Histroijat i odnos sa naumaka

1. RAZVOJ EKOLOGIJE I NJEN
ODNOS SA DRUGIM
NAUKAMA.
TEMELJNE POSTAVKE.
PRIMJENA EKOLOGIJE.
EKOLOŠKI PRINCIPI.
Seminarski rad iz predmeta Uvod
u ekologiju
Pripremile:
Kadrić Melisa
Mujkić Amina

2. DEFINICIJA
Ekologija je relativno mlada nauka.
Nastala je prije otprilike 120 godina.
Ekologija je biološka nauka koja se
bavi proučavanjem životne sredine,
proučava i odnose između žive i nežive
prirode, odnose između živih bića i
prilagođenosti živih bića na uslove
sredine u kojoj borave.
Naziv počinje od grčke riječi oikos -
dom, i logos - nauka.

3. HISTORIJA RAZVOJA
 Njemački zoolog Ernest Hekel je 1866. je prvi put uveo
pojam ekologija u nauku.
 Još su antički mislioci i filozofi na određeni način razmatrali
međusobne odnose između živih bića i ostale prirode.
Međutim, ekologija u pravom značenju riječi nastaje
relativno kasno, tek u drugoj polovini 19 vijeka, a snažnije
se razvija tek 50-ih godina 20 vijeka.
 U stvari ekologija nastaje onada kada ekonomska
aktivnost čovjeka počinje trajno da degradira prirodnu
okolinu i uslijed toga čovjek dovodi u pitanje sam svoj
opstanak ili bitno mijenja uslove za svoj razvoj.

4.  Grčki naučnici (Aristotel,
Hipokrat, Teofrast) u svojim
djelima su pisali o međusobnim
odnosima biljaka i životinja, kao i
okolini u kojoj žive.
 Tu se ne spominje termin
EKOLOGIJA, ali tu se već
govori o elementima njenog
budućeg razvoja.
Ekologija kao nauka se tek razvija sa
objavljivanjem najznačajnijeg
djela engleskog naučnika Čarlsa
Darvina: „Postanak vrsta
prirodnim odabiranjem“, 1859
godine.
 Pojam borbe za opstanak, kako ga je
Darvin postavio, pokriva čitav splet
međusobnih odnosa živih bića jednih
prema drugima i prema uslovima
nežive prirode.
 Kako upravo ti odnosi predstavljaju
osnovni problem ekologije, ona je u
krajnjoj liniji NAUKA O
MANIFESTACIJAMA BORBE
ZA OPSTANAK.

5. ODNOS EKOLOGIJE PREMA DRUGIM
NAUKAMA
1.Primjer - FIZIOLOGIJA – proučava
organske procese, životne funkcije koje
se dešavaju u organizmu.
Ekologija takođe izučava reakcije
organizma ali u ovom slučaju uvjek se
posmatra organizam kao cjelina, a
ne reakcije njegovih djelova u odnosu
na dejstva iz spoljašnje sredine.
Ekologija se bavi adaptivnom stranom
reakcije tj. prilagođenošću organizama
na uslove koji trenutno vladaju u
spoljašnjoj sredini.
Naučnik Smith (1931) navodi lijep
primjer afričke ribe Protopterus
(dvodihalica) koja se u vrijeme suše
ukopa u mulj i sa škržnog prelazi na
plućno disanje, što sa gledišta ekologije
predstavlja adaptivnu reakciju ove
ribe na promjenjive uslove staništa.

6. 2. Primjer - Ekologija je u tjesnoj vezi
sa BIOGEOGRAFIJOM.
Raspored biljnih i životinjskih vrsta
na Zemlji rezultat je djelovanja ekoloških
faktora kroz historiju Zemlje.
Biljke su različito rasprostranjene u
zavisnosti od ekoloških uslova pa je
biljna ekologija u tjesnoj vezi sa biljnom
geografijom.

