Liên hệ page để tải tài liệu https://www.facebook.com/garmentspace My Blog: http://congnghemayblog.blogspot.com/ http://congnghemay123.blogspot.com/ Từ khóa tìm kiếm tài liệu : Wash jeans garment washing and dyeing, tài liệu ngành may, purpose of washing, definition of garment washing, tài liệu cắt may, sơ mi nam nữ, thiết kế áo sơ mi nam, thiết kế quần âu, thiết kế veston nam nữ, thiết kế áo dài, chân váy đầm liền thân, zipper, dây kéo trong ngành may, tài liệu ngành may, khóa kéo răng cưa, triển khai sản xuất, jacket nam, phân loại khóa kéo, tin học ngành may, bài giảng Accumark, Gerber Accumarkt, cad/cam ngành may, tài liệu ngành may, bộ tài liệu kỹ thuật ngành may dạng đầy đủ, vật liệu may, tài liệu ngành may, tài liệu về sợi, nguyên liệu dệt, kiểu dệt vải dệt thoi, kiểu dệt vải dệt kim, chỉ may, vật liệu dựng, bộ tài liệu kỹ thuật ngành may dạng đầy đủ, tiêu chuẩn kỹ thuật áo sơ mi nam, tài liệu kỹ thuật ngành may, tài liệu ngành may, nguồn gốc vải denim, lịch sử ra đời và phát triển quần jean, Levi's, Jeans, Levi Straus, Jacob Davis và Levis Strauss, CHẤT LIỆU DENIM, cắt may quần tây nam, quy trình may áo sơ mi căn bản, quần nam không ply, thiết kế áo sơ mi nam, thiết kế áo sơ mi nam theo tài liệu kỹ thuật, tài liệu cắt may,lịch sử ra đời và phát triển quần jean, vải denim, Levis strauss cha đẻ của quần jeans. Jeans skinny, street style áo sơ mi nam, tính vải may áo quần, sơ mi nam nữ, cắt may căn bản, thiết kế quần áo, tài liệu ngành may,máy 2 kim, máy may công nghiệp, two needle sewing machine, tài liệu ngành may, thiết bị ngành may, máy móc ngành may,Tiếng anh ngành may, english for gamrment technology, anh văn chuyên ngành may, may mặc thời trang, english, picture, Nhận biết và phân biệt các loại vải, cotton, chiffon, silk, woolCÁCH MAY – QUY CÁCH LẮP RÁP – QUY

1. bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé tµi chÝnh
häc viÖn Tµi chÝnh
--------------------
PHẠM THỊ MINH TUỆ
HOµN THIÖN Tæ CHøC C¤NG T¸C KÕ TO¸N
TRONG C¸C DOANH NGHIÖP
THUéC TËP §OµN DÖT MAY VIÖT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
HÀ NỘI - 2015

2. bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o bé tµi chÝnh
häc viÖn Tµi chÝnh
--------------------
PHẠM THỊ MINH TUỆ
HOµN THIÖN Tæ CHøC C¤NG T¸C KÕ TO¸N
TRONG C¸C DOANH NGHIÖP
THUéC TËP §OµN DÖT MAY VIÖT NAM
Chuyên ngành: Kế toán
Mã số : 62.34.03.01
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học: 1. GS.TS ĐOÀN XUÂN TIÊN
2. TS NGUYỄN NGỌC SONG
HÀ NỘI - 2015

3. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản Luận án là công trình nghiên cứu độc
lập của riêng tôi. Công trình này chưa từng được sử dụng cho việc
nhận học vị nào. Các số liệu, kết quả trong Luận án là trung thực và
có nguồn gốc rõ ràng. Luận án có kế thừa kết quả nghiên cứu của
một số nghiên cứu khác, đã được thể hiện dưới dạng trích dẫn,
nguồn gốc trích dẫn được liệt kê trong mục tài liệu tham khảo.
TÁC GIẢ LUẬN ÁN
Phạm Thị Minh Tuệ

4. MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng, hình, sơ đồ
MỞ ĐẦU............................................................................................................................ 1
Chƣơng 1: LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG
DOANH NGHIỆP .......................................................................................................... 11
1.1. Ý NGHĨA, NGUYÊN TẮC, NHIỆM VỤ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ
TOÁN TRONG DOANH NGHIỆP........................................................................ 11
1.2. NỘI DUNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG DOANH NGHIỆP......... 15
1.2.1. Tổ chức bộ máy kế toán................................................................................. 15
1.2.2. Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán ............................................................... 21
1.2.3. Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán............................................................... 28
1.2.4. Tổ chức hình thức kế toán và hệ thống sổ kế toán ........................................ 30
1.2.5. Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán ................................................................. 31
1.2.6. Tổ chức kiểm tra và phân tích thông tin kế toán ........................................... 35
1.3. ĐẶC ĐIỂM TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG CÁC DOANH
NGHIỆP THUỘC TẬP ĐOÀN KINH TẾ............................................................. 38
1.3.1. Đặc điểm của Tập đoàn kinh tế ..................................................................... 38
1.3.2. Các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn kinh tế .................................................... 40
1.3.3. Tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn
kinh tế ........................................................................................................... 43
1.4. KINH NGHIỆM VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN CỦA MỘT SỐ
QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI, CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC MỘT
SỐ TẬP ĐOÀN KINH TẾ LỚN TẠI VIỆT NAM VÀ BÀI HỌC KINH
NGHIỆM CHO TẬP ĐOÀN DỆT MAY VIỆT NAM.......................................... 48
1.4.1. Kinh nghiệm của một số nƣớc trên Thế giới................................................. 48
1.4.2. Kinh nghiệm của các doanh nghiệp thuộc một số Tập đoàn kinh tế
lớn tại Việt Nam ........................................................................................... 50
1.4.3. Bài học kinh nghiệm cho tổ chức công tác kế toán trong các doanh
nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam ................................................. 55
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1........................................................................................ 57

5. Chƣơng 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG
CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TẬP ĐOÀN DỆT MAY VIỆT NAM................. 58
2.1. TỔNG QUAN VỀ NGÀNH DỆT MAY VÀ TẬP ĐOÀN DỆT MAY
VIỆT NAM.............................................................................................................. 58
2.1.1. Đặc điểm của ngành công nghiệp Dệt May Việt Nam.................................. 58
2.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của Tập đoàn Dệt May Việt Nam.............. 62
2.1.3. Đặc điểm tổ chức quản lý và hoạt động của Tập đoàn Dệt May
Việt Nam...................................................................................................... 64
2.1.4. Những ảnh hƣởng tới tổ chức công tác kế toán trong các doanh
nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam từ đặc điểm tổ chức
quản lý và hoạt động..................................................................................... 74
2.2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG CÁC
DOANH NGHIỆP THUỘC TẬP ĐOÀN DỆT MAY VIỆT NAM ...................... 77
2.2.1. Tổ chức bộ máy kế toán................................................................................. 79
2.2.2. Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán ............................................................... 93
2.2.3. Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán.............................................................101
2.2.4. Tổ chức vận dụng hình thức kế toán và sổ kế toán......................................109
2.2.5. Tổ chức hệ thống Báo cáo kế toán...............................................................112
2.2.6. Tổ chức kiểm tra và phân tích thông tin kế toán .........................................129
2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG
CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TẬP ĐOÀN DỆT MAY VIỆT NAM...........132
2.3.1. Ƣu điểm.......................................................................................................132
2.3.2. Một số hạn chế.............................................................................................135
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2......................................................................................143
Chƣơng 3: HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG
CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TẬP ĐOÀN DỆT MAY VIỆT NAM...............144
3.1. QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN TẬP ĐOÀN DỆT MAY
VIỆT NAM TỪ NAY ĐẾN NĂM 2020, TẦM NHÌN 2030 ...............................144
3.1.1. Mục tiêu cụ thể của Tập đoàn Dệt May Việt Nam giai đoạn
2016 - 2020 ...............................................................................................145
3.1.2. Định hƣớng phát triển các sản phẩm quan trọng của Tập đoàn
DMVN đến năm 2020................................................................................146

6. 3.2. YÊU CẦU CƠ BẢN HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
TRONG CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TẬP ĐOÀN DỆT MAY
VIỆT NAM............................................................................................................148
3.3. NỘI DUNG CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC
KẾ TOÁN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TẬP ĐOÀN DỆT
MAY VIỆT NAM .................................................................................................149
3.3.1. Giải pháp hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán .............................................150
3.3.2. Giải pháp hoàn thiện tổ chức hệ thống chứng từ kế toán ............................159
3.3.3. Giải pháp hoàn thiện tổ chức hệ thống tài khoản kế toán............................164
3.3.4. Giải pháp hoàn thiện tổ chức hình thức kế toán và hệ thống sổ
kế toán........................................................................................................173
3.3.5. Giải pháp hoàn thiện tổ chức hệ thống báo cáo kế toán..............................175
3.3.6. Giải pháp hoàn thiện tổ chức kiểm tra và phân tích thông tin kế toán .......177
3.4. ĐIỀU KIỆN ĐỂ THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ
CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP
THUỘC TẬP ĐOÀN DỆT MAY VIỆT NAM....................................................179
3.4.1. Điều kiện về phía Nhà nƣớc ........................................................................179
3.4.2. Điều kiện từ phía Tập đoàn Dệt May Việt Nam..........................................179
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3......................................................................................181
KẾT LUẬN ...................................................................................................................182
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

7. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Ký hiệu viết tắt Tên viết đầy đủ
BCTC Báo cáo tài chính
BMKT Bộ máy kế toán
CMT Cut - Make - Trim
CPSX Chi phí sản xuất
CTCP Công ty cổ phần
CTKT Chứng từ kế toán
DMVN Dệt May Việt Nam
DN Doanh nghiệp
EVN Tập đoàn Điện lực Việt Nam
FOB Free On Board
GTGT Giá trị gia tăng
KTQT Kế toán quản trị
KTTC Kế toán tài chính
MTV Một thành viên
ODM Original Design Manufacturing
PVN Tập đoàn Dầu khí Việt Nam
SKT Sổ kế toán
SXKD Sản xuất kinh doanh
TCCTKT Tổ chức công tác kế toán
TCT Tổng công ty
TĐKT Tập đoàn kinh tế
TGNH Tiền gửi ngân hàng
TK Tài khoản
TKKT Tài khoản kế toán
TNHH Trách nhiệm hữu hạn
TSCĐ Tài sản cố định
USD Đô la Mỹ
VINACOMIN Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam
VNPT Tập đoàn Bƣu chính Viễn thông Việt Nam
XN Xí nghiệp

8. DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu Nội dung Trang
Bảng 2.1: Một số chỉ tiêu kinh tế cơ bản của Tập đoàn DMVN................................64
Bảng 2.2: Bảng phân tích các chỉ tiêu tài chính của TCT Cổ phần Dệt May
Hòa Thọ ................................................................................................ 131
Bảng 3.1: Mục tiêu tăng trƣởng bình quân các chỉ tiêu SXKD chính của Tập
đoàn DMVN giai đoạn 2016 - 2020....................................................... 145
Bảng 3.2: Mục tiêu tăng trƣởng cụ thể của Tập đoàn DMVN đến năm 2020
so với toàn ngành Dệt May.................................................................... 146
Bảng 3.3: Mục tiêu về diện tích và sản lƣợng nguyên liệu Bông Xơ của Tập
đoàn DMVN giai đoạn 2016 - 2020....................................................... 147
DANH MỤC CÁC HÌNH
Số hiệu Nội dung Trang
Hình 2.1: Doanh thu của Tập đoàn DMVN giai đoạn 2010 - 2013 ...........................64
Hình 2.2: Các đơn vị trong chuỗi cung ứng ODM của Tập đoàn DMVN .................70
Hình 2.3: Tỷ trọng hình thức sản xuất và xuất khẩu của các DN thuộc Tập đoàn
DMVN 2013 ...........................................................................................70
Hình 2.4: Mô hình chức năng Ban Tài chính Kế toán Tập đoàn DMVN...................80
Hình 3.1: Dự báo kim ngạch xuất khẩu của Tập đoàn DMVN giai đoạn
2016 - 2020 .......................................................................................... 146

9. DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Số hiệu Nội dung Trang
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổng quan quy trình dệt may..........................................................59
Sơ đồ 2.2: Sơ đồ quá trình sản xuất sản phẩm may mặc ...........................................60
Sơ đồ 2.3: Mô hình bộ máy quản lý Tập đoàn DMVN .............................................66
Sơ đồ 2.4: Sơ đồ tổ chức TCT Cổ phần Dệt May Hòa Thọ......................................67
Sơ đồ 2.5: Sơ đồ tổ chức Công ty Cổ phần Dệt May Huế.........................................68
Sơ đồ 2.6: Mô hình tổ chức hoạt động Tập đoàn DMVN .........................................72
Sơ đồ 2.7: Mô hình tổ chức hoạt động Tập đoàn DMVN theo lĩnh vực hoạt động 73
Sơ đồ 2.8: Mô hình BMKT vừa tập trung vừa phân tán trong các DN thuộc
Tập đoàn DMVN.....................................................................................87
Sơ đồ 2.9: Mô hình BMKT tập trung trong các DN thuộc Tập đoàn DMVN............90
Sơ đồ 2.10: Quy trình hợp nhất Báo cáo tài chính của Tập đoàn DMVN................ 122
Sơ đồ 2.11: Quy trình lập Báo cáo tài chính của các DN thuộc Tập đoàn DMVN.......... 126

10. 1
MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài
Trong bối cảnh quốc tế với xu thế lớn là hòa bình, hợp tác và phát triển, các nƣớc
trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á bƣớc vào thời kỳ hợp tác mới theo Hiến chƣơng
ASEAN, cùng với sự phát triển năng động và ngày càng hình thành nhiều hình thức liên
kết, hợp tác đa dạng trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dƣơng, toàn cầu hóa kinh tế tiếp
tục phát triển về quy mô, mức độ và hình thức, cơ hội và thách thức đan xen phức tạp, các
công ty xuyên quốc gia có vai trò ngày càng lớn, việc tham gia vào mạng sản xuất và
chuỗi giá trị toàn cầu đã trở thành yêu cầu đối với các nền kinh tế, Đại hội Đại biểu toàn
quốc lần thứ XI của Đảng đã xây dựng Chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020.
Một trong những định hƣớng phát triển kinh tế - xã hội của Chiến lƣợc là “tiếp tục đổi mới
mạnh mẽ và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước, nhất là các Tập
đoàn kinh tế và các Tổng công ty” đồng thời “đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà
nước, xây dựng một số Tập đoàn kinh tế mạnh, đa sở hữu, trong đó Nhà nước giữ vai trò
chi phối”. Đóng góp cho sự phát triển kinh tế, các Tập đoàn kinh - tế nƣớc ta ngày càng
thể hiện rõ vai trò qua các hoạt động đầu tƣ, mở rộng thị trƣờng quốc tế.
Ngành Dệt May Việt Nam đã có lịch sử phát triển lâu đời và là một ngành đóng
góp lớn vào GDP của đất nƣớc. Hiện nay, Dệt May có các mặt hàng xuất khẩu hàng đầu
Việt Nam và có tốc độ phát triển cao qua các năm. Giai đoạn 2006 - 2008, ngành Dệt May
đóng góp trên 15% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nƣớc, có giá trị xuất khẩu lớn thứ hai,
chỉ sau ngành dầu thô, nhƣng giai đoạn 2009 - 2011 đã vƣơn lên vị trí đứng đầu, năm 2014
kim ngạch xuất khẩu đạt 24,5 tỷ USD [79]. Sản phẩm dệt may của Việt Nam đã thiết lập
đƣợc vị thế trên các thị trƣờng khó tính nhƣ Mỹ, EU và Nhật Bản. Tập đoàn Dệt May Việt
Nam - doanh nghiệp lớn nhất của ngành Dệt May Việt Nam, là một Tập đoàn kinh tế có
quy mô lớn và đứng trong nhóm các Tập đoàn dệt may hàng đầu châu Á. Giai đoạn 2009 -
2013, kim ngạch xuất khẩu của toàn Tập đoàn tăng bình quân 12% từ 1.335 triệu USD lên
2.900 triệu USD. Quy mô xuất khẩu của Tập đoàn chiếm 15% kim ngạch xuất khẩu Việt
Nam và tƣơng đƣơng 0,4% thị phần xuất khẩu dệt may thế giới. Hiện nay Tập đoàn Dệt
May Việt Nam đã có quan hệ thƣơng mại với hơn 400 tập đoàn, công ty đến từ 65 quốc
gia và vùng lãnh thổ và kỳ vọng hƣớng đến tổng thị phần đạt mức 0,57% thị phần xuất
khẩu dệt may thế giới vào năm 2020 [81].
Kế toán là một công cụ quan trọng không thể thiếu trong quá trình quản lý hoạt
động của một tổ chức. Kế toán là công cụ quản lý, giám sát chặt chẽ, có hiệu quả mọi hoạt

11. 2
động kinh tế tài chính, cung cấp đầy đủ, trung thực, kịp thời, công khai, minh bạch thông
tin của các đơn vị, đặc biệt đối với các Tập đoàn kinh tế, một tổ chức kinh tế có những
quan hệ kinh tế đặc trƣng. Với các Tập đoàn kinh tế nói chung và Tập đoàn Dệt May Việt
Nam nói riêng, việc tập hợp một số lƣợng lớn các đơn vị thành viên với cơ cấu tổ chức
phức tạp, quy mô khác nhau, lĩnh vực hoạt động đa dạng đòi hỏi công tác kế toán không
chỉ đƣợc tổ chức trong một phạm vi nhỏ hẹp một đơn vị mà phải đƣợc tổ chức khoa học,
hợp lý trên toàn hệ thống Tập đoàn. Tổ chức công tác kế toán đƣợc hoàn thiện sẽ là một
trong những giải pháp hữu hiệu cho việc quản lý kinh tế tài chính trong các Tập đoàn kinh
tế. Nghiên cứu thực trạng và đề ra giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán cho các
doanh nghiệp thuộc Tập đoàn kinh tế là vấn đề vô cùng cần thiết cả về mặt lý luận và thực
tiễn. Từ các vấn đề đặt ra nhƣ trên, tác giả đã lựa chọn đề tài “Hoàn thiện tổ chức công
tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam” làm đề tài
nghiên cứu Luận án tiến sĩ kinh tế. Qua kết quả nghiên cứu và các giải pháp đƣợc đƣa ra,
Luận án góp phần mang đến tính thiết thực trong tổ chức công tác kế toán cho các doanh
nghiệp trong Tập đoàn Dệt May Việt Nam trên các khía cạnh cụ thể sau:
- Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán nhằm giúp Tập đoàn Dệt May Việt Nam có thể
cung cấp các thông tin hữu ích hơn với các đối tác trong và ngoài nƣớc. Việt Nam hiện nay
không thể đứng ngoài xu hƣớng hội nhập kinh tế quốc tế với sự tác động không chỉ đến
khía cạnh kinh tế mà còn đến các khía cạnh khác của quốc gia nhƣ chính trị, văn hóa, xã
hội. Tập đoàn kinh tế Việt Nam là các đơn vị đầu tàu trong các lĩnh vực kinh tế then chốt
của đất nƣớc, trong đó có Tập đoàn Dệt May Việt Nam. Đóng vai trò chủ đạo trong hoạt
động của Hiệp hội Dệt May Việt Nam, Tập đoàn Dệt May Việt Nam là một trong những
đơn vị tham gia và có đóng góp quan trọng vào sự thành công trong việc gia nhập Tổ chức
thƣơng mại thế giới, ký kết Hiệp định thƣơng mại song phƣơng Việt Nam - Hoa Kỳ và các
Hiệp định thƣơng mại tự do với Nhật Bản, Hàn Quốc,... đồng thời tích cực tham gia, hỗ trợ
đoàn đàm phán của Việt Nam tại các vòng đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên
Thái Bình Dƣơng - một trong những Hiệp định rất quan trọng đối với hoạt động xuất khẩu
và thu hút đầu tƣ của nền kinh tế Việt Nam trong tƣơng lai. Duy trì và ngày càng phát triển
các mối quan hệ kinh doanh với các đối tác trong và ngoài nƣớc, đặc biệt với các bạn hàng
quốc tế ở những nƣớc đang phát triển, thông tin tài chính đƣợc đòi hỏi vô cùng khắt khe về
độ trung thực, hợp lý, tính phù hợp, minh bạch về số liệu trên các báo cáo tài chính. Yêu
cầu về kinh tế và hơn thế nữa là hội nhập kế toán quốc tế này đòi hỏi công tác kế toán phải

12. 3
đƣợc hoàn thiện để đáp ứng đƣợc nhu cầu minh bạch hóa thông tin đối với các đối tác
trong nƣớc và quốc tế hóa một cách cao nhất đối với các đối tác nƣớc ngoài của Tập đoàn.
- Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán giúp công tác kế toán của các doanh nghiệp
thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam có thể tuân thủ các quy định pháp luật về kế toán tại
Việt Nam, phù hợp với xu thế kinh tế mới. Theo yêu cầu thực tiễn của sự thay đổi hệ thống
Luật pháp về kế toán của Việt Nam đòi hỏi tổ chức công tác kế toán của Tập đoàn Dệt
May Việt Nam cũng phải thích ứng với sự thay đổi đó. Đó là lộ trình sửa đổi, bổ sung Luật
Kế toán, các chuẩn mực kế toán Việt Nam, Chế độ kế toán theo hƣớng tiếp cận tối đa các
nguyên tắc quốc tế và phù hợp với Việt Nam từ nay đến năm 2020.
- Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán giúp Tập đoàn có thể đạt mục tiêu quản lý tốt
hơn. Công cụ của kế toán cũng có sự thay đổi cục diện và ngày càng đƣợc cải tiến để hiện
đại hơn nữa, giúp hiện đại hóa trong quy trình xử lý, cung cấp thông tin kế toán giúp các
doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam có thể đạt đƣợc các mục tiêu quản lý đã
đƣợc thiết lập. Quan trọng hơn, công việc của cán bộ kế toán không còn chỉ dừng lại ở việc
ghi chép, xử lý số liệu và lập báo cáo tài chính mà còn tham gia phân tích, thiết kế, đánh
giá hệ thống thông tin kế toán. Các cán bộ kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn
Dệt May Việt Nam dù ở vị trí nào trong tổ chức, việc am hiểu sâu sắc tổ chức công tác kế
toán trong Tập đoàn luôn là thuận lợi cơ bản cho việc hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ
của cá nhân và đóng góp thành công vào bộ máy kế toán toàn Tập đoàn.
2. Mục đích nghiên cứu của Luận án
Hệ thống các thông tin sử dụng cho việc ra các quyết định quản lý có thể thu đƣợc
từ nhiều nguồn khác nhau, song thông tin kế toán đóng vai trò vô cùng quan trọng và là bộ
phận không thể thiếu của hệ thống thông tin quản lý. Tổ chức công tác kế toán tốt là nền
tảng cơ bản để có đƣợc những thông tin kế toán có chất lƣợng phục vụ cho nhu cầu quản
lý. Tổ chức công tác kế toán là một hệ thống các yếu tố cấu thành, gồm tổ chức bộ máy kế
toán, tổ chức vận dụng các phƣơng pháp và kỹ thuật hạch toán kế toán, tổ chức thực hiện
các chính sách kinh tế - tài chính và kế toán, cùng với mối liên hệ và sự tác động giữa các
yếu tố đó nhằm phát huy tối đa chức năng của hệ thống.
Luận án hệ thống hóa các vấn đề cơ sở khoa học về tổ chức công tác kế toán trong
các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn kinh tế, làm sáng tỏ đặc điểm của mô hình quản lý Tập
đoàn ảnh hƣởng đến tổ chức công tác kế toán của các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn kinh
tế. Từ khảo sát thực trạng tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn
Dệt May Việt Nam, Luận án đƣa ra những đánh giá về thực trạng đó, chỉ rõ nguyên nhân

