Booosting bestuurslid Elma Durmisevic (architect, onderzoeker) over circulair bouwen in de jaarlijkse uitgave van Stedebouw & Architectuurover innovaties in materialen en producten; de Innovatiecatalogus 2017. Elma is ook initiatiefnemer van het Green Transformable Building Lab en het Europese pilotproject Buildings As Material Banks bamb2020.eu. Zij leidt het UT onderzoek Reversible Design Group.
Interview met Booosting bestuurslid Peter Fraanje in Stedebouw & Architectuur, editie maart 2017, over vernieuwingen in de bouw. " ...aan uitvindingen geen gebrek ...de moeilijkheid zit 'm vaak in de opschaling van de innovatie....".
Op Building Holland 2017 is een overzicht te zien van "Innovaties die de bouw volgens Fraanje echt gaan veranderen."
In deze nieuwsbrief:
AANKONDIGING
01 elevator pitch
05 bouwrai
06 adaptables
IN DE PRIJZEN
09 de baljurk
VERSLAG
10 f2f
11 3e masterclass daglicht
NIEUWS
05 schiecentrale
13 karton architectuur
BOOOSTING
08 antwoordkaart
15 participanten
16 agenda, colofon, bestuur
Voor meer nieuws: www.booosting.nl
Booosting bestuurslid Elma Durmisevic (architect, onderzoeker) over circulair bouwen in de jaarlijkse uitgave van Stedebouw & Architectuurover innovaties in materialen en producten; de Innovatiecatalogus 2017. Elma is ook initiatiefnemer van het Green Transformable Building Lab en het Europese pilotproject Buildings As Material Banks bamb2020.eu. Zij leidt het UT onderzoek Reversible Design Group.
Interview met Booosting bestuurslid Peter Fraanje in Stedebouw & Architectuur, editie maart 2017, over vernieuwingen in de bouw. " ...aan uitvindingen geen gebrek ...de moeilijkheid zit 'm vaak in de opschaling van de innovatie....".
Op Building Holland 2017 is een overzicht te zien van "Innovaties die de bouw volgens Fraanje echt gaan veranderen."
In deze nieuwsbrief:
AANKONDIGING
01 elevator pitch
05 bouwrai
06 adaptables
IN DE PRIJZEN
09 de baljurk
VERSLAG
10 f2f
11 3e masterclass daglicht
NIEUWS
05 schiecentrale
13 karton architectuur
BOOOSTING
08 antwoordkaart
15 participanten
16 agenda, colofon, bestuur
Voor meer nieuws: www.booosting.nl
Oud Booosting voorzitter Jos Lichtenberg heeft op 16 december 2016 afscheid genomen als Hoogleraar Produktontwikkeling aan de faculteit Bouwkunde van de TU/e, met de rede De diffusie van Slimbouwen.
In deze Innovatiecatalogus verzamelde bestuurslid Peter Fraanje (BRBS) in willekeurige volgorde 40 innovaties en bouwproducten die bijdragen aan een circulaire bouweconomie.
Interview met gevelexpert Esther Hebly over bouwinnovatie: Éen rotsvast geloof in de innovatie.'
Esther is werkzaam bij Booosting aangeslotene DGMR en is oud-Booosting-bestuurslid.
Op 9 juli 2019 gaf Booostingbestuurslid Mieke Oostra, als Lector Nieuwe Energie in de Stad aan de Hogeschool Utrecht, de openbare les Nieuwe Energie.
Het gaat over de energietransitie van de gebouwde omgeving als onderdeel van complexe maatschappelijke transformatie.
Als betrokken organisatie verbinden wij ons aan duurzaamheid. Zelf schoner werken is een begin. Maar het echte verschil maken we door bewustwording en de inspiratie om vernieuwende oplossingen te bedenken. Hetzij gevraagd door onze opdrachtgevers. Hetzij ongevraagd, door onze eigen ambitie, visionaire concepten en innovaties.
Bestuurslid Peter Fraanje was mede-organisator van het congres The Biobased R/evolution #2 (17 april Building Holland) dat geheel in het teken stond van de opschaling van biobased bouwen en ontwerpen.
Hier de samenvatting van deze meeting uit de editie 'Duurzaam Bouwen' van Stedebouw & Architectuur (2-2018).
11 juni 2019 vond het symposium over 20 jaar Project XX plaats ín dit circulaire gebouw avant la lettre. Grondlegger en architect Jouke Post evalueerde het ontwerp en gebruik en schetst zijn verwachtingen in bijgaande lezing en zoals door hem uitgesproken op deze activiteit.
https://booosting.nl/event/show/id/315
Het jaarlijkse overzicht van Acquire Publising met innovaties in materialen en producten is weer uit.
