There is an urgent need to increase per capita food production to compete with high population growth while maintaining environmental sustainability. Because nitrogen plays a vital role in food production for humans and livestock, nitrogen management is essential in food production. In most cropping systems, nitrogen management seems to be a major challenge due to its high mobility and natural tendency for losses from the soil-plant system to the environment. Soil organic carbon plays a key role in improving soil ecological conditions. Adding organic matter to the soil is an excellent tool for improving physical, chemical and biological conditions and is almost always desirable. Soil organic carbon stock of crop ecosystems may be increased by improving farming practices. The application of green manure, fertilizer and the return of crop straw into the soil are known as management operations to increase soil organic carbon. Fertilizers, especially nitrogen, increase crop yield, and organic carbon is returned to the soil through roots and debris, which in most cases leads to increased soil organic carbon.

1. Iranian Journal of Field Crops Research
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
Research Article
Vol. 20, No. 4, Winter 2023, p. 401-415
Evaluation of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop Rotations
J. Etezadi Jame1
, S. V. Eslami 2*
, M. Jami Al-Ahmadi 2
, M. H. Sayyari2
Received: 13-12-2021
Revised: 10-06-2022
Accepted: 13-06-2022
How to cite this article:
Etezadi Jame, J., Eslami, S. V., Jami Al-Ahmadi, M., & Sayyari, M. H. (2023). Evaluation
of Plant Nitrogen Use Efficiency in Different Crop Rotations. Iranian Journal of Field
Crops Research, 20(4): 401-415. (in Persian with English abstract).
https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.74126.1128
Introduction
There is an urgent need to increase per capita food production to compete with high population growth while
maintaining environmental sustainability. Because nitrogen plays a vital role in food production for humans and
livestock, nitrogen management is essential in food production. In most cropping systems, nitrogen management
seems to be a major challenge due to its high mobility and natural tendency for losses from the soil-plant system
to the environment. Soil organic carbon plays a key role in improving soil ecological conditions. Adding organic
matter to the soil is an excellent tool for improving physical, chemical and biological conditions and is almost
always desirable. Soil organic carbon stock of crop ecosystems may be increased by improving farming
practices. The application of green manure, fertilizer and the return of crop straw into the soil are known as
management operations to increase soil organic carbon. Fertilizers, especially nitrogen, increase crop yield, and
organic carbon is returned to the soil through roots and debris, which in most cases leads to increased soil
organic carbon.
Materials and Methods
This study was conducted with the aim of utilizing a set of improving farming practices in diverse cropping
systems to improve nitrogen efficiency during two crop years. Farming practices including removal of summer
fallow were used by importing three crops of mung bean, corn and wild rocket in rotation plus nitrogen supply
levels factor. The crop rotation factor was applied in four levels of Fallow-wheat, mung bean-wheat, corn-wheat
and wild rocket-wheat and the factor of nitrogen fertilizer (0, 180 and 360 kg.ha-1
) in a randomized complete
block design as factorial. Soil mineral nitrogen (nitrate and ammonium) were measured before sowing wheat and
grain, straw and total plant nitrogen after harvest. Uptake efficiency, utilization efficiency, agronomic efficiency
and nitrogen harvest index were calculated.
Results and Discussion
The results of combined analysis of variance showed that the crop rotation and nitrogen were significantly
effective (ρ ≤ 0.01) on plant nitrogen, harvest index and nitrogen efficiency. Increasing nitrogen fertilizer up to
360 kg.ha-1
increased grain nitrogen, straw nitrogen, total plant nitrogen and also nitrogen harvest index. While
the best uptake, utilization and agronomic efficiency of nitrogen was observed on the treatment without nitrogen
fertilizer. Comparison of the means showed that the wild rocket-wheat crop rotation had the best result among all
measured traits except utilization efficiency, while the utilization efficiency in the corn-wheat crop rotation
showed the best performance. The results clearly show the effect of increasing organic carbon on nitrogen
availability and grain nitrogen concentration as well as the role of cover crops and legume, in increasing access
to nitrogen. The amount of grain nitrogen was directly affected by the amount of nitrogen fertilizer. The highest
correlation coefficient was seen between agronomic and uptake efficiency (r = 0.96**). There was also a
significant inverse relationship between nitrogen harvest index and the types of calculated efficiencies. The
amount of uptake efficiency and agronomic efficiency in all crop rotations except corn-wheat in the second year
1- Ph.D. candidate of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Birjand, Iran
2- Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Birjand,
Birjand, Iran
(*- Corresponding Author Email: sveslami@birjand.ac.ir)
https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.74126.1128

2. 204
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
02
‫شمار‬ ،
‫ه‬
4
،
‫زمستان‬
0420
improved compared to the first year. The highest increase in efficiency in the second year was related to the wild
rocket-wheat crop rotation. In the conditions of 360 and 180 kg.ha-1
nitrogen fertilizer, the nitrogen harvest index
increased in the second year compared to the first year. While in conditions without nitrogen fertilizer, nitrogen
harvest index has a significant decrease. Therefore, at least in the short term, to increase the nitrogen harvest
index, the minimum supply of nitrogen fertilizer should be used, even under improving crop management
conditions such as green manure, removal of fallow and introduction of legumes in rotation and return of crop
residues.
Conclusion
Continuous cropping, removal of fallow, use of cover crops and legume and preservation of residues led to
increased carbon and nitrogen sequestration in soil and consequently increase biomass and nitrogen
concentration in plant tissue. On the other hand, crop rotations that increased soil organic carbon and improved
soil fertility quickly improved nitrogen efficiency and nitrogen harvest index.
Keywords: Cover crop, Nitrogen harvest index, Nitrogen use efficiency, Organic carbon

3. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫جمع‬ ‫اعتضادی‬
‫تناوب‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارآمدی‬ ‫بررسی‬
‫زراعی‬ ‫مختلف‬ ‫های‬
204
‫نشریه‬
‫پ‬
‫ای‬ ‫زراعی‬ ‫ژوهشهای‬
‫ران‬
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
‫پژوهشی‬ ‫مقاله‬
‫جلد‬
02
‫شماره‬ ،
4
،
‫زمستان‬
1421
‫ص‬ ،
414
-
421
‫تناوب‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارآمدی‬ ‫بررسی‬
‫زراعی‬ ‫مختلف‬ ‫های‬
‫جمع‬ ‫اعتضادی‬ ‫جواد‬
1
‫اسالمی‬ ‫وحید‬ ‫سید‬ ،
0
*
‫االحمدی‬ ‫جامی‬ ‫مجید‬ ،
0
،
‫محمد‬
‫سیاری‬ ‫حسن‬
0
:‫دریافت‬ ‫تاریخ‬
22
/
90
/
0099
:‫پذیرش‬ ‫تاریخ‬
22
/
92
/
0090
‫چکیده‬
‫رور‬ ‫م‬ ‫بر‬ ‫ونش‬ ‫پر‬ ‫ایرش‬ ‫اارت‬ ‫ررروری‬ ‫غرذا‬ ‫تولیرد‬ ‫در‬ ‫نیترروژن‬ ‫مدیریت‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫دام‬ ‫و‬ ‫انسان‬ ‫برای‬ ‫غذا‬ ‫تولید‬ ‫در‬ ‫حیاتی‬ ‫و‬ ‫مهم‬ ‫نقش‬ ‫یک‬ ‫نیتروژن‬
‫بهره‬
‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارآمدی‬ ‫بهبود‬ ‫ندف‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫مطلوب‬ ‫زراعی‬ ‫اقدامات‬ ‫مجموع‬ ‫از‬ ‫گیری‬
‫ط‬
‫ی‬
‫زراعر‬ ‫ارا‬ ‫دو‬
‫ی‬
08
-
0201
‫و‬
00
-
0208
‫مزرعر‬ ‫در‬
‫در‬ ‫ای‬
‫تایباد‬ ‫کرات‬ ‫دشت‬
‫اجرا‬
‫شد‬
‫عامل‬ ‫تحقیق‬ ‫ایش‬ ‫در‬
‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬
‫آ‬ ‫اطح‬ ‫چهار‬ ‫در‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ر‬
،‫دم‬ ‫گ‬
‫داب‬ ‫م‬
‫ر‬
‫ماش‬ ،‫دم‬ ‫گ‬
‫ر‬
‫ذرت‬ ‫و‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫ر‬
‫و‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫عامل‬
‫کود‬
‫در‬ ‫نیتروژن‬
‫مقدار‬ ‫ا‬
269
،
089
‫اوره‬ ‫کود‬ ‫نکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬ ‫صفر‬ ‫و‬
‫ب‬
‫فاکتوریل‬ ‫صورت‬
‫بلوک‬ ‫طرح‬ ‫قالب‬ ‫در‬
‫ن‬
‫ا‬
‫ی‬
‫تصادف‬ ‫کامل‬
‫ی‬
‫شد‬ ‫اجرا‬
‫راوب‬ ‫ت‬ ‫کر‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫نتایج‬
‫ب‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫و‬ ‫زراعی‬
‫ی‬ ‫مع‬ ‫طور‬
‫داب‬ ‫م‬ ‫تیمار‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬ ‫بود‬ ‫موثر‬ ‫نیتروژن‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ،‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫محتوای‬ ‫بر‬ ‫داری‬
-
‫ماش‬ ‫و‬ ‫دم‬ ‫گ‬
-
‫دم‬ ‫گ‬
‫ب‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫مصرف‬ ‫بدون‬
‫ر‬ ‫نیتروژن‬ ‫زراعی‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫بهتریش‬ ‫ترتیب‬
‫در‬ ‫زراعی‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫مقدار‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬ ‫دادند‬ ‫نشان‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫ا‬
‫اوب‬ ‫ت‬ ‫نم‬
‫ب‬ ‫زراعی‬ ‫نای‬
‫ذرت‬ ‫جز‬
-
‫و‬ ‫آلری‬ ‫نیتروژن‬ ‫و‬ ‫کربش‬ ‫افزایش‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫خاک‬ ‫حاصلخیزی‬ ‫افزایش‬ ‫یافت‬ ‫بهبود‬ ‫او‬ ‫اا‬ ‫ب‬ ‫نسبت‬ ‫دوم‬ ‫اا‬ ‫در‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫مهم‬ ‫آن‬ ‫تلفات‬ ‫کانش‬
‫نتایج‬ ‫بودند‬ ‫نیتروژن‬ ‫کارایی‬ ‫بهبود‬ ‫دالیل‬ ‫تریش‬
،‫زراعری‬ ‫راوب‬ ‫ت‬ ‫از‬ ‫ناشری‬ ‫خاک‬ ‫حاصلخیزی‬ ‫افزایش‬ ‫وجود‬ ‫با‬ ‫ک‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫وروح‬ ‫ب‬
‫شد‬ ‫خواند‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫و‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫محتوای‬ ‫کانش‬ ‫باعث‬ ‫صورت‬ ‫ایش‬ ‫غیر‬ ‫در‬ ،‫اات‬ ‫رروری‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫تامیش‬
‫واژ‬
‫ه‬
‫های‬
‫کلیدی‬
:
‫پوششی‬ ‫گیاه‬ ،‫آلی‬ ‫کربش‬ ،‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ،‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬
‫م‬
‫قدمه‬
0
‫افزایش‬ ‫برای‬ ‫فوری‬ ‫نیاز‬
‫باال‬ ‫جمعیت‬ ‫رشد‬ ‫با‬ ‫رقابت‬ ‫برای‬ ‫غذا‬ ‫تولید‬
‫حالی‬ ‫در‬
‫دارد‬ ‫وجود‬ ،‫شود‬ ‫حفظ‬ ‫نیز‬ ‫محیطی‬ ‫پایداری‬ ‫ک‬
(Musyoka et
al., 2017)
.
‫پ‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ب‬
‫ی‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
‫شود‬
‫تقارا‬
‫ی‬
‫جهان‬
‫ی‬
‫برا‬
‫ی‬
‫اصرل‬ ‫غالت‬
‫ی‬
‫از‬
‫قب‬
‫ی‬
‫ل‬
‫دم‬ ‫گ‬
(Triticum aestivum L.)
