Ünite 4. Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Ekim ve Dikim

1. ECOGARD
IO2: Ekolojik sebze yetiştiriciliği (ECVET temelli) alanında,
özellikle öğrenim güçlüğü çeken öğrenciler için eğitim
müfredatı
Ünite 4. Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Ekim ve Dikim
Supporting access to training and qualification of
people with disabilities through development of VET course on
Ecological Vegetable Gardening based on ECVET learning outcomes
2017-1-BG01-KA202-036212

2. Ünite 4. Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde
Ekim ve Dikim
Özet:
 Bu modülde fide üretiminde uygulanan prensipler
ve temel şartlar, hem kış hem de yaz sebzelerinin
yetiştirilmesi açısından özetlenecektir.
 Ayrıca, bu modüle başvuranlar, farklı
mevsimlerdeki ekolojik sebze bitkilerinin ve
fidelerinin nasıl üretileceğini öğreneceklerdir.

3. 4.1. Ekim ve Dikime giriş
Bulgaristan'da sebze üretimi, kalıcı bir yerde tohumların doğrudan
ekilmesi (havuç, maydanoz, bezelye, fasulye) veya belirli bir gelişim
aşamasında fidelerin (patlıcan, biber, lahana, kabak vb.) dikilmesi ile
gerçekleştirilir.
Bazı sebze bitkilerinde (domates ve salatalık) yetiştiricilik her iki
yolla yaygın olarak uygulanmaktadır.
Büyük sebze bahçelerinde ekim yüksek derece mekaniktir.
Küçük bir sebze bahçesinin oluşturulmasında, sebze fidelerinin
üretimi için tohumun manuel olarak ekilmesi uygulanmaktadır.

4. 4.1. Ekimve Dikime giriş
Sebze fideleri daima organik tarımdan veya dönüşüm
aşamasından elde edilmelidir.
Damızlık materyali 834/2007 sayılı Konsey Tüzüğüne (ECC)
göre yetiştirilen bitkilerden elde edilmelidir.
Organik olmayan tohumlar, yalnızca organik tohum
kullanılamıyorsa, (tohum alımı sırasında, belirli bir organik
kalitede tohum, organik tohumun merkezi sicilinde
listelenmemişse) kullanılabilir. Geleneksel tohum kullanılsa bile
işlenmemiş tohum olmalıdır.

5. Fide Yetiştiriciliği
Yöntem: Fideler ısıtılmamış veya ısıtılmış bir serada veya sıcak yastıkta önceden
yetiştirilir.
Tohumlar çimlenme işleminden sonra, viyollere, saksılara veya kasalara şaşırtılır.
Kaplı organik tohumların kullanımı bazı ülkelerde oldukça yaygındır - bu tür tohumlar
doğrudan fidanların ekime kadar büyüdüğü viyollere doğrudan özel bir manuel cihazla
ekilir.
Source: http://arhub.ru/bg/construction/when-you-can-plant-the-seeds-of-a-tomato-sowing-and-growing-seedlings.html
4.2. Sebze fideleri nasıl üretilir?
How to produce vegetable seedlings?

6. Yetiştirme Ortamları :
Yetiştirme ortamları, kompost (veya gübre kompostu), turba ve topraktan hazırlanır.
Daha hafif toprak türleri üzerinde tarım yapılıyorsa, kökleri bir arada tutmak için daha
ağır, kil tipi toprak eklenmelidir.
Torf ortamları Konsey Tüzüğünde onaylanmıştır. Ancak, minimum torf miktarı ekolojik
nedenlerden dolayı kullanılmalıdır (torf yataklarının tahribi).
Bazı Avrupa ülkelerinde, odun hamuru ile yapılan torf alternatifleri mevcuttur. Bu tür
ortamlar buharla strelize edilir.

7. Ekim - Dikim
Ekim ve dikim yöntemleri birçok faktöre bağlıdır.
Durum ne olursa olsun, üst toprak iyi işlenmelidir, ancak ekim
yatağı gevşek olmamalıdır, bu nedenle yeni işlenmiş toprağa
ekim yapmamalıyız.
Dikim için, toprak daha az inceltilebilir ve suyun köklere kadar
yükselmesi için toprak tezeklendirilmemeli ve gevşetilmemelidir.

