Download luận văn thạc sĩ ngành quản trị kinh doanh với đề tài: Giải pháp xây dựng nông thôn mới của huyện Nga Sơn tỉnh Thanh Hóa

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC
______________________________
VŨ VĂN TUẤN
GIẢI PHÁP XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI
CỦA HUYỆN NGA SƠN, TỈNH THANH HOÁ THEO CHỦ
TRƯƠNG CỦA ĐẢNG, NHÀ NƯỚC
CHUYÊN NGHÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH
MÃ SỐ: 60..34.05
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học: PGD.TS NGUYỄN VĂN THỨC
THANH HOÁ, THÁNG 3/2017

2. i
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn tới: Lãnh đạo, các cán bộ, giảng viên trường
Đại học Hồng Đức Thanh Hóa đã tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học
tập và nghiên cứu.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm, tạo điều kiện của Huyện
ủy, UBND huyện, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nga Sơn, Ban giám
hiệu, các thầy cô giáo, các em học sinh các trường THCS huyện Nga Sơn;
Cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp và người thân trong gia đình đã giúp đỡ tôi trong
quá trình hoàn thành luận văn này.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới PGD, TS
Nguyễn Văn Thức, người hướng dẫn khoa học đã tận tâm, nhiệt tình chỉ dẫn
và giúp đỡ để tôi hoàn thành luận văn này.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song luận văn không thể tránh khỏi những
thiếu sót, hạn chế. Tôi kính mong nhận được những ý kiến đóng góp của các
quý thầy cô giáo, các bạn đồng nghiệp và những người quan tâm để luận văn
được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Thanh Hóa, tháng 3 năm 2017
Tác giả
Vũ Văn Tuấn

3. -
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này
là trung thực và chưa sử dụng để bảo vệ luận văn của một học vị nào.
Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này
đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ
nguồn gốc.
Thanh Hoá, ngày 06 tháng 3 năm 2017
Tác giả
Vũ Văn Tuấn

4. Trường Đại học Hồng Đức – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ……………………………
iv
MỤC LỤC
Lời cam Đoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục các chữ viết tắt v
Danh mục bảng vi
1 MỞ ĐẦU 1
1.1 Tính cấp thiết của Đề tài 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu 3
1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4
1.4 Câu hỏi nghiên cứu 4
2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦAVẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 5
2.1 Cơ sở lý luận của xây dựng nông thôn mới 5
2.2 Quan Điểm của Đảng về xây dựng nông thôn mới 10
2.3 Cơ sở thực tiễn về xây dựng nông thôn mới 27
3 ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 45
3.1 Đặc điểm của địa bàn nghiên cứu 45
3.2 Phương pháp nghiên cứu 59
4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 62
4.1 Thực trạng xây dựng nông thôn mới ở huyện Nga Sơn 62
4.1.1 Thành lập bộ máy chỉ Đạo xây dựng nông thôn mới từ huyện Đến
cơ sở 62

5. Trường Đại học Hồng Đức – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ……………………………
v
4.1.2 Xây dựng Kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia
xây dựng nông thôn mới giai Đoạn 2010 – 2020 63
4.1.3 Kết quả bước Đầu tổ chức thực hiện Kế hoạch thực hiện Chương
trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai Đoạn 2010 –
2020 63
4.2 Những thuận lơi và khó khăn trong xây dựng nông thôn mới ở
huyện Nga Sơn thời gian qua 76
4.2.1 Thuận lợi 76
4.2.2 Những khó khăn trong việc xây dựng nông thôn mới ở Địa
phương 79
4.3 Phương hướng và giải pháp Đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới
ở huyện Nga Sơn Đến năm 2015 84
4.3.1 Phương hướng, mục tiêu xây dựng nông thôn mới của huyện Nga
Sơn 84
4.3.2 Các giải pháp Đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới 85
5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 95
5.1 Kết luận 95
5.2 Kiến nghị 96
PHỤ LỤC 101

6. Trường Đại học Hồng Đức– Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ……………………………
v
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
XHCN Xã hội chủ nghĩa
BCH Ban chấp hành
NTM Nông thôn mới
UBND Ủy ban nhân dân
HĐND Hội Đồng nhân dân
MTTQ Mặt trận Tổ quốc
VH-TT-TT-DL Văn hóa-Thông tin – thể thao – Du lịch
THCS Trung học cơ sở
SXKD Sản xuất kinh doanh
MT Môi trường
QH Quy hoạch
QCVN Quy chuẩn Việt Nam
NN Nhà nước

