SlideShare a Scribd company logo
1 of 15
Download to read offline
Iranian Journal of Field Crops Research
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
Research Article
Vol. 21, No. 2, Summer 2023, p. 143-157
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield
and Yield Components of Two Potato Cultivars under Quchan Conditions
M. Nouri1
, M. Jahan 2*
, H. R. Khazaei 2
, M. Nassiri-Mahallati 2
, K. Shojaei3
Received: 31-10-2021
Revised: 16-11-2021
Accepted: 29-11-2021
How to cite this article:
Nouri, M., Jahan, M., Khazaei, H. R., Nasiri-Mahallati, M., & Shojaei, K. (2023). Evaluation
of The Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield and Yield Components
of Two Potato Cultivars under Quchan Conditions. Iranian Journal of Field Crops Research,
21(2), 143-157. (in Persian with English abstract).
https://doi.org/10.22067/jcesc.2021.73363.1107
Introduction
Nitrogen (N) is one of the main limiting factors in agroecosystems all around the world. However, high
application rates of N fertilizers would lead to negative environmental consequences. Reduction of N fertilizers
consumption decreases production costs and environmental pollution. Therefore, N efficiency to be enhanced
due to the high N fertilizer cost and required measures to prevent the waste of N. Cultivation of diverse crop
cultivars with higher resources absorption and utilization efficiency is one of the major approaches in sustainable
agriculture that would result in the effective use of natural and chemical inputs and reduce significantly the
environmental risks. Quchan City is one of the potato production poles in Khorasan Razavi province. In this
region, large amounts of N fertilizers annually are consumed in the potato agroecosystem. Therefore, the potato
of the present study was evaluating N uptake and utilization efficiency, and finally, N uses efficiency in the
potato agroecosystem of Quchan.
Materials and Methods
This experiment was performed in the cropping year of 2020-21 in Quchan located in Khorasan Razavi
province. A split plots arrangement based on a randomized complete block design with three replications was
conducted. Different nitrogen application rates (0, 50, 100, and 150 kg of pure nitrogen per hectare) were
assigned to the main plot and the sub-plot factor consisted of two potato cultivars, Agria and Arinda. To
calculate the efficiency of nitrogen application, the amount of nitrogen in the soil was also considered. Equations
(1 to 3) were used to calculate nitrogen efficiencies:
Eq. 1
Eq. 2
Eq. 3
Results and Discussion
The results of the analysis of variance showed that the effect of nitrogen fertilizer and cultivar on yield was
significant. At the same levels of nitrogen, the Arinda cultivar had a higher yield and with increasing nitrogen
application, an increase in yield was observed in both Agria and Arinda cultivars. The effect of nitrogen
application and cultivar on nitrogen uptake, utilization, and use efficiency was significant (p≤0.01). Comparing
1- Ph.D. Student, Department of Agrotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad,
Iran
2- Professor, Department of Agrotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
3- Assistant Professor, Research and Education Center for Agriculture and Natural Resources of Khorasan Razavi
Province, Mashhad, Iran
(*- Corresponding Author Email: jahan@ferdowsi.um.ac.ir)
https://doi.org/10.22067/jcesc.2021.73363.1107
411
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
1
،
‫تابستان‬
2411
the interaction of nitrogen and cultivar on nitrogen utilization efficiency, showed that the Arinda cultivar had
higher efficiency than the Agria cultivar.
Conclusion
By increasing the amount of nitrogen fertilizer application, improvement was achieved in most of the
evaluated characteristics of potato cultivars, including yield. Arinda cultivar had better conditions in terms of
tuber yield and nitrogen uptake, utilization, and use efficiency compared to Agria.
Keywords: Environmental health, Fertilization management, Harvest index, Nitrogen efficiency, Tuber
nitrogen percentage
،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫نوری‬
‫اثر‬
‫کاربرد‬ ‫مقدار‬
‫بهره‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬
‫ب‬ ‫آن‬ ‫وری‬
‫عملکر‬ ‫ر‬
‫د‬
...
411
‫نشریه‬
‫پ‬
‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ژوهشهای‬
Homepage: https://jcesc.um.ac.ir
‫پژوهشی‬ ‫مقاله‬
‫جلد‬
12
‫شماره‬ ،
1
،
‫تابستان‬
2411
‫ص‬ ،
251
-
241
‫اثر‬
‫کاربرد‬ ‫مقدار‬
‫بهره‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬
‫آن‬ ‫وری‬
‫ب‬
‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫ر‬
‫دو‬
‫سی‬ ‫رقم‬
‫ب‬
‫در‬ ‫زمینی‬
‫قوچان‬ ‫شرایط‬
‫نوری‬ ‫محسن‬
2
،
‫جهان‬ ‫محسن‬
1
*
،
‫خزاعی‬ ‫حمیدرضا‬
1
،
‫محالتی‬ ‫نصیری‬ ‫مهدی‬
1
،
‫شجاعی‬ ‫کوروش‬
1
:‫دریافت‬ ‫تاریخ‬
90
/
90
/
0099
:‫پذیرش‬ ‫تاریخ‬
90
/
90
/
0099
‫چکیده‬
‫آزمایش‬
‫در‬
‫سال‬
‫زراع‬
‫ی‬
0900
-
0900
‫در‬
‫شهرستان‬
‫قوچان‬
‫ب‬
‫ه‬
‫صورت‬
‫کرت‬
‫خردشده‬ ‫های‬
‫بلوك‬ ‫طرح‬ ‫پایه‬ ‫بر‬
‫در‬ ‫تصادفی‬ ‫کامل‬ ‫های‬
‫سه‬
‫اجارا‬ ‫تکررار‬
‫عامل‬ .‫شد‬
‫کرت‬
‫سطح‬ ‫چهار‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫میزان‬ ‫اصلی‬
‫صفر‬
،
09
،
099
‫و‬
009
‫خراص‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬
‫هکترار‬ ‫در‬
‫عامرل‬ ‫و‬
‫کررت‬
‫رقر‬ ‫دو‬ ‫فرعری‬
‫سیب‬
‫شامل‬ ‫زمینی‬
‫ارقا‬
‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫میزان‬ ‫اثر‬ .‫بودجد‬ ‫آریندا‬ ‫و‬ ‫اگریا‬
‫رق‬ ‫و‬
‫ب‬ ‫مطاصعه‬ ‫مورد‬ ‫صفات‬ ‫تما‬ ‫بر‬
‫ه‬
‫تعداد‬ ‫جز‬
‫کل‬
‫معنی‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫غده‬
‫وصری‬ ،‫برود‬ ‫دار‬
‫آن‬ ‫برهمکنش‬ ‫اثر‬
‫ها‬
‫معنی‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫غده‬ ‫کل‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ ‫متوسط‬ ‫غده‬ ‫تعداد‬ ‫بر‬ ‫فقط‬
.‫شد‬ ‫دار‬
‫ب‬
‫ی‬
‫شتر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫تعداد‬
‫غده‬
‫ها‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ی‬
‫ز‬
‫به‬
‫رق‬
‫اگریا‬
‫با‬
‫م‬
‫ی‬
‫اجگ‬
‫ی‬
‫ن‬
9
/
9
‫غده‬
‫در‬
‫بوته‬
‫تعلق‬
‫داشت‬
.
‫ب‬
‫ی‬
‫شتر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫عملکرد‬
‫مربوط‬
‫به‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مار‬
009
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫خاص‬
‫رق‬
‫آریندا‬
‫با‬
‫م‬
‫ی‬
‫اجگ‬
‫ی‬
‫ن‬
‫توص‬
‫ی‬
‫د‬
91000
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫در‬
‫هکترار‬
‫و‬
‫کمترر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫عملکررد‬
‫مربوط‬
‫به‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مار‬
‫بدون‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫رق‬
‫اگریا‬
‫با‬
‫م‬
‫ی‬
‫اجگ‬
‫ی‬
‫ن‬
‫توص‬
‫ی‬
‫د‬
50010
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫در‬
‫هکتار‬
‫بو‬
‫د‬
.
‫کارایی‬
،‫مصرف‬
‫کارایی‬
‫جذب‬
‫و‬
‫کارایی‬
‫تبرد‬
‫ی‬
‫ل‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترروژن‬
‫در‬
‫رقر‬
‫آریندا‬
‫ب‬
‫ی‬
‫شتر‬
‫از‬
‫رق‬
‫اگریا‬
‫بود‬
.
‫رق‬
‫آر‬
‫ی‬
‫ندا‬
‫با‬
‫م‬
‫ی‬
‫اجگ‬
‫ی‬
‫ن‬
500
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫غده‬
‫بر‬
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫جذب‬
‫شده‬
‫در‬
‫هکتار‬
‫از‬
‫کارایی‬
‫تبد‬
‫ی‬
‫ل‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫باالتر‬
‫ی‬
‫جسبت‬
‫به‬
‫رق‬
‫اگر‬
‫ی‬
‫ا‬
‫با‬
000
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫غده‬
‫بر‬
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫جذب‬
‫شده‬
‫در‬
‫هکتار‬
‫برخوردار‬
‫بود‬
.
‫ب‬
‫ی‬
‫شتر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫اختالف‬
‫دو‬
‫رق‬
‫در‬
‫کارایی‬
‫تبد‬
‫ی‬
‫ل‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫مربوط‬
‫به‬
‫سطح‬
‫بدون‬
‫مصرف‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫کمتر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫اختالف‬
‫مربوط‬
‫به‬
‫سطح‬
009
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫خاص‬
‫در‬
‫هکتار‬
‫بود‬
‫ب‬ .
‫ه‬
‫جهرت‬ ‫مناسب‬ ‫رق‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫جشان‬ ‫جتایج‬ ،‫کلی‬ ‫طور‬
‫مصرف‬ ‫سطح‬ ‫با‬ ‫آریندا‬ ‫رق‬ ،‫قوچان‬ ‫منطقه‬ ‫در‬ ‫کشت‬
009
‫خاص‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬
‫بهره‬ ‫جظر‬ ‫از‬ ‫تنها‬ ‫جه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫هکتار‬ ‫در‬
‫اگریرا‬ ‫بره‬ ‫جسربت‬ ‫جیترروژن‬ ‫وری‬
.‫بود‬ ‫برخوردار‬ ‫جیز‬ ‫باالتری‬ ‫عملکرد‬ ‫از‬ ‫بلکه‬ ،‫دارد‬ ‫برتری‬
‫واژه‬
‫های‬
‫کلیدی‬
:
‫بهره‬
‫ور‬
‫ی‬
‫ج‬
‫ی‬
،‫تروژن‬
‫درصد‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
،‫غده‬
‫سالمت‬
‫مح‬
‫ی‬
‫ط‬
‫ز‬
‫ی‬
‫ست‬
،
‫شاخ‬
،‫برداشت‬
‫مد‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ی‬
‫ت‬
‫کودده‬
‫ی‬
‫مقدمه‬
2
‫سرریب‬
‫زمینرری‬
(Solanum tuberosum L.)
‫گنررد‬ ‫از‬ ‫بعررد‬
(
Triticum aestivum L.
)
،
‫برجج‬
(
Oryza sativa L.
)
‫ذرت‬ ‫و‬
(
Zea
.
L
mays
)
‫بیشترین‬
‫جقرش‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫غرذایی‬ ‫محصوالت‬ ‫توصید‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫سه‬
‫غذایی‬ ‫سبد‬ ‫و‬ ‫تغذیه‬ ‫در‬ ‫مهمی‬
‫مررد‬
‫جهران‬
‫برازی‬
‫مری‬
( ‫کنرد‬
FAO,
2017
.)
‫کردن‬ ‫ک‬
‫عملکرد‬ ‫بین‬ ‫فاصله‬
‫واقعری‬
‫کر‬
‫در‬ ‫حاررر‬ ‫حرال‬ ‫در‬ ‫ه‬
0
-
‫مشرهد‬ ‫فردوسری‬ ‫داجشرگاه‬ ،‫کشاورزی‬ ‫داجشکده‬ ،‫اگرواکوصوژی‬ ‫دکتری‬ ‫داجشاوی‬
،
‫ایران‬ ،‫مشهد‬
5
-
‫داجشگاه‬ ،‫کشاورزی‬ ‫داجشکده‬ ،‫اگروتکنوصوژی‬ ‫گروه‬ ،‫استاد‬
‫مشهد‬ ‫فردوسی‬
،
،‫مشرهد‬
‫ایران‬
9
-
‫مشهد‬ ‫کشاورزی‬ ‫آموزش‬ ‫و‬ ‫تحقیقات‬ ‫مرکز‬ ‫علمی‬ ‫هیئت‬ ‫عضو‬
‫ایران‬ ،‫مشهد‬ ،
*(
-
:‫مسئول‬ ‫جویسنده‬
Email: jahan@ferdowsi.um.ac.ir
)
https://doi.org/10.22067/jcesc.2021.73363.1107
‫ب‬ ‫مزارع‬
‫ه‬
‫می‬ ‫دست‬
‫عملکردی‬ ‫و‬ ‫آید‬
‫می‬ ‫که‬
‫به‬ ‫تواجد‬
‫وسریله‬
‫از‬ ‫اسرتفاده‬ ‫ی‬
‫روش‬ ‫بهترین‬ ‫و‬ ‫محیط‬ ‫با‬ ‫سازگار‬ ‫ارقا‬ ‫بهترین‬
‫خراك‬ ،‫آب‬ ‫مدیریت‬ ‫های‬
‫ب‬ ‫گیاه‬ ‫و‬
‫ه‬
‫راهکار‬ ،‫آید‬ ‫دست‬
‫ی‬
‫چراصش‬ ‫برر‬ ‫غلبه‬ ‫جهت‬ ‫کلیدی‬
‫تغذیره‬
‫ای‬
‫بره‬ ‫که‬ ‫زراعی‬ ‫گیاهان‬ ‫بین‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫جهان‬ ‫رشد‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫جمعیت‬
‫عنروان‬
‫می‬ ‫مصرف‬ ‫اجساجی‬ ‫غذای‬
‫سیب‬ ،‫شوجد‬
‫جظر‬ ‫از‬ ‫زمینی‬
‫در‬ ‫مصررف‬ ‫میرزان‬
‫قرار‬ ‫ذرت‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫سو‬ ‫جایگاه‬ ‫در‬ ‫گند‬ ‫و‬ ‫برجج‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫جهان‬ ‫سطح‬
‫خوا‬ ‫سازمان‬ ‫اساس‬ ‫این‬ ‫بر‬ .‫دارد‬
‫ر‬
‫برا‬ ‫را‬ ‫زراعری‬ ‫محصول‬ ‫این‬ ‫جهاجی‬ ‫بار‬
‫افرزایش‬ ‫جظیرر‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫جاشری‬ ‫تبعات‬ ‫و‬ ‫جمعیت‬ ‫رشد‬ ‫به‬ ‫رو‬ ‫روجد‬ ‫به‬ ‫توجه‬
‫و‬ ‫گرسنگان‬ ‫تعداد‬
‫به‬ ،‫غذا‬ ‫به‬ ‫جیاز‬
‫غذایی‬ ‫امنیت‬ ‫گیاه‬ ‫یک‬ ‫عنوان‬
‫معرفری‬
( ‫اسرت‬ ‫جمروده‬ ‫توصریه‬ ‫و‬
2014
Devaux, Kromann, & Ortiz,
.)
‫سیب‬
‫مری‬ ‫بازی‬ ‫دوگاجه‬ ‫جقشی‬ ‫غذایی‬ ‫امنیت‬ ‫راهبردهای‬ ‫در‬ ‫زمینی‬
‫کنرد‬
،
‫به‬ ‫ه‬ ‫که‬ ‫ترتیب‬ ‫بدین‬
‫کر‬ ‫و‬ ‫فقیرر‬ ‫کشاورزان‬ ‫توسط‬ ‫غذا‬ ‫عنوان‬
‫درآمرد‬
‫می‬ ‫مصرف‬
‫شود‬ ‫توصید‬ ‫جیاز‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫که‬ ‫مواردی‬ ‫در‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫شود‬
‫بره‬
‫عنروان‬
‫مری‬ ‫فرروش‬ ‫بره‬ ‫غذایی‬ ‫ماده‬ ‫یک‬
‫رسرد‬
(
Devaux et al., 2014
)
.
‫در‬
411
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
1
،
‫تابستان‬
2411
‫ساصیاجه‬ ‫ایران‬
‫حدود‬
009999
‫از‬ ‫هکتار‬
‫زمین‬
‫متوسرط‬ ‫با‬ ‫کشاورزی‬ ‫های‬
‫معادل‬ ‫عملکردی‬
10
/
91
‫سیب‬ ‫کشت‬ ‫به‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫تن‬
‫اختصاص‬ ‫زمینی‬
‫می‬
‫سو‬ ‫رتبه‬ ‫در‬ ‫توصید‬ ‫و‬ ‫زیرکشت‬ ‫سطح‬ ‫جظر‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫یابد‬
‫در‬ ‫محصروالت‬
( ‫دارد‬ ‫قرررار‬ ‫کشررور‬
Agricultural Statistics, 2018
‫اسررتان‬ ‫در‬ .)
‫از‬ ‫بیش‬ ‫حارر‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫رروی‬ ‫خراسان‬
019
‫سریب‬ ‫ترن‬ ‫هزار‬
‫از‬ ‫زمینری‬
‫با‬ ‫برابر‬ ‫سطحی‬
0999
‫عملکررد‬ ‫میاجگین‬ ‫با‬ ‫زراعی‬ ‫زمین‬ ‫هکتار‬
77
/
95
‫می‬ ‫برداشت‬ ‫تن‬
( ‫شود‬
Agricultural Statistics, 2018
.)
‫کود‬ ‫کاربرد‬
‫شیمیایی‬ ‫های‬
‫کیفری‬ ‫و‬ ‫کمری‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫مهمی‬ ‫اثرات‬
‫سیب‬
‫دارجد‬ ‫زمینی‬
(
Leytem & Westermann, 2005
.)
‫کرود‬ ‫مصرف‬
‫این‬ ‫از‬ ،‫بوده‬ ‫گیاه‬ ‫جیاز‬ ‫حد‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ً‫ا‬‫گاه‬ ‫جیترژون‬
‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫بهبود‬ ‫رو‬
‫جیتروژ‬ ‫زراعی‬
‫سیاسرت‬ ‫پیشربرد‬ ‫جهرت‬ ‫در‬ ‫کلیردی‬ ‫راهبرد‬ ‫یک‬ ‫ن‬
‫هرای‬
‫می‬ ‫محسوب‬ ‫پایدار‬ ‫کشاورزی‬
‫می‬ ‫امر‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫شود‬
‫رسیدن‬ ‫به‬ ‫منار‬ ‫تواجد‬
‫جهاده‬ ‫حداقل‬ ‫مصرف‬ ‫ازای‬ ‫در‬ ‫عملکرد‬ ‫حداکثر‬ ‫به‬
‫هردررفت‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫ها‬
( ‫گردد‬ ‫جیتروژن‬
Fageria & Baligar, 2005
.)
‫طی‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫شیمیایی‬ ‫کودهای‬ ‫مصرف‬
09
‫بریش‬ ‫به‬ ‫گذشته‬ ‫سال‬
‫از‬
0
‫جگراجری‬ ‫سررین‬ ‫افرزایش‬ ‫ایرن‬ .‫اسرت‬ ‫رسریده‬ ‫برابرر‬
‫جظرر‬ ‫از‬ ‫هرایی‬
‫آصودگی‬
‫های‬
‫زیست‬
‫است‬ ‫کرده‬ ‫ایااد‬ ‫محیطی‬
(
Nassiri Mahallati &
Koocheki, 2017
‫جیتروژجی‬ ‫کودهای‬ .)
‫از‬ ‫بیش‬
10
‫درصد‬
‫مصررف‬ ‫از‬
‫کودهای‬
‫برا‬ ‫اوره‬ ‫کرود‬ ‫و‬ ‫داده‬ ‫اختصراص‬ ‫خرود‬ ‫به‬ ‫کشور‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫شیمیایی‬
‫سه‬
09
‫درصد‬
،
‫دارای‬
‫در‬ .‫اسرت‬ ‫جیتروژجری‬ ‫کودهای‬ ‫مصرف‬ ‫اول‬ ‫رتبۀ‬
‫زراعی‬ ‫سال‬
0905
-
0900
‫مامروع‬ ‫از‬
5
/
0
‫ترن‬ ‫میلیرون‬
‫مصررف‬
‫کرل‬
‫حدود‬ ،‫کشور‬ ‫در‬ ‫شیمیایی‬ ‫کودهای‬
00
%
‫جیتروژجری‬ ‫کودهرای‬ ‫به‬ ‫مربوط‬
( ‫است‬ ‫بوده‬
Tavakkoli Kakhki, 2016
‫جهراجی‬ ‫مقیاس‬ ‫در‬ .)
09
‫ترا‬
79
‫درصد‬
‫جرذب‬ ‫و‬ ‫شرده‬ ‫خرار‬ ‫گیراه‬ ‫دسرترس‬ ‫از‬ ،‫خراك‬ ‫جیترروژن‬ ‫از‬
‫جمی‬
‫کرارایی‬ ‫کراهش‬ ،‫محریط‬ ‫آصرودگی‬ ‫برر‬ ‫عرالوه‬ ‫آن‬ ‫حاصل‬ ‫که‬ ‫شود‬
‫کارایی‬ ‫مثال‬ ‫برای‬ .‫است‬ ‫آن‬ ‫مصرف‬
‫در‬ ‫ذرت‬ ‫بررای‬ ‫جیترروژن‬ ‫مصررف‬
‫آمریکا‬
00
‫اروگوئه‬ ‫در‬ ،
009
‫جیاریه‬ ‫در‬ ‫و‬
505
‫کیلوگ‬
‫ازای‬ ‫بره‬ ‫داجره‬ ‫ر‬
‫حاصی‬ ‫در‬ ،‫است‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬ ‫هر‬
‫کود‬ ‫مصرف‬ ‫آمریکا‬ ‫در‬ ‫که‬
‫جیتروژن‬
،‫ذرت‬ ‫مزرعه‬ ‫هکتار‬ ‫هر‬ ‫در‬
009
‫اروگوئه‬ ‫در‬ ، ‫کیلوگر‬
09
‫جیاریره‬ ‫در‬ ‫و‬
1
‫است‬ ‫کیلوگر‬
(
Doberman & Cassman, 2002
.)
‫از‬
‫اواسط‬
‫دهره‬
0009
‫در‬
‫جت‬
‫ی‬
‫اره‬
‫فشرارها‬
‫ی‬
‫اقتصراد‬
‫ی‬
‫و‬
‫افرزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫حساس‬
‫ی‬
‫ت‬
‫جسبت‬
‫به‬
‫سالمت‬
‫مح‬
‫ی‬
‫ط‬
‫ز‬
‫ی‬
،‫ست‬
‫توجه‬
‫به‬
‫کشاورز‬
‫ی‬
‫پا‬
‫یر‬
‫دار‬
‫و‬
‫ی‬
‫ا‬
‫کشاورز‬
‫ی‬
‫با‬
‫مصرف‬
‫به‬
‫ی‬
‫نه‬
‫جهاده‬
‫ها‬
‫رو‬
‫بره‬
‫گسرترش‬
‫جهراد‬
(Amiri,
Jahanm & Rezvani Moghaddam, 2022).
.
‫در‬
‫واقرررن‬
‫س‬
‫ی‬
‫است‬
‫گ‬
‫ز‬
‫اران‬
،
‫برجامه‬
‫ر‬
‫ی‬
‫زان‬
‫و‬
،‫پژوهشگران‬
‫زم‬
‫ی‬
‫نه‬
‫ها‬
‫یی‬
‫را‬
‫فراه‬
‫آوردجد‬
‫که‬
‫سمت‬
‫و‬
‫سو‬
‫ی‬
‫توسعه‬
‫کشاورز‬
‫ی‬
‫به‬
‫سو‬
‫ی‬
‫پا‬
‫ی‬
‫دار‬
‫ی‬
‫باشد‬
‫تا‬
‫یرک‬ ‫هر‬
‫از‬
‫دو‬
‫مفهو‬
‫توسعه‬
‫و‬
‫پا‬
‫ی‬
‫دار‬
‫ی‬
‫به‬
‫جفن‬
‫د‬
‫ی‬
‫گر‬
‫ی‬
‫قرباج‬
‫ی‬
‫جگردد‬
.
‫بره‬
‫دص‬
‫یر‬
‫ل‬
‫آثار‬
‫ز‬
‫ی‬
‫ان‬
‫بار‬
‫وجود‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترات‬
‫اراف‬
‫ی‬
‫در‬
‫اجدا‬
‫ها‬
‫ی‬
‫مصررف‬
‫ی‬
‫گ‬
‫ی‬
‫اهران‬
‫بررا‬
‫ی‬
‫اجسان‬
‫و‬
، ‫دا‬
‫الز‬
‫اسرت‬
‫مقردار‬
‫آن‬
‫در‬
‫محصروالت‬
‫مختلر‬
‫بره‬
‫ویرژه‬
‫سیب‬
‫زمینی‬
،
‫پ‬
‫ی‬
‫از‬
‫و‬
‫سبز‬
‫ی‬
‫ها‬
‫که‬
‫مصرف‬
‫روزمره‬
،‫دارجد‬
‫در‬
‫حداقل‬
‫مقردار‬
‫ممکن‬
‫جگه‬
‫داشته‬
‫شرود‬
.
‫رابطره‬
‫بسر‬
‫ی‬
‫ار‬
‫جزد‬
‫ی‬
‫کر‬
‫ی‬
‫بر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫مقردار‬
‫کودهرا‬
‫ی‬
‫جیتروژجه‬
‫مصرف‬
‫ی‬
‫و‬
‫تامن‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترات‬
‫در‬
‫محصوالت‬
‫ی‬
‫که‬
،‫غده‬
‫پ‬
‫ی‬
،‫از‬
‫ساقه‬
‫و‬
‫برگ‬
‫آن‬
‫ها‬
‫بر‬
‫ه‬
‫طرور‬
‫مسرتق‬
‫ی‬
‫مصررف‬
‫مر‬
‫ی‬
‫شرود‬
‫وجرود‬
‫دارد‬
.
‫پرورتر‬
‫و‬
‫همکراران‬
(
Porter, Jaeger, & Garlson, 1999
)
‫در‬
‫سرال‬
0000
‫ب‬
‫ی‬
‫ان‬
‫داشتند‬
‫که‬
‫در‬
‫اثر‬
‫مصرف‬
‫مواد‬
‫آال‬
‫ی‬
‫نده‬
‫از‬
‫جمله‬
‫سمو‬
‫شر‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
‫ا‬
‫یی‬
‫و‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترات‬
‫جسل‬
‫آ‬
‫ی‬
،‫نده‬
‫با‬
‫مشکالت‬
‫(ب‬ ‫متعدد‬
‫ه‬
‫برا‬ ‫رابطه‬ ‫در‬ ‫ویژه‬
‫توص‬
‫یر‬
‫دمثل‬
)
‫مواجه‬
‫خواهند‬
‫شد‬
.
‫ج‬
‫ی‬
‫ترات‬
‫در‬
‫س‬
‫ی‬
‫ست‬
‫گوارش‬
‫ی‬
‫تبد‬
‫ی‬
‫ل‬
‫به‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تر‬
‫ی‬
‫ت‬
‫شده‬
‫و‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تر‬
‫ی‬
‫ت‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ز‬
‫در‬
‫خون‬
‫هموگلوب‬
‫ی‬
‫ن‬
‫را‬
‫به‬
‫متهموگلوب‬
‫ی‬
‫ن‬
‫تبد‬
‫ی‬
‫ل‬
‫و‬
‫فرد‬
‫را‬
‫بره‬
‫کم‬
‫ی‬
‫اکس‬
‫ی‬
‫ژن‬
(
‫مت‬
-
‫هموگلوب‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
‫ا‬
)
‫مبتال‬
‫م‬
‫ی‬
‫سازد‬
.
‫عالوه‬
‫بر‬
‫آن‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تر‬
‫ی‬
‫ت‬
‫از‬
‫طر‬
‫ی‬
‫ق‬
‫ترک‬
‫ی‬
‫ب‬
‫با‬
‫یر‬
‫ک‬
‫جروع‬
‫اسر‬
‫ی‬
‫دآم‬
‫ی‬
‫نه‬
‫در‬
‫س‬
‫ی‬
‫سرت‬
‫گوارشر‬
‫ی‬
،
‫توص‬
‫یر‬
‫د‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروزآم‬
‫ی‬
‫ن‬
‫م‬
‫ی‬
‫کند‬
‫که‬
‫به‬
‫باور‬
‫متخصصان‬
‫ماد‬
‫ه‬
‫ای‬
‫سرطان‬
‫زا‬
‫است‬
.
‫رارایی‬
‫ر‬‫کر‬
‫رروژن‬
‫ر‬‫جیتر‬ ‫ررف‬
‫ر‬‫مصر‬
‫رره‬
‫ر‬‫(بهر‬
( )‫وری‬
Nitrogen Use
Efficiency or Nitrogen Productivity
‫به‬ )
‫داجره‬ ‫عملکررد‬ ‫صورت‬
‫قابل‬ ‫جیتروژن‬ ‫واحد‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫توصید‬
‫می‬ ‫تعری‬ ‫دسترس‬
‫کرارایی‬ .‫شود‬
‫یرا‬ ‫بازیافت‬ ‫کارایی‬ ‫یعنی‬ ‫فیزیوصوژیکی؛‬ ‫شاخ‬ ‫دو‬ ‫حاصلضرب‬ ‫مصرف‬
( ‫جیترروژن‬ ‫جذب‬
Nitrogen Uptake Efficiency
)
‫تبردیل‬ ‫کرارایی‬ ‫و‬
( ‫جیتررروژن‬
Nitrogen Utilization Efficiency
‫اسررت‬ )
(Moll,
Kamprath, & Jackson, 1982; Dordas, 2011)
.
،‫جرذب‬ ‫کارایی‬
‫جذب‬ ‫جیتروژن‬ ‫میزان‬
‫قابرل‬ ‫جیترروژن‬ ‫واحرد‬ ‫ازای‬ ‫بره‬ ‫گیراه‬ ‫توسط‬ ‫شده‬
‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫دسترس‬
،
‫میزان‬
‫واحرد‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫توصید‬ ‫داجه‬ ‫عملکرد‬
‫است‬ ‫گیاه‬ ‫توسط‬ ‫شده‬ ‫جذب‬ ‫جیتروژن‬
(
Moll et al., 1982
‫در‬ ‫تفاوت‬ .)
‫می‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫مختل‬ ‫سطوح‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬
‫به‬ ‫تواجد‬
‫آن‬ ‫دوی‬ ‫هر‬ ‫یا‬ ‫اجزا‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫در‬ ‫تفاوت‬ ‫دصیل‬
‫یرک‬ ‫هر‬ ‫سه‬ .‫باشد‬ ‫ها‬
‫ب‬ ‫جزء‬ ‫دو‬ ‫این‬ ‫از‬
‫جیترروژن‬ ‫مصررف‬ ‫میزان‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ،‫ژجوتیپ‬ ‫به‬ ‫سته‬
‫است‬ ‫متفاوت‬
(
Dordas, 2011
‫جرزء‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫کردا‬ ‫هرر‬ ‫جسربی‬ ‫سره‬ .)
‫جیترروژن‬ ‫مصررف‬ ‫میرزان‬ ‫بره‬ ،‫جیترروژن‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬
‫بررای‬ ،‫جیترروژن‬ ‫مصررف‬ ‫میرزان‬ ‫گررفتن‬ ‫جظرر‬ ‫در‬ ‫بدون‬ .‫دارد‬ ‫بستگی‬
‫جسبت‬ ‫بیشتری‬ ‫سه‬ ‫جیتروژن‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ،‫غالت‬ ‫در‬ ‫عملکرد‬ ‫افزایش‬
‫مصررف‬ ‫کرارایی‬ ‫چناجهره‬ .‫دارد‬ ‫جیترروژن‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫به‬
‫جیترروژن‬
‫در‬
‫تنها‬ ‫جهاجی‬ ‫مقیاس‬ ‫در‬ ‫غالت‬
0
/
9
‫تا‬
0
/
9
‫درصد‬
،‫یابرد‬ ‫افرزایش‬ ‫سال‬ ‫در‬
‫سررال‬ ‫برررای‬ ‫جیرراز‬ ‫مررورد‬ ‫غلرره‬
5950
‫شررد‬ ‫خواهررد‬ ‫تررامین‬ ‫مرریالدی‬
(
Doberman & Cassman, 2002
.)
‫جحوه‬
،‫جذب‬
‫کارایی‬
‫مصرف‬
‫و‬
‫جحوه‬
‫تخصی‬
‫جیتروژن‬
‫در‬
‫گیاهران‬
‫می‬
‫تواجد‬
‫تحت‬
‫تأثیر‬
‫عرواملی‬
‫همهرون‬
‫ر‬
،‫طوبرت‬
‫حاصرلخیزی‬
‫و‬ ‫خراك‬
‫رقابت‬
‫قرار‬
‫گیرد‬
.
‫همهنین‬
‫افزایش‬
‫کارایی‬
‫جذب‬
‫و‬
‫استفاده‬
‫از‬
‫جیترروژن‬
‫در‬
‫توصید‬
‫داجه‬
‫جیازمند‬
‫اجاا‬
‫مؤثر‬
‫فرآیندهای‬
‫مربوط‬
‫بره‬
،‫جرذب‬
،‫اجتقرال‬
‫آسیمیالسیون‬
‫و‬
‫توزین‬
‫مادد‬
‫جیتروژن‬
‫به‬ .‫است‬
‫جظر‬
‫می‬
‫رسد‬
‫یکی‬ ‫که‬
‫از‬
‫دالیل‬
‫کاهش‬
‫کارایی‬
‫مصرف‬
‫جیتروژن‬
‫در‬
‫مقادیر‬
‫باالی‬
‫کرود‬
،‫جیترروژن‬
‫فزوجی‬
‫سرعت‬
‫از‬
‫دست‬
‫رفتن‬
‫این‬
‫عنصر‬
‫از‬
‫طریق‬
‫آب‬
‫شویی‬
‫و‬
‫تصعید‬
‫یرا‬
‫عد‬
‫استفاده‬
‫مؤثر‬
‫از‬
‫آن‬
‫توسط‬
‫گیاه‬
‫باشد‬
.
‫حداکثر‬
‫جیترروژن‬ ‫کرارایی‬
‫در‬
‫شرایط‬
‫حداقل‬
‫کاربرد‬
،‫ممکن‬
‫در‬
‫مراحلی‬
‫از‬
‫جمو‬
‫گیاه‬
‫جذب‬ ‫که‬
‫سرین‬
‫ترر‬
‫اجاا‬
‫می‬
،‫شرود‬
‫بر‬
‫ه‬
‫دسرت‬
‫مری‬
.‫آیرد‬
‫در‬
‫ایرن‬
‫صرورت‬
‫از‬
‫رشرد‬
‫رویشری‬
،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫نوری‬
‫اثر‬
‫کاربرد‬ ‫مقدار‬
‫بهره‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬
‫ب‬ ‫آن‬ ‫وری‬
‫عملکر‬ ‫ر‬
‫د‬
...
411
‫غیررروری‬
‫که‬
‫ممکن‬
‫است‬
‫خوابیدگی‬
‫گیاه‬
‫و‬
‫کاهش‬
‫را‬ ‫عملکرد‬
‫در‬
‫پی‬
‫داشته‬
،‫باشد‬
‫جلوگیری‬
‫می‬
‫شود‬
.
‫از‬
‫آن‬
‫جرایی‬
‫کره‬
‫در‬
‫ایرن‬
‫یرک‬ ‫حاصرت‬
‫سیست‬
‫ریشه‬
‫ای‬
‫فعال‬
‫برای‬
‫جذب‬
‫جیتروژن‬
‫مصررف‬
‫شرده‬
،‫دارد‬ ‫وجرود‬
‫هدر‬
‫روی‬
‫جیتروژن‬
‫از‬
‫طریق‬
،‫آبشویی‬
،‫دجیتریفیکاسیون‬
‫تبخیر‬
‫روان‬ ‫و‬
‫آب‬
‫کاه‬
‫ش‬
‫مری‬
‫یابرد‬
(Muurinen, Kleemola, & Peltonen-Sainio,
2007)
.
‫توجه‬ ‫با‬
‫سریب‬ ‫کشت‬ ‫اهمیت‬ ‫به‬
‫قوچران‬ ‫شهرسرتان‬ ‫در‬ ‫زمینری‬
‫(برا‬
‫زیرکشت‬ ‫سطح‬
009
‫عملکررد‬ ‫میاجگین‬ ‫و‬ ‫هکتار‬
99
)‫هکترار‬ ‫در‬ ‫ترن‬
‫و‬
‫همهنین‬
‫اجرزا‬ ‫و‬ ‫عملکررد‬ ‫بر‬ ‫مصرفی‬ ‫جیتروژن‬ ‫میزان‬ ‫تأثیر‬
‫ی‬
‫عملکررد‬
‫سیب‬
‫زمینی‬
،
‫سیب‬ ‫رایج‬ ‫ارقا‬ ‫واکنش‬ ‫بررسی‬ ‫هدف‬ ‫با‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬
‫زمینی‬
‫توصریه‬ ‫و‬ ‫مصررفی‬ ‫جیترروژن‬ ‫میرزان‬ ‫به‬ ‫آریندا‬ ‫و‬ ‫اگریا‬ ‫شامل‬ ‫منطقه‬ ‫در‬
‫بررسی‬ ‫و‬ ‫توصید‬ ‫حداکثر‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫جهت‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫مناسب‬ ‫میزان‬
‫کارایی‬ ‫میزان‬
‫مصرف‬
‫سیب‬ ‫ارقا‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬
‫اجاا‬ ‫زمینی‬
‫گرفت‬
.
‫روش‬ ‫و‬ ‫مواد‬