8. Tarla Ekimi
Sebzeler sırtlarda yetiştirilirse, traktör aksları arasına monte edilmiş ekim
makineleri kullanılır - traktör sürücüsü çalışma sırasında ekim cihazının
çalışmasını görsel olarak kontrol edebilir.
Sebzeler sıra halinde yetiştirildiğinde, bazı ürünler (örneğin Turp), tahıllar
için tasarlanan cihazlarla ekilebilir, aksi halde türlere göre, yani tohumun
şekline ve boyutuna göre tek sıralı bir manuel ekim makinesi kullanılır.

9. Tarla Dikimi
Fideler, ekimden önce birkaç gün sertleştirilmeli, yani seranın dışına
çıkarılmalı veya alçak tüneller açılmalıdır.
Viyoller, fidelerin matları, kutuları veya saksıları ekimden önce iyice
sulanmalıdır.
Dikim bulutlu ve serin havalarda gerçekleştirilmelidir, böylece
bitkilerin tutma şansı artabilir - özellikle de sulama yapılamazsa.
Yarı otomatik sebze ekiciler, pırasa, kereviz ve lahana fideleri veya
soğanları dikmek için kullanılabilir.
Marul, meyve veren sebzeler vb. Elle ekilmelidir. Boşluğu önceden
işaretlemeniz önerilir. Sırt ekiminde fideler için toprakta delikler açan
mandalları olan bir merdane kullanabiliriz, böylece boşluğu
basitleştirir ve ekim işlemini hızlandırır.
Sıra ekiminde sıraları basit bir çizgi ile işaretleyebilir ve ayarlanabilir
bir manuel işaretleyici kullanabiliriz.
Source: https://www.hortech.it/en/semi-
automatic-transplanting-machines/

10. Tarla Dikimi
 Derinlik: Bitkilerin merkezine bağlıdır.
 Marul ve kerevizler yüzlek dikilir, biberler viyolde olduklarından biraz
daha derin, diğer lahanagil bitkileri, pırasa ve domates derin dikilmelidir.
Source: https://www.rodalesorganiclife.com/garden/how-
to-grow-peppers

11. 4.3. Başarılı fide üretimini etkileyen faktörler
4.3.1. Başarılı bir şaşırtma için gerekli fide gelişimi
a) Sürgün gelişimi: Genellikle 4-6 gerçek yaprak; Marul gibi hızlı büyüyen
bitkiler için, yeterli kök gelişimi varsa (“kök örgüsü”) 2 set yaprak yeterli
olabilir.
b) Kök gelişimi: Kökler iyi gelişmeli ve dallanmalıdır. Bir viyöl gözünde olması
durumunda kökler, viyölün gözünden çekildiğinde dayanabilecek şekilde
olmalıdır. Yassı olarak, kökler toprağı düşürmeden bir kök topunda tutmalıdır
(toprağın ıslak olduğu varsayılarak).

12. 4.3. Başarılı fide üretimini etkileyen faktörler
4.3.2. Başarılı dikim için gerekli fide Ön işlemleri
a) toprak / ortam nemi: viyöllerde ve yastıklarda ki fideler şaşırtılmadan hemen önce
(bir saat veya daha az) iyice sulanmalıdır.
- sıraya ekilen fideler: alan kapasitesinin%75-80'inde dikim ortamı sağlar
- viyöl gözlerinde fideler: fide gözleri doludur
b) yoğun sulama, toprak / kök topunun bir arada kalmasına yardımcı olur ve bitki nakli
öncesi ve sırasında bir destek verir; şaşırtma, optimum koşullarda yapıldığında bile,
genç bitkiler için hala yıkıcı bir olaydır. Islak köklerle başlayarak, optimum koşullar
altında dikim ve dikimden hemen sonra sulama yaparak, dikimin"şoku" azaltılabilir.
c) Soğangiller bir istisnadır-onların şaşırtması sırasında "çıplak köklü" olabilir ve bitkilerin
birbirinden ve dikim karışımından ayrılması için viyöl gözünde ve sıraya ekimde
toprağın kuru olması gerekir.

