Metamorfismoa BATX. 1

1. METAMORFISMOA
METAMORFISMOA: presioaren eta Tªren igoeraren eraginez, harri
batzuk eraldatu, eta beste harri batzuk bihurtzen dira, egoera solidoa
galdu gabe.
Eraldaketa horren ondorioz, harriei aldatu egiten zaie osaera
mineralogikoa eta/edo testura, HARRI METAMORFIKOAK sortuz.
Mineralen tamaina handitu egin da, eta trinkotasuna ere.

2. Mineralek ez dute orientazio
nabarmenik
Mineralak orientatuta daude

3. METAMORFISMOA
Metamorfismoa kasu hauetan gertatzen da:
ERAGILEA
• Ertz kontinentalaren eta
ozeanikoaren arteko subdukzio
TENPERATURA
zonetan
• Kontinenteen talka-zonan
• Dortsaletan
• Subdukzio- eta talka-zonan
TENPERATURA eta PRESIOA
• Eraldaketa-failetan
PRESIOA
HARRI METAMORFIKOEN JATORRIZKO HARRIAK EDOZEIN
ERATAKOAK IZAN DAITEZKE: SEDIMENTARIOAK, IGNEOAK ETA
BAITA BESTE HARRI METAMORFIKOAK ERE.

4. METAMORFISMOAREN MUGAK
Meteorizazioa eta diagenesia, presio- eta tenperatura apaletan
gertatzen dira, hau da Lurraren azalean edo gertu. Prozesu horiek
hainbat aldaketa eragiten ditu harrietan.
Eraldaketa tenperatura eta/edo presio oso altuetan, baina harria
urtu gabe, gertatzen denean, METAMORFISMOA sortzen da.
Fusioa harriaren masa osoaren
magmatismoa gertatzen da.
%30era
iristen
denean,
Harriak %30 baino gutxiago urtzen badira, sortutako harriek
harri magmatikoen eta harri metamorfikoen tarteko ezaugarriak
izaten dituzte, hau da, MIGMATITAK dira

5. METAMORFISMOAREN MUGAK
Litifikazioa, metamorfismoa eta anatexia zer presio- eta
tenperatura- baldintzatan gertatzen diren adierazten duen
grafikoa.

6. METAMORFISMOAREN FAKTOREAK
Metamorfismoa ondoko faktore hauek baldintzatzen dute:
• PRESIOA
• TENPERATURAK
• FLUIDOAK EGOTEA
• JATORRIZKO HARRIAREN OSAERA

7. 1) PRESIOA
Lurrazalean ez dauden harriak beren
eragindako presioaren mende daude.
gaineko
materialek
Presio horrek norabide guztietan berdin eragiten dio harriari, eta
PRESIO LITOSTATIKO esaten zaio.
Presio litostatikoa

8. PRESIOA
Beste presio mota bat ere badago, hala nola litosferako plaken
mugimenduek eragiten dutena. Presio horrek norabide batean
eragiten du, PRESIO GIDATUA da.
Presio gidatuak mineralen ORIENTAZIOA eragiten du. Mineral
planarrek, hala nola filosilikatoak, ESKISTOSITATEA sortzen dute
harrian.
PRESIOAK, edonolakoa dela, TXIKITU EGITEN DU HARRIAREN
BOLUMENA.

9. 2) TENPERATURA
Gradiente geotermikoa dela edo magma
eraginda tenperaturak gora egiten du.
baten
intrusioak
Tenperaturak gora egiten duenean, HANDITU egiten dira
jatorrizko mineralak, edo, bestela MINERAL BERRIAK sortzen
dira.

10. 3) FLUIDOAK
Harrietako poroetan eta hausturetan fluidoak egon daitezke; CO2
eta H2O dira ohikoenak.
Fluidoek harrien ALDAKETA KIMIKOAK eragiten dituzte, eta,
ondorioz, harrien osaera mineralogikoa aldarazten dute.

11. METAMORFISMO MOTAK
Hainbat metamorfismo mota daude:
a) UKIPEN-METAMORFISMOA
b) METAMORFISMO DINAMIKOA
c) ESKUALDEKO METAMORFISMOA edo
DINAMOTERMIKOA
d) OZEANO HONDOKO METAMORFISMOA

12. A) UKIPEN-METAMORFISMOA
Magma-intrusioa harri ostalarietan tenperaturak gora egiten du,
ondorioz, metamorfismoa gertatzen da. Metamorfismo termikoa
da. SUBDUKZIO-ZONETAN eta KONTINENTEEN ARTEKO TALKAZONETAN GERTATZEN DA.
Harri metamorfiko horiek AUREOLA moduko bat dute intrusioaren
inguruan.
Tenperaturaren igoera osagai hauen araberakoa da: magmaren
hasierako
tenperatura,
magmaren
kantitatea
eta
harri
ostalariaren eta intrusioaren arteko tenperatura-aldea.
1) Intrusioa
2) Aureola
3) Jatorrizko
harriak edo
ostalariak

13. B) METAMORFISMO DINAMIKOA
Faila-guneetan gertatzen da, presioaren eraginez harriak xehatu
egiten dira.
ERALDAKETA-FAILETAN eta beste faila handietan gertatzen da.
Metamorfismo dinamikoa faila batean

14. C)ESKUALDEKO METAMORFISMOA
edo DINAMOTERMIKOA
Eremu handiak hartzen ditu.
Beroak zein presioak eragiten dute.
1) SUBDUKZIO-ZONETAN:

15. C)ESKUALDEKO METAMORFISMOA
edo DINAMOTERMIKOA
2)
TALKA-ZONETAN:
zabala
eta
konplexua
da.
SUBDUKZIOAREN
ondoriozko
METAMORFISMOA
gertatzen da, eta gainera PRESO GIDATUAREN eragina.

16. D) OZEANO HONDOKO
METAMORFISMOA
OZEANO HONDOKOA: dortsal ozeanikoen inguruan sortzen da.
BEROA eta FLUIDOEN ERAGINA dira metamorfismo honen faktoreak.

17. D) OZEANO HONDOKO
METAMORFISMOA
Pillow labak edo kuxin itxirako labak

18. ARIKETA

19. ARIKETA

20. ARIKETA