‫بر‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ا‬
‫ز‬
19
‫درصرد‬
‫ارا‬ ‫ترا‬
2909
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ی‬
‫ابد‬
‫برا‬
‫ی‬
‫نیل‬
‫ا‬ ‫ب‬
‫ی‬
‫ش‬
‫تول‬ ،‫ندف‬
‫ی‬
‫د‬
‫با‬ ‫غالت‬
‫ی‬
‫ست‬
‫ی‬
‫ب‬
‫طور‬
‫پ‬
‫ا‬
‫ی‬
‫دار‬
‫ی‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ی‬
‫ابد‬
‫او‬ ‫از‬ ‫و‬
‫ی‬
‫د‬
‫ی‬
‫گر‬
‫ردپا‬
‫ی‬
‫مح‬
‫ی‬
‫طر‬
‫ی‬
‫کشراورز‬
‫ی‬
‫با‬
‫یر‬
‫د‬
‫ب‬
‫جد‬ ‫طور‬
‫ی‬
‫کانش‬
‫ی‬
‫ابد‬
‫داترا‬
‫ی‬
‫ارار‬ ‫ب‬ ‫محدود‬
‫ی‬
‫برر‬ ‫نشرده‬ ‫کشت‬
‫رو‬
‫ی‬
‫زم‬ ‫کره‬
‫ی‬
‫ش‬
‫نگران‬ ‫و‬
‫ی‬
‫نا‬
‫ی‬
‫مح‬
‫ی‬
‫طر‬
‫ی‬
‫رده‬ ‫فزای‬
‫تبرد‬ ‫برا‬ ‫ارتبرا‬ ‫در‬
‫ی‬
‫ل‬
‫گ‬ ‫ج‬
‫ل‬
‫زارنا‬ ‫چم‬ ‫و‬ ‫نا‬
‫ی‬
‫غ‬
‫ی‬
‫ارار‬ ‫ب‬ ‫کربش‬ ‫از‬
‫ی‬
‫زراع‬
‫ی‬
‫اات‬ ‫شده‬ ‫باعث‬
‫افزا‬ ‫ک‬
‫ی‬
‫ش‬
‫تول‬
‫ی‬
‫د‬
‫غالت‬
‫ده‬ ‫آی‬ ‫در‬
‫با‬ ‫عمدتا‬
‫ی‬
‫ست‬
‫ی‬
‫ارار‬ ‫از‬
‫ی‬
‫زراع‬
‫ی‬
‫موجود‬
0
-
‫دانشجوی‬
‫ایران‬ ،‫د‬ ‫بیرج‬ ،‫د‬ ‫بیرج‬ ‫دانشگاه‬ ،‫کشاورزی‬ ‫دانشکده‬ ،‫زراعت‬ ‫دکتری‬
2
-
‫گ‬ ،‫دانشیار‬
،‫رد‬ ‫بیرج‬ ‫دانشرگاه‬ ،‫کشراورزی‬ ‫دانشرکده‬ ،‫نباترات‬ ‫اصالح‬ ‫و‬ ‫زراعت‬ ‫روه‬
‫ایران‬ ،‫د‬ ‫بیرج‬
*(
-
: ‫مسئو‬ ‫ده‬ ‫نویس‬
Email: sveslami@birjand.ac.ir
)
https://doi.org/10.22067/jcesc.2022.74126.1128
‫گردد‬ ‫حاصل‬
(GAN et al., 2014)
‫آن‬ ‫از‬
‫جایی‬
‫بررای‬ ‫غذا‬ ‫تولید‬ ‫در‬ ‫حیاتی‬ ‫و‬ ‫مهم‬ ‫نقش‬ ‫یک‬ ‫نیتروژن‬ ‫ک‬
‫روند‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫دام‬ ‫و‬ ‫انسان‬
‫شدن‬ ‫برابر‬ ‫ا‬ ‫ب‬ ‫جر‬ ‫م‬ ‫آن‬ ‫رشد‬ ‫ب‬ ‫رو‬ ‫مصرف‬
‫تولیرد‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫مدیریت‬ ،‫اات‬ ‫شده‬ ‫گذشت‬ ‫اا‬ ‫جاه‬ ‫پ‬ ‫در‬ ‫غذا‬ ‫تولید‬
‫اارت‬ ‫رررروی‬ ‫غذا‬
(Musyoka et al., 2019)
‫ن‬ ‫کشراورزان‬
‫ی‬
‫رد‬ ‫ازم‬
‫مقاد‬ ‫کاربرد‬
‫ی‬
‫ر‬
‫بس‬
‫ی‬
‫ار‬
‫ز‬
‫ی‬
‫اد‬
‫ی‬
‫ن‬ ‫کود‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫ی‬
‫دل‬ ‫بر‬
‫یر‬
‫ل‬
‫کرارا‬
‫یی‬
‫آن‬ ‫پراییش‬
‫ناش‬
‫ی‬
‫ت‬ ‫از‬
‫ز‬ ‫لفات‬
‫ی‬
‫اد‬
‫ا‬ ‫در‬
‫ی‬
‫سرتم‬
‫نرا‬
‫ی‬
‫خراک‬
-
‫گ‬
‫یر‬
‫اه‬
‫مر‬
‫ی‬
‫کمبرود‬ ‫د‬ ‫باشر‬
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫خاک‬ ‫نم‬ ‫در‬
‫نا‬
‫ی‬
‫کشراورز‬
‫ی‬
‫نمر‬ ‫و‬
‫رام‬ ‫ن‬
‫نرا‬
‫زراعری‬ ‫ی‬
‫در‬
‫رابرا‬ ‫ب‬ ،‫دارد‬ ‫وجرود‬ ‫جهان‬ ‫اراار‬
‫ی‬
‫ش‬
‫کودنرا‬ ‫از‬ ‫اارتفاده‬
‫ی‬
‫نیتروژنری‬
‫در‬
‫تول‬
‫ی‬
‫د‬
‫گ‬
‫ی‬
‫انان‬
‫زراع‬
‫ی‬
‫برا‬
‫ی‬
‫تقاررا‬ ‫جبرران‬
‫ی‬
‫فزا‬
‫ی‬
‫رده‬
‫جمع‬
‫یر‬
‫ت‬
‫انسران‬
‫ی‬
‫ررررور‬
‫ی‬
‫رت‬
‫ر‬‫اار‬
‫تعررداد‬
‫ز‬
‫ر‬
‫ر‬‫یر‬
‫اد‬
‫ی‬
‫گ‬ ‫از‬
‫ی‬
‫انرران‬
‫ر‬
‫ر‬‫خر‬
‫انواده‬
‫روالت‬
‫ر‬‫بقر‬
‫و‬
‫م‬
‫ی‬
‫گروارگان‬
‫ی‬
‫سم‬
‫نا‬
‫ی‬
‫پتانس‬ ‫خاک‬
‫ی‬
‫ل‬
‫تبد‬
‫ی‬
‫ل‬
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫فررم‬ ‫ب‬
‫نرا‬
‫ی‬
‫قابرل‬
‫گ‬ ‫جذب‬
‫ی‬
‫اه‬
‫عملکرد‬ ‫انداف‬ ‫اما‬ ‫دارند‬ ‫را‬
‫ی‬
‫ن‬ ‫مورد‬
‫یر‬
‫از‬
‫بررا‬
‫ی‬
‫ترام‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ن‬
‫یر‬
‫از‬
‫جمع‬
‫ی‬
‫ت‬
‫کارب‬ ‫تواط‬ ‫رشد‬ ‫حا‬ ‫در‬
‫رد‬
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫اراف‬
‫ی‬
‫ب‬
‫آمد‬ ‫خواند‬ ‫دات‬
(Yadav et al., 2017)
‫ن‬ ‫اکثر‬ ‫در‬
‫ام‬
‫نرای‬
،‫زراعری‬
‫قابلیرت‬ ‫دلیرل‬ ‫بر‬ ‫نیترروژن‬ ‫مردیریت‬

4. 202
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
02
‫شمار‬ ،
‫ه‬
4
،
‫زمستان‬
0420
‫جاب‬
‫خاک‬ ‫ایستم‬ ‫از‬ ‫تلفات‬ ‫برای‬ ‫آن‬ ‫طبیعی‬ ‫تمایل‬ ‫و‬ ‫باال‬ ‫جایی‬
-
‫ب‬ ‫گیاه‬
‫محیط‬
‫می‬ ‫ر‬ ‫ن‬ ‫ب‬ ‫زیست‬
‫یرک‬ ‫تک‬ ‫باشرد‬ ‫برزرب‬ ‫چرالش‬ ‫یک‬ ‫راد‬
‫نرای‬
‫در‬ ‫نیترروژن‬ ‫حفرظ‬ ‫و‬ ‫تحویرل‬ ‫بهبرود‬ ‫بررای‬ ‫نیترروژن‬ ‫کارآمرد‬ ‫مدیریت‬
‫خاک‬
‫ب‬ ‫نا‬
‫نی‬ ‫مصررف‬ ‫کارایی‬ ‫افزایش‬ ‫ور‬ ‫م‬
‫عملکررد‬ ‫افرزایش‬ ،‫ترروژن‬
‫نزی‬ ‫کانش‬ ،‫اقتصادی‬
‫بیشتر‬ ‫در‬ ‫اقتصادی‬ ‫پایداری‬ ‫بهبود‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫نای‬
‫ام‬ ‫ن‬
‫کودنای‬ ‫مصرف‬ ‫شامل‬ ‫یک‬ ‫تک‬ ‫دیش‬ ‫چ‬ ‫اات‬ ‫رروری‬ ‫زراعی‬ ‫نای‬
‫زمان‬ ‫و‬ ‫مقدار‬ ،‫رنش‬ ‫آنست‬
،‫دامری‬ ‫کرود‬ ‫مصررف‬ ،‫کودنا‬ ‫مصرف‬ ‫دی‬ ‫ب‬
‫واارط‬ ‫گیانران‬ ‫کاربرد‬ ،‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬
0
‫از‬ ‫اارتفاده‬ ‫و‬ ‫گیرانی‬ ‫بقایرای‬ ،
‫ژنوتیپ‬
‫نای‬
‫می‬ ‫نیتروژن‬ ‫کارآمد‬
‫بهبرود‬ ‫را‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫تواند‬
‫دند‬
(Musyoka et al., 2017)
.
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫برا‬
‫ی‬
‫تول‬ ‫و‬ ‫رشد‬
‫ی‬
‫د‬
‫ح‬ ‫مثل‬
‫یر‬
‫ات‬
‫ی‬
‫رابرا‬ ‫ب‬ ‫اارت‬
‫ی‬
،‫ش‬
‫نرگونر‬
‫محدود‬
‫ی‬
‫ت‬
‫برا‬
‫ی‬
‫ن‬ ‫جذب‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫نیتروژن‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫و‬
‫شرده‬ ‫اعمرا‬
‫فرآ‬ ‫تواط‬
‫ی‬
‫دنا‬
‫ی‬
‫مح‬
‫ی‬
‫ط‬
‫ی‬
،
‫ف‬
‫ی‬
‫ز‬
‫ی‬
‫ولوژ‬
‫ی‬
‫ک‬
‫ی‬
‫زراعر‬ ‫و‬
‫ی‬
‫بر‬ ‫جرر‬ ‫م‬
‫کرانش‬
‫م‬ ‫عملکرد‬
‫ی‬
‫شود‬
(de Oliveira Silva et al., 2020)
‫کاربرد‬ ‫واقع‬ ‫در‬
‫ن‬ ‫کود‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫تول‬ ‫در‬
‫ی‬
‫د‬
‫ا‬ ‫مشکل‬ ‫دو‬ ‫اغلب‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫ی‬
‫جاد‬
‫م‬
‫ی‬
‫د‬ ‫ک‬
ً‫ال‬‫او‬
‫کاربرد‬
‫نیتروژن‬
‫برا‬
‫ی‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫عملکرد‬
‫مف‬
‫ی‬
‫د‬
‫نراگز‬ ‫اما‬ ‫اات‬
‫ی‬
‫ر‬
‫مصررف‬ ‫کرارایی‬
‫را‬ ‫نیترروژن‬
‫مر‬ ‫کرانش‬
‫ی‬
‫دنر‬
‫د‬
(Srivastava et al., 2018)
‫د‬
‫وآن‬
‫و‬
‫نمکاران‬
(
Duan et al., 2019
)
‫ا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ر‬ ‫مشرکل‬
‫ا‬
‫تا‬
‫ییر‬
‫د‬
‫کرد‬
‫آن‬ ،‫نرد‬
‫نرا‬
‫داد‬ ‫نشان‬
‫ند‬
‫نیتروژن‬ ‫تبدیل‬ ‫و‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫ک‬
‫افزا‬ ‫با‬
‫ی‬
‫ش‬
‫کرود‬ ‫مصرف‬
‫ب‬
‫خط‬ ‫صورت‬
‫ی‬
‫م‬ ‫کانش‬
‫ی‬
‫ی‬
‫ابد‬
‫م‬ ‫نرچ‬ ‫و‬
‫ی‬
‫زان‬
‫مصرف‬
‫نیتروژن‬
‫ب‬
‫ی‬
‫شرتر‬
‫مقاد‬ ،‫باشد‬
‫ی‬
‫ر‬
‫آن‬
‫ک‬ ‫نا‬
‫ا‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫اات‬ ‫متر‬
‫ی‬
،‫ش‬
‫ب‬ ‫عملکرد‬
‫کل‬ ‫طور‬
‫ی‬
‫ی‬
‫ک‬
‫خط‬ ‫رابط‬
‫ی‬
‫ی‬
‫ا‬
‫ی‬
‫ک‬
‫م‬ ‫با‬ ‫دوم‬ ‫درج‬ ‫رابط‬
‫ی‬
‫زان‬
‫ن‬ ‫کاربرد‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫د‬ ‫نشان‬
‫اد‬
‫ب‬ ‫اطوح‬ ‫و‬
‫ی‬
‫ش‬
‫کاربرد‬ ‫حد‬ ‫از‬
‫نیتروژن‬
‫شد‬ ‫عملکرد‬ ‫کانش‬ ‫باعث‬
‫دومر‬
‫ا‬
،
‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬
‫ن‬
‫ی‬
‫ز‬
‫م‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫لوکس‬ ‫جذب‬
‫ی‬
‫دنر‬
‫د‬
‫نرم‬
‫عملکر‬
‫رد‬
‫نرم‬ ‫و‬
‫تجمع‬
‫نیتروژن‬
‫کاربرد‬ ‫با‬
‫نیتروژن‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫م‬
‫ی‬
‫ی‬
،‫ابد‬
‫وقت‬ ‫اما‬
‫ی‬
‫عملکرد‬
‫ب‬
‫م‬ ‫اشباع‬ ‫حد‬
‫ی‬
،‫راد‬
‫افزا‬ ‫ادام‬ ‫با‬
‫ی‬
‫ش‬
‫کاربرد‬
‫نیتروژن‬
،
‫تجمع‬
‫نیتروژن‬
‫ن‬
‫ی‬
‫ز‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫م‬
‫ی‬
‫ی‬
‫ابد‬
‫نتا‬
‫ی‬
‫ج‬
‫نشان‬
‫می‬
‫نیترروژن‬ ‫تجمرع‬ ‫ک‬ ‫دند‬
‫یر‬
‫ک‬
‫رابطر‬
‫ح‬ ‫م‬
‫ی‬
‫چهار‬ ‫درج‬
‫با‬
‫میزان‬
‫کاربرد‬
‫نیتروژن‬
‫را‬ ‫عملکررد‬ ‫مشاب‬ ،
‫نشران‬
‫ا‬ ‫داد‬
‫ی‬
‫ش‬
‫غ‬ ‫جذب‬
‫ی‬
‫رموثر‬
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫اندام‬ ‫در‬
‫نا‬
‫ی‬
‫رو‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ی‬
‫برب‬ ، ‫ااق‬ ‫د‬ ‫مان‬
‫ذخ‬ ‫غالف‬ ‫و‬
‫ی‬
‫ره‬
‫م‬
‫ی‬
‫ش‬
‫و‬
‫د‬
‫برا‬ ‫ک‬
‫ی‬
‫ب‬ ‫محصو‬
‫ی‬
‫اثر‬
‫بررا‬ ‫امرا‬ ‫بود‬
‫ی‬
‫تول‬
‫یر‬
‫د‬
‫بود‬ ‫مؤثر‬
‫ام‬ ‫ن‬