‫ها‬
‫در‬ ‫آزمایش‬ ‫این‬
‫سال‬
‫زراعی‬
0900
-
0900
‫در‬ ‫قوچان‬ ‫شهرستان‬ ‫در‬
‫موقعیت‬
‫جغرافیایی‬
91
‫و‬ ‫درجره‬
97
‫ترا‬ ‫دقیقره‬
97
‫و‬ ‫درجره‬
09
‫دقیقره‬
‫و‬ ‫شماصی‬ ‫عرض‬
00
‫و‬ ‫درجه‬
09
‫تا‬ ‫دقیقه‬
00
‫و‬ ‫درجره‬
00
‫طرول‬ ‫دقیقره‬
‫ررقی‬
‫ر‬‫ش‬
‫ررا‬
‫ر‬‫اج‬
‫رور‬
‫ر‬‫کش‬ ‫و‬ ‫رز‬
‫ر‬‫درگ‬ ‫ره‬
‫ر‬‫ب‬ ‫رمال‬
‫ر‬‫ش‬ ‫از‬ ‫آن‬ ‫ردوده‬
‫ر‬‫مح‬ .‫رت‬
‫ر‬‫اس‬ ‫رده‬
‫ر‬‫ش‬
‫چناران‬ ‫به‬ ‫شرق‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫جیشابور‬ ‫به‬ ‫جنوب‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫ترکمنستان‬
‫بره‬ ‫غررب‬ ‫از‬ ‫و‬
‫می‬ ‫منتهی‬ ‫شیروان‬ ‫و‬ ‫فارو‬
‫دریا‬ ‫سطح‬ ‫از‬ ‫آن‬ ‫ارتفاع‬ .‫گردد‬
0909
‫و‬ ‫مترر‬
‫هوای‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫دارای‬ ‫آالداغ‬ ‫و‬ ‫مساد‬ ‫هزار‬ ‫ارتفاعات‬ ‫بین‬ ‫در‬ ‫گرفتن‬ ‫قرار‬ ‫با‬
‫ررد‬
‫ر‬‫س‬ ‫و‬ ‫ردل‬
‫ر‬‫معت‬
‫را‬
‫ر‬‫ب‬
‫راالجه‬
‫ر‬‫س‬ ‫رارش‬
‫ر‬‫ب‬ ‫راجگین‬
‫ر‬‫می‬
501
‫ری‬
‫ر‬‫میل‬
‫رت‬
‫ر‬‫اس‬ ‫رر‬
‫ر‬‫مت‬
(
ASMERC, 2021
)
.
‫آزمایش‬
‫به‬
‫صورت‬
‫کرت‬
‫شده‬ ‫خرد‬ ‫های‬
‫بلروك‬ ‫طررح‬ ‫قاصب‬ ‫در‬
‫هرای‬
‫تصادفی‬ ‫کامل‬
‫در‬
‫سه‬
‫عامرل‬ .‫شرد‬ ‫اجارا‬ ‫تکرار‬
‫کررت‬
‫میرزان‬ ‫اصرلی‬
‫رطح‬
‫ر‬‫س‬ ‫رار‬
‫ر‬‫چه‬ ‫در‬ ‫رروژن‬
‫ر‬‫جیت‬ ‫ررف‬
‫ر‬‫مص‬
‫رفر‬
‫ر‬‫ص‬
،
09
،
099
‫و‬
009
‫روگر‬
‫ر‬‫کیل‬
‫خاص‬ ‫جیتروژن‬
‫هکتار‬ ‫در‬
‫عامل‬ ‫و‬
‫کرت‬
‫فرعری‬
‫رقر‬ ‫دو‬
‫سریب‬
‫زمینری‬
‫بر‬ ‫منطقره‬ ‫رایرج‬ ‫ارقا‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫اگریا‬ ‫رق‬ .‫بودجد‬ ‫آریندا‬ ‫و‬ ‫اگریا‬
‫عملکررد‬ ‫ا‬
‫باال‬ ‫کمی‬ ‫و‬ ‫کیفی‬
‫و‬ ‫آب‬ ‫شررایط‬ ‫برا‬ ‫براالیی‬ ‫سازگاری‬ ‫قابلیت‬ ‫که‬ ‫است‬
‫مری‬ ‫اسرتفاده‬ ‫رق‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫کشاورزان‬ ‫اغلب‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫منطقه‬ ‫هوایی‬
.‫جماینرد‬
‫می‬ ‫کشت‬ ‫منطقه‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫تازگی‬ ‫به‬ ‫آریندا‬ ‫رق‬
.‫شود‬
‫و‬ ‫بافت‬ ‫تعیین‬ ‫جهت‬
‫سایر‬
‫ویژگی‬
‫های‬
‫جموجه‬ ‫به‬ ‫اقدا‬ ‫آزمایش‬ ‫اجرای‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫خاك‬
‫از‬ ‫برردای‬
‫مزرعه‬ ‫خاك‬
‫شد‬
‫از‬ ‫جقطره‬ ‫چنرد‬ ‫در‬ ‫منظور‬ ‫این‬ ‫برای‬ .
‫در‬ ‫مزرعره‬
‫عمرق‬
‫تا‬ ‫صفر‬
99
‫ساجتی‬
‫جموجه‬ ‫خاك‬ ‫متری‬
‫گیری‬
‫اجاا‬
‫شد‬
‫جموجه‬ .
‫هر‬ ‫برا‬ ‫هرا‬
‫جموجه‬ ‫و‬ ‫ترکیب‬
‫خراك‬ ‫آزمون‬ ‫جتایج‬ .‫شد‬ ‫منتقل‬ ‫آزمایشگاه‬ ‫به‬ ‫مرکب‬ ‫ای‬
‫جدول‬ ‫در‬
0
.‫است‬ ‫شده‬ ‫آورده‬
‫جدول‬
2
-
‫برخی‬
‫ویژگی‬
‫آزمایش‬ ‫محل‬ ‫خاک‬ ‫شیمیایی‬ ‫و‬ ‫فیزیکی‬ ‫های‬
Table 1- Some soil physico-chemical properties of experimen site
‫خاک‬ ‫بافت‬
Soil texture
‫الکتریکی‬ ‫هدایت‬
Electrical
conductivity
(dS.m-1
)
‫اشباع‬ ‫درصد‬
Saturation
percentage
(%)
‫اسیدیته‬
pH
‫کربن‬
Carbon
(%)
‫نیتروژن‬
‫قابل‬
‫جذب‬
Available N
(mg.kg-1
)
‫فسفر‬
‫قابل‬
‫جذب‬
Available P
(mg.kg-1
)
‫پتاسیم‬
‫قابل‬
‫جذب‬
Available K
(mg.kg-1
)
‫رسی‬ ‫صو‬
Clay loam
1.2 36 7.62 1.3 27 19 147
‫به‬
‫آماده‬ ‫منظور‬
،‫کاشت‬ ‫بستر‬ ‫سازی‬
‫ابتدا‬
‫زمین‬
‫شرد‬ ‫زده‬ ‫عمیق‬ ‫شخ‬
‫کلوخه‬ ‫دیسک‬ ‫توسط‬ ‫سپس‬ ‫و‬
‫بر‬ ‫و‬ ‫خرد‬ ‫ها‬
‫ه‬
‫کرامال‬ ‫زمرین‬ ‫صروصر‬ ‫وسریله‬
‫کرت‬ ‫سپس‬ .‫شد‬ ‫تسطیح‬
‫ابعاد‬ ‫به‬ ‫آزمایش‬ ‫های‬
0
×
05
‫مترر‬
.‫شرد‬ ‫آمراده‬
‫مقدار‬ ‫کشت‬ ‫از‬ ‫قبل‬
099
‫تری‬ ‫فسرفات‬ ‫سوپر‬ ‫کود‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگر‬
‫پر‬
‫ل‬
‫ب‬
‫ه‬
‫زمین‬ ‫در‬ ‫یکنواخت‬ ‫طور‬
‫پخش‬
‫عمق‬ ‫تا‬ ‫و‬
99
‫ساجتی‬
‫خراك‬ ‫برا‬ ‫مترری‬
‫مخلوط‬
.‫شد‬
‫تاریخ‬ ‫در‬
09
‫خردادماه‬
‫و‬
‫اغلرب‬ ‫کشرت‬ ‫تراریخ‬ ‫برا‬ ‫همزمان‬
‫ردیر‬ ‫چهرار‬ ‫کررت‬ ‫هرر‬ ‫در‬ .‫شد‬ ‫غده‬ ‫کشت‬ ‫به‬ ‫اقدا‬ ‫منطقه‬ ‫کشاورزان‬
‫سیب‬
‫طول‬ ‫به‬ ‫زمینی‬
‫چهار‬
‫ردی‬ ‫فاصله‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫کشت‬ ‫متر‬
‫یکدیگر‬ ‫از‬ ‫ها‬
70
‫ساجتی‬
‫متر‬
،
‫ردیر‬ ‫روی‬ ‫فاصله‬
00
‫سراجتی‬
‫کشرت‬ ‫عمرق‬ ‫و‬ ‫مترر‬
00
‫ساجتی‬
.‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫جظر‬ ‫در‬ ‫متر‬
‫کلیه‬
‫مراح‬
‫بیمراری‬ ،‫آفرات‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ،‫آبیاری‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫داشت‬ ‫ل‬
‫و‬ ‫هرا‬
‫عل‬
‫منطقه‬ ‫عرف‬ ‫و‬ ‫روال‬ ‫طبق‬ ‫هرز‬ ‫های‬
‫موقن‬ ‫به‬
.‫شرد‬ ‫اجارا‬
‫کنتررل‬
‫عل‬
‫عل‬ ‫توسط‬ ‫هرز‬ ‫های‬
‫دسرتی‬ ‫وجرین‬ ‫و‬ )‫بوزین‬ ‫(متری‬ ‫سنکور‬ ‫کش‬
‫قرار‬ ‫برا‬ ‫مبرارزه‬ .‫شد‬ ‫اجاا‬ ‫مرحله‬ ‫یک‬ ‫در‬
‫بیمراری‬ ‫هرای‬
‫جهرت‬ ‫بره‬ ‫زا‬
‫راری‬
‫ر‬‫بیم‬ ‫از‬ ‫رگیری‬
‫ر‬‫پیش‬
‫ج‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫رارچی‬
‫ر‬‫ق‬ ‫رای‬
‫ر‬‫ه‬
‫رار‬
‫ر‬‫ق‬ ‫رط‬
‫ر‬‫توس‬ ‫رت‬
‫ر‬‫وب‬
‫رش‬
‫ر‬‫ک‬
‫متاالکسیل‬
–
‫حشرره‬ .‫شرد‬ ‫اجارا‬ ‫استروبی‬ ‫و‬ ‫ماجکوزب‬
‫دیمتروات‬ ‫کرش‬
‫با‬ ‫مبارزه‬ ‫جهت‬
‫آ‬
‫ب‬ ‫تریپس‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫مکنده‬ ‫فات‬
‫ه‬
‫جیترروژن‬ .‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫کار‬
‫جیاز‬ ‫مورد‬
‫کودی‬ ‫تیمارهای‬ ‫در‬
( ‫اوره‬ ‫کرود‬ ‫مصررف‬ ‫طریق‬ ‫از‬
01
‫درصرد‬
.‫شد‬ ‫تامین‬ )‫جیتروژن‬
‫هرر‬ ‫مزارع‬ ‫آبیاری‬
0
‫بره‬ ‫مرتبره‬ ‫یرک‬ ‫روز‬
‫صرورت‬
‫جویهه‬
‫ای‬
‫شده‬ ‫مشخ‬ ‫میزان‬ ‫به‬ ‫اوره‬ ‫کود‬ .‫شد‬ ‫اجاا‬ )‫سیفون‬ ‫(توسط‬
‫و‬ ‫جوبت‬ ‫سه‬ ‫در‬
‫تا‬
‫سیب‬ ‫گلدهی‬ ‫از‬ ‫قبل‬
‫کره‬ ‫شد‬ ‫مصرف‬ ‫مزرعه‬ ‫در‬ ‫زمینی‬
‫جوی‬ ‫در‬ ‫اوره‬ ‫کود‬ ‫دو‬ ‫و‬ ‫اول‬ ‫جوبت‬
‫ب‬ ‫آخر‬ ‫جوبت‬ ‫و‬ ‫ها‬
‫ه‬
‫در‬ ‫محلول‬ ‫صورت‬
‫ب‬ ‫آبیاری‬ ‫آب‬
‫ه‬
‫مزرعه‬ .‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫کار‬
،‫گلردهی‬ ‫از‬ ‫قبل‬
‫توسرط‬ ‫برار‬ ‫یرک‬
‫خاك‬ ‫فاروئر‬ ‫دستگاه‬
‫عل‬ ‫با‬ ‫مکاجیکی‬ ‫مبارزه‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫تا‬ ‫شد‬ ‫دهی‬
‫هرای‬
‫سله‬ ‫و‬ ‫هرز‬
‫غده‬ ‫جهت‬ ‫جیاز‬ ‫مورد‬ ‫خاك‬ ،‫شکنی‬
‫سیب‬ ‫بندی‬
‫تر‬ ‫زمینری‬
‫أ‬
‫مین‬
.‫گردد‬
411
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
1
،
‫تابستان‬
2411
‫بره‬ ‫خط‬ ‫چهار‬ ‫از‬ ‫کناری‬ ‫خط‬ ‫دو‬ ‫کرت‬ ‫هر‬ ‫در‬
‫حاشریه‬ ‫اثرر‬ ‫عنروان‬
‫ای‬
‫جموجه‬ ‫میاجی‬ ‫خط‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫حذف‬
‫متر‬ ‫دو‬ ‫سطح‬ .‫شد‬ ‫اجاا‬ ‫برداری‬
‫از‬ ‫مربرن‬
‫هر‬
‫کرت‬
‫صف‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫جظر‬ ‫در‬
‫جظرر‬ ‫مورد‬ ‫ات‬
:‫شرامل‬
،‫بوتره‬ ‫ارتفراع‬
‫بوته‬ ‫در‬ ‫غده‬ ‫تعداد‬
‫سایز‬ ‫تفکیک‬ ‫به‬
‫خشرک‬ ‫وزن‬ ،‫درشت‬ ‫و‬ ‫متوسط‬ ،‫ریز‬
‫هوایی‬ ‫اجدا‬
‫عملکرد‬ ،
‫ب‬ ‫غده‬
‫ه‬
‫همهنرین‬ ‫و‬ ‫خشرک‬ ‫و‬ ‫ترر‬ ‫صورت‬
‫میرزان‬
‫اجدا‬ ‫و‬ ‫غده‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫جیتروژن‬
‫مرحلره‬ ‫در‬ ‫گیراه‬ ‫هروایی‬ ‫های‬
‫برداشرت‬
‫سیب‬
‫اجدازه‬ ‫زمینی‬
‫گیری‬
‫شد‬
‫اجردازه‬ ‫بررای‬ .
‫جیترروژن‬ ‫گیرری‬
‫دسرتگاه‬ ‫از‬
‫ک‬
‫ا‬
‫روش‬ ‫و‬ ‫لرردال‬
‫موصررواجی‬ ‫و‬ ‫برمنررر‬
‫شررد‬ ‫اسررتفاده‬
(
Bremner &
Mulvaney, 1982
)
.
‫با‬
‫استفاده‬
‫از‬
‫کوص‬
‫ی‬
‫س‬
‫قطر‬
‫غده‬
‫ها‬
‫در‬
‫اجردازه‬
‫هرا‬
‫ی‬
‫مختل‬
‫اجدازه‬
‫گ‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ی‬
‫شد‬
‫و‬
‫غرده‬
‫هرا‬
‫ی‬
‫برا‬
‫قطرر‬
‫کمترر‬
‫از‬
90
‫م‬
‫ی‬
‫لر‬
‫ی‬
‫مترر‬
‫به‬
‫عنوان‬
‫غده‬
‫های‬
‫ر‬
‫ی‬
‫ز‬
(
‫کوچک‬
،)
‫غده‬
‫های‬
‫با‬
‫قطر‬
90
‫ترا‬
00
‫م‬
‫ی‬
‫لر‬
‫ی‬
‫مترر‬
‫به‬
‫عنوان‬
‫غده‬
‫های‬
‫متوسط‬
‫و‬
‫غده‬
‫های‬
‫با‬
‫قطرر‬
‫ب‬
‫ی‬
‫شرتر‬
‫از‬
00
‫م‬
‫ی‬
‫لر‬
‫ی‬
‫مترر‬
‫به‬
‫عنوان‬
‫غده‬
‫های‬
‫درشت‬
‫شناسا‬
‫یی‬
‫شردجد‬
(Esehaghbeygi, 2010)
.
‫با‬
‫توجه‬
‫به‬
‫تعداد‬
‫غده‬
‫های‬
‫کوچک‬
،
‫متوسط‬
‫و‬
‫بزرگ‬
‫و‬
‫در‬
‫جها‬
‫ی‬
‫ت‬
‫تناسب‬
‫با‬
‫کل‬
‫تعداد‬
‫غده‬
‫در‬
‫هر‬
‫بوته‬
،
‫درصد‬
‫هر‬
‫ی‬
‫ک‬
‫از‬
‫آن‬
‫هرا‬
‫تع‬
‫یری‬
‫ن‬
‫شرد‬
‫و‬
‫در‬
‫محاسبات‬
‫ب‬
‫ه‬
‫کار‬
‫گرفته‬
‫شد‬
.
،‫مصررفی‬ ‫کرود‬ ‫برر‬ ‫عرالوه‬ ،‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫محاسبه‬ ‫برای‬
‫منظور‬ ‫این‬ ‫برای‬ .‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫جظر‬ ‫در‬ ‫جیز‬ ‫خاك‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫جیتروژن‬ ‫میزان‬
‫خاك‬ ‫عمق‬
‫زراعی‬
‫سیب‬ ‫برای‬
‫زمینری‬
99
‫سراجتی‬
‫وزن‬ ‫همهنرین‬ ‫و‬ ‫مترر‬
‫ظاهری‬ ‫مخصوص‬
‫خاك‬
‫جیتروژن‬ ‫و‬
‫به‬ ‫جذب‬ ‫قابل‬
‫شکل‬
‫با‬ ‫جیترات‬ ‫یون‬
‫به‬ ‫مزرعه‬ ‫خاك‬ ‫آزمایش‬ ‫جتایج‬ ‫به‬ ‫توجه‬
،‫ترتیب‬
90
/
0
‫گر‬
‫بر‬
‫ساجتی‬
‫مترر‬
‫و‬ ‫مکعب‬
57
‫میلی‬
‫بر‬ ‫گر‬
‫ک‬
‫برا‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫جظر‬ ‫در‬ ‫خاك‬ ‫یلوگر‬
‫توجه‬
‫ب‬
‫جذب‬ ‫قابل‬ ‫جیتروژن‬ ‫میزان‬ ‫مذکور‬ ‫اطالعات‬ ‫ه‬
090
‫کیلروگر‬
‫در‬
‫شد‬ ‫محاسبه‬ ‫هکتار‬
‫(جدول‬
0
‫از‬ ‫سپس‬ .)
‫رابطره‬
‫هرای‬
(
0
)
‫ترا‬
(
9
)
‫بررای‬
‫جیتروژن‬ ‫کارایی‬ ‫محاسبه‬
‫شد‬ ‫استفاده‬
(Xie et al., 2015; Timsina,
Singh, Badaruddin, Meisner, & Amin, 2001)
(
0
)
(
5
)
(
9
)
،‫رادالت‬
‫ر‬‫مع‬ ‫رن‬
‫ر‬‫ای‬ ‫در‬
NUpE
،
NutE
‫و‬
NUE
‫ره‬
‫ر‬‫ب‬
‫رارایی‬
‫ر‬‫ک‬ ،‫رب‬
‫ر‬‫ترتی‬
،‫جذب‬
‫کارایی‬
‫و‬ ‫تبدیل‬
‫کارایی‬
‫مصرف‬
‫بهره‬ ‫یا‬
‫وری‬
،‫جیتروژن‬
AN
‫کرل‬
،‫گیاه‬ ‫توسط‬ ‫شده‬ ‫جذب‬ ‫جیتروژن‬
TN
‫و‬ ‫خراك‬ ‫در‬ ‫فرراه‬ ‫جیترروژن‬ ‫کل‬
‫و‬ ‫مصرفی‬ ‫کود‬
TY
‫سریب‬ ‫غده‬ ‫خشک‬ ‫ماده‬ ‫عملکرد‬
‫توصیدشرده‬ ‫زمینری‬
‫داده‬ ‫تحلیل‬ ‫و‬ ‫تازیه‬ .‫است‬
‫های‬
‫حاصل‬
‫جر‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫آزمایش‬ ‫از‬
‫افزار‬
SAS
‫جسخه‬
0
/
0
‫جر‬ ‫از‬ ‫جمودارها‬ ‫رس‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫گرفت‬ ‫اجاا‬
‫افزار‬
‫اکسل‬
.‫شد‬ ‫استفاده‬
‫میاجگین‬ ‫کلیه‬ ‫مقایسه‬
‫هرا‬
‫برا‬
‫اسرتفاده‬
‫از‬
‫آزمرون‬
LSD
‫در‬
‫سطح‬
‫پنج‬ ‫احتمال‬
‫درصد‬
‫اجاا‬
‫شد‬
.
‫بحث‬ ‫و‬ ‫نتایج‬
‫تعداد‬
‫غده‬
‫در‬
‫بوته‬
‫جتا‬
‫ی‬
‫ج‬
‫تاز‬
‫ی‬
‫ه‬
‫وار‬
‫ی‬
‫اجس‬
‫ج‬
‫شان‬
‫داد‬
‫که‬
‫تعدا‬
‫د‬
‫غده‬
‫ها‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ی‬
،‫ز‬
‫متوسرط‬
‫و‬
‫درشت‬
‫در‬
‫بوته‬
‫تحت‬
‫تأثیر‬
‫م‬
‫ی‬
‫زان‬
‫مصرف‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫قرار‬
،‫گرفت‬
‫وص‬
‫ی‬
‫اثرر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫بر‬
‫تعداد‬
‫کل‬
‫غده‬
‫در‬
‫بوته‬
‫معن‬
‫ی‬
‫دار‬
‫جبود‬
(
‫جدول‬
5
.)
‫اثرر‬
‫رقر‬
‫و‬
‫همهن‬
‫ی‬
‫ن‬
‫اثر‬
‫برهمکنش‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫رق‬
‫بر‬
‫تعداد‬
‫غرده‬
‫هرا‬
‫ی‬
‫متوسرط‬
‫و‬
‫تعداد‬
‫کل‬
‫غده‬
‫در‬
‫بوته‬
‫معن‬
‫ی‬
‫دار‬
‫شد‬
(
‫جدول‬
5
.)
‫شکل‬
2
-
‫درصد‬
‫نسب‬
‫ی‬
‫تعداد‬
‫ت‬ ‫در‬ ‫اندازه‬ ‫براساس‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫غده‬
‫ی‬
‫مارها‬
‫ی‬
‫ن‬ ‫مختلف‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫س‬ ‫رقم‬
‫ی‬
‫ب‬
‫زم‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ی‬
Figure 1- Relative percentage of tuber number per plant based on size under different levels of nitrogen and potato cultivar
‫میاجگین‬
‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ،‫مشترك‬ ‫حرف‬ ‫یک‬ ‫حداقل‬ ‫دارای‬ ‫های‬
0
‫معنی‬ ‫تفاوت‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫درصد‬
.‫جدارجد‬ ‫دار‬
Means followed by the same letter(s) are not significantly different (p≤0.05).
ab
b
c c
a
b
c
c
d
cd
bcd
bc
d
a
ab
bcd
d cd
ab a
cd
c
ab ab
0%
20%
40%
60%
80%
100%
0 50 100 150 0 50 100 150
Agria Arinda
‫بوته‬
‫در‬
‫غده‬
‫تعداد‬
‫نسبی‬
‫درصد‬
Relative
tuber
number
‫رقم‬
×
‫نیتروژن‬
Cultivar × Nitrogen (kg.ha-1)
Tuber size: Small Medium Large
،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫نوری‬
‫اثر‬
‫کاربرد‬ ‫مقدار‬
‫بهره‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬
‫ب‬ ‫آن‬ ‫وری‬
‫عملکر‬ ‫ر‬
‫د‬
...
411
‫جدول‬
1
-
‫اجزا‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫تأثیر‬ )‫مربعات‬ ‫(میانگین‬ ‫واریانس‬ ‫تجزیه‬
‫ی‬
‫د‬ ‫عملکرد‬
‫سیب‬ ‫ارقام‬ ‫ر‬
‫زمینی‬
Table 2- Analysis of variance (mean of squares) of the effect of different nitrogen application rates and cultivars on yield and
yield component of potato
‫آزمایشی‬ ‫عامل‬
Experimental
factor
‫درجه‬
‫آزادی‬
d.f.
‫مربعات‬ ‫میانگین‬
(Mean of squares)
‫ارتفاع‬
‫بوته‬
Plant
Hieght
‫غده‬ ‫تعداد‬
‫در‬ ‫کوچک‬
‫بوته‬
Small
tubers
(number
per plant)
‫غده‬ ‫تعداد‬
‫در‬ ‫متوسط‬
‫بوته‬
Medium
tubers
(number
per plant)
‫غده‬ ‫تعداد‬
‫بوته‬ ‫در‬ ‫بزرگ‬
Large
tubers
(number
per plant)
‫غده‬ ‫کل‬ ‫تعداد‬
‫بوته‬ ‫در‬
Total
tubers
(number
per plant)
‫غد‬ ‫عملکرد‬
‫ه‬
Tuber yield
‫اندام‬ ‫عملکرد‬
‫هوایی‬
Shoot
yield
‫شاخص‬
‫برداشت‬
HI
‫بلوك‬
Block
2 2.91ns
0.167 ns
0.167 ns
0.042 ns
0.125 ns
1156 ns
73428 ns
1.68 ns
‫جیتروژن‬
Nitrogen
3 350.36 **
30.500**
3.389**
24.153**
2.375ns
239263541**
4243959**
7.67ns
‫اصلی‬ ‫خطای‬
Error a
6 22.27 1.500 0.222 0.319 2.458 8673321 122907 7.63
‫رق‬
Cultivar
1 279.48**
0.667ns
2.667*
0.375ns
9.375**
486936451**
5063691**
11.90ns
‫جیتروژن‬
×
‫رق‬
Nitrogen ×
Cultivar
3 4.99ns
0.556ns
1.667**
1.153ns
2.708*
1742986ns
103395ns
4.73ns
‫فرعی‬ ‫خطای‬
Error b
8 10.73 0.333 0.292 0.333 0.625 3243665 61853 6.87
‫تغییرات‬ ‫رریب‬
C.V.
7.1 16.9 22.3 25.2 9.7 6.0 7.5 3.8
*
‫و‬
**
‫به‬ :
‫معنی‬ ‫ترتیب‬
‫احتمال‬ ‫سطوح‬ ‫در‬ ‫دار‬
0
‫و‬
0
‫درصد؛‬
ns
‫معنی‬ ‫غیر‬ :
‫دار‬
* , **, ns indicate significant at the 5 and 1% probability levels, and is non-significant, respectively
‫جتا‬
‫ی‬
‫ج‬
‫مقا‬
‫ی‬
‫سه‬
‫م‬
‫یر‬
‫اجگ‬
‫ی‬
‫ن‬
‫جشران‬
‫داد‬
‫کره‬
‫برا‬
‫افرزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫مصررف‬
‫کرود‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫تعداد‬
‫غده‬
‫ها‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ی‬
‫ز‬
‫کاهش‬
‫و‬
‫بره‬
‫تعرداد‬
‫غرده‬
‫هرا‬
‫ی‬
‫متوسرط‬
‫و‬
‫درشت‬
‫افزوده‬
‫شد‬
(
‫جدول‬
5
.)
‫درصد‬
‫جسب‬
‫ی‬
‫تعداد‬
‫غده‬
‫در‬
‫بوته‬
‫بر‬
‫اساس‬
‫اجدازه‬
‫در‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مارها‬
‫ی‬
‫مختل‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫رقر‬
‫سریب‬
‫زمینری‬
‫در‬
‫شرکل‬
0
‫جشان‬
‫داده‬
‫شده‬
‫است‬
‫که‬
‫به‬
‫وروح‬
‫جشان‬
‫م‬
‫ی‬
‫دهد‬
‫که‬
‫برا‬
‫ی‬
‫هر‬
‫دو‬
‫رق‬
‫با‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫سطوح‬
‫کود‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫درصد‬
‫جسب‬
‫ی‬
‫غده‬
‫ها‬
‫ی‬
‫ر‬
‫ی‬
‫ز‬
‫کاهش‬
‫ی‬
‫افته‬
‫و‬
‫به‬
‫درصد‬
‫جسب‬
‫ی‬
‫غده‬
‫ها‬
‫ی‬
‫درشت‬
‫افزوده‬
‫شد‬
(
‫شکل‬
0
.)
‫جدول‬
3
-
‫مقایسه‬
‫اصلی‬ ‫اثرات‬ ‫میانگین‬
‫نیتروژن‬
‫رقم‬ ‫و‬
‫اجزا‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬
‫ی‬
‫سیب‬ ‫عملکرد‬
‫زمینی‬
Table 3- Comparison of the mean of the main effects of nitrogen and cultivar on yield and yield components of potato
‫آزمایشی‬ ‫عامل‬
Experimental
factor
‫بوته‬ ‫ارتفاع‬
Plant
height (cm)
‫تعداد‬
‫در‬ ‫کوچک‬ ‫غده‬
‫بوته‬
Small tubers
(number per plant)
‫در‬ ‫بزرگ‬ ‫غده‬ ‫تعداد‬
‫بوته‬
Large tubers
(number per plant)
‫غده‬ ‫عملکرد‬
Tuber yield
(kg.ha-1
)
‫اندام‬ ‫عملکرد‬
‫هوایی‬
Shoot yield
(kg.ha-1
)
‫شاخص‬
‫برداشت‬
HI (%)
‫جیتروژن‬
Nitrogen
(kg.ha-1
)
0 36.5 c 5.8 a 0.2 c 21965 c 2233 c 70.2 a
50 45.1 b 4.8 a 1.0 b 28443 b 3023 b 68.8 a
100 49.2 ab 1.3 b 3.8 a 33906 a 3862 a 67.6 a
150 54.6 a 1.7 b 4.2 a 36119 a 4069 a 68.0 a
‫رق‬
Cultivar
Agria 43.0 b 3.3 a 2.2 a 25604 b 2837 b 69.4 a
Arinda 49.8 a 3.6 a 2.4 a 34613 a 3756 a 68.0 a
*
:
‫عامل‬ ‫هر‬ ‫برای‬
‫و‬
،‫ستون‬ ‫هر‬ ‫در‬
‫میاجگین‬
‫مشترك‬ ‫حروف‬ ‫دارای‬ ‫های‬
‫اختالف‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬
‫معنی‬
‫دار‬
‫جدارجد‬
(p≤0.05)
.
For each factor and in each column, means followed by the same letter(s) are not significantly different (p≤0.05).
411
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
1
،
‫تابستان‬
2411
‫مصرف‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫ب‬
‫ی‬
‫شتر‬
‫در‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مرار‬
009
‫ک‬
‫ی‬
‫لروگر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترروژن‬
‫خراص‬
‫منار‬
‫به‬
‫توص‬
‫ی‬
‫د‬
‫ب‬
‫ی‬
‫شتر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫درصد‬
‫غده‬
‫ها‬
‫ی‬
‫درشت‬
‫شد‬
‫که‬
‫با‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مار‬
‫مصرف‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫صفر‬
،
‫اختالف‬
‫معن‬
‫ی‬
‫دار‬
‫ی‬
‫داشرت‬
.
‫همهنر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫کمترر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫م‬
‫یر‬
‫زان‬
‫غده‬
‫ها‬
‫ی‬
‫درشت‬
‫مربوط‬
‫به‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مار‬
‫بدون‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫بود‬
.
‫مقا‬
‫ی‬
‫سه‬
‫م‬
‫ی‬
‫اجگ‬
‫ی‬
‫ن‬
‫اثر‬
‫برهمکنش‬
‫رق‬
‫در‬
‫کود‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫بررا‬
‫ی‬
‫تعرداد‬
‫غده‬
‫با‬
‫سا‬
‫ی‬
‫ز‬
‫متوسط‬
(
90
‫تا‬
00
‫م‬
‫ی‬
‫ل‬
‫ی‬
‫متر‬
)
‫در‬
‫بوتره‬
‫جشران‬
‫داد‬
‫کره‬
‫رقر‬
‫آریندا‬
‫در‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مار‬
09
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫در‬
‫هکتار‬
‫برا‬
‫م‬
‫یر‬
‫اجگ‬
‫ی‬
‫ن‬
0
‫غرده‬
‫در‬
‫بوته‬
‫دارا‬
‫ی‬
‫ب‬
‫ی‬
‫شتر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫تعداد‬
‫غده‬
‫متوسط‬
‫در‬
‫بوته‬
‫برود‬
‫و‬
‫کمترر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫تعرداد‬
‫غده‬
‫متوسط‬
‫در‬
‫بوته‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ز‬
‫در‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مار‬
‫عد‬
‫مصرف‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫در‬
‫هرر‬
‫دو‬
‫رقر‬
‫با‬
‫م‬
‫ی‬
‫اجگ‬
‫ی‬
‫ن‬
99
/
0
‫غده‬
‫در‬
‫بوته‬
‫مشاهده‬
‫شد‬
(
‫شکل‬
5
.)
‫ش‬
‫کل‬
1
-
‫تعداد‬
‫غده‬
‫با‬
‫سا‬
‫ی‬
‫ز‬
‫متوسط‬
‫در‬
‫بوته‬
‫در‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مارها‬
‫ی‬
‫ن‬ ‫مختلف‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫رقم‬
‫س‬
‫ی‬
‫ب‬
‫زم‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ی‬
Figure 2- The number of medium-sized tubers per plant under different levels of nitrogen and potato cultivar
‫میاجگین‬
‫معنی‬ ‫تفاوت‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ،‫مشترك‬ ‫حرف‬ ‫یک‬ ‫حداقل‬ ‫دارای‬ ‫های‬
‫جدارجد‬ ‫دار‬
(p≤0.05)
Means followed by the same letter(s) are not significantly different (p≤0.05).
‫از‬
‫جظر‬
‫تعداد‬
‫کل‬
‫غده‬
‫در‬
‫بوته‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ز‬
‫رق‬
‫آریندا‬
‫در‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مار‬
09
‫ک‬
‫ی‬
‫لروگر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫در‬
‫هکتار‬
‫با‬
‫م‬
‫ی‬
‫اجگ‬
‫ی‬
‫ن‬
09
‫غده‬
‫در‬
‫بوته‬
‫ب‬
‫ی‬
‫شتر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫و‬
‫رق‬
‫اگریا‬
‫در‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مار‬
‫عد‬
‫مصرف‬
‫کود‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫با‬
‫م‬
‫ی‬
‫اجگ‬
‫ی‬
‫ن‬
17
/
1
‫غده‬
‫در‬
‫بوته‬
،
‫کمتر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫تعداد‬
‫غده‬
‫در‬
‫بوته‬
‫را‬
‫دارا‬
‫بودجد‬
‫که‬
‫اصبته‬
‫ب‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مارها‬
‫ی‬
‫صفر‬
،
09
‫و‬
099
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫در‬
‫هکتار‬
‫در‬
‫رق‬
‫اگریا‬
‫اختالف‬
‫معنر‬
‫ی‬
‫دار‬
‫ی‬
‫مشراهده‬
‫جشد‬
(
‫شکل‬
9
.)
‫شکل‬
3
-
‫تعداد‬
‫کل‬
‫غده‬
‫در‬
‫بوته‬
‫در‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مارها‬
‫ی‬
‫ن‬ ‫مختلف‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫س‬ ‫رقم‬
‫ی‬
‫ب‬
‫زم‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ی‬
Figure 3- The total number of tubers per plant under different levels of nitrogen and potato cultivar
‫میاجگین‬
‫معنی‬ ‫تفاوت‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ،‫مشترك‬ ‫حرف‬ ‫یک‬ ‫حداقل‬ ‫دارای‬ ‫های‬
‫جدارجد‬ ‫دار‬
(p≤0.05)
Means followed by the same letter(s) are not significantly different (p≤0.05).
d d
cd
a
bcd
ab
bc
bcd
0
1
2
3
4
5
Agria Arinda
‫بوته‬
‫در‬
‫متوسط‬
‫غده‬
‫تعداد‬
Number
of
medium
tuber
per
plant
‫رقم‬
Cultivar
N application (kg.ha-1): 0 50 100 150
c
bc
bc
a
c
ab
ab
bc
0
2
4
6
8
10
12
Agria Arinda
‫بوته‬
‫در‬
‫غده‬
‫کل‬
‫تعداد‬
Total
tuber
per
plant
‫رقم‬ Cultivar
N application (kg.ha-1): 0 50 100 150
،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫نوری‬
‫اثر‬
‫کاربرد‬ ‫مقدار‬
‫بهره‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬
‫ب‬ ‫آن‬ ‫وری‬
‫عملکر‬ ‫ر‬
‫د‬
...
414
‫تشک‬
‫ی‬
‫ل‬
‫غده‬
‫سیب‬
‫زمینی‬
‫حاصل‬
‫ذخ‬
‫ی‬
‫ره‬
‫شدن‬
‫کربوه‬
‫ی‬
‫درات‬
‫به‬
‫ویرژه‬
‫جشاسته‬
‫در‬
‫آخر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫گره‬
‫استوصون‬
‫است‬
.
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫فتوسرنتز‬
‫سربب‬
‫اجتقرال‬
‫کربوه‬
‫ی‬
‫درات‬
‫از‬
‫برگ‬
‫ها‬
‫به‬
‫سمت‬
‫ر‬
‫ی‬
‫شره‬
‫و‬
‫تشرک‬
‫ی‬
‫ل‬
‫غرده‬
‫هرا‬
‫مر‬
‫ی‬
‫شروجد‬
(
Kholdbarin & Eslamzadeh, 2001
.)
‫تعداد‬
‫غده‬
‫ی‬
‫ک‬
‫ی‬
‫از‬
‫اجرزا‬
‫ی‬
‫موثر‬
‫بر‬
‫م‬
‫ی‬
‫زان‬
‫عملکرد‬
‫سریب‬
‫زمینری‬
‫بره‬
‫شرمار‬
‫مر‬
‫ی‬
‫رود‬
‫و‬
‫افرزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫آن‬
‫م‬
‫ی‬
‫تواجد‬
‫به‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫عملکرد‬
‫منار‬
‫شود‬
.
‫با‬
‫ا‬
‫ی‬
‫ن‬
،‫حال‬
‫تعداد‬
‫غده‬
‫در‬
‫بوته‬
‫بسته‬
‫به‬
‫ویژگی‬
‫های‬
‫ژجت‬
‫ی‬
‫ک‬
‫ی‬
، ‫رق‬
‫تعداد‬
،‫ساقه‬
‫شررا‬
‫ی‬
‫ط‬
‫آب‬
‫و‬
‫هروا‬
‫یی‬
‫و‬
‫عناصر‬
‫غذا‬
‫یی‬
‫م‬
‫ی‬
‫تواجد‬
‫متغ‬
‫ی‬
‫ر‬
‫باشد‬
(
Khajehpoor, 2004
)
.
‫غده‬ ‫عملکرد‬
‫که‬ ‫داد‬ ‫جشان‬ ‫واریاجس‬ ‫تازیه‬
‫کود‬ ‫اثر‬
‫عملکررد‬ ‫برر‬ ‫رق‬ ‫و‬ ‫جیتروژن‬
‫معنی‬
‫دار‬
‫آن‬ ‫برهمکنش‬ ‫اثر‬ ‫وصی‬
‫معنی‬ ‫ها‬
‫(جدول‬ ‫جبود‬ ‫دار‬
5
.)
‫سرطوح‬ ‫در‬
‫برا‬ ‫و‬ ‫برود‬ ‫برخروردار‬ ‫بیشرتری‬ ‫عملکررد‬ ‫از‬ ‫آریندا‬ ‫رق‬ ،‫جیتروژن‬ ‫مساوی‬
‫افزایش‬
‫و‬ ‫اگریرا‬ ‫رق‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫عملکرد‬ ‫افزایش‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫میزان‬
‫(شکل‬ ‫شد‬ ‫مشاهده‬ ‫آریندا‬
0
‫افررایش‬ ‫اثر‬ ‫در‬ ‫غده‬ ‫عملکرد‬ ‫افزایش‬ ‫این‬ .)
‫درجه‬ ‫رابطه‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫خاك‬ ‫جیتروژن‬ ‫میزان‬
5
‫می‬ ‫پیروی‬
‫ررریب‬ ‫کره‬ ‫کند‬
‫به‬ ‫آریندا‬ ‫و‬ ‫اگریا‬ ‫ارقا‬ ‫برای‬ ‫آن‬ ‫تبیین‬
‫ترتیب‬
00
/
9
‫و‬
00
/
9
‫(شرکل‬ ‫بود‬
0
‫مماس‬ ‫خط‬ ‫شیب‬ .)
‫منحنی‬ ‫این‬ ‫در‬
‫توصیردی‬ ‫غرده‬ ‫کیلوگر‬ ‫جشاجگر‬ ‫ها‬
( ‫آرینردا‬ ‫رقر‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫اسرت‬ ‫خراك‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬
507
)
( ‫اگریا‬ ‫رق‬ ‫از‬ ‫بزرگتر‬
000
‫مشتق‬ ‫با‬ ‫همهنین‬ .‫است‬ )
