1. Maliyetler

2. İktisatçı ve Muhasebeci Açısından
Firmaya Bakış
GELİR
Toplam
Fırsat
Maliyeti
Bir İktisatçının
Firmaya Bakışı
Bir Muhasebecinin
Firmaya Bakışı
GELİR
Muhasebe
Karı
Zımni(örtük)
Maliyet
Açık
Maliyet
Açık
Maliyet
Muhasebe
Karı

3. AÇIK MALİYETLER: Her türlü üretim faktörüne yapılan ödemeler
ÖRTÜK MALİYETLER: Gerçekte ödeme yapılmayan ancak fırsat maliyeti
olan maliyetlerdir
Muhasebe Karı: Toplam Hasılat-Açık Maliyetler
Ekonomik Kar=Toplam Hasılat-(Açık + Örtük Maliyetler)
Kısa dönem firmanın girdi üzerinde kımi uyum sağlayabildiği dönemdir. Firma emek
miktarını değiştirebilir ama sermaye miktarını değiştiremez.
Uzun dönem firmanın tüm faktörlerin miktarını değiştirebildiği dönemdir.
• Toplam Maliyet (TC) : Sabit maliyet ve değişir maliyetlerin toplamıdır.
Üretim için yapılan masrafların tamamıdır.
• Sabit Maliyet (FC) : Üretim miktarının değişmesine bağlı olmayan
masraflardır.
• Değişir Maliyet (VC) : Üretim miktarına göre değişen masraflardır.

4. Kısa Dönem Maliyetler
• Ortalama ve Marjinal Maliyetler
– Marjinal Maliyet
– Ortalama Maliyetler
• Ortalama Sabit Maliyet (AFC)
• Ortalama Değişir Maliyet (AVC)
• Ortalama (toplam) Maliyet (AC)
Q
TVC
MC



Q
TC
AC 
Q
TFC
AFC 
Q
TVC
AVC 
Q
TC
MC




5. Q P FC VC TC MC TR MR KAR ATC AVC AFC
0 5 10 0 10 - - - -10 - - -
1 5 10 5 15 5 5 5 -10 15,0 5,0 10,0
2 5 10 8 18 3 10 5 -8 9,0 4,0 5,0
3 5 10 10 20 2 15 5 -5 6,7 3,3 3,3
4 5 10 11 21 1 20 5 -1 5,3 2,8 2,5
5 5 10 13 23 2 25 5 2 4,6 2,6 2,0
6 5 10 16 26 3 30 5 4 4,3 2,7 1,7
7 5 10 20 30 4 35 5 5 4,3 2,9 1,4
8 5 10 25 35 5 40 5 5 4,4 3,1 1,3
9 5 10 31 41 6 45 5 4 4,6 3,4 1,1
10 5 10 38 48 7 50 5 2 4,8 3,8 1,0
11 5 10 46 56 8 55 5 -1 5,1 4,2 0,9
12 5 10 55 65 9 60 5 -5 5,4 4,6 0,8

6. 0
10
20
30
40
50
60
70
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
FC VC TC TR

7. 0
2
4
6
8
10
12
14
16
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
MC ATC AVC AFC

8. 0
20
40
60
80
100
0 1 2 3 4 5 6 7 8
TFC
Output
(Q)
0
1
2
3
4
5
6
7
TFC
(TL)
12
12
12
12
12
12
12
12
TOPLAM SABİT MALİYET TFC
TOPLAM MALİYET TC=C

9. 0
20
40
60
80
100
0 1 2 3 4 5 6 7 8
TVC
TFC
Output
(Q)
0
1
2
3
4
5
6
7
TFC
(TL)
12
12
12
12
12
12
12
12
TVC
(TL)
0
10
16
21
28
40
60
91
TC
(TL)
12
22
28
33
40
52
72
103
Toplam Maliyet=TC=C

10. 0
20
40
60
80
100
0 1 2 3 4 5 6 7 8
TVC
TFC
Azalan marjinal verimler
noktası
Bükülme (Eyer) Noktası

11. Q VC FC TC MC AVC AFC ATC
0 0 96 96 - - 96 -
1 40 96 136 40 40 96 136
2 60 96 156 20 30 48 78
3 72 96 168 12 24 32 56
4 80 96 176 8 20 24 44
5 96 96 192 16 19 19 38
6 120 96 216 24 20 16 36
7 160 96 256 40 23 14 37
8 224 96 320 64 28 12 40
9 312 96 408 88 35 11 45
ÜRETİM VE MALİYETLER