)‫کشرتی‬ ‫ترک‬ ‫و‬ ‫مداوم‬ ‫کشاورزی‬ ‫قبیل‬ ‫(از‬ ‫فشرده‬ ‫زراعی‬ ‫نای‬
‫چرالش‬ ‫ب‬ ‫جهانی‬ ‫و‬ ‫ملی‬ ‫اطح‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫کشاورزی‬ ‫محصوالت‬ ‫پایدار‬ ‫تولید‬
‫کشی‬
‫بهره‬ ‫افزایش‬ ‫متعددی‬ ‫عملیات‬ ‫اات‬ ‫ده‬
‫داده‬ ‫قرار‬ ‫ندف‬ ‫را‬ ‫وری‬
‫انرد‬
‫می‬ ‫تاثیر‬ ‫اکوایستم‬ ‫دنای‬ ‫فرآی‬ ‫و‬ ‫اجزا‬ ‫بر‬ ‫ک‬
‫روش‬ ‫ایش‬ ‫گذارند‬
‫ب‬ ‫نیاز‬ ‫نا‬
‫ام‬ ‫ن‬ ‫با‬ ‫رابط‬ ‫در‬ ‫مستمری‬ ‫تحقیقات‬
‫شرود‬ ‫مشخص‬ ‫تا‬ ‫دارد‬ ‫زراعی‬ ‫نای‬
‫پایردار‬ ‫دمردت‬ ‫بل‬ ‫در‬ ‫تولیرد‬ ‫و‬ ‫شرود‬ ‫حفرظ‬ ‫اکوایستمی‬ ‫خدمات‬ ‫چگون‬
‫ا‬ ‫در‬ ‫ک‬ ،‫بماند‬
‫یش‬
‫اکوایستمی‬ ‫خدمات‬ ‫جا‬
‫افرزایش‬ ‫فرفیرت‬ ‫بر‬ ‫عمردتا‬
‫اشراره‬ ‫کرربش‬ ‫تراریب‬ ‫و‬ ‫آلی‬ ‫کربش‬ ‫افزایش‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫خاک‬ ‫حاصلخیزی‬
1- Catch Crop
‫دارد‬
‫دارتیابی‬ ‫بررای‬ ‫رایج‬ ‫کشاورزی‬ ‫عملیات‬ ‫برای‬ ‫جایگزیش‬ ‫الگو‬ ‫یک‬
‫بهره‬ ‫افزایش‬ ‫چالش‬ ‫ب‬
‫اکوایسرتمی‬ ‫خردمات‬ ‫تامیش‬ ‫ک‬ ‫طوری‬ ‫ب‬ ‫وری‬
‫دارت‬ ‫پایرداری‬ ‫انرداف‬ ‫ب‬ ‫ابرایش‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫حفظ‬
‫روان‬ ‫ع‬ ‫تحرت‬ ‫یرابیم‬
"
‫اکولروژیکی‬ ‫تشردید‬
"
2
‫هاد‬ ‫پیشر‬ ،
‫ردید‬
‫ر‬‫تش‬ ‫از‬ ‫مرواردی‬ ‫اارت‬ ‫رده‬
‫ر‬‫گردی‬
‫ام‬ ‫ن‬ ،‫ارگانیک‬ ‫کشاورزی‬ ‫شامل‬ ،‫اکولوژیکی‬
‫وع‬ ‫مت‬ ‫زراعی‬ ‫نای‬
2
‫تقلیرد‬ ،
‫طبیعی‬
0
(Pinto et al., 2017)
،
‫دوره‬ ‫کرانش‬ ‫یرا‬ ‫حرذف‬
‫آیرش‬ ‫نرای‬
(GAN et al., 2014)
‫فررم‬ ‫از‬ ‫تعردادی‬ ‫و‬
‫حفرافتی‬ ‫کشراورزی‬ ‫نرای‬
‫پوششری‬ ‫گیانان‬ ، ‫مخلو‬ ‫کشت‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫عملیاتی‬ ‫اات‬
(Chavarria
et al., 2016)
‫بقایا‬ ‫حفظ‬ ،
(Rathore et al., 2018)
‫دوگان‬ ‫کشت‬ ،
0
‫پاید‬ ‫افزایش‬ ‫برای‬ ‫حفافتی‬ ‫کشاورزی‬ ‫در‬ )‫مجدد‬ ،‫(مضاعف‬
‫هاد‬ ‫پیش‬ ‫اری‬
‫اات‬ ‫شده‬
(Pinto et al., 2017)
‫اکولروژیکی‬ ‫شررایط‬ ‫بهبرود‬ ‫در‬ ‫کلیردی‬ ‫نقش‬ ‫یک‬ ‫خاک‬ ‫آلی‬ ‫کربش‬
‫می‬ ‫بازی‬ ‫خاک‬
‫د‬ ‫ک‬
(Alhameid et al., 2017)
‫بر‬ ‫آلی‬ ‫مواد‬ ‫افزودن‬
‫ریمیای‬
‫ر‬‫ش‬ ،‫ری‬
‫ر‬‫فیزیک‬ ‫ررایط‬
‫ر‬‫ش‬ ‫رود‬
‫ر‬‫بهب‬ ‫ررای‬
‫ر‬‫ب‬ ‫رالی‬
‫ر‬‫ع‬ ‫رزار‬
‫ر‬‫اب‬ ‫رک‬
‫ر‬‫ی‬ ‫راک‬
‫ر‬‫خ‬
‫و‬ ‫ی‬
‫اارت‬ ‫مطلروب‬ ‫نمیشر‬ ‫تقریبا‬ ‫و‬ ‫اات‬ ‫بیولوژیکی‬
(Powlson et al.,
2011)
‫موجود‬
‫ی‬
‫آل‬ ‫کربش‬
‫ی‬
‫اکوا‬ ‫خاک‬
‫ی‬
‫ستم‬
‫نا‬
‫ی‬
‫زراع‬
‫ی‬
‫اارت‬ ‫ممکش‬
‫ب‬
‫وا‬
‫ی‬
‫ل‬
‫عمل‬ ‫بهبود‬
‫ی‬
‫ات‬
‫زراع‬
‫ی‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ی‬
‫ابد‬
‫کاربرد‬
‫کود‬
،‫ابز‬
‫کود‬
‫دام‬
‫ی‬
‫گ‬ ‫کلش‬ ‫و‬ ‫کاه‬ ‫برگرداندن‬ ‫و‬
‫ی‬
‫ان‬
‫ی‬
‫بر‬ ‫خراک‬ ‫داخرل‬ ‫بر‬
‫روان‬ ‫ع‬
‫عمل‬
‫یر‬
‫ات‬
‫مد‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ی‬
‫ت‬
‫ی‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫آل‬ ‫کربش‬ ‫ده‬ ‫دن‬
‫ی‬
‫م‬ ‫اخت‬ ‫ش‬ ‫خاک‬
‫ی‬
‫شوند‬
(Zhang et
al., 2016)
‫ب‬
‫ک‬ ‫اات‬ ‫شده‬ ‫گزارش‬ ‫مثا‬ ‫وان‬ ‫ع‬
‫ب‬ ‫کاه‬ ‫بازگشت‬
‫طرور‬
‫قابل‬
‫توجه‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
‫انگ‬
‫ی‬
‫ش‬
‫محتوا‬
‫ی‬
‫خاک‬ ‫آلی‬ ‫کربش‬
‫زم‬ ‫در‬ ‫را‬
‫ی‬
‫ش‬
‫نا‬
‫ی‬
‫زراعر‬
‫ی‬
‫جهان‬
‫ی‬
‫م‬ ‫بر‬
‫یر‬
‫زان‬
8
/
02
%
(
00
-
9
)‫عمرق‬
‫افر‬
‫زا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫کراه‬ ‫بازگشرت‬ ‫داد‬
‫نمچ‬
‫ی‬
‫ش‬
‫حاصلخ‬ ‫اات‬ ‫ممکش‬
‫ی‬
‫ز‬
‫ی‬
‫تأم‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫خاک‬
‫ی‬
‫ش‬
‫معردن‬ ‫اصرر‬ ‫ع‬
‫ی‬
‫و‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫نت‬ ‫در‬ ،‫بخشرد‬ ‫بهبرود‬ ‫آب‬ ‫احتبرا‬
‫ی‬
‫جر‬
‫را‬ ‫محصرو‬ ‫عملکررد‬
‫برر‬ ‫عرالوه‬ ‫دنرد‬ ‫افزایش‬
‫افرزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫خراک‬ ‫کرربش‬ ‫تراریب‬
‫عملکررد‬ ‫و‬
، ‫محصو‬
‫برگرداندن‬
‫نمچ‬ ‫کاه‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ب‬
‫قابل‬ ‫طور‬
‫توجه‬
‫ی‬
‫تلفرات‬
‫نیترروژن‬
‫طر‬ ‫از‬ ‫را‬
‫ی‬
‫ق‬
‫مس‬
‫ی‬
‫رنا‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ی‬
‫درولوژ‬
‫ی‬
‫ک‬
‫ی‬
(
6
/
20
-
1
/
8
)‫درصد‬
‫کانش‬
،‫داد‬
‫ک‬
ً‫ا‬‫عمدت‬
‫ب‬
‫افزایش‬
‫نیتروژن‬ ‫تثبیت‬
‫م‬
‫ی‬
‫کروب‬
‫ی‬
‫شرد‬ ‫داده‬ ‫نسبت‬
‫نم‬
‫ریش‬ ‫چ‬
‫فراتحلیل‬ ‫مطالع‬
‫تثب‬ ‫نرخ‬ ‫ک‬ ‫داد‬ ‫نشان‬
‫ی‬
‫ت‬
‫ن‬
‫ی‬
‫ترروژن‬
‫و‬ ‫خراک‬
‫نیترروژن‬
‫میکروبی‬ ‫بیومس‬
‫ب‬
‫ترت‬
‫ی‬
‫ب‬
221
‫و‬
0
/
28
‫درصد‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ی‬
‫افت‬
(Xia et
al., 2018)
.
‫کو‬
‫افزایش‬ ‫را‬ ‫زراعی‬ ‫گیاه‬ ‫عملکرد‬ ‫نیتروژن‬ ‫مخصوصا‬ ‫دنا‬
‫می‬
‫ریشر‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫آلی‬ ‫کربش‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫دن‬
‫برگردانرده‬ ‫خراک‬ ‫بر‬ ‫بقایرا‬ ‫و‬ ‫نرا‬
‫می‬
‫می‬ ‫خاک‬ ‫آلی‬ ‫کربش‬ ‫افزایش‬ ‫ب‬ ‫جر‬ ‫م‬ ‫موارد‬ ‫اکثریت‬ ‫در‬ ‫ک‬ ،‫شود‬
‫شود‬
(Schlesinger, 2010)
‫فرف‬ ‫رود‬
‫ر‬‫بهب‬ ‫رث‬
‫ر‬‫باع‬ ‫راک‬
‫ر‬‫خ‬ ‫ری‬
‫ر‬‫آل‬ ‫رربش‬
‫ر‬‫ک‬ ‫رزایش‬
‫ر‬‫اف‬
‫رونی‬
‫ر‬‫ی‬ ‫راد‬
‫ر‬‫تب‬ ‫رت‬
‫ر‬‫ی‬
(Spohn, 2020)
،
‫بهبرود‬
‫آب‬ ‫نگهرداری‬ ‫فرفیرت‬ ‫و‬ ‫خراک‬ ‫اراختمان‬
2- Ecological intensification
3- Diversified farming system
4- Nature mimicry
5- Double cropping

5. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫جمع‬ ‫اعتضادی‬
‫تناوب‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارآمدی‬ ‫بررسی‬
‫زراعی‬ ‫مختلف‬ ‫های‬
204
‫شد‬ ‫خواند‬
(Powlson et al., 2011)
،
‫احتمراال‬ ‫ک‬
‫بهبرود‬ ‫بر‬ ‫جرر‬ ‫م‬
‫می‬ ‫مشخص‬ ‫کودی‬ ‫اطح‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫رشد‬
‫شود‬
‫حاصرلخیزی‬ ‫برودن‬ ‫پاییش‬
‫خاک‬
‫خشک‬ ‫اطق‬ ‫م‬ ‫در‬ ‫کشاورزی‬ ‫نای‬
‫ب‬
،‫مراروم‬ ‫کشراورزی‬ ‫در‬ ‫ه‬ ‫ویر‬
‫مری‬ ‫فررانم‬ ‫نیترروژن‬ ‫کارایی‬ ‫کانش‬ ‫و‬ ‫تلفات‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫شرایط‬
‫بر‬ ‫رد‬ ‫ک‬
‫اکوایستم‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫جایگاه‬ ‫ابب‬
‫مطلروب‬ ‫رانکار‬ ‫یافتش‬ ،‫زراعی‬ ‫نای‬
‫و‬ ‫نیترروژن‬ ‫تلفرات‬ ‫از‬ ‫ناشری‬ ‫مخراطرات‬ ‫کانش‬ ‫برای‬ ‫اقتصادی‬ ‫البت‬ ‫و‬
‫بهره‬
‫ع‬ ‫بر‬ ‫حرداکثری‬ ‫داتیابی‬ ‫جهت‬ ‫نیتروژن‬ ‫از‬ ‫مطلوب‬ ‫دی‬ ‫م‬
‫ملکررد‬
‫می‬ ‫رروری‬ ‫بسیار‬
‫برا‬ ‫ترا‬ ‫اارت‬ ‫شرده‬ ‫ترالش‬ ‫تحقیرق‬ ‫ایش‬ ‫در‬ ‫لذا‬ ‫باشد‬
‫بهره‬
‫اوب‬ ‫ت‬ ‫از‬ ‫گیری‬
‫کرود‬ ‫تامیش‬ ‫مختلف‬ ‫اطوح‬ ‫در‬ ‫مطلوب‬ ‫زراعی‬ ‫نای‬
‫گیرد‬ ‫قرار‬ ‫ارزیابی‬ ‫مورد‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫زراعت‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫کارایی‬ ،‫نیتروژن‬
‫روش‬ ‫و‬ ‫مواد‬
‫ها‬
‫ا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫طر‬ ‫و‬ ‫کشرت‬ ‫فصل‬ ‫چهار‬ ‫در‬ ‫ونش‬ ‫پ‬
‫ی‬
‫زراعر‬ ‫ارا‬ ‫دو‬
‫ی‬
08
-
0201
‫و‬
00
-
0208
‫مزرع‬ ‫در‬
‫ا‬
‫ی‬
‫تا‬ ‫شهراتان‬ ِ‫ت‬‫کرا‬ ‫دشت‬ ‫در‬
‫ی‬
‫باد‬
‫واقع‬
‫ررو‬ ‫خرااان‬ ‫ااتان‬ ‫در‬
‫ی‬
‫جغرافیایی‬ ‫طو‬ ‫با‬
ʹʹ
2
/
0
ʹ
21
°
69
‫عرر‬ ‫و‬
‫جغرافیایی‬
ʹʹ
2
/
02
ʹ
26
°
20
‫ارتفاع‬ ‫و‬
009
‫دریا‬ ‫سطح‬ ‫از‬ ‫متر‬
‫اجرا‬
‫شد‬
‫پر‬
‫ی‬
‫ش‬
‫را‬
‫ر‬‫آزم‬ ‫از‬
‫ی‬
،‫ش‬
‫ر‬
‫ر‬‫نمون‬
‫رردار‬
‫ر‬‫ب‬
‫ی‬
‫رادف‬
‫ر‬‫تص‬
‫ی‬
‫رق‬
‫ر‬‫عم‬ ‫از‬ ‫راک‬
‫ر‬‫خ‬
‫را‬
‫ر‬‫ت‬ ‫رفر‬
‫ر‬‫ص‬
00
‫اانت‬
‫ی‬
‫متری‬
‫مزرع‬
‫انجام‬
‫خصوص‬ ‫و‬
‫ی‬
‫ات‬
‫ف‬
‫ی‬
‫ز‬
‫ی‬
‫ک‬
‫ی‬
‫ش‬ ‫و‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
‫ا‬
‫یی‬
‫نمون‬
‫نا‬
‫اندازه‬
‫گ‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ی‬
‫شد‬
.
