกรรมไม่ดี
ด้วยวิธีคิดเช่นเดียวกับเมื่อได้รับผลดีของกรรมดี คือ คิดถึงไตรลักษณ์ อนิจจัง
ทุกขัง อนัตตา ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ทนอยู่ไม่ได้ ต้องแปรปรวนเปลี่ยนแปลง
และไม่เป็นไปตามความปรารถนาต้องการของผู้ใดทั้งสิ้น
ทุกข์แล้วก็สุข เป็นธรรมดา
- 15. ผลของกรรมเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
ทั้งผลของกรรมดี และผลของกรรมชั่ว ล้วนมีลักษณะสาม
คือ ไม่เที่ยง ทนทุกข์อยู่ไม่ได้ต้องแปรปรวนเปลี่ยนแปลง
ไม่เป็นไปตามความปรารถนาต้องการของผู้ใด
กล่าวอีกอย่างหนึ่งก็คือ ทั้งผลของกรรมดีและ
กรรมชั่วนั้น เมื่อเกิดแล้วก็ต้องดับ ไม่มีที่จะยั่งยืนอยู่ได้ตลอดไป
- 17. ทุกๆ คนทากรรมใดไว้ กรรมนั้นย่อมให้ผลในปัจจุบันบ้าง ในภายหน้าบ้าง
ในเวลาต่อๆ ไปบ้างตามแต่กรรมนั้นๆ จะหนักเบาอย่าง ไร
ท่านเปรียบเหมือนอย่างยืนอยู่บนที่สูงและโยนสิ่งต่างๆ มีก้อนหิน ก้อนดิน
กิ่งไม้ ใบหญ้าลงมา ของที่มีน้าหนักมากย่อมตกลงสู่ พื้นดินก่อน
ส่วนกรรมที่หนักน้อยกว่าหรือเบากว่าจะให้ผลตามหลัง
- 18. เรื่องที่เป็นความไม่สบายกาย ไม่สบายใจทั้งหมด จับเข้าหลัก 1 คือทุกข์ เรื่องที่เป็นความไม่ดีทั้งหมดจับเข้าหลัก 2 คือสมุทัย
เรื่องที่เป็นความสุขสงบเย็นทั้งหมด จับเข้าหลักที่ 3 คือนิโรธ เรื่องที่เป็น ความดีทั้งหมดจับเข้าหลัก 4 คือมรรค
เมื่อคิดตั้งหลักใหญ่ไว้ดังนี้ จะทาอะไรก็คิด ตรวจดูให้ดีว่า นี่เป็น สมุทัยก่อทุกข์ หรือเป็นมรรคทางสุขสงบ หัดคิดหัดหาเหตุผลดังนี้อยู่เสมอ
เป็นการหัดให้เกิดความเห็นชอบเมื่อเห็นชอบก็เชื่อว่าพบ ทางที่ถูก เข้าทางที่ถูก ซึ่งใช้ได้กับทุกเรื่อง
- 33. ทาดีไม่ได้ดี เพราะมีกรรมเก่าที่ไม่ดีกาลังส่งผล
ที่ชอบกล่าวกันพร่าเพรื่อในยุคนี้สมัยนี้ว่า ทาดีไม่ได้ดี ทาไม่ดีกลับได้ดีนั้น
แม้จะให้ถูกต้องควรต้องขยายความให้ยาวออกไปด้วย เช่นว่า ทาดีไม่ได้ดี
เพราะมีกรรมเก่าที่ไม่กาลังส่งผล ทาไม่ดีกลับได้ดี
เพราะมีกรรมเก่าที่ดีกาลังส่งผล
แม้กล่าวขยายให้สมบูรณ์ดังนี้ ก็จะได้ความเข้าใจในเรื่องผลของกรรม
ชัดเจนถูกต้องขึ้น คือกรรมนั้นแม้ทาแล้ววันหนึ่งต้องให้ผล
จนสามารถทาให้กรรมปัจจุบันต้องส่งผลช้าไปได้
คือ กรรมดีในปัจจุบันไม่อาจส่งผลดีได้ทันที เมื่อมีผลกรรมไม่ดีในอดีตแรงกว่า
หรือกรรมไม่ดีในปัจจุบัน ไม่อาจส่งผลไม่ดีได้ทันที
เมื่อมีผลของกรรมดีในอนาคตแรงกว่า