12. 0
40
60 72 80
96
120
160
224
312
0
50
100
150
200
250
300
350
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
VC
VC: DEĞİŞİR MALİYETLER
0
40
60 72 80
96
120
160
224
312
0
50
100
150
200
250
300
350
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
VC
Q=4
Bükülme
noktası

13. Toplam Değişir Maliyet Eğrisi
MC

14. Avusturalya'nın "oyuncak ayısı" diye alınan KOALA
okaliptus ağacının çatalına kıvrılarak tam 18 saat uyurlar.
Yani başka bir değişle günlerinin dörtte üçlük kısmını uyuyarak, kalan
dörtte birlik kısmını da mümkün olduğunda hareket etmeden ve ağır
davranarak geçirirler.
Keseli ayı kualanın üremesi de ağır ağırdır. Genellike yalnız yaşayan
kualalar iki yılda tek bir yavru doğurur
BAMBU yiyen PANDA

15. 0
20
40
60
80
100
0 1 2 3 4 5 6 7 8
TC
TVC
TFC
Azalan marjinal verimler
noktası
Bükülme-Eyer noktası
Output
(Q)
0
1
2
3
4
5
6
7
TFC
(TL)
12
12
12
12
12
12
12
12
TVC
(TL)
0
10
16
21
28
40
60
91
TC
(TL)
12
22
28
33
40
52
72
103

16. 0
20
40
60
80
100
120
0 1 2 3 4 5 6 7
TC
Marjinal maliyetlerin türetilmesi
Q TC MC
0 12
1 22
2 28
3 33
4 40
5 52
6 72
7 103
10
6
5
7
12
20
31
Q
Maliyetler (TL)
TC = 12
Q = 1

17. 0
20
40
60
80
100
120
0 1 2 3 4 5 6 7
TC
MC
Azalan verimler
noktası
Q
Maliyetler (TL) Marjinal maliyetlerin türetilmesi
Q TC MC
0 12
1 22
2 28
3 33
4 40
5 52
6 72
7 103
10
6
5
7
12
20
31



18. Output (Q)
Maliyetler(TL)
AFC
AVC
MC
b
AC
c
a
Ortalama ve marjinal maliyetler

19. Output (Q)
MaliyetlerTL
MC AC
a
Ortalama ve Marjinal Maliyetler
MC<AC
MC>AC
Q0
MC=AC
MC<AC

20. Üretim miktarına bağlı olmayan maliyetler aşağıdakilerden hangisidir?
A) Açık maliyetler
B) Örtük maliyetler
C) Değişken maliyetler
D) Sabit maliyetler
E) Marjinal maliyet
D) Sabit maliyet
Marjinal maliyet eğrisi ile ortalama değişir maliyet eğrisinin kesiştiği
noktada aşağıdakilerden hangisi geçerlidir?
A) MC maksimumdur
B) MC minimumdur
C) AVC minimumdur
D) AVC maksimumdur
E) MC sıfıra eşittir
C) AVC minimumdur

21. KPSS-2009
Ortalama maliyet eğrisinin minimuma indiği üretim düzeyinde aşağıdaki
eşitlikten hangisi doğrudur?
A) Ortalama değişken maliyet=Sabit maliyet
B) Marjinal maliyet=Ortalama değişken maliyet
C) Marjinal maliyet=Ortalama toplam maliyet
D) Ortalama toplam maliyet=Ortalama sabit maliyet
E) Ürün fiyatı=Ortalama değişken maliyet
C) Marjinal maliyet=Ortalama toplam maliyet
X malı üreten bir firma 100 birim sattığında 1000 TL toplam gelir elde
ediyor iken, satış miktarını 120 birime çıkarttığında 1200 TL gelir elde
ediyorsa firmanın marjinal geliri kaç TL’dir?
A) 15
B) 25
C) 20
D) 30
E) 10
E) 10

22. Output0
maliyetler
SRACArtan
Verim
Sabit
Verim Azalan Verim
Kısa dönem ortalama maliyet eğrisi
İşbölümü
Uzmanlaşma
Firma büyüdükçe
Koordinasyon-iletişim-
uyum sorunları
Pozitif içsel
ekonomileri Sabit
maliyetler
Negatif içsel
ekonomileri