‫بررا‬ ‫ور‬ ‫م‬ ‫ب‬
‫ی‬
‫ورع‬
‫ی‬
‫ت‬
‫در‬ ‫نیتروژن‬
‫از‬ ،‫دم‬ ‫گ‬
‫عامرل‬
‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬
‫اطح‬ ‫چهار‬ ‫در‬
:
0
‫آ‬ )
‫یر‬
‫ش‬
-
‫ردم‬ ‫گ‬
،
2
‫رداب‬ ‫م‬ )
-
‫ردم‬ ‫گ‬
،
2
)
‫ماش‬
-
‫دم‬ ‫گ‬
‫و‬
0
‫ذرت‬ )
-
‫عامل‬ ‫و‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫نیتروژن‬ ‫کود‬
‫مقدار‬ ‫ا‬ ‫در‬
‫شامل‬
:
269
( ‫اوره‬ ‫کود‬ ‫نکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
099
‫کرود‬ ‫ترامیش‬ ‫درصد‬
،)‫نیترروژن‬
089
( ‫اوره‬ ‫کود‬ ‫نکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
09
‫و‬ )‫نیترروژن‬ ‫کرود‬ ‫ترامیش‬ ‫درصرد‬
( ‫اوره‬ ‫کرود‬ ‫کیلوگرم‬ ‫صفر‬
‫بردون‬
‫ترامیش‬
)‫نیترروژن‬ ‫کرود‬
‫تکررار‬ ‫ار‬ ‫و‬
‫ب‬
‫فاکتور‬ ‫صورت‬
‫ی‬
‫ل‬
‫بلوک‬ ‫طرح‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫و‬
‫نا‬
‫ی‬
‫تصادف‬ ‫کامل‬
‫ی‬
‫شد‬ ‫اجرا‬
‫آلری‬ ‫کرربش‬ ‫مقدار‬ ‫تعییش‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫آزمون‬ ‫انجام‬ ‫ااا‬ ‫بر‬ ‫اوره‬ ‫کود‬ ‫مقدار‬
‫و‬ ‫خاک‬
‫مردیریت‬ ‫دارتورالعمل‬ ‫مطابق‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫اوره‬ ‫کود‬ ‫مقدار‬ ‫برآورد‬
‫خراک‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫تحقیقات‬ ‫مواس‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫تغذی‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫حاصلخیزی‬ ‫تلفیقی‬
‫شد‬ ‫انجام‬
(Moshiri et al., 2014)
،‫تحقیرق‬ ‫ایرش‬ ‫اجررای‬ ‫طرو‬ ‫در‬
‫بر‬ ‫کرربش‬ ‫نسربت‬ ‫کر‬ ‫بقایرایی‬ ‫تجزیر‬ ‫برای‬ ‫نیتروژن‬ ‫نیاز‬ ‫تامیش‬ ‫برای‬
‫از‬ ‫باالتر‬ ‫نیتروژن‬
20
‫و‬ ‫بقایرا‬ ‫حجرم‬ ‫مقردار‬ ،)‫ذرت‬ ‫و‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫(کاه‬ ‫د‬ ‫داشت‬
‫بررای‬ ‫الزم‬ ‫اررافی‬ ‫نیتروژن‬ ‫مقدار‬ ‫و‬ ‫محااب‬ ‫نیتروژن‬ ‫ب‬ ‫کربش‬ ‫نسبت‬
‫نیتروژنی‬ ‫کود‬ ‫میزان‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫گردید‬ ‫برآورد‬ ‫نیتروژن‬ ‫ب‬ ‫کربش‬ ‫نسبت‬ ‫تعدیل‬
‫تقسریط‬ ‫مراحرل‬ ‫با‬ ‫نمراه‬ ‫البت‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫گرفت‬ ‫ر‬ ‫ن‬ ‫در‬ ‫کرت‬ ‫نر‬ ‫برای‬ ‫ک‬
‫ب‬ ‫کود‬
‫کرت‬
‫گردید‬ ‫اراف‬ ‫آزمایشی‬ ‫نای‬
(USDA, 2011)
‫زم‬
‫ی‬
‫آزما‬ ‫ش‬
‫ی‬
‫ش‬
‫آ‬ ‫اجررا‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫اا‬ ‫در‬
‫یر‬
‫ش‬
‫گ‬ ‫کشرت‬ ‫و‬ ‫برود‬
‫ی‬
‫انران‬
‫خرداد‬ ‫آخر‬ ‫در‬ )‫دم‬ ‫گ‬ ‫از‬ ‫(قبل‬ ‫ماش‬ ‫و‬ ‫ذرت‬ ،‫داب‬ ‫م‬
‫مراه‬ ‫تیر‬ ‫اوایل‬ ‫و‬
‫نرر‬
‫گرد‬ ‫انجام‬ ‫اا‬
‫ی‬
‫د؛‬
‫نمچ‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ن‬ ‫برآورد‬
‫ی‬
‫از‬
‫کود‬
‫ی‬
‫گ‬ ‫نر‬
‫ی‬
‫اه‬
‫و‬ ‫کاشت‬ ‫از‬ ‫قبل‬
‫نتا‬ ‫ااا‬ ‫بر‬
‫ی‬
‫ج‬
‫پذ‬ ‫انجام‬ ‫خاک‬ ‫آزمون‬
‫ی‬
‫رف‬
‫ت‬
‫برا‬ ‫شده‬ ‫کاشت‬ ‫بذر‬ ‫مقدار‬
‫ی‬
‫ذرت‬
20
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگرم‬
‫تراکم‬ ‫با‬ ‫نکتار‬ ‫در‬
02
‫بوت‬
‫در‬
‫مراش‬ ،‫مربرع‬ ‫متر‬
02
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگرم‬
‫تراکم‬ ‫با‬ ‫نکتار‬ ‫در‬
29
‫ب‬
‫وت‬
‫در‬
‫بررا‬ ‫و‬ ‫مربرع‬ ‫متر‬
‫ی‬
‫رداب‬ ‫م‬
09
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگرم‬
‫تراکم‬ ‫با‬ ‫نکتار‬ ‫در‬
89
‫شرد‬ ‫گرفتر‬ ‫رر‬ ‫ن‬ ‫در‬ ‫مربع‬ ‫متر‬ ‫در‬ ‫بوت‬
‫کل‬
‫ی‬
‫عمل‬
‫ی‬
‫ات‬
‫خاک‬
‫ورز‬
‫ی‬
‫ب‬
‫حفرافت‬ ‫صرورت‬
‫ی‬
،
‫اار‬ ‫برا‬
‫دارتگاه‬ ‫از‬ ‫تفاده‬
‫چ‬
‫ی‬
‫ز‬
‫پ‬
‫ی‬
،‫کرر‬
‫ت‬ ‫و‬ ‫گرفرت‬ ‫انجرام‬
‫ی‬
‫مرار‬
‫آ‬
‫یر‬
‫ش‬
‫عمل‬ ‫از‬ ‫بعرد‬ ‫تابسرتان‬
‫یر‬
‫ات‬
‫خاک‬
‫ورز‬
‫ی‬
‫گرد‬ ‫رنا‬
‫ی‬
‫د‬
‫گ‬
‫ی‬
‫اه‬
‫پوشش‬
‫ی‬
‫گلدن‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫داب‬ ‫م‬
‫ی‬
‫بقا‬ ‫و‬
‫ی‬
‫ا‬
‫ی‬
‫دو‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مار‬
‫گ‬
‫ی‬
‫اه‬
‫زراع‬
‫ی‬
‫و‬ ‫محصو‬ ‫برداشت‬ ‫از‬ ‫پس‬ ،)‫ذرت‬ ‫و‬ ‫(ماش‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫در‬
‫ک‬
‫ی‬
‫ل‬
‫گ‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ی‬
‫ارا‬ ‫نرر‬ ‫آبران‬ ‫در‬ ‫ارسس‬ ‫شدند؛‬ ‫برگردانده‬ ‫خاک‬ ‫داخل‬ ‫ب‬
‫دم‬ ‫گ‬
‫پ‬ ‫رقم‬
‫ی‬
‫شگام‬
‫م‬ ‫ب‬
‫ی‬
‫زان‬
299
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگرم‬
‫ترراکم‬ ‫و‬ ‫نکترار‬ ‫در‬ ‫بذر‬
009
‫گرد‬ ‫کشت‬ ‫مربع‬ ‫متر‬ ‫در‬ ‫بوت‬
‫ی‬
‫د‬
‫توصر‬
‫ی‬
‫کرود‬
‫ی‬
‫بر‬ ‫اصرر‬ ‫ع‬ ‫نمر‬
‫جرز‬
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫ن‬ ‫برآورد‬ ‫طبق‬
‫ی‬
‫از‬
‫گ‬
‫ی‬
‫اه‬
‫شد‬ ‫انجام‬
.
‫دم‬ ‫گ‬ ‫برداشت‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬
‫خراک‬ ‫داخرل‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫حفرظ‬ ‫مزرعر‬ ‫ارطح‬ ‫در‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫گیانی‬ ‫بقایای‬ ‫کلی‬
‫ا‬ ‫رم‬ ‫شد‬ ‫برگردانده‬
‫کرت‬
‫ی‬
‫ک‬
‫برا‬
‫ی‬
‫ت‬ ‫نر‬
‫ی‬
‫مار‬
‫نر‬ ‫در‬ ،‫شد‬ ‫گرفت‬ ‫ر‬ ‫ن‬ ‫در‬
‫آزما‬ ‫اا‬ ‫دو‬
‫ی‬
‫ش‬
‫بود‬ ‫ثابت‬
‫در‬ ‫زراعی‬ ‫گیانان‬ ‫کلی‬ ‫و‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫زراعی‬ ‫تقویم‬
‫جدو‬ ‫در‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫با‬ ‫اوب‬ ‫ت‬
0
‫اات‬ ‫آمده‬
‫درا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫آزما‬
‫ی‬
‫ش‬
‫اجزا‬
‫ی‬
‫کارا‬ ‫متفاوت‬
‫یی‬
‫ن‬ ‫مصرف‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫بر‬
‫صرورت‬
‫زیر‬
:‫شد‬ ‫گرفت‬ ‫ر‬ ‫ن‬ ‫در‬
0
-
‫ن‬ ‫نسبت‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫گ‬ ‫کل‬
‫ی‬
‫اه‬
‫م‬ ‫ب‬
‫ی‬
‫زان‬
‫تام‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ن‬
‫ی‬
‫ت‬
‫روژن‬
‫شرامل‬ ‫(کر‬
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫معدن‬
‫ی‬
‫بر‬ ‫خاک‬ ‫از‬ ‫شده‬
‫ن‬ ‫عرالوه‬
‫ی‬
‫ترروژن‬
‫بر‬
‫شرده‬ ‫بررده‬ ‫کرار‬
‫ب‬
‫مر‬ ‫کود‬ ‫صورت‬
‫ی‬
‫کرارا‬ ‫روان‬ ‫ع‬ ‫تحرت‬ ‫کر‬ )‫باشرد‬
‫یی‬
‫ن‬ ‫جرذب‬
‫ی‬
‫ترروژن‬
‫م‬
‫ی‬
‫باشد‬
2
-
‫اقتصاد‬ ‫عملکرد‬ ‫نسبت‬
‫ی‬
‫ن‬ ‫ب‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫گ‬ ‫کل‬
‫ی‬
‫اه‬
‫وان‬ ‫ع‬ ‫تحت‬ ‫ک‬
‫کارا‬
‫یی‬
‫تبدیل‬
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫م‬
‫ی‬
‫باشد‬
2
-
‫اقتصاد‬ ‫عملکرد‬ ‫نسبت‬
‫ی‬
‫تام‬ ‫ب‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ن‬
‫ی‬
‫ت‬
‫روژن‬
‫کارا‬ ‫ک‬
‫یی‬
‫زراعر‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
‫باشد‬
0
-
‫تخص‬
‫ی‬
‫ص‬
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫گ‬ ‫کل‬
‫ی‬
‫اه‬
‫اقتصاد‬ ‫عملکرد‬ ‫ب‬
‫ی‬
‫بر‬ ‫اشاره‬ ‫ک‬
‫ن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫دارد‬
(Musyoka et al., 2017)
‫اندازه‬ ‫ور‬ ‫م‬ ‫ب‬
‫دانر‬ ‫رایدگی‬ ‫مرحل‬ ‫در‬ ،‫گیاه‬ ‫بافت‬ ‫نیتروژن‬ ‫گیری‬
‫نمون‬ ‫اندام‬ ‫تفکیک‬ ‫ب‬
‫درصد‬ ‫برداری‬
‫انردازه‬ ‫کجلدا‬ ‫روش‬ ‫با‬ ‫نیتروژن‬
-
‫شرد‬ ‫گیری‬
(Hosseini et al., 2013)
‫و‬ ‫(نیتررات‬ ‫معردنی‬ ‫نیترروژن‬
‫از‬ ‫خاک‬ ‫در‬ )‫آمونیوم‬
09
‫از‬ ‫اارتفاده‬ ‫برا‬ ‫ترازه‬ ‫خاک‬ ‫گرم‬
09
‫میلری‬
‫لیترر‬
‫پتاایم‬ ‫اولفات‬
0
/
9
‫برا‬ ‫آمونیوم‬ ‫و‬ ‫نیترات‬ ‫ت‬ ‫غل‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫ااتخراج‬ ‫موالر‬
‫اتوآنا‬ ‫از‬ ‫ااتفاده‬
‫شده‬ ‫تقسیم‬ ‫جریان‬ ‫لیزور‬
0
‫ب‬
‫موج‬ ‫طو‬ ‫در‬ ‫ترتیب‬
009
‫و‬
669
‫شد‬ ‫تعییش‬ ‫نانومتر‬
(Muyoka et al., 2017)
‫خاک‬ ‫کل‬ ‫نیتروژن‬
‫اندازه‬ ‫کجلدا‬ ‫روش‬ ‫ب‬ ‫نیز‬
‫گیری‬
‫شد‬
(Dikgwatlhe et al., 2014)
‫نرم‬
‫افزار‬
Excel
‫برا‬
‫ی‬
‫جمرع‬
‫آور‬
‫ی‬
‫د‬
‫اده‬
‫نرا‬
‫ی‬
‫و‬ ‫صرفات‬ ‫بر‬ ‫مربرو‬
‫نرم‬
‫آمار‬ ‫افزار‬
‫ی‬
SAS
‫برا‬
‫ی‬
‫آنال‬ ‫انجام‬
‫ی‬
‫ز‬
‫داده‬
‫گرد‬ ‫ااتفاده‬ ‫نا‬
‫یر‬
‫د‬
‫از‬ ‫پرس‬
‫واریانس‬ ‫واختی‬ ‫یک‬ ‫اثبات‬ ‫و‬ ‫بارتلت‬ ‫آزمون‬
‫نرا‬
‫مقا‬
‫ی‬
‫سر‬
‫م‬
‫یر‬
‫انگ‬
‫ی‬
‫ش‬
‫نرا‬
‫برا‬
‫آزمون‬
FLSD
‫صور‬ ‫درصد‬ ‫ج‬ ‫پ‬ ‫اطح‬ ‫در‬
‫ت‬
‫داده‬ ‫و‬ ‫گرفت‬
‫نا‬
‫بر‬
‫صرورت‬
‫تجزی‬
‫متغ‬ ‫گرفتش‬ ‫ر‬ ‫ن‬ ‫در‬ ‫ثابت‬ ‫با‬ ،‫مرکب‬
‫یر‬
‫ر‬
‫مرورد‬ ، ‫ارا‬
‫آنرال‬
‫ی‬
‫ز‬
‫قررار‬
1- Segmented Flow Auto-Analyzer

6. 204
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
02
‫شمار‬ ،
‫ه‬
4
،
‫زمستان‬
0420
‫نمچ‬ ‫د‬ ‫گرفت‬
‫ی‬
‫ش‬
‫عمل‬
‫ی‬
‫ات‬
‫تجز‬
‫ی‬
‫وار‬
‫ی‬
،‫انس‬
‫مقا‬
‫ی‬
‫س‬
‫م‬
‫یر‬
‫انگ‬
‫ی‬
‫ش‬
‫و‬ ‫صرفات‬
‫نمبستگ‬
‫ی‬
‫ب‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ن‬ ‫صفات‬
‫ی‬
‫ز‬
‫انجام‬
‫شد‬
.
