Peraturan dan polisi keluarga islam :D

1. PERATURAN DAN
POLISI
UNDANG -UNDANG
KELUARGA
ISLAM

2. • Peraturan ialah perkara-perkara yang
harus dipatuhi menurut kamus dewan
bahasa dan pustaka.
MAKSUD
PERATURAN

3. •Dewan Bahasa dan Pustaka (1997) menyatakan
bahawa dasar atau polisi ialah bahagian
terpenting, faktor terpenting, paling asas atau
pokok.
•Berdasarkan pada kenyataan Dewan Bahasa Dan
Pustaka di atas, maka dapat dikatakan dasar ialah
asas dan bahagian terpenting dalam sistem
pendidikan.
MAKSUD
POLISI

4. POLISI-POLISI
Perkahwinan
Hak
penjagaan
anak
Pembahagian
harta pusaka
Nafkah bagi
isteri dan
anak-anak
islam
Penceraian

5. PERKAHWINAN

6. PENDAFTAR PERKAHWINAN
• Akta/Enakmen Undang-undang Keluarga Islam menetapkan
prosedur yang perlu dipatuhi bagi sesuatu perkahwinan, dengan
membuat permohonan kepada pendaftar dan sesuatu
perkahwinan yang tidak mengikut peraturan yang ditetapkan
tidak boleh didaftar.
• Satu pindaan telah dibuat dengan menjadikan satu seksyen bagi
membolehkan perkahwinan tersebut didaftar setelah membayar
denda yang ditetapkan oleh mahkamah.
Seksyen 11 menyatakan:
• “Sesuatu perkahwinan adalah tidak sah melainkan jika cukup
semua syarat yang perlu, menurut Hukum Syarak, untuk
menjadikannya sah.”

7. Wali
• Seksyen 7(1) menyatakan tentang orang-
orang yang boleh mengakad nikah
sesuatu perkahwinan
• Wali di hadapan Pendaftar;
• Wakil wali dihadapan dan dengan
kebenaran Pendaftar
• Pendaftar sebagai wakil wali

8. Larangan Perkahwinan
•Seksyen 9(1) menyatakan tentang pertalian kekeluargaan,
nasab yang dilarang berkahwin.
•Seksyen 9(2) pula menyatakan tentang larangan
perkahwinan oleh sebab pertalian perkahwinan atau
musaharah.
•Seksyen 9(3) menyatakan seseorang lelaki dan
perempuan tidak boleh berkahwin dengan sebab susuan.
•Seksyen 9(4) tegahan berkahwin ke atas seseorang lelaki
yang beristeri mempunyai isteri pada suatu masa jika isteri-
isteri ini ada pertalian nasab.

9. • Seksyen 14(1) menyatakan: Tiada
seorang perempuan boleh dalam masa
perkahwinannya dengan seseorang lelaki
berterusan berkahwin dengan lelaki lain.
• Seksyen 21(1) menyatakan: Mas kahwin
hendaklah dibayar oleh pihak lelaki atau
wakilnya kepada pihak perempuan atau
wakilnya dihadapan orang ramai dan ada
sekurang-kurangnya dua orang saksi.
• Seksyen 23 menyatakan dengan panjang
mengenai poligami.

10. PENCERAIAN

11. Penceraian
• Penceraian atau pembubaran
perkahwinan pada dasarnya terletak pada
suami dan dalam keadaan tertentu pada
mahkamah. Akta/ Enakmen menetukan
pencaturan bagi penceraian dan tidak
boleh dilakukan sesuka hati.
• Perkahwinan boleh dibubarkan dengan
cara seperti (i)Talak, (ii)Khuluk, (iii)Cerai
Taklik; dan (iv)Fasakh.

12. Seksyen 47 menyatakan antara lain:
• “(i) Seseorang suami atau seseorang isteri
yang hendak bercerai hendaklah menyediakan
satu permohonan untuk penceraian kepada
mahkamah dalam borang yang ditetapkan.”
• Dalam seksyen ini dinyatakan aturan-aturan
yang perlu diikuti bagi sesuatu permohonan
penceraian. Suami tidak boleh sesuka hati
melafazkan cerai kecuali setelah mendapat
kebenaran daripada mahkamah.

