Een gemeentehuis duurzaam aanbesteden. Hoe doe je dat? De aanbesteding kan je immers toch maar één keer goed doen? Maar juist dat geeft de uitdaging al bij die ene aanbesteding, een circulair resultaat te bewerkstelligen. Hoe circulair is een gemeentehuis in deze tijd? Welke gemeente heeft in zijn huidige omvang het eeuwig leven? En hoe creëer je dan huisvesting die ook op termijn passend blijft? Blossom Architecture over circulair aanbesteden, architectuur, inrichting, natuurlijke materialen en hergebruik van materialen

1. GEDREVEN DOOR DUURZAAMHEID
Innovatief aanbesteden - Maartje van den Berg
Blossom consultancy Design & Build
Maartje van den Berg is eigenaar en directeur van Blossom
consultancy Design & Build: Strategisch advies om (duurzame)
gebouwen te realiseren. Consultant projectmanager en
architect in één persoon.
Na jaren ervaring opgedaan te hebben bij grote
architectenbureaus en ingenieursbedrijven, besloot
Maartje eind 2012 voor zichzelf te beginnen. Met passie en
gedrevenheid door duurzaamheid wil ze het verschil maken in
bouwprojecten, waarbij tegelijkertijd wordt gelet op budget en
snelheid.
Maartje van den Berg levert strategisch advies en heeft veel
ervaring in utilitaire projecten in onderwijs, overheid en
gezondheidszorg (care en cure) en woningbouw. Daarnaast zet
Maartje zich ook in voor commerciële bedrijven, alsmede voor
particulieren.
Blossom consultancy Design & Build
info@blossomconsultancy.nl
www.blossomconsultancy.nl
GEDREVENDOORDUURZAAMHEIDInnovatiefaanbesteden-MaartjevandenBerg

2. 1
GEDREVEN DOOR DUURZAAMHEID
Innovatief aanbesteden - Maartje van den Berg
Inhoud
Het Gemeentehuis van Brummen is toekomstbestendig - 3
Bouwen is vooruitzien - 4
Wat is de beste route - 6
Nieuw gemeentehuis voor Brummen - 8
Een goed begin is het halve werk - 10
Opstellen vraagspecificatie - 12
Het nieuwe werken als uitgangspunt - 14
Selectieprocedure - 16
Slimme criteria - optimaal aanbod - 18
Een sterk integraal ontwerp - 20
Visie op een circulaire economie - 21
Samen voor het beste resultaat - 30
‘Tips & Tricks’ voor aanbestedende partijen - 34
Colofon - 40

3. 2

4. 3
Het Gemeentehuis van Brummen
is toekomstbestendig!
Een gemeentehuis duurzaam aanbesteden.
Hoe doe je dat? Hoeveel tegenstellingen lijken
niet alleen al in die vraag verscholen? De
aanbesteding kan je immers toch maar één keer
goed doen? Maar juist dat geeft de uitdaging
al bij die ene aanbesteding, een duurzaam
resultaat te bewerkstelligen. Hoe duurzaam is een
gemeentehuis in deze tijd? Welke gemeente heeft
in zijn huidige omvang het eeuwig leven? En hoe
creëer je dan huisvesting die duurzaam passend is?
Huisvesting waarvoor? Want hoe duurzaam zijn de
taken van gemeenten? En tot slot; hoe zorg je er
voor dat een gebouw wordt gebouwd dat ook aan
de eisen van energieverbruik, beperking gebruik
fossiele brandstoffen en optimale mogelijkheden
voor hergebruik voldoet? Is het mogelijk zo’n
duurzame aanbesteding te doen?
Als burgemeester van Brummen had ik het
voorrecht in een gebouw te mogen werken dat
direct na de oplevering al twee prestigieuze prijzen
in de wacht heeft gesleept. Een gebouw waarover
alle gebruikers zeer tevreden zijn. Een gebouw
dat optimaal flexibel is en een gebouw dat geen
gebouw maar een grondstoffenbank is. Daar moet
bij de aanbesteding over zijn nagedacht. Dat kan
niet anders!
Ik wens u veel leesplezier in dit boekwerk
over duurzaam aanbesteden gebaseerd, op
de ervaringen van de aanbesteding van ons
gemeentehuis. Daarbij nogmaals dank zeggend
aan Maartje van den Berg die aan de wieg heeft
gestaan van het succes dat het jasje voor ons
nieuwe werken is geworden.
Hoogachtend,
Niels E. Joosten,
voormalig burgemeester gemeente Brummen
(tegenwoordig burgemeester gemeente Doetinchem)
Het gemeentehuis van Brummen werd genomineerd
voor de award Duurzame Architectuur 2013 en
kreeg tijdens het congres Green Buildings Holland
de eerste prijs uitgereikt.
Het project werd tijdens de door Architectuur
Lokaal georganiseerde 3e EU aanbestedingendag
uitgeroepen als ‘Best Practice’ voor innovatief
aanbesteden op het gebied van Design & Build.
Architectenbureau Rau heeft voor het project de
Gouden Kikker Award 2013 gewonnen. Deze
prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan projecten die
voorop lopen in duurzaamheid en innovatie.
De Nederlandse Duurzaam Bouwen Awards
belonen de inzet van koplopers die laten
zien dat goede samenwerking de sleutel tot
succesvolle projecten is. De gemeente Brummen
is genomineerd in de categorie duurzaamste
gemeentelijke vastgoedorganisatie.

