SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
Download to read offline
Iranian Journal of Field Crops Research
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
Research Article
Vol. 21, No. 1, Spring 2023, p. 47-60
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data
Sh. Eghbali 1*
, M. Nassiri-Mahallati 2
, M. Jahan 2
, M. Salehi3
Received: 27-01-2022
Revised: 21-05-2022
Accepted: 19-06-2022
How to cite this article:
Eghbali, Sh., Nassiri-Mahallati, M., Jahan, M., & Salehi, M.,(2023). Quinoa Phenological
Development Modeling Based on Field Data. Iranian Journal of Field Crops Research, 21(1),
47-60. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.74969.1145
Introduction
Climate change is rapidly degrading the conditions of crop production. For instance, increasing salinization
and aridity is forecasted to increase in most parts of the world. As a consequence, new stress-tolerant species and
genotypes must be identified and used for future agriculture. Stress-tolerant species exist but are actually
underutilized and neglected. Quinoa, scientifically known as Chenopodium quinoa Willd. is a member of the
Amaranthaceae family. Promoting the cultivation and nutrition of quinoa will diversify food products in the
country, sustainable production, increase farmers' incomes and provide part of the community's food needs. Crop
simulation models have been used for various studies such as selecting the appropriate cultivar, determining the
best planting date, predicting the effect of diversity and climate change on growth. Field research requires a lot
of time and money, while computer simulation models can save time and money by conducting extensive
experimental simulations.
Materials and Methods
This research was conducted in two regions of Yazd province with 10 separate experiments in the form of a
randomized complete block design with 3 replications. Experimental factors included 5 promising modified lines
in Yazd Salinity Research Center with Titicaca cultivar. The lines consisted of four intermediate maturity lines,
numbered 1 (NSRCQE), 2 (NSRCQC), 3 (NSRCQD), and 6 (NSRCQA), one late maturity line numbered 4
(NSRCQB), and the early maturity cultivar Titicaca numbered 5. Sampling and note-taking were performed
regularly, once every three days, in proportion to the progress of the phenological stages of each line. A model
based on degree-day-growth was prepared in FST language. In preparing the length table, due to the short day of
Quinoa, for all lines in the model up to 12.5 hours, the development rate was one, and after 13.8 hours, the
development rate was zero. The base temperature in the model was 2 °C. Then, the model was calibrated and
evaluated with data taken from the field.
Results and Discussion
RMSE (CV) coefficient of variation between 7 to 12%, root mean square error (RMSE) between 4.4 to 6.4
days, Wilmot agreement index (d) between 0.99 to 1, model efficiency (ME) between 0.96 to 0.98, the mean
deviation from the model (MB) was between 0.05 to 0.08 and the coefficient of determination (R2
) was between
92 % to 98%. These values indicated a good estimate of the day to flowering of quinoa with the model written in
FST language, and the values of day to flowering simulated gained the necessary validity. The coefficient of
variation of nRMSE (CV) is between 6.8 to 8.6%, the root mean square error (RMSE) is between 6.2 and 8.7
days, the Wilmot agreement index (d) is between 0.75 and 0.92, The mean deviation from the model (MB) was
between 0.05 to 0.08 and the coefficient of determination (R2
) was between 92% and 98%. These values
indicated a good estimate of the day to physiological maturity with the model written in the FST language, and
1- Ph.D. graduate, Department of Agrotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad,
Iran
2- Professor, Department of Agrotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
3- Assistant Professor, National Salinity Research Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization
(AREEO), Yazd, Iran
(*- Corresponding Author Email: sh_weed@yahoo.com)
https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.74969.1145
84
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
2
،
‫بهار‬
2411
the day values to the simulated physiological maturity gained the necessary validity. Calibration and evaluation
of model efficiency using root mean square error (RMSE), coefficient of variation or nRMSE percentage (CV),
Wilmot agreement index (d), model efficiency (ME), and mean model deviation (MB), coefficient of explanation
(R2
), line test 1: 1 day until germination, flowering and good physiological maturity was estimated.
Conclusion
The results of this study indicated that, the quinoa model prepared for quinoa in terms of degree-day-growth
well predicts the developmental stages (emergence, flowering and maturation) of this plant in terms of maturity
(early, medium and late) and can be its help determined the appropriate planting date in different areas. This
calibrated sub-model can now be used to evaluate different temperature and photoperiod effects for decision
making in a wide range of growth environments in quinoa cultivation systems in current and future climatic
conditions. Therefore, this sub-model can be used in educational-research and applied work in the field.
Keywords: FST, Growing degree days, Sowing date
‫اقبالی‬
‫شاه‬
‫آباد‬
،‫همکاران‬ ‫و‬
‫شب‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ساز‬
‫ی‬
‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬
‫مزرعه‬ ‫های‬
‫ای‬
84
‫نشریه‬
‫پ‬
‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ژوهشهای‬
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
‫پژوهشی‬ ‫مقاله‬
‫جلد‬
12
‫شماره‬ ،
2
،
‫بهار‬
2411
‫ص‬ ،
01
-
44
‫شب‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ساز‬
‫ی‬
‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬
‫مزرعه‬ ‫های‬
‫ای‬
‫اقبالی‬ ‫شهاب‬
‫آباد‬ ‫شاه‬
2
*
،
‫محالتی‬ ‫نصیری‬ ‫مهدی‬
1
‫جهان‬ ‫محسن‬ ،
1
‫صالحی‬ ‫معصومه‬ ،
3
:‫دریافت‬ ‫تاریخ‬
70
/
11
/
1077
:‫پذیرش‬ ‫تاریخ‬
29
/
70
/
1071
‫چکیده‬
‫ا‬ ‫از‬ ‫هدف‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ته‬ ‫پژوهش‬
‫ی‬
‫ه‬
‫مدل‬
‫ی‬
‫برا‬
‫ی‬
‫شب‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ساز‬
‫ی‬
‫ک‬ ‫نمو‬
‫ی‬
‫نوا‬
(
Chenopodium quinoa Willd.
)
‫و‬
‫واسنج‬
‫ی‬
‫تع‬ ‫و‬
‫یی‬
‫ن‬
‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫آن‬ ‫اعتبار‬
‫ها‬
‫ی‬
‫مزرعه‬
‫ا‬
‫ی‬
‫ا‬ .‫است‬
‫ی‬
‫ن‬
‫تحق‬
‫ی‬
‫ق‬
‫استان‬ ‫منطقه‬ ‫دو‬ ‫در‬
‫ی‬
‫زد‬
‫با‬
17
‫آزما‬
‫ی‬
‫ش‬
‫بلوک‬ ‫طرح‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫جداگانه‬
‫ها‬
‫ی‬
‫تصادف‬ ‫کامل‬
‫ی‬
‫با‬
0
.‫شاد‬ ‫انجاا‬ ‫تکرار‬
‫عامال‬
‫هاای‬
‫آزمایش‬
‫شامل‬
5
‫ال‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ام‬
‫ی‬
‫د‬
‫اصالح‬ ‫بخش‬
‫تحق‬ ‫مرکز‬ ‫در‬ ‫شده‬
‫ی‬
‫قات‬
‫شور‬
‫ی‬
‫ی‬
‫زد‬
‫ب‬
‫ه‬
‫ت‬ ‫رقم‬ ‫همراه‬
‫ی‬
‫ت‬
‫ی‬
‫کاکا‬
‫نمونه‬ .‫بود‬
‫گ‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ی‬
‫و‬
‫ی‬
‫ادداشت‬
‫بردار‬
‫ی‬
‫ها‬
‫به‬
‫مرتاب‬ ‫طاور‬
‫روز‬ ‫سه‬ ‫هر‬
‫ی‬
‫ک‬
‫بار‬
‫پ‬ ‫با‬ ‫متناسب‬ ‫و‬
‫ی‬
‫شرفت‬
‫فنولوژ‬ ‫مراحل‬
‫ی‬
‫ک‬
‫ال‬ ‫هر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫مدل‬ .‫شد‬ ‫انجا‬
‫ی‬
‫درجه‬ ‫اساس‬ ‫بر‬
-
‫روز‬
-
‫زبان‬ ‫با‬ ‫رشد‬
‫برنامه‬
‫نویسی‬
FST
‫ته‬
‫ی‬
‫ه‬
‫و‬
‫ساس‬
‫واسنج‬ ‫به‬ ‫اقدا‬
‫ی‬
‫ارز‬ ‫و‬
‫ی‬
‫اب‬
‫ی‬
‫داده‬ ‫با‬ ‫مدل‬
‫ها‬
‫ی‬
‫واسنج‬ .‫شد‬ ‫مزرعه‬ ‫از‬ ‫شده‬ ‫برداشت‬
‫ی‬
‫ارز‬ ‫و‬
‫ی‬
‫اب‬
‫ی‬
‫کارا‬
‫یی‬
‫شاخص‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫مدل‬
‫ها‬
‫ی‬
‫م‬ ‫جذر‬
‫یا‬
‫انگ‬
‫ی‬
‫ن‬
‫مربعاات‬
( ‫خطا‬
RMSE
‫ضر‬ )
‫ی‬
‫ب‬
‫تغ‬
‫یی‬
‫رات‬
‫ی‬
‫ا‬
‫درصد‬
nRMSE
(
CV
‫و‬ ‫توافق‬ ‫شاخص‬ )
‫ی‬
‫لموت‬
(
d
‫کارا‬ )
‫یی‬
( ‫مدل‬
ME
‫م‬ )
‫ی‬
‫انگ‬
‫ی‬
‫ن‬
( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬
MB
‫ضار‬ )
‫ی‬
‫ب‬
‫تب‬
‫یی‬
‫ن‬
(
R2
‫خط‬ ‫آزمون‬ )
1:1
‫سبزشدن‬ ‫تا‬ ‫روز‬
‫گل‬
‫ده‬
‫ی‬
‫رس‬ ‫و‬
‫ی‬
‫دگ‬
‫ی‬
‫ف‬
‫ی‬
‫ز‬
‫ی‬
‫ولوژ‬
‫ی‬
‫ک‬
‫مدل‬ ‫این‬ .‫شد‬ ‫برآورد‬ ‫خوب‬
‫اعتبار‬ ‫تعیین‬
‫شده‬
‫و‬
‫هم‬
‫مای‬ ‫اکناون‬
‫بارای‬ ‫تواناد‬
‫دما‬ ‫مختلف‬ ‫تاثیرات‬ ‫ارزیابی‬
‫یی‬
‫فتوپر‬ ‫و‬
‫ی‬
‫ود‬
‫ی‬
‫برا‬
‫ی‬
‫تصمیم‬
‫محیط‬ ‫از‬ ‫وسیعی‬ ‫طیف‬ ‫در‬ ‫گیری‬
‫نظا‬ ‫در‬ ‫رشد‬ ‫های‬
‫ک‬ ‫کشت‬ ‫های‬
‫ی‬
‫نوا‬
‫ا‬ ‫شرایط‬ ‫در‬
‫قلیمای‬
‫و‬ ‫جااری‬
‫بنابر‬ .‫گیرد‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫آینده‬
‫ا‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ا‬ ‫از‬
‫ی‬
‫ن‬
‫کارها‬ ‫در‬ ‫مدل‬
‫ی‬
‫آموزش‬
‫ی‬
-
‫تحق‬
‫ی‬
‫قات‬
‫ی‬
‫کاربرد‬ ‫و‬
‫ی‬
‫م‬ ‫مزرعه‬ ‫در‬
‫ی‬
‫توان‬
.‫کرد‬ ‫استفاده‬
‫واژه‬
‫های‬
‫کل‬
‫ی‬
‫د‬
‫ی‬
:
‫کاشت‬ ‫تاریخ‬
FST
‫درجه‬
-
‫روز‬
-
‫رشد‬
‫مقدمه‬
2
‫کینااوا‬
(
Chenopodium quioa Willd
)
‫گیاااهی‬
‫خااانواده‬ ‫از‬
Amaranthaceae
‫است‬
‫بومی‬ ‫که‬
‫کو‬
‫ه‬
‫بولیاوی‬ ‫در‬ ‫آند‬ ‫های‬
‫و‬ ‫شایلی‬
‫پاارو‬
‫و‬ ‫بااوده‬
‫بول‬ ‫حاضاار‬ ‫حااال‬ ‫در‬
‫یاا‬
‫و‬
‫ی‬
‫مهاام‬ ‫اکااوادور‬ ‫و‬ ‫پاارو‬
‫تاار‬
‫ی‬
‫ن‬
‫تول‬
‫ی‬
‫د‬
‫ا‬ ‫کنندگان‬
‫ی‬
‫ن‬
‫گ‬
‫ی‬
‫اه‬
‫هستند‬
(
Vega‐Gálvez et al., 2010
.)
‫این‬
‫انعطاف‬ ‫گیاه‬
‫در‬ ‫باالیی‬ ‫پذیری‬
‫سازگاری‬
‫به‬
‫فتوپریاود‬
‫ارتفاا‬
‫از‬
‫ساط‬
‫دریا‬
‫دما‬
‫خصوصیات‬ ‫و‬
‫خاک‬
‫ب‬ ‫دارد؛‬
‫ه‬
‫طوری‬
‫که‬
‫در‬
‫منااطقی‬
‫باا‬
‫ارتفاا‬
0777
-
7
‫متر‬
‫از‬
‫سط‬
‫دریا‬
pH
‫باین‬
6
‫تاا‬
5
/
8
‫اقلایم‬ ‫باا‬ ‫منااطقی‬ ‫و‬
‫خشک‬
‫نیمه‬
‫خشک‬
‫حاره‬
‫ای‬
‫و‬
‫مرطوب‬
‫قابلیت‬
‫دوره‬ .‫دارد‬ ‫کشات‬
‫رشاد‬
‫کینوا‬
‫بسته‬
‫به‬
‫رقم‬ ‫نو‬ ‫و‬ ‫منطقه‬
‫مورد‬
‫کشت‬
‫بین‬
07
‫تا‬
207
‫متغیار‬ ‫روز‬
1
-
‫دانش‬
‫آموخته‬
‫مشاهد‬ ‫فردوسی‬ ‫دانشگاه‬ ‫کشاورزی‬ ‫دانشکده‬ ‫اگرواکولوژی‬ ‫دکتری‬
‫ایران‬ ‫مشهد‬
2
-
‫مشاهد‬ ‫مشاهد‬ ‫فردوسای‬ ‫دانشگاه‬ ‫کشاورزی‬ ‫دانشکده‬ ‫اگرواکولوژی‬ ‫گروه‬ ‫استاد‬
‫ایران‬
0
-
‫اتادیار‬
‫ا‬‫اس‬
‫م‬
‫از‬
‫ا‬‫رک‬
‫ای‬
‫ا‬‫مل‬
‫اات‬
‫ا‬‫تحقیق‬
‫اوری‬
‫ا‬‫ش‬
‫اازمان‬
‫ا‬‫س‬
‫اات‬
‫ا‬‫تحقیق‬
‫اوزش‬
‫ا‬‫آم‬
‫و‬
‫اروی‬
‫ا‬‫ت‬
‫کشاورزی‬
‫یزد‬
‫ایران‬
*(
-
:‫مسئول‬ ‫نویسنده‬
Email: sh_weed@yahoo.com
)
https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.74969.1145
( ‫است‬
Yang et al., 2016
‫این‬ ‫اصلی‬ ‫محصول‬ .)
‫گیاه‬
‫دانه‬
‫است‬
‫کاه‬
‫ارزش‬
‫غذایی‬
‫باالیی‬
‫ازنظر‬
‫توازن‬ ‫پروتئین‬
‫اسیدآمینه‬
‫چربی‬
‫غیراشبا‬
‫ویتاامین‬
‫هاا‬
‫و‬
‫ماواد‬
( ‫دارد‬ ‫معادنی‬
Fischer et al., 2017
‫بناابر‬ .)
‫گزارش‬
‫های‬
‫جهانی‬ ‫خواروبار‬ ‫سازمان‬
‫گیاه‬ ‫این‬
‫و‬ ‫فقیار‬ ‫اراضای‬ ‫در‬ ‫حتی‬
‫می‬ ‫نیز‬ ‫کشت‬ ‫غیرقابل‬
‫کرد‬ ‫کشت‬ ‫توان‬
.
‫این‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬
‫کشات‬
‫کیناوا‬
‫در‬
‫زراعی‬ ‫تناوب‬
‫با‬
‫علف‬ ‫کنترل‬ ‫منظور‬ ‫به‬ ‫غالت‬
‫بیمااری‬ ‫و‬ ‫هارز‬ ‫هاای‬
‫هاا‬
‫مای‬ ‫توصیه‬
‫شاود‬
.
‫تناو‬ ‫باعاع‬ ‫کیناوا‬ ‫تغذیاه‬ ‫و‬ ‫کشات‬ ‫تاروی‬
‫بخشای‬
‫کشور‬ ‫در‬ ‫غذایی‬ ‫محصوالت‬
‫پایدار‬ ‫تولید‬
‫و‬ ‫کشااورزان‬ ‫درآماد‬ ‫افزایش‬
‫جام‬ ‫غذای‬ ‫نیاز‬ ‫از‬ ‫بخشی‬ ‫تأمین‬
‫عه‬
‫شد‬ ‫خواهد‬
.
‫باالقوه‬ ‫نقاش‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬
‫بهبود‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫این‬
‫تانش‬ ‫باه‬ ‫باال‬ ‫تحمل‬ ‫و‬ ‫آینده‬ ‫در‬ ‫غذایی‬ ‫امنیت‬
‫هاای‬
‫سال‬ ‫جهانی‬ ‫بار‬ ‫و‬ ‫خوار‬ ‫سازمان‬ ‫خشکی‬ ‫و‬ ‫شوری‬
2710
‫ناا‬ ‫به‬ ‫را‬
‫ایان‬
‫نا‬ ‫گیاه‬
‫کرد‬ ‫گذاری‬
(
FAO, 2014
.)
‫ریاضی‬ ‫مدل‬
‫مجموعه‬ ‫یا‬ ‫معادله‬
‫هار‬ ‫رفتار‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫معادالت‬ ‫از‬ ‫ای‬
‫به‬ ‫را‬ ‫سیستم‬
‫می‬ ‫توصیف‬ ‫کمی‬ ‫طور‬
‫کند‬
.
‫سیستم‬
‫از‬ ‫محدودی‬ ‫بخش‬ ‫به‬
‫می‬ ‫اطالق‬ ‫واقعی‬ ‫جهان‬
‫بخش‬ ‫شامل‬ ‫که‬ ‫شود‬
‫هاایی‬
‫اثارات‬ ‫کاه‬ ‫اسات‬
‫و‬ ‫داشاته‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫متقابل‬
‫زماان‬ ‫طای‬ ‫در‬
‫مای‬ ‫تغییار‬
‫کناد‬
‫از‬ .
‫مادل‬
‫هاای‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫گیاهان‬
‫زراعی‬
‫برای‬
‫انجا‬
‫مختلف‬ ‫مطالعات‬
‫از‬
‫جمله‬
‫انتخاب‬
‫گیاه‬
‫و‬
‫رقم‬
‫مناسب‬
‫تعیین‬
‫خصوصیات‬
‫مطلوب‬
‫گیاهی‬
‫تعیاین‬
‫بهتارین‬
05
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
2
،
‫بهار‬
2411
‫زراعی‬ ‫مدیریت‬
‫پیش‬
‫بینی‬
‫اثر‬
‫تنو‬
‫و‬
‫تغییار‬
‫اقلایم‬
‫بار‬
‫تخماین‬ ‫رشاد‬
‫عملکرد‬
‫بارآورد‬
‫منطقاه‬ ‫تولیاد‬ ‫ظرفیات‬
‫ای‬
‫خاط‬ ‫تعیاین‬
‫بارای‬ ‫مشای‬
‫به‬
‫نژادی‬
‫اولویت‬ ‫تعیین‬
‫تحقیقاتی‬ ‫های‬
‫و‬
‫طبقاه‬ ‫تکنولوژی‬ ‫انتقال‬
‫بنادی‬
‫است‬ ‫شده‬ ‫استفاده‬ ‫آگرواکولوژیک‬
.
‫مزرعه‬ ‫تحقیقات‬ ‫اجرای‬
‫ا‬
‫صرف‬ ‫به‬ ‫ی‬
‫زیاد‬ ‫هزینه‬ ‫و‬ ‫وقت‬
‫حالی‬ ‫در‬ ‫دارد‬ ‫نیاز‬
‫که‬
‫مدل‬
‫شبیه‬ ‫های‬
‫رایاناه‬ ‫سازی‬
‫ای‬
‫می‬
‫شبیه‬ ‫انجا‬ ‫با‬ ‫تواند‬
‫آزمایش‬ ‫سازی‬
‫صرفه‬ ‫باعع‬ ‫وسیع‬ ‫های‬
‫در‬ ‫جاویی‬
‫شوند‬ ‫هزینه‬ ‫و‬ ‫وقت‬
(
Matthews et al., 2013
.)
‫داشت‬ ‫توجه‬ ‫باید‬ ‫اما‬
‫مدل‬ ‫که‬
‫شبیه‬ ‫های‬
‫های‬ ‫باه‬ ‫زراعای‬ ‫گیاهاان‬ ‫ساازی‬
‫نمای‬ ‫وجاه‬
‫توانناد‬
‫مزرعه‬ ‫آزمایشات‬ ‫جایگزین‬
‫شوند‬ ‫ای‬
‫بهترین‬ ‫بلکه‬
‫کاه‬ ‫اسات‬ ‫آن‬ ‫حالات‬
‫به‬
‫آزمایش‬ ‫این‬ ‫مکمل‬ ‫عنوان‬
‫شوند‬ ‫استفاده‬ ‫ها‬
.
‫مدل‬ ‫صورت‬ ‫این‬ ‫در‬
‫های‬
‫گیاهان‬
‫زر‬
‫اعی‬
‫توانست‬ ‫خواهند‬
‫حدودی‬ ‫تا‬
‫را‬ ‫مزرعاه‬ ‫آزمایشاات‬ ‫به‬ ‫نیاز‬
‫اایش‬
‫ا‬‫آزم‬ ‫ان‬
‫ا‬‫ای‬ ‫اای‬
‫ا‬‫نت‬ ‫ای‬
‫ا‬‫اثربخش‬ ‫و‬ ‫اد‬
‫ا‬‫دهن‬ ‫ااهش‬
‫ا‬‫ک‬
‫اد‬
‫ا‬‫کنن‬ ‫اتر‬
‫ا‬‫بیش‬ ‫را‬ ‫اا‬
‫ا‬‫ه‬
.
‫مدل‬
‫آماوزش‬ ‫در‬ ‫سازی‬
‫ها‬
‫دانشاجویان‬ ‫محققاین‬ ‫بارای‬ ‫کااربردی‬ ‫ای‬
‫بهره‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫کشاورزی‬ ‫کارشناسان‬
‫هزیناه‬ ‫کااهش‬ ‫ضامن‬ ‫بارداران‬
‫هاا‬
‫اساتفاده‬ ‫بهتر‬ ‫درک‬ ‫و‬ ‫شناخت‬ ‫موجب‬
‫پیدیاده‬ ‫فراینادهای‬ ‫از‬ ‫کننادگان‬
‫حاال‬ ‫باه‬ ‫تاا‬ ‫شد؛‬ ‫خواهد‬ ‫زراعی‬ ‫گیاهان‬ ‫اکولوژی‬ ‫و‬ ‫فیزیولوژی‬ ‫زیستی‬
‫مدل‬
‫پیش‬ ‫برای‬ ‫متفاوتی‬ ‫های‬
‫زر‬ ‫گیاهاان‬ ‫فنولاوژی‬ ‫بینی‬
‫مختلاف‬ ‫اعای‬
‫اسات‬ ‫شاده‬ ‫اساتفاده‬
(Rahban et al., 2021; Bertero et al.,
1999; Soltani et al., 2006)
‫کاشت‬ ‫تاریخ‬
‫نسبت‬
‫سایر‬ ‫به‬
‫روش‬
‫ها‬
‫ی‬
‫مد‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ی‬
‫ت‬
‫زراعی‬
‫بیشاترین‬
‫تاأثیر‬
‫را‬
‫ویژگای‬ ‫بار‬
‫هاای‬
‫فنولاوژیکی‬
‫و‬
‫رشادی‬
‫گیاهاان‬
‫مای‬
‫گاذارد‬
(
Pourghasemian et al., 2018
‫درصاد‬ ‫بهباود‬ ‫در‬ ‫مهمای‬ ‫نقش‬ ‫و‬ )
‫باه‬ ‫کیناوا‬ ‫مناسب‬ ‫کشت‬ ‫تاریخ‬ .‫دارد‬ ‫عملکرد‬ ‫حداکثر‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫و‬ ‫سبز‬
‫در‬ ‫کشات‬ ‫بارای‬ ‫کیناوا‬ ‫زودرس‬ ‫ارقا‬ .‫دارد‬ ‫بستگی‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫منطقه‬ ‫اقلیم‬
‫کشت‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫شهریور‬
‫متوسط‬ ‫ارقا‬ ‫بهاره‬
‫مرداد‬ ‫در‬ ‫کشت‬ ‫برای‬ ‫کینوا‬ ‫رس‬
‫یاا‬ ‫و‬ ‫اسافند‬ ‫در‬ ‫کشات‬ ‫بارای‬ ‫کیناوا‬ ‫دیررس‬ ‫ارقا‬ ‫تابستانه‬ ‫کشت‬ ‫یا‬ ‫و‬
‫اتند‬
‫ا‬‫هس‬ ‫اب‬
‫ا‬‫مناس‬ ‫اور‬
‫ا‬‫کش‬ ‫اک‬
‫ا‬‫خش‬ ‫ادل‬
‫ا‬‫معت‬ ‫ااطق‬
‫ا‬‫من‬ ‫در‬ ‫اتانه‬
‫ا‬‫تابس‬ ‫ات‬
‫ا‬‫کش‬
(
Eghbali et al., 2021
)
‫کاه‬ ‫صورتی‬ ‫در‬ ‫معتدله‬ ‫مناطق‬ ‫در‬ ‫ارقا‬ ‫این‬ .
‫مرحله‬ ‫در‬
12
‫مای‬ ‫زنده‬ ‫زمستان‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫باشند‬ ‫برگی‬
‫باذر‬ ‫ولای‬ ‫مانناد‬
‫نمی‬ ‫تولید‬
‫کنند‬
(
Salehi, & Dehghani, 2017
.)
‫تعیین‬
‫مناسب‬
‫ترین‬
‫تاریخ‬
‫کاشت‬
‫یعنی‬
‫تعیین‬
‫زمانی‬
‫رشد‬ ‫که‬
‫رویشی‬
‫و‬
‫زایشی‬
‫گیاه‬
‫بیشترین‬
‫هماهنگی‬
‫را‬
‫با‬
‫اقلیمی‬ ‫عوامل‬
‫داشته‬
‫و‬
‫گیاه‬
‫کمتر‬
‫باا‬
‫شارایط‬
‫نامسااعد‬
‫محیطی‬
‫روبه‬
( ‫شود‬ ‫رو‬
Qulipor et al., 2003
.)
‫پیش‬
‫بهینه‬ ‫برای‬ ‫زراعی‬ ‫گیاهان‬ ‫فنولوژی‬ ‫مراحل‬ ‫صحی‬ ‫بینی‬
‫سازی‬
‫فعالیت‬
‫و‬ ‫مزرعاه‬ ‫در‬ ‫مدیریتی‬ ‫های‬
‫باا‬ ‫زراعای‬ ‫تقاویم‬ ‫بهتار‬ ‫ساازگاری‬
‫سیستم‬
‫مای‬ ‫مهام‬ ‫بسیار‬ ‫خاص‬ ‫آگرواکولوژیک‬ ‫های‬
‫باشاد‬
(
Hirich et
al., 2014
‫جوانه‬ .)
‫مهم‬ ‫از‬ ‫سبزشدن‬ ‫و‬ ‫زنی‬
‫فنولاوژیکی‬ ‫فازهاای‬ ‫تارین‬
‫جواناه‬ .‫است‬ ‫گیاه‬ ‫استقرار‬
‫پیدیاده‬ ‫فرایناد‬ ‫باذر‬ ‫زنای‬
‫فرایناد‬ ‫از‬ ‫ای‬
‫و‬ ‫هاا‬
‫واکنش‬
‫می‬ ‫ها‬
‫می‬ ‫انجا‬ ‫دما‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫همگی‬ ‫که‬ ‫باشد‬
.‫شود‬
‫مه‬
‫م‬
‫تارین‬
‫فنولوژیک‬ ‫مرحله‬
‫گل‬ ‫مرحله‬
‫مرحله‬ ‫از‬ ‫گیاه‬ ‫عبور‬ ‫یعنی‬ ‫دهی‬
‫باه‬ ‫رویشی‬
‫است‬ ‫زایشی‬
.
‫این‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬
‫و‬ ‫فیزیولوژیاک‬ ‫فراینادهای‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫که‬
‫می‬ ‫تغییر‬ ‫گیاه‬ ‫نو‬ ‫با‬ ‫مورفولوژیک‬
‫کند‬
‫در‬ ‫فنولوژیاک‬ ‫نماو‬ ‫کردن‬ ‫کمی‬
‫مدل‬ ‫کلیه‬
‫شبیه‬ ‫های‬
‫است‬ ‫الز‬ ‫زراعی‬ ‫گیاهان‬ ‫سازی‬
(
Soltani et al.,
2006
‫بعد‬ ‫کینوا‬ ‫گیاه‬ .)
‫از‬
‫گرده‬
‫افش‬
‫انی‬
‫وارد‬
‫فااز‬
‫یاا‬ ‫شایری‬
‫و‬ ‫خمیاری‬
‫رسیدگی‬
‫دانه‬
‫می‬
‫با‬ .‫شود‬
‫داناه‬ ‫پرشادن‬
‫کاسابر‬
‫هاا‬
‫بااز‬
‫مای‬
‫شاوند‬
‫و‬
‫به‬
‫صورت‬
‫ستاره‬
‫درمی‬ ‫ای‬
‫آیناد‬
‫و‬
‫رنا‬
‫پوساته‬
‫بیرونای‬
‫باذر‬
‫مشاخص‬
‫می‬
.‫شود‬
‫مدل‬ ‫محققین‬ ‫برخی‬
‫گل‬ ‫پاسخ‬ ‫سازی‬
‫دهی‬
9
‫و‬ ‫دماا‬ ‫باه‬ ‫کیناوا‬ ‫رقم‬
‫اثر‬ ‫ابتدا‬ .‫دادند‬ ‫انجا‬ ‫خطی‬ ‫رگرسیون‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫فتوپریود‬
‫را‬ ‫فتوپریاود‬ ‫و‬ ‫دماا‬
‫بحرانای‬ ‫فتوپریاود‬ ‫آستانه‬ ‫فتوپریود‬ ‫و‬ ‫دادند‬ ‫قرار‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫جداگانه‬
‫گل‬ ‫بهینه‬ ‫دمای‬ ‫و‬ ‫پایه‬ ‫دمای‬
‫شابیه‬ ‫را‬ ‫دهای‬
‫از‬ ‫ساس‬ ‫و‬ ‫کردناد‬ ‫ساازی‬
‫پار‬
‫ا‬
‫ب‬ ‫مترهای‬
‫ه‬
‫مدل‬ ‫برای‬ ‫آمده‬ ‫دست‬
‫فتوپریاود‬ ‫و‬ ‫دماا‬ ‫متقابال‬ ‫اثر‬ ‫سازی‬
‫آن‬ .‫کردند‬ ‫استفاده‬
‫دما‬ ‫متقابال‬ ‫اثر‬ ‫بدون‬ ‫کردند‬ ‫گزارش‬ ‫ها‬
‫فتوپریاود‬ ‫و‬ ‫ا‬
‫از‬ ‫باالتر‬ ‫دما‬ ‫که‬ ‫زمانی‬
27
‫سانتی‬ ‫درجه‬
‫نمی‬ ‫مدل‬ ‫بود‬ ‫گراد‬
‫زمان‬ ‫توانست‬
‫گل‬
‫پیش‬ ‫خوب‬ ‫را‬ ‫دهی‬
‫دوره‬ ‫در‬ ‫متقابال‬ ‫اثر‬ ‫بدون‬ ‫همدنین‬ .‫نماید‬ ‫بینی‬
‫منفی‬ ‫رابطه‬ ‫رقم‬ ‫منشا‬ ‫جغرافیایی‬ ‫عرض‬ ‫با‬ ‫فتوپریود‬ ‫کینوا‬ ‫ارقا‬ ‫رویشی‬
‫بر‬ ‫در‬ .‫داشات‬ ‫مثبت‬ ‫رابطه‬ ‫رقم‬ ‫رویشی‬ ‫رشد‬ ‫زمان‬ ‫مدت‬ ‫با‬ ‫و‬
‫اثار‬ ‫رسای‬
‫پار‬ ‫متقابل‬
‫ا‬
‫رقم‬ ‫منشا‬ ‫جغرافیایی‬ ‫عرض‬ ‫با‬ ‫فتوپریود‬ ‫و‬ ‫دما‬ ‫پاسخ‬ ‫مترهای‬
‫معنی‬ ‫اثر‬
( ‫نداشت‬ ‫دار‬
Bertero, 1999b
.)
‫نتای‬
‫نشان‬ ‫کرج‬ ‫در‬ ‫آزمایشی‬
‫داد‬
‫کلیه‬ ‫که‬
‫ژنوتیپ‬
‫های‬
‫کینوا‬
‫ماورد‬
‫ارزیابی‬
‫برای‬
‫بهاره‬ ‫کشت‬
‫در‬
‫منطقه‬ ‫این‬
‫ساازگاری‬
.‫داشاتند‬
‫کشا‬
‫ت‬
‫در‬
‫دو‬ ‫نیماه‬
‫اردیبهشات‬
‫ساال‬
1090
‫باعاع‬
‫مصاادف‬
‫مرحلاه‬ ‫شادن‬
‫گرده‬
‫افشانی‬
‫پرشدن‬ ‫و‬
‫دانه‬
‫با‬
‫دمای‬
‫باالی‬
‫هوا‬
‫تیر‬ ‫در‬
‫ماه‬
‫و‬
‫مرداد‬
‫ماه‬
‫شده‬
‫و‬
‫کاهش‬ ‫باعع‬
‫عملکرد‬
‫دانه‬
‫و‬
‫عملکرد‬ ‫اجزای‬
‫رسیدگی‬ .‫شد‬
‫داناه‬
‫هاای‬
‫کینوا‬
‫در‬
‫ماه‬
‫های‬
‫مرداد‬
‫شهریور‬ ‫و‬
‫به‬
‫دلیل‬
‫کمبود‬
‫غاذای‬
‫کاافی‬
‫بارای‬
‫پرندگان‬
‫در‬
‫این‬
‫مقطع‬
‫زمانی‬
‫خسارت‬
‫پرندگان‬ ‫هجو‬
‫را‬
‫پی‬ ‫در‬
‫داشات‬
(
Abasi et al., 2018
)
.
‫ادل‬
‫ا‬‫م‬
‫او‬
‫ا‬‫نم‬ ‫ای‬
‫ا‬‫ط‬ ‫در‬ ‫ااص‬
‫ا‬‫خ‬ ‫اد‬
‫ا‬‫فرآین‬ ‫اک‬
‫ا‬‫ی‬ ‫او‬
‫ا‬‫وق‬ ‫اان‬
‫ا‬‫زم‬ ‫اوژی‬
‫ا‬‫فنول‬
‫پیش‬
‫می‬ ‫بینی‬
‫کند‬
.
‫به‬
‫آفاات‬ ‫مدیریت‬ ‫منظور‬
‫و‬ ‫آبیااری‬ ‫برناماه‬ ‫تنظایم‬
‫و‬ ‫رشد‬ ‫سرعت‬ ‫است‬ ‫الز‬ ‫گیاه‬ ‫کاشت‬ ‫دوران‬ ‫مسائل‬ ‫از‬ ‫دیگر‬ ‫برخی‬
‫نمو‬
‫گیاه‬
.‫شود‬ ‫تعیین‬
‫سرعت‬
‫نمو‬
‫زماان‬ ‫تاا‬ ‫کاشات‬ ‫زمان‬ ‫از‬ ‫زراعی‬ ‫گیاهان‬
‫رسیدگی‬
‫آن‬ ‫باا‬ ‫گیاهاان‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫محیطی‬ ‫دمای‬ ‫به‬ ‫وابسته‬ ً‫ا‬‫شدید‬
‫می‬ ‫مواجه‬
‫ازآنجا‬ .‫شوند‬
‫ساال‬ ‫طاول‬ ‫در‬ ‫هاوایی‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫شارایط‬ ‫که‬
‫هاای‬
‫تااریخ‬ ‫بناابراین‬ ‫است‬ ‫متنو‬ ‫بسیار‬ ‫مختلف‬
‫نمای‬ ‫تقاویمی‬ ‫هاای‬
‫توانناد‬
‫جهت‬ ‫خوبی‬ ‫مبنای‬
‫تصمیم‬
‫گیری‬
‫موجاودات‬ ‫با‬ ‫رابطه‬ ‫در‬ ‫مدیریتی‬ ‫های‬
‫آن‬ ‫نمو‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫مراحل‬ ‫و‬
‫باشند‬ ‫ها‬
.
‫انادازه‬ ‫باا‬ ‫ترتیب‬ ‫بدین‬
‫مقادار‬ ‫گیاری‬
‫تجمع‬ ‫گرمای‬
‫فیزیولوژیاک‬ ‫زماانی‬ ‫قیااس‬ ‫یاک‬ ‫زماان‬ ‫طای‬ ‫در‬ ‫یافتاه‬
‫به‬
‫می‬ ‫دست‬
‫زیسات‬ ‫معیارهای‬ ‫ازنظر‬ ‫که‬ ‫آید‬
‫بیشاتری‬ ‫دقات‬ ‫از‬ ‫شاناختی‬
‫ای‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫برخوردار‬ ‫تقویمی‬ ‫تاریخ‬ ‫به‬ ‫نسبت‬
‫مختلاف‬ ‫گیاهان‬ ‫در‬ ‫معیار‬ ‫ن‬
‫داشته‬ ‫بستگی‬ ‫گیاه‬ ‫نو‬ ‫به‬
‫ژ‬ ‫در‬ ‫و‬
‫ن‬
‫وتیپ‬
‫متفااوت‬ ‫مختلاف‬ ‫هاای‬
.‫اسات‬
‫برای‬
‫محاسبه‬
‫واحدهای‬
‫گرمایی‬
‫از‬
‫روش‬
‫درجاه‬
-
‫روز‬
-
‫یاا‬ ‫رشاد‬
GDD
‫استفاده‬
‫می‬
‫درجه‬ .‫شود‬
-
‫روز‬
-
‫مجمو‬ ‫رشد‬
‫میانگین‬
‫درجه‬
‫حرارت‬
‫باالتر‬
‫اقبالی‬
‫شاه‬
‫آباد‬
،‫همکاران‬ ‫و‬
‫شب‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ساز‬
‫ی‬
‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬
‫مزرعه‬ ‫های‬
‫ای‬
05
‫از‬
‫دمای‬
.‫است‬ ‫پایه‬
‫حرارت‬ ‫زمان‬
‫ی‬
‫ن‬ ‫مورد‬
‫ی‬
‫از‬
‫بارا‬
‫ی‬
‫تکم‬
‫یا‬
‫ل‬
‫ک‬ ‫نماو‬
‫ی‬
‫ناوا‬
‫تاار‬ ‫در‬
‫ی‬
‫خ‬
‫هاا‬
‫ی‬
‫ب‬ ‫مختلف‬ ‫کاشت‬
‫ی‬
‫ن‬
2660
‫تا‬
1890
‫روز‬ ‫درجه‬
‫کردناد‬ ‫گازارش‬
.
‫دامناه‬
‫تغ‬
‫یی‬
‫رات‬
‫ا‬
‫ی‬
‫ن‬
‫بارا‬ ‫زماان‬
‫ی‬
‫با‬ ‫شادن‬ ‫سابز‬ ‫دوره‬
‫ی‬
‫ن‬
80
‫تاا‬
157
‫مرحلاه‬
‫غنده‬
‫ده‬
‫ی‬
‫ب‬
‫ی‬
‫ن‬
000
‫تا‬
656
‫گرده‬ ‫مرحله‬
‫افشان‬
‫ی‬
008
‫تا‬
897
‫مرحله‬ ‫و‬
‫رس‬
‫ی‬
‫دگ‬
‫ی‬
‫ف‬
‫ی‬
‫ز‬
‫ی‬
‫ولوژ‬
‫ی‬
‫ک‬
100
‫تا‬
1121
‫شد‬ ‫برآورد‬ ‫روز‬ ‫درجه‬
(
Salehi et
al., 2019
.)
‫مدل‬
‫ها‬
‫ی‬
‫شب‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ساز‬