‫جدول‬
0
-
‫برنامه‬
‫زمانی‬
‫و‬ ‫برداشت‬ ،‫کاشت‬ ‫تاریخ‬
‫گندم‬ ‫با‬ ‫تناوب‬ ‫در‬ ‫گیاهان‬ ‫و‬ ‫گندم‬ ‫بقایا‬ ‫برگرداندن‬
Table 1- Schedule of planting, harvesting and return dates of wheat and plant residues in rotation with wheat
‫زراعی‬ ‫سال‬
89
-
0981 ‫زراعی‬ ‫سال‬
88
-
0989
2018-2019 2019-2020
‫کاشت‬ ‫برداشت‬ ‫بقایا‬ ‫برگرداندن‬ ‫کاشت‬ ‫برداشت‬ ‫بقایا‬ ‫برگرداندن‬
Sowing Harvesting Returning residue Sowing Harvesting Returning residue
‫دم‬ ‫گ‬ 12‫آبان‬ 5‫خرداد‬ 12‫خرداد‬ 17‫آبان‬ 10‫خرداد‬ 16‫خرداد‬
Wheat 3 November 26 May 2 June 8 November 31 May 6 June
‫داب‬ ‫م‬ 20‫خرداد‬ --- 10‫مهر‬ 23‫خرداد‬ --- 16‫مهر‬
Wild Rocket 10 June ---- 2 October 13 June ---- 8 October
‫ماش‬ 20‫خرداد‬ 23‫شهریور‬ 10‫مهر‬ 23‫خرداد‬ 27‫شهریور‬ 16‫مهر‬
Mung Bean 10 June 14 September 2 October 13 June 18 September 8 October
‫ذرت‬ 15‫تیر‬ 7 ‫مهر‬ 10‫مهر‬ 11‫تیر‬ 4‫مهرماه‬ 16‫مهر‬
Maize 6 July 29 September 2 October 2 July 26 September 8 October
‫بحث‬ ‫و‬ ‫نتایج‬
‫داده‬ ‫مرکب‬ ‫واریانس‬ ‫تجزی‬ ‫نتایج‬
‫و‬ ‫زراعری‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫ک‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫نا‬
‫ا‬
‫ب‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫تامیش‬ ‫مختلف‬ ‫طوح‬
‫ری‬ ‫مع‬ ‫طور‬
‫داری‬
(P≤ 0.01)
‫برر‬
‫برود‬ ‫مروثر‬ ‫نیتروژن‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ،‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫محتوای‬
‫(جدو‬
2
‫نیرز‬ ‫نیترروژن‬ ‫کرود‬ ‫ترامیش‬ ‫مختلف‬ ‫اطوح‬ ‫میانگیش‬ ‫مقایس‬ )
( ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫کامل‬ ‫تامیش‬ ‫ک‬ ‫داد‬ ‫نشان‬
269
‫باعث‬ )‫نکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
‫دان‬ ‫نیتروژن‬ ‫افزایش‬
‫ریش‬ ‫نمچ‬ ‫و‬ ‫گیراه‬ ‫کرل‬ ‫نیترروژن‬ ،‫کراه‬ ‫نیتروژن‬ ،
‫حالی‬ ‫در‬ ‫گردید‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬
،‫جرذب‬ ‫کرارایی‬ ‫بهترریش‬ ‫ک‬
‫مشرانده‬ ‫نیترروژن‬ ‫کود‬ ‫تامیش‬ ‫بدون‬ ‫اطح‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫زراعی‬ ‫و‬ ‫تبدیل‬
‫راوب‬ ‫ت‬ ‫کر‬ ‫داد‬ ‫نشران‬ ‫زراعری‬ ‫راوب‬ ‫ت‬ ‫میرانگیش‬ ‫مقایس‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬ ‫شد‬
‫رداب‬
‫ر‬ ‫م‬ ‫ری‬
‫ر‬‫زراع‬
-
‫ر‬
‫ر‬‫تم‬ ‫ران‬
‫ر‬‫می‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ر‬
‫ر‬‫نتیج‬ ‫رریش‬
‫ر‬‫بهت‬ ‫ردم‬
‫ر‬ ‫گ‬
‫رفات‬
‫ر‬‫ص‬ ‫امی‬
‫اندازه‬
‫ب‬ ‫شده‬ ‫گیری‬
‫ا‬ ‫ااتث‬
‫ی‬
‫حالی‬ ‫در‬ ،‫داشت‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬
‫کرارایی‬ ‫کر‬
‫ذرت‬ ‫زراعری‬ ‫راوب‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫تبدیل‬
-
‫داد‬ ‫نشران‬ ‫را‬ ‫عملکررد‬ ‫بهترریش‬ ‫ردم‬ ‫گ‬
‫(جدو‬
2
)
‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫محتوی‬
‫مقردار‬ ‫براالتریش‬ ‫کر‬ ‫داد‬ ‫نشران‬ ‫نترایج‬ :
‫داب‬ ‫م‬ ‫تیمار‬ ‫ب‬ ‫مربو‬ ‫گیاه‬ ‫کل‬ ‫نیتروژن‬ ‫و‬ ‫کاه‬ ، ‫دان‬ ‫نیتروژن‬
-
‫دم‬ ‫گ‬
‫برا‬
‫مقدار‬
269
‫مراش‬ ‫تیمار‬ ‫بود‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫نکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
-
‫برا‬ ‫ردم‬ ‫گ‬
‫را‬ ‫عملکررد‬ ‫بهتریش‬ ‫داب‬ ‫م‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫نیز‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫مصرف‬ ‫مقدار‬ ‫نمیش‬
‫بافت‬ ‫نیتروژن‬ ‫میزان‬ ‫در‬
‫دیگرر‬ ‫ارویی‬ ‫از‬ ‫داد‬ ‫نشران‬ ‫گیراه‬ ‫مختلف‬ ‫نای‬
‫ذرت‬ ‫تیمار‬
-
‫آیرش‬ ‫تیمرار‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پرس‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫تامیش‬ ‫بدون‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫بدون‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫پاییش‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫تامیش‬
‫بافت‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫مقدار‬ ‫تریش‬
‫نای‬
‫(جدو‬ ‫دادند‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫گیانی‬ ‫مختلف‬
2
‫مطالع‬ ‫در‬ )
‫اثرر‬ ‫کر‬ ‫مشاب‬ ‫ای‬
‫دان‬ ‫نیتروژن‬ ‫ت‬ ‫غل‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫مختلف‬ ‫اطوح‬ ‫و‬ ‫گیانی‬ ‫بقایای‬
‫در‬ ‫دانر‬ ‫نیترروژن‬ ‫میزان‬ ‫بیشتریش‬ ‫ک‬ ‫شد‬ ‫مشانده‬ ،‫کردند‬ ‫بررای‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫کاربرد‬ ‫تیمار‬
09
‫ب‬ ‫ماشک‬ ‫ابز‬ ‫کود‬ +‫جو‬ ‫کاه‬ ‫درصد‬
‫البت‬ ‫ک‬ ،‫آمد‬ ‫دات‬
‫ری‬ ‫مع‬ ‫تفراوت‬ ‫هایی‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫ماشک‬ ‫ابز‬ ‫کود‬ ‫کاربرد‬ ‫تیمار‬ ‫با‬
‫نداشرت‬ ‫داری‬
(Khamdi et al., 2015)
‫کرربش‬ ‫افزایش‬ ‫تاثیر‬ ‫ی‬ ‫روش‬ ‫ب‬ ‫ک‬ ‫نتایجی‬
‫کرود‬ ‫نقرش‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬ ‫و‬ ‫دان‬ ‫نیتروژن‬ ‫ت‬ ‫غل‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬ ‫فرانمی‬ ‫بر‬ ‫آلی‬
‫ابز‬
‫ب‬
‫بر‬ ‫گیراه‬ ‫داتراری‬ ‫افرزایش‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫بقروالت‬ ‫خانواه‬ ‫گیانان‬ ‫ه‬ ‫وی‬
‫آن‬ ‫مشاب‬ ‫نیتروژن‬
‫نتایج‬ ‫در‬ ‫چ‬
‫تحقیق‬ ‫ایش‬
‫بر‬
‫(جردو‬ ‫آمرد‬ ‫دارت‬
2
)
،
‫می‬ ‫نشان‬
‫دند‬
‫ب‬ ‫نتایج‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬
‫مستقیما‬ ‫دان‬ ‫نیتروژن‬ ‫میزان‬ ‫ک‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫وروح‬
‫گرفرت‬ ‫قررار‬ ‫نیترروژن‬ ‫کرود‬ ‫ترامیش‬ ‫میرزان‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬
(Dordas &
Sioulas, 2009)
‫تجزی‬ ‫میزان‬ ‫ب‬ ‫بست‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫البت‬ ،
‫و‬ ‫پرذیری‬
‫نیترروژن‬ ‫کرود‬ ‫اثرپرذیری‬ ‫شدت‬ ‫کانش‬ ‫باعث‬ ‫نیتروژن‬ ‫ب‬ ‫کربش‬ ‫نسبت‬
‫طوری‬ ‫ب‬ ،‫گردید‬
‫ترامیش‬ ‫و‬ ‫زراعری‬ ‫راوب‬ ‫ت‬ ‫ش‬ ‫بررنمک‬ ‫مطالعر‬ ‫در‬ ‫کر‬
‫مشرخص‬ ‫گیراه‬ ‫بافرت‬ ‫نیترروژن‬ ‫میزان‬ ‫بر‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫مختلف‬ ‫اطوح‬
‫ک‬ ،‫گردید‬
‫اطوح‬ ‫بیش‬ ‫تفاوت‬ ‫کمتریش‬
269
‫و‬
089
‫نکترار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
‫داب‬ ‫م‬ ‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫مربو‬ ،‫نیتروژن‬
-
‫می‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫می‬ ‫ک‬ ،‫باشد‬
‫ب‬ ‫تواند‬
‫ب‬ ‫پوششی‬ ‫گیاه‬ ‫تواط‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫نیاز‬ ‫از‬ ‫زیادی‬ ‫بخش‬ ‫تامیش‬ ‫فرفیت‬
‫کرود‬ ‫بر‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫گیاه‬ ‫نیاز‬ ‫کانش‬ ‫ب‬ ‫جر‬ ‫م‬ ‫ک‬ ‫باشد‬ ‫شده‬ ‫برگردانده‬ ‫خاک‬
‫و‬ ‫گردید‬ ‫نیتروژن‬
‫مراش‬ ‫زراعری‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫ک‬ ‫رعیتی‬
-
‫بر‬ ‫البتر‬ ‫ردم‬ ‫گ‬
‫رعیف‬ ‫نسبت‬
‫ذرت‬ ‫زراعری‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫اات‬ ‫مشانده‬ ‫قابل‬ ‫تری‬
-
‫بر‬ ‫ردم‬ ‫گ‬
‫توقرع‬ ‫ریش‬ ‫نمچ‬ ‫و‬ ‫ذرت‬ ‫بقایرای‬ ‫نیترروژن‬ ‫ب‬ ‫کربش‬ ‫باالی‬ ‫نسبت‬ ‫دلیل‬
‫از‬ ‫بزرگری‬ ‫بخرش‬ ‫راروب‬ ‫بر‬ ‫جر‬ ‫م‬ ‫غذایی‬ ‫مواد‬ ‫ب‬ ‫ذرت‬ ‫کشت‬ ‫باالی‬
‫تج‬ ‫ارعت‬ ‫علت‬ ‫ب‬ ‫ک‬ ،‫گردید‬ ‫گیانی‬ ‫بقایای‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬
،‫آن‬ ‫پاییش‬ ‫زی‬
‫پاییش‬ ‫نتایج‬
‫ذرت‬ ‫زراعری‬ ‫راوب‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫مقدار‬ ‫تریش‬
-
‫ردم‬ ‫گ‬
‫ب‬
‫داد‬ ‫نشان‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫نیاز‬ ‫تامیش‬ ‫عدم‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫ه‬ ‫وی‬

7. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫جمع‬ ‫اعتضادی‬
‫تناوب‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارآمدی‬ ‫بررسی‬
‫زراعی‬ ‫مختلف‬ ‫های‬
204

8. 204
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
02
‫شمار‬ ،
‫ه‬
4
،
‫زمستان‬
0420

9. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫جمع‬ ‫اعتضادی‬
‫تناوب‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارآمدی‬ ‫بررسی‬
‫زراعی‬ ‫مختلف‬ ‫های‬
204
،‫نیترروژن‬ ‫کرود‬ ‫مقردار‬ ‫افرزایش‬ ‫برا‬ ‫کر‬ ‫داد‬ ‫نشران‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬ ‫نتایج‬
‫از‬ ‫بیش‬ ‫دان‬ ‫نیتروژن‬
‫(جردو‬ ‫یافرت‬ ‫افرزایش‬ ‫کراه‬ ‫نیتروژن‬
2
‫نترای‬ )
‫ج‬
‫ب‬
‫اریوال‬ ‫و‬ ‫دوردا‬ ‫توارط‬ ‫آمرده‬ ‫دارت‬
(
Dordas & Sioulas,
2009
‫مشاندات‬ ‫قویا‬ )
‫می‬ ‫تایید‬ ‫را‬ ‫حارر‬ ‫آزمایش‬
‫آن‬ ‫د‬ ‫ک‬
‫مطالع‬ ‫نا‬
‫ای‬
‫و‬ ‫خشرک‬ ‫مراده‬ ‫تجمرع‬ ‫برر‬ ‫نیترروژن‬ ‫کود‬ ‫اطوح‬ ‫تاثیر‬ ‫بررای‬ ‫برای‬ ‫را‬
‫کر‬ ‫کردند‬ ‫مشانده‬ ،‫دادند‬ ‫انجام‬ ‫گلرنگ‬ ‫گیاه‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫توزیع‬
‫میرزان‬
‫اندام‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬
‫آن‬ ‫اارت‬ ‫کروددنی‬ ‫میرزان‬ ‫تراثیر‬ ‫تحت‬ ‫گیاه‬ ‫نای‬
‫نرا‬
‫ر‬ ‫بهی‬ ‫حرد‬ ‫تا‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫مصرف‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ ‫ک‬ ‫دادند‬ ‫نشان‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬
‫افزایش‬ ‫البت‬ ‫بود‬ ‫کمتر‬ ‫دان‬ ‫ب‬ ‫نسبت‬ ‫ااق‬ ‫و‬ ‫برب‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫افزایش‬
‫و‬ ‫تبردیل‬ ‫کرارایی‬ ‫کرانش‬ ‫باعرث‬ ،‫نیتروژن‬ ‫میزان‬ ‫در‬ ‫بهی‬ ‫حد‬ ‫از‬ ‫بیش‬
‫افزای‬
‫گردید‬ ‫گیاه‬ ‫اقتصادی‬ ‫غیر‬ ‫بخش‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫ش‬
‫رداب‬ ‫م‬ ‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫دان‬ ‫نیتروژن‬ ‫مقدار‬
-
‫آن‬ ‫از‬ ‫پرس‬ ‫و‬ ‫ردم‬ ‫گ‬
‫ماش‬
-
‫حالی‬ ‫در‬ ،‫کرد‬ ‫پیدا‬ ‫ناچیزی‬ ‫افزایش‬ ‫دوم‬ ‫اا‬ ‫در‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫مقردار‬ ‫کر‬
‫بر‬ ‫دیگرر‬ ‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫دان‬ ‫نیتروژن‬
‫آیرش‬ ‫در‬ ‫ترتیرب‬
-
‫و‬ ‫ردم‬ ‫گ‬
‫ذرت‬
-
‫(شکل‬ ‫یافت‬ ‫کانش‬ ‫دم‬ ‫گ‬
0
‫ن‬ ‫ایش‬ ‫مشاب‬ )
‫نیترروژن‬ ‫بررای‬ ‫ترایج‬
‫می‬ ‫نیتروژن‬ ‫چرخ‬ ‫ک‬ ،‫داد‬ ‫نشان‬ ‫مطالعات‬ ‫شد‬ ‫ثبت‬ ‫نیز‬ ‫کل‬ ‫و‬ ‫کاه‬
‫تواند‬
‫بقروالت‬ ‫خرانواده‬ ‫گیانران‬ ‫کشت‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫پوششی‬ ‫گیانان‬ ‫کاشت‬ ‫طریق‬ ‫از‬
‫اکولروژیکی‬ ‫مهرم‬ ‫مزایای‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫پوششی‬ ‫گیانان‬ ‫کاشت‬ ‫یابد‬ ‫بهبود‬
‫می‬ ‫خاک‬ ‫کل‬ ‫نیتروژن‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫آلی‬ ‫کربش‬ ‫بهبود‬ ‫باعث‬
‫نتی‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گردد‬
‫جر‬
‫می‬ ‫کانش‬ ‫محیط‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫تلفاتشان‬
‫دند‬
(Mazzoncini et al., 2011;
Coombs et al., 2017)
‫خراک‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫و‬ ‫کربش‬ ‫ترایب‬ ‫افزایش‬
‫ب‬
‫افرزایش‬ ‫ریش‬ ‫نمچ‬ ‫و‬ ‫گیرانی‬ ‫بیومس‬ ‫افزایش‬ ‫ب‬ ‫جر‬ ‫م‬ ‫مستقیم‬ ‫طور‬
‫گیاه‬ ‫بافت‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫ت‬ ‫غل‬
‫می‬
‫گردد‬
‫و‬
‫نتیج‬ ‫در‬
‫افرزایش‬ ‫بقایرا‬ ‫حفظ‬
‫می‬ ‫تشدید‬ ‫را‬ ‫خاک‬ ‫کل‬ ‫نیتروژن‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫آلی‬ ‫کربش‬