‫صرفر‬ ‫برابر‬ ‫و‬ ‫گیری‬
‫منحنی‬ ‫عط‬ ‫جقطه‬ ،‫آن‬ ‫دادن‬ ‫قرار‬
‫ب‬ ‫ها‬
‫ه‬
‫آرینردا‬ ‫ارقا‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫آمد‬ ‫دست‬
‫به‬ ‫اگریا‬ ‫و‬
‫ترتیب‬
570
‫و‬
901
‫این‬ ‫برای‬ ‫بنابراین‬ .‫بود‬
‫عملکرد‬ ‫حداکثر‬ ‫که‬
‫ب‬ ‫غده‬
‫ه‬
‫بره‬ ‫جیراز‬ ‫آیرد‬ ‫دست‬
570
‫و‬
901
‫هکترار‬ ‫در‬ ‫جیترروژن‬ ‫کیلروگر‬
‫به‬
.‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫اگریا‬ ‫و‬ ‫آریندا‬ ‫ارقا‬ ‫برای‬ ‫ترتیب‬
‫افزایش‬
‫متوسط‬
‫وزن‬
‫غده‬
‫ریز‬ ‫های‬
‫در‬
‫پاسخ‬
‫به‬
‫مصرف‬
‫کود‬
‫جیتروژن‬
‫می‬
‫تواجد‬
‫با‬
‫رشد‬
‫بیشتر‬
،‫گیاه‬
‫شاخ‬
‫و‬
‫برگ‬
‫و‬
‫سطح‬
‫برگ‬
‫بیشتر‬
‫و‬
‫همهنین‬
‫تشدید‬
‫فتوسنتز‬
‫مرتبط‬
‫باشد‬
‫که‬
‫خود‬
‫منار‬
‫به‬
‫افزایش‬
‫وزن‬
‫غده‬
‫ریز‬ ‫های‬
‫می‬
( ‫شود‬
Negero, 2017
)
.
‫شکل‬
4
-
‫رابطه‬
‫ب‬
‫ی‬
‫ن‬
‫خاک‬ ‫نیتروژن‬
‫و‬
‫سیب‬ ‫غده‬ ‫عملکرد‬
‫زمینی‬
‫تحت‬
‫تأث‬
‫ی‬
‫ر‬
‫سطوح‬
‫مختلف‬
‫کود‬
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫رقم‬
‫سیب‬
‫زمینی‬
‫در‬
‫منطقه‬
‫قوچان‬
Figure 4- The relationship between soil nitrogen content and potato tuber yield under different levels of nitrogen fertilizer
and potato cultivar in the Quchan region
‫برداشت‬ ‫شاخص‬
‫شاخ‬
‫برداشت‬
‫سیب‬
‫زمینی‬
‫از‬
‫تقس‬
‫ی‬
‫وزن‬
‫خشرک‬
‫غرده‬
‫برر‬
‫وزن‬
‫ماده‬
‫خشک‬
‫کل‬
(
‫اجدا‬
‫هوا‬
‫یی‬
+
‫غده‬
)
‫محاسبه‬
‫شد‬
.
‫جت‬
‫ای‬
‫ج‬
‫جشان‬
‫داد‬
‫کره‬
‫اثر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫رق‬
‫و‬
‫اثر‬
‫برهمکنش‬
‫آن‬
‫ها‬
‫بر‬
‫شاخ‬
‫برداشت‬
‫معنر‬
‫ی‬
‫دار‬
‫جبود‬
(
‫جدول‬
0
.)
‫از‬
‫آجاا‬
‫یی‬
‫که‬
‫عامل‬
‫ها‬
‫ی‬
‫آزما‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ی‬
‫به‬
‫ی‬
‫ک‬
‫جسبت‬
‫باعث‬
‫تغ‬
‫یی‬
‫رات‬
‫عملکرد‬
‫خشک‬
‫غده‬
‫و‬
‫وزن‬
‫خشک‬
‫اجدا‬
‫هروا‬
‫یی‬
‫شرده‬
،‫اسرت‬
‫اثرات‬
‫ا‬
‫ی‬
‫ن‬
‫عوامل‬
‫بر‬
‫شاخ‬
‫برداشت‬
‫معن‬
‫ی‬
‫دار‬
‫ج‬
‫ش‬
‫ده‬
‫اسرت‬
‫محمردیان‬ .
‫و‬ ‫روشن‬
( ‫همکاران‬
Mohammadian Roshan, Amiri, Sadeghi,
Moradi, & Azarpour, 2011
‫عنروان‬ ‫تحرت‬ ‫خرود‬ ‫پرژوهش‬ ‫در‬ )
‫ویژگی‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫ازته‬ ‫کود‬ ‫تقسیط‬ ‫زمان‬ ‫و‬ ‫مقدار‬ ‫اثرات‬ ‫بررسی‬
‫هرای‬
‫اثر‬ ‫که‬ ‫دریافتند‬ )‫هاشمی‬ ‫(رق‬ ‫برجج‬ ‫زراعی‬
‫سطوح‬
‫مختل‬
‫تقسیط‬
‫کرود‬
‫جیتروژن‬
‫بر‬
‫کلیه‬
‫صفات‬
‫ب‬
‫ه‬
‫جز‬
‫شاخ‬
‫برداشت‬
‫در‬
‫سطح‬
‫یرک‬ ‫احتمرال‬
‫درصد‬
‫معنی‬
‫دار‬
‫بود‬
.
( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫بخشنده‬ ‫مطاصعه‬ ‫در‬
Bakhshandeh,
, 2012
Soltani, Zeinali, & Ghadiryan
‫جیرز‬ )
‫متوسرط‬
‫شراخ‬
y = -0.2725x2 + 193.92x
R² = 0.9649
y = -0.5422x2 + 297.13x
R² = 0.9697
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
45000
0 50 100 150 200 250 300
‫غده‬
‫عملکرد‬
Tuber
yield
(kg.ha
-1
)
‫خاک‬ ‫کل‬ ‫نیتروژن‬
Total soil N (kg.ha-1)
Agria
Arinda
411
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
1
،
‫تابستان‬
2411
‫گند‬ ‫در‬ ‫برداشت‬
0
/
00
‫تحت‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫محاسبه‬ ‫درصد‬
‫قررار‬ ‫رقر‬ ‫ترأثیر‬
‫جگرفت‬
.
‫مارد‬
‫و‬
‫همکراران‬
(
Mojaddam, Dashti, & Derogar,
2016
)
‫در‬
‫بررس‬
‫ی‬
‫اثر‬
‫کود‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫اسر‬
‫ی‬
‫ده‬
‫ی‬
‫وم‬
‫ی‬
‫ک‬
‫برر‬
‫عملکررد‬
‫ذرت‬
‫بهاره‬
‫مشاهده‬
‫کردجد‬
‫که‬
‫شاخ‬
‫برداشت‬
‫کراربرد‬ ‫با‬
‫هرر‬
‫دو‬
‫جروع‬
‫کرود‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫جشان‬
‫داد‬
.
‫ن‬ ‫درصد‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫غده‬
‫و‬
‫هوا‬ ‫اندام‬
‫یی‬
‫تأثیر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫رق‬
‫بر‬
‫درصد‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫غده‬
‫و‬
‫اجدا‬
‫هوا‬
‫یی‬
‫در‬
‫سطح‬
‫ی‬
‫ک‬
‫درصد‬
‫معن‬
‫ی‬
‫دار‬
‫بود‬
‫وص‬
‫ی‬
‫اثر‬
‫برهمکنش‬
‫آن‬
‫ها‬
‫معن‬
‫ی‬
‫دار‬
‫جبود‬
(
‫جدول‬
0
.)
‫بد‬
‫ی‬
‫ه‬
‫ی‬
‫است‬
‫که‬
‫مصرف‬
‫کودها‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
‫ا‬
‫یی‬
‫حاو‬
‫ی‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترروژن‬
‫باعرث‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫اجباشت‬
‫شده‬
‫در‬
‫غده‬
‫و‬
‫اجدا‬
‫هوا‬
‫یی‬
‫گ‬
‫ی‬
‫اه‬
‫خواهرد‬
‫شرد‬
.
‫عوامل‬
‫متعدد‬
‫ی‬
‫تامن‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترات‬
‫را‬
‫در‬
‫گ‬
‫ی‬
‫اهان‬
‫تحت‬
‫تاث‬
‫ی‬
‫ر‬
‫قرار‬
‫مر‬
‫ی‬
‫دهنرد‬
‫که‬
‫به‬
‫صورت‬
‫کل‬
‫ی‬
‫در‬
‫دو‬
‫گروه‬
‫عوامل‬
‫مح‬
‫ی‬
‫ط‬
‫ی‬
‫و‬
‫عوامل‬
‫ژجت‬
‫ی‬
‫کر‬
‫ی‬
‫قابرل‬
‫بررس‬
‫ی‬
‫هستند‬
.
‫از‬
‫عوامل‬
‫ژجت‬
‫ی‬
‫ک‬
‫ی‬
‫موثر‬
‫بر‬
‫تامن‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترات‬
‫در‬
‫گ‬
‫ی‬
،‫اهان‬
‫جوع‬
‫و‬
‫گوجه‬
‫گ‬
‫ی‬
‫اهان‬
‫است‬
‫ک‬
‫ه‬
‫م‬
‫ی‬
‫تروان‬
‫آن‬
‫را‬
‫به‬
‫تواجا‬
‫یی‬
‫گ‬
‫ی‬
‫اهان‬
‫مختلر‬
‫در‬
‫توص‬
‫ی‬
‫د‬
‫آجز‬
‫ی‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترات‬
‫ردوکتاز‬
‫جسبت‬
‫داد‬
.
‫فعاص‬
‫ی‬
‫ت‬
‫آجرز‬
‫ی‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تررات‬
‫ردوکتراز‬
‫به‬
‫عنوان‬
‫ی‬
‫ک‬
‫عامل‬
‫ژجت‬
‫ی‬
‫ک‬
‫ی‬
‫و‬
‫اوص‬
‫ی‬
‫ن‬
‫آجز‬
‫ی‬
‫مؤثر‬
‫در‬
‫متابوص‬
‫ی‬
‫سر‬
‫و‬
‫اح‬
‫یر‬
‫اء‬
‫ی‬
‫ون‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترات‬
‫اهم‬
‫ی‬
‫ت‬
‫ز‬
‫ی‬
‫اد‬
‫ی‬
‫دارد‬
.
‫ی‬
‫ون‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترات‬
‫در‬
‫حضور‬
‫ا‬
‫یر‬
‫ن‬
‫آجرز‬
‫ی‬
‫بره‬
‫ی‬
‫ون‬
‫آموج‬
‫ی‬
‫و‬
‫تبد‬
‫ی‬
‫ل‬
‫شده‬
‫و‬
‫در‬
‫ج‬
‫ت‬
‫ی‬
‫اه‬
‫از‬
‫تامن‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترات‬
‫در‬
‫بافرت‬
‫گ‬
‫یر‬
‫اه‬
‫ی‬
‫کاسته‬
‫م‬
‫ی‬
‫شود‬
(
Tabande & Shiraze, 2018
.)
‫ن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫شاخ‬ ‫بر‬ ‫رق‬ ‫تأثیر‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫جشان‬ ‫واریاجس‬ ‫تازیه‬ ‫جتایج‬
‫برداشرت‬
‫معنی‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬
‫مقرادیر‬ ‫مصررف‬ ‫اثرر‬ ‫وصری‬ ‫برود‬ ‫دار‬
‫معنی‬ ‫جیتروژن‬ ‫مختل‬
‫(جدول‬ ‫جبود‬ ‫دار‬
0
،‫جیترروژن‬ ‫میرزان‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ .)
‫رق‬ ‫جیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخ‬ .‫یافت‬ ‫کاهش‬ ‫جیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخ‬
‫اگریا‬
1
/
19
‫آرینردا‬ ‫رقر‬ ‫جیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخ‬ ‫با‬ ‫و‬
1
/
10
‫اخرتالف‬
‫معنی‬
‫ه‬ .‫داشت‬ ‫دار‬
‫میراجگین‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫مهنین‬
‫مختلر‬ ‫سرطوح‬ ‫در‬ ‫هرا‬
‫سرطح‬ ‫بره‬ ‫مربوط‬ ‫جیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخ‬ ‫بیشترین‬ ،‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬
‫با‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫بدون‬
1
/
10
‫جیترروژن‬ ‫برداشرت‬ ‫شراخ‬ ‫کمترین‬ ‫و‬
‫سطح‬ ‫به‬ ‫مربوط‬
099
‫عدد‬ ‫با‬ ‫خاص‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬
5
/
10
.‫است‬
‫جدول‬
4
-
‫تجزیه‬
)‫مربعات‬ ‫(میانگین‬ ‫واریانس‬
‫اثر‬
‫مختلف‬ ‫سطوح‬
‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬
‫رقم‬ ‫و‬
،‫هوایی‬ ‫اندام‬ ‫نیتروژن‬ ‫درصد‬ ،‫غده‬ ‫نیتروژن‬ ‫درصد‬ ‫بر‬
‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫و‬ ‫مصرف‬ ،‫تبدیل‬ ،‫جذب‬ ‫کارایی‬
‫سیب‬ ‫در‬
‫زمینی‬
Table 4- Analysis of variance (mean of squares) of the effect of different levels of nitrogen consumption and cultivar on
tuber nitrogen percentage, shoot nitrogen percentage, uptake efficiency, utilization, consumption, and nitrogen harvest
index in potato
‫آزمایشی‬ ‫عامل‬
Experimental
factor
‫درجه‬
‫آزادی‬
d.f.
‫مربعات‬ ‫میانگین‬
(Mean of squares)
‫درصد‬
‫نیتروژن‬
‫غده‬
N tuber
‫درصد‬
‫نیتروژن‬
‫اندام‬
‫هوایی‬
N Shoot
‫شاخص‬
‫برداشت‬
‫نیتروژن‬
N HI
‫کل‬ ‫مقدار‬
‫جذب‬ ‫نیتروژن‬
‫شده‬
N Total
‫جذب‬ ‫کارایی‬
‫نیتروژن‬
NUpE
‫تبدیل‬ ‫کارایی‬
‫نیتروژن‬
NUtE
‫مصرف‬ ‫کارایی‬
‫نیتروژن‬
NUE
‫بلوك‬
Block
2 0.0037ns
0.0240ns
2.28ns
186.8ns
0.0058ns
898ns
29ns
‫جیتروژن‬
Nitrogen
3 0.1553**
0.2960**
12.95ns
14617.9**
0.0039ns
8565**
4081**
‫اصلی‬ ‫خطای‬
Error a
6 0.0081 0.0102 15.16ns
139.4 0.0029 352 282
‫رق‬
Cultivar
1 0.1998**
0.2752**
24.00**
1176.0**
0.0280**
16267**
17067**
‫جیتروژن‬
×
‫رق‬
Nitrogen *
Cultivar
3 0.0033ns
0.0057ns
10.01ns
100.7ns
0.0009ns
1148*
445ns
‫فرعی‬ ‫خطای‬
Error b
8 0.0045 0.0162 11.14 50.0 0.0018 226 119
‫تغییرات‬ ‫رریب‬
C.V.
5. 6 8.1 5.3 5.1 5.6 6.7 6.4
*
‫و‬
**
‫به‬ :
‫معنی‬ ‫ترتیب‬
‫احتمال‬ ‫سطوح‬ ‫در‬ ‫دار‬
0
‫و‬
0
‫درصد؛‬
ns
‫معنی‬ ‫غیر‬ :
‫دار‬
* , **, ns indicate significant at the 5 and 1% probability levels, and is non-significant, respectively
،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫نوری‬
‫اثر‬
‫کاربرد‬ ‫مقدار‬
‫بهره‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬
‫ب‬ ‫آن‬ ‫وری‬
‫عملکر‬ ‫ر‬
‫د‬
...
411
‫جدول‬
5
-
‫اصلی‬ ‫اثرات‬ ‫میانگین‬ ‫مقایسه‬
‫سطوح‬
‫نیتروژن‬
‫رقم‬ ‫و‬
‫بر‬
‫جذب‬ ‫کارایی‬
‫تبدیل‬ ،
‫مصرف‬ ‫و‬
‫(بهره‬
)‫وری‬
‫نیتروژن‬
‫در‬
‫سیب‬
‫زمینی‬
Table 5- Mean comparisons of the main effects of nitrogen levels and cultivar on potato nitrogen uptake, utilization,
and use efficiency in potato
‫آزمایشی‬ ‫عامل‬
Experimental
factor
‫درصد‬
‫نیتروژن‬
‫غده‬
N_tuber
%
‫نیتروژن‬ ‫درصد‬
‫هوایی‬ ‫اندام‬
N_Biomass
%
‫شاخص‬
‫برداشت‬
‫نیتروژن‬
N_HI
%
‫کل‬ ‫مقدار‬
‫جذب‬ ‫نیتروژن‬
‫شده‬
N_Total
uptake
kg
‫جذب‬ ‫کارایی‬
‫نیتروژن‬
NUpE
kg
Nuptake/kg
Nsoil+applicd
‫کارایی‬
‫تبدیل‬
‫نیتروژن‬
NUE
kg grain/kg
Nuptake
‫وری‬ ‫بهره‬
‫نیتروژن‬
NUE
Kg grain/kg
Nsoil+applicd
‫جیتروژن‬
Nitrogen (kg.ha-1
)
0 1.01 c
1.30 c 64.6 a 80 d 0.74 a 273 a 201 a
50 1.14 b 1.50 b 62.7 a 120 c 0.76 a 236 b 179 ab
100 1.27 a 1.68 a 61.2 a 166 b 0.79 a 204 c 162 bc
150 1.38 a 1.81 a 61.9 a 192 a 0.74 a 188 c 140 c
‫رق‬
Cultivar
Agria 1.29 a 1.68 a 63.6 a 133 b 0.72 b 199 b 144 b
Arinda 1.11 b 1.47 b 61.6 b 146 a 0.79 a 251 a 197 a
*
‫عامل‬ ‫هر‬ ‫برای‬
‫و‬
،‫ستون‬ ‫هر‬ ‫در‬
‫میاجگین‬
‫مشترك‬ ‫حروف‬ ‫دارای‬ ‫های‬
‫اختالف‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬
‫معنی‬
‫دار‬
‫جدارجد‬
(p≤0.05)
.
* For each factor and in each column, means followed by the same letter(s) are not significantly different (p≤0.05).
‫برای‬
‫محاسبه‬
‫بهره‬
‫وری‬
‫جیتروژن‬
‫سطوح‬
‫جیتروژن‬
‫مصرف‬
‫شده‬
‫ب‬
‫ه‬
‫عالوه‬
‫جیتروژن‬
‫موجود‬
‫در‬
( ‫خاك‬
090
‫هکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگر‬
‫در‬ )
‫جظر‬
‫گرفته‬
‫شده‬
‫است‬
.
To calculate nitrogen productivity, the nitrogen levels plus soil nitrogen content were considered (109 kg ha-1
).
‫ن‬ ‫کل‬ ‫مقدار‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫جذب‬
‫شده‬
‫جذب‬ ‫جیتروژن‬ ‫کل‬ ‫مقدار‬ ‫بر‬ ‫رق‬ ‫و‬ ‫جیتروژن‬ ‫اثر‬
‫یرک‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫شده‬
‫معنری‬ ‫درصرد‬
‫(جردول‬ ‫برود‬ ‫دار‬
0
‫بر‬ ،)
‫ه‬
‫جیترروژن‬ ‫بیشرترین‬ ‫کره‬ ‫طروری‬
‫جذب‬
‫تیمار‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫شده‬
009
‫و‬ ‫هکترار‬ ‫در‬ ‫خراص‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬
‫جذب‬ ‫جیتروژن‬ ‫میزان‬ ‫کمترین‬
‫مصررف‬ ‫بردون‬ ‫سرطح‬ ‫بره‬ ‫مربروط‬ ‫شرده‬
‫حاکی‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫جیتروژن‬
‫بر‬ ‫اوره‬ ‫مصررف‬ ‫کره‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫از‬
‫ه‬
‫کرود‬ ‫صرورت‬
‫کرل‬ ‫مقردار‬ ‫و‬ ‫شرده‬ ‫ریشه‬ ‫اطراف‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫فراهمی‬ ‫موجب‬ ‫شیمیایی‬
‫جذب‬ ‫جیتروژن‬
‫حاصی‬ ‫در‬ ،‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫بیشتر‬ ‫حاصت‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫شده‬
‫تیمار‬ ‫در‬ ‫که‬
‫و‬ ‫بوده‬ ‫خاك‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫جیتروژن‬ ‫جذب‬ ‫به‬ ‫جاچار‬ ‫گیاه‬ ،‫کود‬ ‫مصرف‬ ‫بدون‬
‫میزان‬ ،‫خاك‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫کمبود‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬
‫خواهرد‬ ‫کراهش‬ ‫آن‬ ‫جرذب‬
.‫یافت‬
‫اخرتالف‬ ‫جیترروژن‬ ‫جرذب‬ ‫میرزان‬ ‫در‬ ‫جیرز‬ ‫آرینردا‬ ‫و‬ ‫اگریرا‬ ‫رق‬ ‫بین‬
‫معنی‬
‫جرذب‬ ‫جیترروژن‬ ‫کرل‬ ‫مقردار‬ ‫آرینردا‬ ‫رقر‬ ‫و‬ ‫داشت‬ ‫وجود‬ ‫دار‬
‫شرده‬
.‫داشت‬ ‫اگریا‬ ‫رق‬ ‫به‬ ‫جسبت‬ ‫باالتری‬
‫بهره‬
‫وری‬
(
‫مصرف‬ ‫کارایی‬
)
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫تأثیر‬
‫م‬
‫ی‬
‫زان‬
‫مصرف‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫رق‬
‫بر‬
‫کارا‬
‫ی‬
‫ی‬
‫مصرف‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترروژن‬
‫در‬
‫سطح‬
‫ی‬ ‫احتمال‬
‫ک‬
‫درصد‬
‫معنی‬
‫دار‬
‫برود‬
(
‫جردول‬
0
)
.
‫ب‬
‫ی‬
‫شرتر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫کرارا‬
‫ی‬
‫ی‬
‫مصرف‬
‫میزان‬ ‫به‬ ‫جیتروژن‬ ‫بدون‬ ‫سطح‬ ‫به‬ ‫مربوط‬
590
‫بر‬ ‫غده‬ ‫کیلوگر‬
‫مصررف‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬
‫خراك‬ ‫جیترروژن‬ ‫میرزان‬ + ‫شرده‬
‫و‬
‫کمترر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫سطح‬ ‫تیمار‬ ‫به‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬
009
‫خراص‬ ‫جیترروژن‬ ‫کیلوگر‬
‫مربوط‬
‫بود‬
‫(جدول‬
0
.)
‫ا‬
‫ی‬
‫ن‬
‫ب‬
‫د‬
‫ی‬
‫ن‬
‫معنی‬
‫است‬
‫که‬
‫در‬
‫ت‬
‫ی‬
‫مار‬
009
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫خاص‬ ‫جیتروژن‬
‫در‬
،‫هکتار‬
‫گ‬
‫یر‬
‫اه‬
‫جتواجسرته‬
‫برا‬ ‫متناسرب‬
‫افرزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫کرود‬
‫ج‬
‫ی‬
،‫تروژن‬
‫غده‬
‫توص‬
‫ی‬
‫د‬
‫کند‬
.
‫به‬
‫عبارت‬
‫د‬
‫ی‬
،‫گر‬
‫م‬
‫ی‬
‫زان‬
‫عملکرد‬
‫غده‬
‫جسبت‬
‫به‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫مصررفی‬
‫برا‬
‫یر‬
‫ک‬
‫شر‬
‫ی‬
‫ب‬
‫ثابرت‬
‫افرزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫پ‬
‫یر‬
‫دا‬
‫جکررده‬
‫اسرت‬
.
‫بیش‬
‫تر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫کارا‬
‫ی‬
‫ی‬
‫مصرف‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫به‬
‫طور‬
‫معمول‬
‫با‬
‫مصرف‬
‫اوص‬
‫ی‬
‫ن‬
‫واحد‬
‫کود‬
‫ی‬
‫حاصل‬
‫می‬
‫شود‬
‫بازده‬ ‫قاجون‬ ‫(طبق‬
( )‫جزوصی‬
Gardner, Pearce,
& Mitchell, 1985
)
.
‫تأثیر‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫بر‬ ‫جیتروژن‬ ‫و‬ ‫رق‬
‫معنی‬
‫آن‬ ‫برهمکنش‬ ‫اثر‬ ‫وصی‬ ‫داشتند‬ ‫دار‬
‫معنی‬ ‫ها‬
.‫جبود‬ ‫دار‬
( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫دارابی‬
Darabi, Rafi, Omidvari, Javadzadeh,
& Yaghoubi, 2020
‫که‬ ‫دریافتند‬ ‫آزمایشی‬ ‫در‬ )
‫تأم‬
‫ی‬
‫ن‬
70
%
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫رورد‬
‫ر‬‫م‬
‫ج‬
‫ر‬
‫ر‬‫ی‬
‫از‬
‫گ‬
‫ر‬
‫ر‬‫ی‬
‫اه‬
‫از‬
‫رن‬
‫ر‬‫منب‬
‫رود‬
‫ر‬‫ک‬
‫ر‬
‫ر‬‫ش‬
‫ی‬
‫م‬
‫ی‬
‫ا‬
‫یی‬
‫اوره‬
‫و‬
50
‫رد‬
‫ر‬‫درص‬
‫از‬
‫رن‬
‫ر‬‫منب‬
‫ورم‬
‫ی‬
‫کمپوست‬
‫در‬
‫مقا‬
‫ی‬
‫سه‬
‫با‬
‫تأم‬
‫ی‬
‫ن‬
099
‫درصد‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫مورد‬
‫ج‬
‫ی‬
‫از‬
‫گ‬
‫ی‬
،‫اه‬
‫سبب‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫کارایی‬
‫زراع‬
‫ی‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫کارایی‬
‫مصرف‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫در‬
‫هرر‬
‫دو‬
‫رق‬
‫مورد‬
‫مطاصعه‬
‫شد‬
.
‫خان‬
‫و‬
‫همکاران‬
(
Khan et al., 2017
)
‫طی‬
‫بررسی‬
‫رو‬
‫ی‬
‫گند‬
‫در‬
‫ی‬
‫افتند‬
‫که‬
‫با‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫کاربرد‬
‫کود‬
‫ج‬
‫ی‬
،‫تروژن‬
‫کرارا‬
‫ی‬
‫ی‬
‫مصرف‬
‫آن‬
‫کاهش‬
‫ی‬
‫افت‬
.
‫ن‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫اثر‬
‫سطوح‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫بر‬
‫کارا‬
‫ی‬
‫ی‬
‫جذب‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫معنری‬
‫دار‬
‫ج‬
‫برود‬
‫وصری‬
‫معنی‬ ‫تأثیر‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫بر‬ ‫رق‬
‫داشت‬ ‫دار‬
‫(جدول‬
0
.)
‫به‬
‫جظر‬
‫می‬
‫رسد‬
‫که‬
‫در‬
‫شرا‬
‫ی‬
‫ط‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫مصررف‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترروژن‬
‫در‬
،‫خاك‬
‫تامن‬
‫ب‬
‫ی‬
‫ش‬
‫از‬
‫حد‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫در‬
‫مح‬
‫ی‬
‫ط‬
‫ر‬
‫ی‬
‫زوسفر‬
‫ر‬
‫ی‬
‫شه‬
‫گ‬
‫ی‬
‫اه‬
‫باعرث‬
‫به‬
‫خوردن‬
‫رابطه‬
‫م‬
‫ی‬
‫ان‬
‫عرره‬
‫و‬
‫تقارا‬
‫ی‬
‫ا‬
‫ی‬
‫ن‬
‫عنصر‬
‫شده‬
‫و‬
‫در‬
‫جت‬
‫ی‬
‫اره‬
411
‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬
12
‫شماره‬ ،
1
،
‫تابستان‬
2411
‫منار‬
‫بره‬
‫تشرد‬
‫ی‬
‫د‬
‫آب‬
‫شرو‬
‫ی‬
‫ی‬
‫و‬
‫تصرع‬
‫ی‬
‫د‬
‫آن‬
‫شرد‬
.
‫احمر‬
‫د‬
‫ی‬
‫همکراران‬ ‫و‬
(
Ahmadi, Mondani, Khoramivafa, Mohammadi, &
Shirkhani, 2018
)
‫ج‬
‫ی‬
‫ز‬
‫گزارش‬
‫کرد‬
‫با‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫کارا‬
‫ی‬
‫ی‬
‫جذب‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫ارقا‬
‫ذرت‬
‫تحت‬
‫شرا‬
‫ی‬
‫ط‬
‫اقل‬
‫ی‬
‫می‬
‫کرماجشاه‬
‫کاهش‬
‫ی‬
‫افت‬
.
‫خان‬
‫و‬
‫همکاران‬
(
2017
Khan et al.,
)
‫در‬
‫ی‬
‫افتند‬
‫که‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫مصررف‬
‫کرود‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫منار‬
‫به‬
‫کاهش‬
‫کارا‬
‫ی‬
‫ی‬
‫جذب‬
‫در‬ ‫جیتروژن‬
‫گند‬
‫شد‬
.
‫در‬
‫مقا‬
‫ی‬
‫سه‬
‫م‬
‫ی‬
‫اجگ‬
‫ی‬
‫ن‬
‫اثرات‬
‫اصل‬
‫ی‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫رق‬
‫بر‬
‫کرارایی‬
‫جرذب‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫سیب‬
‫زمینی‬
‫معنری‬ ‫اخرتالف‬ ،
،‫داشرت‬ ‫وجرود‬ ‫ارقرا‬ ‫برین‬ ‫داری‬
‫به‬
‫طوری‬
‫رق‬ ‫که‬
‫جیتروژن‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫میاجگین‬ ‫با‬ ‫آریندا‬
70
/
9
‫کیلوگر‬
‫جذب‬ ‫جیتروژن‬
‫مصررف‬ ‫جیترروژن‬ ‫کیلروگر‬ ‫برر‬ ‫شرده‬
‫جیترروژن‬ + ‫شرده‬
‫قابل‬
‫با‬ ‫اگریا‬ ‫رق‬ ‫و‬ ‫کارایی‬ ‫بیشترین‬ ‫خاك‬ ‫جذب‬
75
/
9
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫جذب‬
‫شده‬
‫بر‬
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫مصررف‬
‫شرده‬
+
‫ج‬
‫ی‬
‫ترروژن‬
‫قابرل‬
‫جرذب‬
‫خاك‬
‫را‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫کمترین‬
‫(شکل‬ ‫دارد‬
0
.)
( ‫سینگ‬
Singh, 2012
‫برا‬ ‫جیتروژن‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫که‬ ‫کرد‬ ‫گزارش‬ )
.‫یافرت‬ ‫کراهش‬ ‫کود‬ ‫کاربرد‬ ‫سطح‬ ‫افزایش‬
‫در‬
‫کشرت‬
‫مخلرروط‬
‫ذرت‬
‫و‬
،‫پنبه‬
‫در‬
‫هر‬
‫دو‬
‫گ‬
‫ی‬
‫اه‬
‫با‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫سطوح‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫از‬
‫صفر‬
‫به‬
009
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫در‬
،‫هکتار‬
‫کارایی‬
‫جذب‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫بره‬
‫طور‬
‫معنی‬
‫دا‬
‫ر‬
‫ی‬
‫کاهش‬
‫ی‬
‫افت‬
‫و‬
‫در‬
‫کل‬
‫ی‬
‫ه‬
‫سطوح‬
‫آزما‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ی‬
،
‫کارایی‬
‫جذب‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫در‬
‫ذرت‬
‫باالتر‬
‫از‬
‫پنبه‬
‫بود‬
‫و‬
‫با‬
‫توجه‬
‫به‬
‫ا‬
‫ی‬
‫ن‬
‫که‬
‫ذرت‬
‫جسربت‬
‫بره‬
‫دارای‬ ‫پنبره‬
‫س‬
‫ی‬
‫سررت‬
‫ر‬
‫ی‬
‫شرره‬
‫ای‬
‫گسرترده‬
‫ترر‬
،‫اسرت‬
‫بنرابرا‬
‫ی‬
‫ن‬
‫براال‬
‫بررودن‬
‫کرار‬
‫ا‬
‫یی‬
‫جرذب‬
‫آن‬
‫طب‬
‫ی‬
‫عر‬
‫ی‬
‫برره‬
‫جظر‬
‫م‬
‫ی‬
‫رسرد‬
(
Koocheki, Nassiri Mahallati, Moradi, &
Alizadeh, 2015
.)
‫شکل‬
5
-
‫رابطه‬
‫ب‬
‫ی‬
‫ن‬
‫خاک‬ ‫نیتروژن‬ ‫فراهمی‬
‫و‬
‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬
‫تحت‬
‫تأث‬
‫ی‬
‫ر‬
‫سطوح‬
‫مختلف‬
‫کود‬
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫و‬
‫رقم‬
‫سیب‬
‫زمینی‬
‫در‬
‫منطقه‬
‫قوچان‬
Figure 5- The relationship between soil nitrogen availability and nitrogen use efficiency under the influence of different levels
of nitrogen fertilizer and potato cultivar in the Quchan region
‫تبد‬ ‫کارایی‬
‫ی‬
‫ل‬
‫ن‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫اثر‬
‫مختل‬ ‫سطوح‬
‫مصرف‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترروژن‬
‫برر‬
‫کرارا‬
‫ی‬
‫ی‬
‫تبرد‬
‫ی‬
‫ل‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترروژن‬
‫م‬
‫عنی‬
‫دار‬
‫بود‬
(
p≤0.01
)
(
‫جدول‬
0
)
.
‫برا‬
‫افرزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫م‬
‫یر‬
‫زان‬
‫مصررف‬
‫کرود‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫از‬
‫صفر‬
‫به‬
009
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫خراص‬ ‫جیتروژن‬
‫در‬
،‫هکترار‬
‫کرارا‬
‫ی‬
‫ی‬
‫تبد‬
‫ی‬
‫ل‬
‫ج‬
‫ی‬
‫تروژن‬
‫یافت‬ ‫کاهش‬
،
‫ب‬
‫ه‬
‫طرور‬
‫ی‬
‫کره‬
‫ب‬
‫ی‬
‫شرتر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫م‬
‫یر‬
‫زان‬
‫کرارا‬
‫ی‬
‫ی‬
‫تبد‬
‫ی‬
‫ل‬
‫ج‬
‫ی‬
‫ترروژن‬
‫در‬
‫شررا‬
‫ی‬
‫ط‬
‫بردون‬
‫مصررف‬
‫جیترروژن‬
‫بره‬
‫م‬
‫یر‬
‫زان‬
579
‫کیلوگر‬
‫غده‬
‫بر‬
‫کیلوگر‬
‫جیتروژن‬
‫جرذب‬
‫شرده‬
‫و‬
‫کمترر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫آن‬
‫در‬
‫تیمرار‬
009
‫ک‬
‫ی‬
‫لوگر‬
‫میزان‬ ‫به‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫خاص‬ ‫جیتروژن‬
070
‫کیلوگر‬
‫غده‬
‫بر‬
‫کیلوگر‬
‫جیتروژن‬
‫جذب‬
‫شده‬
‫(جدول‬ ‫شد‬ ‫مشاهده‬ ‫هکتار‬ ‫در‬
0
‫جیتروژن‬ .)
‫معنری‬ ‫ترأثیر‬ ‫جیترروژن‬ ‫تبردیل‬ ‫کرارایی‬ ‫بر‬ ‫رق‬ ‫و‬
‫اثرر‬ ‫وصری‬ ‫داشرتند‬ ‫دار‬
‫آن‬ ‫برهمکنش‬
‫معنی‬ ‫ها‬
‫مقای‬ ‫در‬ .‫جبود‬ ‫دار‬
‫میاجگین‬ ‫سه‬
‫و‬ ‫اگریرا‬ ‫رق‬ ‫بین‬ ‫ها‬
‫معنی‬ ‫اختالف‬ ‫جیتروژن‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫در‬ ‫آریندا‬
‫رقر‬ ‫و‬ ‫داشرت‬ ‫وجود‬ ‫دار‬
‫میاجگین‬ ‫با‬ ‫آریندا‬
500
‫کیلوگر‬
‫غده‬
‫بر‬
‫کیلوگر‬
‫جیتروژن‬
‫جذب‬
‫شرده‬
‫در‬
‫برا‬ ‫اگریرا‬ ‫رقر‬ ‫به‬ ‫جسبت‬ ‫باالتری‬ ‫جیتروژن‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫از‬ ‫هکتار‬
000
‫کیلوگر‬
‫غده‬
‫بر‬
‫کیلوگر‬
‫جیتروژن‬
‫جذب‬
‫شده‬
.‫بود‬ ‫برخوردار‬ ‫هکتار‬ ‫در‬
‫بیش‬
‫تر‬
‫ی‬
‫ن‬
‫کارا‬
‫ی‬
‫ی‬
ً‫ال‬‫معمو‬
‫با‬
‫جذب‬
‫اوص‬
‫ی‬
‫ن‬
‫واحد‬
‫عنصر‬
‫غذا‬
‫ی‬
‫ی‬
‫(سرطح‬
‫کود‬
)‫ی‬
‫ب‬
‫ه‬
‫دست‬
‫می‬
‫آ‬
‫ی‬
‫د‬
‫و‬
‫واحده‬
‫ا‬
‫ی‬
‫بعد‬
‫ی‬
‫مصرف‬
‫عنصر‬
‫غرذا‬
‫ی‬
‫ی‬
،
‫ترأثیر‬
‫افزا‬
‫ی‬
‫ش‬
‫ی‬
‫کمتر‬
‫عملکرد‬ ‫بر‬
‫دا‬
‫(منحنی‬ ‫رد‬
‫می‬ ‫ثابت‬ ‫سپس‬
‫شود‬
‫ب‬ ‫و‬
‫ه‬
‫صورت‬
‫خط‬
‫مااجب‬
‫می‬ ‫در‬
‫آید‬
)
‫که‬
‫مورو‬ ‫این‬
‫عنوان‬ ‫تحت‬ ‫ع‬
‫قاجون‬
‫بازده‬
‫جزوصی‬
‫م‬
‫ی‬
‫هرص‬
‫ی‬
‫خ‬
‫ب‬
‫ی‬
‫ان‬
‫مری‬
‫شرود‬
(Cerrato & Blackmer, 1990; Asadi,
Momen, Nurzadeh Namaghi, & Khorramdel, 2014)
.
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield and Yield Components of Two Potato Cultivars under Quchan Conditions
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield and Yield Components of Two Potato Cultivars under Quchan Conditions
Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield and Yield Components of Two Potato Cultivars under Quchan Conditions