En wel met de volgende Booosting bijdragen:
> Circulaire Top 40 samengesteld door Peter Fraanje
> Interview met oud-Booosting-voorzitter/architect Jouke Post
> Interview met gevelexpert Esther Hebly van DGMR, tevens oud-booosting-bestuurslid.
Veel leesplezier!
In deze nieuwsbrief:
AANKONDIGING
01 de meeuw
05 ledenpresentatie
VERSLAG
07 het onmogelijke bouwen
NIEUWS
03 productontwikkeling: hoe lang kun je het uitstellen
04 internationale studie gerontechnologie
09 booosting & dia
10 nationale geveldag, masterclass xxn
13 moooi industrieel bouwen
15 over: subsidieprogramma ifd bouwen
16 ontwikkeling nieuw vloersysteem door 3 booostingleden
BOOOSTING
04 antwoordkaart
11 agenda, colofon
12 participanten
Voor meer nieuws: www.booosting.nl
The document repeats the phrase "Slimmer Slopen" multiple times without any other context. It also includes the word "vroeger", which means "earlier" or "formerly" in Dutch. However, there are no other words provided that provide meaning around the topic being discussed.
In deze nieuwsbrief:
AANKONDIGING
01 amfibisch bouwen
03 borrel
IN DE PRIJZEN
05 bna kubus
VERSLAG
06 creatieve constructies
NIEUWS
05 kalzip
09 vlakdoek klimaatgevel
11 steel study house
13 stadion van de toekomst
BOOOSTING
08 antwoordkaart
14 boook
15 participanten
16 agenda, colofon, bestuur
Voor meer nieuws: www.booosting.nl
Oud Booosting voorzitter Jos Lichtenberg heeft op 16 december 2016 afscheid genomen als Hoogleraar Produktontwikkeling aan de faculteit Bouwkunde van de TU/e, met de rede De diffusie van Slimbouwen.
In deze Innovatiecatalogus verzamelde bestuurslid Peter Fraanje (BRBS) in willekeurige volgorde 40 innovaties en bouwproducten die bijdragen aan een circulaire bouweconomie.
Interview met gevelexpert Esther Hebly over bouwinnovatie: Éen rotsvast geloof in de innovatie.'
Esther is werkzaam bij Booosting aangeslotene DGMR en is oud-Booosting-bestuurslid.
Op 9 juli 2019 gaf Booostingbestuurslid Mieke Oostra, als Lector Nieuwe Energie in de Stad aan de Hogeschool Utrecht, de openbare les Nieuwe Energie.
Het gaat over de energietransitie van de gebouwde omgeving als onderdeel van complexe maatschappelijke transformatie.
Als betrokken organisatie verbinden wij ons aan duurzaamheid. Zelf schoner werken is een begin. Maar het echte verschil maken we door bewustwording en de inspiratie om vernieuwende oplossingen te bedenken. Hetzij gevraagd door onze opdrachtgevers. Hetzij ongevraagd, door onze eigen ambitie, visionaire concepten en innovaties.
Bestuurslid Peter Fraanje was mede-organisator van het congres The Biobased R/evolution #2 (17 april Building Holland) dat geheel in het teken stond van de opschaling van biobased bouwen en ontwerpen.
Hier de samenvatting van deze meeting uit de editie 'Duurzaam Bouwen' van Stedebouw & Architectuur (2-2018).
11 juni 2019 vond het symposium over 20 jaar Project XX plaats ín dit circulaire gebouw avant la lettre. Grondlegger en architect Jouke Post evalueerde het ontwerp en gebruik en schetst zijn verwachtingen in bijgaande lezing en zoals door hem uitgesproken op deze activiteit.
https://booosting.nl/event/show/id/315
Het jaarlijkse overzicht van Acquire Publising met innovaties in materialen en producten is weer uit.
En wel met de volgende Booosting bijdragen:
> Circulaire Top 40 samengesteld door Peter Fraanje
> Interview met oud-Booosting-voorzitter/architect Jouke Post
> Interview met gevelexpert Esther Hebly van DGMR, tevens oud-booosting-bestuurslid.
Veel leesplezier!
In deze nieuwsbrief:
AANKONDIGING
01 de meeuw
05 ledenpresentatie
VERSLAG
07 het onmogelijke bouwen
NIEUWS
03 productontwikkeling: hoe lang kun je het uitstellen
04 internationale studie gerontechnologie
09 booosting & dia
10 nationale geveldag, masterclass xxn
13 moooi industrieel bouwen
15 over: subsidieprogramma ifd bouwen
16 ontwikkeling nieuw vloersysteem door 3 booostingleden
BOOOSTING
04 antwoordkaart
11 agenda, colofon
12 participanten
Voor meer nieuws: www.booosting.nl
The document repeats the phrase "Slimmer Slopen" multiple times without any other context. It also includes the word "vroeger", which means "earlier" or "formerly" in Dutch. However, there are no other words provided that provide meaning around the topic being discussed.
