Bringing Compassion into Healthcare Education: A guiding workshop with teachi...Salmaan Sana
This workshop was held on the 19th of December 2013, prepared and delivered by Peter Vermeiren and myself for the educators of the Julius Center for the exploration and implementation of Compassion within Pharmacotherapy. (Apologies for the confusing mix of Dutch and English)
Our goal was to give information and insight on Compassion, exploring its definition and share existing knowledge, science and exercises. In the afternoon we facilitated a brainstorm and strategy session, using appreciative inquiry, on how compassion can have a more substantial role within the curriculum and in which form it would take place.
Within this slide deck we have added youtube video's of concepts and methodologies that we take inspiration from. During the workshop we shortly explained it however for those interested you can find the entire videos within the slides. These include people with whom we work with and concepts we believe embody the work we do within Compassion for Care.
This includes:
- Simon Sinek: His infamous TED talk about "Starting with Why" and actually how to inspire others to action using the golden circle (Why - How - What)
- Andy Bradley: Closing the Compassion Gap: We use an exercise asking our participants which attributes they would wish to see in their care - taker and this was taken from inspiration from Andy Bradley.
- Karen Armstrong: Her winning the TED Prize, sharing the concept of the Charter for Compassion and the video with the Charter
- Thupten Chimpa: Someone who worked very closely with the Dalai Lama sharing the "science" behind compassion.
- Richard Davidson: A very rich presentation on much of the research that has taken plan and is being done on Compassion and meditation.
- Marina Abramović: The beautiful art of 'really' being present and how she responds to the surprise of someone she loved dearly coming to visit her at her exposition.
- Chade-Meng Tan: Sharing his insights on his book "Search Inside Yourself" and how Google too is working towards a more compassionate manner of working.
- Paul Gilbert: Sharing his findings and his model on the 'Caring-Compasionate mind'. We use this to bridge between attributes of a healthcare professional and that of the ones we would wish to have when we are in need of one.
- Kirsten Neff: On the The Space Between Self-Esteem and Self Compassion with an exercise that one can do.
- Dr Robin Youngson: and a beautiful description of his work and book "Time to Care". Its a manual for healthcare workers on how to work compassionately.
- A video demonstration of the concept of Appreciative Inquiry
- A video clip from Patch Adams about looking past the way we see current problems
- The TED talk that launched Compassion for Care where we were given the stage at TEDxMaastricht in 2011.
Korte introductie op het mensbeeld zoals dat binnen de psychosynthese-benadering werkzaam is. Ook wordt kort ingegaan op de informatie die hierdoor vrijkomt over verleden, toekomst en de spanning daartussen in het moment.
Laatste interview met Roberto Assagioli over de aard van Psychosynthese. Hierin wordt psychosynthese ook vergeleken met en geplaatst ten opzichte van verschillende psychologische stromingen.
Psychosynthese is een psychologische benadering die de mens in zijn totaliteit omvat en ook aan de spirituele of transpersoonlijke aspecten van elk mens recht doet. Roberto Assagioli is de grondlegger van deze dynamische, nog steeds in ontwikkeling zijnde benadering van de mens. Het uitvoerige fundament van zijn ideeën heeft hij beschreven in zijn boeken Psychosynthese en Over de Wil. Deze beide boeken zijn in de boekhandel verkrijgbaar (uitgeverij Servire, Utrecht). Deze uitgave biedt een eerste eenvoudige inleiding over de specifieke thema’s die in de psychosynthese nader worden uitgewerkt.
Bringing Compassion into Healthcare Education: A guiding workshop with teachi...Salmaan Sana
This workshop was held on the 19th of December 2013, prepared and delivered by Peter Vermeiren and myself for the educators of the Julius Center for the exploration and implementation of Compassion within Pharmacotherapy. (Apologies for the confusing mix of Dutch and English)
Our goal was to give information and insight on Compassion, exploring its definition and share existing knowledge, science and exercises. In the afternoon we facilitated a brainstorm and strategy session, using appreciative inquiry, on how compassion can have a more substantial role within the curriculum and in which form it would take place.
Within this slide deck we have added youtube video's of concepts and methodologies that we take inspiration from. During the workshop we shortly explained it however for those interested you can find the entire videos within the slides. These include people with whom we work with and concepts we believe embody the work we do within Compassion for Care.