More Related Content

Similar to Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield and Yield Components of Two Potato Cultivars under Quchan Conditions

Morpho-physiological and Yield Responses of Quinoa Genotypes (Chenopodium qui...
Morpho-physiological and Yield Responses of Quinoa Genotypes (Chenopodium qui...Morpho-physiological and Yield Responses of Quinoa Genotypes (Chenopodium qui...
Morpho-physiological and Yield Responses of Quinoa Genotypes (Chenopodium qui...Iran. J. Field Crops Research
 
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...Iran. J. Field Crops Research
 
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...Iran. J. Field Crops Research
 
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...Iran. J. Field Crops Research
 
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...Iran. J. Field Crops Research
 
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...Iran. J. Field Crops Research
 
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...Iran. J. Field Crops Research
 
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...Iran. J. Field Crops Research
 
Effect of Deficit Irrigation at Different Stages on Physiological Traits and ...
Effect of Deficit Irrigation at Different Stages on Physiological Traits and ...Effect of Deficit Irrigation at Different Stages on Physiological Traits and ...
Effect of Deficit Irrigation at Different Stages on Physiological Traits and ...Iran. J. Field Crops Research
 
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...Iran. J. Field Crops Research
 
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...Iran. J. Field Crops Research
 
Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...
Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...
Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...J. Agricultural Machinery
 
Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...
Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...
Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...Iran. J. Field Crops Research
 
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...Iran. J. Field Crops Research
 
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...Iran. J. Field Crops Research
 
Evaluation and Optimization of Energy and Environmental Indicators Using Life...
Evaluation and Optimization of Energy and Environmental Indicators Using Life...Evaluation and Optimization of Energy and Environmental Indicators Using Life...
Evaluation and Optimization of Energy and Environmental Indicators Using Life...J. Agricultural Machinery
 
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...Iran. J. Field Crops Research
 
Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...
Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...
Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...Iran. J. Field Crops Research
 
Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...
Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...
Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...Iran. J. Field Crops Research
 
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...Iran. J. Field Crops Research
 

Similar to Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield and Yield Components of Two Potato Cultivars under Quchan Conditions (20)

Morpho-physiological and Yield Responses of Quinoa Genotypes (Chenopodium qui...
Morpho-physiological and Yield Responses of Quinoa Genotypes (Chenopodium qui...Morpho-physiological and Yield Responses of Quinoa Genotypes (Chenopodium qui...
Morpho-physiological and Yield Responses of Quinoa Genotypes (Chenopodium qui...
 