‫ی‬
‫برخ‬ ‫هستند‬ ‫گروه‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫نمو‬
‫ی‬
‫را‬ ‫نمو‬ ‫مراحل‬
‫دماا‬ ‫تاابع‬ ‫خود‬ ‫که‬ ‫نمو‬ ‫سرعت‬ ‫اساس‬ ‫بر‬
‫ی‬
‫شاب‬ ‫اسات‬ ‫روزاناه‬
‫ی‬
‫ه‬
‫سااز‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
‫د‬ ‫گروه‬ ‫و‬ ‫کنند‬
‫ی‬
‫گر‬
‫پ‬
‫ی‬
‫شرفت‬
‫روزها‬ ‫درجه‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫نمو‬
‫ی‬
‫تجمعا‬
‫ی‬
‫پ‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ب‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
‫کنند‬
(
Nassiri et al., 2000
)
‫؛‬
‫که‬
‫مادل‬
‫در‬ ‫شاده‬ ‫تهیاه‬
‫تحقیق‬ ‫این‬
‫شب‬ .‫است‬ ‫دو‬ ‫نو‬ ‫از‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ساز‬
‫ی‬
‫مهم‬ ‫بخش‬ ‫نمو‬
‫ی‬
‫مدل‬ ‫از‬
‫ها‬
‫ی‬
‫شب‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ساز‬
‫ی‬
‫گ‬ ‫رشاد‬
‫ی‬
‫اهاان‬
‫ک‬ ‫جملاه‬ ‫از‬
‫ی‬
‫ناوا‬
‫ا‬
‫ته‬ ‫و‬ ‫سات‬
‫یا‬
‫ه‬
‫واسانج‬
‫ی‬
‫و‬
‫اعتبار‬
‫سنج‬
‫ی‬
‫چن‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ز‬
‫ی‬
‫ر‬
‫مدل‬
‫ها‬
‫یی‬
‫برا‬
‫ی‬
‫کامل‬ ‫مدل‬ ‫ساخت‬
‫شب‬
‫ی‬
‫ه‬
‫سااز‬
‫ی‬
‫ک‬ ‫رشد‬
‫ی‬
‫نوا‬
‫ضرور‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
.‫باشاد‬
‫تهیاه‬ ‫تحقیاق‬ ‫ایان‬ ‫از‬ ‫هادف‬
‫زیر‬
‫مادلی‬
‫ناو‬ ‫باه‬ ‫بساته‬ ‫کیناوا‬ ‫گیاه‬ ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ ‫بهترین‬ ‫تعیین‬ ‫برای‬ ‫کاربردی‬
‫(زودرس‬ ‫رسایدگی‬ ‫دوره‬ ‫طاول‬ ‫لحااو‬ ‫باه‬ ‫اساتفاده‬ ‫مورد‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫اقلیم‬
‫متوسط‬
‫می‬ )‫دیررس‬ ‫و‬ ‫رس‬
.‫باشد‬
‫روش‬ ‫و‬ ‫مواد‬
‫ها‬
‫آزمایش‬ ‫این‬
‫در‬
‫دو‬
‫منطقه‬
‫از‬
‫استان‬
‫ب‬ ‫یزد‬ ‫(شهر‬ ‫یزد‬
‫ه‬
‫عنو‬
‫منطقاه‬ ‫ان‬
1
‫ب‬ ‫ارنان‬ ‫روستای‬ ‫و‬
‫ه‬
‫منطقه‬ ‫عنوان‬
2
)
‫ارتفا‬ ‫(اختالف‬ ‫متفاوت‬ ‫ارتفا‬ ‫با‬
‫دریا‬ ‫سط‬ ‫از‬
877
)‫متر‬
‫زمان‬ ‫طبق‬
‫جدول‬ ‫بندی‬
1
.‫شاد‬ ‫اجارا‬
‫آزماایش‬
‫عارض‬ ‫و‬ ‫طاول‬ ‫باا‬ ‫یازد‬ ‫شاهر‬ ‫در‬ ‫کشااورزی‬ ‫شخصای‬ ‫مزرعه‬ ‫در‬ ‫اول‬
‫جغرافیایی‬
′
55
°
01
‫و‬
′
21
°
50
‫ارتفا‬ ‫و‬
1277
‫سال‬ ‫در‬ ‫دریا‬ ‫سط‬ ‫از‬ ‫متر‬
‫زراعاای‬
99
-
1098
‫اجاارا‬
‫شخصاای‬ ‫مزرعااه‬ ‫در‬ ‫دو‬ ‫آزمااایش‬ ‫و‬ ‫شااد‬
‫ارنان‬ ‫روستای‬ ‫در‬ ‫کشاورزی‬
‫جغرافیاایی‬ ‫عرض‬ ‫و‬ ‫طول‬ ‫با‬ ‫یزد‬
′
10
°
01
‫و‬
′
10
°
50
‫ارتفا‬ ‫و‬
2777
‫اجارا‬ ‫زراعای‬ ‫ساال‬ ‫همان‬ ‫در‬ ‫دریا‬ ‫سط‬ ‫از‬ ‫متر‬
‫حاداقل‬ ‫اخاتالف‬ ‫یعنی‬ ‫منطقه‬ ‫دو‬ ‫اقلیم‬ ‫تفاوت‬ ‫در‬ ‫توجه‬ ‫قابل‬ ‫نکته‬ .‫شد‬
‫بین‬ ‫ناحیه‬ ‫دو‬ ‫این‬ ‫دماهای‬
8
‫تا‬
17
‫در‬
‫سانتی‬ ‫جه‬
‫حداکثر‬ ‫اختالف‬ ‫و‬ ‫گراد‬
‫آن‬ ‫دماهای‬
‫بین‬ ‫ها‬
5
‫تا‬
0
‫سانتی‬ ‫درجه‬
‫(شکل‬ ‫بود‬ ‫گراد‬
1
.)
‫جدول‬
2
-
‫تاریخ‬
‫محل‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫کاشت‬ ‫های‬
‫آزمایش‬
Table 1- Planting dates of the test sites
February
‫اسفند‬
January
‫بهمن‬
September
‫مهر‬
September
‫شهریور‬ ‫نیمه‬
August
‫شهریور‬ ‫اول‬
July
‫مرداد‬
June
‫تیر‬
May
‫خرداد‬
April
‫اردیبهشت‬
March
‫فروردین‬
Resources
29
29
20
6
23
26
28
28
29
29
Yazd date of
planting
‫یزد‬ ‫منطقه‬ ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬
28
-
-
12
19
24
30
29
5 may
30
Ernan date of
planting
‫ارنان‬ ‫منطقه‬ ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬
‫شکل‬
2
-
( ‫یزد‬ ‫شهر‬ ‫هواشناسی‬ ‫آمار‬ ‫خالصه‬
A
( ‫ارنان‬ ‫روستای‬ ‫و‬ )
B
‫آزمایش‬ ‫زمان‬ ‫در‬ )
Figure 1- Summary of meteorological statistics of Yazd city (A) and Arnan village (B) at the time of the experiment
‫کاشت‬ ‫تاریخ‬
‫در‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫های‬
17
‫جداگانه‬ ‫آزمایش‬
‫دو‬ ‫هر‬ ‫برای‬
‫در‬ ‫و‬ ‫منطقه‬
‫بلوک‬ ‫طرح‬ ‫آزمایش‬ ‫قالب‬
‫با‬ ‫تصادفی‬ ‫کامل‬ ‫های‬
‫سه‬
‫تکارار‬
‫شد‬ ‫انجا‬
.
‫عامل‬
‫شامل‬ ‫آزمایشی‬ ‫های‬
5
‫اصاالح‬ ‫بخش‬ ‫امید‬ ‫الین‬
‫شاده‬
‫به‬ ‫یزد‬ ‫شوری‬ ‫تحقیقات‬ ‫مرکز‬ ‫در‬
‫ه‬
‫تی‬ ‫رقم‬ ‫مراه‬
‫تی‬
‫الیان‬ .‫باود‬ ‫کاکاا‬
‫هاا‬
A B
05
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
2
،
‫بهار‬
2411
‫متوساط‬ ‫الین‬ ‫چهار‬ ‫شامل‬
‫شاما‬ ‫باا‬ ‫آزماایش‬ ‫ایان‬ ‫در‬ ‫کاه‬ ‫رس‬
‫ره‬
‫هاای‬
1
(
NSRCQE
)
2
(
NSRCQC
)
0
(
NSRCQD
‫و‬ )
6
(
NSRCQA
)
‫اماره‬
‫ا‬‫ش‬ ‫اا‬
‫ا‬‫ب‬ ‫اه‬
‫ا‬‫ک‬ ‫اررس‬
‫ا‬‫دی‬ ‫ان‬
‫ا‬‫الی‬ ‫اک‬
‫ا‬‫ی‬
0
(
NSRCQB
‫زودرس‬ ‫ام‬
‫ا‬‫رق‬ ‫و‬ )
‫تی‬
‫تی‬
‫شماره‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫کاکا‬
5
‫شد‬ ‫مشخص‬
‫ه‬
.‫بود‬
0
‫در‬ ‫دی‬ ‫و‬ ‫آرر‬ ‫آباان‬ ‫ماه‬
‫و‬ ‫یزد‬
0
‫روستای‬ ‫در‬ ‫بهمن‬ ‫و‬ ‫دی‬ ‫آرر‬ ‫آبان‬ ‫ماه‬
‫با‬ ‫ارنان‬
‫ه‬
‫سارمای‬ ‫دلیال‬
‫ا‬ .‫نشد‬ ‫انجا‬ ‫کاشتی‬ ‫تاریخ‬ ‫زیاد‬
‫آن‬ ‫ز‬
‫گیااه‬ ‫اصلی‬ ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ ‫که‬ ‫جایی‬
( ‫اسات‬ ‫شهریور‬ ‫یزد‬ ‫منطقه‬ ‫در‬ ‫کینوا‬
Salehi et al., 2019
‫بناابراین‬ )
.‫شاد‬ ‫اجارا‬ )‫شهریور‬ ‫دو‬ ‫نیمه‬ ‫و‬ ‫اول‬ ‫(نیمه‬ ‫شهریور‬ ‫در‬ ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ ‫دو‬
‫کاشت‬
‫به‬
‫روش‬
‫خشکه‬
‫کرت‬ ‫در‬ ‫کاری‬
‫ابعاد‬ ‫به‬ ‫هایی‬
0
*
0
‫متر‬
‫با‬
‫دسات‬
‫خطی‬ ‫روش‬ ‫به‬
‫و‬
‫عمق‬ ‫در‬
‫یک‬
‫تا‬
‫دو‬
‫سانتی‬
‫متری‬
‫انجا‬
‫بالفاصله‬ ‫و‬ ‫شد‬
‫ب‬ ‫کاشت‬ ‫از‬ ‫بعد‬
‫ه‬
‫شاد‬ ‫آبیاری‬ ‫غرقابی‬ ‫صورت‬
.
‫تاراکم‬ ‫سبزشادن‬ ‫از‬ ‫بعاد‬
‫به‬ ‫بوته‬
60
.‫رسید‬ ‫مترمربع‬ ‫در‬ ‫بوته‬
‫داده‬
‫های‬
‫هواشناسی‬
‫نزدیک‬ ‫از‬
‫محال‬ ‫باه‬ ‫هواشناسی‬ ‫ایستگاه‬ ‫ترین‬
‫یازد‬ ‫شهر‬ ‫فرودگاه‬ ‫در‬ ‫واقع‬ ‫یزد‬ ‫هواشناسی‬ ‫ایستگاه‬ .‫شد‬ ‫تهیه‬ ‫کشت‬
‫باا‬
‫جغرافیایی‬ ‫عرض‬ ‫و‬ ‫طول‬
′
50
°
01
‫و‬
′
16
°
50
‫ارناان‬ ‫روساتای‬ ‫و‬ ‫اسات‬
‫ب‬
‫ه‬
‫داده‬ ‫از‬ ‫هواشناسای‬ ‫ایستگاه‬ ‫نداشتن‬ ‫دلیل‬
‫هواشناسای‬ ‫ایساتگاه‬ ‫هاای‬
‫در‬ ‫واقاع‬ ‫گاریز‬ ‫روستای‬
8
‫عارض‬ ‫و‬ ‫طاول‬ ‫باا‬ ‫روساتا‬ ‫ایان‬ ‫کیلاومتری‬
‫جغرافیایی‬
′
18
°
01
‫و‬
′
76
°
50
.‫شد‬ ‫استفاده‬
‫نمونه‬
‫یادداشت‬ ‫و‬ ‫گیری‬
‫برداری‬
‫به‬ ‫ها‬
‫مرتب‬ ‫طور‬
‫یک‬ ‫روز‬ ‫سه‬ ‫هر‬
‫باار‬
‫شاد‬ ‫انجا‬ ‫الین‬ ‫هر‬ ‫فنولوژیک‬ ‫مراحل‬ ‫پیشرفت‬ ‫با‬ ‫متناسب‬ ‫و‬
(
Salehi
et al., 2019
‫یادداشت‬ .)
‫بوته‬ ‫مشاهده‬ ‫فنولوژیک‬ ‫مراحل‬ ‫برداری‬
‫هاای‬
‫اول‬
‫ا‬‫ط‬ ‫در‬ ‫ارت‬
‫ا‬‫ک‬ ‫ار‬
‫ا‬‫ه‬ ‫اط‬
‫ا‬‫وس‬ ‫از‬ ‫اف‬
‫ا‬‫ردی‬ ‫دو‬
‫دو‬
‫ال‬
‫ا‬‫عم‬ ‫االک‬
‫ا‬‫م‬ .‫اود‬
‫ا‬‫ب‬ ‫ار‬
‫ا‬‫مت‬
‫یادداشت‬
‫(سبزشد‬ ‫نمو‬ ‫از‬ ‫مرحله‬ ‫هر‬ ‫برداری‬
‫گل‬ ‫ن‬
‫رنا‬ ‫تغییار‬ ‫و‬ ‫دهای‬
‫بوته‬
)‫ها‬
57
‫بوته‬ ‫درصد‬
.‫بود‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫های‬
‫نر‬ ‫کمک‬ ‫با‬ ‫آماری‬ ‫محاسبات‬
‫افزار‬
EXCEL 2010
‫و‬ ‫شد‬ ‫انجا‬
‫تمامی‬
‫نمودارها‬
‫محیط‬ ‫در‬ ‫نیز‬
2010
EXCEL
‫شدند‬ ‫ترسیم‬
.
‫درجه‬ ‫محاسبه‬ ‫برای‬
-
‫روز‬
-
‫روابط‬ ‫از‬ ‫رشد‬
(
1
)
(
2
)
‫و‬
(
0
)
.‫شد‬ ‫استفاده‬
TMP=(Tmax+Tmin)/ (
1
)
DTTi=TMPi-Tb (
2
)
TTi=TTi-1+DTTi (
0
)
‫که‬
‫در‬
‫این‬
‫معادالت‬
TMP
‫میانگین‬
‫دمای‬
‫روزانه‬
Tmax
‫حاداکثر‬
‫دمای‬
‫روزانه‬
Tmin
‫حداقل‬
‫دمای‬
‫روزانه‬
Tb
‫پایه‬ ‫دمای‬
DTT
‫درجاه‬
‫روز‬
‫رشد‬
‫روزانه‬
TT
‫درجه‬
‫روز‬
‫رشد‬
‫تجمعی‬
i
‫روز‬
‫مورد‬
‫نظار‬
‫بارای‬
‫محاسابه‬
‫روز‬
i
‫و‬ ‫ا‬
i-1
‫روز‬
‫قبال‬
‫از‬
‫آن‬
( ‫هساتند‬
Soltani et al.,
2006
)
.
‫ب‬ ‫برای‬
‫ه‬
‫درجه‬ ‫اطالعات‬ ‫پایه‬ ‫آوردن‬ ‫دست‬
-
‫روز‬
-
‫ابتادا‬ ‫رشد‬
‫درجاه‬
-
‫روز‬
-
‫الین‬ ‫برای‬ ‫شده‬ ‫محاسبه‬ ‫رشد‬
‫زودرس‬ ‫گاروه‬ ‫ساه‬ ‫باه‬ ‫کیناوا‬ ‫های‬
‫متوسط‬
‫دسته‬ ‫دیررس‬ ‫و‬ ‫رس‬
‫داده‬ ‫میاناه‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫بندی‬
‫درجاه‬ ‫هاای‬
-
‫روز‬
–
‫(جادول‬ ‫شاد‬ ‫داده‬ ‫قارار‬ ‫جدول‬ ‫در‬ ‫گروه‬ ‫هر‬ ‫رشد‬
2
‫محاسابه‬ ‫از‬ ‫پا‬ .)
‫طول‬
‫الین‬ ‫ویژه‬ ‫روزهای‬
‫تهیاه‬ ‫باه‬ ‫اقادا‬ ‫کینوا‬ ‫های‬
‫زیر‬
‫زباان‬ ‫باا‬ ‫مادل‬
‫برنامه‬
‫نویسی‬
FST
‫د‬ .‫شد‬
‫طول‬ ‫جدول‬ ‫تهیه‬ ‫ر‬
‫روزکوتااه‬ ‫باه‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫روز‬
‫الین‬ ‫تما‬ ‫برای‬ ‫کینوا‬ ‫بودن‬
‫تا‬ ‫مدل‬ ‫در‬ ‫ها‬
5
/
12
‫نماو‬ ‫سارعت‬ ‫سااعت‬
‫از‬ ‫بعد‬ ‫و‬ ‫یک‬
8
/
10
‫دماای‬ .‫شاد‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫صفر‬ ‫نمو‬ ‫سرعت‬ ‫ساعت‬
‫مدل‬ ‫در‬ ‫پایه‬
‫دو‬
‫سانتی‬ ‫درجه‬
‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫گراد‬
(
Eghbali et al.,
2021
)
.
‫جدول‬
1
–
‫درجه‬ ‫میانه‬
-
‫روز‬
-
‫الین‬ ‫رشد‬
‫کینوا‬ ‫نمو‬ ‫برای‬ ‫کینوا‬ ‫های‬
Table 2- Mean degree-day-growth of quinoa lines
‫درجه‬ ‫پارامتر‬
-
‫روز‬
-
‫الین‬ ‫رشد‬
‫کینوا‬ ‫های‬
Growthing degree day of quinoa lines
‫نمو‬ ‫مراحل‬
Developmental
stages
‫دیررس‬
Late maturity
‫متوسط‬
‫رس‬
Medium maturity
‫زودرس‬
Early maturity
6
‫دوم‬ ‫ماهه‬
The second 6
months
6
‫نخست‬ ‫ماهه‬
The first 6
months
6
‫دوم‬ ‫ماهه‬
The second 6
months
6
‫نخست‬ ‫ماهه‬
The first 6
months
6
‫دوم‬ ‫ماهه‬
The second 6
months
6
‫نخست‬ ‫ماهه‬
The first 6
months
92.5
92.5
92.5
92.5
92.5
92.5
‫سبزشدن‬
Emergence day
1333.8
1333.8
1155.5
1155.5
1072.7
1072.7
‫گل‬
‫دهی‬
Anthesis day
2357
2357
1767.5
17675.5
1577.3
1577.3
‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬
Physiological
Maturity
‫داده‬ ‫زیاد‬ ‫تفاوت‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬
‫درجه‬ ‫های‬
-
‫روز‬
-
‫رشد‬
6
‫سال‬ ‫اول‬ ‫ماهه‬
‫با‬ ‫میالدی‬
‫شش‬
‫الین‬ ‫از‬ ‫گروه‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫دو‬ ‫ماهه‬
‫کینوا‬ ‫های‬
2
‫جادول‬
‫درجه‬
-
‫روز‬
-
‫رشد‬
6
‫و‬ )‫خرداد‬ ‫تا‬ ‫دی‬ ‫(از‬ ‫اول‬ ‫ماهه‬
6
‫تاا‬ ‫تیر‬ ‫(از‬ ‫دو‬ ‫ماهه‬
‫تشکیل‬ )‫آرر‬
‫گردید‬
(
Eghbali et al., 2021
)
‫بعد‬ .
‫نمو‬ ‫زیرمدل‬ ‫تهیه‬ ‫از‬
‫زیرمادل‬ ‫کالیبراسایون‬ ‫برای‬ .‫شد‬ ‫آن‬ ‫کالیبراسیون‬ ‫یا‬ ‫واسنجی‬ ‫به‬ ‫اقدا‬
‫دفعه‬ ‫شش‬ ‫بار‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بارها‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬
( ‫شاد‬ ‫اجرا‬
‫ساه‬
‫زودرس‬ ‫گاروه‬
‫اقبالی‬
‫شاه‬
‫آباد‬
،‫همکاران‬ ‫و‬
‫شب‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ساز‬
‫ی‬
‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬
‫مزرعه‬ ‫های‬
‫ای‬
05
‫متوسط‬
‫گاروه‬ ‫هار‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫دیررس‬ ‫و‬ ‫رس‬
‫دو‬
‫دفعاه‬
‫شاش‬
‫و‬ ‫اول‬ ‫ماهاه‬
‫شش‬
‫انادازه‬ ‫باا‬ ‫آن‬ ‫خروجی‬ ‫و‬ )‫سال‬ ‫دو‬ ‫ماهه‬
‫گیاری‬
‫یازد‬ ‫شاهر‬ ‫هاای‬
‫مقایس‬
‫داده‬ ‫در‬ ‫تغییراتی‬ ‫لزو‬ ‫صورت‬ ‫در‬ .‫شد‬ ‫ه‬
‫درجاه‬ ‫جادول‬ ‫های‬
-
‫روز‬
-
‫و‬ ‫خروجای‬ ‫بهتارین‬ ‫تاا‬ ‫گردیاد‬ ‫اجارا‬ ‫مدل‬ ‫دوباره‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫داده‬ ‫مدل‬ ‫رشد‬
‫نزدیک‬
‫اندازه‬ ‫مقدار‬ ‫به‬ ‫داده‬ ‫ترین‬
‫ب‬ ‫گیری‬
‫ه‬
‫ب‬ ‫که‬ ‫آمد‬ ‫دست‬
‫ه‬
‫بارآورد‬ ‫عنوان‬
.‫شاد‬ ‫انتخااب‬ ‫جدول‬ ‫پارامتر‬ ‫نهایی‬
‫دساتورات‬ ‫تماامی‬ ‫مطالعاه‬ ‫ایان‬ ‫در‬
‫زیر‬
‫زبان‬ ‫به‬ ‫مدل‬
FST
‫شد‬ ‫تبدیل‬
‫(شکل‬
2
)
.
‫ارزیابی‬ ‫نهایت‬ ‫در‬
‫زیر‬
‫داده‬ ‫با‬ ‫مدل‬
‫اسااس‬ ‫بار‬ ‫و‬ ‫ارنان‬ ‫روستای‬ ‫های‬
.‫شد‬ ‫انجا‬ ‫واسنجی‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫برآورد‬ ‫پارامترهای‬
‫کارایی‬ ‫ارزیابی‬ ‫و‬ ‫واسنجی‬ ‫برای‬
‫زیر‬
‫مربعاات‬ ‫میاانگین‬ ‫جذر‬ ‫از‬ ‫مدل‬
( ‫خطا‬
RMSE
‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬ )
nRMSE
(
CV
‫شااخص‬ )
( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬
d
‫مادل‬ ‫کاارایی‬ )
(
ME
‫مادل‬ ‫از‬ ‫انحاراف‬ ‫میاانگین‬ )
(
MB
( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ )
R2
‫آزمون‬ )
‫خط‬
1:1
‫گل‬ ‫سبزشدن‬ ‫تا‬ ‫روز‬
‫دهی‬
.‫شد‬ ‫استفاده‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬ ‫و‬
RMSE
‫جهت‬
‫مقایسه‬
‫اختالف‬
‫بین‬
‫مقاادیر‬
‫شابیه‬
‫ساازی‬
‫و‬ ‫شاده‬
‫مشاهده‬
‫شده‬
‫استفاده‬
‫هرچه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫شده‬
RMSE
‫نزدیک‬ ‫صفر‬ ‫به‬
‫تار‬
‫نشان‬ ‫باشد‬
‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫دهنده‬
‫شابیه‬
.‫اسات‬ ‫شاده‬ ‫انجاا‬ ‫بهتار‬ ‫ساازی‬
‫چنانده‬
‫مقدار‬
nRMSE
‫کمتر‬
‫از‬
17
‫درصد‬
‫باشد‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫عالی‬
‫بین‬
17
‫تا‬
27
‫خوب‬ ‫درصد‬
‫بین‬
27
‫تاا‬
07
‫درصاد‬
‫متوساط‬
‫و‬
‫بیشاتر‬
‫از‬
07
‫درصد‬
‫ضعیف‬
‫ارزیاابی‬
‫خواهاد‬
( ‫شاد‬
Nassiri et al., 2019
‫هرچاه‬ .)
‫مقدار‬
d
‫به‬
‫دست‬
‫آمده‬
‫توسط‬
‫مدل‬
‫به‬
‫یک‬
‫نزدیک‬
‫تار‬
‫باشاد‬
‫بیاانگر‬
‫آن‬
‫است‬
‫که‬
‫مدل‬
‫شبیه‬ ‫در‬
‫سازی‬
‫موفق‬
‫تار‬
‫باوده‬
‫و‬
‫توانساته‬
‫اسات‬
‫میازان‬
‫پیش‬
‫بینی‬
‫صفت‬
‫را‬
‫با‬
‫اختالف‬
‫کمتری‬
‫نسبت‬
‫به‬
‫مقادیر‬
‫شاده‬ ‫مشااهده‬
‫انجا‬
( ‫دهد‬
Willmott, 1982
)
.
‫حالات‬ ‫بهتارین‬
MB
‫و‬ ‫اسات‬ ‫صافر‬
‫صافر‬ ‫از‬ ‫هرچاه‬ ‫و‬ ‫واقعیت‬ ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫مدل‬ ‫یعنی‬ ‫باشد‬ ‫کمتر‬ ‫صفر‬ ‫از‬ ‫هرچه‬
‫بزر‬
‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫مدل‬ ‫یعنی‬ ‫باشد‬ ‫تر‬
‫مای‬ ‫تخماین‬ ‫واقعیات‬
‫شااخص‬ .‫زناد‬
‫مدل‬ ‫کارایی‬
ME
‫عادد‬ ‫حالات‬ ‫بهتارین‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫خوب‬ ‫یک‬ ‫و‬ ‫صفر‬ ‫بین‬
‫ی‬
‫ک‬
‫است‬
‫حالت‬ ‫بدترین‬ ‫و‬
‫که‬ ‫زمانی‬
‫منفی‬
.‫باشد‬
‫شکل‬
1
-
‫دستورات‬
‫زیر‬
‫مدل‬
‫کینوا‬ ‫نمو‬
‫زبان‬ ‫به‬
‫برنامه‬
‫نویسی‬
FST
‫درجه‬ ‫اساس‬ ‫بر‬
-
‫روز‬
-
‫رشد‬
Figure 2- Quinoa development model commands in FST language based on Growing Degree Day (GDD)
08
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
2
،
‫بهار‬
2411
‫ضرایب‬
‫رگرسیون‬
‫ساده‬
‫خطی‬
(
a
‫و‬
b
)
‫بین‬
‫مقادیر‬
‫پیش‬
‫بینی‬
‫شده‬
‫و‬
‫مقادیر‬
‫واقعی‬
‫ضرایب‬
a
‫و‬
b
‫به‬
‫ترتیب‬
‫نشان‬
‫دهنده‬
‫مقدار‬
‫انحراف‬
‫خاط‬
‫رگرسیون‬
‫از‬
‫مبدأ‬
‫مختصات‬
‫و‬
‫مقدار‬
‫شیب‬
‫خط‬
‫رگرسایون‬
‫خاط‬ ‫از‬
1:1
‫می‬
.‫باشاند‬
‫اگار‬
‫نقاا‬
‫پایش‬
‫بینای‬
‫شاده‬
‫روی‬
‫خاط‬
1:1
‫قارار‬
‫گیرناد‬
‫نشان‬
‫دهنده‬
‫ایده‬
‫آل‬
‫بودن‬
‫است‬ ‫مدل‬
.
‫خاط‬
1:1
‫دارای‬
‫عارض‬
‫از‬
‫مبادأ‬
‫صفر‬
(
a=0
)
‫و‬
‫شیب‬
05
‫درجه‬
(
b=1
)
( ‫است‬
Nassiri et al., 2019
)
.
‫بحث‬ ‫و‬ ‫نتایج‬
‫زیر‬
‫زبان‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬ ‫مدل‬
FST
‫پیش‬ ‫برای‬
‫اصلی‬ ‫مرحله‬ ‫سه‬ ‫بینی‬
‫الین‬ ‫نمو‬
‫گل‬ ‫(سبزشدن‬ ‫کینوا‬ ‫های‬
‫سه‬ ‫در‬ )‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬ ‫دهی‬
‫متوساط‬ ‫زودرس‬ ‫گروه‬
‫پارامترهاای‬ ‫ابتادا‬ .‫شاد‬ ‫آمااده‬ ‫دیاررس‬ ‫و‬ ‫رس‬
‫زیر‬
‫داده‬ ‫میانه‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫مدل‬
‫درجاه‬ ‫های‬
-
‫روز‬
-
‫مراحال‬ ‫واقعای‬ ‫رشاد‬
‫ب‬ ‫فنولوژیک‬
‫ه‬
‫آزمایش‬ ‫در‬ ‫آمده‬ ‫دست‬
‫های‬
‫مزرعه‬
‫اساتخرا‬ ‫یازد‬ ‫شهر‬ ‫ای‬
‫(جدول‬ ‫شدند‬
2
‫واسنجی‬ ‫عمل‬ ‫سس‬ )
‫جدول‬ ‫پارامترهای‬ ‫تنظیم‬ ‫یعنی‬
‫درجه‬
-
‫روز‬
-
‫رشد‬
‫زیر‬
‫د‬ ‫مادل‬
‫آن‬ ‫معقاول‬ ‫محادوده‬ ‫ر‬
‫باه‬ ‫شاد‬ ‫انجاا‬ ‫هاا‬
‫طوری‬
‫شبیه‬ ‫نتای‬ ‫که‬
‫شده‬ ‫سازی‬
‫انادازه‬ ‫مقاادیر‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫قابل‬
‫گیاری‬
‫داده‬ ‫نهایت‬ ‫در‬ .‫باشد‬ ‫شده‬
‫جدول‬ ‫های‬
2
‫جدول‬ ‫شرح‬ ‫به‬
0
‫یافات‬ ‫تغییار‬
‫ب‬
‫ه‬
‫نحوی‬
‫پیش‬ ‫که‬
‫مقدار‬ ‫حداقل‬ ‫با‬ ‫نمو‬ ‫اصلی‬ ‫مراحل‬ ‫بینی‬
‫شااخص‬
‫هاای‬
‫سنجش‬
.‫گیرد‬ ‫صورت‬ ‫آماری‬
‫جدول‬
3
-
‫درجه‬ ‫مقادیر‬
-
‫روز‬
-
‫الین‬ ‫رشد‬
‫واسنجی‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫کینوا‬ ‫های‬
‫زیر‬
‫کینوا‬ ‫نمو‬ ‫مدل‬
Table 3- Growing Degree Day (GDD) values of quinoa lines after calibration of quinoa model
‫درجه‬ ‫پارامتر‬
-
‫روز‬
-
‫الین‬ ‫رشد‬
‫کینوا‬ ‫های‬
Growthing degree day of quinoa lines
‫نمو‬ ‫مراحل‬
Developmental
stages
‫دیررس‬
Late maturity
‫متوسط‬
‫رس‬
Medium maturity
‫زودرس‬
Early maturity
6
‫دوم‬ ‫ماهه‬
The second 6
months
6
‫نخست‬ ‫ماهه‬
The first 6
months
6
‫دوم‬ ‫ماهه‬
The second 6
months
6
‫نخست‬ ‫ماهه‬
The first 6
months
6
‫دوم‬ ‫ماهه‬
The second 6
months
6
‫نخست‬ ‫ماهه‬
The first 6
months
92.5
92.5
92.5
92.5
92.5
92.5
‫سبزشدن‬
Emergence day
1246
1333.8
1055.5
1155.5
872.7
1072.7
‫گل‬
‫دهی‬
Anthesis day
1860
2546
1790.5
2324.5
1317.7
1770
‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬
Physiological
Maturity
‫اجرای‬ ‫نتای‬
‫زیر‬
‫زبان‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬ ‫مدل‬
FST
‫شاخص‬ ‫مقدار‬ ‫و‬
‫های‬
‫تعداد‬ ‫برای‬ ‫آماری‬
‫روز‬
‫از‬
‫کاشت‬
‫تا‬
‫گل‬
‫شکل‬ ‫در‬ ‫دهی‬
0
.‫است‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬
‫تعداد‬ ‫برای‬
‫روز‬
‫از‬
‫کاشت‬
‫تا‬
‫گل‬
‫نتاای‬ ‫این‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫دهی‬
‫مقادار‬
‫جاذر‬
‫میانگین‬
‫مربعاات‬
( ‫خطاا‬
RMSE
‫دامناه‬ ‫در‬ )
5
/
5
‫تاا‬
5
/
6
‫ضاریب‬ ‫روز‬
‫درصاد‬ ‫یاا‬ ‫تغییارات‬
nRMSE
(
CV
‫دامناه‬ ‫در‬ )
5
/
9
‫تاا‬
5
/
10
‫اد‬
‫ا‬‫درص‬
‫شاخص‬
( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬
d
‫دامنه‬ ‫در‬ )
8
/
7
‫تا‬
9
/
7
( ‫مادل‬ ‫کاارایی‬
ME
)
‫دامنه‬ ‫در‬
00
/
7
‫تاا‬
06
/
7
‫انحاراف‬ ‫میاانگین‬
( ‫مادل‬ ‫از‬
MB
‫دامناه‬ ‫در‬ )
79
/
7
‫تاا‬
10
/
7
( ‫این‬
‫ا‬‫تبی‬ ‫ضاریب‬ ‫و‬
R2
‫دامناه‬ ‫در‬ )
80
/
7
‫تاا‬
90
/
7
‫ارار‬
‫ا‬‫ق‬
.‫گرفت‬
‫گل‬ ‫مرحله‬ ‫بنابراین‬
‫دهی‬
‫بسیار‬
‫خوب‬
‫تخماین‬
‫شاده‬ ‫زده‬
‫اسات‬
.
‫آزمون‬ ‫نتای‬
t
‫خط‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫داده‬ ‫برازش‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫مقایسه‬ ‫به‬ ‫مربو‬
1:1
‫خاط‬ ‫با‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫مبدا‬ ‫از‬ ‫عرض‬ ‫و‬ ‫شیب‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫نیز‬
1:1
‫معنی‬ ‫اختالف‬
‫(شکل‬ ‫نداشت‬ ‫داری‬
0
.)
‫در‬
‫بررسی‬
‫تعداد‬
‫روز‬
‫از‬
‫کاشت‬
‫تا‬
‫گل‬
‫دهی‬
‫بزر‬
‫ترین‬
‫ضریب‬
‫تبیین‬
‫معادله‬
‫الین‬ ‫در‬ ‫رگرسیون‬
( ‫دیاررس‬ ‫های‬
90
/
7
R2
=
‫کوچاک‬ ‫و‬ )
‫تارین‬
‫ضریب‬
( ‫زودرس‬ ‫رقم‬ ‫در‬ ‫تبیین‬
86
/
7
R2
=
‫ب‬ )
‫ه‬
.‫آمد‬ ‫دست‬
‫این‬
‫امر‬
‫نشان‬
‫از‬
‫میزان‬
‫پراکندگی‬
‫نقا‬
‫در‬
‫شبیه‬
‫این‬ ‫سازی‬
‫مراحل‬
‫نموی‬
‫دارد‬
‫و‬
‫بادین‬
‫معنا‬
‫است‬
‫که‬
‫با‬
‫معادله‬
‫رگرسیون‬
‫ساده‬
‫خطی‬
‫در‬
‫زودرس‬ ‫رقم‬
86
‫درصد‬
‫و‬
‫در‬
‫الین‬
‫دیررس‬ ‫های‬
90
‫درصد‬
‫از‬
‫تغییرات‬
‫در‬
‫مقادیر‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫شده‬
‫تعداد‬
‫روز‬
‫از‬
‫کاشت‬
‫تا‬
‫گل‬
‫دهی‬
‫ب‬
‫ه‬
‫وسیله‬
‫تغییرات‬
‫در‬
‫مشاهده‬ ‫مقادیر‬
‫شده‬
‫تعداد‬
‫روز‬
‫از‬
‫کاشت‬
‫تا‬
‫گل‬
‫دهی‬
‫کینوا‬
‫قابل‬
‫توضی‬
‫(شکل‬ ‫است‬
0
.)
( ‫ادل‬
‫ا‬‫م‬ ‫از‬ ‫اراف‬
‫ا‬‫انح‬ ‫اانگین‬
‫ا‬‫می‬ ‫ااخص‬
‫ا‬‫ش‬ ‫ااس‬
‫ا‬‫اس‬ ‫ار‬
‫ا‬‫ب‬
MB
)
‫اابق‬
‫ا‬‫تط‬
‫داده‬
‫شبیه‬ ‫های‬
‫سازی‬
‫روز‬ ‫شده‬
‫گل‬ ‫تا‬
‫مشاهده‬ ‫مقادیر‬ ‫با‬ ‫دهی‬
‫الین‬ ‫در‬ ‫شده‬
‫الین‬ ‫سایر‬ ‫از‬ ‫بهتر‬ ‫کینوا‬ ‫دیررس‬
‫(شکل‬ ‫شد‬ ‫اجرا‬ ‫ها‬
0
.)
( ‫مدل‬ ‫کارایی‬ ‫شاخص‬ ‫بررسی‬ ‫در‬
ME
)
‫شد‬ ‫مثبت‬ ‫موارد‬ ‫تمامی‬ ‫در‬
‫شبیه‬ ‫در‬ ‫مدل‬ ‫بنابراین‬
‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫سازی‬
‫قابل‬ ‫دهی‬
‫بهتارین‬ .‫اسات‬ ‫قبول‬
( ‫مدل‬ ‫کارایی‬ ‫شاخص‬ ‫حالت‬
06
/
7
ME=
‫الیان‬ ‫در‬ )
‫هاای‬
‫متوساط‬
‫رس‬
‫نزدیاک‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫عدد‬ ‫هرچه‬ ‫شاخص‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫زیرا‬ ‫شد‬ ‫محاسبه‬
‫باشاد‬ ‫تار‬
‫خطا‬
‫ی‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫(شکل‬ ‫است‬ ‫کمتر‬
0
.)
‫شاخص‬ ‫مقدار‬ ‫باالترین‬
( ‫ویلماوت‬ ‫توافق‬
9
/
7
d=
‫زودرس‬ ‫رقام‬ ‫در‬ )
‫تی‬
‫تای‬
‫شااخص‬ ‫مقادار‬ ‫کمتارین‬ ‫و‬ ‫کاکاا‬
( ‫ویلماوت‬ ‫توافاق‬
8
/
7
d=
‫در‬ )
‫اقبالی‬
‫شاه‬
‫آباد‬
،‫همکاران‬ ‫و‬
‫شب‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ساز‬
‫ی‬
‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬
‫مزرعه‬ ‫های‬
‫ای‬
00
‫الین‬
‫متوسط‬ ‫های‬
‫شابیه‬ ‫از‬ ‫نشاان‬ ‫کاه‬ ‫شاد‬ ‫محاسبه‬ ‫رس‬
‫ساازی‬
‫خاوب‬
‫داده‬
‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫های‬
‫دهی‬
‫الین‬ ‫تمامی‬ ‫در‬
‫(شکل‬ ‫است‬ ‫کینوا‬ ‫های‬
0
.)
‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫تعداد‬ ‫واسنجی‬ ‫نتای‬
‫مدل‬ ‫با‬ ‫دهی‬
‫تجربی‬ ‫های‬
‫و‬ ‫دماا‬ ‫در‬
‫طول‬
‫مقادار‬ ‫کاه‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫کینوا‬ ‫برای‬ ‫متفاوت‬ ‫روزهای‬
‫جاذر‬
‫میاانگین‬
‫مربعات‬
( ‫خطا‬
RMSE
)
2
/
0
‫تا‬
8
/
0
( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ‫و‬ ‫روز‬
R2
)
09
/
7
‫تاا‬
85
/
7
‫ب‬
‫ه‬
‫دست‬
‫باا‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫مبدا‬ ‫از‬ ‫عرض‬ ‫و‬ ‫شیب‬ ‫بررسی‬ ‫در‬ .‫آمد‬
‫خط‬
1:1
‫معنای‬ ‫اخاتالف‬
( ‫نداشات‬ ‫داری‬
Bertero et al., 1999a
‫در‬ .)
‫گال‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫تعداد‬ ‫واسنجی‬ ‫نتای‬ ‫دیگر‬ ‫تحقیقی‬
‫دهای‬
‫و‬ ‫پراگار‬ ‫توساط‬
‫مادل‬ ‫با‬ ‫همکاران‬
CSM-CROPGRO
‫زناو‬ ‫و‬ ‫جسای‬ ‫رقام‬ ‫دو‬ ‫بارای‬
‫آلم‬ ‫در‬ ‫کینوا‬
‫مقادار‬ ‫کاه‬ ‫دادناد‬ ‫نشان‬ ‫ان‬
‫جاذر‬
‫میاانگین‬
‫مربعاات‬
‫خطاا‬
(
RMSE
)
1
/
0
‫شاخص‬ ‫و‬ ‫روز‬
( ‫ویلماوت‬ ‫توافق‬
d
)
98
/
7
‫دو‬ ‫هار‬ ‫بارای‬
‫ب‬ ‫رقم‬
‫ه‬
( ‫است‬ ‫نزدیک‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫نتای‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫آوردند‬ ‫دست‬
Prager et
al., 2019
.)
‫شکل‬
3
-
‫مقادیر‬
‫مشاهده‬
‫شده‬
‫و‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫شده‬
‫روز‬
‫تا‬
‫گل‬
‫یزد‬ ‫منطقه‬ ‫دهی‬
‫در‬
( ‫زودرس‬ ‫رقم‬
A
‫الین‬ ،)
‫متوسط‬ ‫های‬
( ‫رس‬
B
( ‫دیررس‬ ‫الین‬ ،)
C
‫و‬ )
‫الین‬
( ‫کینوا‬ ‫های‬
D
‫به‬ )
‫همراه‬
( ‫خطا‬ ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ ‫جذر‬
RMSE
‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬ ،)
nRMSE
(
CV
‫شاخص‬ ،)
( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬
d
‫کارایی‬ ،)
( ‫مدل‬
ME
‫انحرا‬ ‫میانگین‬ ،)
( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫ف‬
MB
( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ،)
R2
‫خط‬ ،)
1:1
)‫(بریده‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫و‬ )‫(صاف‬
Figure 3- Observed and simulated values of days to flowering of Yazd region in early cultivar (A), medium maturity lines (B),
late maturity line (C) and quinoa lines (D) with root mean square error (RMSE), coefficient of variation NRMSE (CV),
