“Lubos na nadadama at nauunawaan ang isang akda kung nauunawaan ng mag-aaral ang iba’t ibang dulog at teorya na maaaring gamitin sa pagsusuri ng isang akdang pampanitikan.”
a. Unang yugto- panahon ng mga kastila
Ang mapalaganap ng mga Kastila ang Iglesia Catolica Romana
Isinalin sa Tagalog at iba pang katutubong wika ang mga dasal at mga akdang panrelihiyon.
Nagturo ng wikang Kastila ngunit hindi naging konsistent.
Paggamit ng wikang katutubo ng mga prayle
Hindi lantarang inihayag ng Kastila ang tunay nilang pakay sa bansa.
Sa paglisan ng kapangyarihang Espanyol sa Pilipinas, nagpatuloy pa rin ang pagsasalin ng mga piyesang nasa wikang Kastila.
b. Ikalawang yugto- panahon ng mga amerikano
Thomasites- mga unang guro
Naging masigla ang pagsasalin sa wikang pambansa ng mga akdang nasa wikang Ingles.
Impluwensiya ng Amerikano
Edukasyon
Nagkaroon tayo ng iba’t ibang karunungan mula sa kanluran lalo na sa larangan ng panitikan.
Ang pagsasalin sa panahong ito ay di-tuwiran.
Rolando Tinio maraming naisaling klasikong akda
Isang proyekto rin ang isinagawa ng National Bookstore (1971) kung saan ipinasalin ang mga popular na nobela at kuwentong pandaigdig at isinaaklat upang magamit sa paaralan.
“Puss N’ Boots”, “Rapunzel”,”The Little Red Hen” at iba pa
Ang Goodwill Bookstore naman ay naglathala ng kolekyon ng mga klasikong sanaysay nina Aristotle, Aquinas, Kant at iba pa.
Ang Children’s Communication Center naman ay nagsalin at naglathala ng mga akdang pambata tulad ng “Mga Kuwentong Bayan Mula sa Asia, Rama at Sita”, “Palaso ni Wujan”, “Mga Isdang Espada” at iba pa.
c. Ikatlong yugto ng kasiglahan- patakarang bilinggwal
Ang pagsasalin sa Filipino ng mga materyales pampaaralan na nasusulat sa Ingles.
-Aklat, patnubay, sanggunian, gramatika at iba pa
Department Order No. 25, s. 1974
Halimbawa ng mga isinalin sa panahong ito:
Science, Home Economics, Good Manners and Right Conduct, Health Education, at Music
d. ikaAPAT NA YUGTO NG KASIGLAHAN- PAGSASALIN NG MGA KATUTUBONG PANITIKANG DI-TAGALOG
Kinailangan ang pagsasalin ng mga katutubong panitikang di Tagalog upang makabuo ng panitikang pambansa.
LEDCO(Language Education Council of the Philippines) at SLATE(Secondary Language Teacher Education) ng DECS at PNU noong 1987
Pagtulong ng Ford Foundation
Cebuano, Ilocano, Hiligaynon, Bicol, Samar-Leyte, Pampanggo at Pangasinan.
Bernakular
Sa proyektong ito, nagkaroon din ng pagsasalin sa ilang Chinese-Filipino Literature, Muslim at iba pang panitikan ng mga minor na wika ng bansa.
GUMIL(Gunglo Dagiti Mannurat nga Ilocano)
KURDITAN- katipunan ng mga akdang isinalin sa wikang Ilocano
Sa pamamagitan ng pagsasalin, ang mga kuwentong orihinal na isinulat sa Iloco ay nalagay nasa katayuan upang mapasama sa pambansang panitikan sapagkat mayroon nang bersyon sa wikang pambansa.
THESIS - WIKANG FILIPINO, SA MAKABAGONG PANAHONMi L
I uploaded this thesis for the reference of the future researchers.
Entitled Wikang Filipino, sa Makabagong Panahon.
We tackled about the progress of Filipino language as time pass by. And the factors that affect it.
Enjoy and God bless! :)
“Lubos na nadadama at nauunawaan ang isang akda kung nauunawaan ng mag-aaral ang iba’t ibang dulog at teorya na maaaring gamitin sa pagsusuri ng isang akdang pampanitikan.”
a. Unang yugto- panahon ng mga kastila
Ang mapalaganap ng mga Kastila ang Iglesia Catolica Romana
Isinalin sa Tagalog at iba pang katutubong wika ang mga dasal at mga akdang panrelihiyon.
Nagturo ng wikang Kastila ngunit hindi naging konsistent.
