4. Sáu chiếc mũ tư duy (khái niệm được
phát triển bởi Tiến sĩ Edward de Bono)
là một phương pháp khuyến khích
người tham gia tiếp cận một vấn đề
hoặc ý tưởng từ những góc nhìn khác
nhau. Mỗi “chiếc mũ” đại diện cho một
cách suy nghĩ khác nhau, chẳng hạn
như cảm xúc, logic hoặc sáng tạo.
5.
6. • Đại diện cho tư duy về mặt dữ liệu thực tế và các thông tin
khách quan có căn cứ, số liệu.
• Những người đội chiếc mũ này sẽ phải suy nghĩ về các vấn
đề cần giải quyết dựa trên các thông tin, dữ liệu có sẵn.
• Đưa ra hướng giải quyết theo một cách khách quan, không
bị phụ thuộc vào bất cứ yếu tố nào.
• Các câu hỏi bạn có thể đặt ra để giải quyết khi đội mũ trắng là:
• Vấn đề này đã có sẵn những thông tin gì?
• Cần thêm những thông tin gì liên quan đến vấn đề đang thảo
luận?
• Những thông tin, dữ kiện nào còn thiếu? Làm thế nào để bổ sung?
7. • Mũ màu đỏ đại diện cho tư duy về mặt cảm tính, trực
giác.
• Dựa hoàn toàn vào cảm xúc của mình để đánh giá
vấn đề mà không cần bất cứ dữ liệu thực tế hay lý
luận chứng minh.
• Các câu hỏi bạn có thể đặt ra để giải quyết khi đội
mũ đỏ là:
• Cảm giác hiện tại của bản thân là gì?
• Trực giác đang mách bảo điều gì về vấn đề này?
• Bản thân có thực sự hứng thú với vấn đề này hay
không?
8. • Mũ đen đại diện cho tư duy theo hướng phân tích và tìm ra
các rủi ro, các điểm sai và bất hợp lý,... của vấn đề.
• Phù hợp khi muốn phân tích mức độ rủi ro của dự án.
• Giúp nhìn nhận vấn đề một cách thận trọng, đảm bảo một
dự án giảm thiểu những sự cố, rủi ro và chuẩn bị những
phương án dự phòng khi có vấn đề phát sinh.
• Các câu hỏi bạn có thể đặt ra khi đội mũ đen là:
• Tình huống rủi ro nào có thể xảy ra?
• Tình huống xấu nhất của vấn đề này là gì?
• Vấn đề này có nguy cơ tiềm ẩn gì không?
• Khó khăn khi triển khai dự án này là gì?
9. • Mũ màu vàng đại diện cho tư duy theo chiều hướng
tích cực.
• Đưa ra những suy nghĩ, ý kiến lạc quan, tích cực về
vấn đề, bằng cách chỉ ra những ưu điểm.
• Cung cấp nhiều động lực để đưa ra những giải pháp
mới lạ, độc đáo hơn cho các vấn đề.
• Các câu hỏi bạn có thể đặt ra khi đội mũ vàng là:
• Những mặt tích cực của vấn đề này là gì?
• Lợi ích khi áp dụng giải pháp này là gì?
• Tính khả thi của dự án này?
10. • Đại diện cho những tư duy sáng tạo.
• Tư duy theo hướng mới lạ, chưa có ai từng đề cập để
xử lý vấn đề.
• Có thể có giải pháp hiệu quả hoặc không nhưng
không nên bỏ qua để đa dạng các giải pháp, rèn
luyện tính sáng tạo, tránh đi vào lối mòn.
• Các câu hỏi bạn có thể đặt ra khi đội mũ xanh lá cây
là:
• Vấn đề này còn cách khác để giải quyết không?
• Có ý tưởng nào mới lạ hơn không?
• Có phương án thay thế nào khác không?
• Có thể làm điều này theo cách khác không?
11. • Đóng vai trò quản lý để điều phối tổ chức và kiểm
soát các chiếc mũ khác để teamwork hiệu quả hơn.
• Có nhiệm vụ tiếp nhận; hệ thống, phân tích lại toàn
bộ vấn đề một cách bao quát nhất → Đưa ra quyết
định cuối cùng
• Các câu hỏi bạn có thể đặt ra khi đội mũ xanh biển là:
• Chúng ta ngồi ở đây để làm gì?
• Chúng ta cần tư duy về điều gì?
• Mục tiêu cuối cùng muốn rút ra là gì?
• Chúng ta có cần thêm thông tin và thời gian không?
• Chúng ta đã đạt được gì qua buổi thảo luận?
12. Mọi người thường có xu hướng dựa vào "chiếc
mũ đội đầu" để kết luận bản chất con người,
nhận xét người này là thuộc kiểu mũ xanh lá cây,
người kia thuộc kiểu mũ xanh da trời.
→ Chúng ta cần tránh lối tư duy như vậy. Chiếc
mũ chỉ diễn tả cách thức cư xử của con
người, không nói lên bản chất con người.
13.
14. - Mỗi mũ tương ứng với một cách
tư duy riêng.
- Trong 6 chiếc mũ có 3 cặp mũ đối
lập, tương ứng với các khía cạnh
khác nhau trong việc ra quyết định
→ Hoàn toàn có thể kết hợp theo
cặp mũ để tư duy cùng một lúc.
15.
16. Bước 1: Người điều khiển cuộc họp
đội mũ xanh biển khái quát vấn đề
cần phải giải quyết → Đề nghị mọi
người hãy đội chiếc mũ trắng.
ng mọi
ng tin,
chiếc
các
dựa
ời đội
giá
ương
ỉ ra
ong
ước
à
u
ề
17. Bước 1: Người điều khiển cuộc họp
đội mũ xanh biển khái quát vấn đề
cần phải giải quyết → Đề nghị mọi
người hãy đội chiếc mũ trắng.
