2. Օրգանական քիմիան ածխածնի միացությունների
քիմիան է։ Ածխածնից բացի օրգանական նյութերի
բաղադրության մեջ կա՝ ջրածին(H), թթվածին(O),
ազոտ(N), ֆոսֆոր(P), ծծումբ(S):
3. 1) Ածխածնի ատոմը կարող է միանալ իր` ածխածնի
ատոմին, առաջացնել ուղիղ շղթաներ, ճյուղավորված
շղթաներ, օղակներ:Օրգանական նյութերի
բազմաթվության պատճառներից են իզոմերիա և
հոմոլոգիա երևույթները։
4. 2) Իզոմերիա երևույթ. Այս երևույթը իր
բացատրությունը գտավ Բուտլերովի օրգանական
միացությունների կառուցվածքային տեսության մեջ և
պայմանավորված է ածխածնի յուրահատուկ
կառուցվածքով և կապեր հաստատելու
ունակությամբ։ Հաստատվեց միևնույն մոլեկուլային
բանաձև ունեցող, բայց ատոմների և կապերի
հաջորդականությամբ տարբերվող միացությունների
գոյության հնարավորությունը։ Այդպիսի
միացությունները կոչվեցին իզոմերներ։
5. 3)Հոմոլոգիա երևույթ. Օրգանական
միացությունների բազմազանության մեջ կարելի է
առանձնացնել նյութերի խմբեր, որոնք քիմիական
հատկություններով նման են և մեկը մյուսից
տարբերվում են CH2 խմբով։ Քիմիական
հատկություններով համանման և մեկը մյուսից CH2
խմբով տարբերվող միացությունները կոչվում են
հոմոլոգներ։ Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածի
աճման կարգով դասավորված հոմոլոգները
առաջացնում են հոմոլոգիական շարք։CH2 խումբը
կոչվում է հոմոլոգիական տարբերություն։
6. Հոմոլոգիական շարքի օրինակ է ծառայել սահմանային
ածխաջրածինների (ալկանների) շարքը։ Այդ շարքի
պարզագույն ներկայացուցիչը մեթանն է՝ CH4:
Էթանը C2H6
Պրոպանը C3H8
Բութանը C4H10
Պենտանը C5H12
Հեքսանը C6H14
Հեպտանը C7H16
Օկտան C8H18
Նոնան C9H20
Դեկան C10H22
7. Ցանկացած հաջորդ հոմոլոգի բանաձև կարելի է
ստանալ նախորդ ածխաջրածնի բանաձևին
ավելացնելով հոմոլոգիական տարբերությունը։
Հոմոլոգիական շարքի բոլոր անդամների մոլեկուլների
բաղադրությունը կարելի է արտահայտել միասնական
ընդհանուր բանաձևով։ Սահմանային
ածխաջրածինների դիտարկված հոմոլոգիական
շարքի համար այդ բանաձևն է՝ CnH2n+2,որտեղ n-ը
ածխածնի ատոմների թիվն է։
8. Հոմոլոգիական շարք կարելի է կառուցել օրգանական
միացությունների տարբեր դասերի համար։
Իմանալով հոմոլոգիական շարքի որևէ անդամի
բաղադրությունը կարելի է հետևություն անել այդ
շարքի ներկայացուցիչների հատկությունների մասին։
Դա պայմանավորված է հոմոլոգ հասկացության
կարևորությունը՝ օրգանական քիմիան
ուսումնասիրելիս։