13. 4
của những hạn chế và đề xuất những giải pháp cơ bản hoàn thiện tổ chức công tác kế toán
trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của Luận án
- Đối tượng nghiên cứu
Luận án nghiên cứu tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập
đoàn Dệt May Việt Nam bao gồm công ty mẹ Tập đoàn và các công ty con thuộc lĩnh vực
sản xuất kinh doanh chính của Tập đoàn là sản xuất nguyên liệu bông, sợi và các sản phẩm
dệt may, Luận án không đi sâu nghiên cứu tổ chức công tác kế toán trong các doanh
nghiệp không thuộc lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính (tài chính, bất động sản) và các
đơn vị sự nghiệp trong Tập đoàn.
- Phạm vi nghiên cứu
Luận án nghiên cứu và thực hiện khảo sát thực tế tại Công ty mẹ và các công ty con
thuộc lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính của Tập đoàn bao gồm sản xuất bông, sợi và các
sản phẩm dệt may thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam, cụ thể:
+ Về nội dung: Luận án nghiên cứu tổ chức công tác kế toán trong các doanh
nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam, bao gồm lý luận cơ bản về tổ chức công tác kế
toán trong các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn nói riêng, làm
rõ mối quan hệ về kế toán giữa công ty mẹ Tập đoàn với các doanh nghiệp thành viên;
thực trạng tổ chức công tác trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt may Việt Nam và
đề xuất các giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc
Tập đoàn Dệt May Việt Nam.
+ Về không gian: Luận án nghiên cứu thực trạng tổ chức công tác kế toán tại các
doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng hàng dệt may từ sản xuất tới phân phối trong Tập đoàn
Dệt May Việt Nam, bao gồm Công ty mẹ và các công ty con thuộc Tập đoàn Dệt May
Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực sản xuất bông, sợi và các sản phẩm dệt may. Luận án
không đi sâu nghiên cứu tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp không thuộc lĩnh
vực sản xuất kinh doanh chính (tài chính, bất động sản) và đơn vị sự nghiệp của Tập đoàn.
+ Về thời gian: Luận án tập trung nghiên cứu thực trạng tổ chức công tác kế toán
tại các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2005
đến hết 2014.
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
Luận án phân tích đặc điểm của mô hình quản lý Tập đoàn kinh tế có ảnh hƣởng
đến tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn. Từ việc trình bày hệ

14. 5
thống hóa cơ sở lý luận về tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp, Luận án chỉ rõ
sự khác biệt của tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thông thƣờng với các
doanh nghiệp thuộc Tập đoàn kinh tế.
Trên cơ sở khảo sát tình hình thực tế về tổ chức công tác kế toán trong các doanh
nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam trong những năm qua, Luận án mô tả, phân tích
và đánh giá thực trạng về tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn
Dệt May Việt Nam. Từ đó Luận án đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công
tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam một cách khoa học,
toàn diện và mang tính khả thi cao.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Cơ sở phương pháp luận
Cơ sở phƣơng pháp luận của đề tài Luận án là phƣơng pháp duy vật biện chứng,
dựa trên nền tảng từ nghiên cứu lý luận cơ sở đến hiện thực khách quan về tổ chức công
tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam.
- Phương pháp nghiên cứu
Để nghiên cứu tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn
Dệt May Việt Nam, tác giả đã sử dụng kết hợp nhiều phƣơng pháp nghiên cứu khác nhau
để thu thập dữ liệu, nghiên cứu tài liệu và đánh giá vấn đề, cụ thể là:
+ Phương pháp điều tra, phỏng vấn: Là phƣơng pháp đƣợc tác giả điều tra thông
tin qua Bảng hỏi và phỏng vấn trực tiếp các đối tƣợng liên quan.
Bƣớc 1: Tác giả xác định nguồn thông tin cần thu thập phục vụ cho đề tài của Luận
án và các đối tƣợng điều tra, phỏng vấn. Nguồn thông tin đƣợc thu thập từ các cán bộ
trong Ban Tài chính kế toán của Công ty mẹ Tập đoàn, cán bộ kế toán thuộc Phòng Kế
toán tài chính tại các Tổng công ty, các Công ty con, Chi nhánh, Xí nghiệp hạch toán độc
lập, hạch toán phụ thuộc của Tập đoàn Dệt May Việt Nam. Ngoài ra, tác giả còn thực hiện
thu thập thông tin từ cán bộ một số bộ phận khác trong các Tổng công ty và Công ty cổ
phần, Công ty TNHH Một thành viên trong Tập đoàn nhƣ Phòng Kế hoạch, Phòng Kỹ
thuật, Phòng Quản lý chất lƣợng... Đối tƣợng điều tra, phỏng vấn là các cán bộ công tác
trực tiếp tại Ban Tài chính kế toán và các Phòng Kế toán các đơn vị, ngoài ra còn thực hiện
phỏng vấn đối với các đối tƣợng có liên quan khác nhƣ các nhà quản lý cấp cao trong Hội
đồng quản trị Tập đoàn và các công ty con, các quản đốc phân xƣởng, nhân viên thực hiện
nghiệp vụ, các cán bộ công tác trong ngành dệt may...

15. 6
Bƣớc 2: Thiết lập Bảng hỏi và thiết kế các câu hỏi phỏng vấn liên quan đến vấn đề
cần nghiên cứu để thu thập dữ liệu sơ cấp.
Bƣớc 3: Thực hiện điều tra, phỏng vấn với các đối tƣợng đã xác định và thực hiện
thu thập các dữ liệu thứ cấp.
Trong quá trình điều tra, phỏng vấn tác giả đã thực hiện phát Bảng hỏi. Sau khi
nhận đƣợc kết quả khảo sát thực tế, tác giả thực hiện tổng hợp dữ liệu từ các Bảng hỏi đã
đƣợc trả lời và kết quả phỏng vấn các cá nhân sử dụng làm tài liệu thực hiện nghiên cứu
cho Luận án.
+ Phương pháp thu thập tài liệu: Tác giả thu thập thông tin từ tài liệu do các doanh
nghiệp trong Tập đoàn DMVN cung cấp. Các tài liệu đã thu thập đƣợc bao gồm tài liệu sơ
cấp và tài liệu thứ cấp. Tài liệu sơ cấp là các Báo cáo Tài chính đã đƣợc kiểm toán của các
đơn vị (Báo cáo tài chính riêng của các công ty con là Công ty Cổ phần, Công ty TNHH
Một thành viên, Báo cáo tài chính riêng, Báo cáo hợp nhất của các TCT), Báo cáo thƣờng
niên, Báo cáo tình hình quản trị và các tài liệu khác liên quan đến tổ chức công tác kế toán.
Tài liệu thứ cấp là tài liệu thu thập đƣợc từ các nguồn thông tin khác nhƣ sách tham khảo,
báo, các website, các báo cáo phân tích...
+ Phương pháp tổng hợp, phân tích dữ liệu: Đây là phƣơng pháp tổng hợp các dữ
liệu đã thu thập đƣợc qua các công cụ giúp tác giả đƣa ra các đánh giá về thực trạng tổ
chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam. Kết quả
đánh giá đƣợc thực hiện dựa trên thông tin thu thập đã đƣợc sắp xếp, phân loại một cách
có hệ thống.
6. Tổng quan đề tài nghiên cứu
Tập đoàn kinh tế, tổ chức công tác kế toán và đề tài liên quan đến ngành Dệt May
là các vấn đề đã từng đƣợc biết đến trên nhiều khía cạnh của các tác giả khác nhau, trình
bày trong các công trình nghiên cứu ở nhiều dạng nhƣ sách chuyên khảo, các Luận án
tiến sĩ, Luận văn thạc sĩ, bài báo đăng trên các tạp chí chuyên ngành. Một số khái quát về
các công trình đã nghiên cứu liên quan đến tổ chức công tác kế toán và Tập đoàn kinh tế
nhƣ sau:
6.1. Các công trình về tổ chức công tác kế toán trong Tập đoàn kinh tế
Tổ chức công tác kế toán, đặc biệt là tổ chức công tác kế toán trong các Tập đoàn
kinh tế đã đƣợc rất nhiều tác giả và nhóm tác giả quan tâm. Điển hình là đề tài: “Xây dựng
mô hình tổ chức công tác kế toán doanh nghiệp theo loại hình công ty mẹ, công ty con ở
Việt Nam” - Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ của nhóm tác giả Học viện Tài chính

16. 7
(2004), do PGS,TS Đoàn Xuân Tiên chủ biên. Ngoài thực trạng vấn đề chuyển đổi doanh
nghiệp từ mô hình Liên hiệp xí nghiệp sang mô hình Tổng công ty Nhà nƣớc tiến tới mô
hình Tập đoàn kinh tế, đề tài tập trung nêu ra thực trạng tổ chức công tác kế toán ở các
Tổng công ty tại Việt Nam. Ngoài những nội dung về kinh nghiệm quốc tế về tổ chức bộ
máy kế toán theo mô hình công ty mẹ - con và công tác kế toán phục vụ cho việc lập và
trình bày báo cáo tài chính hợp nhất, đề tài đã xác định mô hình Tổng công ty hoạt động
theo mô hình công ty mẹ - công ty con đồng thời làm rõ mối quan hệ tài chính, hạch toán
và kiểm soát, chi phối trong nội bộ Tổng công ty hoặc trong một Tập đoàn kinh tế. Đề tài
đã đóng góp một phần vô cùng quan trọng trong việc xây dựng mô hình tổ chức công tác
kế toán cho các doanh nghiệp theo loại hình công ty mẹ - công ty con, đặc biệt trong việc
tổ chức báo cáo tài chính và báo cáo tài chính hợp nhất.
Năm 2006, nhóm các tác giả GS,TS Ngô Thế Chi, TS Trƣơng Thị Thủy, TS Lê
Văn Liên và Ths Nguyễn Thị Hồng Vân đã biên soạn cuốn “Lập báo cáo tài chính hợp
nhất theo chuẩn mực kế toán Việt Nam - VAS25”. Tài liệu này đã nghiên cứu rất sâu, chỉ ra
các phƣơng pháp rất cụ thể cho việc lập báo cáo tài chính hợp nhất theo chuẩn mực kế toán
Việt Nam số 25, bao gồm quy trình và phƣơng pháp lập báo cáo tài chính trong các Tập
đoàn kinh tế, các công ty mẹ - công ty con trên các khía cạnh cụ thể là phạm vi hợp nhất
báo cáo tài chính, niên độ hợp nhất, sự hòa hợp chính sách kế toán giữa công ty mẹ và
công ty con, lập Bảng cân đối kế toán hợp nhất tại hoặc sau ngày quyền kiểm soát đƣợc
thiết lập, lập báo cáo kết quả kinh doanh hợp nhất. Không những thế, tài liệu này còn đƣa
ra những giải đáp theo chuẩn mực kế toán thông dụng trên thế giới điển hình nhƣ Chuẩn
mực báo cáo tài chính hợp nhất của Nhật Bản. Tuy nhiên, còn một số vấn đề chƣa đƣợc
giải quyết trong tài liệu nhƣ các vấn đề về lập Báo cáo lƣu chuyển tiền tệ hợp nhất, các vấn
đề về công ty con ở nƣớc ngoài, vấn đề quyền kiểm soát công ty con của công ty mẹ qua
nhiều lần mua...
Năm 2009, nhóm các tác giả PGS,TS Đoàn Xuân Tiên, TS Nghiêm Thị Thà, Ths
Nguyễn Thị Hồng Vân và NCS Đoàn Ngọc Lƣu đã biên soạn cuốn “Tổ chức công tác kế
toán” với mục đích phục vụ công tác giảng dạy và học tập loại hình đào tạo từ xa và đƣợc
hỗ trợ qua các chƣơng trình trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam và trang web:
www.hou.edu.vn. Ngoài những vấn đề chung về tổ chức công tác kế toán ở các đơn vị, tài
liệu đi sâu nghiên cứu tổ chức bộ máy kế toán, tổ chức hệ thống chứng từ kế toán và công
tác hạch toán ban đầu, tổ chức hệ thống tài khoản và sổ kế toán, tổ chức hệ thống báo cáo
kế toán và công tác kiểm tra kế toán. Mỗi phần nội dung của tài liệu đều nêu rõ mục tiêu