In deze nieuwsbrief:
AANKONDIGING
01 amfibisch bouwen
03 borrel
IN DE PRIJZEN
05 bna kubus
VERSLAG
06 creatieve constructies
NIEUWS
05 kalzip
09 vlakdoek klimaatgevel
11 steel study house
13 stadion van de toekomst
BOOOSTING
08 antwoordkaart
14 boook
15 participanten
16 agenda, colofon, bestuur
Voor meer nieuws: www.booosting.nl
This document discusses three "duets" or case studies of innovative building materials and construction techniques:
1. The ultra-thin glass facade of the INHolland Polytechnic in Delft using prestressed aramid cables in carbon fiber tubes.
2. The composite facade of the Music Center in Utrecht constructed of large composite panels.
3. Research into an ultra-lightweight, thermally insulating concrete with a dry density of 630-700 kg/m3, compressive strength over 10 MPa, and thermal conductivity of around 0.12 W/(mK).
The document provides details on the development, testing, and realization of these innovative building envelope systems and materials.
In deze nieuwsbrief:
AANKONDIGING
01 houtinnovaties: skatebowl
IN DE PRIJZEN
10 aliminium awards 2003
VERSLAG
07 ifd avant la lettre
NIEUWS
05 productontwikkeling: slim bouwen
09 norm+ design 2b
13 moooi: 2 reacties op
15 twee medische ifd-projecten
BOOOSTING
04 antwoordkaart
11 agenda, colofon
12 participanten
Voor meer nieuws: www.booosting.nl
The document discusses several topics related to interface design and product evolution, including:
1. Interface design is becoming more important as the interface and product merge. Emerging issues around sustainability and energy efficiency are driving this.
2. Adding intelligence to products and systems through technologies like the Internet of Things allows for more efficient matching of energy supply and demand.
3. Public transportation systems are evolving their information interfaces to provide more customized, personalized information to users.
The document discusses electronic and technical textiles, specifically smart-functional textiles and their relevance for the construction industry. It provides an overview of Saxion University, including its research centers, chairs, and applied research in areas like healthcare, sustainability, and mobility. It also describes different types of technical textiles like buildtech for construction applications, and categories of smart-intelligent textiles, from conventional to passive to active electronic varieties. Enabling technologies for smart textiles like inkjet printing and nanotechnology are also mentioned.
Interview van Ad Tissink met Mick Eekhout in zijn functie als voorzitter van de jury van de Cobouw Award Beste Bouwproduct 2018.
Het gesprek 'Laat NL weer het innovatie-lab zijn van Europa' is gepubliceerd in de Cobouw van 9 augustus 2018, rubriek 'in het nieuws'.
Meer info over de Cobouw Awards > bit.ly/2P1WKTr
Mick Eekhout was in 1988 mede-oprichter van Booosting > bit.ly/2KKI1sF
SMARTCirculair Excellencedag | TNO-onderzoek hoe gaan we optimaal met bouwmat...Tanja Nolten
Waardebehoud! TNO heeft het onderzoek nog niet afgerond maar kan al wel voorlopige resultaten delen. Want we moeten haast maken met waardebehoud van grondstoffen en materialen anders komen we in de toekomst dit tekort. - Naomi Montenegro Navarro TNO
SMARTCirculair Excellencedag 2020 | TNO Opcircelen in de BouwTanja Nolten
TNO doet een onderzoek naar de klimaatbijdrage van hergebruik van bouwmaterialen uit bestaande bouw. Onderzoek op vijf onderwerpen
Digitaal inzicht, Hoeveel bouwmaterialen komen er vrij en wat hebben we nodig? Indicatoren, Kwaliteitseisen en regelgeving, Aanbesteden en Businessmodellen en samenwerking in de keten.
21 juni 2010 organiseerden Booosting en St. Living Daylights samen de activiteit Innovaties uit de kas(t). Louis Jongeleen van Raam en deur ging hierover in gesprek met initiatiefnemer Atto Harsta, verbonden aan beiden netwerken.