13. 4.3. Başarılı fide üretimini etkileyen faktörler
4.3.3. Başarılı dikim için uygun toprak koşulları
a) toprak nemi: Dikim ekipmanı kullanırken toprak sıkışmasını önlemek için bahçe
ölçeğinde tarla kapasitesinin %75-80'i; alan ölçeğinde %50-60 tarla kapasitesinde su
olmalıdır.
b) tohum yatağı hazırlığı: daha küçük tohumlar ve marul gibi küçük fidelerin şaşırtmaları
için daha ince hazırlanmış bir tohum ve dikim yatağı hazırlanmalıdır. Örneğin, havuç
tohumları gibi küçük tohumlu bitkiler, tohumların yeterli toprak temasına sahip
olması ve kotiledonların toprak yüzeyine nüfuz etmesi için ince bir tohum yatağına
ihtiyaç duyar.
c) Domates ve biber gibi büyük fidelerde, bu tohumlar toprak yüzeyini zorlamayacağı
için çok ince bir tohum yatağı hazırlamayagerek yoktur.

14. 4.3. Başarılı fide üretimini etkileyen faktörler
4.3.4. Sırada yetiştirilen fidelerin başarılı bir şekilde nakli için uygun Optimal fiziksel
çevre koşulları
 a) Düşük ışık seviyeleri, örneğin bulutlu veya sisli koşullar veya öğleden sonra / erken
akşam saatleri gibi. Gündüz geç dikim ve bitkinin düşük terleme döneminde (gece ve
sabah saatlerinde) yapılan şaşırtma, fidelerin iyileşmesi ve uyum sağlaması için
zamanverir.
 b) Düşük Sıcaklıklar: Kökleri gün ortasında sıcağa maruz bırakmaktan kaçınmak için
sabah veya sonraki öğleden sonra dikim yapılmalıdır.
 c) Düşük Rüzgar Hızı
 d) Yüksek Nem

15. 4.4. Başarılı fide üretimini etkileyen faktörler
Kış Sebzelerinin Yetiştirilmesi
Kışın seralarda soğuğa dayanıklı ürünler yetiştirilebilir. Bu, alanın kompakt bir şekilde
kullanılmasına neden olur ve ek üretim elde edilir. Yeşillik için marul, ıspanak, turp, soğan ve
sarımsak kış bitkileri olarak yetiştirilir.
Turp üretimi için Ekim Ekim ayında başlar ve Şubat ayının başına kadar devam edebilir. 15-20 gün
aralıklarla aşamalı olarak ekilebilir. 1 metrekare için 4 gram tohum gereklidir. Yüksek toprak nemi
ve 15-18 ° C'lik ılımlı bir sıcaklık çimlenene kadar korunur. Isıtılmamış polietilen seralarda, bu,
orta sıcaklık ve nemi korumak için sızdırmaz ek polietilen ile kaplanmasıyla elde edilebilir. Bitki
ortaya çıktıktan sonra polietilen çıkarılır.
Ispanak, ocak ve şubat aylarında üretime yönelik olarak, ekim ve kasım aylarında ekilir. Ekim oranı
metrekare başına 4-6 g'dır. Daha sonra alan, tohumların daha iyi ve eş zamanlı çimlenmesini elde
etmek için silindir ile bastırılır. Yüksek toprak nemi korunur. Daha sonra sulama azaltılır ve kışın
rozetler 4-5 yaprak oluşturduğunda kesilir. Sıcak günlerde, mantar hastalıklarının gelişmesini
önlemek için seraların havalandırılmasını sağlamak gerekir. Bitki aynı zamanda yaprak bitlerinin
ortaya çıkması için de gözlenir.
 https://www.growveg.com/guides/5-super-early-vegetables-to-start-in-winter

16. Kış Sebzelerinin Yetiştirilmesi
Seralarda yeşil soğan dikimi Ekim ve Kasım aylarında yapılır ve 10
gün aralıklarla aşamalı olarak dikilebilir. Düzenli sulama yapılır ve
yabani otlar elle ayıklanır. Mantar hastalıkları için takip edilir.
Eylül sonunda fide için marul tohumları ekilir ve seralarda dikim 3-4
yaprak oluşmasından sonra gerçekleşir. Üretim genellikle Aralık
ayında yapılır.