Wilmot agreement index (d), model efficiency (ME), mean model deviation (MB), coefficient of determination (R2
), line 1: 1
(smooth) and regression line (cut)
‫به‬
‫کارایی‬ ‫از‬ ‫اطمینان‬ ‫و‬ ‫ارزیابی‬ ‫منظور‬
‫زیر‬
‫داده‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬ ‫مدل‬
‫های‬
‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬
‫شبیه‬ ‫دهی‬
‫داده‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫سازی‬
‫آن‬ ‫شاده‬ ‫مشااهده‬ ‫هاای‬
‫در‬ ‫هاا‬
‫منطقه‬ ‫میدانی‬ ‫آزمایش‬
2
.‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫ارزیابی‬ ‫مورد‬ )‫ارنان‬ ‫(روستای‬
‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬
nRMSE
(
CV
‫باین‬ )
0
‫تاا‬
12
‫درصاد‬
( ‫خطا‬ ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ ‫جذر‬
RMSE
‫باین‬ )
0
/
0
‫تاا‬
0
/
6
‫شااخص‬ ‫روز‬
( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬
d
‫بین‬ )
99
/
7
‫تا‬
1
( ‫مدل‬ ‫کارایی‬
ME
‫باین‬ )
96
/
7
‫تاا‬
98
/
7
( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫میانگین‬
MB
‫باین‬ )
75
/
7
‫تاا‬
78
/
7
‫ضاریب‬ ‫و‬
( ‫تبیین‬
R2
‫بین‬ )
92
/
7
‫تا‬
98
/
7
‫این‬ .‫بود‬
‫مقادیر‬
‫نشاان‬
‫از‬
‫بارآورد‬
‫خاوب‬
05
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
2
،
‫بهار‬
2411
‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬
‫با‬ ‫کینوا‬ ‫دهی‬
‫زیر‬
‫زبا‬ ‫باه‬ ‫شاده‬ ‫نوشته‬ ‫مدل‬
‫ان‬
FST
‫و‬ ‫داشات‬
‫مقادیر‬
‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬
‫شبیه‬ ‫دهی‬
‫ساازی‬
‫شاده‬
‫اعتباار‬
‫الز‬
‫را‬
‫کساب‬
‫کردناد‬
‫(شکل‬
0
.)
‫مقایساه‬
‫شایب‬
‫خاط‬
‫رگرسایون‬
‫باین‬
‫مقاادیر‬
‫مشااهده‬
‫شاده‬
‫و‬
‫پیش‬
‫بینی‬
‫شده‬
‫با‬
‫خط‬
1:1
‫در‬
‫مورد‬
‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬
‫کینوا‬ ‫دهی‬
‫نشاان‬
‫داد‬
‫کاه‬
‫اختالف‬
‫معنی‬
‫داری‬
‫بین‬
‫شیب‬
‫خط‬
‫رگرسیون‬
‫و‬
‫شایب‬
‫خاط‬
1:1
‫وجاود‬
‫نداشت‬
‫؛‬
‫بنابراین‬
‫زیر‬
‫مدل‬
‫واسنجی‬
‫شده‬
‫از‬
‫اعتبار‬
‫کافی‬
‫برای‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬
‫برخوردار‬ ‫کینوا‬ ‫دهی‬
‫بود‬
.
‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫تعداد‬ ‫ارزیابی‬ ‫نتای‬
‫مدل‬ ‫با‬ ‫دهی‬
‫و‬ ‫دماا‬ ‫در‬ ‫تجربای‬ ‫هاای‬
‫طول‬
‫مقادار‬ ‫کاه‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫کینوا‬ ‫برای‬ ‫متفاوت‬ ‫روزهای‬
‫جاذر‬
‫میاانگین‬
‫مربعات‬
( ‫خطا‬
RMSE
)
5
/
0
‫تا‬
9
/
0
‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ‫و‬ ‫روز‬
(
R2
)
85
/
7
‫تاا‬
80
/
7
‫ب‬
‫ه‬
‫باا‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫مبدا‬ ‫از‬ ‫عرض‬ ‫و‬ ‫شیب‬ ‫بررسی‬ ‫در‬ .‫آمد‬ ‫دست‬
‫خاط‬
1:1
‫معنای‬ ‫اخاتالف‬
‫داری‬
( ‫نداشات‬
Bertero et al., 1999a
.)
‫گال‬ ‫تاا‬ ‫روز‬ ‫تعداد‬ ‫ارزیابی‬ ‫نتای‬ ‫دیگر‬ ‫محققین‬
‫مادل‬ ‫باا‬ ‫دهای‬
CSM-
CROPGRO
‫آ‬ ‫در‬ ‫کینوا‬ ‫زنو‬ ‫و‬ ‫جسی‬ ‫رقم‬ ‫دو‬ ‫برای‬
‫دادناد‬ ‫نشاان‬ ‫لماان‬
‫مقدار‬ ‫که‬
‫جذر‬
‫میانگین‬
‫مربعاات‬
( ‫خطاا‬
RMSE
)
5
/
1
‫شااخص‬ ‫و‬ ‫روز‬
( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬
d
)
990
/
7
‫ب‬ ‫رقم‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫برای‬
‫ه‬
‫نتای‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫آوردند‬ ‫دست‬
( ‫است‬ ‫نزدیک‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬
Prager et al., 2019
.)
‫شکل‬
4
-
‫مقادیر‬
‫مشاهده‬
‫شده‬
‫و‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫شده‬
‫روز‬
‫تا‬
‫گل‬
‫دهی‬
‫ارنان‬ ‫منطقه‬
‫در‬
( ‫زودرس‬ ‫رقم‬
A
‫الین‬ ،)
‫متوسط‬ ‫های‬
( ‫رس‬
B
( ‫دیررس‬ ‫الین‬ ،)
C
‫و‬ )
‫الین‬
( ‫کینوا‬ ‫های‬
D
‫به‬ )
‫همراه‬
( ‫خطا‬ ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ ‫جذر‬
RMSE
‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬ ،)
nRMSE
(
CV
‫شاخص‬ ،)
( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬
d
‫کارایی‬ ،)
( ‫مدل‬
ME
‫انح‬ ‫میانگین‬ ،)
( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫راف‬
MB
( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ،)
R2
‫خط‬ ،)
2:2
)‫(بریده‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫و‬ )‫(صاف‬
Figure 4- Observed and simulated values of days to flowering of Arnan region in early cultivar (A), medium maturity lines
(B), late maturity line (C) and quinoa lines (D) with root mean square error (RMSE), coefficient of variation NRMSE (CV),
Wilmot agreement index (d), model efficiency (ME), mean model deviation (MB), coefficient of determination (R2
), line 1: 1
(smooth) and regression line (cut)
‫نتای‬ ‫مقایسه‬
‫زیر‬
‫داده‬ ‫باا‬ ‫مادل‬
‫انادازه‬ ‫هاای‬
‫گیاری‬
‫شاده‬
‫مقادار‬ ‫و‬
‫شاخص‬
‫تعداد‬ ‫برای‬ ‫آماری‬ ‫های‬
‫روز‬
‫تا‬
‫رسیدگی‬
‫فیزیولوژیک‬
‫شکل‬ ‫در‬
5
‫تعداد‬ ‫برای‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬
‫روز‬
‫تا‬
‫رسیدگی‬
‫فیزیولوژیک‬
‫ایان‬ ‫اساس‬ ‫بر‬
‫مقدار‬ ‫نتای‬
‫جذر‬
‫میانگین‬
‫مربعاات‬
( ‫خطاا‬
RMSE
‫دامناه‬ ‫در‬ )
6
/
17
‫تاا‬
9
/
17
‫ت‬ ‫ضریب‬ ‫روز‬
‫درصاد‬ ‫یا‬ ‫غییرات‬
nRMSE
(
CV
‫دامناه‬ ‫در‬ )
5
/
17
‫تا‬
10
‫شااخص‬ ‫درصد‬
( ‫ویلماوت‬ ‫توافاق‬
d
‫دامناه‬ ‫در‬ )
66
/
7
‫تاا‬
68
/
7
( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫میانگین‬
MB
‫دامنه‬ ‫در‬ )
79
/
7
‫تا‬
11
/
7
‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ‫و‬
(
R2
‫دامنه‬ ‫در‬ )
88
/
7
‫تا‬
91
/
7
‫گرفات‬ ‫قرار‬
‫؛‬
‫رسایدگی‬ ‫مرحلاه‬ ‫بناابراین‬
‫فیزیولوژیک‬
‫بسیار‬
‫خوب‬
‫تخمین‬
‫شده‬ ‫زده‬
‫اس‬
‫ت‬
.
‫آزمون‬ ‫نتای‬
t
‫مرباو‬
‫خط‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫داده‬ ‫برازش‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫مقایسه‬ ‫به‬
1:1
‫که‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫نیز‬
‫اقبالی‬
‫شاه‬
‫آباد‬
،‫همکاران‬ ‫و‬
‫شب‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ساز‬
‫ی‬
‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬
‫مزرعه‬ ‫های‬
‫ای‬
05
‫خاط‬ ‫باا‬ ‫برازشای‬ ‫رگرسایون‬ ‫خط‬ ‫مبدا‬ ‫از‬ ‫عرض‬ ‫و‬ ‫شیب‬
1:1
‫اخاتالف‬
‫معنی‬
‫(شکل‬ ‫نداشت‬ ‫داری‬
5
.)
‫در‬
‫بررسی‬
‫تعداد‬
‫روز‬
‫از‬
‫کاشت‬
‫تا‬
‫رسیدگی‬
‫فیزیولوژیک‬
‫بزر‬
‫ترین‬
‫ضریب‬
‫تبیین‬
‫معادله‬
‫در‬ ‫رگرسایون‬
‫الیان‬
( ‫دیاررس‬ ‫هاای‬
91
/
7
R2
=
‫و‬ )
‫کوچک‬
‫تارین‬
‫ضاریب‬
‫الیان‬ ‫در‬ ‫تبیاین‬
‫متوساط‬ ‫هاای‬
( ‫رس‬
88
/
7
R2
=
)
‫ب‬
‫ه‬
.‫آمد‬ ‫دست‬
‫این‬
‫امر‬
‫نشان‬
‫از‬
‫میزان‬
‫پراکندگی‬
‫نقا‬
‫در‬
‫شبیه‬
‫این‬ ‫سازی‬
‫مراحل‬
‫نموی‬
‫دارد‬
‫و‬
‫بدین‬
‫معنا‬
‫است‬
‫که‬
‫با‬
‫معادله‬
‫رگرسیون‬
‫ساده‬
‫خطی‬
‫در‬
‫الین‬
‫متوسط‬ ‫های‬
‫رس‬
88
‫درصد‬
‫و‬
‫در‬
‫الین‬
‫دیررس‬ ‫های‬
91
‫درصد‬
‫از‬
‫تغییرات‬
‫در‬
‫مقادیر‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫شده‬
‫تعداد‬
‫روز‬
‫از‬
‫کاشات‬
‫تاا‬
‫رسایدگی‬
‫فیزیولوژیک‬
‫ب‬
‫ه‬
‫وسیله‬
‫تغییرات‬
‫در‬
‫مشااهده‬ ‫مقاادیر‬
‫شاده‬
‫تعاداد‬
‫روز‬
‫از‬
‫کاشت‬
‫تا‬
‫رسیدگی‬
‫فیزیولوژیک‬
‫کینوا‬
‫قابل‬
‫توضی‬
‫(شکل‬ ‫است‬
5
.)
( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫میانگین‬ ‫شاخص‬ ‫اساس‬ ‫بر‬
MB
‫داده‬ ‫تطابق‬ )
‫های‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫شده‬
‫در‬ ‫شاده‬ ‫مشاهده‬ ‫مقادیر‬ ‫با‬ ‫فیزیولوژیک‬
‫الین‬ ‫سایر‬ ‫از‬ ‫بهتر‬ ‫کینوا‬ ‫دیررس‬ ‫الین‬
‫(شکل‬ ‫شد‬ ‫اجرا‬ ‫ها‬
5
.)
‫شاخص‬ ‫مقدار‬ ‫باالترین‬
( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬
68
/
7
d=
‫زودرس‬ ‫رقم‬ ‫در‬ )
‫تی‬
‫تی‬
‫شااخص‬ ‫مقادار‬ ‫کمتارین‬ ‫و‬ ‫کاکا‬
( ‫ویلماوت‬ ‫توافاق‬
66
/
7
d=
‫در‬ )
‫الین‬
‫متوسط‬ ‫های‬
‫نشاان‬ ‫کاه‬ ‫شاد‬ ‫محاسبه‬ ‫رس‬
‫شابیه‬ ‫از‬
‫خاوب‬ ‫ساازی‬
‫داده‬
‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫های‬
‫الین‬ ‫تمامی‬ ‫در‬ ‫فیزیولوژیک‬
‫اسات‬ ‫کینوا‬ ‫های‬
‫(شکل‬
5
.)
‫همکاران‬ ‫و‬ ‫پراگر‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫تعداد‬ ‫واسنجی‬ ‫نتای‬
‫مدل‬ ‫با‬
CSM-CROPGRO
‫آلمان‬ ‫در‬ ‫کینوا‬ ‫زنو‬ ‫و‬ ‫جسی‬ ‫رقم‬ ‫دو‬ ‫برای‬
‫مقدار‬ ‫که‬ ‫دادند‬ ‫نشان‬
‫جذر‬
‫میاانگین‬
‫مربعاات‬
( ‫خطاا‬
RMSE
)
0
‫و‬ ‫روز‬
‫شاخص‬
( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬
d
)
895
/
7
‫ب‬ ‫رقم‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫برای‬
‫ه‬
‫که‬ ‫آوردند‬ ‫دست‬
‫پیش‬ .‫است‬ ‫نزدیک‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫نتای‬ ‫به‬
‫بینی‬
‫نمو‬
‫فنولوژیک‬
‫یا‬
‫مراحال‬
‫نموی‬
‫گیاهان‬
‫اهمیت‬
‫زیادی‬
‫دارد‬
‫چون‬
‫تولید‬
‫و‬
‫توزیع‬
‫مااده‬
‫خشاک‬
‫در‬
‫مدل‬
‫های‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫گیاهان‬
‫زراعی‬
‫تا‬
‫حدود‬
‫زیادی‬
‫تحت‬
‫تااثیر‬
‫زماان‬
‫وقو‬
‫مراحل‬
‫فنولاوژی‬
‫مای‬
‫باشاد‬
.
‫باه‬
‫هماین‬
‫ترتیاب‬
‫ممکان‬
‫اسات‬
‫پیش‬
‫بینی‬
‫تغییرات‬
‫سط‬
‫بر‬
‫و‬
‫ساایر‬
‫فرآینادها‬
‫باه‬
‫پایش‬
‫بینای‬
‫نماو‬
‫فنولوژیک‬
‫وابسته‬
‫باشن‬
‫د‬
(
Soltani et al., 2006
.)
‫شکل‬
5
-
‫مقادیر‬
‫مشاهده‬
‫شده‬
‫و‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫شده‬
‫روز‬
‫تا‬
‫رسیدگی‬
‫فیزیولوژیک‬
‫یزد‬ ‫منطقه‬
‫در‬
( ‫زودرس‬ ‫رقم‬
A
‫الین‬ ،)
‫متوسط‬ ‫های‬
( ‫رس‬
B
‫الین‬ ،)
( ‫دیررس‬
C
‫الین‬ ‫و‬ )
( ‫کینوا‬ ‫های‬
D
‫به‬ )
‫همراه‬
( ‫خطا‬ ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ ‫جذر‬
RMSE
‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬ ،)
nRMSE
(
CV
‫شاخص‬ ،)
‫ویلموت‬ ‫توافق‬
(
d
( ‫مدل‬ ‫کارایی‬ ،)
ME
( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫میانگین‬ ،)
MB
،)
( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬
R2
‫خط‬ ،)
2:2
)‫(بریده‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫و‬ )‫(صاف‬
Figure 5- Observed and simulated values of days to physiological maturity of Yazd region in early cultivar (A), medium
maturity lines (B), late maturity line (C) and quinoa lines (D) with root mean square error (RMSE), coefficient of variation
nRMSE (CV), Wilmot agreement index (d), model efficiency (ME), mean model deviation (MB), coefficient of determination
(R2
), line 1:1 (smooth) and regression line (cut)
04
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
2
،
‫بهار‬
2411
‫به‬
‫کارایی‬ ‫از‬ ‫اطمینان‬ ‫و‬ ‫ارزیابی‬ ‫منظور‬
‫زیر‬
‫داده‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬ ‫مدل‬
‫های‬
‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬
‫فیزیولوژیک‬
‫شبیه‬
‫داده‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫سازی‬
‫مشاهده‬ ‫های‬
‫شاده‬
‫آن‬
‫منطقه‬ ‫میدانی‬ ‫آزمایش‬ ‫در‬ ‫ها‬
2
‫قارار‬ ‫ارزیاابی‬ ‫مورد‬ )‫ارنان‬ ‫(روستای‬
.‫گرفت‬
‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬
nRMSE
(
CV
‫بین‬ )
8
/
6
‫تا‬
6
/
8
‫درصد‬
‫میانگی‬ ‫جذر‬
( ‫خطا‬ ‫مربعات‬ ‫ن‬
RMSE
‫باین‬ )
2
/
6
‫تاا‬
0
/
8
‫شااخص‬ ‫روز‬
( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬
d
‫بین‬ )
05
/
7
‫تا‬
92
/
7
( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫میانگین‬
MB
)
‫بین‬
75
/
7
‫تا‬
78
/
7
( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ‫و‬
R2
‫بین‬ )
92
/
7
‫تا‬
98
/
7
‫ایان‬ .‫بود‬
‫مقادیر‬
‫نشان‬
‫از‬
‫برآورد‬
‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫خوب‬
‫فیزیولوژیاک‬
‫باا‬
‫زیر‬
‫مادل‬
‫نوشته‬
‫زبان‬ ‫به‬ ‫شده‬
FST
‫مقادیر‬ ‫و‬ ‫داشت‬
‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬
‫فیزیولوژیک‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫شده‬
‫اعتبار‬
‫الز‬
‫را‬
‫کسب‬
‫(شکل‬ ‫کردند‬
6
.)
‫مقایساه‬
‫شایب‬
‫خاط‬
‫رگرسایون‬
‫باین‬
‫مقاادیر‬
‫مشااهده‬
‫شاده‬
‫و‬
‫پیش‬
‫بینی‬
‫شده‬
‫با‬
‫خط‬
1:1
‫در‬
‫مورد‬
‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬
‫فیزیولوژیاک‬
‫کیناوا‬
‫نشان‬
‫داد‬
‫که‬
‫اختالف‬
‫معنی‬
‫داری‬
‫بین‬
‫شیب‬
‫خط‬
‫رگرسیون‬
‫و‬
‫شیب‬
‫خط‬
1:1
‫وجود‬
‫نداشت‬
‫؛‬
‫بنابراین‬
‫زیر‬
‫مدل‬
‫واسنجی‬
‫شده‬
‫از‬
‫اعتبار‬
‫کافی‬
‫بارای‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬
‫فیزیولوژیک‬
‫برخوردار‬ ‫کینوا‬
‫بود‬
.
‫باا‬ ‫محققاین‬ ‫سایر‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫تعداد‬ ‫ارزیابی‬ ‫نتای‬
‫مدل‬
CSM-CROPGRO
‫آلماان‬ ‫در‬ ‫کیناوا‬ ‫زنو‬ ‫و‬ ‫جسی‬ ‫رقم‬ ‫دو‬ ‫برای‬
‫مقدار‬ ‫که‬ ‫دادند‬ ‫نشان‬
‫جذر‬
‫میاانگین‬
‫مربعاات‬
( ‫خطاا‬
RMSE
)
0
‫و‬ ‫روز‬
‫شاخص‬
( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬
d
)
895
/
7
‫دو‬ ‫هر‬ ‫برای‬
‫ب‬ ‫رقم‬
‫ه‬
‫که‬ ‫آوردند‬ ‫دست‬
( ‫است‬ ‫نزدیک‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫نتای‬ ‫به‬
Prager et al., 2019
.)
‫شکل‬
6
-
‫مقادیر‬
‫مشاهده‬
‫شده‬
‫و‬
‫شبیه‬
‫سازی‬
‫شده‬
‫روزها‬
‫تا‬
‫رسیدگی‬
‫ارنان‬ ‫منطقه‬ ‫فیزیولوژیک‬
‫در‬
( ‫زودرس‬ ‫رقم‬
A
‫الین‬ ،)
‫متوسط‬ ‫های‬
( ‫رس‬
B
‫الین‬ ،)
( ‫دیررس‬
C
‫الین‬ ‫و‬ )
‫کینوا‬ ‫های‬
(
D
‫به‬ )
‫همراه‬
( ‫خطا‬ ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ ‫جذر‬
RMSE
‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬ ،)
nRMSE
(
CV
‫شاخص‬ ،)
‫ویلموت‬ ‫توافق‬
(
d
‫مدل‬ ‫کارایی‬ ،)
(
ME
‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫میانگین‬ ،)
(
MB
،)
( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬
R2
‫خط‬ ،)
2:2
)‫(بریده‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫و‬ )‫(صاف‬
Figure 6- Observed and simulated values of days until physiological maturity of Arnan region in early cultivar (A), medium
middle lines (B), late line (C) and quinoa lines (D) with root mean square error (RMSE), coefficient of variation nRMSE
(CV), Wilmot agreement index (d), model efficiency (ME), mean model deviation (MB), coefficient of determination (R2
), line
1: 1 (smooth) and regression line (cut)
‫اقبالی‬
‫شاه‬
‫آباد‬
،‫همکاران‬ ‫و‬
‫شب‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ساز‬
‫ی‬
‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬
‫مزرعه‬ ‫های‬
‫ای‬
04
‫آن‬ ‫از‬
‫درجاه‬ ‫که‬ ‫جایی‬
-
‫ر‬
‫وز‬
-
‫در‬ ‫کااربردی‬ ‫و‬ ‫متاداول‬ ‫پاارامتر‬ ‫رشاد‬
‫پیش‬
‫گیاهان‬ ‫فنولوژی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫بینی‬
( ‫است‬
Nassiri, 2000
‫به‬ )
‫می‬ ‫آن‬ ‫کمک‬
‫سااخت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫نمود‬ ‫مشخص‬ ‫را‬ ‫مناسب‬ ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ ‫توان‬
‫مدل‬
‫آزماون‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫استفاده‬ ‫قابل‬ ‫ساده‬ ‫مکانستیکی‬ ‫های‬
‫انجاا‬ ‫هاای‬
‫محققین‬ ‫توسط‬ ‫شده‬
‫مدل‬ ‫قدرت‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫مشخص‬
‫از‬ ‫بیشاتر‬ ‫سااده‬ ‫های‬
‫ادل‬
‫ا‬‫م‬
( ‫ات‬
‫ا‬‫اس‬ ‫اده‬
‫ا‬‫پیدی‬ ‫اای‬
‫ا‬‫ه‬
Rahban et al., 2021
‫ادل‬
‫ا‬‫م‬ .)
‫اای‬
‫ا‬‫ه‬
‫این‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫ساده‬ ‫مکانستیکی‬
‫مادل‬ ‫محادودیت‬ ‫که‬
‫باه‬ ‫تجربای‬ ‫هاای‬
‫اقلیم‬ ‫در‬ ‫کاربرد‬ ‫لحاو‬
‫هزینه‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫نداشته‬ ‫مختلف‬ ‫های‬
‫زیااد‬ ‫های‬
‫بارای‬
‫منااطق‬ ‫پارامترهاای‬ ‫تعیین‬
‫ضامن‬ ‫در‬ .‫ندارناد‬ ‫نیااز‬ ‫هام‬ ‫جدیاد‬
‫ته‬
‫یا‬
‫ه‬
‫واسنج‬
‫ی‬
‫اعتبار‬ ‫و‬
‫سنج‬
‫ی‬
‫ز‬
‫ی‬
‫ر‬
‫مدل‬
‫مکانیساتیکی‬
‫در‬ ‫کمکای‬ ‫کیناوا‬ ‫نماو‬
‫جهت‬
‫شب‬ ‫کامل‬ ‫مدل‬ ‫ساخت‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ساز‬
‫ی‬
‫ک‬ ‫رشد‬
‫ی‬
‫نوا‬
‫آینده‬ ‫در‬
‫م‬
‫ی‬
.‫باشد‬
‫نتیجه‬
‫گیری‬
‫که‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫مطالعه‬ ‫این‬ ‫نتای‬
‫مد‬
‫بار‬ ‫کینوا‬ ‫برای‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬ ‫نمو‬ ‫ل‬
‫درجه‬ ‫حسب‬
-
‫روز‬
-
‫خوبی‬ ‫به‬ ‫رشد‬
‫گال‬ ‫شادن‬ ‫(سبز‬ ‫نمو‬ ‫مراحل‬
‫و‬ ‫دهای‬
‫متوساط‬ ‫(زودرس‬ ‫رسایدگی‬ ‫لحااو‬ ‫به‬ ‫گیاه‬ ‫این‬ ‫انوا‬ )‫رسیدگی‬
‫و‬ ‫رس‬
)‫دیررس‬
‫پ‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ب‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ی‬
‫می‬
‫مای‬ ‫و‬ ‫کند‬
‫مناساب‬ ‫تااریخ‬ ‫آن‬ ‫کماک‬ ‫باه‬ ‫تاوان‬
.‫کارد‬ ‫تعیاین‬ ‫مختلاف‬ ‫مناطق‬ ‫در‬ ‫کاشت‬
‫ا‬
‫یا‬
‫ن‬
‫زیر‬
‫مادل‬
‫شاده‬ ‫کاالیبره‬
‫هم‬
‫اکنون‬
‫م‬
‫ی‬
‫برا‬ ‫تواند‬
‫ی‬
‫ارز‬
‫ی‬
‫اب‬
‫ی‬
‫تاث‬
‫ی‬
‫رات‬
‫مختلف‬
‫فتوپریاود‬ ‫و‬ ‫دماایی‬
‫ی‬
‫برای‬
‫تصم‬
‫ی‬
‫م‬
‫گ‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ی‬
‫ط‬ ‫در‬
‫ی‬
‫ف‬
‫وس‬
‫ی‬
‫ع‬
‫ی‬
‫مح‬ ‫از‬
‫ی‬
‫ط‬
‫ها‬
‫ی‬
‫نظاا‬ ‫در‬ ‫رشاد‬
‫هاا‬
‫ی‬
‫کشت‬
‫کینوا‬
‫اقلیمی‬ ‫شرایط‬ ‫در‬
‫جار‬
‫ی‬
‫و‬
‫آینده‬
‫گ‬ ‫قارار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬
‫یا‬
‫رد‬
‫؛‬
‫آموزشی‬ ‫کارهای‬ ‫در‬ ‫زیرمدل‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫بنابراین‬
-
‫در‬ ‫کااربردی‬ ‫و‬ ‫تحقیقاتی‬
‫می‬ ‫مزرعه‬
.‫کرد‬ ‫استفاده‬ ‫توان‬
References
1. Abasi, S., Cordnaeich A., & Bagheri, M. (2018). Evaluation of genetic diversity of new chenopodium quinoa
(Chenopodium quinoa Willd.) cultivars based on agromorphological traits. 15th
National Iranian Congress Science
Congress, 2-5 Sep. 2019. Karaj, Iran. (in Persian with English abstract).
2. Bertero, H. D., King, R. W., & Hall, A. J. (1999a). Modelling photoperiod and temperature responses of flowering
in quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Field Crop Reserch, 63, 19-34.
3. Bertero, H. D., King, R. W., & Hall, A. J. (1999b). Photoperiod-sensitive evelopment phases in quinoa
(Chenopodium quinoa Willd.). Field Crops Research 60, 231-243.
4. Eghbali, Sh., Jahan, M., Nassiri, M. M., & Salehi, M. (2021). The response of phenological stages of quinoa
promising lines to temperature and photoperiod regimes. Iranian Journal of Field Crops Research, 19, 261-274.
https://doi.org/10.22067/jcesc.2021.69051.1032
5. FAO. (2014). Food and nutrition in numbers. Food and Agriculture Organisation, Rome, Accessed 27 March
2015.
6. Fischer, S., Wilckens, R., Jara, J., Aranda, M., Valdivia, W., Bustamante, L., Graf, F., & Obal. I. (2017). Protein
and antioxidant composition of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) sprout from seeds submitted to water stress,
salinity and light conditions. Industrial Crops & Products 107, 558-564.
https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2017.04.035
7. Hirich, A., Choukr-Allah, R., & Jacobsen, S. E. (2014). Quinoa in Morocco-Effect of sowing dates on development
and yield. Journal of Agronomy and Crop Science, 23, 1-7. https://doi.org/10.1111/jac.12071
8. Matthews, R. B., Rivington, M., Muhammed, S., Newton, A. C., & Hallett, P. D. (2013). Adapting crops and
cropping systems to future climates to ensure food security: the role of crop modelling. Global Food Security, 2,
24-28. https://doi.org/10.1016/j.gfs.2012.11.009
9. Nassiri, M. M. (2000). Modelling Potential crop growth processes. Jahad Daneshgahi Mashhad press.
10. Nassiri, M. M., Koocheki, A. R., Fallahpour, F., & Amiri, M. B. (2019). Optimization of Nitrogen Fertilizer and
Irrigation in Wheat (Triticum aestivum L.) Cultivation by Central Composite Design. Journal of Agroecology, 11,
515-530. https://doi.org/10.22067/jag.v11i2.31912
11. Pourghasemian, N., Moradi, R., & Naghizadeh, M. (2018). Effect of Planting Time and Place on Quality of Some
Brompt on Stock Varieties for Cultivation in Bardsir, Kerman. Crops Improvement, 20, 679-692.
https://doi.org/10.22059/jci.2018.246733.1879
12. Präger, A., Boote, K. J., Munz, S., & Hönninger, S. G. (2019). Simulating growth and development processes of
Quinoa (Chenopodium quinoa Willd.): adaptation and evaluation of the CSM-CROPGRO model. Agronomy, 9,
832. https://doi.org/10.3390/agronomy9120832
13. Qulipor, A., Golkhodani, K., Latifi, N., & Moqadam, M. (2003). Comparison of growth and yield of rapeseed
varieties in rain fed conditions. Gorgan Agricultural Sciences and Natural Resources, 3(1), 111-121.
14. Rahban, S., Torabi, B., Soltani, S., & Zeinali, E. (2021). Using SSM-iCrop Model to Predict Phenology, Yield, and
Water Productivity of Canola (Brassica napus L.) in Iran Condition. Journal of Agroecology, 13, 157-177.
https://doi.org/10.22067/jag.v13i2.84057
15. Salehi, M., & Dehghani, F. (2017). Quinoa, suitable semi cereal for salt water resources. Report of Minisrty of
55
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
2
،
‫بهار‬
2411
Agricultural Jihad.
16. Salehi, M., Soltani, V., & Dehghany, F. (2019). The effect of planting date on phenological stages and yield of
quinoa seeds in saline conditions. Environmental Stresses in Crop Sciences, 12, 923-932.
https://doi.org/10.22077/escs.2019.1514.1341
17. Soltani, A., Robertson, M. J., Mohammad-Nejad, Y., & Rahemi-Karizaki, A. (2006). Modeling chickpea growth
and development: leaf production and senescence. Field Crops Reserch 99, 14-23.
https://doi.org/10.1016/j.fcr.2006.02.005
18. Vega-Gálvez, A., Miranda, M., Vergara, J., Uribe, E., Puente, L., & Martínez, E. A. (2010). Nutrition facts and
functional potential of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.), an ancient Andean grain: a review. The Journal of
Agricultural Science, 90, 2541-2547. https://doi.org/10.1002/jsfa.4158
19. Willmott, C. J. (1982). Some comments on the evaluation of model performance. Bulletin of the American
Meteorological Society, 63, 1309-1313. https://www.jstor.org/stable/26222954
20. Yang, A., Akhtar, S. S., Amjad, M., Iqbal, S., & Jacobsen, S. E. (2016). Growth and Physiological Responses of
Quinoa to Drought and Temperature Stress. Journal of Agronomy and Crop Science, 202, 445-453.
https://doi.org/10.1111/jac.12167