Presentatie Moniek Hendriks tijdens 2e bijeenkomst NRP Circulair - WoonbedrijfNRP
Moniek Hendriks liet zien waarom het Eindhovense Woonbedrijf zich met recht een koploper op het gebied van circulariteit mag noemen. Vier jaar geleden alweer hebben zij hun grondstoffengebruik van hun bedrijfsvoering in kaart gebracht en een strategie opgesteld om de kringlopen te sluiten. “Alle grondstoffen en gebouwen, zo is de bedoeling, komen uit of keren terug in gezonde kringlopen, waarbij vrijkomend afval dient als bouwsteen voor een volgend leven”, aldus Hendriks. Daarbij liet Moniek niet alleen zien hoe ze de materiaalstromen in kaart hebben gebracht, maar ook hoe ze daarmee vervolgens zijn omgegaan. Heel concreet en in nauwe samenwerking met lokale en regionale partners. Aan de hand van voorbeelden lichtte zij haar verhaal toe; niet alleen voor gebouwen die Woonbedrijf in bezit en beheer heeft, maar ook als het gaat om de interne bedrijfsvoering. Daarbij gaat het er niet alleen om te sturen op harde, maar vooral ook op zachte waarden, om kennis en ervaring te delen, en om verhalen te vertellen. Bovenal gaat het vooral om doen!
DWA een kwart eeuw in beweging. Jubileumbrochure 25 jaar DWADWA
Vijfentwintig jaar DWA. Werken voor en met opdrachtgevers aan bijzondere projecten. Deze brochure laat een deel van deze projecten zien. Stuk voor stuk projecten die actueel zijn, inspireren en gericht zijn op morgen.
2008 - Bedrijven als sprinkhanenplaag - Real Estate MagazineJacques Van Dinteren
De ideeën rond duurzame bedrijventerreinen hebben in het verleden vrij sterk gestalte gekregen langs de lijn van de ecologie. De maatschappelijke en economische invalshoeken mogen echter niet worden vergeten. Juist de gebrekkige aandacht voor grondkosten en investeringen in gebouwen (als economisch aspect) heeft geleid tot een weinig duurzaam gebruik van bedrijventerreinen.
2008 - Bedrijven als sprinkhanenplaag - Real Estate MagazineJacques Van Dinteren
De ideeën rond duurzame bedrijventerreinen hebben in het verleden vrij sterk gestalte gekregen langs de lijn van de ecologie. De maatschappelijke en economische invalshoeken mogen echter niet worden vergeten. Juist de gebrekkige aandacht voor grondkosten en investeringen in gebouwen (als economisch aspect) heeft geleid tot een weinig duurzaam gebruik van bedrijventerreinen.
Innovatief aanbesteden - Gedreven door duurzaamheidTanja Nolten
Een gemeentehuis duurzaam aanbesteden. Hoe doe je dat? De aanbesteding kan je immers toch maar één keer goed doen? Maar juist dat geeft de uitdaging al bij die ene aanbesteding, een circulair resultaat te bewerkstelligen. Hoe circulair is een gemeentehuis in deze tijd? Welke gemeente heeft in zijn huidige omvang het eeuwig leven? En hoe creëer je dan huisvesting die ook op termijn passend blijft? Blossom Architecture over circulair aanbesteden, architectuur, inrichting, natuurlijke materialen en hergebruik van materialen
Booosting (platform voor koplopers in bouwinnovatie) organiseerde een aantal workshops om deze uitdaging aan te gaan. Eén van de innovatieve uitkomsten van de workshops is: geen afval en meer CO2-reductie door verbetering isolatieglas. We halen bestaand isolatieglas uit elkaar en reinigen het. Daarna voegen we een specifieke folie toe en bouwen we het geheel op tot triple glas! Het is de bedoeling dat het gehele upgrade-proces mobiel kan plaatsvinden. Daarom willen we twee vrachtwagens ombouwen tot een werkplaats om het triple glas overal ter plekke te kunnen maken. Een enthousiast team heeft inmiddels een eerste succesvolle praktijkproef uitgevoerd en Booosting bestuurslid Rutger Snoek is hierover ook geïnterviewd. Kijk voor meer info ook op www.booosting.nl.
De Booosting activiteit Goood Woood stond 5 maart in het teken van circulair bouwen met hout en werd gehost door de collega’s van cepezed in Delft. Na afloop van de expertlezingen was er een rondleiding in Bouwdeel D(emontabel) van cepezed.
Hier de presentatie Houtconstructies van Rob Doomen - Pieters Bouwtechniek Delft.
Aankondiging van deze activiteit:
https://booosting.nl/event/show/id/326
De Booosting activiteit Goood Woood stond 5 maart in het teken van circulair bouwen met hout en werd gehost door de collega’s van cepezed in Delft. Na afloop van de expertlezingen was er een rondleiding in Bouwdeel D(emontabel) van cepezed.
Hier de presentatie Bouwdeel D(emontabel) Bouwdeel D(emontabel) ontwerp en bouwproces van Jan Houtekamer - directeur cepezedbouwteam.
Aankondiging van deze activiteit:
https://booosting.nl/event/show/id/326
De Booosting activiteit Goood Woood stond 5 maart 2020 in het teken van circulair bouwen met hout en werd gehost door de collega’s van cepezed in Delft. Na afloop van de expertlezingen was er een rondleiding in Bouwdeel D(emontabel) van cepezed.