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
Effects of Putrescine and Biofertilizers on Content of Na+ and K+ Root and Sh...
 
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
Modeling Maize Production under Different Management Scenarios in Kerman Prov...
 
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
Effects of Nanoparticles (Zinc and Silicon) and Plant Growth Promoting Rhizob...
 
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
The Effect of Photosynthetic Characteristics and Grain Yield of Different Gro...
 
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
Evaluation of Application Effects of Nitrogen Levels under Drought Stress Con...
 
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
Water Stress Alleviation in Triticale Using of Bio-fertilizer and Intercroppi...
 
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...
Effect of end of Season Drought Stress on Morphology, Yield Components and Gr...
 
Effect of Deficit Irrigation at Different Stages on Physiological Traits and ...
Effect of Deficit Irrigation at Different Stages on Physiological Traits and ...Effect of Deficit Irrigation at Different Stages on Physiological Traits and ...
Effect of Deficit Irrigation at Different Stages on Physiological Traits and ...
 
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
The Effect of Different Organic and Chemical Fertilizers and their Combined A...
 
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
Response of Agronomic and Phenological Characteristics of Bread Wheat (Tritic...
 
Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...
Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...
Assessment of Sieve Slope, Sieve Range and Fan Suction on Cleaning Efficiency...
 
Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...
Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...
Assessment of Photosynthetic Traits of Kabuli-type Chickpea Genotypes under S...
 
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
Effect of the Ammonium Nitrate Levels on Intercropped Barley (Hordeum Vulgare...
 
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
Study of Changes in Long-term Wheat Production Trend and Factors Affecting it...
 
Evaluation and Optimization of Energy and Environmental Indicators Using Life...
Evaluation and Optimization of Energy and Environmental Indicators Using Life...Evaluation and Optimization of Energy and Environmental Indicators Using Life...
Evaluation and Optimization of Energy and Environmental Indicators Using Life...
 
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
Photosynthetic Metabolism and Antioxidant System of Spike and Flag Leaf of Br...
 
Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...
Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...
Evaluation of Physiological Growth Analysis of some Quinoa (Chenopodium quino...
 
Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...
Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...
Simulating the Effects of Climate Change on Phenology and Yield of Maize (Zea...
 
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
Effect of Nano Silicon and Plant Growth-Promoting Rhizobacteria on Biomass, N...
 

More from Iran. J. Field Crops Research

Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...Iran. J. Field Crops Research
 
The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...
The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...
The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...Iran. J. Field Crops Research
 
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...Iran. J. Field Crops Research
 
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...Iran. J. Field Crops Research
 
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...Iran. J. Field Crops Research
 
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...Iran. J. Field Crops Research
 
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...Iran. J. Field Crops Research
 
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...Iran. J. Field Crops Research
 
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field DataQuinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field DataIran. J. Field Crops Research
 
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...Iran. J. Field Crops Research
 
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...Iran. J. Field Crops Research
 

More from Iran. J. Field Crops Research (11)

Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
Evaluation of the Reaction of Early Genotypes of Quinoa Plant to Different Le...
 
The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...
The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...
The Effect of Deficit Irrigation on Grain Yield and Some Physiological Indica...
 
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
Correlation Coefficients and Factor Analysis for Morpho-physiological and Bio...
 
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
Investigation of Foreign Cotton Cultivars Value of Cultivation and Use (VCU) ...
 
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
The Effect of Seed Pretreatment and Foliar Application of Growth Regulators a...
 
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
Improvement of Functional, Morphological, and Physiological Traits of Camelin...
 
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
Investigating the Possibility of Autumn-Sown and Determining the Most Suitabl...
 
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
Agronomic and Physiological Characteristics of Forage Sorghum (Sorghum bicolo...
 
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field DataQuinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data
Quinoa Phenological Development Modeling Based on Field Data
 
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
Investigation of Physiological and Yield Characteristics of Quinoa as Affecte...
 
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
Response of Cumin (Cuminum cyminum L.) Ecotypes to Drought Stress during Germ...
 

Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield and Yield Components of Two Potato Cultivars under Quchan Conditions