5. 24
1 mos-sedum dak
2 maximale daglichttoetreding
3 groene wand
4 natuurlijke ventilatie via hal
5 passieve zonwering
6 demontabele houten constructie
7 schanskorven met steen van oudbouw
8 installaties staan onder gebouw
9 drielaags glas
10 open teamwerkplekken
11 stilte werkplekken / gesloten overleg
12 C2C vloerbedekking
13 aanwezigheidsdetectie / LED verlichting
14 flexibele wandindeling
15 balie van karton
16 herbestemming monumentale villa

6. 28

7. 29
In het voortraject had de bevolking van
de Gemeente Brummen al aangegeven dat
duurzaamheid niet alleen in de techniek
moest zitten, maar dat beleving voor hen ook
een belangrijke rol speelt. “Wij moeten trots
kunnen zijn op ons gemeentehuis”, was de
boodschap die de opdrachtnemer mee kreeg.
Duurzame uitstraling
Bij het betreden van het gebouw is het voor
iedereen direct duidelijk dat een zeer duurzaam
gebouw wordt betreden. Veel duurzame
maatregelen zijn zichtbaar en dragen
bij aan een positieve beleving van het
gebouw: materiaaltoepassing, groenwand,
daglichttoetreding, infiltratievijver,
hemelwaterbuffer, enz.
Bijzondere ontvangstbalie
De ontvangstbalie doet recht aan Brummen’s rijke
historie met de papierindustrie. Deze is namelijk
in samenwerking met de lokale papierindustrie
gemaakt van 100% papiervezel, met uitsluitend
natuurlijke deklagen. Na jaren intensief gebruik
kan de balie in de toekomst zo de papierbak in,
zodat het materiaal hergebruikt kan worden!
Daarnaast werden ook de tafels in 3 spreekkamers
van het gemeentehuis ontworpen en op maat
gemaakt uit kartonmateriaal.

8. 30
1 Met beperkte middelen werd op
duurzame wijze een moderne
uitstraling bereikt.
2 Entree bestaande villa.
3 Door slim gebruik te maken van
onderdelen van het bestaande
gedateerde designmeubilair en een
toevoeging van een nieuw eiken
tafelblad, is een nieuwe, warme look
gecreëerd.
4 Toepassing boomschijf als tafelblad.
2
1
3 4