23. ZIRAAT BANKASI -2007
114. Kısa dönemde ortalama değişken maliyet eğri-sinin U biçiminde olmasının
nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ölçeğe göre artan getiri durumu
B) Ölçeğe göre azalan getiri durumu
C) Firmanın üretim teknolojisini değiştirememek gibi bir kısıtının olması
D) Değişken faktörün marjinal veriminin önce artıp sonra da azalması
E) Önce ölçeğe göre artan getirinin, sonra da ölçeğe göre azalan getirinin geçerli
olması
D) Değişken faktörün marjinal veriminin önce artıp sonra da azalması

24. ÖLÇEĞE GÖRE GETİRİNİN ARTAN-AZALAN-SABİT OLMASININ
NEDENLERİ
İÇSEL NEDENLER (İÇSEL EKONOMİLER)
İşbölümü, Uzmanlaşma, Deneyim, organizasyon
İçsel nedenler üretimi artırıyor ve maliyetleri azaltıyorsa POZİTİF içsellik vardır.
İçsel nedenler üretim artış hızını yavaşlatıyor (üretimi azaltıyorsa) ve maliyetleri
artırıyorsa Negatif içsellik vardır
DIŞSAL NEDENLER (DIŞSAL EKONOMİLER)
Firmanın bulunduğu sektör-endüstri büyürken
Üretim artırıyor ve maliyetleri azaltıyorsa POZİTİF dışsallık vardır.
üretim artış hızını yavaşlatıyor (üretimi azaltıyorsa) ve maliyetleri artıyorsa Negatif
Dışsallık vardır

25. Tekstilde dünya markası olan ve birçok ünlü firmaya ürün satmayı başaran bir Türk firması olan
Sanko Tekstilde amiral gemisi değişiyor. Sanko Holding son yıllarda yaptığı yatırımlarla
tekstilden, ağır sanayiye doğru hamle yapıyor. Sanko Holding Başkanı Abdülkadir Konukoğlu,
holding olarak ağır sanayiye doğru yavaş yavaş kaymayı düşündüklerini söyledi.

26. 1,000
10,000
Copyright © 2004 South-Western
Q
LAC
Pozitif
Ölçek ekonomisi
ATC
ATC ATC
Negatif ölçek
ekonomisi
Sabit getiri
UZUN DÖNEM ORTALAMA MALİYET EĞRİSİ
2,000
14,000
2,00

27. LAC
LMC
C
Q
AC1
SMC1
AC2
SMC2
AC3
SMC3
Q1 Q2 Q1
LMC<LAC
UZUN DÖNEM VE KISA DÖNEM MALİYETLER
• LAC: Zarf Eğrisi,
• Planlama Eğrisi
• U şeklindedir
a
b
c

28. KPSS-2006
Uzun dönem ortalama maliyet eğrisinin negatif eğimli olduğu durumda
aşağıdaki eşitlikten hangisi doğrudur?
A) Pozitif alan ekonomileri vardır
B) Öğrenme etkisinden kaynaklanan maliyet azalışı vardır
C) Uzun dönem marjinal maliyet, ortalama maliyetten büyüktür
D) Uzun dönem marjinal maliyet, ortalama maliyetten küçüktür
E) Negatif alan ekonomileri vardır
D) Uzun dönem marjinal maliyet, ortalama maliyetten küçüktür
KPSS-2008
12. Geniş bir üretim aralığında ölçeğe göre artan getiriye sahip bir
firmanın, uzun dönem ortalama maliyetleri bu aralıkta nasıl değişir?
A) Önce minimum bir değere kadar azalır, sonra artar
B) Önce maksimum bir değere kadar artar, sonra azalır
C) Sabit kalır
D) Azalır
E) Artar
D) Azalır

29. KPSS-2008
13. Belirli bir üretim düzeyinde, ortalama maliyetlerin marjinal
maliyetlerden fazla olduğu bir durumda ortalama maliyetler nasıl
değişir?
A) Artar
B) Sabit kalır
C) Azalır
D) Sıfır olur
E) Çıktı büyüklüğüne bağlı olarak artar ya da azalır
C) Azalır
8. Ortalama toplam maliyet eğrisinin minimuma indiği üretim düzeyinde
aşağıdaki eşitliklerden hangisi doğrudur?
A) Ortalama değişken maliyet = Sabit maliyet
B) Marjinal maliyet = Ortalama değişken maliyet
C) Marjinal maliyet = Ortalama toplam maliyet
D) Ortalama toplam maliyet = Ortalama sabit maliyet
E) Ürün fiyatı = Ortalama değişken maliyet
C) Marjinal maliyet = Ortalama toplam maliyet