More Related Content

Similar to Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data

Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Iran. J. Field Crops Research
 
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Iran. J. Field Crops Research
 
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Iran. J. Field Crops Research
 
Modeling and Fabrication of a Robot for Sowing in a Seedling Tray (Case Study...
Modeling and Fabrication of a Robot for Sowing in a Seedling Tray (Case Study...Modeling and Fabrication of a Robot for Sowing in a Seedling Tray (Case Study...
Modeling and Fabrication of a Robot for Sowing in a Seedling Tray (Case Study...
J. Agricultural Machinery
 
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Iran. J. Field Crops Research
 
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Iran. J. Field Crops Research
 
A Multi-Objective Optimization to Determine The Optimal Patterns of Sustainab...
A Multi-Objective Optimization to Determine The Optimal Patterns of Sustainab...A Multi-Objective Optimization to Determine The Optimal Patterns of Sustainab...
A Multi-Objective Optimization to Determine The Optimal Patterns of Sustainab...
J. Agricultural Machinery
 
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Iran. J. Field Crops Research
 

Similar to Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data (19)

Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
Study the Response of Physiological Traits and Grain Yield to Integrated Use ...
 
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
 
Maize Tassel Detection and Counting Using Deep Learning Techniques
Maize Tassel Detection and Counting Using Deep Learning TechniquesMaize Tassel Detection and Counting Using Deep Learning Techniques
Maize Tassel Detection and Counting Using Deep Learning Techniques
 
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
 
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
 
Effect of Deficit Irrigation, Planting Date and Biofertilizers on Agro- Morph...
Effect of Deficit Irrigation, Planting Date and Biofertilizers on Agro- Morph...Effect of Deficit Irrigation, Planting Date and Biofertilizers on Agro- Morph...
Effect of Deficit Irrigation, Planting Date and Biofertilizers on Agro- Morph...
 