Hier de presentatie Nieuwe houten bouwproducten van
Bas Meeuwissen - technisch adviseur Metsä Wood.
Aankondiging van deze activiteit:
https://booosting.nl/event/show/id/326
De Booosting activiteit Goood Woood stond 5 maart in het teken van circulair bouwen met hout en werd gehost door de collega’s van cepezed in Delft. Na afloop van de expertlezingen was er een rondleiding in Bouwdeel D(emontabel) van cepezed.
Hier de presentatie Circulair bouwen en Bouwdeel D(emontabel) van Menno Rubbens - directeur cepezedprojects.
Aankondiging van deze activiteit:
https://booosting.nl/event/show/id/326
De Booosting activiteit Goood Woood stond 5 maart 2020 in het teken van circulair bouwen met hout en werd gehost door de collega’s van cepezed in Delft. Na afloop van de expertlezingen was er een rondleiding in Bouwdeel D(emontabel) van cepezed.
Hier de presentatie Trends in circulair bouwen met hout van Mathew Vola - directeur Arup
Aankondiging van deze activiteit
https://booosting.nl/event/show/id/326
11 februari 2020 organiseerden Booosting en Si-X een projectbezoek naar het Co-Creation Centre. Het onderwerp van deze activiteit was De Booosting activiteit was structureel verlijmen en het gebruik van siliconen in de bouw.
Daags ervoor verscheen dit artikel in Cobouw: Volledig glazen paviljoen kan aanval met bulldozer weerstaan.
aankondiging van deze activiteit
https://booosting.nl/event/show/id/328
presentaties van deze activiteit https://booosting.nl/news/show/id/1356
Het Co-Creation Centre wordt nu gebouwd op The Green Village in Delft.
30 januari 2020 gaf Thijs Asselbergs op de beurs GEVEL2020 de presentatie Second Life, de architectuur van morgen, over "circular upcycle + re-design of façades".
Hoe kun je een aanpak maken om grote Rijksgebouwen en het grootse ziekenhuis van Nederland, het AMC, geschikt te maken voor 2050?
Thijs Asselbergs is hoogleraar Architectural Engineering op de TU Delft faculteit Bouwkunde.
11 februari 2020: Booosting activiteit over én in het in aanbouw zijnde Co-Creation Centre met draagstructuur van glas en siliconen.
Hier de tegenlezing van Rutger Snoek, bestuurslid Booosting en expert vastgoed Rijksvastgoedbedrijf.
Aankondiging van deze activiteit:
https://booosting.nl/event/show/id/328
11 februari 2020: Booosting activiteit over én in het in aanbouw zijnde Co-Creation Centre met draagstructuur van glas en siliconen.
Hier de presentatie Nieuwe ontwikkelingen van Siliconen in de bouw van Valérie Hayez, Global Façade Engineering - Dow Silicones België.
Aankondiging van deze activiteit:
https://booosting.nl/event/show/id/328
11 februari 2020: Booosting activiteit over én in het in aanbouw zijnde Co-Creation Centre met draagstructuur van glas en siliconen.
Hier de presentatie over het constructief ontwerp van Diana de Krom - projectleider constructies ABT.
Aankondiging van deze activiteit:
https://booosting.nl/event/show/id/328
11 februari 2020: Booosting activiteit over én in het in aanbouw zijnde Co-Creation Centre met draagstructuur van glas en siliconen.
Hier de presentatie over het technisch ontwerp en de uitvoering van Wout Hoogendoorn, directeur Si-X.
Aankondiging van deze activiteit:
https://booosting.nl/event/show/id/328
11 februari 2020: Booosting activiteit over én in het in aanbouw zijnde Co-Creation Centre met draagstructuur van glas en siliconen.
Hier de presentatie over het architectonisch ontwerp door
Armand Paardekooper Overman - architect/associate Mecanoo.
Aankondiging van deze activiteit:
https://booosting.nl/event/show/id/328
11 februari 2020: Booosting activiteit over én in het in aanbouw zijnde Co-Creation Centre met draagstructuur van glas en siliconen.
Hier het welkomstwoord van Hubert Linssen - programmamanager van The Green Village.
Aankondiging van deze activiteit:
https://booosting.nl/event/show/id/328
11 februari 2020: Booosting activiteit over én in het in aanbouw zijnde Co-Creation Centre met draagstructuur van glas en siliconen.
Hier de introductie van Booosting voorzitter Robert Capel – Saleslead Octatube
In 2017 startten de Hogescholen Saxion Enschede en Hanze Groningen Bouwtex, het onderzoek naar de mogelijkheden van textiel voor de bouw in het kader van renovatie en herbestemming van gebouwen.