30. LAVC2
Maliyetler
TL
Q
LAVC1
LAVC3
DIŞSAL EKONOMİLER VE UZUN DÖNEM ORTALAMA MALİYET -LAVC
Dışsal Pozitif Ekonomiler
Dışsal Negatif Ekonomiler
0
POZİTİF DIŞSAL
EKONOMİLER
ORTALAMA MALİYETİ
AŞAĞIYA KAYDIRIR
NEGATİF DIŞSAL
EKONOMİLER
ORTALAMA MALİYETİ
YUKARI KAYDIRIR

31. -
Output0
Maliyetler,Fiyat
LRAC = LRMC
Ölçeğe Göre Sabit Getiri
Uzun Dönem Ortalama, Marjinal
Maliyetler ve Arz Eğrileri
S=Arz
Q  AC ve P sabit

32. Uzun Dönem Ortalama Maliyet ve Arz Eğrisi
Output0
Maliyetler,Fiyat
LRAC
Pozitif Ölçek Ekonomileri
Q  AC  P 
S=Arz

33. Output0
Maliyetler,Fiyat
LRAC
Negatif Ekonomiler
Uzun Dönem Ortalama Maliyet ve Arz Eğrisi
S=Arz
Q  AC   P

34. KPSS-2006
Artan maliyetli bir endüstride uzun dönem arz eğrisi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
doğrudur?
A) Pozitif eğimlidir
B) Negatif eğimlidir
C) Eğrinin eğimi talep esnekliğine bağlı olarak değişir
D) Esnekliği sonsuzdur
E) Esnekliği sıfırdır
A) Pozitif eğimlidir
KPSS-2008
Belli bir üretim düzeyinde ortalama maliyetlerin marjinal maliyetlerden fazla
olduğu bir durumda ortalama maliyet eğrisi nasıl değişir?
A) Artar
B) Sabit kalır
C) Azalır
D) Sıfır olur
E) Çıktı büyüklüğüne bağlı olarakartar yada azalır
C) Azalır

35. KPSS-2002
Değişir maliyet eğrisi DM=23+Q+7Q2 ise marjinal maliyet
eğrisi nasıldır?
A) Negatif eğimlidir
B) U biçimindedir
C) Yatay
D) Doğrusal
E) Dikey
D) Doğrusaldır
Q141
dQ
dDM
MC 
MC Q
1 0
15 1
29 2
43 3
57 4
71 5
85 6
99 7

36. Toplam maliyet eğrisinde 100 birim mal üreten firmanın
değişken maliyeti kaç TL’dir?
A) 10
B) 20
C) 30
D) 40
E) 50
B) 20
Gerçekte ödeme yapılmayan, ancak alternatiften vazgeçilmesi
nedeniyle oluşan maliyet unsuruna ne ad verilir?
A) Reel maliyet
B) Açık maliyet
C) Örtük maliyet
D) Muhasebe maliyeti
E) Ekonomik maliyet
C) Örtük maliyet

37. Üretim miktarına bağlı olmayan maliyetler aşağıdakilerden hangisidir?
A) Açık maliyetler B) Örtük maliyetler
C) Değişken maliyetler D) Sabit maliyetler
E) Marjinal maliyet
D) Sabit maliyet
Marjinal maliyet eğrisi ile ortalama
değişir maliyet eğrisinin kesiştiği
noktada aşağıdakilerden hangisi geçerlidir?
A) MC maksimumdur
B) MC minimumdur
C) AVC minimumdur
D) AVC maksimumdur
E) MC sıfıra eşittir
C) AVC minimumdur
MC AVC
a
MC=AVC

38. KİK-2006
83. Minimum etkin ölçeği tam olarak tanımlayan ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) Firmanın bir kâr elde edebildiği en düşük üretim düzeyidir.
B) Firmanın faaliyet gösterebileceği en düşük üretim düzeyidir.
C) Ortalama maliyet eğrisinin negatif eğimli olduğu en düşük üretim düzeyidir.
D) Ortalama maliyet eğrisinin talep eğrisini kestiği en düşük üretim düzeyidir.
E) Ortalama maliyetin minimum olduğu en düşük üretim düzeyidir.
E) Ortalama maliyetin minimum olduğu en düşük üretim düzeyidir.
SAYIŞTAY-2008-MİKRO
121. Bir firma üretimini artırmak amacıyla daha fazla emek istihdam
ederek aşağıdaki maliyetlerden hangisini daima düşürebilir?
A) Marjinal maliyet
B) Ortalama değişken maliyet
C) Ortalama toplam maliyet
D) Ortalama sabit maliyet
E) Toplam maliyet
D) Ortalama sabit maliyet