Paggamit ng wikang katutubo ng mga prayle
Hindi lantarang inihayag ng Kastila ang tunay nilang pakay sa bansa.
Sa paglisan ng kapangyarihang Espanyol sa Pilipinas, nagpatuloy pa rin ang pagsasalin ng mga piyesang nasa wikang Kastila.
b. Ikalawang yugto- panahon ng mga amerikano
Thomasites- mga unang guro
Naging masigla ang pagsasalin sa wikang pambansa ng mga akdang nasa wikang Ingles.
Impluwensiya ng Amerikano
Edukasyon
Nagkaroon tayo ng iba’t ibang karunungan mula sa kanluran lalo na sa larangan ng panitikan.
Ang pagsasalin sa panahong ito ay di-tuwiran.
Rolando Tinio maraming naisaling klasikong akda
Isang proyekto rin ang isinagawa ng National Bookstore (1971) kung saan ipinasalin ang mga popular na nobela at kuwentong pandaigdig at isinaaklat upang magamit sa paaralan.
“Puss N’ Boots”, “Rapunzel”,”The Little Red Hen” at iba pa
Ang Goodwill Bookstore naman ay naglathala ng kolekyon ng mga klasikong sanaysay nina Aristotle, Aquinas, Kant at iba pa.
Ang Children’s Communication Center naman ay nagsalin at naglathala ng mga akdang pambata tulad ng “Mga Kuwentong Bayan Mula sa Asia, Rama at Sita”, “Palaso ni Wujan”, “Mga Isdang Espada” at iba pa.
c. Ikatlong yugto ng kasiglahan- patakarang bilinggwal
Ang pagsasalin sa Filipino ng mga materyales pampaaralan na nasusulat sa Ingles.
-Aklat, patnubay, sanggunian, gramatika at iba pa
Department Order No. 25, s. 1974
Halimbawa ng mga isinalin sa panahong ito:
Science, Home Economics, Good Manners and Right Conduct, Health Education, at Music
d. ikaAPAT NA YUGTO NG KASIGLAHAN- PAGSASALIN NG MGA KATUTUBONG PANITIKANG DI-TAGALOG
Kinailangan ang pagsasalin ng mga katutubong panitikang di Tagalog upang makabuo ng panitikang pambansa.
LEDCO(Language Education Council of the Philippines) at SLATE(Secondary Language Teacher Education) ng DECS at PNU noong 1987
Pagtulong ng Ford Foundation
Cebuano, Ilocano, Hiligaynon, Bicol, Samar-Leyte, Pampanggo at Pangasinan.
Bernakular
Sa proyektong ito, nagkaroon din ng pagsasalin sa ilang Chinese-Filipino Literature, Muslim at iba pang panitikan ng mga minor na wika ng bansa.
GUMIL(Gunglo Dagiti Mannurat nga Ilocano)
KURDITAN- katipunan ng mga akdang isinalin sa wikang Ilocano
Sa pamamagitan ng pagsasalin, ang mga kuwentong orihinal na isinulat sa Iloco ay nalagay nasa katayuan upang mapasama sa pambansang panitikan sapagkat mayroon nang bersyon sa wikang pambansa.
THESIS - WIKANG FILIPINO, SA MAKABAGONG PANAHONMi L
I uploaded this thesis for the reference of the future researchers.
Entitled Wikang Filipino, sa Makabagong Panahon.
We tackled about the progress of Filipino language as time pass by. And the factors that affect it.
Enjoy and God bless! :)
Rizal encourages the Filipino youth to unleash their talents and abilities. He urges them to soar high with noble thoughts and fill their minds with genius. Rizal also encourages them to share their gifts of art, science, poetry and music. He believes the youth have the power to immortalize their ideas and challenge even the proudest of nations. Rizal charges the youth to run towards their destiny, where a crown of fame awaits them.
Proyekto sa FIL4: Panitikan ng Rehiyon
Halaw sa librong "Literatura ng Iba't-Ibang Rehiyon ng Pilipinas" (2001) ni Carmelita S. Lorenzo, et. al.
Presentasyon ni Rachelle Bonza
BSED IIB - FILIPINO
narito ang kasaysayan ng pag-unlad ng wikang pambansa, sang-ayon na din sa mga saligang batas na umiiral.
Ang sanggunian nito ay : "Komunikasyong Epekyibo sa Wikang Epektibo" nina Bernales, R.A., et al. 2015
Rizal encourages the Filipino youth to unleash their talents and abilities. He urges them to soar high with noble thoughts and fill their minds with genius. Rizal also encourages them to share their gifts of art, science, poetry and music. He believes the youth have the power to immortalize their ideas and challenge even the proudest of nations. Rizal charges the youth to run towards their destiny, where a crown of fame awaits them.