Op 16 januari 2020 is het onderzoek afgerond op Hanze Groningen met de presentatie van twee prototypen voor flexibele binnenwanden in het onderwijs. Hier de presentatie van de groep olv docent onderzoeker Clemens Bernardt.
.
In 2017 startten de Hogescholen Saxion Enschede en Hanze Groningen Bouwtex, het onderzoek naar de mogelijkheden van textiel voor de bouw in het kader van renovatie en herbestemming van gebouwen.
Op 16 januari 2020 is het onderzoek afgerond op Hanze Groningen met de presentatie van twee prototypen voor flexibele binnenwanden in het onderwijs. Hier de presentatie van Atto Harsta en Rinke Feenstra van Aldus Bouwinnovatie: Meervoudig ruimtegebruik in een moderne leeromgeving.
In 2017 startten de Hogescholen Saxion Enschede en Hanze Groningen Bouwtex, het onderzoek naar de mogelijkheden van textiel voor de bouw in het kader van renovatie en herbestemming van gebouwen.
Op 15 januari 2020 is het onderzoek afgerond met een eindevent. Hier de presentatie over de kansen van het gebruik van textiel in de bouw van Christian Struck, lector Sustainable Building Technology Saxion: Potential of textiles for building renovation.
In 2017 startten de Hogescholen Saxion Enschede en Hanze Groningen Bouwtex, het onderzoek naar de mogelijkheden van textiel voor de bouw in het kader van renovatie en herbestemming van gebouwen.
Op 15 januari 2020 is het onderzoek afgerond met een eindevent. Hier de presentatie van studente Moeywadee Sakhun van een opvouwbare roomdivider van het nonwoven, kunststof vliesmateriaal Colback.
In 2017 startten de Hogescholen Saxion Enschede en Hanze Groningen Bouwtex, het onderzoek naar de mogelijkheden van textiel voor de bouw in het kader van renovatie en herbestemming van gebouwen.
Op 15 januari 2020 is het onderzoek afgerond met een eindevent. Hier de studentenpresentatie van een binnenwand met een modulair kliksysteem van 100% pet-vilt, Flexitex.
More from Booosting platform voor koplopers in bouwinnovatie (20)
3. 5 / 2014 I 17
De gevel van de toekomst (5)
" Gevels van de
toekomst zijn groen
en upcyclebaar"
Als we niet anders gaan bouwen, helpen we mee aan
de uitputting en vervuiling van onze aarde. Dat wist
Elma Durmisevic al zeker toen ze bouwkunde stu-deerde
aan de TU Delft. Dat besef werd het begin van
haar onverstoorbare onderzoek naar slimme bouw-systemen
waarmee we kunnen bouwen wat past bij
voortdurende verandering. Nu , bijna twintig jaar
later, werkt ze als architect, hoogleraar en onderzoe-ker
nog altijd verder aan de theoretische basis en de
uitvoeringsaspecten van bouwen met toekomst-waarde,
aan ‘aanpasbare monumenten’.
Wat deugt er niet aan onze huidige bouwpraktijk?
Het is niet alleen de bouwpraktijk die zou moeten veranderen. De con-text
van de problemen is breder. We zullen nu al onze ontwerpen en
technische systemen die we sinds de industriële revolutie hebben ont-wikkeld,
moeten gaan herdefiniëren. Want wat hebben al die tijd gedaan
met onze wereld? We hebben geen rekening gehouden met wat onze
belangrijkste levensbehoeften zijn: schone lucht, schoon water en een
schone aarde. We hebben onze natuurlijke bronnen vervuild. Van het
totale gebruik van grondstoffen in deze wereld gaat 50 procent naar de
bouw. Van alle geproduceerde afval is veertig procent afkomstig van de
bouw. Dat materiaalgebruik moet anders. We moeten naar een circu-laire
economie van gebruiken en hergebruiken. De bouw is daar nog
nauwelijks mee begonnen. Gelukkig zijn er ook hoopgevende initiatie-ven.
De EU komt dit najaar met een aantal projectvoorstellen voor
research en innovatie in de bouw. Daarbij is er speciale aandacht voor
het toenemende tekort aan grondstoffen en het bevorderen van een
circulaire economie. Ook in Nederland zie ik nu steeds meer positieve
ontwikkelingen, bijvoorbeeld de opzet van Park 20|20 in Hoofddorp.
Daar wordt gebouwd met materialen die eindeloos recyclebaar zijn. En
kijk eens wat de duurzaamheidspionier Jón Kristinsson in 2012 heeft
neergezet in Venlo op de Floriademet de realisatie van Villa Flora, het
duurzaamste kantoor van Nederland (zie kader).