This includes:
- Simon Sinek: His infamous TED talk about "Starting with Why" and actually how to inspire others to action using the golden circle (Why - How - What)
- Andy Bradley: Closing the Compassion Gap: We use an exercise asking our participants which attributes they would wish to see in their care - taker and this was taken from inspiration from Andy Bradley.
- Karen Armstrong: Her winning the TED Prize, sharing the concept of the Charter for Compassion and the video with the Charter
- Thupten Chimpa: Someone who worked very closely with the Dalai Lama sharing the "science" behind compassion.
- Richard Davidson: A very rich presentation on much of the research that has taken plan and is being done on Compassion and meditation.
- Marina Abramović: The beautiful art of 'really' being present and how she responds to the surprise of someone she loved dearly coming to visit her at her exposition.
- Chade-Meng Tan: Sharing his insights on his book "Search Inside Yourself" and how Google too is working towards a more compassionate manner of working.
- Paul Gilbert: Sharing his findings and his model on the 'Caring-Compasionate mind'. We use this to bridge between attributes of a healthcare professional and that of the ones we would wish to have when we are in need of one.
- Kirsten Neff: On the The Space Between Self-Esteem and Self Compassion with an exercise that one can do.
- Dr Robin Youngson: and a beautiful description of his work and book "Time to Care". Its a manual for healthcare workers on how to work compassionately.
- A video demonstration of the concept of Appreciative Inquiry
- A video clip from Patch Adams about looking past the way we see current problems
- The TED talk that launched Compassion for Care where we were given the stage at TEDxMaastricht in 2011.
Korte introductie op het mensbeeld zoals dat binnen de psychosynthese-benadering werkzaam is. Ook wordt kort ingegaan op de informatie die hierdoor vrijkomt over verleden, toekomst en de spanning daartussen in het moment.
Laatste interview met Roberto Assagioli over de aard van Psychosynthese. Hierin wordt psychosynthese ook vergeleken met en geplaatst ten opzichte van verschillende psychologische stromingen.
Psychosynthese is een psychologische benadering die de mens in zijn totaliteit omvat en ook aan de spirituele of transpersoonlijke aspecten van elk mens recht doet. Roberto Assagioli is de grondlegger van deze dynamische, nog steeds in ontwikkeling zijnde benadering van de mens. Het uitvoerige fundament van zijn ideeën heeft hij beschreven in zijn boeken Psychosynthese en Over de Wil. Deze beide boeken zijn in de boekhandel verkrijgbaar (uitgeverij Servire, Utrecht). Deze uitgave biedt een eerste eenvoudige inleiding over de specifieke thema’s die in de psychosynthese nader worden uitgewerkt.
BIGmagazine: een portret van de mensen achter de BIG-opleidingen van SPON/Rad...Merel van Ommen, Ph.D
BIGmagazine is het interessemagazine voor mensen in de geestelijke gezondheidszorg. Zowel opleidelingen, promovendi, alumni als praktijkinstellingen kunnen in dit magazine meer lezen over de opleidingen tot gz-psycholoog, psychotherapeut en klinisch psycholoog. Hoofdopleiders, opleidelingen, praktijkopleiders en filosofen komen aan het woord over de toekomst van hun werkveld. BIGmagazine is kritisch, inhoudelijk en positief , vol enthousiasme en gericht op (persoonlijke) ontwikkeling.
Workshop herstel yoga en helende ademhaling voor mensen met/na kanker of chronische ziekte. In samenwerking met stichting Zindividu. Hengelo 13 okt. 2019.
In deze workshop eerst een yoga sessie met zachte yoga en ademhalingsoefeningen die het immuunsysteem activeren en leiden tot een diepe lichamelijke en geestelijke ontspanning. Na de pauze uitwisselingen van de ervaringen en een lezing over deze vorm van herstel yoga. Hoerin een wetenscaheppelijke onderbouwing waarom herstel yoga zo helend werkt voor mensen met een ziekte.
In deze tekst wordt nader ingegaan op Ziel, psychosynthese, onderwijs en de cultuur van het Instituut voor Psychosynthese aan de Biltstraat te Utrecht.
Finding trends in large scale document setsTreparel
Finding trends in large scale document sets using KMX Patent Analytics. Incl. use case example of eBook patent landscape (incl. Apple iPad, Samsung Galaxy and Amazon Kindle)
2014: Treparel Big Data Text Analytics & VisualizationTreparel
Text and content analytics have become a source of competitive advantage, enabling business, government agencies, and researchers to extract unprecedented value from unstructured data.