Measurement of Losses in a Austoft Sugarcane Harvester Case 7000
Measurement of Losses in a Austoft Sugarcane Harvester Case 7000Measurement of Losses in a Austoft Sugarcane Harvester Case 7000
Measurement of Losses in a Austoft Sugarcane Harvester Case 7000
 
Modeling and Fabrication of a Robot for Sowing in a Seedling Tray (Case Study...
Modeling and Fabrication of a Robot for Sowing in a Seedling Tray (Case Study...Modeling and Fabrication of a Robot for Sowing in a Seedling Tray (Case Study...
Modeling and Fabrication of a Robot for Sowing in a Seedling Tray (Case Study...
 
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
 
Morpho-physiological and Yield Responses of Quinoa Genotypes (Chenopodium qui...
Morpho-physiological and Yield Responses of Quinoa Genotypes (Chenopodium qui...Morpho-physiological and Yield Responses of Quinoa Genotypes (Chenopodium qui...
Morpho-physiological and Yield Responses of Quinoa Genotypes (Chenopodium qui...
 
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
Evaluation of Waterlogging Tolerance in Twenty-One Cultivars and Genotypes of...
 
Agro-ecological Zoning of Iran for Plant Production
Agro-ecological Zoning of Iran for Plant ProductionAgro-ecological Zoning of Iran for Plant Production
Agro-ecological Zoning of Iran for Plant Production
 
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
 
Evaluating the Sustainability of Canola Agroecosystems Using Energy Analysis,...
Evaluating the Sustainability of Canola Agroecosystems Using Energy Analysis,...Evaluating the Sustainability of Canola Agroecosystems Using Energy Analysis,...
Evaluating the Sustainability of Canola Agroecosystems Using Energy Analysis,...
 
Effect of Deficit Irrigation at Different Stages on Physiological Traits and ...
Effect of Deficit Irrigation at Different Stages on Physiological Traits and ...Effect of Deficit Irrigation at Different Stages on Physiological Traits and ...
Effect of Deficit Irrigation at Different Stages on Physiological Traits and ...
 
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
 
A Multi-Objective Optimization to Determine The Optimal Patterns of Sustainab...
A Multi-Objective Optimization to Determine The Optimal Patterns of Sustainab...A Multi-Objective Optimization to Determine The Optimal Patterns of Sustainab...
A Multi-Objective Optimization to Determine The Optimal Patterns of Sustainab...
 
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
 
The Effect of Foliar Application of Silicon, Calcium, and Potassium Fertilize...
The Effect of Foliar Application of Silicon, Calcium, and Potassium Fertilize...The Effect of Foliar Application of Silicon, Calcium, and Potassium Fertilize...
The Effect of Foliar Application of Silicon, Calcium, and Potassium Fertilize...
 

More from Iran. J. Field Crops Research

Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Iran. J. Field Crops Research
 
The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...
The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...
The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...
Iran. J. Field Crops Research
 
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Iran. J. Field Crops Research
 
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Iran. J. Field Crops Research
 

More from Iran. J. Field Crops Research (16)

Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
 
The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...
The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...
The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...
 
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
 
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
 
Optimization of Nitrogen, Phosphorus, and Farmyard Manure Fertilizers Applica...
Optimization of Nitrogen, Phosphorus, and Farmyard Manure Fertilizers Applica...Optimization of Nitrogen, Phosphorus, and Farmyard Manure Fertilizers Applica...
Optimization of Nitrogen, Phosphorus, and Farmyard Manure Fertilizers Applica...
 
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
 
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
 
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
 
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
 
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
 
Evaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop Rotations
Evaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop RotationsEvaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop Rotations
Evaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop Rotations
 
