1. A Biodiversidade en Galicia
A biodiversidade é a ampla variedade de seres vivos sobre a Terra e e os
complexos ecolóxicos dos que forman parte; resultado de miles de millóns
de anos de evolución segundo procesos naturais e tamén, da influencia
crecente das actividades do ser humano.
Galicia conta cunha importante
biodiversidade, traducida sobre
todo nunha abundancia de
hábitats naturais e seminaturais
(esteiros, lagoas, numerosos ríos,
dunas, bosques, hábitats de
montaña, fondos mariños,
matogueiras, prados de sega, etc.)
e isto débese, por unha parte, á
grande heteroxeneidade
orográfica, litolóxica, edáfica e
climática, e por outra, á influencia
do ser humano desde o período
Neolítico.
2. A Biodiversidade xenética
A biodiversidade xenética é o numero total de caracteríticas xenéticas dentro de cada
especie. A maior diversidade xenética, quere dicir, maiores posibilidades de sobrevivir a
cambios no ambiente. As especies con pouca diversidade xenética teñen maior risco
fronte aos cambios.
A Biodiversidade de hábitats
Pode definirse hábitat como o ambiente que reúne as características adecuadas para a
supervivencia de varios individuos ou poboacións en condicións naturais, perpetuando a
súa existencia no tempo. O hábitat non só virá determinado polos seus elementos
abióticos, senón tamén pola existencia de elementos bióticos, ambos elementos
constituíntes dun determinado ambiente, caracterízanse por presentar certa
uniformidade, o que outorga, en definitiva, unha certa idea de identidade.
A Biodiversidade de especies
Este concepto fai referencia á riqueza específica (número de especies diferentes) e ao
reparto equitativo entre elas (que non se dé unha clara dominancia dunhas poucas sobre
o resto).
3. RISCOS DA PERDA DE
Cada día que pasa extínguense especies enteiras de seres vivos. Esta
desaparición acentuouse nos últimos anos, debido a diferentes causas:
-Destrución e fragmentación de hábitats, especialmente bosques e
ecosistemas acuáticos, debido a incendios forestais, deforestación con fins
madeireiros, construción de vías de comunicación, encoros…
-Contaminación de augas, solos e atmosfera, producida polo
desenvolvemento agrícola, industrial e urbano. Un dos seus efectos máis
importantes é o cambio climático.
-Caza incontrolada. A caza regrada e vixiada non ten por que causar danos,
pero a caza e a pesca abusiva exterminan especies ameazadas.
-Introdución de especies exóticas fóra da súa área de distribución, o que
pon en perigo as especies autóctonas. A venda de certos animais de compañía
que se poñen de moda en determinados momentos, o coleccionismo de animais,
e o comercio ilegal de especies protexidas supoñen unha gran perda de
biodiversidade.
4. Os ecosistemas de marisma e duna, así como o bosque de
laurisilva na Illa de Cortegada, son zonas de especial interés de
conservación e de elevado risco de impacto.
As marismas costeiras son zonas húmidas mestura de auga doce e
salgada onde crecen multitude de herbáceas e é o hábitat escollido
por multitude de aves para criar ou parar nas súas rutas migratorias.
As zonas de duna acollen vexetación rara e endémica adaptada ás
duras condicións de vida, salinidade, vento, movemento da area, alta
insolación en verán...
A laurisilva é unha formación típica de zonas climáticas de
temperatura moderada e precipitacións abundantes, onde as especies
dominantes son vexetación perennifolia, sendo a especie principal o
loureiro (Laurus nobilis). En Cortegada atópase o bosque de loureiros
mellor conservado de Europa.
6. REDE NATURA 2000
Rede Natura 2000 é a
rede de espazos naturais
protexidos a escala da
Unión Europea creada para
a conversación dos
hábitats naturais e da
fauna e da flora silvestre,
con obxecto de
salvagardar os espazos
naturais máis importantes
de Europa.
Punta Carreirón en Illa de Arousa é LIC (Lugar de
25/06/12 Interés Comunitario).
7. ZEPA
As Zonas de especial protección para as aves (ZEPA), son
catalogadas polos estados membros da Unión Europea
como zonas naturais de singular relevancia para a
conservación da avifauna ameazada de extinción.
25/06/12
8. RAMSAR
A Convención relativa ás Zonas Húmidas de
Importancia Internacional, especialmente como
Hábitat de Aves Acuáticas.
25/06/12
9. Biodiversidade vexetal nos ecosistemas de
costa na Ría de Arousa.
Narcissus bulbocodium
Honckenya peploides
Glacium flavium
Linaria polygalifolia
Laurus nobilis
Armeria pubigera
10. Glacium flavum (mapoula mariña)
Descrición: É unha planta de gran beleza con talos
que acadan os 100 cm de altura. Bianual ou
perenne. Moi peluda. As flores son grandes de cor
amarelo ouro, ás veces cunha mancha laranxa na
base dos pétalos. O seu froito é unha cápsula
alongada e estreita de ata 20 cm, con numerosas
sementes negruzcas, reniformes e reticuladas.
Hábitat: hábitats costeiros, en lugares areosos e
pedregosos.
Propiedades:
Aínda que é pouco usada considérase antitusiva.
Velenosa. A planta expulsa un zume amarelo ao
cortala.