Je ziet nu ook meer ideeën opkomen voor een ander businessmodel
voor bouwactiviteiten, zoals dat van innovator Wim Gielingh met zijn
Real Capital Systems BV. In dat model fungeert een aantal demontabele
gebouwen als grondstoffenvoorraad. De bouwer blijft eigenaar en
exploiteert de gebouwen. Er is geen sprake van huur of koop.
Gebruikers nemen alleen een dienst af.”
U werkt al jaren intensief aan de ontwikkeling van
bouwsystemen die demontabel zijn. Wat maakt de
demontage zo essentieel in een bouwproces?
Elma Durmisevic: “Het gaat erom dat we de waarde van materialen
behouden. Er wordt teveel weggegooid. Materialen worden nu al
schaars. De volgende crisis zal een materialencrisis zijn. Hoe slimmer
we omgaan met de materialen die we hebben, hoe meer waarde we kun-nen
behouden. Dat betekent dat we materialen na een gebruiksfase
geschikt moeten maken voor hergebruik. Bij die recycling moeten we
ervoor zorgen dat we aan het vrijgekomen materiaal waarde toevoe-gen.
Upcyclen noemen we dat. Het tegendeel is downcycling. Daarmee
maak je het materiaal minder waard, bijvoorbeeld door betonnen bouw-delen
te vermalen tot granulaat. Om slim hergebruik mogelijk te maken
zullen we bij het ontwerp en uitvoering van nieuwe gebouwen al reke-ning
moeten houden met toekomstig hergebruik door constructies en
componenten demontabel te maken. Voor het gereedmaken van mate-rialen
en bouwproducten voor hergebruik bestaan verschillende scena-rio’s.
Het beste kunnen we die upcycling overlaten aan de partijen die
zelf de vrijgekomen materialen en producten in eerste instantie hebben
geproduceerd en gemonteerd. Zij hebben er het meeste verstand van.
Op kleine schaal gebeurt dit al. Zo levert bijvoorbeeld producent De
Groot Vroomshoop Bouwsystemen BV uit Vroomshoop, houtbouwsys-temen
die prefab zijn voorbereid en samengesteld op basis van eerder
gebruikte elementen.
Welke rol heeft de architect in de nieuwe circulaire
opvatting van het bouwproces
Elma Durmisevic: “Elk gebouw is sowieso uniek door de specifiek plek
onder de zon en in de omgeving en door de technische oplossingen die
passen bij die context. Daarbij is er ook nog het aspect ‘vormgeving’. Die
staat los van slimme materiaalkeuze en techniek. De architect zorgt
voor de identiteit van een ruimte of een gebouw. Dat culturele aspect
noem ik de dynamische esthetiek. Het is de waarde van het gebouwde
voor de maatschappij. Die waarde is wezenlijk voor de duurzaamheid
Voorhoededenkers
Dat de bouw nu razendsnel verandert, is voor een belangrijk deel het
werk van enkele gangmakers. Zij ontwikkelen nieuwe methoden
voor het maken van gebouwen die goed zijn voor mensen in plaats
van het omgekeerde. In de toekomst zal de gevel een technologisch
hoogwaardig onderdeel zijn van elk gebouw, afgestemd op de
behoeften van de gebruikers. Raam & Deur vraagt zes koplopers in
bouwinnovatie naar hun visie op 'De Gevel van de Toekomst'.
4. nieuwen zodat het weer bij ons past. Ik vindt dat gebouwen ‘aanpasbare
monumenten’ moeten zijn waar je aanpassingen aan kunt doen en
andere functies aan kunt geven, terwijl de basisonderdelen met karak-ter
herkenbaar blijven. De waarde van dit soort gebouwen is precies die
aanpasbaarheid. De aanpasbaarheid is de toekomstwaarde. De grach-tenpanden
in Amsterdam staan er nog steeds terwijl de gebruiksfunc-ties
inmiddels totaal zijn veranderd. Eigenlijk zouden we onze gebouwde
omgeving moeten beoordelen op aanpasbaarheid, op toekomstwaarde.
Die waarde zou je meetbaar kunnen maken. Dan zou een bepaalde
gegarandeerde toekomstwaarde een voorwaarde kunnen zijn om te
mogen bouwen.”
* Lees meer in ‘Bouwen de Vierde Dimensie’ door Elma Durmisevic,
5 / 2014 I 19
uitg. Pioneering, sept. 2103, ISBN 9789462282490
VAKTUEEL
van wat we bouwen, want wat we mooi vinden laten we lang staan.
Zoals monumenten. Architecten zouden misschien meer onderzoek
kunnen doen naar die culturele kwaliteit door zich af te vragen hoe
mensen een gebouw of plaats ervaren en hoe ze komen tot een
bepaalde waardering.”
