1. Evolucioni I tyre

2.  Rrota është një pllakë në formë rrethi me një bosht që i
mundëson lëvizjen rreth tij dhe që vendoset në një
mekanizëm për ta vënë në lëvizje një aparat, mekanizëm
apo makinë.
 Shpikja e rrotës merret si shpikja më e rëndësishme që ka
bërë njeriu. Rrota duket të jetë shpikur diku rreth viteve
3000 para erës sonë.
 Asnje nuk e di kush, ku dhe kur është përdorur për herë të
parë, mirëpo dihet që është ndër shpikjet më të
rëndësishme të njeriut. Është e mundur që si ide të ketë
gjetur zbatim më parë si pjatë përpara se të vendosej në
ndonjë karrocë që ka shkaktuar revolucion në transport.

3. Popujt shumere ndertonin karro dhe u
vinin rrota prej druri qe te mbartnin
ushqime per te bere tregti me fshatrat e
tjere.
Greket e lashte perdornin kocite me rrota
per te shkuar ne lufte. Ata u vune rreze
rrotave qe ti benin me te lehta e me te
shpejta dhe u vune rrathe druri qe rrotat te
jetonin me gjate.
Rreth 250 vjet me pare njerezit ne Europe
udhetonin mbi karroca qe I terhiqnin kuajt.
Rruget ishin me gropa, prandaj ushetimi
nuk ishte I rehatshem.
Pajtonen kane qene lloji I pare I transportit
publik. Cdo afro 20 km ata ndalonin ne nje
bujtine per te nderruar kuajt.
Revolucioni I rrotes

4. Biçikleta u shpik nga fundi i shekullit te 18-te. Qe nga ajo kohe e deri me sot, perdorimi dhe
mekanizmi i saj ka ndryshuar vazhdimisht. Biçikleta qe perdoret ne ditet tona eshte vazhdim i asaj
te permiresuar nga De Sevriak qe me 1770.
Biçikleta e pare, perbehej nga dy rrota te mberthyera midis tyre me nje drushte transversal. Ai
mbante ne duar nje lloj timoni. Lartesia e biçikletes, e ndertuar krejt prej lende druri, ishte e tille,
qe e lejonte çiklistin t’i bente levizjet me ane te kembeve. Keto preknin ritmikisht token dhe
shtynin biçikleten. Me vone Kilkpatrik Mak Milan e permiresoi biçikleten, sidomos me dy leva,
vendosi nje ndenjese me te pershtatshme dhe perdori lende me te lehta per ndertimin e saj.
Permiresime te dukshme i kane bere biçikletes mekaniket Zhan Lak dhe Pier Misho. Ata vendosen
pedalet dhe rroten e pare te zmadhuar. Pedalet e fiksuara ne rroten e pare, me diameter 1,65
metra.Ne vitin 1875, mekaniku Zhorzh Zhyran u njoh si shpikes i biçikletes moderne me rrota te
barabarta, zinxhir dhe frena.

5. Koncepti i trenit nuk ka lindur me revolucionin industrial. Tashmë në shekujt e
mëparshëm, që do të thotë romake primitiv si trenat janë përdorur në miniera: ata
ishin të përbërë nga trenat kamionëve të shkurtër lidhur me zinxhirë së bashku. në
vitin 1869, trenat me avull udhëtuan 2859 kilometra në vetëm 4 ditë, dhe kalojnë
Shtetet e Bashkuara nga San Francisko në Nju Jork.
Në më pak se 30 vjet, tren mori një rol të rëndësishëm në shoqëri industriale:
transportimi masiv i mallrave të lejuara për të zgjeruar rrethin e tregtisë, të
transportit të shpejtë të personave të lejuar për njerëzit e biznesit më të mirë
aktivitetet e tyre në rajon.

7. Gjeneratorët e parë
 Një kompleks i
mullinjve të ujit, i
ndërtuar nga
romakët afër Arles
në Francën jugore
është Gjeneratori i
parë në Botë. Ky
gjenerator
përbëhet nga 16
rrota me ujë, që
japin fuqi të
mjaftueshme për
të lëvizur 32 gurë
për bluarje të
drithërave.
 Motori me avull është një
makinë që energjinë e
avujt të ujit që prodhohet
në bojler e konverton
në pune mekanike
 I pari motor industrial me
avull që ka punuar në
praktikë është ndërtua nga
shpikësi Thomas
Newcomen në
Tipton, Staffordshire në
vitin 1712. Kjo makinë ka
thithur ujin nga miniera
Colliery Conevgre për rreth
30 vjet.
Motorri me avull

8. Gjate mijra vjteve tregtaret arab kane ndertuar anije te vogla per te mbajtur mallrat. Ato
kishin vela trekendeshe, qe mund te rrotulloheshin per ta kapur eren dhe te lundronin
ne cfardo drejtimi.
Ne vitin 1800 anijet e mallrave ishin me te medha dhe me te shpejta. Me direket e tyre
te gjate dhe shume vela ato mund te lundronin deri ne 64o km ne 24h.
Anijet

9. Me 1838 u shpiken anijet e para prej druri me
motorre qe punonin me avull. Avulli rrotullonte
rrotat me flete ne te dy anet dhe ato kishin vela ne
rast se ju mbaronte qymyrguri.

10.  Ne mengjesin e 17 tetorit 1903 do te
realizohej fluturimi i pare i nje avioni
qe punonte me dy elika, te cilat
viheshin ne pune nga energjia e
brendshme e nje motori me benzine.
Ky avion ishte pergatitur nga
vellezerit Uillbur dhe Orvil Rajt.
Ngjarja e rendesishme ndodhi ne
Karolinen e Veriut, ne plazhin Kiti
Houk. Ne kete fluturim Orvil Rajt
perdori avionin e quajtur ‘Flier-1’, i cili
u zhvendos nga toka me shpejtesine
6,8 km ne ore dhe fluturoi ne nje
lartesi te vogel per 12 sekonda. Nw
kete menyre lindi avioni. Ndryshimi i
tij nga makinat e meparshme te
fluturimit ishte ngritja e tij ne ajer pa
perpjekjen per t’u bere me i lehte se
ajri, si ne rastin e mongolfierave dhe
zepelinave qe mbusheshin me
hidrogjen apo gaze te tjera te lehta.

11. Keisi Mecaj