  • 1. Iranian Journal of Field Crops Research Homepage: https://jcesc.um.ac.ir Research Article Vol. 21, No. 2, Summer 2023, p. 143-157 Evaluation of the Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield and Yield Components of Two Potato Cultivars under Quchan Conditions M. Nouri1 , M. Jahan 2* , H. R. Khazaei 2 , M. Nassiri-Mahallati 2 , K. Shojaei3 Received: 31-10-2021 Revised: 16-11-2021 Accepted: 29-11-2021 How to cite this article: Nouri, M., Jahan, M., Khazaei, H. R., Nasiri-Mahallati, M., & Shojaei, K. (2023). Evaluation of The Effect of Nitrogen Consumption and Use Efficiency on Yield and Yield Components of Two Potato Cultivars under Quchan Conditions. Iranian Journal of Field Crops Research, 21(2), 143-157. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/jcesc.2021.73363.1107 Introduction Nitrogen (N) is one of the main limiting factors in agroecosystems all around the world. However, high application rates of N fertilizers would lead to negative environmental consequences. Reduction of N fertilizers consumption decreases production costs and environmental pollution. Therefore, N efficiency to be enhanced due to the high N fertilizer cost and required measures to prevent the waste of N. Cultivation of diverse crop cultivars with higher resources absorption and utilization efficiency is one of the major approaches in sustainable agriculture that would result in the effective use of natural and chemical inputs and reduce significantly the environmental risks. Quchan City is one of the potato production poles in Khorasan Razavi province. In this region, large amounts of N fertilizers annually are consumed in the potato agroecosystem. Therefore, the potato of the present study was evaluating N uptake and utilization efficiency, and finally, N uses efficiency in the potato agroecosystem of Quchan. Materials and Methods This experiment was performed in the cropping year of 2020-21 in Quchan located in Khorasan Razavi province. A split plots arrangement based on a randomized complete block design with three replications was conducted. Different nitrogen application rates (0, 50, 100, and 150 kg of pure nitrogen per hectare) were assigned to the main plot and the sub-plot factor consisted of two potato cultivars, Agria and Arinda. To calculate the efficiency of nitrogen application, the amount of nitrogen in the soil was also considered. Equations (1 to 3) were used to calculate nitrogen efficiencies: Eq. 1 Eq. 2 Eq. 3 Results and Discussion The results of the analysis of variance showed that the effect of nitrogen fertilizer and cultivar on yield was significant. At the same levels of nitrogen, the Arinda cultivar had a higher yield and with increasing nitrogen application, an increase in yield was observed in both Agria and Arinda cultivars. The effect of nitrogen application and cultivar on nitrogen uptake, utilization, and use efficiency was significant (p≤0.01). Comparing 1- Ph.D. Student, Department of Agrotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran 2- Professor, Department of Agrotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran 3- Assistant Professor, Research and Education Center for Agriculture and Natural Resources of Khorasan Razavi Province, Mashhad, Iran (*- Corresponding Author Email: jahan@ferdowsi.um.ac.ir) https://doi.org/10.22067/jcesc.2021.73363.1107
  • 2. 411 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 1 ، ‫تابستان‬ 2411 the interaction of nitrogen and cultivar on nitrogen utilization efficiency, showed that the Arinda cultivar had higher efficiency than the Agria cultivar. Conclusion By increasing the amount of nitrogen fertilizer application, improvement was achieved in most of the evaluated characteristics of potato cultivars, including yield. Arinda cultivar had better conditions in terms of tuber yield and nitrogen uptake, utilization, and use efficiency compared to Agria. Keywords: Environmental health, Fertilization management, Harvest index, Nitrogen efficiency, Tuber nitrogen percentage
  • 3. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫نوری‬ ‫اثر‬ ‫کاربرد‬ ‫مقدار‬ ‫بهره‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬ ‫ب‬ ‫آن‬ ‫وری‬ ‫عملکر‬ ‫ر‬ ‫د‬ ... 411 ‫نشریه‬ ‫پ‬ ‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫ژوهشهای‬ Homepage: https://jcesc.um.ac.ir ‫پژوهشی‬ ‫مقاله‬ ‫جلد‬ 12 ‫شماره‬ ، 1 ، ‫تابستان‬ 2411 ‫ص‬ ، 251 - 241 ‫اثر‬ ‫کاربرد‬ ‫مقدار‬ ‫بهره‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬ ‫آن‬ ‫وری‬ ‫ب‬ ‫عملکرد‬ ‫اجزای‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫ر‬ ‫دو‬ ‫سی‬ ‫رقم‬ ‫ب‬ ‫در‬ ‫زمینی‬ ‫قوچان‬ ‫شرایط‬ ‫نوری‬ ‫محسن‬ 2 ، ‫جهان‬ ‫محسن‬ 1 * ، ‫خزاعی‬ ‫حمیدرضا‬ 1 ، ‫محالتی‬ ‫نصیری‬ ‫مهدی‬ 1 ، ‫شجاعی‬ ‫کوروش‬ 1 :‫دریافت‬ ‫تاریخ‬ 90 / 90 / 0099 :‫پذیرش‬ ‫تاریخ‬ 90 / 90 / 0099 ‫چکیده‬ ‫آزمایش‬ ‫در‬ ‫سال‬ ‫زراع‬ ‫ی‬ 0900 - 0900 ‫در‬ ‫شهرستان‬ ‫قوچان‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫صورت‬ ‫کرت‬ ‫خردشده‬ ‫های‬ ‫بلوك‬ ‫طرح‬ ‫پایه‬ ‫بر‬ ‫در‬ ‫تصادفی‬ ‫کامل‬ ‫های‬ ‫سه‬ ‫اجارا‬ ‫تکررار‬ ‫عامل‬ .‫شد‬ ‫کرت‬ ‫سطح‬ ‫چهار‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫میزان‬ ‫اصلی‬ ‫صفر‬ ، 09 ، 099 ‫و‬ 009 ‫خراص‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬ ‫هکترار‬ ‫در‬ ‫عامرل‬ ‫و‬ ‫کررت‬ ‫رقر‬ ‫دو‬ ‫فرعری‬ ‫سیب‬ ‫شامل‬ ‫زمینی‬ ‫ارقا‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫میزان‬ ‫اثر‬ .‫بودجد‬ ‫آریندا‬ ‫و‬ ‫اگریا‬ ‫رق‬ ‫و‬ ‫ب‬ ‫مطاصعه‬ ‫مورد‬ ‫صفات‬ ‫تما‬ ‫بر‬ ‫ه‬ ‫تعداد‬ ‫جز‬ ‫کل‬ ‫معنی‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫غده‬ ‫وصری‬ ،‫برود‬ ‫دار‬ ‫آن‬ ‫برهمکنش‬ ‫اثر‬ ‫ها‬ ‫معنی‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫غده‬ ‫کل‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ ‫متوسط‬ ‫غده‬ ‫تعداد‬ ‫بر‬ ‫فقط‬ .‫شد‬ ‫دار‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫شتر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫تعداد‬ ‫غده‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫به‬ ‫رق‬ ‫اگریا‬ ‫با‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫اجگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 9 / 9 ‫غده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫تعلق‬ ‫داشت‬ . ‫ب‬ ‫ی‬ ‫شتر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫عملکرد‬ ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مار‬ 009 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫خاص‬ ‫رق‬ ‫آریندا‬ ‫با‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫اجگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫توص‬ ‫ی‬ ‫د‬ 91000 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫در‬ ‫هکترار‬ ‫و‬ ‫کمترر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫عملکررد‬ ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مار‬ ‫بدون‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫رق‬ ‫اگریا‬ ‫با‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫اجگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫توص‬ ‫ی‬ ‫د‬ 50010 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫در‬ ‫هکتار‬ ‫بو‬ ‫د‬ . ‫کارایی‬ ،‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫جذب‬ ‫و‬ ‫کارایی‬ ‫تبرد‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترروژن‬ ‫در‬ ‫رقر‬ ‫آریندا‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫شتر‬ ‫از‬ ‫رق‬ ‫اگریا‬ ‫بود‬ . ‫رق‬ ‫آر‬ ‫ی‬ ‫ندا‬ ‫با‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫اجگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 500 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫غده‬ ‫بر‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫جذب‬ ‫شده‬ ‫در‬ ‫هکتار‬ ‫از‬ ‫کارایی‬ ‫تبد‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫باالتر‬ ‫ی‬ ‫جسبت‬ ‫به‬ ‫رق‬ ‫اگر‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫با‬ 000 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫غده‬ ‫بر‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫جذب‬ ‫شده‬ ‫در‬ ‫هکتار‬ ‫برخوردار‬ ‫بود‬ . ‫ب‬ ‫ی‬ ‫شتر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫اختالف‬ ‫دو‬ ‫رق‬ ‫در‬ ‫کارایی‬ ‫تبد‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫سطح‬ ‫بدون‬ ‫مصرف‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫کمتر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫اختالف‬ ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫سطح‬ 009 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫خاص‬ ‫در‬ ‫هکتار‬ ‫بود‬ ‫ب‬ . ‫ه‬ ‫جهرت‬ ‫مناسب‬ ‫رق‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫جشان‬ ‫جتایج‬ ،‫کلی‬ ‫طور‬ ‫مصرف‬ ‫سطح‬ ‫با‬ ‫آریندا‬ ‫رق‬ ،‫قوچان‬ ‫منطقه‬ ‫در‬ ‫کشت‬ 009 ‫خاص‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬ ‫بهره‬ ‫جظر‬ ‫از‬ ‫تنها‬ ‫جه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫اگریرا‬ ‫بره‬ ‫جسربت‬ ‫جیترروژن‬ ‫وری‬ .‫بود‬ ‫برخوردار‬ ‫جیز‬ ‫باالتری‬ ‫عملکرد‬ ‫از‬ ‫بلکه‬ ،‫دارد‬ ‫برتری‬ ‫واژه‬ ‫های‬ ‫کلیدی‬ : ‫بهره‬ ‫ور‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ،‫تروژن‬ ‫درصد‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ،‫غده‬ ‫سالمت‬ ‫مح‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ست‬ ، ‫شاخ‬ ،‫برداشت‬ ‫مد‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫کودده‬ ‫ی‬ ‫مقدمه‬ 2 ‫سرریب‬ ‫زمینرری‬ (Solanum tuberosum L.) ‫گنررد‬ ‫از‬ ‫بعررد‬ ( Triticum aestivum L. ) ، ‫برجج‬ ( Oryza sativa L. ) ‫ذرت‬ ‫و‬ ( Zea . L mays ) ‫بیشترین‬ ‫جقرش‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫غرذایی‬ ‫محصوالت‬ ‫توصید‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫سه‬ ‫غذایی‬ ‫سبد‬ ‫و‬ ‫تغذیه‬ ‫در‬ ‫مهمی‬ ‫مررد‬ ‫جهران‬ ‫برازی‬ ‫مری‬ ( ‫کنرد‬ FAO, 2017 .) ‫کردن‬ ‫ک‬ ‫عملکرد‬ ‫بین‬ ‫فاصله‬ ‫واقعری‬ ‫کر‬ ‫در‬ ‫حاررر‬ ‫حرال‬ ‫در‬ ‫ه‬ 0 - ‫مشرهد‬ ‫فردوسری‬ ‫داجشرگاه‬ ،‫کشاورزی‬ ‫داجشکده‬ ،‫اگرواکوصوژی‬ ‫دکتری‬ ‫داجشاوی‬ ، ‫ایران‬ ،‫مشهد‬ 5 - ‫داجشگاه‬ ،‫کشاورزی‬ ‫داجشکده‬ ،‫اگروتکنوصوژی‬ ‫گروه‬ ،‫استاد‬ ‫مشهد‬ ‫فردوسی‬ ، ،‫مشرهد‬ ‫ایران‬ 9 - ‫مشهد‬ ‫کشاورزی‬ ‫آموزش‬ ‫و‬ ‫تحقیقات‬ ‫مرکز‬ ‫علمی‬ ‫هیئت‬ ‫عضو‬ ‫ایران‬ ،‫مشهد‬ ، *( - :‫مسئول‬ ‫جویسنده‬ Email: jahan@ferdowsi.um.ac.ir ) https://doi.org/10.22067/jcesc.2021.73363.1107 ‫ب‬ ‫مزارع‬ ‫ه‬ ‫می‬ ‫دست‬ ‫عملکردی‬ ‫و‬ ‫آید‬ ‫می‬ ‫که‬ ‫به‬ ‫تواجد‬ ‫وسریله‬ ‫از‬ ‫اسرتفاده‬ ‫ی‬ ‫روش‬ ‫بهترین‬ ‫و‬ ‫محیط‬ ‫با‬ ‫سازگار‬ ‫ارقا‬ ‫بهترین‬ ‫خراك‬ ،‫آب‬ ‫مدیریت‬ ‫های‬ ‫ب‬ ‫گیاه‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫راهکار‬ ،‫آید‬ ‫دست‬ ‫ی‬ ‫چراصش‬ ‫برر‬ ‫غلبه‬ ‫جهت‬ ‫کلیدی‬ ‫تغذیره‬ ‫ای‬ ‫بره‬ ‫که‬ ‫زراعی‬ ‫گیاهان‬ ‫بین‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫جهان‬ ‫رشد‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫جمعیت‬ ‫عنروان‬ ‫می‬ ‫مصرف‬ ‫اجساجی‬ ‫غذای‬ ‫سیب‬ ،‫شوجد‬ ‫جظر‬ ‫از‬ ‫زمینی‬ ‫در‬ ‫مصررف‬ ‫میرزان‬ ‫قرار‬ ‫ذرت‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫سو‬ ‫جایگاه‬ ‫در‬ ‫گند‬ ‫و‬ ‫برجج‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫جهان‬ ‫سطح‬ ‫خوا‬ ‫سازمان‬ ‫اساس‬ ‫این‬ ‫بر‬ .‫دارد‬ ‫ر‬ ‫برا‬ ‫را‬ ‫زراعری‬ ‫محصول‬ ‫این‬ ‫جهاجی‬ ‫بار‬ ‫افرزایش‬ ‫جظیرر‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫جاشری‬ ‫تبعات‬ ‫و‬ ‫جمعیت‬ ‫رشد‬ ‫به‬ ‫رو‬ ‫روجد‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫و‬ ‫گرسنگان‬ ‫تعداد‬ ‫به‬ ،‫غذا‬ ‫به‬ ‫جیاز‬ ‫غذایی‬ ‫امنیت‬ ‫گیاه‬ ‫یک‬ ‫عنوان‬ ‫معرفری‬ ( ‫اسرت‬ ‫جمروده‬ ‫توصریه‬ ‫و‬ 2014 Devaux, Kromann, & Ortiz, .) ‫سیب‬ ‫مری‬ ‫بازی‬ ‫دوگاجه‬ ‫جقشی‬ ‫غذایی‬ ‫امنیت‬ ‫راهبردهای‬ ‫در‬ ‫زمینی‬ ‫کنرد‬ ، ‫به‬ ‫ه‬ ‫که‬ ‫ترتیب‬ ‫بدین‬ ‫کر‬ ‫و‬ ‫فقیرر‬ ‫کشاورزان‬ ‫توسط‬ ‫غذا‬ ‫عنوان‬ ‫درآمرد‬ ‫می‬ ‫مصرف‬ ‫شود‬ ‫توصید‬ ‫جیاز‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫که‬ ‫مواردی‬ ‫در‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫بره‬ ‫عنروان‬ ‫مری‬ ‫فرروش‬ ‫بره‬ ‫غذایی‬ ‫ماده‬ ‫یک‬ ‫رسرد‬ ( Devaux et al., 2014 ) . ‫در‬
  • 4. 411 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 1 ، ‫تابستان‬ 2411 ‫ساصیاجه‬ ‫ایران‬ ‫حدود‬ 009999 ‫از‬ ‫هکتار‬ ‫زمین‬ ‫متوسرط‬ ‫با‬ ‫کشاورزی‬ ‫های‬ ‫معادل‬ ‫عملکردی‬ 10 / 91 ‫سیب‬ ‫کشت‬ ‫به‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫تن‬ ‫اختصاص‬ ‫زمینی‬ ‫می‬ ‫سو‬ ‫رتبه‬ ‫در‬ ‫توصید‬ ‫و‬ ‫زیرکشت‬ ‫سطح‬ ‫جظر‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫یابد‬ ‫در‬ ‫محصروالت‬ ( ‫دارد‬ ‫قرررار‬ ‫کشررور‬ Agricultural Statistics, 2018 ‫اسررتان‬ ‫در‬ .) ‫از‬ ‫بیش‬ ‫حارر‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫رروی‬ ‫خراسان‬ 019 ‫سریب‬ ‫ترن‬ ‫هزار‬ ‫از‬ ‫زمینری‬ ‫با‬ ‫برابر‬ ‫سطحی‬ 0999 ‫عملکررد‬ ‫میاجگین‬ ‫با‬ ‫زراعی‬ ‫زمین‬ ‫هکتار‬ 77 / 95 ‫می‬ ‫برداشت‬ ‫تن‬ ( ‫شود‬ Agricultural Statistics, 2018 .) ‫کود‬ ‫کاربرد‬ ‫شیمیایی‬ ‫های‬ ‫کیفری‬ ‫و‬ ‫کمری‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫مهمی‬ ‫اثرات‬ ‫سیب‬ ‫دارجد‬ ‫زمینی‬ ( Leytem & Westermann, 2005 .) ‫کرود‬ ‫مصرف‬ ‫این‬ ‫از‬ ،‫بوده‬ ‫گیاه‬ ‫جیاز‬ ‫حد‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ً‫ا‬‫گاه‬ ‫جیترژون‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫بهبود‬ ‫رو‬ ‫جیتروژ‬ ‫زراعی‬ ‫سیاسرت‬ ‫پیشربرد‬ ‫جهرت‬ ‫در‬ ‫کلیردی‬ ‫راهبرد‬ ‫یک‬ ‫ن‬ ‫هرای‬ ‫می‬ ‫محسوب‬ ‫پایدار‬ ‫کشاورزی‬ ‫می‬ ‫امر‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫شود‬ ‫رسیدن‬ ‫به‬ ‫منار‬ ‫تواجد‬ ‫جهاده‬ ‫حداقل‬ ‫مصرف‬ ‫ازای‬ ‫در‬ ‫عملکرد‬ ‫حداکثر‬ ‫به‬ ‫هردررفت‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫ها‬ ( ‫گردد‬ ‫جیتروژن‬ Fageria & Baligar, 2005 .) ‫طی‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫شیمیایی‬ ‫کودهای‬ ‫مصرف‬ 09 ‫بریش‬ ‫به‬ ‫گذشته‬ ‫سال‬ ‫از‬ 0 ‫جگراجری‬ ‫سررین‬ ‫افرزایش‬ ‫ایرن‬ .‫اسرت‬ ‫رسریده‬ ‫برابرر‬ ‫جظرر‬ ‫از‬ ‫هرایی‬ ‫آصودگی‬ ‫های‬ ‫زیست‬ ‫است‬ ‫کرده‬ ‫ایااد‬ ‫محیطی‬ ( Nassiri Mahallati & Koocheki, 2017 ‫جیتروژجی‬ ‫کودهای‬ .) ‫از‬ ‫بیش‬ 10 ‫درصد‬ ‫مصررف‬ ‫از‬ ‫کودهای‬ ‫برا‬ ‫اوره‬ ‫کرود‬ ‫و‬ ‫داده‬ ‫اختصراص‬ ‫خرود‬ ‫به‬ ‫کشور‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫شیمیایی‬ ‫سه‬ 09 ‫درصد‬ ، ‫دارای‬ ‫در‬ .‫اسرت‬ ‫جیتروژجری‬ ‫کودهای‬ ‫مصرف‬ ‫اول‬ ‫رتبۀ‬ ‫زراعی‬ ‫سال‬ 0905 - 0900 ‫مامروع‬ ‫از‬ 5 / 0 ‫ترن‬ ‫میلیرون‬ ‫مصررف‬ ‫کرل‬ ‫حدود‬ ،‫کشور‬ ‫در‬ ‫شیمیایی‬ ‫کودهای‬ 00 % ‫جیتروژجری‬ ‫کودهرای‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ( ‫است‬ ‫بوده‬ Tavakkoli Kakhki, 2016 ‫جهراجی‬ ‫مقیاس‬ ‫در‬ .) 09 ‫ترا‬ 79 ‫درصد‬ ‫جرذب‬ ‫و‬ ‫شرده‬ ‫خرار‬ ‫گیراه‬ ‫دسرترس‬ ‫از‬ ،‫خراك‬ ‫جیترروژن‬ ‫از‬ ‫جمی‬ ‫کرارایی‬ ‫کراهش‬ ،‫محریط‬ ‫آصرودگی‬ ‫برر‬ ‫عرالوه‬ ‫آن‬ ‫حاصل‬ ‫که‬ ‫شود‬ ‫کارایی‬ ‫مثال‬ ‫برای‬ .‫است‬ ‫آن‬ ‫مصرف‬ ‫در‬ ‫ذرت‬ ‫بررای‬ ‫جیترروژن‬ ‫مصررف‬ ‫آمریکا‬ 00 ‫اروگوئه‬ ‫در‬ ، 009 ‫جیاریه‬ ‫در‬ ‫و‬ 505 ‫کیلوگ‬ ‫ازای‬ ‫بره‬ ‫داجره‬ ‫ر‬ ‫حاصی‬ ‫در‬ ،‫است‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬ ‫هر‬ ‫کود‬ ‫مصرف‬ ‫آمریکا‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫جیتروژن‬ ،‫ذرت‬ ‫مزرعه‬ ‫هکتار‬ ‫هر‬ ‫در‬ 009 ‫اروگوئه‬ ‫در‬ ، ‫کیلوگر‬ 09 ‫جیاریره‬ ‫در‬ ‫و‬ 1 ‫است‬ ‫کیلوگر‬ ( Doberman & Cassman, 2002 .) ‫از‬ ‫اواسط‬ ‫دهره‬ 0009 ‫در‬ ‫جت‬ ‫ی‬ ‫اره‬ ‫فشرارها‬ ‫ی‬ ‫اقتصراد‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫افرزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫حساس‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫جسبت‬ ‫به‬ ‫سالمت‬ ‫مح‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ،‫ست‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫کشاورز‬ ‫ی‬ ‫پا‬ ‫یر‬ ‫دار‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫کشاورز‬ ‫ی‬ ‫با‬ ‫مصرف‬ ‫به‬ ‫ی‬ ‫نه‬ ‫جهاده‬ ‫ها‬ ‫رو‬ ‫بره‬ ‫گسرترش‬ ‫جهراد‬ (Amiri, Jahanm & Rezvani Moghaddam, 2022). . ‫در‬ ‫واقرررن‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫است‬ ‫گ‬ ‫ز‬ ‫اران‬ ، ‫برجامه‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫زان‬ ‫و‬ ،‫پژوهشگران‬ ‫زم‬ ‫ی‬ ‫نه‬ ‫ها‬ ‫یی‬ ‫را‬ ‫فراه‬ ‫آوردجد‬ ‫که‬ ‫سمت‬ ‫و‬ ‫سو‬ ‫ی‬ ‫توسعه‬ ‫کشاورز‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫سو‬ ‫ی‬ ‫پا‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫ی‬ ‫باشد‬ ‫تا‬ ‫یرک‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫دو‬ ‫مفهو‬ ‫توسعه‬ ‫و‬ ‫پا‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫جفن‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫گر‬ ‫ی‬ ‫قرباج‬ ‫ی‬ ‫جگردد‬ . ‫بره‬ ‫دص‬ ‫یر‬ ‫ل‬ ‫آثار‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫بار‬ ‫وجود‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترات‬ ‫اراف‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫اجدا‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫مصررف‬ ‫ی‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اهران‬ ‫بررا‬ ‫ی‬ ‫اجسان‬ ‫و‬ ، ‫دا‬ ‫الز‬ ‫اسرت‬ ‫مقردار‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫محصروالت‬ ‫مختلر‬ ‫بره‬ ‫ویرژه‬ ‫سیب‬ ‫زمینی‬ ، ‫پ‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫سبز‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫که‬ ‫مصرف‬ ‫روزمره‬ ،‫دارجد‬ ‫در‬ ‫حداقل‬ ‫مقردار‬ ‫ممکن‬ ‫جگه‬ ‫داشته‬ ‫شرود‬ . ‫رابطره‬ ‫بسر‬ ‫ی‬ ‫ار‬ ‫جزد‬ ‫ی‬ ‫کر‬ ‫ی‬ ‫بر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫مقردار‬ ‫کودهرا‬ ‫ی‬ ‫جیتروژجه‬ ‫مصرف‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫تامن‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترات‬ ‫در‬ ‫محصوالت‬ ‫ی‬ ‫که‬ ،‫غده‬ ‫پ‬ ‫ی‬ ،‫از‬ ‫ساقه‬ ‫و‬ ‫برگ‬ ‫آن‬ ‫ها‬ ‫بر‬ ‫ه‬ ‫طرور‬ ‫مسرتق‬ ‫ی‬ ‫مصررف‬ ‫مر‬ ‫ی‬ ‫شرود‬ ‫وجرود‬ ‫دارد‬ . ‫پرورتر‬ ‫و‬ ‫همکراران‬ ( Porter, Jaeger, & Garlson, 1999 ) ‫در‬ ‫سرال‬ 0000 ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫داشتند‬ ‫که‬ ‫در‬ ‫اثر‬ ‫مصرف‬ ‫مواد‬ ‫آال‬ ‫ی‬ ‫نده‬ ‫از‬ ‫جمله‬ ‫سمو‬ ‫شر‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫یی‬ ‫و‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترات‬ ‫جسل‬ ‫آ‬ ‫ی‬ ،‫نده‬ ‫با‬ ‫مشکالت‬ ‫(ب‬ ‫متعدد‬ ‫ه‬ ‫برا‬ ‫رابطه‬ ‫در‬ ‫ویژه‬ ‫توص‬ ‫یر‬ ‫دمثل‬ ) ‫مواجه‬ ‫خواهند‬ ‫شد‬ . ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترات‬ ‫در‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫ست‬ ‫گوارش‬ ‫ی‬ ‫تبد‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫به‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫در‬ ‫خون‬ ‫هموگلوب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫را‬ ‫به‬ ‫متهموگلوب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫تبد‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫فرد‬ ‫را‬ ‫بره‬ ‫کم‬ ‫ی‬ ‫اکس‬ ‫ی‬ ‫ژن‬ ( ‫مت‬ - ‫هموگلوب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ) ‫مبتال‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫سازد‬ . ‫عالوه‬ ‫بر‬ ‫آن‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫از‬ ‫طر‬ ‫ی‬ ‫ق‬ ‫ترک‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫با‬ ‫یر‬ ‫ک‬ ‫جروع‬ ‫اسر‬ ‫ی‬ ‫دآم‬ ‫ی‬ ‫نه‬ ‫در‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫سرت‬ ‫گوارشر‬ ‫ی‬ ، ‫توص‬ ‫یر‬ ‫د‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروزآم‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫کند‬ ‫که‬ ‫به‬ ‫باور‬ ‫متخصصان‬ ‫ماد‬ ‫ه‬ ‫ای‬ ‫سرطان‬ ‫زا‬ ‫است‬ . ‫رارایی‬ ‫ر‬‫کر‬ ‫رروژن‬ ‫ر‬‫جیتر‬ ‫ررف‬ ‫ر‬‫مصر‬ ‫رره‬ ‫ر‬‫(بهر‬ ( )‫وری‬ Nitrogen Use Efficiency or Nitrogen Productivity ‫به‬ ) ‫داجره‬ ‫عملکررد‬ ‫صورت‬ ‫قابل‬ ‫جیتروژن‬ ‫واحد‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫توصید‬ ‫می‬ ‫تعری‬ ‫دسترس‬ ‫کرارایی‬ .‫شود‬ ‫یرا‬ ‫بازیافت‬ ‫کارایی‬ ‫یعنی‬ ‫فیزیوصوژیکی؛‬ ‫شاخ‬ ‫دو‬ ‫حاصلضرب‬ ‫مصرف‬ ( ‫جیترروژن‬ ‫جذب‬ Nitrogen Uptake Efficiency ) ‫تبردیل‬ ‫کرارایی‬ ‫و‬ ( ‫جیتررروژن‬ Nitrogen Utilization Efficiency ‫اسررت‬ ) (Moll, Kamprath, & Jackson, 1982; Dordas, 2011) . ،‫جرذب‬ ‫کارایی‬ ‫جذب‬ ‫جیتروژن‬ ‫میزان‬ ‫قابرل‬ ‫جیترروژن‬ ‫واحرد‬ ‫ازای‬ ‫بره‬ ‫گیراه‬ ‫توسط‬ ‫شده‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫دسترس‬ ، ‫میزان‬ ‫واحرد‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫شده‬ ‫توصید‬ ‫داجه‬ ‫عملکرد‬ ‫است‬ ‫گیاه‬ ‫توسط‬ ‫شده‬ ‫جذب‬ ‫جیتروژن‬ ( Moll et al., 1982 ‫در‬ ‫تفاوت‬ .) ‫می‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫مختل‬ ‫سطوح‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫به‬ ‫تواجد‬ ‫آن‬ ‫دوی‬ ‫هر‬ ‫یا‬ ‫اجزا‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫در‬ ‫تفاوت‬ ‫دصیل‬ ‫یرک‬ ‫هر‬ ‫سه‬ .‫باشد‬ ‫ها‬ ‫ب‬ ‫جزء‬ ‫دو‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫جیترروژن‬ ‫مصررف‬ ‫میزان‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫فصل‬ ،‫ژجوتیپ‬ ‫به‬ ‫سته‬ ‫است‬ ‫متفاوت‬ ( Dordas, 2011 ‫جرزء‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫کردا‬ ‫هرر‬ ‫جسربی‬ ‫سره‬ .) ‫جیترروژن‬ ‫مصررف‬ ‫میرزان‬ ‫بره‬ ،‫جیترروژن‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫بررای‬ ،‫جیترروژن‬ ‫مصررف‬ ‫میرزان‬ ‫گررفتن‬ ‫جظرر‬ ‫در‬ ‫بدون‬ .‫دارد‬ ‫بستگی‬ ‫جسبت‬ ‫بیشتری‬ ‫سه‬ ‫جیتروژن‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ،‫غالت‬ ‫در‬ ‫عملکرد‬ ‫افزایش‬ ‫مصررف‬ ‫کرارایی‬ ‫چناجهره‬ .‫دارد‬ ‫جیترروژن‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫به‬ ‫جیترروژن‬ ‫در‬ ‫تنها‬ ‫جهاجی‬ ‫مقیاس‬ ‫در‬ ‫غالت‬ 0 / 9 ‫تا‬ 0 / 9 ‫درصد‬ ،‫یابرد‬ ‫افرزایش‬ ‫سال‬ ‫در‬ ‫سررال‬ ‫برررای‬ ‫جیرراز‬ ‫مررورد‬ ‫غلرره‬ 5950 ‫شررد‬ ‫خواهررد‬ ‫تررامین‬ ‫مرریالدی‬ ( Doberman & Cassman, 2002 .) ‫جحوه‬ ،‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫مصرف‬ ‫و‬ ‫جحوه‬ ‫تخصی‬ ‫جیتروژن‬ ‫در‬ ‫گیاهران‬ ‫می‬ ‫تواجد‬ ‫تحت‬ ‫تأثیر‬ ‫عرواملی‬ ‫همهرون‬ ‫ر‬ ،‫طوبرت‬ ‫حاصرلخیزی‬ ‫و‬ ‫خراك‬ ‫رقابت‬ ‫قرار‬ ‫گیرد‬ . ‫همهنین‬ ‫افزایش‬ ‫کارایی‬ ‫جذب‬ ‫و‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫جیترروژن‬ ‫در‬ ‫توصید‬ ‫داجه‬ ‫جیازمند‬ ‫اجاا‬ ‫مؤثر‬ ‫فرآیندهای‬ ‫مربوط‬ ‫بره‬ ،‫جرذب‬ ،‫اجتقرال‬ ‫آسیمیالسیون‬ ‫و‬ ‫توزین‬ ‫مادد‬ ‫جیتروژن‬ ‫به‬ .‫است‬ ‫جظر‬ ‫می‬ ‫رسد‬ ‫یکی‬ ‫که‬ ‫از‬ ‫دالیل‬ ‫کاهش‬ ‫کارایی‬ ‫مصرف‬ ‫جیتروژن‬ ‫در‬ ‫مقادیر‬ ‫باالی‬ ‫کرود‬ ،‫جیترروژن‬ ‫فزوجی‬ ‫سرعت‬ ‫از‬ ‫دست‬ ‫رفتن‬ ‫این‬ ‫عنصر‬ ‫از‬ ‫طریق‬ ‫آب‬ ‫شویی‬ ‫و‬ ‫تصعید‬ ‫یرا‬ ‫عد‬ ‫استفاده‬ ‫مؤثر‬ ‫از‬ ‫آن‬ ‫توسط‬ ‫گیاه‬ ‫باشد‬ . ‫حداکثر‬ ‫جیترروژن‬ ‫کرارایی‬ ‫در‬ ‫شرایط‬ ‫حداقل‬ ‫کاربرد‬ ،‫ممکن‬ ‫در‬ ‫مراحلی‬ ‫از‬ ‫جمو‬ ‫گیاه‬ ‫جذب‬ ‫که‬ ‫سرین‬ ‫ترر‬ ‫اجاا‬ ‫می‬ ،‫شرود‬ ‫بر‬ ‫ه‬ ‫دسرت‬ ‫مری‬ .‫آیرد‬ ‫در‬ ‫ایرن‬ ‫صرورت‬ ‫از‬ ‫رشرد‬ ‫رویشری‬