Proyekto sa FIL4: Panitikan ng Rehiyon
Halaw sa librong "Literatura ng Iba't-Ibang Rehiyon ng Pilipinas" (2001) ni Carmelita S. Lorenzo, et. al.
Presentasyon ni Rachelle Bonza
BSED IIB - FILIPINO
narito ang kasaysayan ng pag-unlad ng wikang pambansa, sang-ayon na din sa mga saligang batas na umiiral.
Ang sanggunian nito ay : "Komunikasyong Epekyibo sa Wikang Epektibo" nina Bernales, R.A., et al. 2015
PAGPAPLANONG PANGWIKA AT INTELEKTUWALISASYON.pdfDodinsCaberte
Aralin sa Pagpaplanong Pangwika ang Intelektuwalisasyon. Mababasa rito ang iba't ibang panahon na pinagdaanan ng ating wika upang makamit ang hinahangad na intelektuwalisadong wika. Ang nasabing power point ay nagmula sa akda ni Andrew Gonzales at Rosario Torres-Yu.
1. SAWIKAAN
Isang masinsinang talakayan para piliin ang
pinakanatatanging salitang namayani sa diskurso ng
sambayanan ng nakalipas na taon.
Itinataguyod ng Filipinas Institute of Translation, Inc. (FIT) sa
pakikipagtulungan sa Komisyon sa Wikang Filipino (KWF),
National Commission for Culture and the Arts (NCCA), at UP
Kolehiyo ng Arte at Literatura (KAL) ang “Sawikaan: Pagpili
ng Salita ng Taon”
2. FILIPINAS INSTITUTE OF TRANSLATION,
INC. (FIT)
Itinatag ang Filipinas Institute of
Translation, Inc. (FIT) noong 3
Setyembre 1997 ng ilang
manunulat, tagasalin, at
mananaliksik upang isulong ang
pagsasalin at pagpapaunlad ng
modernong Filipino. Isang
samahang non-stock, non-profit
ang FIT.
3. KOMISYON SA WIKANG FILIPINO (KWF)
Ang tanging ahensiyang pangwika ng
pamahalaan na nakatuon sa
pagpapaunlad, pagpapalaganap, at
preserbasyon ng Filipino at ng iba pang
mga wika sa Filipinas.
Ito ay sa ilalim ng pangangasiwa ng Tanggapan ng
Pangulo, na nakatuon sa pagpapaunlad,
pagpapalaganap, at preserbasyon ng Filipino at ng iba
pang mga wika sa Filipinas.
4. NATIONAL COMMISSION FOR CULTURE
AND THE ARTS (NCCA)
Ang Pambansâng Komisyon pára sa
Kultura at mga Sining ang pangkalahatang ahensiya
para sa paggawa ng patakaran, pag-uugnayan, at
paggagawad ng tulong tungo sa pag-iingat,
pagpapaunlad, at pagpapalaganap ng mga sining at
kultura ng Filipinas.
Nagsimula ito bilang Presidential Commission on Culture
and the Arts (PCCA) na itinatag noong 1987 ni Pangulong
Corazon C. Aquino. Naging NCCA ito noong 1992 nang
pagtibayin ng Kongreso ng Filipinas ang Batas Republika 7356.
Pangunahing tungkulin ng NCCA na magbalangkas ng mga
patakaran na magpapaunlad ng sining at kultura sa bansa.
5. ANO ANG MGA SALITANG MAAARING
ITURING NA “SALITA NG TAON?”
1) bagong imbento;
2) bagong hiram mula sa katutubo o banyagang wika
3) luma ngunit may bagong kahulugan, at
4) patay na salitang muling binuhay.
6. ANG PAMANTAYAN SA PAGPILI NG
SALITA NG TAON
1) kabuluhan ng salita sa buhay nating mga Filipino at/o
pagsalamin nito ng katotohanan o bagong pangyayari sa
ating lipunan;
2) lawak at lalim ng saliksik sa salita, gayundin ang retorika
o ganda ng paliwanag, at paraan ng pagkumbinsi sa mga
tagapakinig; at
3) paraan ng presentasyon.
17. ANG MGA KATANGIAN NG MGA
SALITA NG TAON
1. Naglalarawan ng isang mahalagang pangyayari sa
kasaysayan sa isang partikular na taon na kadalasan ay
politikal.
2. Nagtatampok sa mga kontrobersiyal na isyu sa lipunan.
3. Gumigising sa damdamin tungo sa pagbabago o
paghahanap ng solusyon sa isang problema sa lipunan.