13. Seksyen 49(1) menyatakan:
• “Jika suami tidak bersetuju menjatuhkan
talak dengan kerelaannya sendiri, tetapi
pihak –pihak itu bersetuju bercerai dengan
cara penebusan atau cerai tebus
talak, mahkamah hendaklah selepas
jumlah bayaran tebus talak dipersetujui
oleh pihak itu, mengarahkan suami itu
melafazkan penceraian dengan cara
penebusan.”

14. Seksyen 49(4) menyatakan:
• “Jika suami tidak bersetuju bercerai
dengan cara penebusan atau tidak hadir di
mahkamah sebagaimana diarahkan, atau
jika mahkamah berpendapat bahawa ada
kemungkinan munasabah bagi sesuatu
perdamaian, mahkamah hendaklah
melantik satu jawatankuasa perdamaian
sebagaimana diperuntukkan di bawah
seksyen 47 dan seksyen itu hendaklah
dipakai.”

15. Fasakh
• Seseorang perempuan yang berkahwin di
bawah Hukum Syarak berhak mendapat
suatu perintah untuk membubarkan
perkahwinan atau fasakh, atas satu atau
lebih daripada alasan-alasan yang
dinyatakan dalam seksyen 52. Antara
alasan yang boleh dinyatakan
ialah, suaminya menganianyanya
[seksyen 52(1)(b)].

16. Rujuk
• Seksyen 51 menyatakan perkara-perkara
berkenaan dengan “hidup semula sebagai
suami isteri atau rujuk. Ini boleh berlaku
pada talak satu atau talak dua yang tidak
diikuti dengan habis eddah.

17. NAFKAH BAGI
ISTERI DAN
ANAK-ANAK
DALAM ISLAM

18. Nafkah
• Nafkah ialah tanggungjawab suami atau
ayah keatas tangunggannya iaitu isteri
dan anak (termasuk ibu bapa yang tidak
upaya). Wajib dalam tempoh ikatan
perkahwinan dan selepas berlaku
penceraian, kecuali penceraian atas
sebab nusyuz isteri [Sek. 59(2)].

19. “Seksyen 59(1) membuat peruntukan berikut:
Tertakluk kepada Hukum Syarak, mahkamah
boleh memerintahkan seseorang lelaki membayar
nafkah kepada isteri atau bekas isterinya.”
• Manakala seksyen 61 pula membuat peruntukan
dalam menentukan jumlah sesuatu nafkah yang
hendak dibayar dan mahkamah hendaklah
mengasaskan pentaksirannya atas kemampuan
dan keperluan pihak-pihak itu dengan mengira
kadar nafkah itu berbanding dengan pendapatan
orang-orang terhadapnya perintah itu dibuat.

20. Seksyen 72(1) menyebut sebagai:
• “ Adalah menjadi kewajipan seseorang lelaki
menanggung nafkah anaknya, sama ada anak itu
berada dalam jagaannya atau dalam jagaan seseorang
lain, sama ada dengan mengadakan bagi mereka
tempat tinggal, pakaian, makanan, perubatan dan
pelajaran sebagaimana yang merubah memandang
kepada kemajuan dan taraf kehidupannya atau dengan
membayar kosnya.”
• “Jika seseorang itu enggan atau cuai dalam
melaksanakan tanggungjawab memberi
nafkah, mahkamah boleh pada bila-bila masa
memerintahkan lelaki itu membayar nafkah untuk
faedah mana-mana anaknya [Seksyen 72(1)]

21. HAK PENJAGAAN
ANAK

22. Hadhanah ialah menjaga dan mendidik
kanak-kanak yang masih kecil dalam
semua hal kehidupan sehingga umur
tertentu oleh seseorang yang berhak dan
bertanggungjawab ke atasnya sama ada
dari kaum kerabat atau mahramnya.
Hadhanah meliputi menjaga, memimpin
dan mengatur segala hal ehwal kanak-
kanak tersebut.

23. Menurut Seksyen 82 Enakmen Undang
undang Keluarga Islam Selangor (EUKIS)
2003,
“ibu adalah yang paling berhak
berbanding segala orang bagi menjaga
anak kecilnya dalam masa ibu itu
masih dalam perkahwinan dan juga
selepas perkahwinannya dibubarkan.”