  • 5. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫نوری‬ ‫اثر‬ ‫کاربرد‬ ‫مقدار‬ ‫بهره‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬ ‫ب‬ ‫آن‬ ‫وری‬ ‫عملکر‬ ‫ر‬ ‫د‬ ... 411 ‫غیررروری‬ ‫که‬ ‫ممکن‬ ‫است‬ ‫خوابیدگی‬ ‫گیاه‬ ‫و‬ ‫کاهش‬ ‫را‬ ‫عملکرد‬ ‫در‬ ‫پی‬ ‫داشته‬ ،‫باشد‬ ‫جلوگیری‬ ‫می‬ ‫شود‬ . ‫از‬ ‫آن‬ ‫جرایی‬ ‫کره‬ ‫در‬ ‫ایرن‬ ‫یرک‬ ‫حاصرت‬ ‫سیست‬ ‫ریشه‬ ‫ای‬ ‫فعال‬ ‫برای‬ ‫جذب‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصررف‬ ‫شرده‬ ،‫دارد‬ ‫وجرود‬ ‫هدر‬ ‫روی‬ ‫جیتروژن‬ ‫از‬ ‫طریق‬ ،‫آبشویی‬ ،‫دجیتریفیکاسیون‬ ‫تبخیر‬ ‫روان‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫کاه‬ ‫ش‬ ‫مری‬ ‫یابرد‬ (Muurinen, Kleemola, & Peltonen-Sainio, 2007) . ‫توجه‬ ‫با‬ ‫سریب‬ ‫کشت‬ ‫اهمیت‬ ‫به‬ ‫قوچران‬ ‫شهرسرتان‬ ‫در‬ ‫زمینری‬ ‫(برا‬ ‫زیرکشت‬ ‫سطح‬ 009 ‫عملکررد‬ ‫میاجگین‬ ‫و‬ ‫هکتار‬ 99 )‫هکترار‬ ‫در‬ ‫ترن‬ ‫و‬ ‫همهنین‬ ‫اجرزا‬ ‫و‬ ‫عملکررد‬ ‫بر‬ ‫مصرفی‬ ‫جیتروژن‬ ‫میزان‬ ‫تأثیر‬ ‫ی‬ ‫عملکررد‬ ‫سیب‬ ‫زمینی‬ ، ‫سیب‬ ‫رایج‬ ‫ارقا‬ ‫واکنش‬ ‫بررسی‬ ‫هدف‬ ‫با‬ ‫تحقیق‬ ‫این‬ ‫زمینی‬ ‫توصریه‬ ‫و‬ ‫مصررفی‬ ‫جیترروژن‬ ‫میرزان‬ ‫به‬ ‫آریندا‬ ‫و‬ ‫اگریا‬ ‫شامل‬ ‫منطقه‬ ‫در‬ ‫بررسی‬ ‫و‬ ‫توصید‬ ‫حداکثر‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫جهت‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫مناسب‬ ‫میزان‬ ‫کارایی‬ ‫میزان‬ ‫مصرف‬ ‫سیب‬ ‫ارقا‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫اجاا‬ ‫زمینی‬ ‫گرفت‬ . ‫روش‬ ‫و‬ ‫مواد‬ ‫ها‬ ‫در‬ ‫آزمایش‬ ‫این‬ ‫سال‬ ‫زراعی‬ 0900 - 0900 ‫در‬ ‫قوچان‬ ‫شهرستان‬ ‫در‬ ‫موقعیت‬ ‫جغرافیایی‬ 91 ‫و‬ ‫درجره‬ 97 ‫ترا‬ ‫دقیقره‬ 97 ‫و‬ ‫درجره‬ 09 ‫دقیقره‬ ‫و‬ ‫شماصی‬ ‫عرض‬ 00 ‫و‬ ‫درجه‬ 09 ‫تا‬ ‫دقیقه‬ 00 ‫و‬ ‫درجره‬ 00 ‫طرول‬ ‫دقیقره‬ ‫ررقی‬ ‫ر‬‫ش‬ ‫ررا‬ ‫ر‬‫اج‬ ‫رور‬ ‫ر‬‫کش‬ ‫و‬ ‫رز‬ ‫ر‬‫درگ‬ ‫ره‬ ‫ر‬‫ب‬ ‫رمال‬ ‫ر‬‫ش‬ ‫از‬ ‫آن‬ ‫ردوده‬ ‫ر‬‫مح‬ .‫رت‬ ‫ر‬‫اس‬ ‫رده‬ ‫ر‬‫ش‬ ‫چناران‬ ‫به‬ ‫شرق‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫جیشابور‬ ‫به‬ ‫جنوب‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫ترکمنستان‬ ‫بره‬ ‫غررب‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫می‬ ‫منتهی‬ ‫شیروان‬ ‫و‬ ‫فارو‬ ‫دریا‬ ‫سطح‬ ‫از‬ ‫آن‬ ‫ارتفاع‬ .‫گردد‬ 0909 ‫و‬ ‫مترر‬ ‫هوای‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫دارای‬ ‫آالداغ‬ ‫و‬ ‫مساد‬ ‫هزار‬ ‫ارتفاعات‬ ‫بین‬ ‫در‬ ‫گرفتن‬ ‫قرار‬ ‫با‬ ‫ررد‬ ‫ر‬‫س‬ ‫و‬ ‫ردل‬ ‫ر‬‫معت‬ ‫را‬ ‫ر‬‫ب‬ ‫راالجه‬ ‫ر‬‫س‬ ‫رارش‬ ‫ر‬‫ب‬ ‫راجگین‬ ‫ر‬‫می‬ 501 ‫ری‬ ‫ر‬‫میل‬ ‫رت‬ ‫ر‬‫اس‬ ‫رر‬ ‫ر‬‫مت‬ ( ASMERC, 2021 ) . ‫آزمایش‬ ‫به‬ ‫صورت‬ ‫کرت‬ ‫شده‬ ‫خرد‬ ‫های‬ ‫بلروك‬ ‫طررح‬ ‫قاصب‬ ‫در‬ ‫هرای‬ ‫تصادفی‬ ‫کامل‬ ‫در‬ ‫سه‬ ‫عامرل‬ .‫شرد‬ ‫اجارا‬ ‫تکرار‬ ‫کررت‬ ‫میرزان‬ ‫اصرلی‬ ‫رطح‬ ‫ر‬‫س‬ ‫رار‬ ‫ر‬‫چه‬ ‫در‬ ‫رروژن‬ ‫ر‬‫جیت‬ ‫ررف‬ ‫ر‬‫مص‬ ‫رفر‬ ‫ر‬‫ص‬ ، 09 ، 099 ‫و‬ 009 ‫روگر‬ ‫ر‬‫کیل‬ ‫خاص‬ ‫جیتروژن‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫عامل‬ ‫و‬ ‫کرت‬ ‫فرعری‬ ‫رقر‬ ‫دو‬ ‫سریب‬ ‫زمینری‬ ‫بر‬ ‫منطقره‬ ‫رایرج‬ ‫ارقا‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫اگریا‬ ‫رق‬ .‫بودجد‬ ‫آریندا‬ ‫و‬ ‫اگریا‬ ‫عملکررد‬ ‫ا‬ ‫باال‬ ‫کمی‬ ‫و‬ ‫کیفی‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫شررایط‬ ‫برا‬ ‫براالیی‬ ‫سازگاری‬ ‫قابلیت‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫مری‬ ‫اسرتفاده‬ ‫رق‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫کشاورزان‬ ‫اغلب‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫منطقه‬ ‫هوایی‬ .‫جماینرد‬ ‫می‬ ‫کشت‬ ‫منطقه‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫تازگی‬ ‫به‬ ‫آریندا‬ ‫رق‬ .‫شود‬ ‫و‬ ‫بافت‬ ‫تعیین‬ ‫جهت‬ ‫سایر‬ ‫ویژگی‬ ‫های‬ ‫جموجه‬ ‫به‬ ‫اقدا‬ ‫آزمایش‬ ‫اجرای‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫خاك‬ ‫از‬ ‫برردای‬ ‫مزرعه‬ ‫خاك‬ ‫شد‬ ‫از‬ ‫جقطره‬ ‫چنرد‬ ‫در‬ ‫منظور‬ ‫این‬ ‫برای‬ . ‫در‬ ‫مزرعره‬ ‫عمرق‬ ‫تا‬ ‫صفر‬ 99 ‫ساجتی‬ ‫جموجه‬ ‫خاك‬ ‫متری‬ ‫گیری‬ ‫اجاا‬ ‫شد‬ ‫جموجه‬ . ‫هر‬ ‫برا‬ ‫هرا‬ ‫جموجه‬ ‫و‬ ‫ترکیب‬ ‫خراك‬ ‫آزمون‬ ‫جتایج‬ .‫شد‬ ‫منتقل‬ ‫آزمایشگاه‬ ‫به‬ ‫مرکب‬ ‫ای‬ ‫جدول‬ ‫در‬ 0 .‫است‬ ‫شده‬ ‫آورده‬ ‫جدول‬ 2 - ‫برخی‬ ‫ویژگی‬ ‫آزمایش‬ ‫محل‬ ‫خاک‬ ‫شیمیایی‬ ‫و‬ ‫فیزیکی‬ ‫های‬ Table 1- Some soil physico-chemical properties of experimen site ‫خاک‬ ‫بافت‬ Soil texture ‫الکتریکی‬ ‫هدایت‬ Electrical conductivity (dS.m-1 ) ‫اشباع‬ ‫درصد‬ Saturation percentage (%) ‫اسیدیته‬ pH ‫کربن‬ Carbon (%) ‫نیتروژن‬ ‫قابل‬ ‫جذب‬ Available N (mg.kg-1 ) ‫فسفر‬ ‫قابل‬ ‫جذب‬ Available P (mg.kg-1 ) ‫پتاسیم‬ ‫قابل‬ ‫جذب‬ Available K (mg.kg-1 ) ‫رسی‬ ‫صو‬ Clay loam 1.2 36 7.62 1.3 27 19 147 ‫به‬ ‫آماده‬ ‫منظور‬ ،‫کاشت‬ ‫بستر‬ ‫سازی‬ ‫ابتدا‬ ‫زمین‬ ‫شرد‬ ‫زده‬ ‫عمیق‬ ‫شخ‬ ‫کلوخه‬ ‫دیسک‬ ‫توسط‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫خرد‬ ‫ها‬ ‫ه‬ ‫کرامال‬ ‫زمرین‬ ‫صروصر‬ ‫وسریله‬ ‫کرت‬ ‫سپس‬ .‫شد‬ ‫تسطیح‬ ‫ابعاد‬ ‫به‬ ‫آزمایش‬ ‫های‬ 0 × 05 ‫مترر‬ .‫شرد‬ ‫آمراده‬ ‫مقدار‬ ‫کشت‬ ‫از‬ ‫قبل‬ 099 ‫تری‬ ‫فسرفات‬ ‫سوپر‬ ‫کود‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگر‬ ‫پر‬ ‫ل‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫زمین‬ ‫در‬ ‫یکنواخت‬ ‫طور‬ ‫پخش‬ ‫عمق‬ ‫تا‬ ‫و‬ 99 ‫ساجتی‬ ‫خراك‬ ‫برا‬ ‫مترری‬ ‫مخلوط‬ .‫شد‬ ‫تاریخ‬ ‫در‬ 09 ‫خردادماه‬ ‫و‬ ‫اغلرب‬ ‫کشرت‬ ‫تراریخ‬ ‫برا‬ ‫همزمان‬ ‫ردیر‬ ‫چهرار‬ ‫کررت‬ ‫هرر‬ ‫در‬ .‫شد‬ ‫غده‬ ‫کشت‬ ‫به‬ ‫اقدا‬ ‫منطقه‬ ‫کشاورزان‬ ‫سیب‬ ‫طول‬ ‫به‬ ‫زمینی‬ ‫چهار‬ ‫ردی‬ ‫فاصله‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫کشت‬ ‫متر‬ ‫یکدیگر‬ ‫از‬ ‫ها‬ 70 ‫ساجتی‬ ‫متر‬ ، ‫ردیر‬ ‫روی‬ ‫فاصله‬ 00 ‫سراجتی‬ ‫کشرت‬ ‫عمرق‬ ‫و‬ ‫مترر‬ 00 ‫ساجتی‬ .‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫جظر‬ ‫در‬ ‫متر‬ ‫کلیه‬ ‫مراح‬ ‫بیمراری‬ ،‫آفرات‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ،‫آبیاری‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫داشت‬ ‫ل‬ ‫و‬ ‫هرا‬ ‫عل‬ ‫منطقه‬ ‫عرف‬ ‫و‬ ‫روال‬ ‫طبق‬ ‫هرز‬ ‫های‬ ‫موقن‬ ‫به‬ .‫شرد‬ ‫اجارا‬ ‫کنتررل‬ ‫عل‬ ‫عل‬ ‫توسط‬ ‫هرز‬ ‫های‬ ‫دسرتی‬ ‫وجرین‬ ‫و‬ )‫بوزین‬ ‫(متری‬ ‫سنکور‬ ‫کش‬ ‫قرار‬ ‫برا‬ ‫مبرارزه‬ .‫شد‬ ‫اجاا‬ ‫مرحله‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫بیمراری‬ ‫هرای‬ ‫جهرت‬ ‫بره‬ ‫زا‬ ‫راری‬ ‫ر‬‫بیم‬ ‫از‬ ‫رگیری‬ ‫ر‬‫پیش‬ ‫ج‬ ‫دو‬ ‫در‬ ‫رارچی‬ ‫ر‬‫ق‬ ‫رای‬ ‫ر‬‫ه‬ ‫رار‬ ‫ر‬‫ق‬ ‫رط‬ ‫ر‬‫توس‬ ‫رت‬ ‫ر‬‫وب‬ ‫رش‬ ‫ر‬‫ک‬ ‫متاالکسیل‬ – ‫حشرره‬ .‫شرد‬ ‫اجارا‬ ‫استروبی‬ ‫و‬ ‫ماجکوزب‬ ‫دیمتروات‬ ‫کرش‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ‫جهت‬ ‫آ‬ ‫ب‬ ‫تریپس‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫مکنده‬ ‫فات‬ ‫ه‬ ‫جیترروژن‬ .‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫کار‬ ‫جیاز‬ ‫مورد‬ ‫کودی‬ ‫تیمارهای‬ ‫در‬ ( ‫اوره‬ ‫کرود‬ ‫مصررف‬ ‫طریق‬ ‫از‬ 01 ‫درصرد‬ .‫شد‬ ‫تامین‬ )‫جیتروژن‬ ‫هرر‬ ‫مزارع‬ ‫آبیاری‬ 0 ‫بره‬ ‫مرتبره‬ ‫یرک‬ ‫روز‬ ‫صرورت‬ ‫جویهه‬ ‫ای‬ ‫شده‬ ‫مشخ‬ ‫میزان‬ ‫به‬ ‫اوره‬ ‫کود‬ .‫شد‬ ‫اجاا‬ )‫سیفون‬ ‫(توسط‬ ‫و‬ ‫جوبت‬ ‫سه‬ ‫در‬ ‫تا‬ ‫سیب‬ ‫گلدهی‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫کره‬ ‫شد‬ ‫مصرف‬ ‫مزرعه‬ ‫در‬ ‫زمینی‬ ‫جوی‬ ‫در‬ ‫اوره‬ ‫کود‬ ‫دو‬ ‫و‬ ‫اول‬ ‫جوبت‬ ‫ب‬ ‫آخر‬ ‫جوبت‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫ه‬ ‫در‬ ‫محلول‬ ‫صورت‬ ‫ب‬ ‫آبیاری‬ ‫آب‬ ‫ه‬ ‫مزرعه‬ .‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫کار‬ ،‫گلردهی‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫توسرط‬ ‫برار‬ ‫یرک‬ ‫خاك‬ ‫فاروئر‬ ‫دستگاه‬ ‫عل‬ ‫با‬ ‫مکاجیکی‬ ‫مبارزه‬ ‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫تا‬ ‫شد‬ ‫دهی‬ ‫هرای‬ ‫سله‬ ‫و‬ ‫هرز‬ ‫غده‬ ‫جهت‬ ‫جیاز‬ ‫مورد‬ ‫خاك‬ ،‫شکنی‬ ‫سیب‬ ‫بندی‬ ‫تر‬ ‫زمینری‬ ‫أ‬ ‫مین‬ .‫گردد‬
  • 6. 411 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 1 ، ‫تابستان‬ 2411 ‫بره‬ ‫خط‬ ‫چهار‬ ‫از‬ ‫کناری‬ ‫خط‬ ‫دو‬ ‫کرت‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫حاشریه‬ ‫اثرر‬ ‫عنروان‬ ‫ای‬ ‫جموجه‬ ‫میاجی‬ ‫خط‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫حذف‬ ‫متر‬ ‫دو‬ ‫سطح‬ .‫شد‬ ‫اجاا‬ ‫برداری‬ ‫از‬ ‫مربرن‬ ‫هر‬ ‫کرت‬ ‫صف‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫جظر‬ ‫در‬ ‫جظرر‬ ‫مورد‬ ‫ات‬ :‫شرامل‬ ،‫بوتره‬ ‫ارتفراع‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫غده‬ ‫تعداد‬ ‫سایز‬ ‫تفکیک‬ ‫به‬ ‫خشرک‬ ‫وزن‬ ،‫درشت‬ ‫و‬ ‫متوسط‬ ،‫ریز‬ ‫هوایی‬ ‫اجدا‬ ‫عملکرد‬ ، ‫ب‬ ‫غده‬ ‫ه‬ ‫همهنرین‬ ‫و‬ ‫خشرک‬ ‫و‬ ‫ترر‬ ‫صورت‬ ‫میرزان‬ ‫اجدا‬ ‫و‬ ‫غده‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫جیتروژن‬ ‫مرحلره‬ ‫در‬ ‫گیراه‬ ‫هروایی‬ ‫های‬ ‫برداشرت‬ ‫سیب‬ ‫اجدازه‬ ‫زمینی‬ ‫گیری‬ ‫شد‬ ‫اجردازه‬ ‫بررای‬ . ‫جیترروژن‬ ‫گیرری‬ ‫دسرتگاه‬ ‫از‬ ‫ک‬ ‫ا‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫لرردال‬ ‫موصررواجی‬ ‫و‬ ‫برمنررر‬ ‫شررد‬ ‫اسررتفاده‬ ( Bremner & Mulvaney, 1982 ) . ‫با‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫کوص‬ ‫ی‬ ‫س‬ ‫قطر‬ ‫غده‬ ‫ها‬ ‫در‬ ‫اجردازه‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫مختل‬ ‫اجدازه‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫شد‬ ‫و‬ ‫غرده‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫برا‬ ‫قطرر‬ ‫کمترر‬ ‫از‬ 90 ‫م‬ ‫ی‬ ‫لر‬ ‫ی‬ ‫مترر‬ ‫به‬ ‫عنوان‬ ‫غده‬ ‫های‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ( ‫کوچک‬ ،) ‫غده‬ ‫های‬ ‫با‬ ‫قطر‬ 90 ‫ترا‬ 00 ‫م‬ ‫ی‬ ‫لر‬ ‫ی‬ ‫مترر‬ ‫به‬ ‫عنوان‬ ‫غده‬ ‫های‬ ‫متوسط‬ ‫و‬ ‫غده‬ ‫های‬ ‫با‬ ‫قطرر‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫شرتر‬ ‫از‬ 00 ‫م‬ ‫ی‬ ‫لر‬ ‫ی‬ ‫مترر‬ ‫به‬ ‫عنوان‬ ‫غده‬ ‫های‬ ‫درشت‬ ‫شناسا‬ ‫یی‬ ‫شردجد‬ (Esehaghbeygi, 2010) . ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫تعداد‬ ‫غده‬ ‫های‬ ‫کوچک‬ ، ‫متوسط‬ ‫و‬ ‫بزرگ‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫جها‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫تناسب‬ ‫با‬ ‫کل‬ ‫تعداد‬ ‫غده‬ ‫در‬ ‫هر‬ ‫بوته‬ ، ‫درصد‬ ‫هر‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫از‬ ‫آن‬ ‫هرا‬ ‫تع‬ ‫یری‬ ‫ن‬ ‫شرد‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫محاسبات‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫کار‬ ‫گرفته‬ ‫شد‬ . ،‫مصررفی‬ ‫کرود‬ ‫برر‬ ‫عرالوه‬ ،‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫محاسبه‬ ‫برای‬ ‫منظور‬ ‫این‬ ‫برای‬ .‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫جظر‬ ‫در‬ ‫جیز‬ ‫خاك‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫جیتروژن‬ ‫میزان‬ ‫خاك‬ ‫عمق‬ ‫زراعی‬ ‫سیب‬ ‫برای‬ ‫زمینری‬ 99 ‫سراجتی‬ ‫وزن‬ ‫همهنرین‬ ‫و‬ ‫مترر‬ ‫ظاهری‬ ‫مخصوص‬ ‫خاك‬ ‫جیتروژن‬ ‫و‬ ‫به‬ ‫جذب‬ ‫قابل‬ ‫شکل‬ ‫با‬ ‫جیترات‬ ‫یون‬ ‫به‬ ‫مزرعه‬ ‫خاك‬ ‫آزمایش‬ ‫جتایج‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ،‫ترتیب‬ 90 / 0 ‫گر‬ ‫بر‬ ‫ساجتی‬ ‫مترر‬ ‫و‬ ‫مکعب‬ 57 ‫میلی‬ ‫بر‬ ‫گر‬ ‫ک‬ ‫برا‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫گرفته‬ ‫جظر‬ ‫در‬ ‫خاك‬ ‫یلوگر‬ ‫توجه‬ ‫ب‬ ‫جذب‬ ‫قابل‬ ‫جیتروژن‬ ‫میزان‬ ‫مذکور‬ ‫اطالعات‬ ‫ه‬ 090 ‫کیلروگر‬ ‫در‬ ‫شد‬ ‫محاسبه‬ ‫هکتار‬ ‫(جدول‬ 0 ‫از‬ ‫سپس‬ .) ‫رابطره‬ ‫هرای‬ ( 0 ) ‫ترا‬ ( 9 ) ‫بررای‬ ‫جیتروژن‬ ‫کارایی‬ ‫محاسبه‬ ‫شد‬ ‫استفاده‬ (Xie et al., 2015; Timsina, Singh, Badaruddin, Meisner, & Amin, 2001) ( 0 ) ( 5 ) ( 9 ) ،‫رادالت‬ ‫ر‬‫مع‬ ‫رن‬ ‫ر‬‫ای‬ ‫در‬ NUpE ، NutE ‫و‬ NUE ‫ره‬ ‫ر‬‫ب‬ ‫رارایی‬ ‫ر‬‫ک‬ ،‫رب‬ ‫ر‬‫ترتی‬ ،‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫مصرف‬ ‫بهره‬ ‫یا‬ ‫وری‬ ،‫جیتروژن‬ AN ‫کرل‬ ،‫گیاه‬ ‫توسط‬ ‫شده‬ ‫جذب‬ ‫جیتروژن‬ TN ‫و‬ ‫خراك‬ ‫در‬ ‫فرراه‬ ‫جیترروژن‬ ‫کل‬ ‫و‬ ‫مصرفی‬ ‫کود‬ TY ‫سریب‬ ‫غده‬ ‫خشک‬ ‫ماده‬ ‫عملکرد‬ ‫توصیدشرده‬ ‫زمینری‬ ‫داده‬ ‫تحلیل‬ ‫و‬ ‫تازیه‬ .‫است‬ ‫های‬ ‫حاصل‬ ‫جر‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫آزمایش‬ ‫از‬ ‫افزار‬ SAS ‫جسخه‬ 0 / 0 ‫جر‬ ‫از‬ ‫جمودارها‬ ‫رس‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫گرفت‬ ‫اجاا‬ ‫افزار‬ ‫اکسل‬ .‫شد‬ ‫استفاده‬ ‫میاجگین‬ ‫کلیه‬ ‫مقایسه‬ ‫هرا‬ ‫برا‬ ‫اسرتفاده‬ ‫از‬ ‫آزمرون‬ LSD ‫در‬ ‫سطح‬ ‫پنج‬ ‫احتمال‬ ‫درصد‬ ‫اجاا‬ ‫شد‬ . ‫بحث‬ ‫و‬ ‫نتایج‬ ‫تعداد‬ ‫غده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫جتا‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫تاز‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫وار‬ ‫ی‬ ‫اجس‬ ‫ج‬ ‫شان‬ ‫داد‬ ‫که‬ ‫تعدا‬ ‫د‬ ‫غده‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ،‫ز‬ ‫متوسرط‬ ‫و‬ ‫درشت‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫تحت‬ ‫تأثیر‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زان‬ ‫مصرف‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫قرار‬ ،‫گرفت‬ ‫وص‬ ‫ی‬ ‫اثرر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫بر‬ ‫تعداد‬ ‫کل‬ ‫غده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫جبود‬ ( ‫جدول‬ 5 .) ‫اثرر‬ ‫رقر‬ ‫و‬ ‫همهن‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫اثر‬ ‫برهمکنش‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫رق‬ ‫بر‬ ‫تعداد‬ ‫غرده‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫متوسرط‬ ‫و‬ ‫تعداد‬ ‫کل‬ ‫غده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫شد‬ ( ‫جدول‬ 5 .) ‫شکل‬ 2 - ‫درصد‬ ‫نسب‬ ‫ی‬ ‫تعداد‬ ‫ت‬ ‫در‬ ‫اندازه‬ ‫براساس‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫غده‬ ‫ی‬ ‫مارها‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫مختلف‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫س‬ ‫رقم‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫زم‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ Figure 1- Relative percentage of tuber number per plant based on size under different levels of nitrogen and potato cultivar ‫میاجگین‬ ‫احتمال‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ،‫مشترك‬ ‫حرف‬ ‫یک‬ ‫حداقل‬ ‫دارای‬ ‫های‬ 0 ‫معنی‬ ‫تفاوت‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫درصد‬ .‫جدارجد‬ ‫دار‬ Means followed by the same letter(s) are not significantly different (p≤0.05). ab b c c a b c c d cd bcd bc d a ab bcd d cd ab a cd c ab ab 0% 20% 40% 60% 80% 100% 0 50 100 150 0 50 100 150 Agria Arinda ‫بوته‬ ‫در‬ ‫غده‬ ‫تعداد‬ ‫نسبی‬ ‫درصد‬ Relative tuber number ‫رقم‬ × ‫نیتروژن‬ Cultivar × Nitrogen (kg.ha-1) Tuber size: Small Medium Large
  • 7. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫نوری‬ ‫اثر‬ ‫کاربرد‬ ‫مقدار‬ ‫بهره‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬ ‫ب‬ ‫آن‬ ‫وری‬ ‫عملکر‬ ‫ر‬ ‫د‬ ... 411 ‫جدول‬ 1 - ‫اجزا‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫تأثیر‬ )‫مربعات‬ ‫(میانگین‬ ‫واریانس‬ ‫تجزیه‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫عملکرد‬ ‫سیب‬ ‫ارقام‬ ‫ر‬ ‫زمینی‬ Table 2- Analysis of variance (mean of squares) of the effect of different nitrogen application rates and cultivars on yield and yield component of potato ‫آزمایشی‬ ‫عامل‬ Experimental factor ‫درجه‬ ‫آزادی‬ d.f. ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ (Mean of squares) ‫ارتفاع‬ ‫بوته‬ Plant Hieght ‫غده‬ ‫تعداد‬ ‫در‬ ‫کوچک‬ ‫بوته‬ Small tubers (number per plant) ‫غده‬ ‫تعداد‬ ‫در‬ ‫متوسط‬ ‫بوته‬ Medium tubers (number per plant) ‫غده‬ ‫تعداد‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫بزرگ‬ Large tubers (number per plant) ‫غده‬ ‫کل‬ ‫تعداد‬ ‫بوته‬ ‫در‬ Total tubers (number per plant) ‫غد‬ ‫عملکرد‬ ‫ه‬ Tuber yield ‫اندام‬ ‫عملکرد‬ ‫هوایی‬ Shoot yield ‫شاخص‬ ‫برداشت‬ HI ‫بلوك‬ Block 2 2.91ns 0.167 ns 0.167 ns 0.042 ns 0.125 ns 1156 ns 73428 ns 1.68 ns ‫جیتروژن‬ Nitrogen 3 350.36 ** 30.500** 3.389** 24.153** 2.375ns 239263541** 4243959** 7.67ns ‫اصلی‬ ‫خطای‬ Error a 6 22.27 1.500 0.222 0.319 2.458 8673321 122907 7.63 ‫رق‬ Cultivar 1 279.48** 0.667ns 2.667* 0.375ns 9.375** 486936451** 5063691** 11.90ns ‫جیتروژن‬ × ‫رق‬ Nitrogen × Cultivar 3 4.99ns 0.556ns 1.667** 1.153ns 2.708* 1742986ns 103395ns 4.73ns ‫فرعی‬ ‫خطای‬ Error b 8 10.73 0.333 0.292 0.333 0.625 3243665 61853 6.87 ‫تغییرات‬ ‫رریب‬ C.V. 7.1 16.9 22.3 25.2 9.7 6.0 7.5 3.8 * ‫و‬ ** ‫به‬ : ‫معنی‬ ‫ترتیب‬ ‫احتمال‬ ‫سطوح‬ ‫در‬ ‫دار‬ 0 ‫و‬ 0 ‫درصد؛‬ ns ‫معنی‬ ‫غیر‬ : ‫دار‬ * , **, ns indicate significant at the 5 and 1% probability levels, and is non-significant, respectively ‫جتا‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫مقا‬ ‫ی‬ ‫سه‬ ‫م‬ ‫یر‬ ‫اجگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫جشران‬ ‫داد‬ ‫کره‬ ‫برا‬ ‫افرزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫مصررف‬ ‫کرود‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫تعداد‬ ‫غده‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫بره‬ ‫تعرداد‬ ‫غرده‬ ‫هرا‬ ‫ی‬ ‫متوسرط‬ ‫و‬ ‫درشت‬ ‫افزوده‬ ‫شد‬ ( ‫جدول‬ 5 .) ‫درصد‬ ‫جسب‬ ‫ی‬ ‫تعداد‬ ‫غده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫بر‬ ‫اساس‬ ‫اجدازه‬ ‫در‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مارها‬ ‫ی‬ ‫مختل‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫رقر‬ ‫سریب‬ ‫زمینری‬ ‫در‬ ‫شرکل‬ 0 ‫جشان‬ ‫داده‬ ‫شده‬ ‫است‬ ‫که‬ ‫به‬ ‫وروح‬ ‫جشان‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫دهد‬ ‫که‬ ‫برا‬ ‫ی‬ ‫هر‬ ‫دو‬ ‫رق‬ ‫با‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫سطوح‬ ‫کود‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫درصد‬ ‫جسب‬ ‫ی‬ ‫غده‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫کاهش‬ ‫ی‬ ‫افته‬ ‫و‬ ‫به‬ ‫درصد‬ ‫جسب‬ ‫ی‬ ‫غده‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫درشت‬ ‫افزوده‬ ‫شد‬ ( ‫شکل‬ 0 .) ‫جدول‬ 3 - ‫مقایسه‬ ‫اصلی‬ ‫اثرات‬ ‫میانگین‬ ‫نیتروژن‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫اجزا‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫ی‬ ‫سیب‬ ‫عملکرد‬ ‫زمینی‬ Table 3- Comparison of the mean of the main effects of nitrogen and cultivar on yield and yield components of potato ‫آزمایشی‬ ‫عامل‬ Experimental factor ‫بوته‬ ‫ارتفاع‬ Plant height (cm) ‫تعداد‬ ‫در‬ ‫کوچک‬ ‫غده‬ ‫بوته‬ Small tubers (number per plant) ‫در‬ ‫بزرگ‬ ‫غده‬ ‫تعداد‬ ‫بوته‬ Large tubers (number per plant) ‫غده‬ ‫عملکرد‬ Tuber yield (kg.ha-1 ) ‫اندام‬ ‫عملکرد‬ ‫هوایی‬ Shoot yield (kg.ha-1 ) ‫شاخص‬ ‫برداشت‬ HI (%) ‫جیتروژن‬ Nitrogen (kg.ha-1 ) 0 36.5 c 5.8 a 0.2 c 21965 c 2233 c 70.2 a 50 45.1 b 4.8 a 1.0 b 28443 b 3023 b 68.8 a 100 49.2 ab 1.3 b 3.8 a 33906 a 3862 a 67.6 a 150 54.6 a 1.7 b 4.2 a 36119 a 4069 a 68.0 a ‫رق‬ Cultivar Agria 43.0 b 3.3 a 2.2 a 25604 b 2837 b 69.4 a Arinda 49.8 a 3.6 a 2.4 a 34613 a 3756 a 68.0 a * : ‫عامل‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫و‬ ،‫ستون‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫میاجگین‬ ‫مشترك‬ ‫حروف‬ ‫دارای‬ ‫های‬ ‫اختالف‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫معنی‬ ‫دار‬ ‫جدارجد‬ (p≤0.05) . For each factor and in each column, means followed by the same letter(s) are not significantly different (p≤0.05).
  • 8. 411 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 1 ، ‫تابستان‬ 2411 ‫مصرف‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫شتر‬ ‫در‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مرار‬ 009 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لروگر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترروژن‬ ‫خراص‬ ‫منار‬ ‫به‬ ‫توص‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫شتر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫درصد‬ ‫غده‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫درشت‬ ‫شد‬ ‫که‬ ‫با‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مار‬ ‫مصرف‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫صفر‬ ، ‫اختالف‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫ی‬ ‫داشرت‬ . ‫همهنر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫کمترر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫یر‬ ‫زان‬ ‫غده‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫درشت‬ ‫مربوط‬ ‫به‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مار‬ ‫بدون‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫بود‬ . ‫مقا‬ ‫ی‬ ‫سه‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫اجگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫اثر‬ ‫برهمکنش‬ ‫رق‬ ‫در‬ ‫کود‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫بررا‬ ‫ی‬ ‫تعرداد‬ ‫غده‬ ‫با‬ ‫سا‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫متوسط‬ ( 90 ‫تا‬ 00 ‫م‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ی‬ ‫متر‬ ) ‫در‬ ‫بوتره‬ ‫جشران‬ ‫داد‬ ‫کره‬ ‫رقر‬ ‫آریندا‬ ‫در‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مار‬ 09 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫در‬ ‫هکتار‬ ‫برا‬ ‫م‬ ‫یر‬ ‫اجگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 0 ‫غرده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫دارا‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫شتر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫تعداد‬ ‫غده‬ ‫متوسط‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫برود‬ ‫و‬ ‫کمترر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫تعرداد‬ ‫غده‬ ‫متوسط‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫در‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مار‬ ‫عد‬ ‫مصرف‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫در‬ ‫هرر‬ ‫دو‬ ‫رقر‬ ‫با‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫اجگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 99 / 0 ‫غده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫مشاهده‬ ‫شد‬ ( ‫شکل‬ 5 .) ‫ش‬ ‫کل‬ 1 - ‫تعداد‬ ‫غده‬ ‫با‬ ‫سا‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫متوسط‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مارها‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫مختلف‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫رقم‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫زم‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ Figure 2- The number of medium-sized tubers per plant under different levels of nitrogen and potato cultivar ‫میاجگین‬ ‫معنی‬ ‫تفاوت‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ،‫مشترك‬ ‫حرف‬ ‫یک‬ ‫حداقل‬ ‫دارای‬ ‫های‬ ‫جدارجد‬ ‫دار‬ (p≤0.05) Means followed by the same letter(s) are not significantly different (p≤0.05). ‫از‬ ‫جظر‬ ‫تعداد‬ ‫کل‬ ‫غده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫رق‬ ‫آریندا‬ ‫در‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مار‬ 09 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لروگر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫در‬ ‫هکتار‬ ‫با‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫اجگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 09 ‫غده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫شتر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫رق‬ ‫اگریا‬ ‫در‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مار‬ ‫عد‬ ‫مصرف‬ ‫کود‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫با‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫اجگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 17 / 1 ‫غده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ، ‫کمتر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫تعداد‬ ‫غده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫را‬ ‫دارا‬ ‫بودجد‬ ‫که‬ ‫اصبته‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مارها‬ ‫ی‬ ‫صفر‬ ، 09 ‫و‬ 099 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫در‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫رق‬ ‫اگریا‬ ‫اختالف‬ ‫معنر‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫ی‬ ‫مشراهده‬ ‫جشد‬ ( ‫شکل‬ 9 .) ‫شکل‬ 3 - ‫تعداد‬ ‫کل‬ ‫غده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫در‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مارها‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫مختلف‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫س‬ ‫رقم‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫زم‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ی‬ Figure 3- The total number of tubers per plant under different levels of nitrogen and potato cultivar ‫میاجگین‬ ‫معنی‬ ‫تفاوت‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ،‫مشترك‬ ‫حرف‬ ‫یک‬ ‫حداقل‬ ‫دارای‬ ‫های‬ ‫جدارجد‬ ‫دار‬ (p≤0.05) Means followed by the same letter(s) are not significantly different (p≤0.05). d d cd a bcd ab bc bcd 0 1 2 3 4 5 Agria Arinda ‫بوته‬ ‫در‬ ‫متوسط‬ ‫غده‬ ‫تعداد‬ Number of medium tuber per plant ‫رقم‬ Cultivar N application (kg.ha-1): 0 50 100 150 c bc bc a c ab ab bc 0 2 4 6 8 10 12 Agria Arinda ‫بوته‬ ‫در‬ ‫غده‬ ‫کل‬ ‫تعداد‬ Total tuber per plant ‫رقم‬ Cultivar N application (kg.ha-1): 0 50 100 150
  • 9. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫نوری‬ ‫اثر‬ ‫کاربرد‬ ‫مقدار‬ ‫بهره‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬ ‫ب‬ ‫آن‬ ‫وری‬ ‫عملکر‬ ‫ر‬ ‫د‬ ... 414 ‫تشک‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫غده‬ ‫سیب‬ ‫زمینی‬ ‫حاصل‬ ‫ذخ‬ ‫ی‬ ‫ره‬ ‫شدن‬ ‫کربوه‬ ‫ی‬ ‫درات‬ ‫به‬ ‫ویرژه‬ ‫جشاسته‬ ‫در‬ ‫آخر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫گره‬ ‫استوصون‬ ‫است‬ . ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫فتوسرنتز‬ ‫سربب‬ ‫اجتقرال‬ ‫کربوه‬ ‫ی‬ ‫درات‬ ‫از‬ ‫برگ‬ ‫ها‬ ‫به‬ ‫سمت‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫شره‬ ‫و‬ ‫تشرک‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫غرده‬ ‫هرا‬ ‫مر‬ ‫ی‬ ‫شروجد‬ ( Kholdbarin & Eslamzadeh, 2001 .) ‫تعداد‬ ‫غده‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫اجرزا‬ ‫ی‬ ‫موثر‬ ‫بر‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زان‬ ‫عملکرد‬ ‫سریب‬ ‫زمینری‬ ‫بره‬ ‫شرمار‬ ‫مر‬ ‫ی‬ ‫رود‬ ‫و‬ ‫افرزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫آن‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫تواجد‬ ‫به‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫عملکرد‬ ‫منار‬ ‫شود‬ . ‫با‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ،‫حال‬ ‫تعداد‬ ‫غده‬ ‫در‬ ‫بوته‬ ‫بسته‬ ‫به‬ ‫ویژگی‬ ‫های‬ ‫ژجت‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ، ‫رق‬ ‫تعداد‬ ،‫ساقه‬ ‫شررا‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫آب‬ ‫و‬ ‫هروا‬ ‫یی‬ ‫و‬ ‫عناصر‬ ‫غذا‬ ‫یی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫تواجد‬ ‫متغ‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫باشد‬ ( Khajehpoor, 2004 ) . ‫غده‬ ‫عملکرد‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫جشان‬ ‫واریاجس‬ ‫تازیه‬ ‫کود‬ ‫اثر‬ ‫عملکررد‬ ‫برر‬ ‫رق‬ ‫و‬ ‫جیتروژن‬ ‫معنی‬ ‫دار‬ ‫آن‬ ‫برهمکنش‬ ‫اثر‬ ‫وصی‬ ‫معنی‬ ‫ها‬ ‫(جدول‬ ‫جبود‬ ‫دار‬ 5 .) ‫سرطوح‬ ‫در‬ ‫برا‬ ‫و‬ ‫برود‬ ‫برخروردار‬ ‫بیشرتری‬ ‫عملکررد‬ ‫از‬ ‫آریندا‬ ‫رق‬ ،‫جیتروژن‬ ‫مساوی‬ ‫افزایش‬ ‫و‬ ‫اگریرا‬ ‫رق‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫عملکرد‬ ‫افزایش‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫میزان‬ ‫(شکل‬ ‫شد‬ ‫مشاهده‬ ‫آریندا‬ 0 ‫افررایش‬ ‫اثر‬ ‫در‬ ‫غده‬ ‫عملکرد‬ ‫افزایش‬ ‫این‬ .) ‫درجه‬ ‫رابطه‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫خاك‬ ‫جیتروژن‬ ‫میزان‬ 5 ‫می‬ ‫پیروی‬ ‫ررریب‬ ‫کره‬ ‫کند‬ ‫به‬ ‫آریندا‬ ‫و‬ ‫اگریا‬ ‫ارقا‬ ‫برای‬ ‫آن‬ ‫تبیین‬ ‫ترتیب‬ 00 / 9 ‫و‬ 00 / 9 ‫(شرکل‬ ‫بود‬ 0 ‫مماس‬ ‫خط‬ ‫شیب‬ .) ‫منحنی‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫توصیردی‬ ‫غرده‬ ‫کیلوگر‬ ‫جشاجگر‬ ‫ها‬ ( ‫آرینردا‬ ‫رقر‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫اسرت‬ ‫خراك‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ 507 ) ( ‫اگریا‬ ‫رق‬ ‫از‬ ‫بزرگتر‬ 000 ‫مشتق‬ ‫با‬ ‫همهنین‬ .‫است‬ ) ‫صرفر‬ ‫برابر‬ ‫و‬ ‫گیری‬ ‫منحنی‬ ‫عط‬ ‫جقطه‬ ،‫آن‬ ‫دادن‬ ‫قرار‬ ‫ب‬ ‫ها‬ ‫ه‬ ‫آرینردا‬ ‫ارقا‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫آمد‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫اگریا‬ ‫و‬ ‫ترتیب‬ 570 ‫و‬ 901 ‫این‬ ‫برای‬ ‫بنابراین‬ .‫بود‬ ‫عملکرد‬ ‫حداکثر‬ ‫که‬ ‫ب‬ ‫غده‬ ‫ه‬ ‫بره‬ ‫جیراز‬ ‫آیرد‬ ‫دست‬ 570 ‫و‬ 901 ‫هکترار‬ ‫در‬ ‫جیترروژن‬ ‫کیلروگر‬ ‫به‬ .‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫اگریا‬ ‫و‬ ‫آریندا‬ ‫ارقا‬ ‫برای‬ ‫ترتیب‬ ‫افزایش‬ ‫متوسط‬ ‫وزن‬ ‫غده‬ ‫ریز‬ ‫های‬ ‫در‬ ‫پاسخ‬ ‫به‬ ‫مصرف‬ ‫کود‬ ‫جیتروژن‬ ‫می‬ ‫تواجد‬ ‫با‬ ‫رشد‬ ‫بیشتر‬ ،‫گیاه‬ ‫شاخ‬ ‫و‬ ‫برگ‬ ‫و‬ ‫سطح‬ ‫برگ‬ ‫بیشتر‬ ‫و‬ ‫همهنین‬ ‫تشدید‬ ‫فتوسنتز‬ ‫مرتبط‬ ‫باشد‬ ‫که‬ ‫خود‬ ‫منار‬ ‫به‬ ‫افزایش‬ ‫وزن‬ ‫غده‬ ‫ریز‬ ‫های‬ ‫می‬ ( ‫شود‬ Negero, 2017 ) . ‫شکل‬ 4 - ‫رابطه‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫خاک‬ ‫نیتروژن‬ ‫و‬ ‫سیب‬ ‫غده‬ ‫عملکرد‬ ‫زمینی‬ ‫تحت‬ ‫تأث‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫سطوح‬ ‫مختلف‬ ‫کود‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫رقم‬ ‫سیب‬ ‫زمینی‬ ‫در‬ ‫منطقه‬ ‫قوچان‬ Figure 4- The relationship between soil nitrogen content and potato tuber yield under different levels of nitrogen fertilizer and potato cultivar in the Quchan region ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫شاخ‬ ‫برداشت‬ ‫سیب‬ ‫زمینی‬ ‫از‬ ‫تقس‬ ‫ی‬ ‫وزن‬ ‫خشرک‬ ‫غرده‬ ‫برر‬ ‫وزن‬ ‫ماده‬ ‫خشک‬ ‫کل‬ ( ‫اجدا‬ ‫هوا‬ ‫یی‬ + ‫غده‬ ) ‫محاسبه‬ ‫شد‬ . ‫جت‬ ‫ای‬ ‫ج‬ ‫جشان‬ ‫داد‬ ‫کره‬ ‫اثر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫رق‬ ‫و‬ ‫اثر‬ ‫برهمکنش‬ ‫آن‬ ‫ها‬ ‫بر‬ ‫شاخ‬ ‫برداشت‬ ‫معنر‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫جبود‬ ( ‫جدول‬ 0 .) ‫از‬ ‫آجاا‬ ‫یی‬ ‫که‬ ‫عامل‬ ‫ها‬ ‫ی‬ ‫آزما‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫ی‬ ‫به‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫جسبت‬ ‫باعث‬ ‫تغ‬ ‫یی‬ ‫رات‬ ‫عملکرد‬ ‫خشک‬ ‫غده‬ ‫و‬ ‫وزن‬ ‫خشک‬ ‫اجدا‬ ‫هروا‬ ‫یی‬ ‫شرده‬ ،‫اسرت‬ ‫اثرات‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫عوامل‬ ‫بر‬ ‫شاخ‬ ‫برداشت‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫ج‬ ‫ش‬ ‫ده‬ ‫اسرت‬ ‫محمردیان‬ . ‫و‬ ‫روشن‬ ( ‫همکاران‬ Mohammadian Roshan, Amiri, Sadeghi, Moradi, & Azarpour, 2011 ‫عنروان‬ ‫تحرت‬ ‫خرود‬ ‫پرژوهش‬ ‫در‬ ) ‫ویژگی‬ ‫و‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫ازته‬ ‫کود‬ ‫تقسیط‬ ‫زمان‬ ‫و‬ ‫مقدار‬ ‫اثرات‬ ‫بررسی‬ ‫هرای‬ ‫اثر‬ ‫که‬ ‫دریافتند‬ )‫هاشمی‬ ‫(رق‬ ‫برجج‬ ‫زراعی‬ ‫سطوح‬ ‫مختل‬ ‫تقسیط‬ ‫کرود‬ ‫جیتروژن‬ ‫بر‬ ‫کلیه‬ ‫صفات‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫جز‬ ‫شاخ‬ ‫برداشت‬ ‫در‬ ‫سطح‬ ‫یرک‬ ‫احتمرال‬ ‫درصد‬ ‫معنی‬ ‫دار‬ ‫بود‬ . ( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫بخشنده‬ ‫مطاصعه‬ ‫در‬ Bakhshandeh, , 2012 Soltani, Zeinali, & Ghadiryan ‫جیرز‬ ) ‫متوسرط‬ ‫شراخ‬ y = -0.2725x2 + 193.92x R² = 0.9649 y = -0.5422x2 + 297.13x R² = 0.9697 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000 45000 0 50 100 150 200 250 300 ‫غده‬ ‫عملکرد‬ Tuber yield (kg.ha -1 ) ‫خاک‬ ‫کل‬ ‫نیتروژن‬ Total soil N (kg.ha-1) Agria Arinda