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
 
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
 
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
 
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
 
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
 

Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data

  • 1. Iranian Journal of Field Crops Research Homepage: https://jcesc.um.ac.ir Research Article Vol. 21, No. 1, Spring 2023, p. 47-60 Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data Sh. Eghbali 1* , M. Nassiri-Mahallati 2 , M. Jahan 2 , M. Salehi3 Received: 27-01-2022 Revised: 21-05-2022 Accepted: 19-06-2022 How to cite this article: Eghbali, Sh., Nassiri-Mahallati, M., Jahan, M., & Salehi, M.,(2023). Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data. Iranian Journal of Field Crops Research, 21(1), 47-60. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.74969.1145 Introduction Climate change is rapidly degrading the conditions of crop production. For instance, increasing salinization and aridity is forecasted to increase in most parts of the world. As a consequence, new stress-tolerant species and genotypes must be identified and used for future agriculture. Stress-tolerant species exist but are actually underutilized and neglected. Quinoa, scientifically known as Chenopodium quinoa Willd. is a member of the Amaranthaceae family. Promoting the cultivation and nutrition of quinoa will diversify food products in the country, sustainable production, increase farmers' incomes and provide part of the community's food needs. Crop simulation models have been used for various studies such as selecting the appropriate cultivar, determining the best planting date, predicting the effect of diversity and climate change on growth. Field research requires a lot of time and money, while computer simulation models can save time and money by conducting extensive experimental simulations. Materials and Methods This research was conducted in two regions of Yazd province with 10 separate experiments in the form of a randomized complete block design with 3 replications. Experimental factors included 5 promising modified lines in Yazd Salinity Research Center with Titicaca cultivar. The lines consisted of four intermediate maturity lines, numbered 1 (NSRCQE), 2 (NSRCQC), 3 (NSRCQD), and 6 (NSRCQA), one late maturity line numbered 4 (NSRCQB), and the early maturity cultivar Titicaca numbered 5. Sampling and note-taking were performed regularly, once every three days, in proportion to the progress of the phenological stages of each line. A model based on degree-day-growth was prepared in FST language. In preparing the length table, due to the short day of Quinoa, for all lines in the model up to 12.5 hours, the development rate was one, and after 13.8 hours, the development rate was zero. The base temperature in the model was 2 °C. Then, the model was calibrated and evaluated with data taken from the field. Results and Discussion RMSE (CV) coefficient of variation between 7 to 12%, root mean square error (RMSE) between 4.4 to 6.4 days, Wilmot agreement index (d) between 0.99 to 1, model efficiency (ME) between 0.96 to 0.98, the mean deviation from the model (MB) was between 0.05 to 0.08 and the coefficient of determination (R2 ) was between 92 % to 98%. These values indicated a good estimate of the day to flowering of quinoa with the model written in FST language, and the values of day to flowering simulated gained the necessary validity. The coefficient of variation of nRMSE (CV) is between 6.8 to 8.6%, the root mean square error (RMSE) is between 6.2 and 8.7 days, the Wilmot agreement index (d) is between 0.75 and 0.92, The mean deviation from the model (MB) was between 0.05 to 0.08 and the coefficient of determination (R2 ) was between 92% and 98%. These values indicated a good estimate of the day to physiological maturity with the model written in the FST language, and 1- Ph.D. graduate, Department of Agrotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran 2- Professor, Department of Agrotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran 3- Assistant Professor, National Salinity Research Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran (*- Corresponding Author Email: sh_weed@yahoo.com) https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.74969.1145
  • 2. 84 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 2 ، ‫بهار‬ 2411 the day values to the simulated physiological maturity gained the necessary validity. Calibration and evaluation of model efficiency using root mean square error (RMSE), coefficient of variation or nRMSE percentage (CV), Wilmot agreement index (d), model efficiency (ME), and mean model deviation (MB), coefficient of explanation (R2 ), line test 1: 1 day until germination, flowering and good physiological maturity was estimated. Conclusion The results of this study indicated that, the quinoa model prepared for quinoa in terms of degree-day-growth well predicts the developmental stages (emergence, flowering and maturation) of this plant in terms of maturity (early, medium and late) and can be its help determined the appropriate planting date in different areas. This calibrated sub-model can now be used to evaluate different temperature and photoperiod effects for decision making in a wide range of growth environments in quinoa cultivation systems in current and future climatic conditions. Therefore, this sub-model can be used in educational-research and applied work in the field. Keywords: FST, Growing degree days, Sowing date
  • 3. ‫اقبالی‬ ‫شاه‬ ‫آباد‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫شب‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ساز‬ ‫ی‬ ‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬ ‫مزرعه‬ ‫های‬ ‫ای‬ 84 ‫نشریه‬ ‫پ‬ ‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ژوهشهای‬ Homepage: https://jcesc.um.ac.ir ‫پژوهشی‬ ‫مقاله‬ ‫جلد‬ 12 ‫شماره‬ ، 2 ، ‫بهار‬ 2411 ‫ص‬ ، 01 - 44 ‫شب‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ساز‬ ‫ی‬ ‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬ ‫مزرعه‬ ‫های‬ ‫ای‬ ‫اقبالی‬ ‫شهاب‬ ‫آباد‬ ‫شاه‬ 2 * ، ‫محالتی‬ ‫نصیری‬ ‫مهدی‬ 1 ‫جهان‬ ‫محسن‬ ، 1 ‫صالحی‬ ‫معصومه‬ ، 3 :‫دریافت‬ ‫تاریخ‬ 70 / 11 / 1077 :‫پذیرش‬ ‫تاریخ‬ 29 / 70 / 1071 ‫چکیده‬ ‫ا‬ ‫از‬ ‫هدف‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ته‬ ‫پژوهش‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫مدل‬ ‫ی‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫شب‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ساز‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫نمو‬ ‫ی‬ ‫نوا‬ ( Chenopodium quinoa Willd. ) ‫و‬ ‫واسنج‬ ‫ی‬ ‫تع‬ ‫و‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫آن‬ ‫اعتبار‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مزرعه‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ا‬ .‫است‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫تحق‬ ‫ی‬ ‫ق‬ ‫استان‬ ‫منطقه‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫زد‬ ‫با‬ 17 ‫آزما‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫بلوک‬ ‫طرح‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫جداگانه‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫تصادف‬ ‫کامل‬ ‫ی‬ ‫با‬ 0 .‫شاد‬ ‫انجاا‬ ‫تکرار‬ ‫عامال‬ ‫هاای‬ ‫آزمایش‬ ‫شامل‬ 5 ‫ال‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ام‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫اصالح‬ ‫بخش‬ ‫تحق‬ ‫مرکز‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫ی‬ ‫قات‬ ‫شور‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫زد‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫رقم‬ ‫همراه‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫کاکا‬ ‫نمونه‬ .‫بود‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ادداشت‬ ‫بردار‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫به‬ ‫مرتاب‬ ‫طاور‬ ‫روز‬ ‫سه‬ ‫هر‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫بار‬ ‫پ‬ ‫با‬ ‫متناسب‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫شرفت‬ ‫فنولوژ‬ ‫مراحل‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫ال‬ ‫هر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫مدل‬ .‫شد‬ ‫انجا‬ ‫ی‬ ‫درجه‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ - ‫روز‬ - ‫زبان‬ ‫با‬ ‫رشد‬ ‫برنامه‬ ‫نویسی‬ FST ‫ته‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ساس‬ ‫واسنج‬ ‫به‬ ‫اقدا‬ ‫ی‬ ‫ارز‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫اب‬ ‫ی‬ ‫داده‬ ‫با‬ ‫مدل‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫واسنج‬ .‫شد‬ ‫مزرعه‬ ‫از‬ ‫شده‬ ‫برداشت‬ ‫ی‬ ‫ارز‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫اب‬ ‫ی‬ ‫کارا‬ ‫یی‬ ‫شاخص‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫مدل‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫جذر‬ ‫یا‬ ‫انگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫مربعاات‬ ( ‫خطا‬ RMSE ‫ضر‬ ) ‫ی‬ ‫ب‬ ‫تغ‬ ‫یی‬ ‫رات‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫درصد‬ nRMSE ( CV ‫و‬ ‫توافق‬ ‫شاخص‬ ) ‫ی‬ ‫لموت‬ ( d ‫کارا‬ ) ‫یی‬ ( ‫مدل‬ ME ‫م‬ ) ‫ی‬ ‫انگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ MB ‫ضار‬ ) ‫ی‬ ‫ب‬ ‫تب‬ ‫یی‬ ‫ن‬ ( R2 ‫خط‬ ‫آزمون‬ ) 1:1 ‫سبزشدن‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫گل‬ ‫ده‬ ‫ی‬ ‫رس‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫دگ‬ ‫ی‬ ‫ف‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ولوژ‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫مدل‬ ‫این‬ .‫شد‬ ‫برآورد‬ ‫خوب‬ ‫اعتبار‬ ‫تعیین‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫هم‬ ‫مای‬ ‫اکناون‬ ‫بارای‬ ‫تواناد‬ ‫دما‬ ‫مختلف‬ ‫تاثیرات‬ ‫ارزیابی‬ ‫یی‬ ‫فتوپر‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ود‬ ‫ی‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫تصمیم‬ ‫محیط‬ ‫از‬ ‫وسیعی‬ ‫طیف‬ ‫در‬ ‫گیری‬ ‫نظا‬ ‫در‬ ‫رشد‬ ‫های‬ ‫ک‬ ‫کشت‬ ‫های‬ ‫ی‬ ‫نوا‬ ‫ا‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫قلیمای‬ ‫و‬ ‫جااری‬ ‫بنابر‬ .‫گیرد‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫آینده‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫کارها‬ ‫در‬ ‫مدل‬ ‫ی‬ ‫آموزش‬ ‫ی‬ - ‫تحق‬ ‫ی‬ ‫قات‬ ‫ی‬ ‫کاربرد‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫مزرعه‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫توان‬ .‫کرد‬ ‫استفاده‬ ‫واژه‬ ‫های‬ ‫کل‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ی‬ : ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ FST ‫درجه‬ - ‫روز‬ - ‫رشد‬ ‫مقدمه‬ 2 ‫کینااوا‬ ( Chenopodium quioa Willd ) ‫گیاااهی‬ ‫خااانواده‬ ‫از‬ Amaranthaceae ‫است‬ ‫بومی‬ ‫که‬ ‫کو‬ ‫ه‬ ‫بولیاوی‬ ‫در‬ ‫آند‬ ‫های‬ ‫و‬ ‫شایلی‬ ‫پاارو‬ ‫و‬ ‫بااوده‬ ‫بول‬ ‫حاضاار‬ ‫حااال‬ ‫در‬ ‫یاا‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫مهاام‬ ‫اکااوادور‬ ‫و‬ ‫پاارو‬ ‫تاار‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫تول‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫کنندگان‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫هستند‬ ( Vega‐Gálvez et al., 2010 .) ‫این‬ ‫انعطاف‬ ‫گیاه‬ ‫در‬ ‫باالیی‬ ‫پذیری‬ ‫سازگاری‬ ‫به‬ ‫فتوپریاود‬ ‫ارتفاا‬ ‫از‬ ‫ساط‬ ‫دریا‬ ‫دما‬ ‫خصوصیات‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫ب‬ ‫دارد؛‬ ‫ه‬ ‫طوری‬ ‫که‬ ‫در‬ ‫منااطقی‬ ‫باا‬ ‫ارتفاا‬ 0777 - 7 ‫متر‬ ‫از‬ ‫سط‬ ‫دریا‬ pH ‫باین‬ 6 ‫تاا‬ 5 / 8 ‫اقلایم‬ ‫باا‬ ‫منااطقی‬ ‫و‬ ‫خشک‬ ‫نیمه‬ ‫خشک‬ ‫حاره‬ ‫ای‬ ‫و‬ ‫مرطوب‬ ‫قابلیت‬ ‫دوره‬ .‫دارد‬ ‫کشات‬ ‫رشاد‬ ‫کینوا‬ ‫بسته‬ ‫به‬ ‫رقم‬ ‫نو‬ ‫و‬ ‫منطقه‬ ‫مورد‬ ‫کشت‬ ‫بین‬ 07 ‫تا‬ 207 ‫متغیار‬ ‫روز‬ 1 - ‫دانش‬ ‫آموخته‬ ‫مشاهد‬ ‫فردوسی‬ ‫دانشگاه‬ ‫کشاورزی‬ ‫دانشکده‬ ‫اگرواکولوژی‬ ‫دکتری‬ ‫ایران‬ ‫مشهد‬ 2 - ‫مشاهد‬ ‫مشاهد‬ ‫فردوسای‬ ‫دانشگاه‬ ‫کشاورزی‬ ‫دانشکده‬ ‫اگرواکولوژی‬ ‫گروه‬ ‫استاد‬ ‫ایران‬ 0 - ‫اتادیار‬ ‫ا‬‫اس‬ ‫م‬ ‫از‬ ‫ا‬‫رک‬ ‫ای‬ ‫ا‬‫مل‬ ‫اات‬ ‫ا‬‫تحقیق‬ ‫اوری‬ ‫ا‬‫ش‬ ‫اازمان‬ ‫ا‬‫س‬ ‫اات‬ ‫ا‬‫تحقیق‬ ‫اوزش‬ ‫ا‬‫آم‬ ‫و‬ ‫اروی‬ ‫ا‬‫ت‬ ‫کشاورزی‬ ‫یزد‬ ‫ایران‬ *( - :‫مسئول‬ ‫نویسنده‬ Email: sh_weed@yahoo.com ) https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.74969.1145 ( ‫است‬ Yang et al., 2016 ‫این‬ ‫اصلی‬ ‫محصول‬ .) ‫گیاه‬ ‫دانه‬ ‫است‬ ‫کاه‬ ‫ارزش‬ ‫غذایی‬ ‫باالیی‬ ‫ازنظر‬ ‫توازن‬ ‫پروتئین‬ ‫اسیدآمینه‬ ‫چربی‬ ‫غیراشبا‬ ‫ویتاامین‬ ‫هاا‬ ‫و‬ ‫ماواد‬ ( ‫دارد‬ ‫معادنی‬ Fischer et al., 2017 ‫بناابر‬ .) ‫گزارش‬ ‫های‬ ‫جهانی‬ ‫خواروبار‬ ‫سازمان‬ ‫گیاه‬ ‫این‬ ‫و‬ ‫فقیار‬ ‫اراضای‬ ‫در‬ ‫حتی‬ ‫می‬ ‫نیز‬ ‫کشت‬ ‫غیرقابل‬ ‫کرد‬ ‫کشت‬ ‫توان‬ . ‫این‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫کشات‬ ‫کیناوا‬ ‫در‬ ‫زراعی‬ ‫تناوب‬ ‫با‬ ‫علف‬ ‫کنترل‬ ‫منظور‬ ‫به‬ ‫غالت‬ ‫بیمااری‬ ‫و‬ ‫هارز‬ ‫هاای‬ ‫هاا‬ ‫مای‬ ‫توصیه‬ ‫شاود‬ . ‫تناو‬ ‫باعاع‬ ‫کیناوا‬ ‫تغذیاه‬ ‫و‬ ‫کشات‬ ‫تاروی‬ ‫بخشای‬ ‫کشور‬ ‫در‬ ‫غذایی‬ ‫محصوالت‬ ‫پایدار‬ ‫تولید‬ ‫و‬ ‫کشااورزان‬ ‫درآماد‬ ‫افزایش‬ ‫جام‬ ‫غذای‬ ‫نیاز‬ ‫از‬ ‫بخشی‬ ‫تأمین‬ ‫عه‬ ‫شد‬ ‫خواهد‬ . ‫باالقوه‬ ‫نقاش‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫بهبود‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫این‬ ‫تانش‬ ‫باه‬ ‫باال‬ ‫تحمل‬ ‫و‬ ‫آینده‬ ‫در‬ ‫غذایی‬ ‫امنیت‬ ‫هاای‬ ‫سال‬ ‫جهانی‬ ‫بار‬ ‫و‬ ‫خوار‬ ‫سازمان‬ ‫خشکی‬ ‫و‬ ‫شوری‬ 2710 ‫ناا‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫ایان‬ ‫نا‬ ‫گیاه‬ ‫کرد‬ ‫گذاری‬ ( FAO, 2014 .) ‫ریاضی‬ ‫مدل‬ ‫مجموعه‬ ‫یا‬ ‫معادله‬ ‫هار‬ ‫رفتار‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫معادالت‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫سیستم‬ ‫می‬ ‫توصیف‬ ‫کمی‬ ‫طور‬ ‫کند‬ . ‫سیستم‬ ‫از‬ ‫محدودی‬ ‫بخش‬ ‫به‬ ‫می‬ ‫اطالق‬ ‫واقعی‬ ‫جهان‬ ‫بخش‬ ‫شامل‬ ‫که‬ ‫شود‬ ‫هاایی‬ ‫اثارات‬ ‫کاه‬ ‫اسات‬ ‫و‬ ‫داشاته‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫متقابل‬ ‫زماان‬ ‫طای‬ ‫در‬ ‫مای‬ ‫تغییار‬ ‫کناد‬ ‫از‬ . ‫مادل‬ ‫هاای‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫گیاهان‬ ‫زراعی‬ ‫برای‬ ‫انجا‬ ‫مختلف‬ ‫مطالعات‬ ‫از‬ ‫جمله‬ ‫انتخاب‬ ‫گیاه‬ ‫و‬ ‫رقم‬ ‫مناسب‬ ‫تعیین‬ ‫خصوصیات‬ ‫مطلوب‬ ‫گیاهی‬ ‫تعیاین‬ ‫بهتارین‬
  • 4. 05 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 2 ، ‫بهار‬ 2411 ‫زراعی‬ ‫مدیریت‬ ‫پیش‬ ‫بینی‬ ‫اثر‬ ‫تنو‬ ‫و‬ ‫تغییار‬ ‫اقلایم‬ ‫بار‬ ‫تخماین‬ ‫رشاد‬ ‫عملکرد‬ ‫بارآورد‬ ‫منطقاه‬ ‫تولیاد‬ ‫ظرفیات‬ ‫ای‬ ‫خاط‬ ‫تعیاین‬ ‫بارای‬ ‫مشای‬ ‫به‬ ‫نژادی‬ ‫اولویت‬ ‫تعیین‬ ‫تحقیقاتی‬ ‫های‬ ‫و‬ ‫طبقاه‬ ‫تکنولوژی‬ ‫انتقال‬ ‫بنادی‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫استفاده‬ ‫آگرواکولوژیک‬ . ‫مزرعه‬ ‫تحقیقات‬ ‫اجرای‬ ‫ا‬ ‫صرف‬ ‫به‬ ‫ی‬ ‫زیاد‬ ‫هزینه‬ ‫و‬ ‫وقت‬ ‫حالی‬ ‫در‬ ‫دارد‬ ‫نیاز‬ ‫که‬ ‫مدل‬ ‫شبیه‬ ‫های‬ ‫رایاناه‬ ‫سازی‬ ‫ای‬ ‫می‬ ‫شبیه‬ ‫انجا‬ ‫با‬ ‫تواند‬ ‫آزمایش‬ ‫سازی‬ ‫صرفه‬ ‫باعع‬ ‫وسیع‬ ‫های‬ ‫در‬ ‫جاویی‬ ‫شوند‬ ‫هزینه‬ ‫و‬ ‫وقت‬ ( Matthews et al., 2013 .) ‫داشت‬ ‫توجه‬ ‫باید‬ ‫اما‬ ‫مدل‬ ‫که‬ ‫شبیه‬ ‫های‬ ‫های‬ ‫باه‬ ‫زراعای‬ ‫گیاهاان‬ ‫ساازی‬ ‫نمای‬ ‫وجاه‬ ‫توانناد‬ ‫مزرعه‬ ‫آزمایشات‬ ‫جایگزین‬ ‫شوند‬ ‫ای‬ ‫بهترین‬ ‫بلکه‬ ‫کاه‬ ‫اسات‬ ‫آن‬ ‫حالات‬ ‫به‬ ‫آزمایش‬ ‫این‬ ‫مکمل‬ ‫عنوان‬ ‫شوند‬ ‫استفاده‬ ‫ها‬ . ‫مدل‬ ‫صورت‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫های‬ ‫گیاهان‬ ‫زر‬ ‫اعی‬ ‫توانست‬ ‫خواهند‬ ‫حدودی‬ ‫تا‬ ‫را‬ ‫مزرعاه‬ ‫آزمایشاات‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫اایش‬ ‫ا‬‫آزم‬ ‫ان‬ ‫ا‬‫ای‬ ‫اای‬ ‫ا‬‫نت‬ ‫ای‬ ‫ا‬‫اثربخش‬ ‫و‬ ‫اد‬ ‫ا‬‫دهن‬ ‫ااهش‬ ‫ا‬‫ک‬ ‫اد‬ ‫ا‬‫کنن‬ ‫اتر‬ ‫ا‬‫بیش‬ ‫را‬ ‫اا‬ ‫ا‬‫ه‬ . ‫مدل‬ ‫آماوزش‬ ‫در‬ ‫سازی‬ ‫ها‬ ‫دانشاجویان‬ ‫محققاین‬ ‫بارای‬ ‫کااربردی‬ ‫ای‬ ‫بهره‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫کشاورزی‬ ‫کارشناسان‬ ‫هزیناه‬ ‫کااهش‬ ‫ضامن‬ ‫بارداران‬ ‫هاا‬ ‫اساتفاده‬ ‫بهتر‬ ‫درک‬ ‫و‬ ‫شناخت‬ ‫موجب‬ ‫پیدیاده‬ ‫فراینادهای‬ ‫از‬ ‫کننادگان‬ ‫حاال‬ ‫باه‬ ‫تاا‬ ‫شد؛‬ ‫خواهد‬ ‫زراعی‬ ‫گیاهان‬ ‫اکولوژی‬ ‫و‬ ‫فیزیولوژی‬ ‫زیستی‬ ‫مدل‬ ‫پیش‬ ‫برای‬ ‫متفاوتی‬ ‫های‬ ‫زر‬ ‫گیاهاان‬ ‫فنولاوژی‬ ‫بینی‬ ‫مختلاف‬ ‫اعای‬ ‫اسات‬ ‫شاده‬ ‫اساتفاده‬ (Rahban et al., 2021; Bertero et al., 1999; Soltani et al., 2006) ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ ‫نسبت‬ ‫سایر‬ ‫به‬ ‫روش‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مد‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫زراعی‬ ‫بیشاترین‬ ‫تاأثیر‬ ‫را‬ ‫ویژگای‬ ‫بار‬ ‫هاای‬ ‫فنولاوژیکی‬ ‫و‬ ‫رشادی‬ ‫گیاهاان‬ ‫مای‬ ‫گاذارد‬ ( Pourghasemian et al., 2018 ‫درصاد‬ ‫بهباود‬ ‫در‬ ‫مهمای‬ ‫نقش‬ ‫و‬ ) ‫باه‬ ‫کیناوا‬ ‫مناسب‬ ‫کشت‬ ‫تاریخ‬ .‫دارد‬ ‫عملکرد‬ ‫حداکثر‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫و‬ ‫سبز‬ ‫در‬ ‫کشات‬ ‫بارای‬ ‫کیناوا‬ ‫زودرس‬ ‫ارقا‬ .‫دارد‬ ‫بستگی‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫منطقه‬ ‫اقلیم‬ ‫کشت‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫شهریور‬ ‫متوسط‬ ‫ارقا‬ ‫بهاره‬ ‫مرداد‬ ‫در‬ ‫کشت‬ ‫برای‬ ‫کینوا‬ ‫رس‬ ‫یاا‬ ‫و‬ ‫اسافند‬ ‫در‬ ‫کشات‬ ‫بارای‬ ‫کیناوا‬ ‫دیررس‬ ‫ارقا‬ ‫تابستانه‬ ‫کشت‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫اتند‬ ‫ا‬‫هس‬ ‫اب‬ ‫ا‬‫مناس‬ ‫اور‬ ‫ا‬‫کش‬ ‫اک‬ ‫ا‬‫خش‬ ‫ادل‬ ‫ا‬‫معت‬ ‫ااطق‬ ‫ا‬‫من‬ ‫در‬ ‫اتانه‬ ‫ا‬‫تابس‬ ‫ات‬ ‫ا‬‫کش‬ ( Eghbali et al., 2021 ) ‫کاه‬ ‫صورتی‬ ‫در‬ ‫معتدله‬ ‫مناطق‬ ‫در‬ ‫ارقا‬ ‫این‬ . ‫مرحله‬ ‫در‬ 12 ‫مای‬ ‫زنده‬ ‫زمستان‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫باشند‬ ‫برگی‬ ‫باذر‬ ‫ولای‬ ‫مانناد‬ ‫نمی‬ ‫تولید‬ ‫کنند‬ ( Salehi, & Dehghani, 2017 .) ‫تعیین‬ ‫مناسب‬ ‫ترین‬ ‫تاریخ‬ ‫کاشت‬ ‫یعنی‬ ‫تعیین‬ ‫زمانی‬ ‫رشد‬ ‫که‬ ‫رویشی‬ ‫و‬ ‫زایشی‬ ‫گیاه‬ ‫بیشترین‬ ‫هماهنگی‬ ‫را‬ ‫با‬ ‫اقلیمی‬ ‫عوامل‬ ‫داشته‬ ‫و‬ ‫گیاه‬ ‫کمتر‬ ‫باا‬ ‫شارایط‬ ‫نامسااعد‬ ‫محیطی‬ ‫روبه‬ ( ‫شود‬ ‫رو‬ Qulipor et al., 2003 .) ‫پیش‬ ‫بهینه‬ ‫برای‬ ‫زراعی‬ ‫گیاهان‬ ‫فنولوژی‬ ‫مراحل‬ ‫صحی‬ ‫بینی‬ ‫سازی‬ ‫فعالیت‬ ‫و‬ ‫مزرعاه‬ ‫در‬ ‫مدیریتی‬ ‫های‬ ‫باا‬ ‫زراعای‬ ‫تقاویم‬ ‫بهتار‬ ‫ساازگاری‬ ‫سیستم‬ ‫مای‬ ‫مهام‬ ‫بسیار‬ ‫خاص‬ ‫آگرواکولوژیک‬ ‫های‬ ‫باشاد‬ ( Hirich et al., 2014 ‫جوانه‬ .) ‫مهم‬ ‫از‬ ‫سبزشدن‬ ‫و‬ ‫زنی‬ ‫فنولاوژیکی‬ ‫فازهاای‬ ‫تارین‬ ‫جواناه‬ .‫است‬ ‫گیاه‬ ‫استقرار‬ ‫پیدیاده‬ ‫فرایناد‬ ‫باذر‬ ‫زنای‬ ‫فرایناد‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫و‬ ‫هاا‬ ‫واکنش‬ ‫می‬ ‫ها‬ ‫می‬ ‫انجا‬ ‫دما‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫همگی‬ ‫که‬ ‫باشد‬ .‫شود‬ ‫مه‬ ‫م‬ ‫تارین‬ ‫فنولوژیک‬ ‫مرحله‬ ‫گل‬ ‫مرحله‬ ‫مرحله‬ ‫از‬ ‫گیاه‬ ‫عبور‬ ‫یعنی‬ ‫دهی‬ ‫باه‬ ‫رویشی‬ ‫است‬ ‫زایشی‬ . ‫این‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫فیزیولوژیاک‬ ‫فراینادهای‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬ ‫که‬ ‫می‬ ‫تغییر‬ ‫گیاه‬ ‫نو‬ ‫با‬ ‫مورفولوژیک‬ ‫کند‬ ‫در‬ ‫فنولوژیاک‬ ‫نماو‬ ‫کردن‬ ‫کمی‬ ‫مدل‬ ‫کلیه‬ ‫شبیه‬ ‫های‬ ‫است‬ ‫الز‬ ‫زراعی‬ ‫گیاهان‬ ‫سازی‬ ( Soltani et al., 2006 ‫بعد‬ ‫کینوا‬ ‫گیاه‬ .) ‫از‬ ‫گرده‬ ‫افش‬ ‫انی‬ ‫وارد‬ ‫فااز‬ ‫یاا‬ ‫شایری‬ ‫و‬ ‫خمیاری‬ ‫رسیدگی‬ ‫دانه‬ ‫می‬ ‫با‬ .‫شود‬ ‫داناه‬ ‫پرشادن‬ ‫کاسابر‬ ‫هاا‬ ‫بااز‬ ‫مای‬ ‫شاوند‬ ‫و‬ ‫به‬ ‫صورت‬ ‫ستاره‬ ‫درمی‬ ‫ای‬ ‫آیناد‬ ‫و‬ ‫رنا‬ ‫پوساته‬ ‫بیرونای‬ ‫باذر‬ ‫مشاخص‬ ‫می‬ .‫شود‬ ‫مدل‬ ‫محققین‬ ‫برخی‬ ‫گل‬ ‫پاسخ‬ ‫سازی‬ ‫دهی‬ 9 ‫و‬ ‫دماا‬ ‫باه‬ ‫کیناوا‬ ‫رقم‬ ‫اثر‬ ‫ابتدا‬ .‫دادند‬ ‫انجا‬ ‫خطی‬ ‫رگرسیون‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫فتوپریود‬ ‫را‬ ‫فتوپریاود‬ ‫و‬ ‫دماا‬ ‫بحرانای‬ ‫فتوپریاود‬ ‫آستانه‬ ‫فتوپریود‬ ‫و‬ ‫دادند‬ ‫قرار‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫جداگانه‬ ‫گل‬ ‫بهینه‬ ‫دمای‬ ‫و‬ ‫پایه‬ ‫دمای‬ ‫شابیه‬ ‫را‬ ‫دهای‬ ‫از‬ ‫ساس‬ ‫و‬ ‫کردناد‬ ‫ساازی‬ ‫پار‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫مترهای‬ ‫ه‬ ‫مدل‬ ‫برای‬ ‫آمده‬ ‫دست‬ ‫فتوپریاود‬ ‫و‬ ‫دماا‬ ‫متقابال‬ ‫اثر‬ ‫سازی‬ ‫آن‬ .‫کردند‬ ‫استفاده‬ ‫دما‬ ‫متقابال‬ ‫اثر‬ ‫بدون‬ ‫کردند‬ ‫گزارش‬ ‫ها‬ ‫فتوپریاود‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫از‬ ‫باالتر‬ ‫دما‬ ‫که‬ ‫زمانی‬ 27 ‫سانتی‬ ‫درجه‬ ‫نمی‬ ‫مدل‬ ‫بود‬ ‫گراد‬ ‫زمان‬ ‫توانست‬ ‫گل‬ ‫پیش‬ ‫خوب‬ ‫را‬ ‫دهی‬ ‫دوره‬ ‫در‬ ‫متقابال‬ ‫اثر‬ ‫بدون‬ ‫همدنین‬ .‫نماید‬ ‫بینی‬ ‫منفی‬ ‫رابطه‬ ‫رقم‬ ‫منشا‬ ‫جغرافیایی‬ ‫عرض‬ ‫با‬ ‫فتوپریود‬ ‫کینوا‬ ‫ارقا‬ ‫رویشی‬ ‫بر‬ ‫در‬ .‫داشات‬ ‫مثبت‬ ‫رابطه‬ ‫رقم‬ ‫رویشی‬ ‫رشد‬ ‫زمان‬ ‫مدت‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫اثار‬ ‫رسای‬ ‫پار‬ ‫متقابل‬ ‫ا‬ ‫رقم‬ ‫منشا‬ ‫جغرافیایی‬ ‫عرض‬ ‫با‬ ‫فتوپریود‬ ‫و‬ ‫دما‬ ‫پاسخ‬ ‫مترهای‬ ‫معنی‬ ‫اثر‬ ( ‫نداشت‬ ‫دار‬ Bertero, 1999b .) ‫نتای‬ ‫نشان‬ ‫کرج‬ ‫در‬ ‫آزمایشی‬ ‫داد‬ ‫کلیه‬ ‫که‬ ‫ژنوتیپ‬ ‫های‬ ‫کینوا‬ ‫ماورد‬ ‫ارزیابی‬ ‫برای‬ ‫بهاره‬ ‫کشت‬ ‫در‬ ‫منطقه‬ ‫این‬ ‫ساازگاری‬ .‫داشاتند‬ ‫کشا‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫دو‬ ‫نیماه‬ ‫اردیبهشات‬ ‫ساال‬ 1090 ‫باعاع‬ ‫مصاادف‬ ‫مرحلاه‬ ‫شادن‬ ‫گرده‬ ‫افشانی‬ ‫پرشدن‬ ‫و‬ ‫دانه‬ ‫با‬ ‫دمای‬ ‫باالی‬ ‫هوا‬ ‫تیر‬ ‫در‬ ‫ماه‬ ‫و‬ ‫مرداد‬ ‫ماه‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫کاهش‬ ‫باعع‬ ‫عملکرد‬ ‫دانه‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ‫رسیدگی‬ .‫شد‬ ‫داناه‬ ‫هاای‬ ‫کینوا‬ ‫در‬ ‫ماه‬ ‫های‬ ‫مرداد‬ ‫شهریور‬ ‫و‬ ‫به‬ ‫دلیل‬ ‫کمبود‬ ‫غاذای‬ ‫کاافی‬ ‫بارای‬ ‫پرندگان‬ ‫در‬ ‫این‬ ‫مقطع‬ ‫زمانی‬ ‫خسارت‬ ‫پرندگان‬ ‫هجو‬ ‫را‬ ‫پی‬ ‫در‬ ‫داشات‬ ( Abasi et al., 2018 ) . ‫ادل‬ ‫ا‬‫م‬ ‫او‬ ‫ا‬‫نم‬ ‫ای‬ ‫ا‬‫ط‬ ‫در‬ ‫ااص‬ ‫ا‬‫خ‬ ‫اد‬ ‫ا‬‫فرآین‬ ‫اک‬ ‫ا‬‫ی‬ ‫او‬ ‫ا‬‫وق‬ ‫اان‬ ‫ا‬‫زم‬ ‫اوژی‬ ‫ا‬‫فنول‬ ‫پیش‬ ‫می‬ ‫بینی‬ ‫کند‬ . ‫به‬ ‫آفاات‬ ‫مدیریت‬ ‫منظور‬ ‫و‬ ‫آبیااری‬ ‫برناماه‬ ‫تنظایم‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫سرعت‬ ‫است‬ ‫الز‬ ‫گیاه‬ ‫کاشت‬ ‫دوران‬ ‫مسائل‬ ‫از‬ ‫دیگر‬ ‫برخی‬ ‫نمو‬ ‫گیاه‬ .‫شود‬ ‫تعیین‬ ‫سرعت‬ ‫نمو‬ ‫زماان‬ ‫تاا‬ ‫کاشات‬ ‫زمان‬ ‫از‬ ‫زراعی‬ ‫گیاهان‬ ‫رسیدگی‬ ‫آن‬ ‫باا‬ ‫گیاهاان‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫محیطی‬ ‫دمای‬ ‫به‬ ‫وابسته‬ ً‫ا‬‫شدید‬ ‫می‬ ‫مواجه‬ ‫ازآنجا‬ .‫شوند‬ ‫ساال‬ ‫طاول‬ ‫در‬ ‫هاوایی‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫شارایط‬ ‫که‬ ‫هاای‬ ‫تااریخ‬ ‫بناابراین‬ ‫است‬ ‫متنو‬ ‫بسیار‬ ‫مختلف‬ ‫نمای‬ ‫تقاویمی‬ ‫هاای‬ ‫توانناد‬ ‫جهت‬ ‫خوبی‬ ‫مبنای‬ ‫تصمیم‬ ‫گیری‬ ‫موجاودات‬ ‫با‬ ‫رابطه‬ ‫در‬ ‫مدیریتی‬ ‫های‬ ‫آن‬ ‫نمو‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫مراحل‬ ‫و‬ ‫باشند‬ ‫ها‬ . ‫انادازه‬ ‫باا‬ ‫ترتیب‬ ‫بدین‬ ‫مقادار‬ ‫گیاری‬ ‫تجمع‬ ‫گرمای‬ ‫فیزیولوژیاک‬ ‫زماانی‬ ‫قیااس‬ ‫یاک‬ ‫زماان‬ ‫طای‬ ‫در‬ ‫یافتاه‬ ‫به‬ ‫می‬ ‫دست‬ ‫زیسات‬ ‫معیارهای‬ ‫ازنظر‬ ‫که‬ ‫آید‬ ‫بیشاتری‬ ‫دقات‬ ‫از‬ ‫شاناختی‬ ‫ای‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫برخوردار‬ ‫تقویمی‬ ‫تاریخ‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫مختلاف‬ ‫گیاهان‬ ‫در‬ ‫معیار‬ ‫ن‬ ‫داشته‬ ‫بستگی‬ ‫گیاه‬ ‫نو‬ ‫به‬ ‫ژ‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫وتیپ‬ ‫متفااوت‬ ‫مختلاف‬ ‫هاای‬ .‫اسات‬ ‫برای‬ ‫محاسبه‬ ‫واحدهای‬ ‫گرمایی‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫درجاه‬ - ‫روز‬ - ‫یاا‬ ‫رشاد‬ GDD ‫استفاده‬ ‫می‬ ‫درجه‬ .‫شود‬ - ‫روز‬ - ‫مجمو‬ ‫رشد‬ ‫میانگین‬ ‫درجه‬ ‫حرارت‬ ‫باالتر‬