Treparel (Delft, The Netherlands) is a independent provider of Text analytics and Visualization software. Organizations like Philips, Bayer, Abbott, NXP Semiconductors are using KMX Text Analytics software to gain faster, reliable, precise insights in large complex unstructured data sets.
The KMX API allows software and service companies to enhance their unstructured data analysis capabilities by embedding world class machine learning based clustering, categorization and visualization.
A recent review by IDC states: “KMX visualization capabilities around its auto-categorization and clustering offer immediate insight into unstructured data sets and appear to be adaptable and customizable to customer needs. Its approach to auto-categorization utilizes statistical principles and machine learning that require significantly less training and tuning on the part of customers than other approaches.”
Lijden lijkt niet meer te “mogen” in deze tijd. Toch geloof ik dat ziekte en moeite een zinvolle betekenis in het leven en geloofsleven van mensen kunnen hebben (interview uit 2007).
Treparel's introduction with content, text analytics and visualization examples about 'Turn Big Data into Business Insight'. Presented at LT Innovate Summit in Brussel (June 27, 2013)
Text Analytics in the EU Fusepool project (at II-SDV 2013 conference)Treparel
Fusepool refines and enriches raw data using common standards and provides tools for analyzing and visualizing data so that end users and other software receive timely, context-aware and relevant information.
To ensure that data and results are of high quality, Fusepool combines the well-defined but error-prone (semantic) Web 3.0 with controlled supervision and the collaborative but often messy (social) Web 2.0.
Hand-out van presentatie voor Verenso (Vereniging van specialisten ouderengeneeskunde) over Valkuilen bij pijnbehandeling, op 30 september 2014 in Delft.
Text and Data Visualization Introduction 2012Treparel
Introduction to Text and Data Visualization for modelling Text Analytics applications. Incl. Who is Treparel / Why visualize data / How do we visualize data / multiple coupled views and interaction
Permanent hair removal is about convenience and comfort. Getting a permanent solution to your hair growth problem can save you a lot of time. Here are your different options.
BIGmagazine: een portret van de mensen achter de BIG-opleidingen van SPON/Rad...Merel van Ommen, Ph.D
BIGmagazine is het interessemagazine voor mensen in de geestelijke gezondheidszorg. Zowel opleidelingen, promovendi, alumni als praktijkinstellingen kunnen in dit magazine meer lezen over de opleidingen tot gz-psycholoog, psychotherapeut en klinisch psycholoog. Hoofdopleiders, opleidelingen, praktijkopleiders en filosofen komen aan het woord over de toekomst van hun werkveld. BIGmagazine is kritisch, inhoudelijk en positief , vol enthousiasme en gericht op (persoonlijke) ontwikkeling.
Workshop herstel yoga en helende ademhaling voor mensen met/na kanker of chronische ziekte. In samenwerking met stichting Zindividu. Hengelo 13 okt. 2019.
In deze workshop eerst een yoga sessie met zachte yoga en ademhalingsoefeningen die het immuunsysteem activeren en leiden tot een diepe lichamelijke en geestelijke ontspanning. Na de pauze uitwisselingen van de ervaringen en een lezing over deze vorm van herstel yoga. Hoerin een wetenscaheppelijke onderbouwing waarom herstel yoga zo helend werkt voor mensen met een ziekte.
In deze tekst wordt nader ingegaan op Ziel, psychosynthese, onderwijs en de cultuur van het Instituut voor Psychosynthese aan de Biltstraat te Utrecht.
Finding trends in large scale document setsTreparel
Finding trends in large scale document sets using KMX Patent Analytics. Incl. use case example of eBook patent landscape (incl. Apple iPad, Samsung Galaxy and Amazon Kindle)
2014: Treparel Big Data Text Analytics & VisualizationTreparel
Text and content analytics have become a source of competitive advantage, enabling business, government agencies, and researchers to extract unprecedented value from unstructured data.
Treparel (Delft, The Netherlands) is a independent provider of Text analytics and Visualization software. Organizations like Philips, Bayer, Abbott, NXP Semiconductors are using KMX Text Analytics software to gain faster, reliable, precise insights in large complex unstructured data sets.
The KMX API allows software and service companies to enhance their unstructured data analysis capabilities by embedding world class machine learning based clustering, categorization and visualization.