9. 35
Tips tricks
voor aanbestedende partijen
Wat is het beste pad
Het is van groot belang dat je vooraf welbewust
met elkaar vaststelt wat de beste procedure
voor een project is. Weeg goed af wat de voor
en nadelen zijn. Deze verschillen per project en
kunnen per tijdsbeeld veranderen.
Stel reële eisen
Door de nieuwe aanbestedingswet is alles nog
volop in beweging en is er nogal wat onzekerheid.
Aanbestedende partijen hebben daardoor
momenteel vaak de neiging om zekerheid op
zekerheid te stapelen. Dat komt de kwaliteit en
de toegankelijkheid van een aanbesteding niet
ten goede. Bouw echter wel zekerheden in op de
onderdelen die daadwerkelijk van belang zijn.
(bijvoorbeeld de prijs).
Durft te kiezen
Aangeven waar op gescoord kan worden.
Bijvoorbeeld: duurzaamheid, realisatiesnelheid, of
social return. Niet teveel verschillende onderdelen,
maar één of twee. Hoe meer duidelijkheid over de
verwachting des te groter de opbrengst.
Benut de kracht van de markt
Timmer de vraagspecificatie niet dicht, maar creëer
ruimte voor innovatieve slimme oplossingen. Niet
de gewenste oplossing omschrijven maar het
gewenste effect. Op die manier stimuleer je de
innovatie uit de markt.
Goede raad is duurzaam
Een goede aanbestedingsprocedure levert veel
op. Inzicht en kennis van zaken zijn daarbij
onontbeerlijk. Als dit specialisme in uw organisatie
ontbreekt, dan is de inzet van een externe
adviseur een goede optie. Een adviseur als
Blossom consultancy kent alle tips en tricks en
maakt je bewust van de keuzes die je maakt. De
advieskosten die daarmee gemoeid zijn worden
doorgaans ruimschoots terugverdiend.
Goedkoop is duurkoop
Ongeacht het type aanbesteding streven wij er
altijd naar om voor beide partijen een win-win
situatie te creëren. Daar geloven wij in. Wij zijn er
van overtuigd dat wanneer je als aanbesteder de
opdrachtnemer in dit proces ‘uitknijpt’, er met een
ogenschijnlijk goede aanbieding toch een slecht
gebouw ontstaat.
Creëer draagvlak bij de gebruikers
Als een organisatie er voor kiest om deze
weg te bewandelen is het belangrijk om aan
verwachtingsmanagement te doen. Dus vooraf
goed inventariseren wat nodig is en gedurende het
proces helder communiceren over hoe er straks
gewerkt gaat worden: dit is wat het wordt, stel je
in op- en open voor verandering.

10. 39

11. 40
Colofon
Uitgave
Blossom consultancy Design Build
info@blossomconsultancy.nl
www.blossomconsultancy.nl
Tekst en vormgeving
Maartje van den Berg
Willem Blok
Foto’s
Leontine van Geffen-Lamers; cover voorzijde
Petra Appelhof; pagina’s 26
Maartje van den Berg; pagina’s 29, 30, 31
Willem Blok; pagina’s 26, 32, 33, 38
Gemeente Brummen; pagina 3
Artist impressions
Rau Architecten / Bam Utiliteitsbouw; pagina’s 2, 20, 24
Infographics
Willem Blok; pagina’s 4, 6 , 8, 10, 12, 14, 16, 18, 34
Royal Haskoning; pagina’s 15, 36
Rau Architecten / Bam Utiliteitsbouw; pagina’s 22, 27
Drukwerk
Zalsman B.V. Zwolle
ISBN/EAN: 978-90-9028169-8

12. GEDREVEN DOOR DUURZAAMHEID
Innovatief aanbesteden - Maartje van den Berg
Blossom consultancy Design Build
Maartje van den Berg is eigenaar en directeur van Blossom
consultancy Design Build: Strategisch advies om (duurzame)
gebouwen te realiseren. Consultant projectmanager en
architect in één persoon.
Na jaren ervaring opgedaan te hebben bij grote
architectenbureaus en ingenieursbedrijven, besloot
Maartje eind 2012 voor zichzelf te beginnen. Met passie en
gedrevenheid door duurzaamheid wil ze het verschil maken in
bouwprojecten, waarbij tegelijkertijd wordt gelet op budget en
snelheid.
Maartje van den Berg levert strategisch advies en heeft veel
ervaring in utilitaire projecten in onderwijs, overheid en
gezondheidszorg (care en cure) en woningbouw. Daarnaast zet
Maartje zich ook in voor commerciële bedrijven, alsmede voor
particulieren.
Blossom consultancy Design Build
info@blossomconsultancy.nl
www.blossomconsultancy.nl
GEDREVENDOORDUURZAAMHEIDInnovatiefaanbesteden-MaartjevandenBerg