  • 5. ‫اقبالی‬ ‫شاه‬ ‫آباد‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫شب‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ساز‬ ‫ی‬ ‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬ ‫مزرعه‬ ‫های‬ ‫ای‬ 05 ‫از‬ ‫دمای‬ .‫است‬ ‫پایه‬ ‫حرارت‬ ‫زمان‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫مورد‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫بارا‬ ‫ی‬ ‫تکم‬ ‫یا‬ ‫ل‬ ‫ک‬ ‫نماو‬ ‫ی‬ ‫ناوا‬ ‫تاار‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫خ‬ ‫هاا‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫مختلف‬ ‫کاشت‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 2660 ‫تا‬ 1890 ‫روز‬ ‫درجه‬ ‫کردناد‬ ‫گازارش‬ . ‫دامناه‬ ‫تغ‬ ‫یی‬ ‫رات‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫بارا‬ ‫زماان‬ ‫ی‬ ‫با‬ ‫شادن‬ ‫سابز‬ ‫دوره‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 80 ‫تاا‬ 157 ‫مرحلاه‬ ‫غنده‬ ‫ده‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 000 ‫تا‬ 656 ‫گرده‬ ‫مرحله‬ ‫افشان‬ ‫ی‬ 008 ‫تا‬ 897 ‫مرحله‬ ‫و‬ ‫رس‬ ‫ی‬ ‫دگ‬ ‫ی‬ ‫ف‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ولوژ‬ ‫ی‬ ‫ک‬ 100 ‫تا‬ 1121 ‫شد‬ ‫برآورد‬ ‫روز‬ ‫درجه‬ ( Salehi et al., 2019 .) ‫مدل‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫شب‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ساز‬ ‫ی‬ ‫برخ‬ ‫هستند‬ ‫گروه‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫نمو‬ ‫ی‬ ‫را‬ ‫نمو‬ ‫مراحل‬ ‫دماا‬ ‫تاابع‬ ‫خود‬ ‫که‬ ‫نمو‬ ‫سرعت‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫ی‬ ‫شاب‬ ‫اسات‬ ‫روزاناه‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫سااز‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫گروه‬ ‫و‬ ‫کنند‬ ‫ی‬ ‫گر‬ ‫پ‬ ‫ی‬ ‫شرفت‬ ‫روزها‬ ‫درجه‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫نمو‬ ‫ی‬ ‫تجمعا‬ ‫ی‬ ‫پ‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫کنند‬ ( Nassiri et al., 2000 ) ‫؛‬ ‫که‬ ‫مادل‬ ‫در‬ ‫شاده‬ ‫تهیاه‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫شب‬ .‫است‬ ‫دو‬ ‫نو‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ساز‬ ‫ی‬ ‫مهم‬ ‫بخش‬ ‫نمو‬ ‫ی‬ ‫مدل‬ ‫از‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫شب‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ساز‬ ‫ی‬ ‫گ‬ ‫رشاد‬ ‫ی‬ ‫اهاان‬ ‫ک‬ ‫جملاه‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫ناوا‬ ‫ا‬ ‫ته‬ ‫و‬ ‫سات‬ ‫یا‬ ‫ه‬ ‫واسانج‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫اعتبار‬ ‫سنج‬ ‫ی‬ ‫چن‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫مدل‬ ‫ها‬ ‫یی‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫کامل‬ ‫مدل‬ ‫ساخت‬ ‫شب‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫سااز‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫رشد‬ ‫ی‬ ‫نوا‬ ‫ضرور‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ .‫باشاد‬ ‫تهیاه‬ ‫تحقیاق‬ ‫ایان‬ ‫از‬ ‫هادف‬ ‫زیر‬ ‫مادلی‬ ‫ناو‬ ‫باه‬ ‫بساته‬ ‫کیناوا‬ ‫گیاه‬ ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ ‫بهترین‬ ‫تعیین‬ ‫برای‬ ‫کاربردی‬ ‫(زودرس‬ ‫رسایدگی‬ ‫دوره‬ ‫طاول‬ ‫لحااو‬ ‫باه‬ ‫اساتفاده‬ ‫مورد‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫اقلیم‬ ‫متوسط‬ ‫می‬ )‫دیررس‬ ‫و‬ ‫رس‬ .‫باشد‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫مواد‬ ‫ها‬ ‫آزمایش‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫دو‬ ‫منطقه‬ ‫از‬ ‫استان‬ ‫ب‬ ‫یزد‬ ‫(شهر‬ ‫یزد‬ ‫ه‬ ‫عنو‬ ‫منطقاه‬ ‫ان‬ 1 ‫ب‬ ‫ارنان‬ ‫روستای‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫منطقه‬ ‫عنوان‬ 2 ) ‫ارتفا‬ ‫(اختالف‬ ‫متفاوت‬ ‫ارتفا‬ ‫با‬ ‫دریا‬ ‫سط‬ ‫از‬ 877 )‫متر‬ ‫زمان‬ ‫طبق‬ ‫جدول‬ ‫بندی‬ 1 .‫شاد‬ ‫اجارا‬ ‫آزماایش‬ ‫عارض‬ ‫و‬ ‫طاول‬ ‫باا‬ ‫یازد‬ ‫شاهر‬ ‫در‬ ‫کشااورزی‬ ‫شخصای‬ ‫مزرعه‬ ‫در‬ ‫اول‬ ‫جغرافیایی‬ ′ 55 ° 01 ‫و‬ ′ 21 ° 50 ‫ارتفا‬ ‫و‬ 1277 ‫سال‬ ‫در‬ ‫دریا‬ ‫سط‬ ‫از‬ ‫متر‬ ‫زراعاای‬ 99 - 1098 ‫اجاارا‬ ‫شخصاای‬ ‫مزرعااه‬ ‫در‬ ‫دو‬ ‫آزمااایش‬ ‫و‬ ‫شااد‬ ‫ارنان‬ ‫روستای‬ ‫در‬ ‫کشاورزی‬ ‫جغرافیاایی‬ ‫عرض‬ ‫و‬ ‫طول‬ ‫با‬ ‫یزد‬ ′ 10 ° 01 ‫و‬ ′ 10 ° 50 ‫ارتفا‬ ‫و‬ 2777 ‫اجارا‬ ‫زراعای‬ ‫ساال‬ ‫همان‬ ‫در‬ ‫دریا‬ ‫سط‬ ‫از‬ ‫متر‬ ‫حاداقل‬ ‫اخاتالف‬ ‫یعنی‬ ‫منطقه‬ ‫دو‬ ‫اقلیم‬ ‫تفاوت‬ ‫در‬ ‫توجه‬ ‫قابل‬ ‫نکته‬ .‫شد‬ ‫بین‬ ‫ناحیه‬ ‫دو‬ ‫این‬ ‫دماهای‬ 8 ‫تا‬ 17 ‫در‬ ‫سانتی‬ ‫جه‬ ‫حداکثر‬ ‫اختالف‬ ‫و‬ ‫گراد‬ ‫آن‬ ‫دماهای‬ ‫بین‬ ‫ها‬ 5 ‫تا‬ 0 ‫سانتی‬ ‫درجه‬ ‫(شکل‬ ‫بود‬ ‫گراد‬ 1 .) ‫جدول‬ 2 - ‫تاریخ‬ ‫محل‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫کاشت‬ ‫های‬ ‫آزمایش‬ Table 1- Planting dates of the test sites February ‫اسفند‬ January ‫بهمن‬ September ‫مهر‬ September ‫شهریور‬ ‫نیمه‬ August ‫شهریور‬ ‫اول‬ July ‫مرداد‬ June ‫تیر‬ May ‫خرداد‬ April ‫اردیبهشت‬ March ‫فروردین‬ Resources 29 29 20 6 23 26 28 28 29 29 Yazd date of planting ‫یزد‬ ‫منطقه‬ ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ 28 - - 12 19 24 30 29 5 may 30 Ernan date of planting ‫ارنان‬ ‫منطقه‬ ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ ‫شکل‬ 2 - ( ‫یزد‬ ‫شهر‬ ‫هواشناسی‬ ‫آمار‬ ‫خالصه‬ A ( ‫ارنان‬ ‫روستای‬ ‫و‬ ) B ‫آزمایش‬ ‫زمان‬ ‫در‬ ) Figure 1- Summary of meteorological statistics of Yazd city (A) and Arnan village (B) at the time of the experiment ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ ‫در‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫های‬ 17 ‫جداگانه‬ ‫آزمایش‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫منطقه‬ ‫بلوک‬ ‫طرح‬ ‫آزمایش‬ ‫قالب‬ ‫با‬ ‫تصادفی‬ ‫کامل‬ ‫های‬ ‫سه‬ ‫تکارار‬ ‫شد‬ ‫انجا‬ . ‫عامل‬ ‫شامل‬ ‫آزمایشی‬ ‫های‬ 5 ‫اصاالح‬ ‫بخش‬ ‫امید‬ ‫الین‬ ‫شاده‬ ‫به‬ ‫یزد‬ ‫شوری‬ ‫تحقیقات‬ ‫مرکز‬ ‫در‬ ‫ه‬ ‫تی‬ ‫رقم‬ ‫مراه‬ ‫تی‬ ‫الیان‬ .‫باود‬ ‫کاکاا‬ ‫هاا‬ A B
  • 6. 05 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 2 ، ‫بهار‬ 2411 ‫متوساط‬ ‫الین‬ ‫چهار‬ ‫شامل‬ ‫شاما‬ ‫باا‬ ‫آزماایش‬ ‫ایان‬ ‫در‬ ‫کاه‬ ‫رس‬ ‫ره‬ ‫هاای‬ 1 ( NSRCQE ) 2 ( NSRCQC ) 0 ( NSRCQD ‫و‬ ) 6 ( NSRCQA ) ‫اماره‬ ‫ا‬‫ش‬ ‫اا‬ ‫ا‬‫ب‬ ‫اه‬ ‫ا‬‫ک‬ ‫اررس‬ ‫ا‬‫دی‬ ‫ان‬ ‫ا‬‫الی‬ ‫اک‬ ‫ا‬‫ی‬ 0 ( NSRCQB ‫زودرس‬ ‫ام‬ ‫ا‬‫رق‬ ‫و‬ ) ‫تی‬ ‫تی‬ ‫شماره‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫کاکا‬ 5 ‫شد‬ ‫مشخص‬ ‫ه‬ .‫بود‬ 0 ‫در‬ ‫دی‬ ‫و‬ ‫آرر‬ ‫آباان‬ ‫ماه‬ ‫و‬ ‫یزد‬ 0 ‫روستای‬ ‫در‬ ‫بهمن‬ ‫و‬ ‫دی‬ ‫آرر‬ ‫آبان‬ ‫ماه‬ ‫با‬ ‫ارنان‬ ‫ه‬ ‫سارمای‬ ‫دلیال‬ ‫ا‬ .‫نشد‬ ‫انجا‬ ‫کاشتی‬ ‫تاریخ‬ ‫زیاد‬ ‫آن‬ ‫ز‬ ‫گیااه‬ ‫اصلی‬ ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ ‫که‬ ‫جایی‬ ( ‫اسات‬ ‫شهریور‬ ‫یزد‬ ‫منطقه‬ ‫در‬ ‫کینوا‬ Salehi et al., 2019 ‫بناابراین‬ ) .‫شاد‬ ‫اجارا‬ )‫شهریور‬ ‫دو‬ ‫نیمه‬ ‫و‬ ‫اول‬ ‫(نیمه‬ ‫شهریور‬ ‫در‬ ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ ‫دو‬ ‫کاشت‬ ‫به‬ ‫روش‬ ‫خشکه‬ ‫کرت‬ ‫در‬ ‫کاری‬ ‫ابعاد‬ ‫به‬ ‫هایی‬ 0 * 0 ‫متر‬ ‫با‬ ‫دسات‬ ‫خطی‬ ‫روش‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫عمق‬ ‫در‬ ‫یک‬ ‫تا‬ ‫دو‬ ‫سانتی‬ ‫متری‬ ‫انجا‬ ‫بالفاصله‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫ب‬ ‫کاشت‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫ه‬ ‫شاد‬ ‫آبیاری‬ ‫غرقابی‬ ‫صورت‬ . ‫تاراکم‬ ‫سبزشادن‬ ‫از‬ ‫بعاد‬ ‫به‬ ‫بوته‬ 60 .‫رسید‬ ‫مترمربع‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫داده‬ ‫های‬ ‫هواشناسی‬ ‫نزدیک‬ ‫از‬ ‫محال‬ ‫باه‬ ‫هواشناسی‬ ‫ایستگاه‬ ‫ترین‬ ‫یازد‬ ‫شهر‬ ‫فرودگاه‬ ‫در‬ ‫واقع‬ ‫یزد‬ ‫هواشناسی‬ ‫ایستگاه‬ .‫شد‬ ‫تهیه‬ ‫کشت‬ ‫باا‬ ‫جغرافیایی‬ ‫عرض‬ ‫و‬ ‫طول‬ ′ 50 ° 01 ‫و‬ ′ 16 ° 50 ‫ارناان‬ ‫روساتای‬ ‫و‬ ‫اسات‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫داده‬ ‫از‬ ‫هواشناسای‬ ‫ایستگاه‬ ‫نداشتن‬ ‫دلیل‬ ‫هواشناسای‬ ‫ایساتگاه‬ ‫هاای‬ ‫در‬ ‫واقاع‬ ‫گاریز‬ ‫روستای‬ 8 ‫عارض‬ ‫و‬ ‫طاول‬ ‫باا‬ ‫روساتا‬ ‫ایان‬ ‫کیلاومتری‬ ‫جغرافیایی‬ ′ 18 ° 01 ‫و‬ ′ 76 ° 50 .‫شد‬ ‫استفاده‬ ‫نمونه‬ ‫یادداشت‬ ‫و‬ ‫گیری‬ ‫برداری‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫مرتب‬ ‫طور‬ ‫یک‬ ‫روز‬ ‫سه‬ ‫هر‬ ‫باار‬ ‫شاد‬ ‫انجا‬ ‫الین‬ ‫هر‬ ‫فنولوژیک‬ ‫مراحل‬ ‫پیشرفت‬ ‫با‬ ‫متناسب‬ ‫و‬ ( Salehi et al., 2019 ‫یادداشت‬ .) ‫بوته‬ ‫مشاهده‬ ‫فنولوژیک‬ ‫مراحل‬ ‫برداری‬ ‫هاای‬ ‫اول‬ ‫ا‬‫ط‬ ‫در‬ ‫ارت‬ ‫ا‬‫ک‬ ‫ار‬ ‫ا‬‫ه‬ ‫اط‬ ‫ا‬‫وس‬ ‫از‬ ‫اف‬ ‫ا‬‫ردی‬ ‫دو‬ ‫دو‬ ‫ال‬ ‫ا‬‫عم‬ ‫االک‬ ‫ا‬‫م‬ .‫اود‬ ‫ا‬‫ب‬ ‫ار‬ ‫ا‬‫مت‬ ‫یادداشت‬ ‫(سبزشد‬ ‫نمو‬ ‫از‬ ‫مرحله‬ ‫هر‬ ‫برداری‬ ‫گل‬ ‫ن‬ ‫رنا‬ ‫تغییار‬ ‫و‬ ‫دهای‬ ‫بوته‬ )‫ها‬ 57 ‫بوته‬ ‫درصد‬ .‫بود‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫های‬ ‫نر‬ ‫کمک‬ ‫با‬ ‫آماری‬ ‫محاسبات‬ ‫افزار‬ EXCEL 2010 ‫و‬ ‫شد‬ ‫انجا‬ ‫تمامی‬ ‫نمودارها‬ ‫محیط‬ ‫در‬ ‫نیز‬ 2010 EXCEL ‫شدند‬ ‫ترسیم‬ . ‫درجه‬ ‫محاسبه‬ ‫برای‬ - ‫روز‬ - ‫روابط‬ ‫از‬ ‫رشد‬ ( 1 ) ( 2 ) ‫و‬ ( 0 ) .‫شد‬ ‫استفاده‬ TMP=(Tmax+Tmin)/ ( 1 ) DTTi=TMPi-Tb ( 2 ) TTi=TTi-1+DTTi ( 0 ) ‫که‬ ‫در‬ ‫این‬ ‫معادالت‬ TMP ‫میانگین‬ ‫دمای‬ ‫روزانه‬ Tmax ‫حاداکثر‬ ‫دمای‬ ‫روزانه‬ Tmin ‫حداقل‬ ‫دمای‬ ‫روزانه‬ Tb ‫پایه‬ ‫دمای‬ DTT ‫درجاه‬ ‫روز‬ ‫رشد‬ ‫روزانه‬ TT ‫درجه‬ ‫روز‬ ‫رشد‬ ‫تجمعی‬ i ‫روز‬ ‫مورد‬ ‫نظار‬ ‫بارای‬ ‫محاسابه‬ ‫روز‬ i ‫و‬ ‫ا‬ i-1 ‫روز‬ ‫قبال‬ ‫از‬ ‫آن‬ ( ‫هساتند‬ Soltani et al., 2006 ) . ‫ب‬ ‫برای‬ ‫ه‬ ‫درجه‬ ‫اطالعات‬ ‫پایه‬ ‫آوردن‬ ‫دست‬ - ‫روز‬ - ‫ابتادا‬ ‫رشد‬ ‫درجاه‬ - ‫روز‬ - ‫الین‬ ‫برای‬ ‫شده‬ ‫محاسبه‬ ‫رشد‬ ‫زودرس‬ ‫گاروه‬ ‫ساه‬ ‫باه‬ ‫کیناوا‬ ‫های‬ ‫متوسط‬ ‫دسته‬ ‫دیررس‬ ‫و‬ ‫رس‬ ‫داده‬ ‫میاناه‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫بندی‬ ‫درجاه‬ ‫هاای‬ - ‫روز‬ – ‫(جادول‬ ‫شاد‬ ‫داده‬ ‫قارار‬ ‫جدول‬ ‫در‬ ‫گروه‬ ‫هر‬ ‫رشد‬ 2 ‫محاسابه‬ ‫از‬ ‫پا‬ .) ‫طول‬ ‫الین‬ ‫ویژه‬ ‫روزهای‬ ‫تهیاه‬ ‫باه‬ ‫اقادا‬ ‫کینوا‬ ‫های‬ ‫زیر‬ ‫زباان‬ ‫باا‬ ‫مادل‬ ‫برنامه‬ ‫نویسی‬ FST ‫د‬ .‫شد‬ ‫طول‬ ‫جدول‬ ‫تهیه‬ ‫ر‬ ‫روزکوتااه‬ ‫باه‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫روز‬ ‫الین‬ ‫تما‬ ‫برای‬ ‫کینوا‬ ‫بودن‬ ‫تا‬ ‫مدل‬ ‫در‬ ‫ها‬ 5 / 12 ‫نماو‬ ‫سارعت‬ ‫سااعت‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫و‬ ‫یک‬ 8 / 10 ‫دماای‬ .‫شاد‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫صفر‬ ‫نمو‬ ‫سرعت‬ ‫ساعت‬ ‫مدل‬ ‫در‬ ‫پایه‬ ‫دو‬ ‫سانتی‬ ‫درجه‬ ‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫گراد‬ ( Eghbali et al., 2021 ) . ‫جدول‬ 1 – ‫درجه‬ ‫میانه‬ - ‫روز‬ - ‫الین‬ ‫رشد‬ ‫کینوا‬ ‫نمو‬ ‫برای‬ ‫کینوا‬ ‫های‬ Table 2- Mean degree-day-growth of quinoa lines ‫درجه‬ ‫پارامتر‬ - ‫روز‬ - ‫الین‬ ‫رشد‬ ‫کینوا‬ ‫های‬ Growthing degree day of quinoa lines ‫نمو‬ ‫مراحل‬ Developmental stages ‫دیررس‬ Late maturity ‫متوسط‬ ‫رس‬ Medium maturity ‫زودرس‬ Early maturity 6 ‫دوم‬ ‫ماهه‬ The second 6 months 6 ‫نخست‬ ‫ماهه‬ The first 6 months 6 ‫دوم‬ ‫ماهه‬ The second 6 months 6 ‫نخست‬ ‫ماهه‬ The first 6 months 6 ‫دوم‬ ‫ماهه‬ The second 6 months 6 ‫نخست‬ ‫ماهه‬ The first 6 months 92.5 92.5 92.5 92.5 92.5 92.5 ‫سبزشدن‬ Emergence day 1333.8 1333.8 1155.5 1155.5 1072.7 1072.7 ‫گل‬ ‫دهی‬ Anthesis day 2357 2357 1767.5 17675.5 1577.3 1577.3 ‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬ Physiological Maturity ‫داده‬ ‫زیاد‬ ‫تفاوت‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫درجه‬ ‫های‬ - ‫روز‬ - ‫رشد‬ 6 ‫سال‬ ‫اول‬ ‫ماهه‬ ‫با‬ ‫میالدی‬ ‫شش‬ ‫الین‬ ‫از‬ ‫گروه‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫دو‬ ‫ماهه‬ ‫کینوا‬ ‫های‬ 2 ‫جادول‬ ‫درجه‬ - ‫روز‬ - ‫رشد‬ 6 ‫و‬ )‫خرداد‬ ‫تا‬ ‫دی‬ ‫(از‬ ‫اول‬ ‫ماهه‬ 6 ‫تاا‬ ‫تیر‬ ‫(از‬ ‫دو‬ ‫ماهه‬ ‫تشکیل‬ )‫آرر‬ ‫گردید‬ ( Eghbali et al., 2021 ) ‫بعد‬ . ‫نمو‬ ‫زیرمدل‬ ‫تهیه‬ ‫از‬ ‫زیرمادل‬ ‫کالیبراسایون‬ ‫برای‬ .‫شد‬ ‫آن‬ ‫کالیبراسیون‬ ‫یا‬ ‫واسنجی‬ ‫به‬ ‫اقدا‬ ‫دفعه‬ ‫شش‬ ‫بار‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بارها‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬ ( ‫شاد‬ ‫اجرا‬ ‫ساه‬ ‫زودرس‬ ‫گاروه‬
  • 7. ‫اقبالی‬ ‫شاه‬ ‫آباد‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫شب‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ساز‬ ‫ی‬ ‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬ ‫مزرعه‬ ‫های‬ ‫ای‬ 05 ‫متوسط‬ ‫گاروه‬ ‫هار‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫دیررس‬ ‫و‬ ‫رس‬ ‫دو‬ ‫دفعاه‬ ‫شاش‬ ‫و‬ ‫اول‬ ‫ماهاه‬ ‫شش‬ ‫انادازه‬ ‫باا‬ ‫آن‬ ‫خروجی‬ ‫و‬ )‫سال‬ ‫دو‬ ‫ماهه‬ ‫گیاری‬ ‫یازد‬ ‫شاهر‬ ‫هاای‬ ‫مقایس‬ ‫داده‬ ‫در‬ ‫تغییراتی‬ ‫لزو‬ ‫صورت‬ ‫در‬ .‫شد‬ ‫ه‬ ‫درجاه‬ ‫جادول‬ ‫های‬ - ‫روز‬ - ‫و‬ ‫خروجای‬ ‫بهتارین‬ ‫تاا‬ ‫گردیاد‬ ‫اجارا‬ ‫مدل‬ ‫دوباره‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫داده‬ ‫مدل‬ ‫رشد‬ ‫نزدیک‬ ‫اندازه‬ ‫مقدار‬ ‫به‬ ‫داده‬ ‫ترین‬ ‫ب‬ ‫گیری‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫که‬ ‫آمد‬ ‫دست‬ ‫ه‬ ‫بارآورد‬ ‫عنوان‬ .‫شاد‬ ‫انتخااب‬ ‫جدول‬ ‫پارامتر‬ ‫نهایی‬ ‫دساتورات‬ ‫تماامی‬ ‫مطالعاه‬ ‫ایان‬ ‫در‬ ‫زیر‬ ‫زبان‬ ‫به‬ ‫مدل‬ FST ‫شد‬ ‫تبدیل‬ ‫(شکل‬ 2 ) . ‫ارزیابی‬ ‫نهایت‬ ‫در‬ ‫زیر‬ ‫داده‬ ‫با‬ ‫مدل‬ ‫اسااس‬ ‫بار‬ ‫و‬ ‫ارنان‬ ‫روستای‬ ‫های‬ .‫شد‬ ‫انجا‬ ‫واسنجی‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫برآورد‬ ‫پارامترهای‬ ‫کارایی‬ ‫ارزیابی‬ ‫و‬ ‫واسنجی‬ ‫برای‬ ‫زیر‬ ‫مربعاات‬ ‫میاانگین‬ ‫جذر‬ ‫از‬ ‫مدل‬ ( ‫خطا‬ RMSE ‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬ ) nRMSE ( CV ‫شااخص‬ ) ( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬ d ‫مادل‬ ‫کاارایی‬ ) ( ME ‫مادل‬ ‫از‬ ‫انحاراف‬ ‫میاانگین‬ ) ( MB ( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ) R2 ‫آزمون‬ ) ‫خط‬ 1:1 ‫گل‬ ‫سبزشدن‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫دهی‬ .‫شد‬ ‫استفاده‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬ ‫و‬ RMSE ‫جهت‬ ‫مقایسه‬ ‫اختالف‬ ‫بین‬ ‫مقاادیر‬ ‫شابیه‬ ‫ساازی‬ ‫و‬ ‫شاده‬ ‫مشاهده‬ ‫شده‬ ‫استفاده‬ ‫هرچه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫شده‬ RMSE ‫نزدیک‬ ‫صفر‬ ‫به‬ ‫تار‬ ‫نشان‬ ‫باشد‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫دهنده‬ ‫شابیه‬ .‫اسات‬ ‫شاده‬ ‫انجاا‬ ‫بهتار‬ ‫ساازی‬ ‫چنانده‬ ‫مقدار‬ nRMSE ‫کمتر‬ ‫از‬ 17 ‫درصد‬ ‫باشد‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫عالی‬ ‫بین‬ 17 ‫تا‬ 27 ‫خوب‬ ‫درصد‬ ‫بین‬ 27 ‫تاا‬ 07 ‫درصاد‬ ‫متوساط‬ ‫و‬ ‫بیشاتر‬ ‫از‬ 07 ‫درصد‬ ‫ضعیف‬ ‫ارزیاابی‬ ‫خواهاد‬ ( ‫شاد‬ Nassiri et al., 2019 ‫هرچاه‬ .) ‫مقدار‬ d ‫به‬ ‫دست‬ ‫آمده‬ ‫توسط‬ ‫مدل‬ ‫به‬ ‫یک‬ ‫نزدیک‬ ‫تار‬ ‫باشاد‬ ‫بیاانگر‬ ‫آن‬ ‫است‬ ‫که‬ ‫مدل‬ ‫شبیه‬ ‫در‬ ‫سازی‬ ‫موفق‬ ‫تار‬ ‫باوده‬ ‫و‬ ‫توانساته‬ ‫اسات‬ ‫میازان‬ ‫پیش‬ ‫بینی‬ ‫صفت‬ ‫را‬ ‫با‬ ‫اختالف‬ ‫کمتری‬ ‫نسبت‬ ‫به‬ ‫مقادیر‬ ‫شاده‬ ‫مشااهده‬ ‫انجا‬ ( ‫دهد‬ Willmott, 1982 ) . ‫حالات‬ ‫بهتارین‬ MB ‫و‬ ‫اسات‬ ‫صافر‬ ‫صافر‬ ‫از‬ ‫هرچاه‬ ‫و‬ ‫واقعیت‬ ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫مدل‬ ‫یعنی‬ ‫باشد‬ ‫کمتر‬ ‫صفر‬ ‫از‬ ‫هرچه‬ ‫بزر‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫مدل‬ ‫یعنی‬ ‫باشد‬ ‫تر‬ ‫مای‬ ‫تخماین‬ ‫واقعیات‬ ‫شااخص‬ .‫زناد‬ ‫مدل‬ ‫کارایی‬ ME ‫عادد‬ ‫حالات‬ ‫بهتارین‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫خوب‬ ‫یک‬ ‫و‬ ‫صفر‬ ‫بین‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫است‬ ‫حالت‬ ‫بدترین‬ ‫و‬ ‫که‬ ‫زمانی‬ ‫منفی‬ .‫باشد‬ ‫شکل‬ 1 - ‫دستورات‬ ‫زیر‬ ‫مدل‬ ‫کینوا‬ ‫نمو‬ ‫زبان‬ ‫به‬ ‫برنامه‬ ‫نویسی‬ FST ‫درجه‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ - ‫روز‬ - ‫رشد‬ Figure 2- Quinoa development model commands in FST language based on Growing Degree Day (GDD)
  • 8. 08 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 2 ، ‫بهار‬ 2411 ‫ضرایب‬ ‫رگرسیون‬ ‫ساده‬ ‫خطی‬ ( a ‫و‬ b ) ‫بین‬ ‫مقادیر‬ ‫پیش‬ ‫بینی‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫مقادیر‬ ‫واقعی‬ ‫ضرایب‬ a ‫و‬ b ‫به‬ ‫ترتیب‬ ‫نشان‬ ‫دهنده‬ ‫مقدار‬ ‫انحراف‬ ‫خاط‬ ‫رگرسیون‬ ‫از‬ ‫مبدأ‬ ‫مختصات‬ ‫و‬ ‫مقدار‬ ‫شیب‬ ‫خط‬ ‫رگرسایون‬ ‫خاط‬ ‫از‬ 1:1 ‫می‬ .‫باشاند‬ ‫اگار‬ ‫نقاا‬ ‫پایش‬ ‫بینای‬ ‫شاده‬ ‫روی‬ ‫خاط‬ 1:1 ‫قارار‬ ‫گیرناد‬ ‫نشان‬ ‫دهنده‬ ‫ایده‬ ‫آل‬ ‫بودن‬ ‫است‬ ‫مدل‬ . ‫خاط‬ 1:1 ‫دارای‬ ‫عارض‬ ‫از‬ ‫مبادأ‬ ‫صفر‬ ( a=0 ) ‫و‬ ‫شیب‬ 05 ‫درجه‬ ( b=1 ) ( ‫است‬ Nassiri et al., 2019 ) . ‫بحث‬ ‫و‬ ‫نتایج‬ ‫زیر‬ ‫زبان‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬ ‫مدل‬ FST ‫پیش‬ ‫برای‬ ‫اصلی‬ ‫مرحله‬ ‫سه‬ ‫بینی‬ ‫الین‬ ‫نمو‬ ‫گل‬ ‫(سبزشدن‬ ‫کینوا‬ ‫های‬ ‫سه‬ ‫در‬ )‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬ ‫دهی‬ ‫متوساط‬ ‫زودرس‬ ‫گروه‬ ‫پارامترهاای‬ ‫ابتادا‬ .‫شاد‬ ‫آمااده‬ ‫دیاررس‬ ‫و‬ ‫رس‬ ‫زیر‬ ‫داده‬ ‫میانه‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫مدل‬ ‫درجاه‬ ‫های‬ - ‫روز‬ - ‫مراحال‬ ‫واقعای‬ ‫رشاد‬ ‫ب‬ ‫فنولوژیک‬ ‫ه‬ ‫آزمایش‬ ‫در‬ ‫آمده‬ ‫دست‬ ‫های‬ ‫مزرعه‬ ‫اساتخرا‬ ‫یازد‬ ‫شهر‬ ‫ای‬ ‫(جدول‬ ‫شدند‬ 2 ‫واسنجی‬ ‫عمل‬ ‫سس‬ ) ‫جدول‬ ‫پارامترهای‬ ‫تنظیم‬ ‫یعنی‬ ‫درجه‬ - ‫روز‬ - ‫رشد‬ ‫زیر‬ ‫د‬ ‫مادل‬ ‫آن‬ ‫معقاول‬ ‫محادوده‬ ‫ر‬ ‫باه‬ ‫شاد‬ ‫انجاا‬ ‫هاا‬ ‫طوری‬ ‫شبیه‬ ‫نتای‬ ‫که‬ ‫شده‬ ‫سازی‬ ‫انادازه‬ ‫مقاادیر‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫قابل‬ ‫گیاری‬ ‫داده‬ ‫نهایت‬ ‫در‬ .‫باشد‬ ‫شده‬ ‫جدول‬ ‫های‬ 2 ‫جدول‬ ‫شرح‬ ‫به‬ 0 ‫یافات‬ ‫تغییار‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫نحوی‬ ‫پیش‬ ‫که‬ ‫مقدار‬ ‫حداقل‬ ‫با‬ ‫نمو‬ ‫اصلی‬ ‫مراحل‬ ‫بینی‬ ‫شااخص‬ ‫هاای‬ ‫سنجش‬ .‫گیرد‬ ‫صورت‬ ‫آماری‬ ‫جدول‬ 3 - ‫درجه‬ ‫مقادیر‬ - ‫روز‬ - ‫الین‬ ‫رشد‬ ‫واسنجی‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫کینوا‬ ‫های‬ ‫زیر‬ ‫کینوا‬ ‫نمو‬ ‫مدل‬ Table 3- Growing Degree Day (GDD) values of quinoa lines after calibration of quinoa model ‫درجه‬ ‫پارامتر‬ - ‫روز‬ - ‫الین‬ ‫رشد‬ ‫کینوا‬ ‫های‬ Growthing degree day of quinoa lines ‫نمو‬ ‫مراحل‬ Developmental stages ‫دیررس‬ Late maturity ‫متوسط‬ ‫رس‬ Medium maturity ‫زودرس‬ Early maturity 6 ‫دوم‬ ‫ماهه‬ The second 6 months 6 ‫نخست‬ ‫ماهه‬ The first 6 months 6 ‫دوم‬ ‫ماهه‬ The second 6 months 6 ‫نخست‬ ‫ماهه‬ The first 6 months 6 ‫دوم‬ ‫ماهه‬ The second 6 months 6 ‫نخست‬ ‫ماهه‬ The first 6 months 92.5 92.5 92.5 92.5 92.5 92.5 ‫سبزشدن‬ Emergence day 1246 1333.8 1055.5 1155.5 872.7 1072.7 ‫گل‬ ‫دهی‬ Anthesis day 1860 2546 1790.5 2324.5 1317.7 1770 ‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬ Physiological Maturity ‫اجرای‬ ‫نتای‬ ‫زیر‬ ‫زبان‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬ ‫مدل‬ FST ‫شاخص‬ ‫مقدار‬ ‫و‬ ‫های‬ ‫تعداد‬ ‫برای‬ ‫آماری‬ ‫روز‬ ‫از‬ ‫کاشت‬ ‫تا‬ ‫گل‬ ‫شکل‬ ‫در‬ ‫دهی‬ 0 .‫است‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫تعداد‬ ‫برای‬ ‫روز‬ ‫از‬ ‫کاشت‬ ‫تا‬ ‫گل‬ ‫نتاای‬ ‫این‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫دهی‬ ‫مقادار‬ ‫جاذر‬ ‫میانگین‬ ‫مربعاات‬ ( ‫خطاا‬ RMSE ‫دامناه‬ ‫در‬ ) 5 / 5 ‫تاا‬ 5 / 6 ‫ضاریب‬ ‫روز‬ ‫درصاد‬ ‫یاا‬ ‫تغییارات‬ nRMSE ( CV ‫دامناه‬ ‫در‬ ) 5 / 9 ‫تاا‬ 5 / 10 ‫اد‬ ‫ا‬‫درص‬ ‫شاخص‬ ( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬ d ‫دامنه‬ ‫در‬ ) 8 / 7 ‫تا‬ 9 / 7 ( ‫مادل‬ ‫کاارایی‬ ME ) ‫دامنه‬ ‫در‬ 00 / 7 ‫تاا‬ 06 / 7 ‫انحاراف‬ ‫میاانگین‬ ( ‫مادل‬ ‫از‬ MB ‫دامناه‬ ‫در‬ ) 79 / 7 ‫تاا‬ 10 / 7 ( ‫این‬ ‫ا‬‫تبی‬ ‫ضاریب‬ ‫و‬ R2 ‫دامناه‬ ‫در‬ ) 80 / 7 ‫تاا‬ 90 / 7 ‫ارار‬ ‫ا‬‫ق‬ .‫گرفت‬ ‫گل‬ ‫مرحله‬ ‫بنابراین‬ ‫دهی‬ ‫بسیار‬ ‫خوب‬ ‫تخماین‬ ‫شاده‬ ‫زده‬ ‫اسات‬ . ‫آزمون‬ ‫نتای‬ t ‫خط‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫داده‬ ‫برازش‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫مقایسه‬ ‫به‬ ‫مربو‬ 1:1 ‫خاط‬ ‫با‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫مبدا‬ ‫از‬ ‫عرض‬ ‫و‬ ‫شیب‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫نیز‬ 1:1 ‫معنی‬ ‫اختالف‬ ‫(شکل‬ ‫نداشت‬ ‫داری‬ 0 .) ‫در‬ ‫بررسی‬ ‫تعداد‬ ‫روز‬ ‫از‬ ‫کاشت‬ ‫تا‬ ‫گل‬ ‫دهی‬ ‫بزر‬ ‫ترین‬ ‫ضریب‬ ‫تبیین‬ ‫معادله‬ ‫الین‬ ‫در‬ ‫رگرسیون‬ ( ‫دیاررس‬ ‫های‬ 90 / 7 R2 = ‫کوچاک‬ ‫و‬ ) ‫تارین‬ ‫ضریب‬ ( ‫زودرس‬ ‫رقم‬ ‫در‬ ‫تبیین‬ 86 / 7 R2 = ‫ب‬ ) ‫ه‬ .‫آمد‬ ‫دست‬ ‫این‬ ‫امر‬ ‫نشان‬ ‫از‬ ‫میزان‬ ‫پراکندگی‬ ‫نقا‬ ‫در‬ ‫شبیه‬ ‫این‬ ‫سازی‬ ‫مراحل‬ ‫نموی‬ ‫دارد‬ ‫و‬ ‫بادین‬ ‫معنا‬ ‫است‬ ‫که‬ ‫با‬ ‫معادله‬ ‫رگرسیون‬ ‫ساده‬ ‫خطی‬ ‫در‬ ‫زودرس‬ ‫رقم‬ 86 ‫درصد‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫الین‬ ‫دیررس‬ ‫های‬ 90 ‫درصد‬ ‫از‬ ‫تغییرات‬ ‫در‬ ‫مقادیر‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫شده‬ ‫تعداد‬ ‫روز‬ ‫از‬ ‫کاشت‬ ‫تا‬ ‫گل‬ ‫دهی‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫وسیله‬ ‫تغییرات‬ ‫در‬ ‫مشاهده‬ ‫مقادیر‬ ‫شده‬ ‫تعداد‬ ‫روز‬ ‫از‬ ‫کاشت‬ ‫تا‬ ‫گل‬ ‫دهی‬ ‫کینوا‬ ‫قابل‬ ‫توضی‬ ‫(شکل‬ ‫است‬ 0 .) ( ‫ادل‬ ‫ا‬‫م‬ ‫از‬ ‫اراف‬ ‫ا‬‫انح‬ ‫اانگین‬ ‫ا‬‫می‬ ‫ااخص‬ ‫ا‬‫ش‬ ‫ااس‬ ‫ا‬‫اس‬ ‫ار‬ ‫ا‬‫ب‬ MB ) ‫اابق‬ ‫ا‬‫تط‬ ‫داده‬ ‫شبیه‬ ‫های‬ ‫سازی‬ ‫روز‬ ‫شده‬ ‫گل‬ ‫تا‬ ‫مشاهده‬ ‫مقادیر‬ ‫با‬ ‫دهی‬ ‫الین‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫الین‬ ‫سایر‬ ‫از‬ ‫بهتر‬ ‫کینوا‬ ‫دیررس‬ ‫(شکل‬ ‫شد‬ ‫اجرا‬ ‫ها‬ 0 .) ( ‫مدل‬ ‫کارایی‬ ‫شاخص‬ ‫بررسی‬ ‫در‬ ME ) ‫شد‬ ‫مثبت‬ ‫موارد‬ ‫تمامی‬ ‫در‬ ‫شبیه‬ ‫در‬ ‫مدل‬ ‫بنابراین‬ ‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫سازی‬ ‫قابل‬ ‫دهی‬ ‫بهتارین‬ .‫اسات‬ ‫قبول‬ ( ‫مدل‬ ‫کارایی‬ ‫شاخص‬ ‫حالت‬ 06 / 7 ME= ‫الیان‬ ‫در‬ ) ‫هاای‬ ‫متوساط‬ ‫رس‬ ‫نزدیاک‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫عدد‬ ‫هرچه‬ ‫شاخص‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫زیرا‬ ‫شد‬ ‫محاسبه‬ ‫باشاد‬ ‫تار‬ ‫خطا‬ ‫ی‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫(شکل‬ ‫است‬ ‫کمتر‬ 0 .) ‫شاخص‬ ‫مقدار‬ ‫باالترین‬ ( ‫ویلماوت‬ ‫توافق‬ 9 / 7 d= ‫زودرس‬ ‫رقام‬ ‫در‬ ) ‫تی‬ ‫تای‬ ‫شااخص‬ ‫مقادار‬ ‫کمتارین‬ ‫و‬ ‫کاکاا‬ ( ‫ویلماوت‬ ‫توافاق‬ 8 / 7 d= ‫در‬ )