A recent review by IDC states: “KMX visualization capabilities around its auto-categorization and clustering offer immediate insight into unstructured data sets and appear to be adaptable and customizable to customer needs. Its approach to auto-categorization utilizes statistical principles and machine learning that require significantly less training and tuning on the part of customers than other approaches.”
Lijden lijkt niet meer te “mogen” in deze tijd. Toch geloof ik dat ziekte en moeite een zinvolle betekenis in het leven en geloofsleven van mensen kunnen hebben (interview uit 2007).
Treparel's introduction with content, text analytics and visualization examples about 'Turn Big Data into Business Insight'. Presented at LT Innovate Summit in Brussel (June 27, 2013)
Text Analytics in the EU Fusepool project (at II-SDV 2013 conference)Treparel
Fusepool refines and enriches raw data using common standards and provides tools for analyzing and visualizing data so that end users and other software receive timely, context-aware and relevant information.
To ensure that data and results are of high quality, Fusepool combines the well-defined but error-prone (semantic) Web 3.0 with controlled supervision and the collaborative but often messy (social) Web 2.0.
Hand-out van presentatie voor Verenso (Vereniging van specialisten ouderengeneeskunde) over Valkuilen bij pijnbehandeling, op 30 september 2014 in Delft.
Text and Data Visualization Introduction 2012Treparel
Introduction to Text and Data Visualization for modelling Text Analytics applications. Incl. Who is Treparel / Why visualize data / How do we visualize data / multiple coupled views and interaction
Permanent hair removal is about convenience and comfort. Getting a permanent solution to your hair growth problem can save you a lot of time. Here are your different options.
Turn your Big IP and R&D Data in to Business Insights.
KMX Patent Analytics allows organizations to strengthen their innovation process and improving the ROI on their patent portfolio. KMX provides professional Patent Information Specialists a unique classification, clustering and visualization solution for analyzing and visualizing large patent collections.
Support Vector Machines (SVM) - Text Analytics algorithm introduction 2012Treparel
Introduction to Text Analytics algorithmn and Support Vector Machines (SVM) for modelling Text Analytics applications. Incl. Who is Treparel / Introduction to Text Mining / What is automated Classification and Clustering / Support Vector Machines, SVM
Dit ebook over meditatie is een gids die speciaal is samengesteld voor mensen die onrust ervaren, stress op het werk of in het persoonlijke leven. Ik ben verheugd dat je ervoor hebt gekozen om dit boek te lezen en ik hoop dat het je zal helpen een diepere staat van innerlijke rust en welzijn te bereiken.
Herstel-Yoga bij kanker en de rol in de NL gezondheidszorg.Peter Haima, Ph.D.
In deze presentatie gehouden tijdens het 2023 congres van de Vereniging van Yoga Docenten Nederland beschrijft Dr. Peter Haima de veranderingen in de NL gezondheidszorg, de toenemende belangstelling voor Integrative Medicine en de positieve rol van Yoga bij kanker. Hij legt helder uit wat de wetenschappelijke evidentie is voor yoga bij kanker en wat een speciale zachte vorm van yoga, herstel-yoga, kan betekenen voor mensen met kanker.
Qlickcoaching nodigt de Italiaanse coaches van Blessyou dit jaar opnieuw uit voor een unieke workshop. Dit maal wordt het een ‘3 in 1’ formule. Neuroscience, stressreducerende ademhaling en vuurloop.
Qlickcoaching nodigt de Italiaanse coaches van Blessyou dit jaar opnieuw uit voor een unieke workshop. Dit maal wordt het een ‘3 in 1’ formule. Neuroscience, stressreducerende ademhaling en vuurloop.
dertig jaar psychosociale interventies bij schizofreniesabinebeke
synthese van artikel
bron: C. TAK, M.T. APPELO, R.J. VAN DEN BOSCH Ea., Dertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie., In: Tijdschrift voor psychiatrie, jg. 42, nr. 2
De zoektocht naar hulp bij eetstoornissen is als het zoeken van een speld in een hooiberg. Deze ppt geeft meer uitleg over hulpverlening, hulp bij eetstoornissen, verschillende soorten behandeling enz. Wie meer informatie wil kan contact opnemen met de zelfhulpgroep AN-BN: www.anbn.be en info@anbn.be
Een lezing over neurodiversiteit - inclusie - sociale innovatie en het komen tot een permacultuur voor de menselijke natuur via een nationale aktie voor "ontwikkelingshulp"
Symposium over het belang van spiritualiteit voor een geestelijk gezond leven. Vrijdag 21 september in Naarden.