17. 8
chung và mục tiêu cụ thể mà ngƣời đọc sẽ có thể đạt đƣợc. Với việc giới thiệu nội dung
khái quát, nội dung cụ thể và kết luận với từng phần, tài liệu đã đƣa các vấn đề lý thuyết về
tổ chức công tác kế toán đáp ứng đƣợc cơ bản mục tiêu của ngƣời học nhằm trang bị kiến
thức áp dụng vào thực tiễn tại các doanh nghiệp.
Năm 2012, nhóm các tác giả của Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh cũng đã
biên soạn cuốn sách “Tổ chức công tác kế toán doanh nghiệp” do Ths Nguyễn Phƣớc Bảo
Ấn chủ biên. Cuốn sách này chủ yếu đi sâu vào việc tổ chức công tác kế toán trong các
doanh nghiệp trong điều kiện tin học hóa từ tổ chức thu thập dữ liệu, xây dựng quy trình
lập và luân chuyển chứng từ kế toán tiếp cận theo chu trình kinh doanh, tổ chức cung cấp
thông tin trên các báo cáo kế toán, tổ chức bộ máy kế toán. Đứng trên khía cạnh nghiên
cứu tổ chức công tác kế toán khi ứng dụng công nghệ thông tin, tài liệu mổ xẻ các vấn đề
liên quan tới mục đích, yêu cầu, các nhân tố ảnh hƣởng, quy trình và cách thức tổ chức
công tác kế toán trong điều kiện tin học hóa, bao gồm một số nội dung cơ bản nhƣ: tổ chức
lựa chọn trang thiết bị và phân mềm kế toán dựa vào các tiêu chuẩn đánh giá phần mềm kế
toán, tổ chức cài đặt và sử dụng phần mềm kế toán, phân quyền truy cập hệ thống...
Kế toán trong các Tập đoàn kinh tế là đề tài đƣợc nhiều tác giả lựa chọn làm Luận
án Tiến sĩ, đặc biệt hợp nhất báo cáo tài chính là vấn đề đƣợc khai thác ở khá nhiều khía
cạnh, điển hình nhƣ các Luận án: “Hoàn thiện quy trình hợp nhất báo cáo tài chính của
các Tổng công ty theo mô hình công ty mẹ - công ty con ở Việt Nam” của tác giả Nguyễn
Phú Giang (2007);“Vận dụng chuẩn mực hợp nhất báo cáo tài chính để tổ chức hệ thống
báo cáo tài chính ở VNPT” của tác giả Chúc Anh Tú (2009); “Hoàn thiện kế toán hợp
nhất kinh doanh tại Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam” của tác giả Bùi Thị Ngọc
(2012); Luận án “Báo cáo tài chính hợp nhất - Những vấn đề lý luận, thực trạng và giải
pháp cho Tập đoàn kinh tế Hoàng Hà” của tác giả Đoàn Thị Dung (2012). Những công
trình trên chủ yếu tập trung vào nghiên cứu những quy định pháp lý liên quan đến tổ chức
hệ thống báo cáo tài chính hợp nhất của Việt Nam, so sánh với các quy định của chuẩn
mực kế toán quốc tế và đề xuất các giải pháp hoàn thiện tổ chức hệ thống báo cáo tài chính
hợp nhất cho các Tập đoàn kinh tế, xây dựng quy trình hợp nhất báo cáo tài chính cho các
Tổng công ty đƣợc tổ chức theo mô hình công ty mẹ - công ty con ở Việt Nam. Khía cạnh
đầu tƣ tài chính trong các doanh nghiệp theo mô hình công ty mẹ - công ty con ở Việt
Nam hiện nay cũng đã đƣợc nghiên cứu qua Luận án “Hoàn thiện kế toán hoạt động đầu
tư tài chính trong các doanh nghiệp theo mô hình công ty mẹ - công ty con ở Việt Nam
hiện nay” của tác giả Đặng Ngọc Hùng (2011).

18. 9
Xét về tổ chức công tác kế toán trong Tập đoàn kinh tế, Luận án “Tổ chức công tác
kế toán ở các Tập đoàn kinh tế Việt Nam theo mô hình công ty mẹ - công ty con” của tác
giả Nguyễn Tuấn Anh (2011) đề cập đến tổ chức công tác kế toán chung cho các Tập đoàn
kinh tế ở Việt Nam mà chƣa nghiên cứu sâu cho một Tập đoàn cụ thể. Luận án “Hoàn
thiện tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia
Việt Nam” của tác giả Trần Hải Long (2011) đã phân tích những lý luận cơ bản về Tập
đoàn kinh tế, đặc điểm của các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn kinh tế ảnh hƣởng đến tổ
chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp tuy nhiên luận án chƣa chỉ rõ điểm khác biệt
giữa tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thông thƣờng so với các doanh
nghiệp thuộc Tập đoàn kinh tế và chƣa có những giải pháp cụ thể cho việc tổ chức lập báo
cáo tài chính hợp nhất cho Tập đoàn kinh tế.
6.2. Các công trình nghiên cứu về ngành Dệt May
Ngành Dệt May Việt Nam đã có lịch sử phát triển từ lâu đời, hiện nay đã trở thành
một ngành đóng vai trò quan trọng trong các ngành sản xuất công nghiệp, có những bƣớc
phát triển mạnh mẽ đặc biệt về xuất khẩu, thu hút đầu tƣ nƣớc ngoài, đóng góp quan trọng
vào GDP của nền kinh tế, do vậy ngành đã thu hút đƣợc sự quan tâm, chú ý của khá nhiều
nhà nghiên cứu, một số tác giả với các công trình Luận án tiến sĩ nhƣ Luận án “Hoàn thiện
hệ thống kiểm soát nội bộ trong các doanh nghiệp may mặc Việt Nam” của tác giả Bùi Thị
Minh Hải (2011) chỉ rõ các nhân tố trong hệ thống kiểm soát nội bộ của các DN may mặc
thuộc về môi trƣờng kiểm soát (đặc thù về quản lý, cơ cấu tổ chức, chính sách nhân sự,
công tác kế hoạch...), hệ thống thông tin kế toán (hệ thống chứng từ kế toán, tài khoản kế
toán, sổ kế toán, báo cáo kế toán), thủ tục kiểm soát (thiết kế và vận hành thủ tục kiểm soát
nội bộ, cụ thể trên các mặt kiểm soát tài sản trong sản xuất gia công, kiểm soát quá trình
mua hàng, kiểm soát chi phí sản xuất, kiểm soát chi phí thiệt hại do sản phẩm không phù
hợp...). Luận án “Nghiên cứu tính kinh tế theo qui mô (Economies of scale) của các doanh
nghiệp may Việt Nam” của tác giả Hoàng Thị Thúy Nga (2011) nghiên cứu các yếu tố ảnh
hƣởng đến tính kinh tế theo qui mô của ngành may mặc bao gồm kinh nghiệm, sự chuyên
môn hóa và phân công lao động, công suất của dây chuyền sản xuất, các chi phí phát triển
sản phẩm, xây dựng nhà xƣởng, vận chuyển.... Ngoài ra, luận án nghiên cứu xu hƣớng
thay đổi các khoản mục chi phí của các DN may nhƣ chi phí lao động, chi phí nguyên liệu,
chi phí vận chuyển, chi phí đầu tƣ máy móc thiết bị sản xuất, chi phí phụ liệu, chi phí năng
lƣợng và các chi phí dịch vụ. Luận án đã đƣa ra các giải pháp cụ thể cho các nhóm DN
Nhà nƣớc, DN ngoài Nhà nƣớc và DN có vốn đầu tƣ nƣớc ngoài về thay đổi cơ cấu tổ

19. 10
chức theo hƣớng tinh giản lao động gián tiếp, xây dựng hệ thống lƣơng nhằm tạo ra sự cân
bằng nội bộ và phù hợp với xu thế của ngành, đầu tƣ cải tiến máy móc thiết bị nhằm tăng
năng suất lao động, tăng tỷ trọng của phần thiết kế sản phẩm trong chuỗi giá trị Dệt May...
6.3. Một số vấn đề chưa được nghiên cứu về Tổ chức công tác kế toán trong các
doanh nghiệp thuộc Tập đoàn kinh tế
Các tác phẩm và công trình nghiên cứu đề cập trên đi sâu vào khía cạnh tổ chức
công tác kế toán nói chung tại doanh nghiệp hoặc tại các doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực
khác nhau nhƣ các xi măng, chứng khoán. Về phƣơng diện Tập đoàn kinh tế, nhiều khía
cạnh trong công tác kế toán đã đƣợc đề cập nhƣ quy trình lập báo cáo tài chính hợp nhất,
kế toán hoạt động đầu tƣ tài chính.
Mặc dù đƣợc đề cập đến trên nhiều khía cạnh, song vấn đề so sánh, phân tích sâu
sự khác biệt giữa tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thông thƣờng so với các
doanh nghiệp thuộc Tập đoàn kinh tế và tổ chức công tác kế toán trong các DN thuộc Tập
đoàn DMVN chƣa đƣợc giải quyết trong công trình nghiên cứu nào.
6.4. Những vấn đề Luận án sẽ tập trung nghiên cứu, giải quyết
Xuất phát từ quá trình tìm hiểu về đề tài nghiên cứu, Luận án sẽ tập trung vào các
vấn đề chính nhƣ sau:
- Phân tích ý nghĩa, vai trò của tổ chức công tác kế toán trong các Tập đoàn kinh tế,
phân tích đặc điểm của mô hình quản lý trong các Tập đoàn kinh tế và sự ảnh hƣởng của
nó đến tổ chức công tác kế toán. Luận án cũng chỉ rõ sự khác biệt của tổ chức công tác kế
toán trong các doanh nghiệp thông thƣờng với các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn kinh tế.
- Trên cơ sở khảo sát thực trạng tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp
thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam, Luận án đƣa ra những đánh giá về ƣu điểm, hạn chế
và chỉ rõ nguyên nhân của những hạn chế đó từ đó đề xuất những giải pháp cơ bản hoàn
thiện tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam.
7. Kết cấu của Luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các công trình nghiên cứu của tác giả, danh
mục tài liệu tham khảo và phụ lục, Luận án có kết cấu gồm ba chƣơng:
Chương 1: Lý luận về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp thuộc Tập
đoàn Dệt May Việt Nam
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp
thuộc Tập đoàn Dệt May Việt Nam

20. 11
Chƣơng 1
LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. Ý NGHĨA, NGUYÊN TẮC, NHIỆM VỤ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
TRONG DOANH NGHIỆP
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD), các nhà quản lý luôn tìm biện pháp
tối ƣu để đạt hiệu quả cao nhất, vì thế giám đốc và quản lý quá trình hoạt động kinh tế là sự
cần thiết khách quan đối với doanh nghiệp (DN). Hệ thống thông tin sử dụng cho việc ra
các quyết định quản lý có thể thu đƣợc từ nhiều nguồn khác nhau, thông tin kế toán đóng
vai trò vô cùng quan trọng và là bộ phận không thể thiếu của hệ thống thông tin quản lý.
Thông tin kế toán phản ánh và giám đốc một cách thƣờng xuyên, liên tục, toàn diện và có
hệ thống sự tuần hoàn về mọi mặt hoạt động của DN. Tổ chức công tác kế toán
(TCCTKT) tốt là nền tảng cơ bản để có đƣợc những thông tin kế toán có chất lƣợng phục
vụ cho nhu cầu quản lý. Hiện nay có một số quan điểm về TCCTKT nhƣ sau:
Quan điểm thứ nhất đề cập TCCTKT nhƣ là một hệ thống bao gồm các thành phần
công việc nhằm TCCTKT trong DN để kế toán phát huy đƣợc tối đa vai trò của mình
trong công tác quản lý DN, nhƣ:
TCCTKT cần đƣợc hiểu nhƣ một hệ thống các yếu tố cấu thành gồm: tổ chức
bộ máy kế toán (BMKT), tổ chức vận dụng các phƣơng pháp kế toán, kỹ thuật
hạch toán, tổ chức vận dụng các chế độ, thể lệ kế toán… mối liên hệ và sự tác
động giữa các yếu tố đó với mục đích đảm bảo các điều kiện cho việc phát huy
tối đa chức năng của hệ thống các yếu tố đó [32, tr.201].
TCCTKT là một hệ thống các yếu tố cấu thành, gồm tổ chức BMKT, tổ chức
vận dụng các phƣơng pháp và kỹ thuật hạch toán kế toán, tổ chức thực hiện các
chính sách kinh tế - tài chính và kế toán, cùng với mối liên hệ và sự tác động
giữa các yếu tố đó nhằm phát huy tối đa chức năng của hệ thống [54, tr.20].
Quan điểm này nhận định ngoài tổ chức BMKT, TCCTKT còn bao gồm tổ chức
vận dụng công cụ của kế toán để thực hiện chức năng của hệ thống, trong đó công cụ nổi
bật là các phƣơng pháp kế toán, bao gồm phƣơng pháp chứng từ kế toán (CTKT), phƣơng
pháp tài khoản kế toán (TKKT), phƣơng pháp tính giá kế toán, phƣơng pháp tổng hợp và
cân đối kế toán. Các phƣơng pháp này đƣợc thực hiện trên các CTKT, TKKT, sổ kế toán
(SKT) và các báo cáo kế toán.