É unha planta que se encontra protexida , estando
na categoría de especies vulnerables. As súas
poboacións son sempre reducidas e bastante
localizadas, encontrándose nas zonas de sistemas
dunares.
11. Armeria pubigera (herba de namorar)
A herba de namorar ou herba
empreñadeira (Armeria pubigera) é unha planta
herbácea de folla perenne que pertencente á
familia Plumbaginaceae.
A herba de namorar medra formando
pequenos matos duns 20 ou 30 cm. As súas
follas, estreitas e liñais, son dunha cor verde
intensa. As flores, poden ser de cor branca,
vermella, ou lila. A súa floración ten lugar no
verán, entre os meses de maio e xuño e ás veces
durante o outono. Fóra do seu habitat natural,
emprégase como planta para xardíns, tapizante
de solos pobres e areosos ou para cubrir espazos
entre rochas.
A súa reprodución ten lugar no verán. A herba de namorar espállase polas matas a comenzos da primavera. A
12. Narcissus bulbocodium (Campaíña,
narciso, trompeta de Medusa…)
Son plantas pequenas con grandes e
solitarias flores de cor amarela e teñen
forma de trompeta. As follas son de cor
verde oscuro de 1´5 a 4 mm de ancho. O
talo é cilíndrico e de cor verdoso e mide
de 10 a 25 mm.
Aparece en prados, en matorrais de
toxos ou á beira de ríos e regatos.
Normalmente florece entre os meses de
febreiro e abril.
Conta a lenda que Narciso era un rapaz dotado dunha singular beleza pero que
qu
As plantas reciben este nome porque, na maior parte dos casos, aparecen pret
pre
13. Honckenya peploides (Arenaria de mar)
É unha planta perenne da familia Caryophyllaceae
frecuente nas zonas areosas da costa, incluindo
lugares pedregosos ou entre guijarros.
Teñen follas verdes e carnosas e o seu recubrimento
exterior a protexe contra os golpes da area nos
ventorais e a abundancia de sal. A planta mide entre
10 e 20 cm.
Ten talos ramosos con flores solitarias, ou en cimas con
ata 6 flores terminais. Os pétalos son de cor branco ou
verdoso.
As plantas forman verdadeiras comunidades ao longo das liñas costeiras bañadas pola auga
salgada. Os brotes xurden a partir de estolóns que se arrastran pola area, horizontalmente en gran
parte da súa lonxitude, pero en posición vertical.
Os brotes recollidos entre Xuño e Agosto, antes da floración son consumidos crús ou
cociñados; Son ricos en vitaminas A e C. As follas ferméntanse para usalas como chucrut.
En Islandia a planta ferméntase en soro avinagrado e obtense un licor. As sementes úsanse
como aderezo en po para engadir á fariña.
14. Esta planta ten os talos de 10-40 cm e as
follas ovaladas e verticais na base. As flores
aparecen en racimos e presentan un prominente
espolón (prolongación tubulosa, alargada e oca,
situada na base dos pétalos dalgunhas flores). A
flor é pequena, de uns 2 cm e de cor amarela
con raias pardo vermellas. Os pétalos ábresen
ao exterior por dous labios, o superior acabado
en dous lóbulos e o inferior en tres. O froito é
unha cápsula duns 5 mm, con sementes
aplanadas, cun brillo metálico.
É moi probable a floración de Marzo a
Setembro. Probable que se de na costa oeste da
Península Ibérica.
Especie típica e endémica das costas
atlántico-Portuguesas.
15. O loureiro (Laurus nobilis) é unha árbore que
normalmente varía entre os 5-10 m de altura aínda
que pode haber casos nos que chega ata os 20 m
de altura. A súa codia é delgada, lisa e de cor
parda-vermella ou gris. É orixinario do Mediterráneo.
Aparece en sitios sombrizos e húmidos, como beiras
de regatos, asociado con outras árbores.
As súas follas son de cor verde escura, duras, con
borde enteiro ou ondulado, o seu tamaño é de 6 a12 cm, ao machacar as follas desprenden un
olor agradable, debido a que ten aceites esenciais. O froito é do tipo baga e cando está maduro
ten cor negra, o seu tamaño é de: 1-1,5 cm. As flores forman ramiños nas axilas das follas a finais
de inverno ou a principios de primavera. As flores poden ser machos ou femias.
O maior bosque de laurisilva que existe en Europa encóntrase na illa de Cortegada, sitúase no
norte da illa e conta con 2´5 hectáreas de espazo total.
As súas follas son vistosas e cun olor moi característico por iso soen ser moi usadas como
condimentos e tamén teñen uso mediciñal contra o reumatismo, a dor de estómago etc.
A madeira da árbore é de excelente calidade, polo que ten diversos usos.
Na cultura popular galega aparte dos usos anteriores, tamén se usaba con un fin protector
contra as tormentas, os meigallos e outras desgrazas.
Probablemente o cultivo do loureiro vén de moi lonxe pois xa en Roma era símbolo de triunfos
militares, artísticos ou deportivos, o que deu orixe a palabra bacharelato de BACCA –
LAUREATUS.
Un costume galego é o de colocar no máis alto da casa acabada de construír, un ramo de
loureiro como desexo de protección e ventura para a vivenda e os seus habitantes.
