MB

1. Даалгавар №-2
Гүйцэтгэх даалгавар:Өнөөгийн хөрөнгө оруулалтын ирээдүйн үнэ цэнийг тодорхойлох жишээтэй
танилцаж хувилбар адилхан бодлого зохиож ирэх
Тандах аргаар шинжлэх ( Sensitivity anglisis)
Ирээдүйн тодоорхой бус байдал аз туршилтууд болон бусад хүчин зүйлүүдийг төслийн тооцоонд
тусгах үйл ажиллагаа нь зөвхөн үнийн болон мөнгөний ханшны хэлбэлзлийг тооцсоноор хязгаарлагдахгүй.
Ялангуяа тухайн улс орны эдийн засгийн байдал тогтвортой бус байгаа нөхцөлд гарч болох аз
туршилтуудыг урьдчилан боломжийн хэрээр тооцож нөхцөлд тусгах зорилгоор хөрөнгө оруулалт,
үйлдвэрлэлийн зардал, орлогын хэмжээг янз бүрийн хувилбараар авч үзэхэд төслийн үр ашгийн үндсэн
үзүүлэлтүүд хэрхэн хэлбэлзэж байгааг тодорхойлж дүгнэлт өгөх нь ихээхэн ач холбогдолтой байдаг.
Ийнхүү үнэ болон мөнгөний ханш, анхны хөрөнгө оруулалтын хэмжээ янз бүр байх тохиолдолд олох үр
ашгийн хэмжээг урьдчилан тооцож дүгнэлт өгөх аргыг тандах арга гэдэг.
Жнь: Анхны хөрөнгө оруулалт 280.0Ґ хугацаа 5 жил бүрийн цэвэр орлого 80.0Ґ 5 жилийн дараа 10.0Ґ-р
зарагдана. MR= 20% гэж өгөгджээ.
С= 280.0 80.0 80.0 80.0 80.0 80.0 L= 10.0
0 1 2 3 4 5
MR= 20% NPV = -280.0 + 80.0Р/ A20.4 + 90.0P/F20.5=
= - 280.0 + 80.0* 2.589 + 90.0* 0.4019 = -36.71
MR= 10% NPV = -280.0 + 80.0Р/ A30.4 + 90.0P/F30.5=
= - 280.0 + 80.0* 2.166 + 90.0* 0.2693 = 118.5
ROR = 10 + 10 * 118.5 = 17.63
155.2
Хэрэв анхны хөрөнгө оруулалтын хэмжээг тодорхой хувиар өсгөх юмуу бууруулахад үр ашиг нь хэрхэн
өөрчлөгдөх нь вэ? гэдгийг тооцож үзье.
1. Анхны хөрөнгө оруулалтын зардлын хэмжээг 10%-р өсгөхөд:
( 280.0*110 )/100 = 308 анхны хөрөнгө оруулалт өссөн дүнгээр
MR= 20% NPV = -308.0 + 80.0Р/ A20.4 + 90.0P/F20.5=
= - 308.0 + 80.0* 2.589 + 90.0* 0.4019 = -64.71
MR= 10% NPV = -308.0 + 80.0Р/ A30.4 + 90.0P/F30.5=
= - 308.0 + 80.0* 2.166 + 90.0* 0.2693 = 1.48
ROR = 10 + 10 * 1.48 = 10.22 байгаа нь өгөгдсөн ROR-с бага байна.
66.19
2. Анхны хөрөнгө оруулалтын зардлын хэмжээг 10%-р бууруулахад
( 280.0*90 )/100 = 252.0 анхны хөрөнгө оруулалт буурсан дүнгээр
MR= 20% NPV = -252.0 + 80.0Р/ A20.4 + 90.0P/F20.5=
= - 252.0 + 80.0* 2.589 + 90.0* 0.4019 = - 6.71
MR= 15% NPV = -252.0 + 80.0Р/ A15.4 + 90.0P/F15.5=

2. = - 252.0 + 80.0* 2.855 + 90.0* 0.4972 = 21.14
ROR = 15+ 5 * 21.14 = 18.79 байгаа нь өгөгдсөн ROR-с 1.16-р их байна.
27.85
№
Хөрөнгө
оруулалт
Зардлын
хэлбэлзэл
ROR MROR-оор бодсон NPV
1 280.0 17.63 118.5
2 308.0 + 10 % 10.22 -64.71
3 252.0 - 10 % 18.79 21.14
Магадлалын аргаар шинжлэх:
Энэ нь ирээдүйн хүлээгдэж буй үр дүнг тооцохдоо түүний хэрэгжих магадлалыг харгалзанүзэх арга юм.
Ирээдүйн хүлээгдэж буй ашиг ба төслийг зогсоохтой холбогдсон зардлын зөрүүг хүлээгдэж буй үр дүн гэнэ.
 v = P( 0-3 ) – ( 1-P)3*
 v – хүлээгдэж буй үнэлгээ ( expected value )
( 0-3 ) – он тус бүрийн орлого ба ашиглалтын зардлын зөрүү буюу хүлээгдэж буй ашиг ( expected profit)
( 1-P)3*- төслийг хэрэгжих боломжгүй гэж үзвэл зогсоохтой холбогдон гарах хүлээгдэж буй нэмэгдэл
зардал Жнь: 150.0Ґ-ийн зардал гаргаж бүтээгдэхүүнүйлдвэрлээд түүнийгээ
a. 200.0 Ґ-р борлуулах магадлал 20%
b. 250.0Ґ-р борлуулах магадлал 30%
c. Төсөл хэрэгжихгүй тохиолдолд 50.0Ґ-ийн зардал нэмж гарна гэвэл
 v = 0.2 (200.0 – 150.0)+ 0.3 (250.0 – 150.0) – 0.5 * 50.0 = 65.0Ґ-ийн ашигтай гарч болохоор байна.
Он тус бүрийн хүлээгдэж байгаа үнэ цэнийн нийлбэрээс анхны хөрөнгө оруулалтын зарлыг хасаж
хүлээгдэж буй цэвэр үнэ цэнэ (Net expected value буюу NEV )- ийг тодорхойлно.
Хүлээгдэж буй цэвэр үнэ цэнийг цаг хугацааны хүчин зүйлээр тооцно.
Жнь: 0 жилд 80.0Ґ зараад 1-5 жилд тус бүр 40.0Ґ -ийн орлого олох магадлал 65% орлого олохгүй байх
магадлал 35%,MR=15% гэвэл энэ төсөл ашигтай юу гэдгийг тооцье.
Хүлээгдэж буй үнэлгээ NEV = 0.65( 40.0 Р/ A 5,i ) – 80.0 – (0.35 * 0 ) =
= 0.65 * 134.08 – 80.0 = 7.15 буюу зардлаа нөхөж чадаж байна.
EV > 0 байвал хэрэгжүүлэх боломжтой төсөл
EV < 0 байвал хэрэгжүүлэх боломжгүй төсөл
EI – хүлээгдэж буй орлого
EС – хүлээгдэж буй зарлага