7. Trường Đại học Hồng Đức– Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ……………………………
vi
DANH MỤC BẢNG
STT Tên bảng Trang
2.1 Kết quả hoạt Động Đào tạo trong phong trào Saemaul Udong 33
3.1 Tình hình phân bổ và sử dụng Đất Đai từ năm 2008-2010 49
3.2 Tổng hợp các chỉ tiêu phát triển KT-XH 53
3.3 Tình hình nhân khẩu và lao Động của huyện Nga Sơn từ 2008-201057
4.1 Kết quả thực hiện các tiêu chí 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 (Đến tháng 6 năm
2011) 64
4.2 Kết quả thực hiện các tiêu chí 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 Đến
tháng 6 năm 2011) 68
4.3 Kết quả thực hiện các tiêu chí 17, 18, 19 (Đến tháng 6 năm 2011) 72
4.4 Tổng hợp kết quả thực hiện các tiêu chí trên toàn huyện (Tính
Đến tháng 6 năm 2011) 75
4.5 Phân loại Đội ngũ cán bộ cấp huyện và xã năm 2010 82
4.6 Tổng hợp tình hình hoạt Động của doanh nghiệp trên Địa bàn
huyện Nga Sơn 84

8. Trường Đại họcHồng Đức – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ……………………………
7
1. MỞĐẦU
1.1 Tính cấp thiết của Đề tài
Nước ta là một nước nông nghiệp, do lịch sử quá trình Đấu tranh dựng
nước và giữ nước nên phần lớn dân cư nước ta sống quần tụ theo từng dòng
họ và theo phạm vi làng, xã. Cùng với văn minh lúa nước, làng (bản, thôn,
xóm…) Đã trở thành nét văn hóa riêng của người Việt Nam từ muôn Đời nay.
Đến nay, tuy quá trình Đô thị hóa Đã diễn ra khá mạnh mẽ nhưng vẫn còn
hơn 70% dân số sinh sống và hơn 54% lao Động làm việc ở nông thôn.
Nông thôn nước ta luôn chiếm một vị trí quan trọng trong quá trình
dựng nước và giữ nước. Trong các cuộc chiến tranh chống lại các cuộc xâm
lược của ngoại bang, nông thôn là nơi cung cấp người và của Để chiến thắng
quân thù. Trong hàng ngàn năm phát triển, nông thôn là nơi hình thành và lưu
giữ nhiều nét bản sắc văn hóa của dân tộc. Ngày nay, nông thôn vừa là nơi
cung cấp lương thực thực phẩm cho tiêu dùng xã hội, nguyên liệu cho công
nghiệp chế biến, nông sản hàng hóa cho xuất khẩu, nhân lực cho các hoạt
Động kinh tế và Đời sống của Đô thị, vừa là nơi tiêu thụ hàng hóa do các nhà
máy ở thành phố sản xuất ra.
Trong thời kỳ nào Đảng ta cũng chăm lo Đến phát triển kinh tế xã hội ở
nông thôn. Sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (1986), Đất nước ta bước
vào công cuộc Đổi mới, nền kinh tế Được vận hành theo cơ chế kinh tế thị
trường Định hướng xã hội chủ nghĩa và ngày càng hội nhập sâu hơn với kinh
tế thế giới. Nền kinh thế thị trường và hội nhập có nhiều ưu Điểm như giải
phóng lực lượng sản xuất, thúc Đẩy tăng trưởng, tạo Điều kiện Để nâng cao
Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Tuy vậy, bên cạnh những ưu
Điểm thì nền kinh tế thị trường Đã bộc lộ nhiều khuyết tật. Do việc phân bổ
nguồn lực kinh tế tuân theo quy luật vận Động của hệ thống thị trường, cho