39. MALİYE BAKANLIĞI MALİ HİZ. UZM. YRD. / 2008
13. Firmanın ürettiği çıktı miktarı arttıkça ortalama değişken maliyeti de
artıyorsa firmanın maliyetleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?
A) Ortalama sabit maliyet artar
B) Ortalama toplam maliyet düşer
C) Marjinal maliyet düşer
D) Marjinal maliyet, ortalama değişken maliyetten daha az olur
E) Marjinal maliyet, ortalama değişken maliyetten büyüktür
E) Marjinal maliyet, ortalama değişken maliyetten büyüktür
2008 KAYMAKAMLIK
134. Uzun dönem ortalama maliyet eğrisinin başlangıçta üretim arttıkça
azalmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Artan marjinal getiriler
B) Azalan ortalama sabit maliyetler
C) Sabit marjinal maliyetler
D) Ölçek ekonomileri
E) Ölçeğe göre sabit getiri
D) Ölçek ekonomileri

40. 2006 KAYMAKAMLIK
120. Bir firma için y= LaKb şeklinde bir üretim fonksiyonu geçerlidir.
Buna göre, hangi durumda firmanın uzun dönem ortalama maliyet eğrisi
yatay olur?
A) a+b=0 olduğunda
B) a+b=1 olduğunda
C) L=K olduğunda
D) Orijinden geçen bir eşürün eğrisi varsa
E) y>0 olduğunda
B) a+b=1 olduğunda
SAYIŞTAY-2006
120. Marjinal maliyetin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir birim daha fazla emek istihdam etmenin toplam maliyette yaratacağı
değişmedir.
B) Bir birim daha fazla sermaye istihdam etmenin toplam maliyette yaratacağı
değişmedir.
C) Bir birim daha fazla çıktı üretmenin toplam maliyette yarattığı değişmedir.
D) Toplam maliyetin toplam çıktı miktarına oranıdır.
E) Toplam çıktı miktarının toplam maliyete oranıdır.
C) Bir birim daha fazla çıktı üretmenin toplam maliyette yarattığı değişmedir.

41. KPSS 2009
8. Ortalama toplam maliyet eğrisinin minimuma indiği üretim
düzeyinde aşağıdaki eşitliklerden hangisi doğrudur?
A) Ortalama değişken maliyet = Sabit maliyet
B) Marjinal maliyet = Ortalama değişken maliyet
C) Marjinal maliyet = Ortalama toplam maliyet
D) Ortalama toplam maliyet = Ortalama sabit maliyet
E) Ürün fiyatı = Ortalama değişken maliyet
C) Marjinal maliyet = Ortalama toplam maliyet
KİK 2009
84. Gerçekleştirilen üretim düzeyi, kâr maksimizasyonunu sağlayan üretim
düzeyinden düşükse ilave 1 birim üretim yapılmasının etkisi ne olur?
A) Kârı azaltır.
B) Toplam maliyeti, toplam hasılatı artırdığından daha çok artırır.
C) Toplam hasılatı, toplam maliyeti artırdığından daha çok artırır.
D) Toplam maliyeti artırmadan toplam hasılatı artırır.
E) Kârı azaltabilir veya artırabilir.
C) Toplam hasılatı, toplam maliyeti artırdığından daha çok artırır.

42. KİK 2009
83. Aşağıdakilerin hangisi artan maliyetli bir endüstride
üretimdeki bir genişlemenin sonucu olarak ortaya çıkar?
A) Girdilere olan talep artar ancak girdi fiyatları sabit kalır.
B) Girdilere olan talep artar ve buna bağlı olarak girdi fiyatları da artar.
C) Girdilere olan talep önce azalır, sonra artar ve dolayısıyla girdi fiyatları
üzerindeki net etki belirsizolur.
D) Girdilere olan talep azalır ancak girdi fiyatlarısabit kalır.
E) Girdilere olan talep artsa da girdi fiyatları azalır.
B) Girdilere olan talep artar ve buna bağlı olarak girdi fiyatları da artar.

43. KAYMAKAMLIK 2010
133. Bir firmanın uzun dönem ortalama maliyet eğrisi U şeklinde
olduğunda, bu eğrinin minimum etkin ölçek noktasına kadar azalıyor
olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ölçek ekonomileri
B) Ölçeğe göre azalan getiri
C) Azalan ortalama sabit maliyetler
D) Üretim sürecinde batık maliyetlerin olmaması
E) Sabit marjinal maliyetler
A) Ölçek ekonomileri