Organisatie door de Vereniging voor Transpersoonlijke Psychiatrie.
Similar to Mindfulness: meningen lopen uiteen (20)
Zorgorganisaties weten niet altijd goed hoe om te gaan met personeelsleden die gewetensbezwaren hebben tegen het uitvoeren van bepaalde handelingen. In welke mate is het geweten trouwens een veilig baken bij praktische dilemma’s in de werksituatie?
Pijn kunnen we beter verdragen als we weten waardoor het veroorzaakt wordt en als er uitzicht is op verlichting ervan. Maar wanneer wordt pijn ‘ondraaglijk’?
De laatste jaren is er extra aandacht gekomen voor veiligheid voor de patiënt rondom een
operatie. Er is vastgesteld dat er fouten gemaakt worden – soms met ernstige afloop – welke vermijdbaar zijn.
Ervaringen met een palliatieve zorg afdelingPaul Lieverse
Onder de titel Palliatieve zorg op een palliatieve zorg unit besprak ik de lessen van de afgelopen 20 jaar in ons ziekenhuis met een palliatieve zorg afdeling tijdens de Pijndagen, 24 november 2012.
Euthanasie: aantal gevallen groeit juist welPaul Lieverse
Reactie op het "Sterfgevallenonderzoek 2010". Behalve dat het aantal gevallen van euthanasie wél toeneemt, gebruikt het onderzoek misleidend optimistische woorden om de praktijk weer te geven. Dit alles ontmoedigt inspanningen op het gebied van pijnbehandeling en palliatieve zorg.
1. Meningen over mindfulness lopen uiteen
24-09-2012 | Huib de Vries
Ook in de geneeskunde rukt mindfulness op. De aan het boeddhisme ontleende therapie lijkt
effectief bij depressiviteit en is dat mogelijk ook bij pijnklachten. Wat moet een christen
ermee? Anesthesioloog Paul Lieverse: „De termen worden aangepast aan de westerse mens,
maar de inhoud blijft voluit boeddhistisch.”
Dat mindfullnes effectief is, staat voor dr. Hans Meissner als een paal boven water. Niet
alleen bij patiënten die lijden aan depressiviteit, maar ook bij mensen met verslavingen en
persoonlijkheidsstoornissen ziet hij positieve resultaten.
Bij Dimence, de ggz-organisatie in Kampen waar hij werkzaam is, heeft de therapie inmiddels
een vaste plaats verworven. De reformatorische psychiater heeft de indruk dat dit de situatie is
bij alle grote instellingen voor geestelijke gezondheidszorg. Illustratief is het
Momentonderzoek vanuit het Nijmeegse UMC St Radboud naar het effect van op
mindfulness gebaseerde cognitieve therapie bij depressiviteit, vergeleken met het resultaat van
antidepressiva of een combinatie van beide. „Instellingen uit het hele land doen eraan mee.”
Ook Meissner heeft er geen moeite mee om mindfulness aan te bevelen. „Vooral patiënten die
in de problemen raken door overmatige concentratie op hun verleden of hun toekomst zijn
erbij gebaat. Het geeft een vermindering van stress als ze hun aandacht leren richten op het
hier en nu. We weten dat stress een belangrijke oorzaak is van uitputting, depressiviteit, angst
en verslaving. Mindfulness kan de negatieve spiraal doorbreken.”
De boeddhistische oorsprong is voor de christenpsychiater geen bezwaar. „Het boeddhisme
presenteert zichzelf niet als godsdienst, maar als levenskunst. Je zou bijna zeggen: de houding
van Prediker zonder de laatste verzen. Het leven is lijden en het boeddhisme biedt
instrumenten om daarmee om te gaan.” Essentieel is voor Meissner dat vermeende
gezondheidsbevorderende aspecten van een bepaalde spiritualiteit wetenschappelijk worden
getoetst. „Bij mindfulness is dat absoluut het geval. Het is overigens geen compleet nieuwe
therapie, maar een optelsom van elementen uit al lang bestaande therapieën.”
Kritiekloos
Drs. Paul Lieverse, verbonden aan het oncologisch centrum Daniël den Hoed in Rotterdam,
staat kritischer tegenover mindfulness. Voordat hij christen werd, hield de evangelische
anesthesioloog en pijnspecialist zich bezig met transcendente meditatie en andere
meditatietechnieken uit de oosterse wereld. De modekreet ”Be mindful” herinnert hem aan
zijn goeroe van destijds: de man die transcendente meditatie in het Westen bekend maakte.