21. 12
Quan điểm thứ hai cho rằng “TCCTKT là tổ chức thu nhận, hệ thống hóa và cung
cấp toàn bộ thông tin về hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng kinh phí ở đơn vị nhằm
phục vụ cho công tác quản lý kinh tế, tài chính ở đơn vị” [68, tr.13] hay "TCCTKT là tổ
chức việc thu nhận, hệ thống hóa và cung cấp thông tin về hoạt động của DN” [38, tr.11].
Theo quan điểm này, công tác kế toán trong DN phải đƣợc thực hiện tổ chức theo hai khía
cạnh, khía cạnh thứ nhất là con ngƣời - đó là BMKT. BMKT phải đƣợc tổ chức để liên kết
các nhân viên kế toán thực hiện tốt công tác kế toán trong DN. Thứ hai là khía cạnh nghiệp
vụ kế toán bao gồm tổ chức thực hiện các phƣơng pháp kế toán, nguyên tắc kế toán và các
phƣơng tiện tính toán nhằm đạt đƣợc mục đích của công tác kế toán; từ đó nội dung công
việc của TCCTKT trong các DN bao gồm tổ chức thu nhận thông tin kế toán; tổ chức hệ
thống hóa, xử lý thông tin kế toán; tổ chức cung cấp thông tin kế toán và tổ chức BMKT.
Các quan điểm về TCCTKT nêu trên, mặc dù có cách tiếp cận khác nhau nhƣng có
thể thấy thực chất TCCTKT là mối liên hệ không thể tách rời giữa các yếu tố cấu thành
bản chất của hạch toán kế toán, trong đó hạch toán kế toán là một hệ thống thông tin và
kiểm tra về vốn và các mối quan hệ kinh tế pháp lý bằng CTKT, đối ứng tài khoản, tính
giá các đối tƣợng kế toán và tổng hợp - cân đối kế toán. Do vậy, TCCTKT là mối liên hệ
giữa các yếu tố kỹ thuật chứa đựng bên trong hệ thống, ngoài ra, TCCTKT còn chứa đựng
những mối liên hệ nhƣ một phân hệ riêng biệt với các phân hệ còn lại trong hệ thống
chung trong quản lý. Từ đây, TCCTKT bao hàm các nội dung cơ bản là tổ chức quy trình
hạch toán kế toán, TCCTKT cho từng phần hành kế toán và tổ chức BMKT, các công việc
này bao hàm việc tổ chức thu nhận, hệ thống hóa và cung cấp toàn bộ thông tin phục vụ
cho công tác quản lý kinh tế, tài chính ở đơn vị.
Theo quan điểm của tác giả, TCCTKT trong DN là việc tổ chức BMKT, tổ chức
vận dụng các phương pháp kế toán để thu nhận, hệ thống hóa, xử lý và cung cấp thông
tin về hoạt động của DN. TCCTKT có những đặc trƣng sau:
- TCCTKT trong DN là việc tổ chức BMKT bao gồm việc tổ chức, phân công công
tác cho các cán bộ kế toán và tổ chức sử dụng các phƣơng tiện để thực hiện đƣợc công tác
kế toán;
- TCCTKT là vận dụng các phƣơng pháp kế toán bao gồm phƣơng pháp
CTKT, phƣơng pháp TKKT, phƣơng pháp tính giá kế toán, phƣơng pháp tổng hợp
cân đối kế toán;
- TCCTKT là tổ chức thu nhận, hệ thống hóa, xử lý và cung cấp thông tin về các
hoạt động của DN.

22. 13
Tổ chức có thể đƣợc hiểu là việc sắp xếp các bộ phận trong một hệ thống để thực
hiện đƣợc mục tiêu của hệ thống. Nói một cách khác, tổ chức là việc thiết lập các yếu tố
trong một hệ thống, mối quan hệ và sự hợp tác giữa các yếu tố đó với mục đích bảo đảm
những điều kiện cho việc phát huy tối đa chức năng của hệ thống. Nhƣ vậy TCCTKT
trong DN chính là sự thiết lập mối quan hệ qua lại giữa các đối tƣợng kế toán, phƣơng
pháp kế toán và BMKT để phát huy cao nhất tác dụng của kế toán trong công tác quản lý.
Mức độ liên hệ giữa các yếu tố trên biểu hiện tính tổ chức của công tác kế toán, khi các
yếu tố có mối liên hệ chặt chẽ theo một trật tự xác định thì sẽ phát huy tối đa chức năng
của kế toán. Điều này khẳng định rõ TCCTKT là một công việc không thể thiếu, theo tác
giả TCCTKT có ý nghĩa quan trọng đối với công tác quản lý trong DN trên các mặt sau:
Thứ nhất, tổ chức tốt công tác kế toán sẽ cung cấp thông tin trung thực, kịp thời,
phục vụ cho lãnh đạo và quản lý các hoạt động tại DN. Thông tin trung thực, kịp thời
đƣợc cung cấp từ kế toán sẽ giúp việc quản lý vĩ mô của Nhà nƣớc kiểm tra, giám sát
tình hình thực hiện luật pháp, cơ chế, chính sách kinh tế tài chính của đơn vị, đồng thời
giúp ngƣời điều hành đơn vị thực hiện việc quản lý vi mô trên cơ sở kiểm soát, đánh giá
hiệu quả các nguồn lực kinh tế của đơn vị, đánh giá đƣợc tình hình tài chính, tình hình
hoạt động và luồng tiền trong quá khứ và hiện tại làm cơ sở cho việc lập và điều chỉnh kế
hoạch, dự toán…
Thứ hai, TCCTKT khoa học sẽ đẩy mạnh hiệu quả của việc quản lý tài chính. Công
tác kế toán đƣợc tổ chức tốt đảm bảo ghi chép, phản ánh và quản lý chặt chẽ các loại tài
sản, các khoản nợ phải trả, vốn chủ sở hữu, giúp cho việc nâng cao hiệu quả sử dụng tài
sản, sử dụng vốn đúng mục đích, đồng thời giúp cho việc tính toán đúng kết quả hoạt động
SXKD, xác định rõ lợi ích và nghĩa vụ của DN.
Thứ ba, TCCTKT khoa học và hợp lý sẽ nâng cao hiệu quả của BMKT. Bằng việc
phân công phân nhiệm khoa học, hợp lý, BMKT sẽ đạt đƣợc sự phối hợp nhịp nhàng trong
công việc, tiết kiệm chi phí, nhiệm vụ đƣợc phân định rõ ràng, tránh chồng chéo.
Theo tác giả, TCCTKT trong DN cần đƣợc đảm bảo theo những nguyên tắc sau:
Nguyên tắc 1: Tổ chức công tác kế toán phải đảm bảo tuân thủ hệ thống pháp luật
của Nhà nước về tài chính và kế toán. TCCTKT chịu ảnh hƣởng trƣớc hết bởi các chính
sách kinh tế, tài chính với tƣ cách là nền tảng pháp lý quan trọng để đảm bảo tính hợp
pháp của thông tin kế toán. Luật kế toán là văn bản pháp lý cao nhất hiện nay về kế toán,
có phạm vi điều chỉnh nội dung công tác kế toán, tổ chức BMKT, ngƣời làm kế toán và
hoạt động nghề nghiệp kế toán, với mục đích để thống nhất quản lý kế toán, bảo đảm kế

23. 14
toán là công cụ quản lý, giám sát chặt chẽ, có hiệu quả mọi hoạt động kinh tế, tài chính,
cung cấp thông tin đầy đủ, trung thực, kịp thời, công khai, minh bạch, đáp ứng yêu cầu tổ
chức, quản lý điều hành của cơ quan nhà nƣớc, DN, tổ chức và cá nhân. Chuẩn mực kế
toán gồm những nguyên tắc và phƣơng pháp kế toán cơ bản để ghi SKT và lập báo cáo
tài chính. Chế độ kế toán là những quy định và hƣớng dẫn kế toán mang tính kỹ thuật
đƣợc ban hành bởi cơ quan quản lý Nhà nƣớc về kế toán hoặc tổ chức đƣợc cơ quan
quản lý Nhà nƣớc về kế toán ủy quyền. TCCTKT tài chính trong DN phải tuyệt đối tuân
thủ các quy định mang tính chất pháp lý, hƣớng tới thực hiện các thông lệ quốc tế và
chuẩn mực quốc tế về kế toán.
Nguyên tắc 2: Tổ chức công tác kế toán phải phù hợp với đặc điểm của doanh
nghiệp. TCCTKT luôn phải gắn với thực tế ở đơn vị, cụ thể trên các mặt nhƣ thiết lập mô
hình tổ chức BMKT, tổ chức tuân thủ và vận dụng hệ thống TKKT, phƣơng pháp kế toán,
thiết lập hệ thống SKT, lựa chọn hình thức kế toán và tổ chức kiểm tra kế toán… Do vậy,
TCCTKT cần phải cụ thể hóa theo đặc thù của DN, cụ thể là phù hợp với lĩnh vực hoạt
động SXKD, đặc điểm hoạt động quản lý kinh doanh, quy mô, địa bàn hoạt động cũng
nhƣ điều kiện của lao động quản lý và lao động kế toán, trình độ áp dụng tiến bộ khoa học
kỹ thuật trong công tác kế toán. Khi nguyên tắc này đƣợc tuân thủ sẽ đảm bảo TCCTKT
của DN đƣợc khả thi khi vận hành.
Nguyên tắc 3: Tổ chức công tác kế toán phải thống nhất giữa kế toán với quản lý
Kế toán là một phân hệ trong hệ thống quản lý với chức năng thông tin và kiểm tra
hoạt động tài chính của đơn vị kế toán, vì vậy giữa kế toán với quản lý phải có tính thống
nhất, đó là sự thống nhất giữa các đơn vị kế toán cơ sở với đơn vị quản lý về các chỉ tiêu
quản lý, chỉ tiêu hạch toán về tên gọi, nội dung cấu thành, phƣơng pháp tính toán hay là
thống nhất trong việc áp dụng các chính sách tài chính, kế toán, phục vụ yêu cầu quản lý
của cấp trên.
Nguyên tắc 4: Tổ chức công tác kế toán phải đảm bảo tiết kiệm và hiệu quả
Với mục tiêu chính của TCCTKT trong DN là đảm bảo cung cấp thông tin cho các
các đối tƣợng sử dụng thông tin kế toán, TCCTKT còn cần phải đảm bảo tiết kiệm, nâng
cao hiệu quả của lao động kế toán bằng cách tổ chức gọn nhẹ, tiết kiệm chi phí. Không
những thế TCCTKT còn cần phải giúp cho việc quản lý các hoạt động trong DN một cách
tốt nhất, phòng tránh và giảm thiểu gian lận trong hoạt động nói chung và gian lận kế toán
nói riêng.
Công tác kế toán trong DN đƣợc tổ chức khoa học và hợp lý là điều kiện cần thiết
để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ và vai trò của kế toán, đảm bảo đƣợc chất lƣợng và

24. 15
hiệu quả của công tác kế toán. Theo tác giả, việc TCCTKT phải thực hiện tốt các nhiệm vụ
sau đây:
- Tổ chức BMKT hợp lý để thực hiện đƣợc toàn bộ công việc kế toán ở DN với sự
phân công, phân nhiệm rõ ràng cho từng bộ phận, từng ngƣời trong BMKT.
- Tổ chức thực hiện các phƣơng pháp kế toán, nguyên tắc kế toán và chế độ kế toán
hiện hành, tổ chức vận dụng hình thức kế toán hợp lý, các phƣơng tiện kỹ thuật tính toán
hiện có nhằm đảm bảo chất lƣợng của thông tin kế toán.
- Xác định rõ mối quan hệ giữa các bộ phận trong BMKT với các bộ phận quản lý
khác trong DN về các công việc có liên quan đến công tác kế toán ở DN. Tổ chức, phối
hợp tốt các khâu công việc giữa bộ phận kế toán và các bộ phận khác trong DN nhằm đạt
đƣợc các mục tiêu của DN nhƣ tối đa hóa doanh thu và lợi nhuận, tối thiểu hóa chi phí.
- Tổ chức hƣớng dẫn các cán bộ, nhân viên trong DN chấp hành chế độ quản lý kinh
tế, tài chính nói chung, chế độ kế toán nói riêng và tổ chức kiểm tra kế toán nội bộ DN.
- Xây dựng các định mức chi phí chuẩn và hệ thống kế hoạch, dự toán một cách
khoa học, phù hợp.
- Tổ chức phân tích và đánh giá thông tin, cung cấp cho các nhà quản trị thông qua
hệ thống báo cáo kế toán quản trị.
1.2. NỘI DUNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG DOANH NGHIỆP
Nghiên cứu nội dung của TCCTKT trong DN là xác định những công việc chủ yếu
và cơ bản cần tiến hành khi TCCTKT. TCCTKT trong DN bao gồm tổ chức công tác kế
toán tài chính (KTTC) và tổ chức công tác kế toán quản trị (KTQT). Ngoài ra, thực tiễn
khoa học kỹ thuật, khoa học quản lý và công nghệ thông tin ngày nay đang phát triển với
tốc độ vô cùng nhanh chóng, việc thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin theo cách thủ công
hoặc bằng các phƣơng tiện máy tính giản đơn trong kế toán sẽ không còn phù hợp. Công
nghệ thông tin có ảnh hƣởng rất lớn tới công tác kế toán, nhất là quá trình xử lý và tổng
hợp dữ liệu. Trong phần nội dung TCCTKT trong DN, Luận án sẽ trình bày từng nội dung
theo hai khía cạnh là công tác KTTC và công tác KTQT. Nội dung của TCCTKT trong
các DN bao gồm:
1.2.1. Tổ chức bộ máy kế toán
Theo Luật Kế toán, các DN phải tổ chức BMKT. Tổ chức BMKT trong DN là tổ
chức các cán bộ, nhân viên kế toán cùng với các phƣơng tiện kỹ thuật đƣợc trang bị để
thực hiện toàn bộ công tác kế toán từ khâu thu nhận, kiểm tra, xử lý đến khâu tổng hợp,
phân tích và cung cấp những thông tin kinh tế tài chính phục vụ cho công tác quản lý.

