Ang presentasyong ito ay naglalaman ng mga aralin tungkol sa pagsusuri ng ponolohikal na kaanyuan ng wika. Itinatampok dito ang mga kategorya ng ponemang Filipino, kahulugan ng bawat mahahalagang termino ng paksa, paraan ng pagbigkas ng tunog ng mga ponema, ang ponemang patinig at katinig, at ang mga uri ng ponemang segmental at suprasegmental.
Ang presentasyong ito ay naglalaman ng mga aralin tungkol sa pagsusuri ng ponolohikal na kaanyuan ng wika. Itinatampok dito ang mga kategorya ng ponemang Filipino, kahulugan ng bawat mahahalagang termino ng paksa, paraan ng pagbigkas ng tunog ng mga ponema, ang ponemang patinig at katinig, at ang mga uri ng ponemang segmental at suprasegmental.
Wika, varayti at varyasyon,diskurso at mga teorya ng diskursoMarissa Guiab
Tinatalakay ang kahulugan ng wika, mga dahilan ng varyasyon at varayti ng wika, kahulugan at kaugnayan ng diskurso sa komunikasyon at ang mga teoryang pandiskurso.
Sikolohiya hinggil sa pagkatuto ng wika, mga teoryamyrepearl
Ave Maria,
ang 4 na Teorya (ayon sa libro ni P. Badayos, Metodolohiya sa Pagtuturo ng Wika): Behaviorist, Innative, Kognitb, Makatao
I disclaim accordingly.
Makabagong Gramar ng Filipino.
Sa pagsasalita, kailangan ng tatlong salik:
Ang pinagbubuhatan ng enerhiya;
Ang artikulador; at
Ang resonador
Ang interaksyon ng tatlong salik na ito ang lumilikha ng along ng mga tunog. Ang hangin naman ang nagiging midyum ng mga alon ng mga tunog upang marinig ang mga ito. An presyon o puwersang nilikha ng papalabas na hiningang galing sa baga ang siyang enerhiyang buhat sa babagtingang pantinig na nagpapagalaw sa artikulador. Nababago naman ang tunog dahil sa bibig na siyang resonador.
Nasa bibig ang apat na bahaging mahalaga sa pagbigkas ng mga tunog:
Dila at panga,
Ngipin at labi,
Matigas na ngalangala, at
Malambot na ngalangala
Nagkakaroon ng pagbabagu-bago ng hugis at laki ang guwang sa loob ng bibig sa malayang iginagalaw ang panga at dila. Maaaring mapahaba, mapaikli, mapalapad, mapapalag ang dila na maitutukod sa ngipin o sa ngalangala, maaari ring iarko ayon sa gustong bigkasin.
Nabibigkas ang mga patinig sa pagtaas at pagbaba ng harap, sentral o likod na bahagi ng dila kasama ng pagbabagu-bago ng hugis ng bibig, kasama na ang mga labi na dinarama ng tinig.
Nag-iiba naman ang mga tunog ng mga katinig batay sa:
Punto ng artikulasyon,
Paraan ng artikulasyon, at
Pagkakaroon o di-pagkakaroon ng tinig
Tinatawag na punto ng artikulasyon ang bahaging pinakamaliit na guwang para makalusot ang hangin o di makalabas ang hangin.
Anim ang punto ng artikulasyon:
Labyal o panlabi na nangangahulugan ng paglalapat ng mga labi,
Dental o pagngipin na nangangahulugan ng pagdidiit ng dulo ng dila at likod ng ngipin,
Palatal o pangngalangala o pagdidiit ng gitnang bahagi ng dila at ng ngalangala,
Velar o pagdidiit ng likod ng dila at ng velum,
Glotal o impit na pagdidiit ng mga babagtingan, at
Panlalamunan o larindyal/laryngeal.
Pamamaraan ng artikulasyon ang tawag sa paraan ng paglabas ng hangin. Maaaring mahati sa:
Pasara o istap o pabuga ang paglabas ng hangin kapag nasasarhan o napipigil ang paglabas ng hangin,
Pailong o nasal kapag lumalabas sa ilong ang hangin,
3. Pasutsot o fricative kapag lumalabas ang hangin
sa makitid na daanan sa pagitan ang artikulador
at punto ng artikulasyon.
4. Pagilid o lateral kapag lumalabas ang hangin sa
magkabilang tabi ng dila tungo sa sentro ng dila
na siyang pumipigil dito, at
5. Pangatal o tril na buhat sa sunod-sunod na galaw
ng dila.
Maibibilang na rito ang pagkakaroon o di-pagkakaroon ng tinig ng mga katinig. May tinig kapag gumagalaw ang babagtingan kaya lumalabas ang tunog at walang tinig kung hindi gumagalaw ang babagtinga.