7. 3. Primjer - Ekologija je u tjesnoj vezi
sa GENETIKOM, koja se
bavi izučavanjem nasljeđa
i promjenjivosti živih bića.
Međutim, ona se oslananja na
ekologiju da bi spoznala dejstvo
sredine na organizam.
 Lijep primjer daje jedan od najpoznatijih
ekologa (Elton, 1927 ) na zečevima u
Kanadi.
 Kada su nepovoljni klimatski uslovi,
selekcija je oštra, mužjaci su manje
sposobni da pronađu ženke, a pri
povoljnim uslovima,brojnost je visoka pa
selekcija djeluje na povećanje otpornosti
prema zarazama i sposobnosi mužjaka da
u kompeticiji sa drugim mužjacima dođe
do ženke.

8. 4. Primjer – Ekologija je u tijesnoj vezi sa
TAKSONOMIJOM. Ekologija treba
da poznaje i TAKSONOMSKI položaj
oblika kojeg proučava kao i ekotipove i
njegove ekološke
osobine, a sistematika ili taksonomija
koristi dostignuća
ekologije pri određivanju
specifičnih karakteristika određene
organske vrste.
5. Primjer – Ekologija je tjesno vezana sa
FIZIKOM i HEMIJOM. Njihova
dostignuća koriste se u ekologiji.
6. Primjer – Ekologija je u tjesnoj vezi sa
KLIMATOLOGIJOM,
METEROLOGIJOM i
PEDOLOGIJOM.

9. PODJELA EKOLOGIJE PREMA PREDMETU
PROUČAVANJA
 Ekologija biljaka (koja se
bavi međusobnim odnosima
biljaka i njihovim odnosima
prema sredini u kojoj
se nalaze.)
 Ekologija životinja (bavi se
međusobnim odnosima
životinja i njihovim odnosima
prema sredini u kojoj se
nalaze)
 Ekologija čovjeka
(specijalna ekologija vrste
Homo Sapiens.)

10. Ekologija, kao nauka širokog polja proučavanja, može se
podijeliti na nekoliko glavnih i sporednih subdisciplina:
 bihevioristička ekologija koja proučava ekološke i
evolucionističke osnove životinjskog ponašanja i ulogu
ponašanja u prilagođavanju životinja njihovim ekološkim
staništima;
 populacijska ekologija (ili autoekologija) koja se bavi
populacijskom dinamikom unutar vrsta i njenom povezanošću
sa faktorima prirodne sredine;
 ekologija životne zajednice (ili sinekologija) koja proučava
odnose među vrstama u određenoj ekološkoj zajednici;
 ekologija ekosistema koja proučava razmjenu energije i
materije kroz ekosisteme;
 opšta ekologija koja se bavi problematikom na
makroekološkom nivou.

11. TEMELJNE POSTAVKE EKOLOGIJE
 Ekologija mora polaziti od 2
osnovna saznanja:
1.Saznanje da je čovjek
stvarajući ostao ipak dio prirode,
2.Saznanje da je razvoj čovjeka
kroz evoluciju igrao veliki
uticaj, razvila se borba za
opstanak (ne samo čovjeka već
svih organizama) a samim
tim i ekologija.

12. TEŽIŠTA EKOLOGIJE
 1. Akcija
 2. Reakcija
 3.Koakcija

13. ZNAČAJ EKOLOGIJE
 Rezultati ekoloških istraživanja su
veoma korisni za čovjeka jer mu
pružaju brojna saznanja o vezama i
zavisnosti živih organizama i životne
sredine.
 Ekologija kao biološka nauka,
istraživačkim zahvatima doprinosi
otkrivanju i rješavanju mnogih
problema u životnoj sredini i životu
čovjeka.
 Ekološka istraživanja omogućavaju da se
duboko prodire u tajne žive prirode, kao i
sve postojeće veze između živih bića i
životne sredine, to pruža mogućnost
čovjeku da prirodu racionalno koristi,
unapređuje i uređuje prema svojim
potrebama. To je najbitnija korist koju
ekologija može pružiti čovjeku.