‫چرخر‬ ‫د‬ ‫ک‬
‫کر‬ ‫ای‬
‫و‬ ‫آلری‬ ‫کرربش‬ ‫مرداوم‬ ‫افرزایش‬ ‫باعرث‬ ‫خراک‬ ‫در‬ ‫پایرداری‬ ‫ب‬ ‫رایدن‬ ‫تا‬
‫می‬ ‫نیتروژن‬
‫گردد‬
(Liang et al., 2018)
‫شکل‬
0
-
‫ب‬ ‫زراعی‬ ‫تناوب‬ ‫و‬ ‫سال‬ ‫متقابل‬ ‫اثر‬
‫دانه‬ ‫نیتروژن‬ ‫ر‬
WR
،‫منداب‬ :
W
،‫گندم‬ :
F
،‫آیش‬ :
C
‫ذرت‬ :
Figure 1- Interaction of year and crop rotation on grain nitrogen
WR: Wild Rocket, W: Wheat, F: Fallow, C: Corn
‫نمان‬
‫شکل‬ ‫در‬ ‫ک‬ ‫طور‬
2
‫نیترروژن‬ ‫مقردار‬ ،‫اارت‬ ‫شده‬ ‫داده‬ ‫نشان‬
‫اا‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫میزان‬ ‫ا‬ ‫نر‬ ‫در‬ ‫گیاه‬
‫اا‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫آزمایش‬ ‫دوم‬
‫می‬ ‫ک‬ ،‫بود‬ ‫آزمایش‬ ‫او‬
‫نیتروژن‬ ‫ب‬ ‫گیاه‬ ‫داترای‬ ‫افزایش‬ ‫نتیج‬ ‫تواند‬
‫خراک‬ ‫حاصرلخیزی‬ ‫شررایط‬ ‫بهبرود‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫آلی‬ ‫کربش‬ ‫افزایش‬ ‫از‬ ‫ناشی‬
‫خاک‬ ‫از‬ ‫ااتفاده‬ ‫باشد‬
‫بقایرای‬ ‫درصرد‬ ‫صرد‬ ‫برگردانردن‬ ،‫حفافتی‬ ‫ورزی‬
‫گیاه‬ ‫کشت‬ ،‫آیش‬ ‫حذف‬ ،‫دم‬ ‫گ‬ ‫کشت‬
‫ایستم‬ ‫یا‬ ‫پوششی‬
‫تغذی‬ ‫نای‬
‫آلی‬
‫مقردار‬ ‫کر‬ ‫برود‬ ‫عرواملی‬ )‫تلفیقی‬ ‫و‬ ‫بیولوژیک‬ ،‫شیمیایی‬ ،‫(آلی‬ ‫مختلف‬
‫داد‬ ‫افزایش‬ ‫را‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫آن‬ ‫تبع‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫نیتروژن‬
(Jamshidi et
al., 2011; Verma & Pandy, 2013)
‫ی‬ ‫مع‬ ‫و‬ ‫معکو‬ ‫رابط‬
‫نیتروژن‬ ‫بیش‬ ‫داری‬
‫دان‬
‫برا‬ ‫گیراه‬ ‫نیتروژن‬ ‫و‬
‫نشران‬ ‫نترایج‬ ‫شد‬ ‫مشاند‬ ‫زراعی‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ،‫جذب‬ ‫کارایی‬
‫کارایی‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫با‬ ‫دان‬ ‫نیتروژن‬ ‫بیش‬ ‫نمبستگی‬ ‫ک‬ ‫داد‬
‫بیش‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫صفات‬ ‫بیش‬ ‫نمبستگی‬ ‫بیشتریش‬ ‫اات‬ ‫دیگر‬
‫نترا‬ ‫شرد‬ ‫مشرانده‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫و‬ ‫دان‬ ‫نیتروژن‬
‫رابطر‬ ‫یج‬
‫ی‬ ‫مع‬ ‫بسیار‬ ‫و‬ ‫مثبت‬
‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫و‬ ‫دان‬ ‫نیتروژن‬ ‫بیش‬ ‫داری‬
‫نیرز‬ ‫گیراه‬ ‫کرل‬ ‫نیتروژن‬ ‫و‬ ‫دان‬ ‫نیتروژن‬ ‫بیش‬ ‫ارتبا‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬ ‫داد‬ ‫نشان‬
‫ی‬ ‫مع‬ ‫بسیار‬ ‫و‬ ‫مثبت‬ ‫رابط‬ ‫یک‬
‫می‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫دار‬
‫(جدو‬ ‫دند‬
0
)
‫نیتروژن‬ ‫کارایی‬
‫رداب‬ ‫م‬ ‫تیمرار‬ ‫کر‬ ‫داد‬ ‫نشران‬ ‫نتایج‬ :
-
‫و‬ ‫ردم‬ ‫گ‬
‫ماش‬
-
‫بدو‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫کارایی‬ ‫و‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫بهتریش‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫مصرف‬ ‫ن‬
‫حالی‬ ‫در‬ ‫دادند‬ ‫نشان‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫نیتروژن‬ ‫زراعی‬
‫ذرت‬ ‫تیمرار‬ ‫ک‬
-
‫و‬ ‫ردم‬ ‫گ‬
‫آیش‬
-
‫با‬ ‫دم‬ ‫گ‬
269
‫بر‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫مصرف‬ ‫نکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
‫ترتیرب‬
‫پاییش‬
‫بهترریش‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫کردند‬ ‫ثبت‬ ‫را‬ ‫زراعی‬ ‫و‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫تریش‬
b
e d
g
a
f
c
h
0.00
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
WR-W F-W MB-W C-W
Grani
Nitrogen
(%)
‫دان‬
‫ازت‬
(
‫درصد‬
)
‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬
Crop Rotation
First Year Second Year

10. 210
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
02
‫شمار‬ ،
‫ه‬
4
،
‫زمستان‬
0420
‫آیرش‬ ‫تیمرار‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫رانردمان‬
-
‫ذرت‬ ‫و‬ ‫ردم‬ ‫گ‬
-
‫تیمرار‬ ‫دو‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫داشرت‬ ‫ردم‬ ‫گ‬
‫داب‬ ‫م‬
-
‫با‬ ‫دم‬ ‫گ‬
089
‫و‬
269
‫و‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫مصرف‬ ‫نکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
‫ماش‬ ‫تیمار‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پس‬
-
‫با‬ ‫دم‬ ‫گ‬
269
‫نیترروژن‬ ‫کرود‬ ‫نکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
‫پاییش‬
‫(جدو‬ ‫دادند‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫راندمان‬ ‫تریش‬
2
‫مطالع‬ ‫در‬ )
‫تاثی‬ ‫مشاب‬ ‫ای‬
‫ر‬
‫ن‬ ‫کروددنی‬ ‫مختلف‬ ‫اطوح‬ ‫و‬ ‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬
‫شراخص‬ ‫برر‬ ‫یترروژن‬
‫نرای‬
‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫کارایی‬
‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫ک‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫نتایج‬ ،‫شد‬ ‫بررای‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫آیش‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬
-
‫اوب‬ ‫ت‬ ‫اایر‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫موروع‬ ‫ایش‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫نا‬
‫می‬ ‫باعث‬
‫برارد‬ ‫حداقل‬ ‫ب‬ ‫اوبی‬ ‫ت‬ ‫ام‬ ‫ن‬ ‫ایش‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫تلفات‬ ‫ک‬ ‫شود‬
‫تربچ‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬
‫ی‬ ‫روغ‬
-
‫کرا‬ ‫بیشرتریش‬ ‫دارای‬ ‫ردم‬ ‫گ‬
‫زراعری‬ ‫رایی‬
‫بر‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫ایش‬ ‫ک‬ ‫طوری‬ ‫ب‬ ،‫بود‬ ‫نیتروژن‬
‫نیترروژن‬ ‫کیلروگرم‬ ‫نرر‬ ‫ازای‬
‫اقتصادی‬ ‫عملکرد‬ ‫مصرفی‬
26
/
29
‫یافرت‬ ‫افرزایش‬ ‫نکترار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
‫تربچ‬ ‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫زراعی‬ ‫کارایی‬
‫ی‬ ‫روغ‬
-
‫برابرر‬ ‫ار‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫آیش‬ ‫اوب‬ ‫ت‬
-
‫نیترروژن‬ ‫کرود‬ ‫اقتصرادی‬ ‫بازده‬ ‫دیگر‬ ‫عبارت‬ ‫ب‬ ،‫بود‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫مصرفی‬
‫تربچ‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫در‬
‫ی‬ ‫روغ‬
-
‫ام‬ ‫ن‬ ‫برابر‬ ‫ا‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫کشرت‬ ‫رایرج‬ ‫نای‬
‫بود‬ ‫دم‬ ‫گ‬
(Nasri et al., 2015)
‫شکل‬
0
-
‫و‬ ‫سال‬ ‫متقابل‬ ‫اثر‬
‫کود‬
‫گیاه‬ ‫کل‬ ‫نیتروژن‬ ‫بر‬ ‫نیتروژن‬
Figure 2- Interaction of year and nitrogen fertilizer on total plant nitrogen
‫جدول‬
4
-
‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫با‬ ‫مرتبط‬ ‫صفات‬ ‫بین‬ ‫همبستگی‬ ‫ضرایب‬
Table 4- Correlation coefficients between traits related to plant nitrogen
GN
TN
NUpE
NUtE
NUE
NHI
GN
1.00
TN
0.93**
1.00
NUpE
-0.35**
-0.39**
1.00
NUtE
-0.93**
-0.88**
0.30*
1.00
NUE
-0.56**
-0.58**
0.96**
0.54**
1.00
NHI
0.96
**
0.97
**
-0.36
**
-0.79
**
-0.52
**
1.00
GN
، ‫دان‬ ‫نیتروژن‬ :
TN
:
،‫گیاه‬ ‫کل‬ ‫نیتروژن‬
NUpE
،‫جذب‬ ‫کارایی‬ :
NUtE
،‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ :
NUE
،‫نیتروژن‬ ‫زراعی‬ ‫کارایی‬ :
NHI
‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ :
SN: Grain Nitrogen, TN: Total Plant Nitrogen, NUpE: Nitrogen Uptake Efficiency, NUtE: Nitrogen Utilization Efficiency, NUE:
Nitrogen Agronomic Efficiency, NHI: Nitrogen Harvest Index
،‫جرذب‬ ‫کارایی‬ ‫نوع‬ ‫ا‬ ‫نر‬ ‫ک‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫صفات‬ ‫نمبستگی‬ ‫مطالع‬
‫ی‬ ‫مع‬ ‫و‬ ‫معکو‬ ‫رابط‬ ‫زراعی‬ ‫و‬ ‫فیزیولوژیکی‬
‫کاه‬ ، ‫دان‬ ‫نیتروژن‬ ‫با‬ ‫داری‬
‫و‬
‫زراعری‬ ‫کارایی‬ ‫بیش‬ ‫نمبستگی‬ ‫رریب‬ ‫باالتریش‬ ‫دادند‬ ‫نشان‬ ‫بوت‬ ‫کل‬
‫جذب‬ ‫و‬
(r = 0.96**)
‫ری‬ ‫مع‬ ‫رابطر‬ ‫ریش‬ ‫نمچ‬ ‫شرد‬ ‫دیده‬
‫بریش‬ ‫داری‬
‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫زراعی‬ ‫کارایی‬
(r = 0.54**)
‫کارایی‬ ‫و‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫و‬
‫تبدیل‬
(r = 0.3 *)
‫ی‬ ‫مع‬ ‫و‬ ‫معکو‬ ‫رابط‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬ ‫شد‬ ‫مشانده‬
‫داری‬
‫نی‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫بیش‬
‫کارایی‬ ‫انواع‬ ‫و‬ ‫تروژن‬
‫وجرود‬ ‫شده‬ ‫محااب‬ ‫نای‬
‫(جدو‬ ‫داشت‬
0
‫کرارایی‬ ‫کرانش‬ ‫باعرث‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫تامیش‬ ‫افزایش‬ )
‫می‬ ‫جذب‬
‫کرارایی‬ ‫نیترروژن‬ ‫بر‬ ‫گیاه‬ ‫داترای‬ ‫کانش‬ ‫بالعکس‬ ‫و‬ ‫گردد‬
‫افزایش‬ ‫را‬ ‫نیتروژن‬ ‫جذب‬
‫می‬
‫دند‬
(Yang et al., 2017)
‫نشان‬ ‫نتایج‬
‫می‬
‫کارایی‬ ‫ک‬ ‫دند‬
‫ب‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬
‫قابل‬ ‫طور‬
‫از‬ ‫توجهی‬
20
‫ب‬
0
/
21
‫دن‬ ‫طی‬ ‫در‬ ‫مهم‬ ‫غالت‬ ‫اکثر‬ ‫برای‬ ‫نیتروژن‬ ‫کیلوگرم‬ ‫بر‬ ‫کیلوگرم‬
09
‫در‬
‫نیتروژن‬ ‫کودنای‬ ‫مصرف‬ ‫افزایش‬ ‫دلیل‬ ‫ب‬ ‫عمدتا‬ ‫ک‬ ‫یافت‬ ‫کانش‬ ‫چیش‬
‫اات‬ ‫بوده‬ ‫مدت‬ ‫ایش‬ ‫در‬
(Zhang et al., 2008)
‫نش‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬ ‫نتایج‬
‫ک‬ ‫داد‬ ‫ان‬
‫زراعری‬ ‫کرارایی‬ ‫و‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫مقدار‬
‫اوب‬ ‫ت‬ ‫نم‬ ‫در‬
‫ب‬ ‫زراعی‬ ‫نای‬
‫ذرت‬ ‫جز‬
-
‫بر‬ ‫نسربت‬ ‫دوم‬ ‫ارا‬ ‫در‬ ‫ردم‬ ‫گ‬
f
e
c
d
b a
0.000
0.200
0.400
0.600
0.800
1.000
1.200
1.400
0 180 360
Total
crop
nitrogen
(%)
‫گیاه‬
‫کل‬
‫نیتروژن‬
‫نیتروژن‬ ‫کود‬
Nitrogen fertilizer
‫او‬ ‫اا‬ ‫دوم‬ ‫اا‬

11. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫جمع‬ ‫اعتضادی‬
‫تناوب‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارآمدی‬ ‫بررسی‬
‫زراعی‬ ‫مختلف‬ ‫های‬
211
‫دوم‬ ‫ارا‬ ‫در‬ ‫کارایی‬ ‫افزایش‬ ‫بیشتریش‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬ ‫یافت‬ ‫بهبود‬ ‫او‬ ‫اا‬
‫داب‬ ‫م‬ ‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫مربو‬
-
‫زراعری‬ ‫راوب‬ ‫ت‬ ‫بر‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پرس‬ ‫و‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫ماش‬
-
‫(شکل‬ ‫بود‬ ‫مربو‬ ‫دم‬ ‫گ‬
2
‫و‬
0
‫دم‬ ‫گ‬ ‫نقش‬ ‫البت‬ )
‫کربش‬ ‫بهبود‬ ‫در‬
‫مطالعرات‬ ‫گرفرت‬ ‫نادیرده‬ ‫نبایستی‬ ‫را‬ ‫خاک‬ ‫حاصلخیزی‬ ‫افزایش‬ ‫و‬ ‫آلی‬
‫می‬ ‫نشان‬
‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫زراعی‬ ‫گیانان‬ ‫اایر‬ ‫با‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫ارزش‬ ‫ک‬ ‫دند‬
‫کارایی‬ ‫افزایش‬ ‫برای‬ ‫ابزاری‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫وع‬ ‫ت‬ ‫حفظ‬ ‫اات‬ ‫آن‬ ‫تجاری‬ ‫ارزشی‬
‫نیتر‬ ‫ورودی‬ ‫از‬ ‫اارتفاده‬ ‫با‬ ‫ذرت‬ ‫و‬ ‫اویا‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫گیانانی‬ ‫عملکرد‬ ‫و‬
‫روژن‬
‫ب‬ ‫بود‬ ‫کمتر‬
‫ورود‬ ‫ک‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫مطالعات‬ ‫ایش‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫نتایج‬ ‫مثا‬ ‫وان‬ ‫ع‬
‫بر‬ ‫نیراز‬ ‫و‬ ‫یابد‬ ‫افزایش‬ ‫اویا‬ ‫و‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫عملکرد‬ ‫شد‬ ‫باعث‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫دنرد‬ ‫کرانش‬ ‫ذرت‬ ‫عملکررد‬ ‫رااندن‬ ‫حداکثر‬ ‫ب‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬
‫در‬ ‫ر‬ ‫بهی‬ ‫نیترروژن‬ ‫کرود‬ ‫میرزان‬ ‫کر‬ ‫داد‬ ‫نشران‬ ‫محققران‬ ‫برخی‬ ‫نتایج‬