Ang presentasyong ito ay tumatalakay sa pinagmulang angkan ng wika sa Pilipinas. Ipinapakita dito ang iba't ibang wikaing kinikilala at ginagamit sa ating bansa.
2010 Secondary Education Curriculum- Kalimitan, ang pagpapalit o pagbabago ng kurikulum sa Pilipinas ay isinasagawa tuwing ikasampung taon.
Ngunit bunga ng mabilis na pagbabago sa larangan ng edukasyon at patuloy na paglaganap ng mga makabagong kaalaman at impormasyon, naniniwala ang Kawanihan ng Edukasyong Sekondari na dapat nang isaayos ang kasalukuyang kurikulum upang sa gayo’y makaagapay at matugunan nito ang mga pangangailangan ng ating lipunan at ng mga mag – aaral ng kasalukuyang panahon.
Wika, varayti at varyasyon,diskurso at mga teorya ng diskursoMarissa Guiab
Tinatalakay ang kahulugan ng wika, mga dahilan ng varyasyon at varayti ng wika, kahulugan at kaugnayan ng diskurso sa komunikasyon at ang mga teoryang pandiskurso.
Sikolohiya hinggil sa pagkatuto ng wika, mga teoryamyrepearl
Ave Maria,
ang 4 na Teorya (ayon sa libro ni P. Badayos, Metodolohiya sa Pagtuturo ng Wika): Behaviorist, Innative, Kognitb, Makatao
I disclaim accordingly.
Makabagong Gramar ng Filipino.
Sa pagsasalita, kailangan ng tatlong salik:
Ang pinagbubuhatan ng enerhiya;
Ang artikulador; at
Ang resonador
Ang interaksyon ng tatlong salik na ito ang lumilikha ng along ng mga tunog. Ang hangin naman ang nagiging midyum ng mga alon ng mga tunog upang marinig ang mga ito. An presyon o puwersang nilikha ng papalabas na hiningang galing sa baga ang siyang enerhiyang buhat sa babagtingang pantinig na nagpapagalaw sa artikulador. Nababago naman ang tunog dahil sa bibig na siyang resonador.
Nasa bibig ang apat na bahaging mahalaga sa pagbigkas ng mga tunog:
Dila at panga,
Ngipin at labi,
Matigas na ngalangala, at
Malambot na ngalangala
Nagkakaroon ng pagbabagu-bago ng hugis at laki ang guwang sa loob ng bibig sa malayang iginagalaw ang panga at dila. Maaaring mapahaba, mapaikli, mapalapad, mapapalag ang dila na maitutukod sa ngipin o sa ngalangala, maaari ring iarko ayon sa gustong bigkasin.
Nabibigkas ang mga patinig sa pagtaas at pagbaba ng harap, sentral o likod na bahagi ng dila kasama ng pagbabagu-bago ng hugis ng bibig, kasama na ang mga labi na dinarama ng tinig.
Nag-iiba naman ang mga tunog ng mga katinig batay sa:
Punto ng artikulasyon,
Paraan ng artikulasyon, at
Pagkakaroon o di-pagkakaroon ng tinig
Tinatawag na punto ng artikulasyon ang bahaging pinakamaliit na guwang para makalusot ang hangin o di makalabas ang hangin.
Anim ang punto ng artikulasyon:
Labyal o panlabi na nangangahulugan ng paglalapat ng mga labi,
Dental o pagngipin na nangangahulugan ng pagdidiit ng dulo ng dila at likod ng ngipin,
Palatal o pangngalangala o pagdidiit ng gitnang bahagi ng dila at ng ngalangala,
Velar o pagdidiit ng likod ng dila at ng velum,
Glotal o impit na pagdidiit ng mga babagtingan, at
Panlalamunan o larindyal/laryngeal.
Pamamaraan ng artikulasyon ang tawag sa paraan ng paglabas ng hangin. Maaaring mahati sa:
Pasara o istap o pabuga ang paglabas ng hangin kapag nasasarhan o napipigil ang paglabas ng hangin,
Pailong o nasal kapag lumalabas sa ilong ang hangin,
3. Pasutsot o fricative kapag lumalabas ang hangin
sa makitid na daanan sa pagitan ang artikulador
at punto ng artikulasyon.
4. Pagilid o lateral kapag lumalabas ang hangin sa
magkabilang tabi ng dila tungo sa sentro ng dila
na siyang pumipigil dito, at
5. Pangatal o tril na buhat sa sunod-sunod na galaw
ng dila.
Maibibilang na rito ang pagkakaroon o di-pagkakaroon ng tinig ng mga katinig. May tinig kapag gumagalaw ang babagtingan kaya lumalabas ang tunog at walang tinig kung hindi gumagalaw ang babagtinga.