17. Maydanozun geç ekimi
Maydanoz, kıştan önce veya erken ilkbaharda ekilen soğuğa dayanıklı bir
bitkidir.
Önemli noktalar:
Tohum ekimden önce, toprak iyi işlenmiş olması gerekir;
Serpme veya sıra halinde ekilebilir;
Sıralar arasındaki mesafe 15 cm'dir;
Ekim derinliği 2-2,5 santimetredir, çünkü bitkilerin çimlenmesi zayıf ve
çok hassastır;
Ekimden sonra toprağın hafifçe bastırılması gerekir;
Üst kısım, iyi ayrışmış ince bir gübre tabakası ile kaplanabilir.
https://www.bgfermer.bg/Article/7173991

18. Havuçların kış ekimi
Ekimin beş adımı:
 60-80 cm aralıklarla karıklar oluşturun;
 Daha sonra 30-40 cm genişliğinde yüksek bir sırt elde etmek için onları şekillendirin;
 2 veya 3 sıra halinde tohum ekin;
 Karışımı bir substrat karışımı ile örtün;
 Yatağı dikkatlice nemlendirin.
https://venskayadacha.com/podzimnijj-posev-morkovi/

19. Biber
 Fide üretimi. Biber esas olarak fidelerin ön üretimi
ile yetiştirilir. Tohumlar ekim tesislerinde (cam veya
polietilen seralar ve tüneller) ekilir. Fideler için arazi
sonbaharda sürülmeli ve 5-6 ton/da hayvan gübresi ile
gübreleme gerçekleştirilmelidir. Ekimden önce,
yetiştirme tesislerinin ısınması için kaplanmalıdır.
Arazide hafif yükseltilmiş yataklar oluşturulmalıdır.
Kaliteli fide üretimi için gerekli bir koşul, toprağın optimal sıcaklığının ve neminin
korunmasıdır, ayrıca yabancı otlardan arındırılmış ve iyi gevşetilmiş olmalıdır.
Dikimden yaklaşık on gün önce, fidanlar daha dayanıklı hale getirmek için daha
düşük bir sıcaklıkta ve nemde büyütülür. İyi fide, 5-6 yapraklı, iyi gelişmiş bir kök
sistemine sahip, eşit büyüklükte ve pişkinleşmiş olmalıdır.
4.5. Yaz sebzeleri için fide üretimi

20. Bulgaristanda
Çok (süper) erken üretim için, tohumlar 25 Ocak'tan 10 Şubat'a kadar ısıtılmış
seralarda ve erken üretim için 1 Şubat'tan 15 Şubat'a kadar ekilir.
Ekim Normu 16 - 20 g / m2'dir ve 2 - 3 cm derinlikte ekilir.
Bitkilerin yoğunluğu, ikinci gerçek yaprak fazındayken, genellikle 25 Şubat - 5
Mart civarında, 10/10, 8/8 veya 6/6 cm mesafelerinde azaltılır.
https://www.youtube.com/watch?v=wyOPnk9WTPw
Böylece, bir dekar için, süper erken üretim için 60 ila 80 m2 ve erken üretim için
50 ila 60 m2 fide alanı gereklidir.

21. Dikim. Arazide 60-70 cm aralıklarla karıklar oluşturulur ve fideler 10-15 cm sıra üzeri
aralıklarla dikilirler.
Biber fideleri çok hassas oldukları için, ilkbahar geç donu tehlikesi geçtikten sonra dışarıya
alınırlar. Güney Bulgaristan için, bu süper erken ve erken üretim için 20 nisandan sonra,
orta mevsim için 5 mayıstan sonra yapılır. Yüksek sıcaklıklarda, dikimden 5-7 gün sonrasına
kadar, fideler sulanmalıdır.

22. 4.5. Yaz sebzeleri için fide üretimi
Domatesler– tohumdan hasada
 https://www.youtube.com/watch?v=1ATfkVrAXWg
 https://www.youtube.com/watch?v=dHS9O49JGj8
Adım adım biber yeiştiriciliği rehberi- Bahçıvanlık ipuçları
 https://www.youtube.com/watch?v=gkZQyq1Sj7Y