25. 16
Trong DN việc tổ chức, thực hiện các chức năng, nhiệm vụ, nội dung công tác kế
toán đều do BMKT đảm nhận. Vì vậy, việc tổ chức, cơ cấu BMKT sao cho hợp lý, gọn
nhẹ và hoạt động có hiệu quả là điều kiện quan trọng để cung cấp thông tin kế toán một
cách kịp thời, chính xác, trung thực và đầy đủ, hữu ích cho các đối tƣợng sử dụng thông
tin; đồng thời phát huy và nâng cao trình độ nghiệp vụ, năng suất lao động của nhân viên
kế toán.
Để đảm bảo đƣợc những yêu cầu trên, việc tổ chức BMKT của DN cần phải dựa
vào các căn cứ sau:
- Lĩnh vực SXKD của DN;
- Đặc điểm tổ chức và quy trình hoạt động SXKD của DN;
- Quy mô và phạm vi địa bàn hoạt động SXKD của DN;
- Mức độ phân cấp quản lý kinh tế, tài chính nội bộ DN;
- Khối lƣợng, tính chất và mức độ phức tạp của các nghiệp vụ kinh tế, tài chính;
- Biên chế BMKT và trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ nhân viên kế toán
hiện có;
- Trình độ trang thiết bị, sử dụng các phƣơng tiện kỹ thuật.
Ngoài ra, DN còn phải xác định đơn vị kế toán chính (phòng kế toán trung tâm),
các đơn vị kế toán hạch toán độc lập, các đơn vị hạch toán báo sổ và quy định, cơ chế làm
việc, chế độ báo cáo, thông tin giữa các đơn vị kế toán với kế toán đơn vị chính.
Tổ chức bộ máy kế toán doanh nghiệp cần đƣợc thực hiện theo các nguyên tắc sau:
- Tổ chức BMKT phải đảm bảo phù hợp với quy định pháp lý về kế toán của
Nhà nƣớc;
- Tổ chức BMKT phải đảm bảo sự chỉ đạo toàn diện, tập trung, thống nhất công tác
kế toán, thống kê thông tin kinh tế trong DN của kế toán trƣởng;
- Tổ chức BMKT phải gọn nhẹ, hợp lý, đúng năng lực;
- Tổ chức BMKT phải phù hợp với tổ chức SXKD và yêu cầu quản lý của DN;
- Tạo điều kiện cơ giới hóa công tác kế toán.
Theo tác giả, nội dung của tổ chức BMKT trong DN hiện nay bao gồm những công
việc chính sau:
Lựa chọn mô hình tổ chức bộ máy kế toán: Việc tổ chức, cơ cấu BMKT trong
DN có mối quan hệ chặt chẽ với hình thức TCCTKT. Hiện nay trong DN, BMKT có thể
đƣợc tổ chức theo một trong các mô hình:

26. 17
- Mô hình tổ chức BMKT tập trung
- Mô hình tổ chức BMKT phân tán
- Mô hình tổ chức BMKT vừa tập trung vừa phân tán
Theo mô hình tổ chức BMKT tập trung, DN có phòng kế toán đƣợc tổ chức theo
các bộ phận kế toán, mỗi bộ phận thực hiện các phần hành kế toán cụ thể. Toàn bộ công
việc xử lý thông tin phản ánh vào SKT đến lập báo cáo tài chính (BCTC) toàn DN đƣợc
thực hiện tập trung ở phòng kế toán trung tâm. BMKT ở DN thu nhận chứng từ ban đầu và
xử lý thông tin theo hƣớng vừa tạo lập thông tin KTTC vừa tạo lập thông tin KTQT. Nếu
DN có đơn vị phụ thuộc thì các đơn vị này đều không tổ chức kế toán riêng mà chỉ bố trí
nhân viên làm nhiệm vụ hạch toán ban đầu, thu nhận, kiểm tra, phân loại và định kỳ
chuyển CTKT cùng các báo cáo nghiệp vụ về phòng kế toán trung tâm để xử lý và tổng
hợp thông tin, trƣờng hợp này các đơn vị phụ thuộc đƣợc gọi là đơn vị báo sổ. Trong điều
kiện có thể, nhân viên hạch toán ở các đơn vị phụ thuộc có thể đƣợc kế toán trƣởng DN
phân công thực hiện một số phần hành công việc kế toán ngay tại đơn vị phụ thuộc, định
kỳ lập báo cáo đơn giản về các phần hành này gửi về phòng kế toán trung tâm kèm theo
các CTKT. Ƣu điểm của mô hình này là đảm bảo cho sự lãnh đạo tập trung, thống nhất
công tác kế toán, thuận lợi cho việc kiểm tra, kiểm soát, xử lý và cung cấp thông tin một
cách kịp thời. Tuy nhiên mô hình này không phù hợp với DN có địa bàn hoạt động rộng,
nếu áp dụng sẽ tạo nhƣợc điểm rất lớn trong công tác kiểm tra, kiểm soát của ngƣời quản
lý đối với công tác kế toán nói riêng và hoạt động kinh tế nói chung tại các đơn vị phụ
thuộc. Vì vậy mô hình này chủ yếu đƣợc áp dụng cho các DN có quy mô nhỏ hoặc vừa, tổ
chức hoạt động tập trung trên cùng địa bàn hoặc ở những DN có quy mô lớn, địa bàn hoạt
động phân tán nhƣng đã trang bị phƣơng tiện kỹ thuật ghi chép, tính toán hiện đại.
Mô hình tổ chức BMKT phân tán là mô hình mà DN tổ chức một phòng kế toán
trung tâm và các phòng kế toán ở các đơn vị phụ thuộc. Phòng kế toán trung tâm thực hiện
các phần hành kế toán phát sinh tại DN, đồng thời hƣớng dẫn, kiểm tra công tác kế toán ở
các đơn vị phụ thuộc; thu nhận, kiểm tra các báo cáo kế toán do các đơn vị phụ thuộc gửi
đến và tổng hợp lập BCTC toàn DN. Các đơn vị phụ thuộc có tổ chức BMKT riêng, thực
hiện toàn bộ công tác kế toán tại đơn vị mình từ khâu hạch toán ban đầu, ghi SKT đến lập
các báo cáo kế toán thuộc phạm vi của mình theo sự phân cấp của phòng kế toán trung
tâm, định kỳ gửi về phòng kế toán trung tâm để tổng hợp chung toàn DN. Với ƣu điểm lớn
là công tác kế toán gắn liền với hoạt động SXKD của đơn vị phụ thuộc, tạo điều kiện thuận
lợi cho kế toán kiểm tra, kiểm soát trực tiếp các hoạt động kinh tế, tài chính, phục vụ kịp

27. 18
thời cho lãnh đạo ở các đơn vị trực thuộc, mô hình này phù hợp với các DN có quy mô
vừa hoặc lớn, địa bàn hoạt động phân tán nhƣng chƣa trang bị phƣơng tiện kỹ thuật hiện
đại, có sự phân cấp quản lý tƣơng đối toàn diện cho các bộ phận phụ thuộc. Tuy nhiên mô
hình cũng có nhƣợc điểm là BMKT đòi hỏi số lƣợng cán bộ kế toán lớn, công việc kế toán
đƣợc thực hiện tại nhiều địa phƣơng khác nhau hạn chế sự kiểm tra, chỉ đạo sát sao của
ban lãnh đạo đối với toàn bộ hoạt động của DN.
Mô hình tổ chức BMKT vừa tập trung vừa phân tán là sự kết hợp hai mô hình trên.
Đặc điểm của mô hình này là DN có một số bộ phận phân cấp và một số bộ phận không
phân cấp hay phân cấp đến một mức độ nhất định. Theo đó, DN tổ chức một phòng kế
toán trung tâm; đối với các đơn vị phụ thuộc lớn, đủ trình độ quản lý đƣợc phân cấp quản
lý kinh tế tài chính nội bộ ở mức độ cao thì tổ chức BMKT riêng, thực hiện toàn bộ công
việc kế toán phát sinh ở đơn vị mình, định kỳ lập các báo cáo kế toán gửi về phòng kế toán
trung tâm; còn đối với các đơn vị phụ thuộc nhỏ hoặc chƣa đủ trình độ quản lý, chƣa đƣợc
phân cấp quản lý kinh tế tài chính nội bộ ở mức độ cao thì không tổ chức BMKT riêng mà
chỉ bố trí nhân viên kế toán làm nhiệm vụ hạch toán ban đầu, định kỳ chuyển CTKT về
phòng kế toán trung tâm. Phòng kế toán trung tâm thực hiện công việc kế toán phát sinh ở
đơn vị chính và ở các đơn vị phụ thuộc không tổ chức BMKT riêng; đồng thời hƣớng dẫn,
thu nhận, kiểm tra báo cáo kế toán do các đơn vị phụ thuộc có tổ chức BMKT riêng gửi
đến, tổng hợp số liệu lập báo cáo kế toán của đơn vị đồng thời lập báo cáo kế toán tổng
hợp toàn DN. Với sự kết hợp hai mô hình tập trung và phân tán, mô hình này tạo điều kiện
cho kế toán gắn liền với hoạt động của đơn vị, kiểm tra, giám sát chặt chẽ các hoạt động
phục vụ quản lý có hiệu quả trong DN. Tuy vậy BMKT theo mô hình vừa tập trung vừa
phân tán còn khá cồng kềnh, vì vậy thích hợp với các DN có quy mô lớn, hoạt động trên
địa bàn vừa tập trung vừa phân tán, các đơn vị phụ thuộc đƣợc hạch toán quản lý ở các
mức độ khác nhau.
Xây dựng đội ngũ nhân sự cho bộ máy kế toán: Xây dựng đội ngũ nhân sự cho
BMKT chính là xác định biên chế cán bộ, nhân viên trong BMKT của đơn vị chính và các
đơn vị phụ thuộc đồng thời phân công các bộ phận kế toán trong phòng kế toán và phân
công nhiệm vụ của từng cán bộ, nhân viên kế toán. Toàn bộ các công việc kế toán đều nằm
trong một quy trình thống nhất, vì vậy các bộ phận kế toán đều có quan hệ mật thiết với
nhau, không tách biệt đƣợc và phải do kế toán trƣởng hoặc phụ trách kế toán của DN chi
phối điều hành. Việc phân công phân nhiệm rõ ràng, xác định đƣợc các mối quan hệ giữa
các nhân viên kế toán với nhau cũng nhƣ quan hệ giữa BMKT với các bộ phận quản lý