„Zijn lijfspreuk was: ”Be happy”. Enerzijds moest je diepere lagen van je bewustzijn
aanboren, anderzijds ongevoelig raken voor het lijden in je of om je heen. In de periode
2. waarin ik de Bijbel ging lezen, pleegde een vriend van me zelfmoord. Toen ik daarvan op de
hoogte werd gesteld, klonk in mijn hoofd het stemmetje: ”Be happy”. Dat vond ik een
vreemde reactie.”
Voor Lieverse is mindfulness niet los te maken van de boeddhistische oorsprong. „Dat zeg ik
ook op grond van wat ik lees in artikelen en boeken van bekende pleitbezorgers. De termen
worden aangepast aan de westerse mens, maar de inhoud van mindfulness blijft voluit
boeddhistisch. Dat geven deze mensen zelf ook aan. Het verbaast mij dat een toenemend
aantal christentherapeuten mindfulness zo kritiekloos accepteert.”
Actief strijden
De Rotterdamse anesthesioloog, voorzitter van de Christian Medical Fellowship, acht het wel
mogelijk dat bepaalde onderdelen uit oosterse denk- en geneeswijzen toepasbaar zijn. Ook
binnen zijn eigen specialisme: het bestrijden van chronische pijn. „Het is te kort door de bocht
om alles wat in oosterse landen aan therapieën is ontstaan, af te wijzen.”
Eenstemmigheid bestaat er in ieder geval over de opvatting dat chronische pijn kan verergeren
door verkeerde gedachten. „Bijvoorbeeld de gedachte dat je met pijn niet kunt leven of nooit
gelukkig kunt zijn. Die denkwijze leidt tot een soort passiviteit, met lichamelijke gevolgen die
de pijn doen toenemen. Er zijn effectieve therapieën ontwikkeld om deze vicieuze cirkel te
doorbreken.”
Voor Lieverse wordt een grens gepasseerd met meditatietechnieken die zijn gericht op
acceptatie van pijn, zonder er iets van te vinden. „Als christen moet ik juist wel iets vinden
van pijn, moeite en onrecht. We zijn niet geroepen de hemel op aarde te realiseren, maar
mogen wel actief strijden tegen de gevolgen van de zonde. Mindfulness is onlosmakelijk
verbonden aan de boeddhistische overtuiging dat we onszelf door meditatie onaantastbaar
kunnen maken voor het lijden.”
Vlees
Meissner kan zich meer vinden in het standpunt van Augustinus, dat het goede uit andere
religieuze tradities ook door christenen mag worden toegepast. „De Israëlieten gebruikten het
goud van de Egyptenaren voor de bouw van de tabernakel. Paulus had er geen moeite mee om
aan de afgoden geofferd vlees te eten. Goud blijft goud en vlees blijft vlees. Het gaat pas mis
als je de offerdíénst aanvaardt, maar dat kan op elk terrein. Hoeveel mensen zijn er niet die
hun verstand tot hun god maken?”
Met de door studentenpastor Philip Troost ontwikkelde cursus ”Mindfulness in Christus”
heeft de reformatorische psychiater weinig. „Je hoeft het goud van de Egyptenaren niet op te
poetsen. Wees gewoon open over de boeddhistische oorsprong van mindfulness. Waarom zou
het boeddhisme geen elementen mogen bevatten die binnen de psychiatrie zinvol zijn? Door
daar gebruik van te maken, word je echt niet boeddhistisch. Opmerkzaamheid voor het heden
past volgens mij beter bij een christelijke levensstijl dan het gejaag en gejakker waarin we als
westerlingen zijn beland. Veel christenen zijn zelfs niet meer in staat zich te concentreren op
de preek. Prima als dat door een cursus mindfullnes weer beter lukt.”
3. Bij vol bewustzijn
‘Uitvinder’ van mindfulness is de moleculair bioloog Jon Kabat-Zinn (1944), oud-hoogleraar
aan de faculteit geneeskunde van de universiteit van Massachusetts.