Bước 2: Khi đội chiếc mũ trắng mọi
người tập trung vào các thông tin,
dữ liệu liên quan đến vấn đề.
chiếc
các
dựa
ời đội
giá
ương
ỉ ra
ong
ước
à
u
ề
18. Bước 1: Người điều khiển cuộc họp
đội mũ xanh biển khái quát vấn đề
cần phải giải quyết → Đề nghị mọi
người hãy đội chiếc mũ trắng.
Bước 2: Khi đội chiếc mũ trắng mọi
người tập trung vào các thông tin,
dữ liệu liên quan đến vấn đề.
Bước 3: Sau đó mọi người đội chiếc
mũ xanh lá cây và đưa ra các
phương án mang tính sáng tạo dựa
trên dữ liệu thu được từ bước 2.
ời đội
giá
ương
ỉ ra
ong
ước
à
u
ề
19. Bước 1: Người điều khiển cuộc họp
đội mũ xanh biển khái quát vấn đề
cần phải giải quyết → Đề nghị mọi
người hãy đội chiếc mũ trắng.
Bước 2: Khi đội chiếc mũ trắng mọi
người tập trung vào các thông tin,
dữ liệu liên quan đến vấn đề.
Bước 3: Sau đó mọi người đội chiếc
mũ xanh lá cây và đưa ra các
phương án mang tính sáng tạo dựa
trên dữ liệu thu được từ bước 2.
Bước 4: Ở bước này mọi người đội
chiếc mũ màu vàng, đánh giá
những ưu điểm của các phương
án đã được nêu ra ở bước ba.
ỉ ra
ong
ước
à
u
ề
20. Bước 1: Người điều khiển cuộc họp
đội mũ xanh biển khái quát vấn đề
cần phải giải quyết → Đề nghị mọi
người hãy đội chiếc mũ trắng.
Bước 2: Khi đội chiếc mũ trắng mọi
người tập trung vào các thông tin,
dữ liệu liên quan đến vấn đề.
Bước 3: Sau đó mọi người đội chiếc
mũ xanh lá cây và đưa ra các
phương án mang tính sáng tạo dựa
trên dữ liệu thu được từ bước 2.
Bước 4: Ở bước này mọi người
đội chiếc mũ màu vàng, đánh giá
những ưu điểm của các phương
án đã được nêu ra ở bước ba.
Bước 5: Tất cả đội mũ đen chỉ ra
những gì không phù hợp trong
các phương án được nêu ở bước
ba.
à
u
ề
21. Bước 1: Người điều khiển cuộc họp
đội mũ xanh biển khái quát vấn đề
cần phải giải quyết → Đề nghị mọi
người hãy đội chiếc mũ trắng.
Bước 2: Khi đội chiếc mũ trắng mọi
người tập trung vào các thông tin,
dữ liệu liên quan đến vấn đề.
Bước 3: Sau đó mọi người đội chiếc
mũ xanh lá cây và đưa ra các
phương án mang tính sáng tạo dựa
trên dữ liệu thu được từ bước 2.
Bước 4: Ở bước này mọi người
đội chiếc mũ màu vàng, đánh giá
những ưu điểm của các phương
án đã được nêu ra ở bước ba.
Bước 5: Tất cả đội mũ đen chỉ ra
những gì không phù hợp trong
các phương án được nêu ở bước
ba.
Bước 6: Tất cả đội mũ đỏ và
dựa vào trực giác, phát biểu
những cảm nhận của mình về
các phương án được đưa ra.
22. Bước 1: Người điều khiển cuộc họp
đội mũ xanh biển khái quát vấn đề
cần phải giải quyết → Đề nghị mọi
người hãy đội chiếc mũ trắng.
Bước 2: Khi đội chiếc mũ trắng mọi
người tập trung vào các thông tin,
dữ liệu liên quan đến vấn đề.
Bước 3: Sau đó mọi người đội chiếc
mũ xanh lá cây và đưa ra các
phương án mang tính sáng tạo dựa
trên dữ liệu thu được từ bước 2.
Bước 4: Ở bước này mọi người
đội chiếc mũ màu vàng, đánh giá
những ưu điểm của các phương
án đã được nêu ra ở bước ba.
Bước 5: Tất cả đội mũ đen chỉ ra
những gì không phù hợp trong
các phương án được nêu ở bước
ba.
Bước 6: Tất cả đội mũ đỏ và
dựa vào trực giác, phát biểu
những cảm nhận của mình về
các phương án được đưa ra.
Bước 7: Người điều khiển cuộc
họp đội mũ xanh biển để tổng
kết và kết thúc buổi làm việc.
23. → Các bước trên không hoàn toàn
nhất thiết phải theo đúng thứ tự mà
có thể điều chỉnh tùy hoàn cảnh.
24.
25. Tiết kiệm thời gian
Tiến kiệm tiền bạc
Tránh xảy ra các xung
đột khi thảo luận
Tăng năng suất làm việc
và trao đổi nhóm
Giúp tập trung vào các khía cạnh
khác nhau của vấn đề, đưa ra
quyết định mang tính khách
quan, toàn diện
26.
27. • Có thể tốn thời gian và không phù hợp
cho những tình huống cần đưa ra quyết
định nhanh.
• Có thể dẫn đến kết quả không như
mong đợi nếu người sử dụng không sử
dụng những chiếc mũ một cách đúng
đắn và cẩn thận.