28. 19
khác trong DN góp phần tăng hiệu quả trong công tác quản lý nói chung toàn DN.
Đội ngũ nhân sự trong BMKT bao gồm kế toán trƣởng và các nhân viên kế toán.
Kế toán trưởng là ngƣời đứng đầu BMKT - có đủ tiêu chuẩn và điều kiện về mặt đạo đức
và chuyên môn nghiệp vụ, chịu sự chỉ đạo của ngƣời đại diện theo pháp luật của đơn vị,
thực hiện giám sát tài chính, tổ chức thực hiện toàn bộ công việc kế toán trong DN. Công
việc cụ thể của kế toán trƣởng bao gồm phụ trách và điều hành các nhân viên kế toán;
giám sát và ký duyệt các CTKT phát sinh; kiểm tra, đối chiếu số liệu; tổng hợp, lập và
phân tích các báo cáo kế toán; ngoài ra trên cơ sở nghiên cứu kết quả phân tích tình hình
hoạt động của DN, kế toán trƣởng còn thực hiện tƣ vấn, kiến nghị cho ngƣời đứng đầu DN
về các kế hoạch và các phƣơng án hoạt động nhằm đƣa ra các quyết định kinh doanh.
Nhân viên kế toán là các cán bộ kế toán chịu sự chỉ đạo của kế toán trƣởng, chịu trách
nhiệm về các nội dung công việc cụ thể liên quan đến phần hành kế toán đƣợc phân công
nhƣ cập nhật CTKT, ghi chép tổng hợp và chi tiết vào các SKT đồng thời lập các báo cáo
theo yêu cầu của kế toán trƣởng.
Trang bị các phương tiện để thực hiện công tác kế toán: Theo xu hƣớng phát
triển của công nghệ thông tin, các phƣơng tiện máy tính tiên tiến, hiện đại và ƣu việt sẽ
thay thế phƣơng pháp ghi chép thủ công, trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho công tác kế
toán trong các DN, vì vậy từng bƣớc trang bị các phƣơng tiện tiên tiến sẽ giúp cho BMKT
hoàn thành các công việc kế toán với chất lƣợng cao nhất và chi phí tiết kiệm nhất. Ứng
dụng tin học vào công tác kế toán trong DN là việc thiết kế các chƣơng trình theo đúng nội
dung và trình tự hạch toán của các phƣơng pháp kế toán để thu nhận, tính toán, xử lý và
cung cấp các thông tin cần thiết cũng nhƣ việc áp dụng các phƣơng tiện kỹ thuật để thực
hiện các mục đích của chƣơng trình đã đƣợc thiết kế. Theo tác giả, ứng dụng công nghệ
thông tin đem lại những ý nghĩa thiết thực cho công tác kế toán nhƣ sau:
- Giúp cho việc thu nhận, tính toán, xử lý và cung cấp thông tin trong DN đƣợc
nhanh chóng, kịp thời và có chất lƣợng cao, đáp ứng các yêu cầu quản lý;
- Giúp công tác lƣu trữ, bảo quản, tra cứu các tài liệu, số liệu, các thông tin kinh tế,
tài chính trong DN đƣợc thuận lợi, an toàn với số lƣợng lớn;
- Giúp cho việc thiết lập, soạn thảo, chuyển tiếp dữ liệu qua các báo cáo kế toán
nhanh chóng, chính xác, DN có thể tiết kiệm các chi phí hạch toán, đảm bảo nâng cao hiệu
lực và hiệu quả của công tác kế toán;
- Tạo điều kiện để tổ chức tốt công tác phân tích hoạt động kinh tế và hoàn thành
tốt các chức trách, nhiệm vụ của cán bộ kế toán.

29. 20
Thực chất ứng dụng tin học vào TCCTKT là việc áp dụng các phần mềm để giảm
bớt hoặc thay thế thao tác thủ công trong công tác kế toán trong đó phần mềm có tính hữu
ích và tự động hóa cao cho việc nhập liệu, xử lý và cung cấp thông tin là phần mềm kế
toán. Tuy nhiên máy tính và kỹ thuật tin học chỉ là phƣơng tiện trợ giúp cho kế toán viên
trong công tác kế toán, vì vậy điều cơ bản và cần thiết vẫn là đội ngũ cán bộ kế toán có
chuyên môn nghiệp vụ vững vàng. TCCTKT trong điều kiện ứng dụng công nghệ thông
tin trong DN cần có những đặc điểm riêng, phù hợp với điều kiện sử dụng, khai thác các
phƣơng tiện tính toán hiện đại. Để đảm bảo công tác bảo mật dữ liệu kế toán, các phần
mềm sử dụng trong kế toán phải có hệ thống quản lý mật khẩu, chống việc thâm nhập,
khai thác và sử dụng tài liệu trái phép. Khi ứng dụng tin học vào TCCTKT, cần thiết phải
mã hóa các đối tƣợng một cách chi tiết để phần mềm nhận diện đƣợc chính xác từng đối
tƣợng, từ đó đảm bảo quy trình xử lý dữ liệu đƣợc chính xác, phản ánh trung thực tình
hình biến động của các đối tƣợng kế toán của DN.
Tổ chức công tác kế toán tài chính và kế toán quản trị: Trong quá trình
TCCTKT ở các DN, việc tổ chức BMKT thƣờng đƣợc thực hiện theo một trong các mô
hình sau:
- Mô hình tách biệt giữa KTTC và KTQT: Là việc tổ chức công việc KTTC và
KTQT riêng rẽ cả về mặt nhân sự và nghiệp vụ kế toán. Khi tổ chức theo mô hình này,
KTQT trở thành một bộ phận riêng nên sẽ chuyên môn hóa sâu hơn, do vậy hiệu quả cung
cấp thông tin cao. Tuy nhiên để thực hiện đƣợc điều này đòi hỏi DN phải có sự dồi dào về
nguồn nhân lực chuyên môn kế toán và tốn kém về chi phí.
- Mô hình kết hợp giữa KTTC và KTQT: Là việc kết hợp bộ phận KTTC và
KTQT trong hệ thống kế toán của toàn DN. Với ƣu điểm lớn về mặt nhân sự khi có thể sử
dụng chung cán bộ kế toán từng phần hành nên có thể tiết kiệm đƣợc chi phí cho tổ chức
BMKT, tuy nhiên bộ phận KTQT không đƣợc chuyên môn hóa sâu dẫn đến hiệu quả cung
cấp thông tin không cao nhƣ mô hình tách biệt.
- Mô hình hỗn hợp: Là mô hình kết hợp hình thức tách biệt và kết hợp trên. Đối với
các phần hành kế toán mà hai bộ phận này có liên quan với nhau về nội dung thì áp dụng
mô hình kết hợp, còn với các phần hành kế toán mà hai bộ phận này có sự khác biệt hoặc
những phần hành kế toán có đặc thù riêng thì đƣợc tổ chức theo mô hình tách biệt. Áp
dụng mô hình hỗn hợp sẽ vận dụng đƣợc cả hai mô hình tách biệt và kết hợp một cách linh
hoạt, nhƣng đòi hỏi nhân sự về kế toán nhất là kế toán trƣởng phải có trình độ cao, việc
phân công, phân nhiệm phải phù hợp và kết hợp hài hòa các bộ phận kế toán.

30. 21
1.2.2. Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán
CTKT là những giấy tờ và vật mang tin phản ánh nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát
sinh và đã hoàn thành, làm căn cứ ghi SKT. Trong quy trình nghiệp vụ kế toán, CTKT là
phƣơng pháp thông tin và kiểm tra về trạng thái và sự biến động của đối tƣợng hạch toán
kế toán cụ thể nhằm phục vụ cho việc lãnh đạo nghiệp vụ và làm căn cứ cho giai đoạn ghi
SKT và báo cáo kế toán. CTKT vừa là phƣơng tiện thông tin, vừa là phƣơng tiện để chứng
minh bằng văn bản tính hợp pháp của các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh và thực sự
hoàn thành. Thông tin kế toán là thông tin về sự vận động của các đối tƣợng kế toán, đƣợc
hình thành từ các nghiệp vụ kinh tế, tài chính đã phát sinh và thực sự hoàn thành trong quá
trình hoạt động của DN. Thu nhận thông tin kế toán là công việc khởi đầu của toàn bộ quy
trình kế toán, có ý nghĩa quyết định đối với tính trung thực, khách quan của số liệu kế toán
và báo cáo kế toán, đồng thời là căn cứ để kiểm tra, kiểm soát hoạt động kinh tế, tài chính
của DN. Việc thu nhận thông tin kế toán đƣợc thực hiện thông qua CTKT. Tổ chức CTKT
có thể đƣợc hiểu là tổ chức công tác hạch toán ban đầu các đối tƣợng kế toán nhằm thực
hiện chức năng thông tin, kiểm tra của kế toán và của các chủ thể quản lý DN. Đây thực
chất là việc thiết kế và thực hiện khối lƣợng công tác hạch toán ban đầu trên hệ thống bản
chứng từ và quy trình luân chuyển chứng từ cho mỗi đối tƣợng hạch toán và mỗi loại
nghiệp vụ phát sinh cấu thành đối tƣợng hạch toán. Theo tác giả, tổ chức CTKT có ý nghĩa
lớn với TCCTKT trong các mặt sau:
- Về mặt pháp lý: tổ chức tốt CTKT đảm bảo và nâng cao tính pháp lý và kiểm tra
của thông tin kế toán từ giai đoạn ban đầu của công tác kế toán trong DN.
- Về mặt quản lý: Tổ chức tốt các CTKT chính là tạo lập hệ thống thông tin hợp
pháp cho việc thực hiện có hiệu quả công tác quản lý trong DN.
- Về mặt kế toán: CTKT là căn cứ để ghi SKT, do vậy tổ chức tốt CTKT giúp các
thông tin đƣợc ghi chép trong SKT có những minh chứng rõ ràng, hợp lệ và có giá trị,
đồng thời tạo điều kiện để mã hóa thông tin và áp dụng công nghệ thông tin vào công tác
kế toán. Mặt khác, tổ chức hệ thống CTKT nhằm cung cấp cơ sở số liệu cho các khâu tiếp
theo của quy trình kế toán, duy trì tính khoa học, hợp lý và hiệu quả của công tác kế toán.
Để tổ chức chứng từ kế toán, doanh nghiệp cần dựa trên những nguyên tắc sau:
- Tổ chức CTKT phải căn cứ vào quy mô SXKD, loại hình hoạt động, trình độ,
cách thức tổ chức quản lý của DN để xác định số lƣợng, chủng loại CTKT và trình tự luân
chuyển chứng từ phù hợp;

31. 22
- Tổ chức CTKT phải căn cứ vào yêu cầu quản lý tài sản và các thông tin về tình
hình biến động tài sản để tổ chức sử dụng chứng từ thích hợp và luân chuyển giữa các bộ
phận có liên quan trong DN;
- Tổ chức CTKT phải căn cứ vào nội dung và đặc điểm của từng loại chứng từ để
xây dựng quy trình luân chuyển chứng từ phù hợp với từng loại;
- Tổ chức CTKT phải căn cứ vào chế độ do Nhà nƣớc ban hành đƣợc áp dụng
thống nhất để tăng cƣờng tính pháp lý của CTKT và bảo đảm cho chứng từ là căn cứ pháp
lý quan trọng trong việc ghi SKT, cung cấp thông tin cho công tác quản lý trong DN.
Theo tác giả, tổ chức chứng từ kế toán trong doanh nghiệp bao gồm những nội
dung sau:
Về công tác kế toán tài chính
Xác định danh mục chứng từ kế toán
Xác định danh mục CTKT sử dụng trong DN là khâu công việc đầu tiên nhằm
phục vụ cho việc thu nhận thông tin một cách đầy đủ, trung thực và kịp thời về các nghiệp
vụ kinh tế tài chính. Đối tƣợng của kế toán trong DN vận động thƣờng xuyên, liên tục và
rất đa dạng, mỗi sự vận động đó đều đƣợc phản ánh vào CTKT. Vì vậy DN cần lựa chọn
CTKT phù hợp để phản ánh sự vận động của các đối tƣợng kế toán và đáp ứng yêu cầu
quản lý các đối tƣợng kế toán này. Tập hợp các loại chứng từ sử dụng trong DN là hệ
thống bản CTKT đƣợc phân loại theo đặc trƣng và tiêu thức lựa chọn. Danh mục CTKT là
một bảng liệt kê và phân loại các CTKT theo tên, số hiệu và tính chất của chứng từ. Xác
định danh mục CTKT là việc xây dựng các chứng từ theo cách phân loại chứng từ, xác
định các yếu tố thông tin cho mỗi loại và chọn hình thức kết cấu của mỗi loại chứng từ.
DN xác định danh mục CTKT căn cứ vào danh mục CTKT thống nhất do Nhà
nƣớc quy định, bao gồm CTKT bắt buộc và CTKT hƣớng dẫn. Đối với CTKT bắt buộc,
kế toán DN phải thực hiện đúng về biểu mẫu, nội dung, phƣơng pháp ghi các chỉ tiêu. Đối
với CTKT hƣớng dẫn, DN có thể bổ sung thêm chỉ tiêu hoặc thay đổi hình thức mẫu biểu
cho phù hợp với việc ghi chép và yêu cầu quản lý của mình. Ngoài ra còn căn cứ vào đặc
điểm và yêu cầu quản lý của bản thân DN để thiết lập các CTKT riêng, đó thƣờng là các
chứng từ phản ánh các nghiệp vụ kinh tế nội sinh nhƣ: phân bổ các khoản chi phí trả trƣớc,
chi phí phải trả, phân bổ phụ trội hoặc chiết khấu trái phiếu, phân bổ các khoản doanh thu
chƣa thực hiện… Với các chứng từ này, DN phải tự thiết kế mẫu biểu, nội dung và
phƣơng pháp ghi chép nhƣng phải đảm bảo sự thống nhất trong kỳ hạch toán. Kế toán
trƣởng DN là ngƣời chịu trách nhiệm phân công các bộ phận, các kế toán viên thực hiện,