Daar ontwikkelde hij ”mindfulness-based stress reduction”, gebaseerd op boeddhistische
meditatietechnieken. Kern van mindfulness is gerichte concentratie op het hier en nu. Door je
gedachten niet mee te laten slepen door negatieve ervaringen uit het verleden of angst voor de
toekomst, voorkom je sombere gedachten. Of stress vanwege pijn. Er is verschil tussen pijn
en lijden, stelt psychiater en mindfulnesstrainer David Dewulf. „Pijn is er, lijden denken we
erbij.”
In de achterliggende jaren groeide mindfulness uit tot een ware hype. Door het hele land kan
de basiscursus worden gevolgd. Die bestaat uit acht wekelijkse lessen van twee en een
halfuur, dagelijkse meditatieoefeningen thuis en een afsluitende stiltedag. Belangrijk is
volgens de pleitbezorgers van mindfulness dat ”aandachtig leven” een tweede natuur wordt.
Dan komt er balans in het bestaan, stelt Ted van Rijt, directeur van het Han Fortmann
Centrum voor Mindfulness.
Boeddha in westerse geneeskunde
Steeds meer ziekenhuizen en specialisten integreren mindfulness in het therapeutisch aanbod.
Een mix van cognitieve gedragstherapie en mindfulness wordt aangeboden onder de naam
mindfulness-based cognitieve therapie. Die lijkt goed te werken bij ernstige vormen van
depressiviteit. In Nederland doet hoogleraar psychiatrie Anne Speckens, verbonden aan het
Nijmeegse UMC St Radboud, onderzoek naar de effectiviteit van deze behandeling. Ze geeft
leiding aan het Radboud Universitair Centrum voor Mindfulness, een nationaal
expertisecentrum waar onder meer de tweejarige postacademische opleiding tot
mindfulnesstrainer kan worden gevolgd. Ook worden cursussen voor artsen aangeboden, om
hun te leren omgaan met stress. Als het aan voormalig kinderchirurg René van Severijnen ligt,
wordt een cursus mindfulness onderdeel van de opleiding geneeskunde.
Er klinken ook tegenstemmen. Volgens prof. Joop de Jong, hoogleraar culturele en
internationale psychiatrie, laten boeddhistische opvattingen zich niet zomaar transplanteren
naar de westerse geneeskunde. Bovendien ontbreekt een duidelijke definitie van mindfulness.
Dat maakt onderzoek ernaar tot een hachelijke bezigheid.
Ook psycholoog Frits Winter, een toonaangevend pijnspecialist, plaatst vraagtekens bij het
onderzoek naar mindfulness. „Meet je het slagen van een indoctrinatieproces, of een
geloofsontwikkeling?” De opvatting dat pijn niet moet worden bestreden maar aanvaard, wijst
hij af. „Strijden tegen pijn is zinvol en succesvol, mits de strijd op de goede wijze wordt
gevoerd.”
Hersenverandering door meditatie
4. Onlangs verscheen een Nederlandse vertaling van ”Buddha’s Brain; The practical
neuroscience of happines, love & wisdom”.
Het is nu in 22 talen verkrijgbaar. Hier verscheen het onder de titel ”Boeddha’s brein. Hoe
mindfulness je hersens en je leven kan veranderen”. Auteurs zijn de neuropsycholoog en
meditatieleraar Rick Hanson en neuroloog Richard Mendius, oprichters van het Wellspring
Institute for Neuroscience and Contemplative Wisdom in de VS.
Met het spraakmakende boek proberen ze de lezer ervan te overtuigen dat boeddhistische
meditatie het brein in positieve zin kan veranderen. Zelfvertrouwen, compassie en
levensvreugde nemen toe, getob, boosheid en verdriet nemen af. Ze ondersteunen hun betoog
met bevindingen uit het moderne hersenonderzoek. Hersenen en geest vormen een
geïntegreerd systeem, houdt Hanson zijn lezers voor. „Daarom kun je je geest gebruiken om
je hersenen te veranderen, en daar kan je geest –en iedereen met wie je in aanraking komt–
baat bij hebben.”
De ideale levenshouding bestaat voor Hanson uit „de wens in voorspoed te leven en vrucht te
dragen als één menselijk dier onder zes miljard. Om gezond en sterk te zijn en nog vele jaren
te leven. Om zorgzaam, en vriendelijk te zijn. Om te ontwaken en in stralend, ruimtelijk,
liefdevol bewustzijn te verblijven. Om zich beschermd en ondersteund te weten. Om gelukkig
en in rust te zijn, sereen en vervuld.”