4. Prizmi Fjala “prizem” vjen
nga greqishtja. Ai gjen perdorim te
gjere edhe ne fizike. Ai mund te
jete trekendor, katerkendor,
pesekendor etj ne varesi te formes
se bazes. Prizem i drejte quhet ai
prizem, brinjet anesore te se
cilit jane pingule me bazat. Ai
quhet i rregullt, nese baza e
tij eshte nje shumekendesh i rregul
lt.
Siperfaqja e
tij anesore eshte shuma e
siperfaqeve te faqeve te tij anesore.
Perjashtim ben siperfaqja anesore e
prizmit te drejte, e cila gjendet me
prodhimin e perimetrit te bazes me
brinjen anesore te tij
5. · Piramida
Kane qene konstruksionet me te
medhaja mbi toke, per mijera vjet.
Ajo eshte nje shumefaqesh,, nje faqe e te
cilit eshte shumekendesh i cfaredoshem, n
dersa faqet e tjera jane trekendesha me
kulm te perbashket. Piramida mund te
jete trekendore, katerkendore, pesekendore
etj, nese baza e saj mund te
jete perktesisht trekendesh, katerkendesh,
pesekendesh etj. Piramida quhet e
rregullt, nese baza e
saj eshte shumekendesh i rregullt dhe larte
sia e saj bie ne qendren e bazes.
Siperfaqja anesore e
piramides eshte shuma e
siperfaqeve te faqeve anesore.
Perjashtim ben piramida e
rregullt, siperfaqja anesore e se
ciles gjendet me gjysmen e
prodhimit te perimetrit te bazes me
apotemen.
6. · CilindriCilindri rrethor i drejte, ose
thjesht cilinder, perftohet nga rrotullimi i n
je drejtkendeshi mbi njeren brinje te vet.
Brinja rreth teciles kryhet rrotullimi, quhet
bosht i cilindrit. Bazat e cilindrit jane dy
rrathe te
barabarte, ndersa lartesi quajme largesen n
dermjet planeve te bazave te tij. Duke
prere siperfaqen anesore te cilindrit me
plane paralele me bazat e
tij, perftohen rrathe te barabarte.
Nderprerja e cilindrit me nje plan
qe kalon nga boshti i tij eshte drejtkendesh.
Siperfaqja anesore gjendet me
prodhimin e perimetrit te bazes me
lartesine. Sa=2πR2.
Siperfaqja e pergjithshme eshte
Sp=2πR(R+l).
7. ·Koni
Kon
quhet trup i kufizuar nga nje siperfaqe kon
ike, qe ndodhet nga njera ane e
kulmit dhe nga nje plan i cili pret te
gjitha perftueset. Prerja plane quhet baze e
konit. Pika S quhet kulm i konit. Lartesia e
konit quhet largesa e pikes S nga baza.
Koni me
baze rreth dhe lartesi qe kalon nga qendra
e bazes quhet kon i drejte rrethor. Ai
perftohet nga rrotullimi i nje trekendeshi k
endrejte rreth njerit katet te tij.
Siperfaqja anesore e konit gjendet me
formulen Sa=πRl dhe siperfaqja e
pergjithshme Sp=πR(l+R).