‫تیمارنا‬
‫یافرت‬ ‫کرانش‬ ،‫شرد‬ ‫کشت‬ ‫اویا‬ ‫و‬ ‫ذرت‬ ‫با‬ ‫نمراه‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫ک‬ ‫یی‬
‫می‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫مزایای‬
‫خاک‬ ‫نیتروژن‬ ‫داترای‬ ‫نسبت‬ ‫افزایش‬ ‫ب‬ ‫بیشتر‬ ‫تواند‬
‫رابرایش‬
‫ر‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫رود‬
‫ر‬‫ک‬ ‫رارایی‬
‫ر‬‫ک‬ ‫رزایش‬
‫ر‬‫اف‬ ‫را‬
‫ر‬‫ت‬ ‫رود‬
‫ر‬‫ش‬ ‫داده‬ ‫ربت‬
‫ر‬‫نس‬ ‫راه‬
‫ر‬‫گی‬ ‫ررای‬
‫ر‬‫ب‬
‫معدنی‬
‫اازی‬
‫افرزایش‬ ‫ایش‬ ‫عامل‬ ‫آن‬ ‫کلش‬ ‫و‬ ‫کاه‬ ‫و‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫ریش‬ ‫بیومس‬
‫می‬ ‫داترای‬
‫باشد‬
(Gaudin et al., 2015)
‫کربش‬ ‫افزایش‬ ‫نقش‬ ‫البت‬
‫ترامیش‬ ‫افرزایش‬ ‫شررایط‬ ‫در‬ ‫حتی‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫بهبود‬ ‫در‬ ‫آلی‬
‫را‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬
‫کرانش‬ ،‫خراک‬ ‫حاصلخیزی‬ ‫بهبود‬ ‫گرفت‬ ‫نادیده‬ ‫نباید‬
‫رزایش‬
‫ر‬‫اف‬ ‫ررای‬
‫ر‬‫ب‬ ‫رل‬
‫ر‬‫دالی‬ ‫رریش‬
‫ر‬‫مهمت‬ ‫ررد‬
‫ر‬‫عملک‬ ‫رود‬
‫ر‬‫بهب‬ ‫و‬ ‫رروژن‬
‫ر‬‫نیت‬ ‫رات‬
‫ر‬‫تلف‬
‫کارایی‬
‫م‬ ‫گیاه‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫نای‬
‫ی‬
‫می‬ ‫ک‬ ،‫باشد‬
‫افرزایش‬ ‫پیامد‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫توان‬
‫و‬ ‫(مراش‬ ‫راوب‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫گیراه‬ ‫یرا‬ )‫داب‬ ‫(م‬ ‫ابز‬ ‫کود‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫گیانی‬ ‫بقایای‬
‫خاک‬ ‫اجرای‬ ‫و‬ ‫دم‬ ‫گ‬ ‫کلش‬ ‫و‬ ‫کاه‬ ‫حفظ‬ ،)‫ذرت‬
‫کرانش‬ ‫و‬ ‫حفافتی‬ ‫ورزی‬
‫دانست‬ ‫خاک‬ ‫خوردن‬ ‫نم‬ ‫ب‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫اکسیداایون‬
‫شکل‬
9
-
‫و‬ ‫سال‬ ‫متقابل‬ ‫اثر‬
‫زراعی‬ ‫تناوب‬
‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫بر‬
WR
:
،‫داب‬ ‫م‬
W
،‫دم‬ ‫گ‬ :
F
،‫آیش‬ :
C
‫ذرت‬ :
Figure 3- Interaction of year and crop rotation on ecological efficiency
WR: Wild Rocket, W: Wheat, F: Fallow, C: Corn
‫شکل‬
4
-
‫و‬ ‫سال‬ ‫متقابل‬ ‫اثر‬
‫زراعی‬ ‫تناوب‬
‫زراعی‬ ‫کارایی‬ ‫بر‬
WR
،‫داب‬ ‫م‬ :
W
،‫دم‬ ‫گ‬ :
F
،‫آیش‬ :
C
‫ذرت‬ :
Figure 4- Interaction of year and crop rotation on agronomic efficiency
WR: Wild Rocket, W: Wheat, F: Fallow, C: Corn
c
f
d
g
a
e
b
g
0.00
0.20
0.40
0.60
0.80
1.00
WR-W F-W MB-W C-W
ECological
efficiency
‫جذب‬
‫کارایی‬
‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬
Crop rotation
First Year Second Year
c
e
c
f
a
d
b
f
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
WR-W F-W MB-W C-W
Agronomic
efficiency
‫زراعی‬
‫کارایی‬
‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬
Crop rotation
First Year Second Year

12. 214
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
02
‫شمار‬ ،
‫ه‬
4
،
‫زمستان‬
0420
‫مطالعات‬ ‫نم‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫کارایی‬ ‫افزایش‬ ‫در‬ ‫کلیدی‬ ‫نکت‬ ‫ابرایش‬ ‫ب‬
‫قبیرل‬ ‫از‬ ‫ممکرش‬ ‫طریرق‬ ‫نر‬ ‫ب‬ ‫آلی‬ ‫کربش‬ ‫افزایش‬ ‫در‬ ‫ما‬ ‫نتایج‬ ‫با‬ ‫مشاب‬
‫دا‬ ‫کودنای‬ ،‫گیانی‬ ‫بقایای‬ ‫افزودن‬
‫ب‬ ‫مستمر‬ ‫کشت‬ ‫و‬ ‫ابز‬ ‫کود‬ ،‫می‬
‫ه‬ ‫وی‬
‫با‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫در‬
‫از‬ ‫ناشری‬ ‫آلری‬ ‫مرواد‬ ‫افرزایش‬ ‫رور‬ ‫م‬ ‫(بر‬ ‫بقوالت‬ ‫خانواده‬
‫زمران‬ ‫طری‬ ‫آن‬ ‫اکسیدااریون‬ ‫از‬ ‫جلوگیری‬ ‫و‬ ‫ریش‬ ‫ترشحات‬ ‫و‬ ‫بیومس‬
‫می‬ )‫آیش‬
‫باشد‬
(Musyoka et al., 2017)
.
‫نیتروژ‬ ‫کود‬ ‫مختلف‬ ‫اطوح‬ ‫و‬ ‫اا‬ ‫ش‬ ‫برنمک‬ ‫مطالع‬
‫کرارایی‬ ‫بر‬ ‫ن‬
‫نیتروژن‬ ‫زراعی‬
‫ار‬ ‫نرر‬ ‫در‬ ‫نیترروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫ک‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫نیز‬
‫حاصرلخیزی‬ ‫شرایط‬ ‫بهبود‬ ‫ک‬ ،‫یافت‬ ‫افزایش‬ ‫دوم‬ ‫اا‬ ‫در‬ ‫کودی‬ ‫مقدار‬
‫می‬ ‫خاک‬ ‫آلی‬ ‫کربش‬ ‫افزایش‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫خاک‬
‫بهبرود‬ ‫ایش‬ ‫اصلی‬ ‫دلیل‬ ‫تواند‬
‫کودی‬ ‫مقدار‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫افزایش‬ ‫ایش‬ ‫باشد‬
269
‫و‬
089
‫نکترار‬ ‫در‬ ‫کیلروگرم‬
‫کود‬
‫نتایج‬ ‫بود‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫تامیش‬ ‫بدون‬ ‫مقدار‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫بسیار‬ ‫نیتروژن‬
‫کرود‬ ‫ترامیش‬ ‫بردون‬ ‫شررایط‬ ‫در‬ ‫زراعری‬ ‫کرارایی‬ ‫ک‬ ‫داد‬ ‫نشان‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬
‫تیمار‬ ‫برابر‬ ‫دو‬ ‫تقریبا‬ ‫نیتروژن‬
269
‫می‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫کیلوگرم‬
‫کر‬ ،‫باشد‬
‫نشان‬
‫کروددنی‬ ‫بردون‬ ‫تیمار‬ ‫در‬ ‫خاک‬ ‫نیتروژن‬ ‫بازده‬ ‫بودن‬ ‫باالتر‬ ‫ده‬ ‫دن‬
‫(شکل‬ ‫اات‬
0
)
‫شکل‬
5
-
‫و‬ ‫سال‬ ‫متقابل‬ ‫اثر‬
‫کود‬
‫زراعی‬ ‫کارایی‬ ‫بر‬ ‫نیتروژن‬
Figure 5- Interaction of year and nitrogen fertilizer on agronomic efficiency
‫نیتتروژن‬ ‫برداشتت‬ ‫شاخص‬
‫تفراوت‬ ‫کر‬ ‫داد‬ ‫نشران‬ ‫نترایج‬ :
‫ی‬ ‫مع‬
‫برداشرت‬ ‫شراخص‬ ‫میزان‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫اطوح‬ ‫نم‬ ‫بیش‬ ‫داری‬
‫وجود‬ ‫نیتروژن‬
‫ایش‬ ‫رمش‬ ،‫دارد‬
‫افرزایش‬ ‫باعرث‬ ‫کرود‬ ‫تامیش‬ ‫افزایش‬ ‫ک‬
‫داب‬ ‫م‬ ‫تیمار‬ ‫شد‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬
-
‫با‬ ‫دم‬ ‫گ‬
269
‫در‬ ‫کیلروگرم‬
‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫تامیش‬ ‫افزایش‬ ‫علت‬ ‫ب‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫نکتار‬
‫طریرق‬ ‫از‬ ‫نم‬
‫برداشرت‬ ‫شراخص‬ ‫بهترریش‬ ‫شرده‬ ‫کشرت‬ ‫ابز‬ ‫کود‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫نم‬ ‫و‬ ‫کود‬
‫ماش‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پس‬ ،‫داد‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫نیتروژن‬
-
‫د‬ ‫گ‬
‫با‬ ‫م‬
269
‫نکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
‫ذرت‬ ‫تیمارنای‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫داشت‬ ‫را‬ ‫عملکرد‬ ‫بهتریش‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬
-
‫دم‬ ‫گ‬
‫آیش‬ ‫و‬
-
‫بر‬ ‫نیترروژن‬ ‫کود‬ ‫تامیش‬ ‫بدون‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫عملکررد‬ ‫بردتریش‬ ‫ترتیرب‬
‫(جدو‬ ‫دادند‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬
2
‫نقش‬ ‫وجود‬ ‫با‬ ‫البت‬ )
‫برداشر‬ ‫شراخص‬ ‫افرزایش‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫تامیش‬ ‫موثر‬ ‫بسیار‬
‫ایرش‬ ‫در‬ ‫ت‬
‫می‬ ‫نشان‬ ‫مطالعات‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫نتایج‬ ،‫تحقیق‬
‫برداشرت‬ ‫شراخص‬ ‫کر‬ ‫دند‬
‫مختلف‬ ‫اطوح‬ ‫جمل‬ ‫از‬ ‫آزمایش‬ ‫مختلف‬ ‫تیمارنای‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫نیتروژن‬
‫آن‬ ‫نگرفت‬ ‫قرار‬ ‫نیتروژن‬ ‫تامیش‬
‫برداشرت‬ ‫شراخص‬ ‫ک‬ ‫د‬ ‫نست‬ ‫معتقد‬ ‫نا‬
‫شاخص‬ ‫جمل‬ ‫از‬ ‫نیتروژن‬
‫نای‬
‫ی‬
‫خصوصریات‬ ‫بر‬ ‫وابست‬ ‫بیشتر‬ ‫ک‬ ‫اات‬
‫مورد‬ ‫رقم‬ ‫ژنوتیسی‬
‫عوامرل‬ ‫تراثیر‬ ‫تحرت‬ ‫کمترر‬ ‫و‬ ‫اارت‬ ‫ردم‬ ‫گ‬ ‫مطالعر‬
‫تغذی‬ ‫مدیریت‬ ‫یا‬ ‫مدیریتی‬
‫مری‬ ‫قررار‬ ‫گیاه‬ ‫ای‬
‫گیررد‬
(Ebrahimian et
al., 2012)
‫می‬ ‫نشان‬ ‫مطالعات‬ ‫برخی‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫البت‬
‫شاخص‬ ‫ک‬ ‫د‬ ‫دن‬
‫لریکش‬ ،‫باشرد‬ ‫مری‬ ‫ژنوتیرپ‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫عمدتا‬ ‫اگرچ‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬
‫نبایستی‬
‫چشرم‬ ‫نیترروژن‬ ‫کارآمرد‬ ‫مصررف‬ ‫مروثر‬ ‫نقرش‬ ‫از‬
‫کررد‬ ‫پوشری‬
(Musyoka et al., 2017)
‫راوب‬ ‫ت‬ ‫ش‬ ‫واکر‬ ‫کر‬ ‫داد‬ ‫نشران‬ ‫نترایج‬ ‫مشاب‬ ‫مطالع‬ ‫یک‬ ‫در‬
‫نرای‬
‫شراخص‬ ‫دیگر‬ ‫عبارتی‬ ‫ب‬ ‫بود‬ ‫متفاوت‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫مصرف‬ ‫ب‬ ‫مختلف‬
‫اوب‬ ‫ت‬ ‫بیش‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬
‫مع‬ ‫اختالف‬ ‫مختلف‬ ‫نای‬
‫ی‬
‫نشران‬ ‫داری‬
‫حالی‬ ‫در‬ ،‫داد‬
‫نیترروژن‬ ‫برداشرت‬ ‫شاخص‬ ‫بر‬ ‫تاثیری‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫ک‬
‫آن‬ ‫نداشت‬
، ‫نیتروژنر‬ ‫کرود‬ ‫زیراد‬ ‫مصرف‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫ک‬ ‫بودند‬ ‫معتقد‬ ‫نا‬
‫نمی‬ ‫شده‬ ‫جذب‬ ‫ارافی‬ ‫نیتروژن‬
‫تاثیر‬ ‫اقتصادی‬ ‫عملکرد‬ ‫افزایش‬ ‫در‬ ‫تواند‬
‫مصررف‬ ‫افرزایش‬ ‫با‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫لذا‬ ،‫باشد‬ ‫داشت‬ ‫دانی‬ ‫چ‬
‫نیت‬
‫کرانش‬ ‫باعرث‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫یافت‬ ‫نخواند‬ ‫افزایش‬ ‫گیاه‬ ‫نیاز‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫روژن‬
‫مری‬ ‫شاخص‬ ‫ایش‬
‫گرردد‬
(Nasri et al., 2015)
‫و‬ ‫ی‬ ‫حسری‬
‫نمکراران‬
(
Hosseini et al., 2013
‫نیرز‬ )
‫را‬ ‫نیترروژن‬ ‫ترامیش‬ ‫مصررف‬ ‫افرزایش‬
‫کانش‬ ‫باعث‬
‫دانسر‬ ‫نیترروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬
‫عردم‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫علرت‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫ت‬
‫د‬ ‫دانست‬ ‫نیتروژن‬ ‫جذب‬ ‫میزان‬ ‫با‬ ‫ااب‬ ‫مت‬ ‫دان‬ ‫ب‬ ‫نیتروژن‬ ‫تخصیص‬
‫ررف‬
‫ر‬‫مص‬ ‫ررایط‬
‫ر‬‫ش‬ ‫در‬ ‫ر‬
‫ر‬‫ک‬ ‫داد‬ ‫ران‬
‫ر‬‫نش‬ ‫ریش‬
‫ر‬ ‫نمچ‬ ‫رایج‬
‫ر‬‫نت‬
269
‫و‬
089
a
c
e
a
b
d
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
40.0
45.0
0%N 50%N 100%N
Agronomic
efficiency
‫زراعی‬
‫کارایی‬
‫نیتروژن‬ ‫کود‬
Nitrogen fertilizer
First Year Second Year

13. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫جمع‬ ‫اعتضادی‬
‫تناوب‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارآمدی‬ ‫بررسی‬
‫زراعی‬ ‫مختلف‬ ‫های‬
214
‫دوم‬ ‫اا‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫نکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
‫مصررف‬ ‫صرورت‬ ‫در‬ ‫افزایش‬ ‫ایش‬ ‫ک‬ ،‫یافت‬ ‫افزایش‬ ‫او‬ ‫اا‬ ‫ب‬ ‫نسبت‬
269
‫کیلوگرم‬
‫حالی‬ ‫در‬ ‫بود‬ ‫بیشتر‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫نکتار‬ ‫در‬
‫شررایط‬ ‫در‬ ‫ک‬
‫ی‬ ‫مع‬ ‫کانش‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫تامیش‬ ‫بدون‬
‫داری‬
‫کوتاه‬ ‫در‬ ‫حداقل‬ ‫لذا‬ ‫دارد‬
‫نیترروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫افزایش‬ ‫برای‬ ‫مدت‬
‫زراعری‬ ‫مردیریت‬ ‫شررایط‬ ‫اعمرا‬ ‫برا‬ ‫حتی‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫حداقلی‬ ‫تامیش‬
‫اارتفاده‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫بهبودیافت‬
‫کرردن‬ ‫وارد‬ ‫و‬ ‫آیرش‬ ‫حرذف‬ ،‫اربز‬ ‫کرود‬ ‫از‬
‫در‬ ،‫شرود‬ ‫ااتفاده‬ ‫بایستی‬ ‫گیانی‬ ‫بقایای‬ ‫برگرداندن‬ ‫و‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫بقوالت‬
‫شراخص‬ ‫کرانش‬ ‫باعرث‬ ‫اقتصرادی‬ ‫عملکررد‬ ‫کرانش‬ ‫صورت‬ ‫ایش‬ ‫غیر‬
‫(شکل‬ ‫گردید‬ ‫خواند‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬
6
)
‫شکل‬
6
-
‫و‬ ‫سال‬ ‫متقابل‬ ‫اثر‬
‫کود‬
‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫بر‬ ‫نیتروژن‬
Figure 6- Interaction of year and nitrogen fertilizer on nitrogen harvest index