32. 23
quy định mẫu biểu, nội dung và phƣơng pháp ghi chép thích hợp cho từng loại chứng từ tự
thiết kế; kiểm tra, duyệt và giám sát chặt chẽ trƣớc khi chứng từ đƣợc sử dụng để ghi SKT.
Các chứng từ DN sử dụng phải có đầy đủ các yếu tố cơ bản cần thiết và các yếu tố
bổ sung.
Tổ chức hạch toán ban đầu
Để thu nhận đƣợc thông tin về các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong DN, cần phải
tổ chức việc hạch toán ban đầu của quy trình kế toán bao gồm tổ chức lập CTKT, tổ chức
kiểm tra, phân loại, tổng hợp và lập định khoản kế toán. Quá trình hạch toán ban đầu có
thể do các cán bộ của bộ phận kế toán hoặc các bộ phận khác thực hiện.
Tổ chức lập CTKT: Tổ chức lập CTKT là việc sử dụng các chứng từ đã đƣợc lựa
chọn trong danh mục chứng từ của DN để phản ánh các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát
sinh. Mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh liên quan đến hoạt động của DN đều phải
đƣợc lập CTKT. Việc lập CTKT để chứng minh cho nghiệp vụ kinh tế, tài chính đã phát
sinh và thực sự hoàn thành là khâu công việc vô cùng quan trọng có ảnh hƣởng quyết định
đến chất lƣợng thông tin của toàn bộ quy trình kế toán, do vậy cần tổ chức một cách chặt
chẽ và đảm bảo đầy đủ các nguyên tắc quy định bởi pháp luật. Trách nhiệm lập CTKT có
thể do bộ phận kế toán hoặc do các bộ phận chức năng khác của DN đảm nhiệm, vì vậy
việc tổ chức lập CTKT phải đƣợc cụ thể hóa bằng việc tổ chức hƣớng dẫn và kiểm tra việc
lập các CTKT thuộc hoặc không thuộc trách nhiệm lập của bộ phận kế toán.
- Đối với các chứng từ thuộc trách nhiệm lập của bộ phận kế toán, kế toán trƣởng tổ
chức vận dụng hệ thống CTKT đã đƣợc ban hành tại DN, phân công trách nhiệm lập cho
từng bộ phận, cá nhân.
- Đối với các chứng từ thuộc trách nhiệm lập của các bộ phận chức năng khác trong
DN, bộ phận kế toán phải hƣớng dẫn các bộ phận liên quan trong việc ghi chép, tính toán
các chỉ tiêu, đảm bảo các yếu tố trên chứng từ, số lƣợng liên chứng từ.., đồng thời kiểm tra,
giám sát chặt chẽ việc lập và chuyển chứng từ về bộ phận kế toán để làm căn cứ ghi sổ. Kế
toán trƣởng DN phải căn cứ vào cơ cấu BMKT để phân công và quy định trách nhiệm cho
từng bộ phận, nhân viên kế toán trong việc kiểm tra, đối chiếu, hoàn chỉnh chứng từ để ghi
vào các SKT liên quan.
Theo tác giả, nội dung chủ yếu của tổ chức lập CTKT trong DN bao gồm:
- Sử dụng các chứng từ ban đầu phù hợp với nghiệp vụ phát sinh của từng đối
tƣợng kế toán và yêu cầu quản lý tại DN;
- Xác định địa điểm phát sinh nghiệp vụ kinh tế để lập chứng từ;

33. 24
- Lựa chọn các phƣơng tiện kỹ thuật để lập CTKT;
- Xác định những ngƣời liên quan đến việc lập chứng từ, kiểm tra và thực hiện
nghiệp vụ kinh tế.
Tổ chức kiểm tra, phân loại, tổng hợp và lập định khoản kế toán: Kiểm tra CTKT là
việc xác nhận tính chính xác, đúng đắn của các thông tin ghi trên CTKT. CTKT là cơ sở số
liệu để ghi SKT, thông tin trên CTKT có ảnh hƣởng quyết định đến chất lƣợng thông tin
trên các báo cáo kế toán, do vậy trƣớc khi đƣợc sử dụng để ghi sổ, các thông tin này cần
phải đƣợc kiểm tra nhằm đẳm bảo đầy đủ các yêu cầu đối với CTKT, bảo vệ lợi ích và tài
sản của DN. Tất cả các CTKT do DN lập hay nhận từ bên ngoài đều phải tập trung vào bộ
phận kế toán để đƣợc kiểm tra, xác minh tính pháp lý rồi mới sử dụng để ghi SKT. Việc
kiểm tra CTKT có ý nghĩa rất quan trọng trong nội dung tổ chức CTKT trong DN vì góp
phần đảm bảo chất lƣợng của thông tin kế toán trƣớc khi ghi sổ và ngay từ khâu này có thể
phát hiện những sai sót hoặc dấu hiệu lợi dụng CTKT. Đối với DN có bộ phận kiểm tra kế
toán riêng, công việc kiểm tra chứng từ do bộ phận này thực hiện. Đối với DN không có
bộ phận kiểm tra kế toán riêng, việc kiểm tra CTKT sẽ đƣợc thực hiện trực tiếp bởi bộ
phận kế toán sử dụng CTKT để ghi sổ. Trong mọi trƣờng hợp, việc kiểm tra CTKT phải
đƣợc quy định rõ ràng, chặt chẽ về nội dung, trách nhiệm và cách thức kiểm tra. Theo tác
giả, nội dung của việc kiểm tra CTKT bao gồm:
- Kiểm tra tính rõ ràng, trung thực, đầy đủ của các chỉ tiêu phản ánh trên CTKT.
Đối với các chứng từ thủ tục nghiệp vụ kế toán, chứng từ nghiệp vụ tổng hợp phải kiểm tra
các chứng từ gốc kèm theo;
- Kiểm tra tính hợp pháp của CTKT: Đó là kiểm tra việc sử dụng chứng từ theo đúng
quy định của chế độ CTKT, kiểm tra nội dung của nghiệp vụ kinh tế theo các chính sách
kinh tế tài chính Nhà nƣớc ban hành, đối chiếu CTKT với các tài liệu khác có liên quan;
- Kiểm tra tính hợp lệ của CTKT: CTKT phải đƣợc ghi chép đầy đủ các yếu tố cơ
bản và yếu tố bổ sung;
- Kiểm tra tính hợp lý của CTKT: Nội dung của nghiệp vụ kinh tế ghi trên CTKT
phải phù hợp với thực tế, phù hợp với nhiệm vụ SXKD và mang lại lợi ích cho DN;
- Kiểm tra tính chính xác của số liệu, thông tin trên chứng từ về các chỉ tiêu nhƣ
đơn vị tính, số lƣợng, số tiền (bằng số và bằng chữ), đối với các chứng từ trực tiếp ghi trên
SKT cần kiểm tra định khoản kế toán trên chứng từ;
- Kiểm tra việc chấp hành quy định quản lý nội bộ của những ngƣời lập, kiểm tra,
xét duyệt đối với từng loại nghiệp vụ kinh tế trong DN.

34. 25
Khi kiểm tra CTKT nếu phát hiện có hành vi vi phạm chính sách, chế độ, các quy
định về quản lý kinh tế, tài chính của Nhà nƣớc, phải từ chối thực hiện đồng thời báo cáo
cho Giám đốc DN biết để xử lý kịp thời theo pháp luật hiện hành. Đối với những CTKT
lập không đúng thủ tục, nội dung và chữ số không rõ ràng thì ngƣời chịu trách nhiệm kiểm
tra hoặc ghi sổ phải trả lại, yêu cầu thực hiện thêm các thủ tục và điều chỉnh sau đó mới
làm căn cứ ghi SKT. Sau khi kiểm tra, CTKT đƣợc phân loại để chuyển đến các bộ phận
kế toán cần sử dụng và thuộc phạm vi phụ trách. Việc hoàn chỉnh CTKT tiếp tục đƣợc
thực hiện, đây là việc kế toán bổ sung vào CTKT, tuy nhiên chỉ thực hiện trong phạm vi
quyền hạn của mình. Chứng từ sau khi đƣợc hoàn chỉnh sẽ đƣợc phân loại theo nội dung
kinh tế để chuyển tới các bộ phận kế toán cần sử dụng. Với các chứng từ sử dụng để ghi
SKT sẽ đƣợc kế toán tổng hợp số liệu và lập định khoản kế toán.
Tổ chức luân chuyển chứng từ kế toán
Tổ chức luân chuyển CTKT là việc thiết lập trình tự cho quá trình vận động của
chứng từ nhằm phát huy đầy đủ chức năng thông tin và kiểm tra của CTKT. Trong tổ chức
CTKT, tổ chức và xây dựng chƣơng trình luân chuyển CTKT có ý nghĩa rất quan trọng vì
qua đó xác định đƣợc mối quan hệ giữa các bộ phận có liên quan đến lập, kiểm tra, ghi sổ,
bảo quản, lƣu trữ và tiêu hủy CTKT; xác định đƣợc rõ trách nhiệm vật chất của những
ngƣời tham gia thực hiện, luân chuyển, xác minh nghiệp vụ kinh tế; góp phần tổ chức tốt
hệ thống thông tin nội bộ, tránh trùng lặp, thiếu sót giữa các bộ phận, tăng tính chính xác,
kịp thời của thông tin kế toán đồng thời tránh gian lận, mất mát chứng từ. Trình tự luân
chuyển CTKT bao gồm các bƣớc lập, tiếp nhận, xử lý chứng từ; kiểm tra và ký CTKT;
phân loại, sắp xếp, định khoản, ghi SKT; bảo quản và lƣu trữ CTKT. Trình tự luân chuyển
CTKT đối với mỗi đối tƣợng và quá trình quản lý có thể khác nhau, nhƣng trình tự luân
chuyển đều đƣợc bắt đầu từ việc lập chứng từ ở các bộ phận có trách nhiệm quản lý trực
tiếp, sau đó chuyển đến các bộ phận kế toán có liên quan. Trong DN, kế toán trƣởng hoặc
phụ trách kế toán cần quy định rõ trình tự luân chuyển của chứng từ theo các nội dung cụ
thể là: quy định ngƣời lập và kiểm tra chứng từ; thời hạn chuyển giao chứng từ; nơi nhận
và sử dụng chứng từ; thời gian ghi SKT và bộ phận lƣu trữ chứng từ. Để việc tổ chức luân
chuyển chứng từ đƣợc khoa học và hợp lý, cần quy định cụ thể nhiệm vụ đến từng bộ
phận, từng nhân viên trong DN đối với từng loại nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Ngoài ra,
việc tổ chức luân chuyển chứng từ còn cần phải căn cứ vào quy mô hoạt động, đặc điểm tổ
chức quản lý và tổ chức SXKD của DN, tình hình thực tế về tổ chức BMKT, tổ chức hệ
thống thông tin trong DN, đặc điểm từng loại chứng từ và các loại nghiệp vụ kinh tế, tài