  • 9. ‫اقبالی‬ ‫شاه‬ ‫آباد‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫شب‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ساز‬ ‫ی‬ ‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬ ‫مزرعه‬ ‫های‬ ‫ای‬ 00 ‫الین‬ ‫متوسط‬ ‫های‬ ‫شابیه‬ ‫از‬ ‫نشاان‬ ‫کاه‬ ‫شاد‬ ‫محاسبه‬ ‫رس‬ ‫ساازی‬ ‫خاوب‬ ‫داده‬ ‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫های‬ ‫دهی‬ ‫الین‬ ‫تمامی‬ ‫در‬ ‫(شکل‬ ‫است‬ ‫کینوا‬ ‫های‬ 0 .) ‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫تعداد‬ ‫واسنجی‬ ‫نتای‬ ‫مدل‬ ‫با‬ ‫دهی‬ ‫تجربی‬ ‫های‬ ‫و‬ ‫دماا‬ ‫در‬ ‫طول‬ ‫مقادار‬ ‫کاه‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫کینوا‬ ‫برای‬ ‫متفاوت‬ ‫روزهای‬ ‫جاذر‬ ‫میاانگین‬ ‫مربعات‬ ( ‫خطا‬ RMSE ) 2 / 0 ‫تا‬ 8 / 0 ( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ‫و‬ ‫روز‬ R2 ) 09 / 7 ‫تاا‬ 85 / 7 ‫ب‬ ‫ه‬ ‫دست‬ ‫باا‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫مبدا‬ ‫از‬ ‫عرض‬ ‫و‬ ‫شیب‬ ‫بررسی‬ ‫در‬ .‫آمد‬ ‫خط‬ 1:1 ‫معنای‬ ‫اخاتالف‬ ( ‫نداشات‬ ‫داری‬ Bertero et al., 1999a ‫در‬ .) ‫گال‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫تعداد‬ ‫واسنجی‬ ‫نتای‬ ‫دیگر‬ ‫تحقیقی‬ ‫دهای‬ ‫و‬ ‫پراگار‬ ‫توساط‬ ‫مادل‬ ‫با‬ ‫همکاران‬ CSM-CROPGRO ‫زناو‬ ‫و‬ ‫جسای‬ ‫رقام‬ ‫دو‬ ‫بارای‬ ‫آلم‬ ‫در‬ ‫کینوا‬ ‫مقادار‬ ‫کاه‬ ‫دادناد‬ ‫نشان‬ ‫ان‬ ‫جاذر‬ ‫میاانگین‬ ‫مربعاات‬ ‫خطاا‬ ( RMSE ) 1 / 0 ‫شاخص‬ ‫و‬ ‫روز‬ ( ‫ویلماوت‬ ‫توافق‬ d ) 98 / 7 ‫دو‬ ‫هار‬ ‫بارای‬ ‫ب‬ ‫رقم‬ ‫ه‬ ( ‫است‬ ‫نزدیک‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫نتای‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫آوردند‬ ‫دست‬ Prager et al., 2019 .) ‫شکل‬ 3 - ‫مقادیر‬ ‫مشاهده‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫شده‬ ‫روز‬ ‫تا‬ ‫گل‬ ‫یزد‬ ‫منطقه‬ ‫دهی‬ ‫در‬ ( ‫زودرس‬ ‫رقم‬ A ‫الین‬ ،) ‫متوسط‬ ‫های‬ ( ‫رس‬ B ( ‫دیررس‬ ‫الین‬ ،) C ‫و‬ ) ‫الین‬ ( ‫کینوا‬ ‫های‬ D ‫به‬ ) ‫همراه‬ ( ‫خطا‬ ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ ‫جذر‬ RMSE ‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬ ،) nRMSE ( CV ‫شاخص‬ ،) ( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬ d ‫کارایی‬ ،) ( ‫مدل‬ ME ‫انحرا‬ ‫میانگین‬ ،) ( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫ف‬ MB ( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ،) R2 ‫خط‬ ،) 1:1 )‫(بریده‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫و‬ )‫(صاف‬ Figure 3- Observed and simulated values of days to flowering of Yazd region in early cultivar (A), medium maturity lines (B), late maturity line (C) and quinoa lines (D) with root mean square error (RMSE), coefficient of variation NRMSE (CV), Wilmot agreement index (d), model efficiency (ME), mean model deviation (MB), coefficient of determination (R2 ), line 1: 1 (smooth) and regression line (cut) ‫به‬ ‫کارایی‬ ‫از‬ ‫اطمینان‬ ‫و‬ ‫ارزیابی‬ ‫منظور‬ ‫زیر‬ ‫داده‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬ ‫مدل‬ ‫های‬ ‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫شبیه‬ ‫دهی‬ ‫داده‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫سازی‬ ‫آن‬ ‫شاده‬ ‫مشااهده‬ ‫هاای‬ ‫در‬ ‫هاا‬ ‫منطقه‬ ‫میدانی‬ ‫آزمایش‬ 2 .‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫ارزیابی‬ ‫مورد‬ )‫ارنان‬ ‫(روستای‬ ‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬ nRMSE ( CV ‫باین‬ ) 0 ‫تاا‬ 12 ‫درصاد‬ ( ‫خطا‬ ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ ‫جذر‬ RMSE ‫باین‬ ) 0 / 0 ‫تاا‬ 0 / 6 ‫شااخص‬ ‫روز‬ ( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬ d ‫بین‬ ) 99 / 7 ‫تا‬ 1 ( ‫مدل‬ ‫کارایی‬ ME ‫باین‬ ) 96 / 7 ‫تاا‬ 98 / 7 ( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫میانگین‬ MB ‫باین‬ ) 75 / 7 ‫تاا‬ 78 / 7 ‫ضاریب‬ ‫و‬ ( ‫تبیین‬ R2 ‫بین‬ ) 92 / 7 ‫تا‬ 98 / 7 ‫این‬ .‫بود‬ ‫مقادیر‬ ‫نشاان‬ ‫از‬ ‫بارآورد‬ ‫خاوب‬
  • 10. 05 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 2 ، ‫بهار‬ 2411 ‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫با‬ ‫کینوا‬ ‫دهی‬ ‫زیر‬ ‫زبا‬ ‫باه‬ ‫شاده‬ ‫نوشته‬ ‫مدل‬ ‫ان‬ FST ‫و‬ ‫داشات‬ ‫مقادیر‬ ‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫شبیه‬ ‫دهی‬ ‫ساازی‬ ‫شاده‬ ‫اعتباار‬ ‫الز‬ ‫را‬ ‫کساب‬ ‫کردناد‬ ‫(شکل‬ 0 .) ‫مقایساه‬ ‫شایب‬ ‫خاط‬ ‫رگرسایون‬ ‫باین‬ ‫مقاادیر‬ ‫مشااهده‬ ‫شاده‬ ‫و‬ ‫پیش‬ ‫بینی‬ ‫شده‬ ‫با‬ ‫خط‬ 1:1 ‫در‬ ‫مورد‬ ‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫کینوا‬ ‫دهی‬ ‫نشاان‬ ‫داد‬ ‫کاه‬ ‫اختالف‬ ‫معنی‬ ‫داری‬ ‫بین‬ ‫شیب‬ ‫خط‬ ‫رگرسیون‬ ‫و‬ ‫شایب‬ ‫خاط‬ 1:1 ‫وجاود‬ ‫نداشت‬ ‫؛‬ ‫بنابراین‬ ‫زیر‬ ‫مدل‬ ‫واسنجی‬ ‫شده‬ ‫از‬ ‫اعتبار‬ ‫کافی‬ ‫برای‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫برخوردار‬ ‫کینوا‬ ‫دهی‬ ‫بود‬ . ‫گل‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫تعداد‬ ‫ارزیابی‬ ‫نتای‬ ‫مدل‬ ‫با‬ ‫دهی‬ ‫و‬ ‫دماا‬ ‫در‬ ‫تجربای‬ ‫هاای‬ ‫طول‬ ‫مقادار‬ ‫کاه‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫کینوا‬ ‫برای‬ ‫متفاوت‬ ‫روزهای‬ ‫جاذر‬ ‫میاانگین‬ ‫مربعات‬ ( ‫خطا‬ RMSE ) 5 / 0 ‫تا‬ 9 / 0 ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ‫و‬ ‫روز‬ ( R2 ) 85 / 7 ‫تاا‬ 80 / 7 ‫ب‬ ‫ه‬ ‫باا‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫مبدا‬ ‫از‬ ‫عرض‬ ‫و‬ ‫شیب‬ ‫بررسی‬ ‫در‬ .‫آمد‬ ‫دست‬ ‫خاط‬ 1:1 ‫معنای‬ ‫اخاتالف‬ ‫داری‬ ( ‫نداشات‬ Bertero et al., 1999a .) ‫گال‬ ‫تاا‬ ‫روز‬ ‫تعداد‬ ‫ارزیابی‬ ‫نتای‬ ‫دیگر‬ ‫محققین‬ ‫مادل‬ ‫باا‬ ‫دهای‬ CSM- CROPGRO ‫آ‬ ‫در‬ ‫کینوا‬ ‫زنو‬ ‫و‬ ‫جسی‬ ‫رقم‬ ‫دو‬ ‫برای‬ ‫دادناد‬ ‫نشاان‬ ‫لماان‬ ‫مقدار‬ ‫که‬ ‫جذر‬ ‫میانگین‬ ‫مربعاات‬ ( ‫خطاا‬ RMSE ) 5 / 1 ‫شااخص‬ ‫و‬ ‫روز‬ ( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬ d ) 990 / 7 ‫ب‬ ‫رقم‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫ه‬ ‫نتای‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫آوردند‬ ‫دست‬ ( ‫است‬ ‫نزدیک‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ Prager et al., 2019 .) ‫شکل‬ 4 - ‫مقادیر‬ ‫مشاهده‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫شده‬ ‫روز‬ ‫تا‬ ‫گل‬ ‫دهی‬ ‫ارنان‬ ‫منطقه‬ ‫در‬ ( ‫زودرس‬ ‫رقم‬ A ‫الین‬ ،) ‫متوسط‬ ‫های‬ ( ‫رس‬ B ( ‫دیررس‬ ‫الین‬ ،) C ‫و‬ ) ‫الین‬ ( ‫کینوا‬ ‫های‬ D ‫به‬ ) ‫همراه‬ ( ‫خطا‬ ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ ‫جذر‬ RMSE ‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬ ،) nRMSE ( CV ‫شاخص‬ ،) ( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬ d ‫کارایی‬ ،) ( ‫مدل‬ ME ‫انح‬ ‫میانگین‬ ،) ( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫راف‬ MB ( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ،) R2 ‫خط‬ ،) 2:2 )‫(بریده‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫و‬ )‫(صاف‬ Figure 4- Observed and simulated values of days to flowering of Arnan region in early cultivar (A), medium maturity lines (B), late maturity line (C) and quinoa lines (D) with root mean square error (RMSE), coefficient of variation NRMSE (CV), Wilmot agreement index (d), model efficiency (ME), mean model deviation (MB), coefficient of determination (R2 ), line 1: 1 (smooth) and regression line (cut) ‫نتای‬ ‫مقایسه‬ ‫زیر‬ ‫داده‬ ‫باا‬ ‫مادل‬ ‫انادازه‬ ‫هاای‬ ‫گیاری‬ ‫شاده‬ ‫مقادار‬ ‫و‬ ‫شاخص‬ ‫تعداد‬ ‫برای‬ ‫آماری‬ ‫های‬ ‫روز‬ ‫تا‬ ‫رسیدگی‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫شکل‬ ‫در‬ 5 ‫تعداد‬ ‫برای‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫روز‬ ‫تا‬ ‫رسیدگی‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫ایان‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫مقدار‬ ‫نتای‬ ‫جذر‬ ‫میانگین‬ ‫مربعاات‬ ( ‫خطاا‬ RMSE ‫دامناه‬ ‫در‬ ) 6 / 17 ‫تاا‬ 9 / 17 ‫ت‬ ‫ضریب‬ ‫روز‬ ‫درصاد‬ ‫یا‬ ‫غییرات‬ nRMSE ( CV ‫دامناه‬ ‫در‬ ) 5 / 17 ‫تا‬ 10 ‫شااخص‬ ‫درصد‬ ( ‫ویلماوت‬ ‫توافاق‬ d ‫دامناه‬ ‫در‬ ) 66 / 7 ‫تاا‬ 68 / 7 ( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫میانگین‬ MB ‫دامنه‬ ‫در‬ ) 79 / 7 ‫تا‬ 11 / 7 ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ‫و‬ ( R2 ‫دامنه‬ ‫در‬ ) 88 / 7 ‫تا‬ 91 / 7 ‫گرفات‬ ‫قرار‬ ‫؛‬ ‫رسایدگی‬ ‫مرحلاه‬ ‫بناابراین‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫بسیار‬ ‫خوب‬ ‫تخمین‬ ‫شده‬ ‫زده‬ ‫اس‬ ‫ت‬ . ‫آزمون‬ ‫نتای‬ t ‫مرباو‬ ‫خط‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫داده‬ ‫برازش‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫مقایسه‬ ‫به‬ 1:1 ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫نیز‬
  • 11. ‫اقبالی‬ ‫شاه‬ ‫آباد‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫شب‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ساز‬ ‫ی‬ ‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬ ‫مزرعه‬ ‫های‬ ‫ای‬ 05 ‫خاط‬ ‫باا‬ ‫برازشای‬ ‫رگرسایون‬ ‫خط‬ ‫مبدا‬ ‫از‬ ‫عرض‬ ‫و‬ ‫شیب‬ 1:1 ‫اخاتالف‬ ‫معنی‬ ‫(شکل‬ ‫نداشت‬ ‫داری‬ 5 .) ‫در‬ ‫بررسی‬ ‫تعداد‬ ‫روز‬ ‫از‬ ‫کاشت‬ ‫تا‬ ‫رسیدگی‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫بزر‬ ‫ترین‬ ‫ضریب‬ ‫تبیین‬ ‫معادله‬ ‫در‬ ‫رگرسایون‬ ‫الیان‬ ( ‫دیاررس‬ ‫هاای‬ 91 / 7 R2 = ‫و‬ ) ‫کوچک‬ ‫تارین‬ ‫ضاریب‬ ‫الیان‬ ‫در‬ ‫تبیاین‬ ‫متوساط‬ ‫هاای‬ ( ‫رس‬ 88 / 7 R2 = ) ‫ب‬ ‫ه‬ .‫آمد‬ ‫دست‬ ‫این‬ ‫امر‬ ‫نشان‬ ‫از‬ ‫میزان‬ ‫پراکندگی‬ ‫نقا‬ ‫در‬ ‫شبیه‬ ‫این‬ ‫سازی‬ ‫مراحل‬ ‫نموی‬ ‫دارد‬ ‫و‬ ‫بدین‬ ‫معنا‬ ‫است‬ ‫که‬ ‫با‬ ‫معادله‬ ‫رگرسیون‬ ‫ساده‬ ‫خطی‬ ‫در‬ ‫الین‬ ‫متوسط‬ ‫های‬ ‫رس‬ 88 ‫درصد‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫الین‬ ‫دیررس‬ ‫های‬ 91 ‫درصد‬ ‫از‬ ‫تغییرات‬ ‫در‬ ‫مقادیر‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫شده‬ ‫تعداد‬ ‫روز‬ ‫از‬ ‫کاشات‬ ‫تاا‬ ‫رسایدگی‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫وسیله‬ ‫تغییرات‬ ‫در‬ ‫مشااهده‬ ‫مقاادیر‬ ‫شاده‬ ‫تعاداد‬ ‫روز‬ ‫از‬ ‫کاشت‬ ‫تا‬ ‫رسیدگی‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫کینوا‬ ‫قابل‬ ‫توضی‬ ‫(شکل‬ ‫است‬ 5 .) ( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫میانگین‬ ‫شاخص‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ MB ‫داده‬ ‫تطابق‬ ) ‫های‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫شده‬ ‫در‬ ‫شاده‬ ‫مشاهده‬ ‫مقادیر‬ ‫با‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫الین‬ ‫سایر‬ ‫از‬ ‫بهتر‬ ‫کینوا‬ ‫دیررس‬ ‫الین‬ ‫(شکل‬ ‫شد‬ ‫اجرا‬ ‫ها‬ 5 .) ‫شاخص‬ ‫مقدار‬ ‫باالترین‬ ( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬ 68 / 7 d= ‫زودرس‬ ‫رقم‬ ‫در‬ ) ‫تی‬ ‫تی‬ ‫شااخص‬ ‫مقادار‬ ‫کمتارین‬ ‫و‬ ‫کاکا‬ ( ‫ویلماوت‬ ‫توافاق‬ 66 / 7 d= ‫در‬ ) ‫الین‬ ‫متوسط‬ ‫های‬ ‫نشاان‬ ‫کاه‬ ‫شاد‬ ‫محاسبه‬ ‫رس‬ ‫شابیه‬ ‫از‬ ‫خاوب‬ ‫ساازی‬ ‫داده‬ ‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫های‬ ‫الین‬ ‫تمامی‬ ‫در‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫اسات‬ ‫کینوا‬ ‫های‬ ‫(شکل‬ 5 .) ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫پراگر‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫تعداد‬ ‫واسنجی‬ ‫نتای‬ ‫مدل‬ ‫با‬ CSM-CROPGRO ‫آلمان‬ ‫در‬ ‫کینوا‬ ‫زنو‬ ‫و‬ ‫جسی‬ ‫رقم‬ ‫دو‬ ‫برای‬ ‫مقدار‬ ‫که‬ ‫دادند‬ ‫نشان‬ ‫جذر‬ ‫میاانگین‬ ‫مربعاات‬ ( ‫خطاا‬ RMSE ) 0 ‫و‬ ‫روز‬ ‫شاخص‬ ( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬ d ) 895 / 7 ‫ب‬ ‫رقم‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫ه‬ ‫که‬ ‫آوردند‬ ‫دست‬ ‫پیش‬ .‫است‬ ‫نزدیک‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫نتای‬ ‫به‬ ‫بینی‬ ‫نمو‬ ‫فنولوژیک‬ ‫یا‬ ‫مراحال‬ ‫نموی‬ ‫گیاهان‬ ‫اهمیت‬ ‫زیادی‬ ‫دارد‬ ‫چون‬ ‫تولید‬ ‫و‬ ‫توزیع‬ ‫مااده‬ ‫خشاک‬ ‫در‬ ‫مدل‬ ‫های‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫گیاهان‬ ‫زراعی‬ ‫تا‬ ‫حدود‬ ‫زیادی‬ ‫تحت‬ ‫تااثیر‬ ‫زماان‬ ‫وقو‬ ‫مراحل‬ ‫فنولاوژی‬ ‫مای‬ ‫باشاد‬ . ‫باه‬ ‫هماین‬ ‫ترتیاب‬ ‫ممکان‬ ‫اسات‬ ‫پیش‬ ‫بینی‬ ‫تغییرات‬ ‫سط‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫ساایر‬ ‫فرآینادها‬ ‫باه‬ ‫پایش‬ ‫بینای‬ ‫نماو‬ ‫فنولوژیک‬ ‫وابسته‬ ‫باشن‬ ‫د‬ ( Soltani et al., 2006 .) ‫شکل‬ 5 - ‫مقادیر‬ ‫مشاهده‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫شده‬ ‫روز‬ ‫تا‬ ‫رسیدگی‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫یزد‬ ‫منطقه‬ ‫در‬ ( ‫زودرس‬ ‫رقم‬ A ‫الین‬ ،) ‫متوسط‬ ‫های‬ ( ‫رس‬ B ‫الین‬ ،) ( ‫دیررس‬ C ‫الین‬ ‫و‬ ) ( ‫کینوا‬ ‫های‬ D ‫به‬ ) ‫همراه‬ ( ‫خطا‬ ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ ‫جذر‬ RMSE ‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬ ،) nRMSE ( CV ‫شاخص‬ ،) ‫ویلموت‬ ‫توافق‬ ( d ( ‫مدل‬ ‫کارایی‬ ،) ME ( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫میانگین‬ ،) MB ،) ( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ R2 ‫خط‬ ،) 2:2 )‫(بریده‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫و‬ )‫(صاف‬ Figure 5- Observed and simulated values of days to physiological maturity of Yazd region in early cultivar (A), medium maturity lines (B), late maturity line (C) and quinoa lines (D) with root mean square error (RMSE), coefficient of variation nRMSE (CV), Wilmot agreement index (d), model efficiency (ME), mean model deviation (MB), coefficient of determination (R2 ), line 1:1 (smooth) and regression line (cut)
  • 12. 04 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 2 ، ‫بهار‬ 2411 ‫به‬ ‫کارایی‬ ‫از‬ ‫اطمینان‬ ‫و‬ ‫ارزیابی‬ ‫منظور‬ ‫زیر‬ ‫داده‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬ ‫مدل‬ ‫های‬ ‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫شبیه‬ ‫داده‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫سازی‬ ‫مشاهده‬ ‫های‬ ‫شاده‬ ‫آن‬ ‫منطقه‬ ‫میدانی‬ ‫آزمایش‬ ‫در‬ ‫ها‬ 2 ‫قارار‬ ‫ارزیاابی‬ ‫مورد‬ )‫ارنان‬ ‫(روستای‬ .‫گرفت‬ ‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬ nRMSE ( CV ‫بین‬ ) 8 / 6 ‫تا‬ 6 / 8 ‫درصد‬ ‫میانگی‬ ‫جذر‬ ( ‫خطا‬ ‫مربعات‬ ‫ن‬ RMSE ‫باین‬ ) 2 / 6 ‫تاا‬ 0 / 8 ‫شااخص‬ ‫روز‬ ( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬ d ‫بین‬ ) 05 / 7 ‫تا‬ 92 / 7 ( ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫میانگین‬ MB ) ‫بین‬ 75 / 7 ‫تا‬ 78 / 7 ( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ ‫و‬ R2 ‫بین‬ ) 92 / 7 ‫تا‬ 98 / 7 ‫ایان‬ .‫بود‬ ‫مقادیر‬ ‫نشان‬ ‫از‬ ‫برآورد‬ ‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫خوب‬ ‫فیزیولوژیاک‬ ‫باا‬ ‫زیر‬ ‫مادل‬ ‫نوشته‬ ‫زبان‬ ‫به‬ ‫شده‬ FST ‫مقادیر‬ ‫و‬ ‫داشت‬ ‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫شده‬ ‫اعتبار‬ ‫الز‬ ‫را‬ ‫کسب‬ ‫(شکل‬ ‫کردند‬ 6 .) ‫مقایساه‬ ‫شایب‬ ‫خاط‬ ‫رگرسایون‬ ‫باین‬ ‫مقاادیر‬ ‫مشااهده‬ ‫شاده‬ ‫و‬ ‫پیش‬ ‫بینی‬ ‫شده‬ ‫با‬ ‫خط‬ 1:1 ‫در‬ ‫مورد‬ ‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫فیزیولوژیاک‬ ‫کیناوا‬ ‫نشان‬ ‫داد‬ ‫که‬ ‫اختالف‬ ‫معنی‬ ‫داری‬ ‫بین‬ ‫شیب‬ ‫خط‬ ‫رگرسیون‬ ‫و‬ ‫شیب‬ ‫خط‬ 1:1 ‫وجود‬ ‫نداشت‬ ‫؛‬ ‫بنابراین‬ ‫زیر‬ ‫مدل‬ ‫واسنجی‬ ‫شده‬ ‫از‬ ‫اعتبار‬ ‫کافی‬ ‫بارای‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫برخوردار‬ ‫کینوا‬ ‫بود‬ . ‫باا‬ ‫محققاین‬ ‫سایر‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫رسیدگی‬ ‫تا‬ ‫روز‬ ‫تعداد‬ ‫ارزیابی‬ ‫نتای‬ ‫مدل‬ CSM-CROPGRO ‫آلماان‬ ‫در‬ ‫کیناوا‬ ‫زنو‬ ‫و‬ ‫جسی‬ ‫رقم‬ ‫دو‬ ‫برای‬ ‫مقدار‬ ‫که‬ ‫دادند‬ ‫نشان‬ ‫جذر‬ ‫میاانگین‬ ‫مربعاات‬ ( ‫خطاا‬ RMSE ) 0 ‫و‬ ‫روز‬ ‫شاخص‬ ( ‫ویلموت‬ ‫توافق‬ d ) 895 / 7 ‫دو‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫ب‬ ‫رقم‬ ‫ه‬ ‫که‬ ‫آوردند‬ ‫دست‬ ( ‫است‬ ‫نزدیک‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫نتای‬ ‫به‬ Prager et al., 2019 .) ‫شکل‬ 6 - ‫مقادیر‬ ‫مشاهده‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫شبیه‬ ‫سازی‬ ‫شده‬ ‫روزها‬ ‫تا‬ ‫رسیدگی‬ ‫ارنان‬ ‫منطقه‬ ‫فیزیولوژیک‬ ‫در‬ ( ‫زودرس‬ ‫رقم‬ A ‫الین‬ ،) ‫متوسط‬ ‫های‬ ( ‫رس‬ B ‫الین‬ ،) ( ‫دیررس‬ C ‫الین‬ ‫و‬ ) ‫کینوا‬ ‫های‬ ( D ‫به‬ ) ‫همراه‬ ( ‫خطا‬ ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ ‫جذر‬ RMSE ‫درصد‬ ‫یا‬ ‫تغییرات‬ ‫ضریب‬ ،) nRMSE ( CV ‫شاخص‬ ،) ‫ویلموت‬ ‫توافق‬ ( d ‫مدل‬ ‫کارایی‬ ،) ( ME ‫مدل‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫میانگین‬ ،) ( MB ،) ( ‫تبیین‬ ‫ضریب‬ R2 ‫خط‬ ،) 2:2 )‫(بریده‬ ‫رگرسیون‬ ‫خط‬ ‫و‬ )‫(صاف‬ Figure 6- Observed and simulated values of days until physiological maturity of Arnan region in early cultivar (A), medium middle lines (B), late line (C) and quinoa lines (D) with root mean square error (RMSE), coefficient of variation nRMSE (CV), Wilmot agreement index (d), model efficiency (ME), mean model deviation (MB), coefficient of determination (R2 ), line 1: 1 (smooth) and regression line (cut)
  • 13. ‫اقبالی‬ ‫شاه‬ ‫آباد‬ ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫شب‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ساز‬ ‫ی‬ ‫داده‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کینوا‬ ‫فنولوژیک‬ ‫نمو‬ ‫مزرعه‬ ‫های‬ ‫ای‬ 04 ‫آن‬ ‫از‬ ‫درجاه‬ ‫که‬ ‫جایی‬ - ‫ر‬ ‫وز‬ - ‫در‬ ‫کااربردی‬ ‫و‬ ‫متاداول‬ ‫پاارامتر‬ ‫رشاد‬ ‫پیش‬ ‫گیاهان‬ ‫فنولوژی‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫بینی‬ ( ‫است‬ Nassiri, 2000 ‫به‬ ) ‫می‬ ‫آن‬ ‫کمک‬ ‫سااخت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫نمود‬ ‫مشخص‬ ‫را‬ ‫مناسب‬ ‫کاشت‬ ‫تاریخ‬ ‫توان‬ ‫مدل‬ ‫آزماون‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫استفاده‬ ‫قابل‬ ‫ساده‬ ‫مکانستیکی‬ ‫های‬ ‫انجاا‬ ‫هاای‬ ‫محققین‬ ‫توسط‬ ‫شده‬ ‫مدل‬ ‫قدرت‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫مشخص‬ ‫از‬ ‫بیشاتر‬ ‫سااده‬ ‫های‬ ‫ادل‬ ‫ا‬‫م‬ ( ‫ات‬ ‫ا‬‫اس‬ ‫اده‬ ‫ا‬‫پیدی‬ ‫اای‬ ‫ا‬‫ه‬ Rahban et al., 2021 ‫ادل‬ ‫ا‬‫م‬ .) ‫اای‬ ‫ا‬‫ه‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫ساده‬ ‫مکانستیکی‬ ‫مادل‬ ‫محادودیت‬ ‫که‬ ‫باه‬ ‫تجربای‬ ‫هاای‬ ‫اقلیم‬ ‫در‬ ‫کاربرد‬ ‫لحاو‬ ‫هزینه‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫نداشته‬ ‫مختلف‬ ‫های‬ ‫زیااد‬ ‫های‬ ‫بارای‬ ‫منااطق‬ ‫پارامترهاای‬ ‫تعیین‬ ‫ضامن‬ ‫در‬ .‫ندارناد‬ ‫نیااز‬ ‫هام‬ ‫جدیاد‬ ‫ته‬ ‫یا‬ ‫ه‬ ‫واسنج‬ ‫ی‬ ‫اعتبار‬ ‫و‬ ‫سنج‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫مدل‬ ‫مکانیساتیکی‬ ‫در‬ ‫کمکای‬ ‫کیناوا‬ ‫نماو‬ ‫جهت‬ ‫شب‬ ‫کامل‬ ‫مدل‬ ‫ساخت‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ساز‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫رشد‬ ‫ی‬ ‫نوا‬ ‫آینده‬ ‫در‬ ‫م‬ ‫ی‬ .‫باشد‬ ‫نتیجه‬ ‫گیری‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫مطالعه‬ ‫این‬ ‫نتای‬ ‫مد‬ ‫بار‬ ‫کینوا‬ ‫برای‬ ‫شده‬ ‫تهیه‬ ‫نمو‬ ‫ل‬ ‫درجه‬ ‫حسب‬ - ‫روز‬ - ‫خوبی‬ ‫به‬ ‫رشد‬ ‫گال‬ ‫شادن‬ ‫(سبز‬ ‫نمو‬ ‫مراحل‬ ‫و‬ ‫دهای‬ ‫متوساط‬ ‫(زودرس‬ ‫رسایدگی‬ ‫لحااو‬ ‫به‬ ‫گیاه‬ ‫این‬ ‫انوا‬ )‫رسیدگی‬ ‫و‬ ‫رس‬ )‫دیررس‬ ‫پ‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫می‬ ‫مای‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫مناساب‬ ‫تااریخ‬ ‫آن‬ ‫کماک‬ ‫باه‬ ‫تاوان‬ .‫کارد‬ ‫تعیاین‬ ‫مختلاف‬ ‫مناطق‬ ‫در‬ ‫کاشت‬ ‫ا‬ ‫یا‬ ‫ن‬ ‫زیر‬ ‫مادل‬ ‫شاده‬ ‫کاالیبره‬ ‫هم‬ ‫اکنون‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫برا‬ ‫تواند‬ ‫ی‬ ‫ارز‬ ‫ی‬ ‫اب‬ ‫ی‬ ‫تاث‬ ‫ی‬ ‫رات‬ ‫مختلف‬ ‫فتوپریاود‬ ‫و‬ ‫دماایی‬ ‫ی‬ ‫برای‬ ‫تصم‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫ف‬ ‫وس‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫مح‬ ‫از‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫نظاا‬ ‫در‬ ‫رشاد‬ ‫هاا‬ ‫ی‬ ‫کشت‬ ‫کینوا‬ ‫اقلیمی‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫جار‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫آینده‬ ‫گ‬ ‫قارار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫یا‬ ‫رد‬ ‫؛‬ ‫آموزشی‬ ‫کارهای‬ ‫در‬ ‫زیرمدل‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫بنابراین‬ - ‫در‬ ‫کااربردی‬ ‫و‬ ‫تحقیقاتی‬ ‫می‬ ‫مزرعه‬ .‫کرد‬ ‫استفاده‬ ‫توان‬ References 1. Abasi, S., Cordnaeich A., & Bagheri, M. (2018). Evaluation of genetic diversity of new chenopodium quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) cultivars based on agromorphological traits. 15th National Iranian Congress Science Congress, 2-5 Sep. 2019. Karaj, Iran. (in Persian with English abstract). 2. Bertero, H. D., King, R. W., & Hall, A. J. (1999a). Modelling photoperiod and temperature responses of flowering in quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Field Crop Reserch, 63, 19-34. 3. Bertero, H. D., King, R. W., & Hall, A. J. (1999b). Photoperiod-sensitive evelopment phases in quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Field Crops Research 60, 231-243. 4. Eghbali, Sh., Jahan, M., Nassiri, M. M., & Salehi, M. (2021). The response of phenological stages of quinoa promising lines to temperature and photoperiod regimes. Iranian Journal of Field Crops Research, 19, 261-274. https://doi.org/10.22067/jcesc.2021.69051.1032 5. FAO. (2014). Food and nutrition in numbers. Food and Agriculture Organisation, Rome, Accessed 27 March 2015. 6. Fischer, S., Wilckens, R., Jara, J., Aranda, M., Valdivia, W., Bustamante, L., Graf, F., & Obal. I. (2017). Protein and antioxidant composition of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) sprout from seeds submitted to water stress, salinity and light conditions. Industrial Crops & Products 107, 558-564. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2017.04.035 7. Hirich, A., Choukr-Allah, R., & Jacobsen, S. E. (2014). Quinoa in Morocco-Effect of sowing dates on development and yield. Journal of Agronomy and Crop Science, 23, 1-7. https://doi.org/10.1111/jac.12071 8. Matthews, R. B., Rivington, M., Muhammed, S., Newton, A. C., & Hallett, P. D. (2013). Adapting crops and cropping systems to future climates to ensure food security: the role of crop modelling. Global Food Security, 2, 24-28. https://doi.org/10.1016/j.gfs.2012.11.009 9. Nassiri, M. M. (2000). Modelling Potential crop growth processes. Jahad Daneshgahi Mashhad press. 10. Nassiri, M. M., Koocheki, A. R., Fallahpour, F., & Amiri, M. B. (2019). Optimization of Nitrogen Fertilizer and Irrigation in Wheat (Triticum aestivum L.) Cultivation by Central Composite Design. Journal of Agroecology, 11, 515-530. https://doi.org/10.22067/jag.v11i2.31912 11. Pourghasemian, N., Moradi, R., & Naghizadeh, M. (2018). Effect of Planting Time and Place on Quality of Some Brompt on Stock Varieties for Cultivation in Bardsir, Kerman. Crops Improvement, 20, 679-692. https://doi.org/10.22059/jci.2018.246733.1879 12. Präger, A., Boote, K. J., Munz, S., & Hönninger, S. G. (2019). Simulating growth and development processes of Quinoa (Chenopodium quinoa Willd.): adaptation and evaluation of the CSM-CROPGRO model. Agronomy, 9, 832. https://doi.org/10.3390/agronomy9120832 13. Qulipor, A., Golkhodani, K., Latifi, N., & Moqadam, M. (2003). Comparison of growth and yield of rapeseed varieties in rain fed conditions. Gorgan Agricultural Sciences and Natural Resources, 3(1), 111-121. 14. Rahban, S., Torabi, B., Soltani, S., & Zeinali, E. (2021). Using SSM-iCrop Model to Predict Phenology, Yield, and Water Productivity of Canola (Brassica napus L.) in Iran Condition. Journal of Agroecology, 13, 157-177. https://doi.org/10.22067/jag.v13i2.84057 15. Salehi, M., & Dehghani, F. (2017). Quinoa, suitable semi cereal for salt water resources. Report of Minisrty of
  • 14. 55 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 2 ، ‫بهار‬ 2411 Agricultural Jihad. 16. Salehi, M., Soltani, V., & Dehghany, F. (2019). The effect of planting date on phenological stages and yield of quinoa seeds in saline conditions. Environmental Stresses in Crop Sciences, 12, 923-932. https://doi.org/10.22077/escs.2019.1514.1341 17. Soltani, A., Robertson, M. J., Mohammad-Nejad, Y., & Rahemi-Karizaki, A. (2006). Modeling chickpea growth and development: leaf production and senescence. Field Crops Reserch 99, 14-23. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2006.02.005 18. Vega-Gálvez, A., Miranda, M., Vergara, J., Uribe, E., Puente, L., & Martínez, E. A. (2010). Nutrition facts and functional potential of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.), an ancient Andean grain: a review. The Journal of Agricultural Science, 90, 2541-2547. https://doi.org/10.1002/jsfa.4158 19. Willmott, C. J. (1982). Some comments on the evaluation of model performance. Bulletin of the American Meteorological Society, 63, 1309-1313. https://www.jstor.org/stable/26222954 20. Yang, A., Akhtar, S. S., Amjad, M., Iqbal, S., & Jacobsen, S. E. (2016). Growth and Physiological Responses of Quinoa to Drought and Temperature Stress. Journal of Agronomy and Crop Science, 202, 445-453. https://doi.org/10.1111/jac.12167