24. • Namun begitu hak hadhanah yang
diberikan kepada ibu boleh terlucut
sekiranya si ibu tidak memenuhi salah
satu syarat sepertimana berikut : “Dan
syarat-syarat hadhanah itu tujuh perkara
iaitu berakal, merdeka, beragama, lemah
lembut, amanah, tidak bersuami dan
bermukim. Sekiranya kurang salah satu
syarat itu maka gugurlah hak hadhanah
itu.”
• Sejajar dengan peruntukan 83 EUKIS

25. Islam telah menetapkan susunan tertentu bagi seseorang penjaga kanak -
kanak supaya penjagaan kanak-kanak akan lebih terjamin, kebajikan dan
keselamatan mereka juga akan terbela. Susunan penjaga yang ditetapkan
ialah :
• Ibu
• Nenek sebelah ibu hingga ke atas;
• bapa;
• Nenek sebelah bapa hingga ke atas;
• Kakak atau adik perempuan seibu sebapa;
• Kakak atau adik perempuan seibu;
• Kakak atau adik perempuan sebapa;
• Anak perempuan daripada kakak atau adik perempuan seibu sebapa;
• Anak perempuan daripada kakak atau adik seibu;
• Anak perempuan daripada kakak atau adik perempuan sebapa;
• Emak saudara sebelah ibu;
• Emak saudara sebelah bapa;
• Waris lelaki yang boleh menjadi warisnya sebagai asabah.

26. Susunan penjaga ini adalah sesuai dan
selaras dengan apa yang terkandung di
dalam Akta Undang-undang Keluarga Islam
(Wilayah-wilayah Persekutuan) 1984 di
dalam Seksyen 81.

27. • Menurut Seksyen 84 (1) Akta Undang-
undang Keluarga Islam Wilayah
Persekutuan, dianggap belum mumaiyiz bagi
kanak-kanak lelaki ialah dari bayi hingga
berumur enam tahun.
• Manakala kanak-kanak perempuan pula dari
bayi hingga berumur lapan tahun.
• Ini bermakna kanak-kanak lelaki yang telah
berumur tujuh tahun dan kanak-kanak
perempuan yang telah mencapai umur
sembilan tahun dianggap mumaiyiz.
• Walau bagaimanapun dalam Seksyen 84 (2)
keputusan yang dibuat oleh anak tidak
mutlak kerana Mahkamah boleh
memerintahkan keputusan yang berlawanan
dengan pilihan anak.

28. • Walaupun berlaku perceraian, hubungan di
antara anak dengan ibu dan bapanya tidak
terputus.
• Hubungan itu kekal sebagaimana kekalnya
tanggungjawab bapa memberi nafkah
kepada anaknya walaupun bapa tidak
mendapat hak penjagaan anak tersebut.
• Ini termaktub dalam Seksyen 72 EUKIS.
Nafkah termasuklah menyediakan tempat
tinggal, pakaian, makanan, perubatan, pelaja
ran dan apa-apa keperluan anak tersebut.

29. PEMBAHAGIAN
HARTA
PUSAKA

30. • Perkataan Faraid dari segi bahasa mempunyai maksud yang
banyak.
• Antaranya ialah menentukan, memastikan, menghalalkan dan
mewajibkan.
• Menurut istilah syarak, Faraid adalah pembahagian harta
seorang Islam yang telah meninggal dunia sama ada beliau
meninggalkan wasiat atau tidak sebelum kematiannya.
• Maka harta peninggalannya akan dibahagikan kepada ahli
warisnya (seperti anak, isteri, suami, ibu, dan lain-
lain), menurut hukum Islam.
• Harta yang dibahagikan kepada ahli waris adalah baki harta
yang ditinggalkan setelah ditolak segala pembiayaan
pengurusan jenazah, hutang pewaris (zakat, nazar, dan lain-
lain) dan wasiat yang dibenarkan oleh syarak (tidak melebihi
1/3 dari jumlah harta). Bentuk harta yang boleh dibahagikan
secara Faraid ialah:

31. Bentuk harta yang boleh dibahagikan secara
Faraid ialah:
• 1. Tanah
• 2. Bangunan (rumah).
• 3. Barang kemas (emas, perak dll).
• 4. Insurans dan Wang tunai (sama ada
dilaburkan atau tidak).
• 5. Binatang ternakan seperti
kambing, lembu, unta, kerbau dll.