‫ری‬ ‫مع‬ ‫بسیار‬ ‫و‬ ‫مثبت‬ ‫رابط‬ ‫صفات‬ ‫نمبستگی‬ ‫ررایب‬ ‫مطالع‬
‫داری‬
‫داد‬ ‫نشران‬ ‫نیترروژن‬ ‫برداشرت‬ ‫شراخص‬ ‫و‬ ‫کراه‬ ‫و‬ ‫دانر‬ ،‫کرل‬ ‫ازت‬ ‫بیش‬
‫ی‬ ‫مع‬ ‫و‬ ‫معکو‬ ‫رابط‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬
‫کارایی‬ ‫بیش‬ ‫داری‬
‫نیتروژن‬ ‫مختلف‬ ‫نای‬
‫نی‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫و‬
‫بریش‬ ‫نمبسرتگی‬ ‫بهترریش‬ ‫داشرت‬ ‫وجرود‬ ‫ترروژن‬
‫شد‬ ‫مشانده‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬
(r = -0.79**)
‫زراعی‬ ‫کارایی‬ ‫ب‬ ‫مربو‬ ‫نمبستگی‬ ‫رریب‬ ‫بیشتریش‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬
(r =
-0.52**)
‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫و‬
(r = -0.36**)
‫کرارایی‬ ‫بیشرتر‬ ‫ارتبا‬ ‫بود‬
‫نیترر‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫با‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫یا‬ ‫تبدیل‬
‫بر‬ ‫مررتبط‬ ‫دقیقرا‬ ‫وژن‬
‫آن‬ ‫اقتصادی‬ ‫عملکرد‬ ‫ب‬ ‫نیتروژن‬ ‫تخصیص‬ ‫نحوه‬ ‫و‬ ‫کارایی‬ ‫ایش‬ ‫تعریف‬
‫می‬ ‫شاخص‬ ‫ایش‬ ‫با‬ ‫نمبستگی‬ ‫بیشتریش‬ ‫باعث‬ ‫ک‬ ‫اات‬
‫(جدو‬ ‫گردد‬
0
)
‫نتیجه‬
‫گیری‬
‫دانر‬ ‫و‬ ‫کراه‬ ‫نیتروژن‬ ‫میزان‬ ‫بر‬ ‫دو‬ ‫نر‬ ‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬
‫اارتف‬ ،‫آیرش‬ ‫حرذف‬ ‫و‬ ‫مسرتمر‬ ‫کشت‬ ‫بودند‬ ‫تاثیرگذار‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫گیراه‬ ‫از‬ ‫اده‬
‫حفظ‬ ‫و‬ ‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫غالت‬ ‫یا‬ ‫بقوالت‬ ‫خانواده‬ ‫گیانان‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫پوششی‬
‫آن‬ ‫تبرع‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫خاک‬ ‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫و‬ ‫کربش‬ ‫ترایب‬ ‫افزایش‬ ‫ب‬ ‫جر‬ ‫م‬ ‫بقایا‬
‫در‬ ‫نیتروژن‬ ‫ت‬ ‫غل‬ ‫افزایش‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬ ‫و‬ ‫گیانی‬ ‫بیومس‬ ‫افزایش‬ ‫ب‬ ‫جر‬ ‫م‬
، ‫مشاب‬ ‫نیتروژن‬ ‫کود‬ ‫مصرف‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫ک‬ ‫طوری‬ ‫ب‬ ‫گردید‬ ‫گیاه‬ ‫بافت‬
‫م‬
‫اوب‬ ‫ت‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫گیاه‬ ‫بافت‬ ‫محتوی‬ ‫نیتروژن‬ ‫قدار‬
‫متفراوت‬ ‫مختلف‬ ‫نای‬
‫داب‬ ‫م‬ ‫زراعی‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫بود‬
-
‫ب‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫کرود‬ ‫ترامیش‬ ‫برا‬ ‫کر‬ ‫گرامی‬ ‫ن‬ ‫ه‬ ‫ویر‬
( ‫نیتروژن‬
269
‫یا‬
089
‫در‬ ‫کیلوگرم‬
،‫برود‬ ‫نمرراه‬ )‫نیترروژن‬ ‫کرود‬ ‫نکتار‬
‫اوب‬ ‫ت‬ ‫اایر‬ ‫از‬ ‫بیش‬
‫نیترروژن‬ ‫محتروی‬ ‫افزایش‬ ‫باعث‬ ‫دیگر‬ ‫زراعی‬ ‫نای‬
)‫کاه‬ ‫و‬ ‫(دان‬ ‫گیاه‬
‫و‬ ‫رداب‬ ‫م‬ ‫بیرومس‬ ‫براالی‬ ‫حجرم‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫ک‬ ،‫گردید‬
‫تجزی‬
‫برود‬ ‫پراییش‬ ‫نیتروژن‬ ‫ب‬ ‫کربش‬ ‫نسبت‬ ‫علت‬ ‫ب‬ ‫بقایا‬ ‫باالی‬ ‫پذیری‬
‫تجزی‬ ‫دلیل‬ ‫ب‬ ‫نم‬ ‫ماش‬
‫نیتروژن‬ ‫تثبیت‬ ‫قابلیت‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬ ‫و‬ ‫باال‬ ‫پذیری‬
‫البتر‬ ‫کر‬ ،‫داشرت‬ ‫گیاه‬ ‫نیتروژن‬ ‫محتوی‬ ‫افزایش‬ ‫ب‬ ‫خوبی‬ ‫بسیار‬ ‫پااخ‬
‫ماش‬ ‫بقایا‬ ‫کمتر‬ ‫مقدار‬ ‫احتماال‬
،‫خراک‬ ‫بر‬ ‫شرده‬ ‫برگردانده‬ ‫آلی‬ ‫کربش‬ ‫و‬
‫زراعری‬ ‫راوب‬ ‫ت‬ ‫داد‬ ‫نشران‬ ‫کمترر‬ ‫رداب‬ ‫م‬ ‫ب‬ ‫نسبت‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫مزیت‬ ‫میزان‬
‫داب‬ ‫م‬
-
‫زراعری‬ ‫کرارایی‬ ‫و‬ ‫جرذب‬ ‫کارایی‬ ‫افزایش‬ ‫باعث‬ ‫یش‬ ‫نمچ‬ ‫دم‬ ‫گ‬
‫آلری‬ ‫کرربش‬ ‫افرزایش‬ ‫از‬ ‫ناشری‬ ‫خراک‬ ‫شررایط‬ ‫بهبرود‬ ‫گردیرد‬ ‫نیتروژن‬
‫مهم‬
‫افر‬ ‫برود‬ ‫نیترروژن‬ ‫زراعری‬ ‫و‬ ‫جرذب‬ ‫کارایی‬ ‫بهبود‬ ‫علت‬ ‫تریش‬
‫زایش‬
‫کرانش‬ ‫و‬ ‫نیترروژن‬ ‫و‬ ‫آلری‬ ‫کرربش‬ ‫افرزایش‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫خاک‬ ‫حاصلخیزی‬
‫مهم‬ ‫آن‬ ‫تلفات‬
‫نمان‬ ‫البت‬ ‫بودند‬ ‫نیتروژن‬ ‫کارایی‬ ‫بهبود‬ ‫دالیل‬ ‫تریش‬
‫طور‬
‫کرانش‬ ‫نیترروژن‬ ‫کارایی‬ ‫نیتروژن‬ ‫تامیش‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ ‫بود‬ ‫ار‬ ‫انت‬ ‫قابل‬ ‫ک‬
‫ترامیش‬ ‫مردت‬ ‫کوتراه‬ ‫در‬ ‫حرداقل‬ ‫کر‬ ‫داد‬ ‫نشران‬ ‫وروح‬ ‫ب‬ ‫نتایج‬ ‫یافت‬
‫کود‬ ‫حداقلی‬
( ‫نیتروژن‬
089
‫شررایط‬ ‫اعمرا‬ ‫با‬ ‫حتی‬ )‫نکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگرم‬
‫و‬ ‫آیرش‬ ‫حرذف‬ ،‫ابز‬ ‫کود‬ ‫از‬ ‫ااتفاده‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫بهبودیافت‬ ‫زراعی‬ ‫مدیریت‬
‫انجام‬ ‫بایستی‬ ‫گیانی‬ ‫بقایای‬ ‫برگرداندن‬ ‫و‬ ‫اوب‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫بقوالت‬ ‫کردن‬ ‫وارد‬
‫و‬ ‫گیراه‬ ‫نیترروژن‬ ‫محتروای‬ ‫کرانش‬ ‫باعرث‬ ‫صرورت‬ ‫ایرش‬ ‫غیر‬ ‫در‬ ،‫شود‬
‫خواند‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬
‫شد‬
d
c
b
e
c
a
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
60.0
70.0
80.0
0%N 50%N 100%N
Nitrogen
harvest
index
‫نیتروژن‬
‫برداشت‬
‫شاخص‬
‫نیتروژن‬ ‫کود‬
Nitrogen fertilizer
First Year Second Year

14. 212
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
02
‫شمار‬ ،
‫ه‬
4
،
‫زمستان‬
0420
References
1. Alhameid, A., Ibrahim, M., Kumar, S., Sexton, P., & Schumacher, T. (2017). Soil organic carbon changes
impacted by crop rotational diversity under no‐till farming in South Dakota, USA. Soil Science Society of
America Journal, 81, 868-877. https://doi.org/10.2136/sssaj2016.04.0121
2. Carbon to Nitrogen Ratios in Cropping Systems (USDA). (2011). Retrieved from:
https://www.nrcs.usda.gov/Internet/FSE_DOCUMENTS/nrcseprd331820.pdf
3. Chavarria, D. N., Verdenelli, R. A., Serri, D. L., Restovich, S. B., Andriulo, A. E., Meriles, J. M., & Vargas-Gil, S.
(2016). Effect of cover crops on microbial community structure and related enzyme activities and macronutrient
availability. European Journal of Soil Biology, 76, 74-82. https://doi.org/10.1016/j.ejsobi.2016.07.002
4. Coombs, C., Lauzon, J. D., Deen, B., & Van Eerd, L. L. (2017). Legume cover crop management on nitrogen
dynamics and yield in grain corn systems. Field Crops Research, 201, 75-85.
https://doi.org/10.1016/j.fcr.2016.11.001
5. de Oliveira Silva, A., Ciampitti, I. A., Slafer, G. A., & Lollato, R. P. (2020). Nitrogen utilization efficiency in
wheat: A global perspective. European Journal of Agronomy, 114, 126008.
https://doi.org/10.1016/j.eja.2020.126008
6. Dikgwatlhe, S. B., Chen, Z. -D., Lal, R., Zhang, H. -L., & Chen, F. (2014). Changes in soil organic carbon and
nitrogen as affected by tillage and residue management under wheat–maize cropping system in the North China
Plain. Soil and Tillage Research, 144, 110-118. https://doi.org/10.1016/j.still.2014.07.014
7. Dordas, C. A., & Sioulas, C. (2009). Dry matter and nitrogen accumulation, partitioning, and retranslocation in
safflower (Carthamus tinctorius L.) as affected by nitrogen fertilization. Field Crops Research, 110, 35-43.
https://doi.org/10.1016/j.fcr.2008.06.011
8. Duan, J., Shao, Y., He, L., Li, X., Hou, G., Li, S., Feng, W., Zhu, Y., Wang, Y., & Xie, Y. (2019). Optimizing
nitrogen management to achieve high yield, high nitrogen efficiency and low nitrogen emission in winter
wheat. Science of the Total Environment, 697, 134088. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2019.134088
9. Ebrahimian, A., Kouchaki, A. R., Mahallati, M. N., Khorramdel, S., & Beheshti, A. R. (2012). The effect of
different tillage systems and crop residues on the efficiency of nitrogen uptake and consumption in Wheat
(Triticum aestivum L.). Cereal Research, 6. (in Persian).
10. Gan, Y., Liang, C., Chai, Q., Lemke, R. L., Campbell, C. A., & Zentner, R. P. (2014). Improving farming practices
reduces the carbon footprint of spring wheat production. Nature Communications, 5, 1-13.
https://doi.org/10.1038/ncomms6012
11. Gaudin, A. C., Janovicek, K., Deen, B., & Hooker, D. C. (2015). Wheat improves nitrogen use efficiency of maize
and soybean-based cropping systems. Agriculture, Ecosystems & Environment, 210, 1-10.
https://doi.org/10.1016/j.agee.2015.04.034
12. Hosseini, R. S, Gashi, S., Soltani, A., Kalateh, M., & Zahed, M. 2013. The effect of nitrogen fertilizer on nitrogen
use efficiency indices in wheat cultivars (Triticum aestivum L.). Iranian Agricultural Research, 11, 300-306. (in
Persian).
13. Jamshidi, A., Qalavand, A., Sefidkan, F., & Tappeh, M. M. G. (2011). The effect of application of different
nutritional systems (organic, chemical, biological and integrated) on the performance and concentration of foliar
elements And fennel seeds. Environmental Science, 8, 72-59. (in Persian).
14. Khamdi, F., Mesgarbashi, M., Hasibi, P., Farzaneh, M., & Zamir, N. A. (2015). The effect of plant residues and
different levels of nitrogen fertilizer on the quality and concentration of micronutrients in wheat grain. Applied
Agricultural Research, 28, 158-166. (in Persian with English abstract).
15. Liang, S., Li, Y., Zhang, X., Sun, Z., Sun, N., Duan, Y., Xu, M., & Wu, L. (2018). Response of crop yield and
nitrogen use efficiency for wheat-maize cropping system to future climate change in northern China. Agricultural
and Forest Meteorology, 262, 310-321. https://doi.org/10.1016/j.agrformet.2018.07.019
16. Mazzoncini, M., Sapkota, T. B., Barberi, P., Antichi, D., & Risaliti, R. (2011). Long-term effect of tillage,
nitrogen fertilization and cover crops on soil organic carbon and total nitrogen content. Soil and Tillage Research,
114, 165-174. https://doi.org/10.1016/j.still.2011.05.001
17. Moshiri, F., Tehrani, M. M., Shahabi, A. A., Keshavarz, P., Khogar, Z., Feyzi, V., Asadi, H., Samavat, S., Sedri,
M. H., Rashidi, N., Soadat., S., & Khademi, Z. (2014). Instructions for integrated management of soil and wheat
nutrition. Soil and Water Research Institute. (in Persian).
18. Musyoka, M. W., Adamtey, N., Bünemann, E. K., Muriuki, A. W., Karanja, E. N., Mucheru-Muna, M., Fiaboe, K.
K., & Cadisch, G. (2019). Nitrogen release and synchrony in organic and conventional farming systems of the
Central Highlands of Kenya. Nutrient Cycling in Agroecosystems, 113, 283-305. https://doi.org/10.1007/s10705-
019-09978-z
19. Musyoka, M. W., Adamtey, N., Muriuki, A. W., & Cadisch, G. (2017). Effect of organic and conventional
farming systems on nitrogen use efficiency of potato, maize and vegetables in the Central highlands of Kenya.
European Journal of Agronomy, 86, 24-36. https://doi.org/10.1016/j.eja.2017.02.005