Ang presentasyong ito ay tumatalakay sa pinagmulang angkan ng wika sa Pilipinas. Ipinapakita dito ang iba't ibang wikaing kinikilala at ginagamit sa ating bansa.
2010 Secondary Education Curriculum- Kalimitan, ang pagpapalit o pagbabago ng kurikulum sa Pilipinas ay isinasagawa tuwing ikasampung taon.
Ngunit bunga ng mabilis na pagbabago sa larangan ng edukasyon at patuloy na paglaganap ng mga makabagong kaalaman at impormasyon, naniniwala ang Kawanihan ng Edukasyong Sekondari na dapat nang isaayos ang kasalukuyang kurikulum upang sa gayo’y makaagapay at matugunan nito ang mga pangangailangan ng ating lipunan at ng mga mag – aaral ng kasalukuyang panahon.
Amalgamasyon ng iba't ibang wika sa PilipinasFatima Garcia
Ito ay iniulat kamakailan sa Paglilinang ng Filipino at Pahambing na Pag-aaral ng mga Prinsipal na Wika sa Pilipinas. Maaaring makatulong ito sa karagdagang impormasyon hinggil sa pagpaplanong amalgamasyon ng KWF sa Wikang Filipino. Ang mga impormasyon dito ay pinagyayabong pa at kailangang maragdagan sa mga susunod na taon.
1. ILANG BATAYANG KONSEPTO AT
KAALAMAN SA FILIPINO AT
PAGSASALING-WIKA
TAGAULAT:
JOVANNIE E. ENAGO
SHEKINA B. CONIATO
2. Nilalayon sa kabanatang ito na lalo
pang maihatid ang gagamit ng aklatsa
mga bagay-bagay na may kinalaman sa
kalikasan ng wikang Filipino na bilang
wikang pagsasalinan ay siyang nasa
ubod ng mga talakay sa aklat na ito.
3. Para sa sinumang nagbabalak
magsagawa ng pagsasalin na mamulat sa
malaking pagkakaiba ng sistema ng
pagbaybay sa Filipino at sa Ingles, gayundin
ang pagkakaiba sa istruktura ng mga
pangungusap at mga pantig, ang pagkakaiba
sa paraan ng pagbuo at paglalapi ng mga
salita, sapagkat malaki ang kinalaman ng
mga ito sa panghihiram ng mga salita na lagi
nang nagigingisa sa malulubhang problema
sa pagsasaling-wika.
4. Ang Pagsasalin sa Filipino Mula
sa Ingles
Ingles at Kastila ang mga wikang
itinuturing na dayuhan ng mga
Pilipino.
5. Mas malaki ang naging
impluwensiya ng bansang America
kaysa Espana hindi lamang sa larangan
ng wika kundi gayundin sa pag-iisip at
kultura nating mga Pilipino.
6. Ang Ingles ay magiging isang
wikang pagtitiwakal na intelektwal
sapagkat ito’y itinuturing na wikang
pandaigdig at ang yaman ng panitikan
ng daigdig sa ibat’ ibang disiplina ay
dito sa wikang ito higit na mabisang
nadudukal ng mga Pilipino.
7. Subalit habang ang wikang Ingles
ay nanatiling prinsipal na wikang
panturo sa ating mga paaralan, ito’y
magpapatuloy na daluyan ng mga
paniniwala, kaisipan at kulturang
dayuhan o banyaga.
8. Ayon sa CONCOM (Constitutional
Commission,1986), ay hindi na
nakapangyari ang kagustuhan ng mga
“Little Brown Americans”. Sapagkat
nagpapatibay sila kaagad ng isang
resolusyon na Filipino at Ingles ang
kanilang gagamitin sa oras ng
deliberasyon.
9. Mababangit na matapos
maratipika ang konstitusyon ng 1987,
nirebisa rin ng DECS ang patakarang
edukasyong bilinggwal nito (sa
pamamagitan ng kautusang
Pangkagawaran Blg. 52, s. 1987 na may
pamagat na “Patakaran sa Edukasyong
Bilinggwal ng 1987”).
10. Ang dalawang wikang kasangkot sa
pagsasalin ay kapwa umiiral sa
Pilipinas
Kapwa umiiral sa isang bansa ang 2 wika, hindi
kaya lalong madali ang pagsasalin? Kung iisipin ay
gayon nga. Subali ang Filipino at Ingles ay 2 wikang
magkaiba ang angkag ng pinagmulan at samakatwid ay
napakaraming pagkakaiba.
11. Kung pasalita ang panghihiram
ay walang problema. Subalit kung ito
ay hihiramin nang pasulat ay doon
lilitaw ang problema sapagkat
karamihan ng salitang Ingles ay di-
konsistent ang baybay.
Hal. coup d’ etat - kudeta
Frigidaire – pridyideyr
Tatanggapin kaya ng bayan ang
ganitong ispelling?