32. Contohnya peruntukan yang terdapat dalam Akta Pusaka Kecil
(Pembahagian ) 1955 (Akta 98).
Seksyen 12(7) Akta 98 memperuntukkan bahawa pembahagian
harta pusaka si mati hendaklah mengikut undang-undang terpakai
kepadanya. Ini bermakna bagi orang Islam, pembahagian hartanya
hendaklah mengikut Hukum Faraid.
Seksyen 12(7):
“Pemungut hendaklah menentukan, dalam apa cara yang paling
sesuai, undang-undang yang terpakai kepada penurunan harta
pusaka si mati, dan hendaklah memutuskan siapa mengikut
undang-undang itu adalah benefisiari-benefisiari dan kadar syer
dan kepentingan masing-masing”.

33. Cara pengambilan harta pusaka
• 1. Ashabul-Furud
Golongan ini mengambil pusaka menurut bahagian
yang telah ditetapkan oleh syarak iaitu sama ada
1/2, 1/3, 1/4, 2/3, 1/6 atau 1/8. Mereka terdiri
daripada isteri atau suami, ibu atau nenek, bapa
atau datuk, anak perempuan atau cucu perempuan,
saudara perempuan kandung, saudara perempuan
sebapa dan saudara seibu.

34. 2. Asabah
• Merupakan golongan yang akan terima baki
setelah semua golongan (1) mendapat
bahagian golongan asabah. Terdapat 3 jenis
asabah iaitu:
• (a) Asabah Binafsih
• (b) Asabah Bil Ghoir
• (c) Asabah Maal Ghoir.

35. (a) Asabah Binafsih
• Pembahagian pusaka dengan jalan menghabisi
semua harta, atau mengambil semua sisa untuk
sekelian orang lelaki, tidak bersebab atau beserta
orang lain. Mereka terdiri daripada 12 orang
lelaki iaitu bapa, datuk, anak lelaki, cucu lelaki
anak lelaki, saudara lelaki kandung, saudara
lelaki sebapa, anak lelaki saudara lelaki
kandung, anak lelaki saudara lelaki sebapa, bapa
saudara kandung, bapa saudara sebapa, anak
lelaki bapa sudara kandung dan anak lelaki bapa
saudara sebapa.

36. (b) Asabah Bil Ghoir
• Pembahagian pusaka dengan jalan
menghabiskan semua harta, atau
pengambilan semua baki untuk semua
perempuan dengan sebab adanya orang lelaki
lain. Terdiri daripada 4 orang iaitu: anak
perempuan atau lelaki, cucu perempuan atau
lelaki, saudara kandung perempuan atau
lelaki, saudara sebapa atau lelaki perempuan.

37. (c) Asabah Maal Ghoir
• Pembahagian pusaka dengan jalan menghabisi
semua harta, atau mengambil semua sisa
untuk sekelian orang perempuan sebab
beserta orang perempuan lain. Terdiri
daripada 2 orang perempuan iaitu: saudara
perempuan kandung dan saudara perempuan
sebapa (berkongsi dengan anak atau cucu
perempuan).

38. 3. Dhawil-Arham
• Golongan ini akan menggantikan golongan (1) dan (2) setelah
kedua-duanya tiada kecuali suami atau isteri tidak menghalang
golongan ini mengambil bahagian harta.
(a) Hijab Nuqshon
• Terhalang dengan mengurangi pembahagian ahli waris dari
menerima pembahagian Ashabul-Furud yang lebih banyak menjadi
lebih sedikit, kerana masih ada ahli waris lain yang bersama-
samanya. Seperti suami dari menerima setengah menjadi
seperempat kerana ada anak atau cucu.
(b) Hijab Hirman
• Terhalang dengan tidak menerima pembahagian pusaka sama sekali
kerana masih terdapat ahli waris yang lebih dekat hubungannya
dengan yang mati yang lebih berhak untuk menerima harta pusaka.
Misalnya saudara lelaki sebapa terhalang kerana adanya saudara
lelaki kandung dan datuk terhalang sebab adanya bapa.