Hoe denkt u dat we in de toekomst onze gevels zullen
bouwen?
Elma Durmisevic: “Bij het ontwerpen van een gevel wordt de materiaal-keuze
nu al afgestemd op de specifieke functie en de omgeving van het
gebouw. Als je weet dat de temperatuur van aluminium in de volle zon
kan oplopen tot wel 70° Celsius, dan weet je ook dat een aluminium
gevel een flink aandeel zal hebben in de opwarming van de directe
omgeving. In Dubai moet je geen stalen gevelbeplating op straatniveau
hebben, want dan kun je daar overdag niet eens langs lopen. Bij gevel-bouw
doen we ook iets met het buitenklimaat. Als we bijvoorbeeld
gebruikte lucht uit een gebouw naar buiten blazen, dan vervuilen we de
buitenlucht. Diezelfde lucht zuigen we dan weer naar binnen alsof het
frisse lucht is. We weten dat planten en bomen in de omgeving van het
gebouw of groene gevels kunnen bijdragen aan schonere lucht en dat
gevelgroen CO2 bindt en fungeert als isolatie. We zijn nu nog te éénzijdig
gericht op binnenklimaat en energiezuinigheid. Bij duurzaam ontwerpen
moet je rekening houden met alle aspecten van een gebouw in de omge-ving.
Energie zal in de toekomst geen probleem meer zijn. Daarom moe-ten
we ons nu al meer bezighouden met bewust gebruik van materialen.
Elk gebouw heeft een andere context, een andere oriëntatie op de zon,
andere beschaduwing en een andere plek tussen andere gebouwen.
Elke gevel zal daarom moeten zijn aangepast aan die unieke context.
Het is dus niet slim om voor verschillende gevels hetzelfde gevelsys-teem
te gebruiken. Verder kun je je afvragen of materialen zoals staal,
aluminium, beton en glas niet te belastend zijn voor het milieu vanwege
het hoge energieverbruik tijdens de productie. Maar op de langere ter-mijn
hoeft energie geen probleem meer te zijn. Producenten gebruiken
restwarmte die vrijkomt bij de materiaalproductie bijvoorbeeld voor
andere systemen. Daarbij zijn staal, aluminium en glas bijna 100 procent
recyclebaar. Beton is een apart verhaal. Dat is nu nog niet te upcyclen.
Die andere manier van denken over materialen begint nu al. We kunnen
ons beter niet uitsluitend richten op energie. Vraag je liever af welke
toekomstwaarde onze bouwmaterialen, bouwcomponenten en bouw-producten
hebben. Het gaat ten slotte om de verlenging van de
gebruiksduur. Dat is de bedoeling.”
Uw eigen architectenbureau heet 4Darchitects. Wat
betekent die ‘4D’?
Elma Durmisevic: “4D is de vierde dimensie, de tijdsfactor. Ik zie een
gebouw niet als een onveranderlijk product dat af is en ook zo blijft. Bij
de oplevering begint het leven van een gebouw en het beweegt zich
door de tijd heen. Het is in die zin een dynamisch product, dat in de loop
der jaren steeds wordt aangepast aan het leven van mensen. Het draagt
ook bij aan de kwaliteit van dat leven. We willen die kwaliteit steeds ver-
Groenste kantoor
Jón Kristinsson: 'Duurzaamheid heeft niet alleen met innovatie en
hightech te maken, maar ook met gezond verstand en gevoel. Uit
onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat groen geschilderde muren in
een ziekenhuis heilzamer voor patiënten zijn dan witte wanden. Dat
Villa Flora tot de absolute top op het gebied van duurzaamheid gaat
behoren, heeft te maken met de combinatie van technieken die er in
toegepast worden. Die versterken elkaar dusdanig dat Villa Flora
volledig energieneutraal en zelfvoorzienend is op het moment dat
alle opties opgenomen zijn. Daarmee krijgt de regio Venlo een voor-aanstaand
expertisecentrum op het gebied van duurzaamheid. Villa
Flora zal niet alleen de kantoorbouw, maar ook de bouw van wonin-gen,
scholen en zorginstellingen blijvend beïnvloeden. Op langere
termijn hangt het succes van Villa Flora niet uitsluitend af van de
technieken die er in gebundeld worden, maar zeker ook van de
bezieling van degene die er in de toekomst de leiding over krijgt. De
groene motor moet je van brandstof blijven voorzien en dat is uitein-delijk
mensenwerk.' (Bron: www.kristinsson.nl )
"Demontabele GeboUWen
fUnGeren als
GronDstoffenvooraaD"
Demontabel kantoor (Middelharnis) van hergebruikte materialen uit interim-huisvesting
van ziekenhuis.(Realisatie: De Groot Vroomshoop, Foto Norbert
van Onna)