  • 10. 411 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 1 ، ‫تابستان‬ 2411 ‫گند‬ ‫در‬ ‫برداشت‬ 0 / 00 ‫تحت‬ ‫که‬ ‫شد‬ ‫محاسبه‬ ‫درصد‬ ‫قررار‬ ‫رقر‬ ‫ترأثیر‬ ‫جگرفت‬ . ‫مارد‬ ‫و‬ ‫همکراران‬ ( Mojaddam, Dashti, & Derogar, 2016 ) ‫در‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫اثر‬ ‫کود‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫اسر‬ ‫ی‬ ‫ده‬ ‫ی‬ ‫وم‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫برر‬ ‫عملکررد‬ ‫ذرت‬ ‫بهاره‬ ‫مشاهده‬ ‫کردجد‬ ‫که‬ ‫شاخ‬ ‫برداشت‬ ‫کراربرد‬ ‫با‬ ‫هرر‬ ‫دو‬ ‫جروع‬ ‫کرود‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫جشان‬ ‫داد‬ . ‫ن‬ ‫درصد‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫غده‬ ‫و‬ ‫هوا‬ ‫اندام‬ ‫یی‬ ‫تأثیر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫رق‬ ‫بر‬ ‫درصد‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫غده‬ ‫و‬ ‫اجدا‬ ‫هوا‬ ‫یی‬ ‫در‬ ‫سطح‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫درصد‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫بود‬ ‫وص‬ ‫ی‬ ‫اثر‬ ‫برهمکنش‬ ‫آن‬ ‫ها‬ ‫معن‬ ‫ی‬ ‫دار‬ ‫جبود‬ ( ‫جدول‬ 0 .) ‫بد‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫است‬ ‫که‬ ‫مصرف‬ ‫کودها‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫یی‬ ‫حاو‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترروژن‬ ‫باعرث‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫اجباشت‬ ‫شده‬ ‫در‬ ‫غده‬ ‫و‬ ‫اجدا‬ ‫هوا‬ ‫یی‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫خواهرد‬ ‫شرد‬ . ‫عوامل‬ ‫متعدد‬ ‫ی‬ ‫تامن‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترات‬ ‫را‬ ‫در‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اهان‬ ‫تحت‬ ‫تاث‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫قرار‬ ‫مر‬ ‫ی‬ ‫دهنرد‬ ‫که‬ ‫به‬ ‫صورت‬ ‫کل‬ ‫ی‬ ‫در‬ ‫دو‬ ‫گروه‬ ‫عوامل‬ ‫مح‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫عوامل‬ ‫ژجت‬ ‫ی‬ ‫کر‬ ‫ی‬ ‫قابرل‬ ‫بررس‬ ‫ی‬ ‫هستند‬ . ‫از‬ ‫عوامل‬ ‫ژجت‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫موثر‬ ‫بر‬ ‫تامن‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترات‬ ‫در‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ،‫اهان‬ ‫جوع‬ ‫و‬ ‫گوجه‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اهان‬ ‫است‬ ‫ک‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫تروان‬ ‫آن‬ ‫را‬ ‫به‬ ‫تواجا‬ ‫یی‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اهان‬ ‫مختلر‬ ‫در‬ ‫توص‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫آجز‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترات‬ ‫ردوکتاز‬ ‫جسبت‬ ‫داد‬ . ‫فعاص‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫آجرز‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تررات‬ ‫ردوکتراز‬ ‫به‬ ‫عنوان‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫عامل‬ ‫ژجت‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫اوص‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫آجز‬ ‫ی‬ ‫مؤثر‬ ‫در‬ ‫متابوص‬ ‫ی‬ ‫سر‬ ‫و‬ ‫اح‬ ‫یر‬ ‫اء‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترات‬ ‫اهم‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫ز‬ ‫ی‬ ‫اد‬ ‫ی‬ ‫دارد‬ . ‫ی‬ ‫ون‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترات‬ ‫در‬ ‫حضور‬ ‫ا‬ ‫یر‬ ‫ن‬ ‫آجرز‬ ‫ی‬ ‫بره‬ ‫ی‬ ‫ون‬ ‫آموج‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫تبد‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫ج‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫از‬ ‫تامن‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترات‬ ‫در‬ ‫بافرت‬ ‫گ‬ ‫یر‬ ‫اه‬ ‫ی‬ ‫کاسته‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫شود‬ ( Tabande & Shiraze, 2018 .) ‫ن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫شاخ‬ ‫بر‬ ‫رق‬ ‫تأثیر‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫جشان‬ ‫واریاجس‬ ‫تازیه‬ ‫جتایج‬ ‫برداشرت‬ ‫معنی‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫مقرادیر‬ ‫مصررف‬ ‫اثرر‬ ‫وصری‬ ‫برود‬ ‫دار‬ ‫معنی‬ ‫جیتروژن‬ ‫مختل‬ ‫(جدول‬ ‫جبود‬ ‫دار‬ 0 ،‫جیترروژن‬ ‫میرزان‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ .) ‫رق‬ ‫جیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخ‬ .‫یافت‬ ‫کاهش‬ ‫جیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخ‬ ‫اگریا‬ 1 / 19 ‫آرینردا‬ ‫رقر‬ ‫جیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخ‬ ‫با‬ ‫و‬ 1 / 10 ‫اخرتالف‬ ‫معنی‬ ‫ه‬ .‫داشت‬ ‫دار‬ ‫میراجگین‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫مهنین‬ ‫مختلر‬ ‫سرطوح‬ ‫در‬ ‫هرا‬ ‫سرطح‬ ‫بره‬ ‫مربوط‬ ‫جیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخ‬ ‫بیشترین‬ ،‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫با‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫بدون‬ 1 / 10 ‫جیترروژن‬ ‫برداشرت‬ ‫شراخ‬ ‫کمترین‬ ‫و‬ ‫سطح‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ 099 ‫عدد‬ ‫با‬ ‫خاص‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬ 5 / 10 .‫است‬ ‫جدول‬ 4 - ‫تجزیه‬ )‫مربعات‬ ‫(میانگین‬ ‫واریانس‬ ‫اثر‬ ‫مختلف‬ ‫سطوح‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ،‫هوایی‬ ‫اندام‬ ‫نیتروژن‬ ‫درصد‬ ،‫غده‬ ‫نیتروژن‬ ‫درصد‬ ‫بر‬ ‫نیتروژن‬ ‫برداشت‬ ‫شاخص‬ ‫و‬ ‫مصرف‬ ،‫تبدیل‬ ،‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫سیب‬ ‫در‬ ‫زمینی‬ Table 4- Analysis of variance (mean of squares) of the effect of different levels of nitrogen consumption and cultivar on tuber nitrogen percentage, shoot nitrogen percentage, uptake efficiency, utilization, consumption, and nitrogen harvest index in potato ‫آزمایشی‬ ‫عامل‬ Experimental factor ‫درجه‬ ‫آزادی‬ d.f. ‫مربعات‬ ‫میانگین‬ (Mean of squares) ‫درصد‬ ‫نیتروژن‬ ‫غده‬ N tuber ‫درصد‬ ‫نیتروژن‬ ‫اندام‬ ‫هوایی‬ N Shoot ‫شاخص‬ ‫برداشت‬ ‫نیتروژن‬ N HI ‫کل‬ ‫مقدار‬ ‫جذب‬ ‫نیتروژن‬ ‫شده‬ N Total ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫نیتروژن‬ NUpE ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫نیتروژن‬ NUtE ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫نیتروژن‬ NUE ‫بلوك‬ Block 2 0.0037ns 0.0240ns 2.28ns 186.8ns 0.0058ns 898ns 29ns ‫جیتروژن‬ Nitrogen 3 0.1553** 0.2960** 12.95ns 14617.9** 0.0039ns 8565** 4081** ‫اصلی‬ ‫خطای‬ Error a 6 0.0081 0.0102 15.16ns 139.4 0.0029 352 282 ‫رق‬ Cultivar 1 0.1998** 0.2752** 24.00** 1176.0** 0.0280** 16267** 17067** ‫جیتروژن‬ × ‫رق‬ Nitrogen * Cultivar 3 0.0033ns 0.0057ns 10.01ns 100.7ns 0.0009ns 1148* 445ns ‫فرعی‬ ‫خطای‬ Error b 8 0.0045 0.0162 11.14 50.0 0.0018 226 119 ‫تغییرات‬ ‫رریب‬ C.V. 5. 6 8.1 5.3 5.1 5.6 6.7 6.4 * ‫و‬ ** ‫به‬ : ‫معنی‬ ‫ترتیب‬ ‫احتمال‬ ‫سطوح‬ ‫در‬ ‫دار‬ 0 ‫و‬ 0 ‫درصد؛‬ ns ‫معنی‬ ‫غیر‬ : ‫دار‬ * , **, ns indicate significant at the 5 and 1% probability levels, and is non-significant, respectively
  • 11. ،‫همکاران‬ ‫و‬ ‫نوری‬ ‫اثر‬ ‫کاربرد‬ ‫مقدار‬ ‫بهره‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬ ‫ب‬ ‫آن‬ ‫وری‬ ‫عملکر‬ ‫ر‬ ‫د‬ ... 411 ‫جدول‬ 5 - ‫اصلی‬ ‫اثرات‬ ‫میانگین‬ ‫مقایسه‬ ‫سطوح‬ ‫نیتروژن‬ ‫رقم‬ ‫و‬ ‫بر‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫تبدیل‬ ، ‫مصرف‬ ‫و‬ ‫(بهره‬ )‫وری‬ ‫نیتروژن‬ ‫در‬ ‫سیب‬ ‫زمینی‬ Table 5- Mean comparisons of the main effects of nitrogen levels and cultivar on potato nitrogen uptake, utilization, and use efficiency in potato ‫آزمایشی‬ ‫عامل‬ Experimental factor ‫درصد‬ ‫نیتروژن‬ ‫غده‬ N_tuber % ‫نیتروژن‬ ‫درصد‬ ‫هوایی‬ ‫اندام‬ N_Biomass % ‫شاخص‬ ‫برداشت‬ ‫نیتروژن‬ N_HI % ‫کل‬ ‫مقدار‬ ‫جذب‬ ‫نیتروژن‬ ‫شده‬ N_Total uptake kg ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫نیتروژن‬ NUpE kg Nuptake/kg Nsoil+applicd ‫کارایی‬ ‫تبدیل‬ ‫نیتروژن‬ NUE kg grain/kg Nuptake ‫وری‬ ‫بهره‬ ‫نیتروژن‬ NUE Kg grain/kg Nsoil+applicd ‫جیتروژن‬ Nitrogen (kg.ha-1 ) 0 1.01 c 1.30 c 64.6 a 80 d 0.74 a 273 a 201 a 50 1.14 b 1.50 b 62.7 a 120 c 0.76 a 236 b 179 ab 100 1.27 a 1.68 a 61.2 a 166 b 0.79 a 204 c 162 bc 150 1.38 a 1.81 a 61.9 a 192 a 0.74 a 188 c 140 c ‫رق‬ Cultivar Agria 1.29 a 1.68 a 63.6 a 133 b 0.72 b 199 b 144 b Arinda 1.11 b 1.47 b 61.6 b 146 a 0.79 a 251 a 197 a * ‫عامل‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫و‬ ،‫ستون‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫میاجگین‬ ‫مشترك‬ ‫حروف‬ ‫دارای‬ ‫های‬ ‫اختالف‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫معنی‬ ‫دار‬ ‫جدارجد‬ (p≤0.05) . * For each factor and in each column, means followed by the same letter(s) are not significantly different (p≤0.05). ‫برای‬ ‫محاسبه‬ ‫بهره‬ ‫وری‬ ‫جیتروژن‬ ‫سطوح‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫شده‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫عالوه‬ ‫جیتروژن‬ ‫موجود‬ ‫در‬ ( ‫خاك‬ 090 ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫کیلوگر‬ ‫در‬ ) ‫جظر‬ ‫گرفته‬ ‫شده‬ ‫است‬ . To calculate nitrogen productivity, the nitrogen levels plus soil nitrogen content were considered (109 kg ha-1 ). ‫ن‬ ‫کل‬ ‫مقدار‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫جذب‬ ‫شده‬ ‫جذب‬ ‫جیتروژن‬ ‫کل‬ ‫مقدار‬ ‫بر‬ ‫رق‬ ‫و‬ ‫جیتروژن‬ ‫اثر‬ ‫یرک‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫معنری‬ ‫درصرد‬ ‫(جردول‬ ‫برود‬ ‫دار‬ 0 ‫بر‬ ،) ‫ه‬ ‫جیترروژن‬ ‫بیشرترین‬ ‫کره‬ ‫طروری‬ ‫جذب‬ ‫تیمار‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫شده‬ 009 ‫و‬ ‫هکترار‬ ‫در‬ ‫خراص‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬ ‫جذب‬ ‫جیتروژن‬ ‫میزان‬ ‫کمترین‬ ‫مصررف‬ ‫بردون‬ ‫سرطح‬ ‫بره‬ ‫مربروط‬ ‫شرده‬ ‫حاکی‬ ‫که‬ ‫بود‬ ‫جیتروژن‬ ‫بر‬ ‫اوره‬ ‫مصررف‬ ‫کره‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫ه‬ ‫کرود‬ ‫صرورت‬ ‫کرل‬ ‫مقردار‬ ‫و‬ ‫شرده‬ ‫ریشه‬ ‫اطراف‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫فراهمی‬ ‫موجب‬ ‫شیمیایی‬ ‫جذب‬ ‫جیتروژن‬ ‫حاصی‬ ‫در‬ ،‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫بیشتر‬ ‫حاصت‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫تیمار‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫خاك‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫جیتروژن‬ ‫جذب‬ ‫به‬ ‫جاچار‬ ‫گیاه‬ ،‫کود‬ ‫مصرف‬ ‫بدون‬ ‫میزان‬ ،‫خاك‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫کمبود‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫خواهرد‬ ‫کراهش‬ ‫آن‬ ‫جرذب‬ .‫یافت‬ ‫اخرتالف‬ ‫جیترروژن‬ ‫جرذب‬ ‫میرزان‬ ‫در‬ ‫جیرز‬ ‫آرینردا‬ ‫و‬ ‫اگریرا‬ ‫رق‬ ‫بین‬ ‫معنی‬ ‫جرذب‬ ‫جیترروژن‬ ‫کرل‬ ‫مقردار‬ ‫آرینردا‬ ‫رقر‬ ‫و‬ ‫داشت‬ ‫وجود‬ ‫دار‬ ‫شرده‬ .‫داشت‬ ‫اگریا‬ ‫رق‬ ‫به‬ ‫جسبت‬ ‫باالتری‬ ‫بهره‬ ‫وری‬ ( ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ) ‫ن‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫تأثیر‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زان‬ ‫مصرف‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫رق‬ ‫بر‬ ‫کارا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫مصرف‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترروژن‬ ‫در‬ ‫سطح‬ ‫ی‬ ‫احتمال‬ ‫ک‬ ‫درصد‬ ‫معنی‬ ‫دار‬ ‫برود‬ ( ‫جردول‬ 0 ) . ‫ب‬ ‫ی‬ ‫شرتر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫کرارا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫مصرف‬ ‫میزان‬ ‫به‬ ‫جیتروژن‬ ‫بدون‬ ‫سطح‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ 590 ‫بر‬ ‫غده‬ ‫کیلوگر‬ ‫مصررف‬ ‫جیتروژن‬ ‫کیلوگر‬ ‫خراك‬ ‫جیترروژن‬ ‫میرزان‬ + ‫شرده‬ ‫و‬ ‫کمترر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫سطح‬ ‫تیمار‬ ‫به‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ 009 ‫خراص‬ ‫جیترروژن‬ ‫کیلوگر‬ ‫مربوط‬ ‫بود‬ ‫(جدول‬ 0 .) ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫ب‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫معنی‬ ‫است‬ ‫که‬ ‫در‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫مار‬ 009 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫خاص‬ ‫جیتروژن‬ ‫در‬ ،‫هکتار‬ ‫گ‬ ‫یر‬ ‫اه‬ ‫جتواجسرته‬ ‫برا‬ ‫متناسرب‬ ‫افرزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫کرود‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ،‫تروژن‬ ‫غده‬ ‫توص‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫کند‬ . ‫به‬ ‫عبارت‬ ‫د‬ ‫ی‬ ،‫گر‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫زان‬ ‫عملکرد‬ ‫غده‬ ‫جسبت‬ ‫به‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫مصررفی‬ ‫برا‬ ‫یر‬ ‫ک‬ ‫شر‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ثابرت‬ ‫افرزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫پ‬ ‫یر‬ ‫دا‬ ‫جکررده‬ ‫اسرت‬ . ‫بیش‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫کارا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫مصرف‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫به‬ ‫طور‬ ‫معمول‬ ‫با‬ ‫مصرف‬ ‫اوص‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫واحد‬ ‫کود‬ ‫ی‬ ‫حاصل‬ ‫می‬ ‫شود‬ ‫بازده‬ ‫قاجون‬ ‫(طبق‬ ( )‫جزوصی‬ Gardner, Pearce, & Mitchell, 1985 ) . ‫تأثیر‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫بر‬ ‫جیتروژن‬ ‫و‬ ‫رق‬ ‫معنی‬ ‫آن‬ ‫برهمکنش‬ ‫اثر‬ ‫وصی‬ ‫داشتند‬ ‫دار‬ ‫معنی‬ ‫ها‬ .‫جبود‬ ‫دار‬ ( ‫همکاران‬ ‫و‬ ‫دارابی‬ Darabi, Rafi, Omidvari, Javadzadeh, & Yaghoubi, 2020 ‫که‬ ‫دریافتند‬ ‫آزمایشی‬ ‫در‬ ) ‫تأم‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 70 % ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫رورد‬ ‫ر‬‫م‬ ‫ج‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫ی‬ ‫از‬ ‫گ‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫ی‬ ‫اه‬ ‫از‬ ‫رن‬ ‫ر‬‫منب‬ ‫رود‬ ‫ر‬‫ک‬ ‫ر‬ ‫ر‬‫ش‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫یی‬ ‫اوره‬ ‫و‬ 50 ‫رد‬ ‫ر‬‫درص‬ ‫از‬ ‫رن‬ ‫ر‬‫منب‬ ‫ورم‬ ‫ی‬ ‫کمپوست‬ ‫در‬ ‫مقا‬ ‫ی‬ ‫سه‬ ‫با‬ ‫تأم‬ ‫ی‬ ‫ن‬ 099 ‫درصد‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫مورد‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫از‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ،‫اه‬ ‫سبب‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫کارایی‬ ‫زراع‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫کارایی‬ ‫مصرف‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫در‬ ‫هرر‬ ‫دو‬ ‫رق‬ ‫مورد‬ ‫مطاصعه‬ ‫شد‬ . ‫خان‬ ‫و‬ ‫همکاران‬ ( Khan et al., 2017 ) ‫طی‬ ‫بررسی‬ ‫رو‬ ‫ی‬ ‫گند‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫افتند‬ ‫که‬ ‫با‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫کاربرد‬ ‫کود‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ،‫تروژن‬ ‫کرارا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫مصرف‬ ‫آن‬ ‫کاهش‬ ‫ی‬ ‫افت‬ . ‫ن‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫اثر‬ ‫سطوح‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫بر‬ ‫کارا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫جذب‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫معنری‬ ‫دار‬ ‫ج‬ ‫برود‬ ‫وصری‬ ‫معنی‬ ‫تأثیر‬ ‫درصد‬ ‫یک‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫بر‬ ‫رق‬ ‫داشت‬ ‫دار‬ ‫(جدول‬ 0 .) ‫به‬ ‫جظر‬ ‫می‬ ‫رسد‬ ‫که‬ ‫در‬ ‫شرا‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫مصررف‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترروژن‬ ‫در‬ ،‫خاك‬ ‫تامن‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫از‬ ‫حد‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫در‬ ‫مح‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫زوسفر‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫شه‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫باعرث‬ ‫به‬ ‫خوردن‬ ‫رابطه‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫عرره‬ ‫و‬ ‫تقارا‬ ‫ی‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫عنصر‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫جت‬ ‫ی‬ ‫اره‬
  • 12. 411 ‫جلد‬ ،‫ایران‬ ‫زراعی‬ ‫پژوهشهای‬ ‫نشریه‬ 12 ‫شماره‬ ، 1 ، ‫تابستان‬ 2411 ‫منار‬ ‫بره‬ ‫تشرد‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫آب‬ ‫شرو‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫تصرع‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫آن‬ ‫شرد‬ . ‫احمر‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫همکراران‬ ‫و‬ ( Ahmadi, Mondani, Khoramivafa, Mohammadi, & Shirkhani, 2018 ) ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ز‬ ‫گزارش‬ ‫کرد‬ ‫با‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫کارا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫جذب‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫ارقا‬ ‫ذرت‬ ‫تحت‬ ‫شرا‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫اقل‬ ‫ی‬ ‫می‬ ‫کرماجشاه‬ ‫کاهش‬ ‫ی‬ ‫افت‬ . ‫خان‬ ‫و‬ ‫همکاران‬ ( 2017 Khan et al., ) ‫در‬ ‫ی‬ ‫افتند‬ ‫که‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫مصررف‬ ‫کرود‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫منار‬ ‫به‬ ‫کاهش‬ ‫کارا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫جذب‬ ‫در‬ ‫جیتروژن‬ ‫گند‬ ‫شد‬ . ‫در‬ ‫مقا‬ ‫ی‬ ‫سه‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫اجگ‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫اثرات‬ ‫اصل‬ ‫ی‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫رق‬ ‫بر‬ ‫کرارایی‬ ‫جرذب‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫سیب‬ ‫زمینی‬ ‫معنری‬ ‫اخرتالف‬ ، ،‫داشرت‬ ‫وجرود‬ ‫ارقرا‬ ‫برین‬ ‫داری‬ ‫به‬ ‫طوری‬ ‫رق‬ ‫که‬ ‫جیتروژن‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫میاجگین‬ ‫با‬ ‫آریندا‬ 70 / 9 ‫کیلوگر‬ ‫جذب‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصررف‬ ‫جیترروژن‬ ‫کیلروگر‬ ‫برر‬ ‫شرده‬ ‫جیترروژن‬ + ‫شرده‬ ‫قابل‬ ‫با‬ ‫اگریا‬ ‫رق‬ ‫و‬ ‫کارایی‬ ‫بیشترین‬ ‫خاك‬ ‫جذب‬ 75 / 9 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫جذب‬ ‫شده‬ ‫بر‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫مصررف‬ ‫شرده‬ + ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترروژن‬ ‫قابرل‬ ‫جرذب‬ ‫خاك‬ ‫را‬ ‫جیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫کمترین‬ ‫(شکل‬ ‫دارد‬ 0 .) ( ‫سینگ‬ Singh, 2012 ‫برا‬ ‫جیتروژن‬ ‫جذب‬ ‫کارایی‬ ‫که‬ ‫کرد‬ ‫گزارش‬ ) .‫یافرت‬ ‫کراهش‬ ‫کود‬ ‫کاربرد‬ ‫سطح‬ ‫افزایش‬ ‫در‬ ‫کشرت‬ ‫مخلرروط‬ ‫ذرت‬ ‫و‬ ،‫پنبه‬ ‫در‬ ‫هر‬ ‫دو‬ ‫گ‬ ‫ی‬ ‫اه‬ ‫با‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫سطوح‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫از‬ ‫صفر‬ ‫به‬ 009 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫در‬ ،‫هکتار‬ ‫کارایی‬ ‫جذب‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫بره‬ ‫طور‬ ‫معنی‬ ‫دا‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫کاهش‬ ‫ی‬ ‫افت‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫کل‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫سطوح‬ ‫آزما‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫ی‬ ، ‫کارایی‬ ‫جذب‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫در‬ ‫ذرت‬ ‫باالتر‬ ‫از‬ ‫پنبه‬ ‫بود‬ ‫و‬ ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫که‬ ‫ذرت‬ ‫جسربت‬ ‫بره‬ ‫دارای‬ ‫پنبره‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫سررت‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫شرره‬ ‫ای‬ ‫گسرترده‬ ‫ترر‬ ،‫اسرت‬ ‫بنرابرا‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫براال‬ ‫بررودن‬ ‫کرار‬ ‫ا‬ ‫یی‬ ‫جرذب‬ ‫آن‬ ‫طب‬ ‫ی‬ ‫عر‬ ‫ی‬ ‫برره‬ ‫جظر‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫رسرد‬ ( Koocheki, Nassiri Mahallati, Moradi, & Alizadeh, 2015 .) ‫شکل‬ 5 - ‫رابطه‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫خاک‬ ‫نیتروژن‬ ‫فراهمی‬ ‫و‬ ‫نیتروژن‬ ‫مصرف‬ ‫کارایی‬ ‫تحت‬ ‫تأث‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫سطوح‬ ‫مختلف‬ ‫کود‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫و‬ ‫رقم‬ ‫سیب‬ ‫زمینی‬ ‫در‬ ‫منطقه‬ ‫قوچان‬ Figure 5- The relationship between soil nitrogen availability and nitrogen use efficiency under the influence of different levels of nitrogen fertilizer and potato cultivar in the Quchan region ‫تبد‬ ‫کارایی‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫اثر‬ ‫مختل‬ ‫سطوح‬ ‫مصرف‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترروژن‬ ‫برر‬ ‫کرارا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫تبرد‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترروژن‬ ‫م‬ ‫عنی‬ ‫دار‬ ‫بود‬ ( p≤0.01 ) ( ‫جدول‬ 0 ) . ‫برا‬ ‫افرزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫م‬ ‫یر‬ ‫زان‬ ‫مصررف‬ ‫کرود‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫از‬ ‫صفر‬ ‫به‬ 009 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫خراص‬ ‫جیتروژن‬ ‫در‬ ،‫هکترار‬ ‫کرارا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫تبد‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫تروژن‬ ‫یافت‬ ‫کاهش‬ ، ‫ب‬ ‫ه‬ ‫طرور‬ ‫ی‬ ‫کره‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫شرتر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫یر‬ ‫زان‬ ‫کرارا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫تبد‬ ‫ی‬ ‫ل‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ترروژن‬ ‫در‬ ‫شررا‬ ‫ی‬ ‫ط‬ ‫بردون‬ ‫مصررف‬ ‫جیترروژن‬ ‫بره‬ ‫م‬ ‫یر‬ ‫زان‬ 579 ‫کیلوگر‬ ‫غده‬ ‫بر‬ ‫کیلوگر‬ ‫جیتروژن‬ ‫جرذب‬ ‫شرده‬ ‫و‬ ‫کمترر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫تیمرار‬ 009 ‫ک‬ ‫ی‬ ‫لوگر‬ ‫میزان‬ ‫به‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫خاص‬ ‫جیتروژن‬ 070 ‫کیلوگر‬ ‫غده‬ ‫بر‬ ‫کیلوگر‬ ‫جیتروژن‬ ‫جذب‬ ‫شده‬ ‫(جدول‬ ‫شد‬ ‫مشاهده‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ 0 ‫جیتروژن‬ .) ‫معنری‬ ‫ترأثیر‬ ‫جیترروژن‬ ‫تبردیل‬ ‫کرارایی‬ ‫بر‬ ‫رق‬ ‫و‬ ‫اثرر‬ ‫وصری‬ ‫داشرتند‬ ‫دار‬ ‫آن‬ ‫برهمکنش‬ ‫معنی‬ ‫ها‬ ‫مقای‬ ‫در‬ .‫جبود‬ ‫دار‬ ‫میاجگین‬ ‫سه‬ ‫و‬ ‫اگریرا‬ ‫رق‬ ‫بین‬ ‫ها‬ ‫معنی‬ ‫اختالف‬ ‫جیتروژن‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫در‬ ‫آریندا‬ ‫رقر‬ ‫و‬ ‫داشرت‬ ‫وجود‬ ‫دار‬ ‫میاجگین‬ ‫با‬ ‫آریندا‬ 500 ‫کیلوگر‬ ‫غده‬ ‫بر‬ ‫کیلوگر‬ ‫جیتروژن‬ ‫جذب‬ ‫شرده‬ ‫در‬ ‫برا‬ ‫اگریرا‬ ‫رقر‬ ‫به‬ ‫جسبت‬ ‫باالتری‬ ‫جیتروژن‬ ‫تبدیل‬ ‫کارایی‬ ‫از‬ ‫هکتار‬ 000 ‫کیلوگر‬ ‫غده‬ ‫بر‬ ‫کیلوگر‬ ‫جیتروژن‬ ‫جذب‬ ‫شده‬ .‫بود‬ ‫برخوردار‬ ‫هکتار‬ ‫در‬ ‫بیش‬ ‫تر‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫کارا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ً‫ال‬‫معمو‬ ‫با‬ ‫جذب‬ ‫اوص‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫واحد‬ ‫عنصر‬ ‫غذا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫(سرطح‬ ‫کود‬ )‫ی‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫دست‬ ‫می‬ ‫آ‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫واحده‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫بعد‬ ‫ی‬ ‫مصرف‬ ‫عنصر‬ ‫غرذا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ، ‫ترأثیر‬ ‫افزا‬ ‫ی‬ ‫ش‬ ‫ی‬ ‫کمتر‬ ‫عملکرد‬ ‫بر‬ ‫دا‬ ‫(منحنی‬ ‫رد‬ ‫می‬ ‫ثابت‬ ‫سپس‬ ‫شود‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫صورت‬ ‫خط‬ ‫مااجب‬ ‫می‬ ‫در‬ ‫آید‬ ) ‫که‬ ‫مورو‬ ‫این‬ ‫عنوان‬ ‫تحت‬ ‫ع‬ ‫قاجون‬ ‫بازده‬ ‫جزوصی‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫هرص‬ ‫ی‬ ‫خ‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫ان‬ ‫مری‬ ‫شرود‬ (Cerrato & Blackmer, 1990; Asadi, Momen, Nurzadeh Namaghi, & Khorramdel, 2014) .