9. Trường Đại họcHồng Đức – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ……………………………
8
nên, những vùng, Địa phương khó khăn, ít tài nguyên khoáng sản và không có
vị trí Địa lý thuận lợi thì vẫn phát triển chậm, Đời sống của nhân dân vẫn còn
nhiều khó khăn, phân cực giàu nghèo ngày càng sâu sắc, nhất là ở nông thôn
vùng sâu, vùng xa. Một thực tế Đang diễn ra là do nông thôn chậm phát triển
nên áp lực di dân từ nông thôn ra thành thị ngày càng lớn làm ảnh hưởng Đến
quá trình ổn Định và phát triển của các Đô thị.
Trước thực trạng nêu trên, Đảng và Nhà nước ta Đã có nhiều chủ
trương, giải pháp Để hạn chế những tác Động tiêu cực của kinh tế thị trường
và hội nhập như triển khai thực hiện chương trình Đầu tư cho các xã Đặc biệt
khó khăn (Chương trình 135) và Đầu tư cho các huyện nghèo theo Nghị quyết
30a/2008/NQ-CP, ngày 27/12/2008 của Chính phủ… Các Địa phương cũng
Đã có nhiều cố gắng Để xây dựng nông thôn mới nhưng nông thôn nước ta có
phạm vi rất rộng lớn, kinh tế của nông thôn chủ yếu là sản xuất nông nghiệp
nên nhìn chung nông thôn nước ta còn rất nghèo. Cùng với Đặc Điểm Địa
hình phức tạp, nhiều sông suối chia cắt và cách lập làng theo tập quán có từ
lâu Đời nên nông thôn ta phát triển còn lộn xộn, mỗi nơi làm theo một cách,
chưa theo một chuẩn mực thống nhất nào.
Thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa X về “Nông nghiệp, nông
dân và nông thôn”, Thủ tướng Chính phủ Đã ban hành “Bộ tiêu chí Quốc gia
về nông thôn mới” (Quyết Định số 491/QĐ-TTg ngày 16/4/2009) và “Chương
trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới” tại Quyết Định số 800/QĐ-
TTg ngày 06/4/2010 nhằm thống nhất chỉ Đạo việc xây dựng nông thôn mới
trên cả nước. Tuy thời gian triển khai thực hiện chương trình xây dựng nông
thôn mới chưa lâu nhưng các Địa phương, nhất là cấp cơ sở Đã bộc lộ nhiều
lúng túng, vướng mắc trong quá trình chỉ Đạo thực hiện.
Huyện Nga Sơn là huyện miền núi của tỉnh Nghệ An, cách Thành phố
Vinh 54 km về phía Tây Nam. Trong những năm qua, huyện

10. Trường Đại họcHồng Đức – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ……………………………
9
Nga SơnĐã Đẩy mạnh các chương trình phát triển kinh tế-xã hội nông thôn
như chương trình bê tông hóa kênh mương, làm Đường nhựa, xây dựng
trường học, trạm y tế và các thiết chế văn hóa, thể dục thể thao Đạt chuẩn
quốc gia, chuyển Đổi cơ cấu mùa vụ, cây trồng vật nuôi, phát triển làng
nghề…theo hướng xây dựng nông thôn mới. Mặc dầu Đã có nhiều cố gắng
nhưng kết quả Đạt Được vẫn còn khiêm tốn, cơ sở hạ tầng của huyện còn
nhiều bất cập và xây dựng thiếu quy hoạch, Nga Sơnvẫn là một huyện nghèo,
kinh tế của huyện vẫn là thuần nông, sản xuất hàng hóa chưa phát triển, Đời
sống của nhân dân còn hết sức khó khăn.
Triển khai thực hiện Quyết Định số 491/QĐ-TTg ngày 16/4/2009
của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng nông thôn mới theo chuẩn nông thôn
mới, huyện Nga Sơn Đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc cần giải quyết
như xuất phát Điểm của huyện thấp, trình Độ, năng lực của Đội ngũ cán bộ
còn hạn chế, Đời sống của nhân dân còn khó khăn. Để góp phần công sức
vào quá trình xây dựng nông thôn mới ở Địa phương, chúng tôi chọn Đề
tài nghiên cứu: “Giải pháp Đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới trên Địa bàn
huyện Nga Sơn,tỉnhThanh Hoá”.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
Trên cơ sở Đánh giá Điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội và mô hình
nông thôn mới ở huyện Nga Sơn thời gian qua Đề xuất các giải pháp chủ yếu
Đẩy mạnh quá trình xây dựng nông thôn mới ở Địa phương thời gian tới.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về mô hình nông thôn mới và
xây dựng nông thôn mới ở nước ta hiện nay.
- Đánh giá thực trạng mô hình nông thôn mới và quá trình xây dựng
nông thôn mới ở huyện Nga Sơn thời gian qua.

11. Trường Đại họcHồng Đức – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ……………………………
1
0
- Xác Định những thuận lợi và khó khăn trong quá trình xây dựng nông
thôn mới ở Địa bàn nghiên cứu.
- Đề xuất Định hướng và các giải pháp chủ yếu Đẩy mạnh quá trình xây
dựng nông thôn mới ở Địa phương trong những năm tới.
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.3.1 Đốitượng nghiêncứu
Đối tượng nghiên cứu là mô hình nông thôn mới, các chủ thể tham gia
quá trình xây dựng nông thôn mới bao gồm các hộ nông dân, cán bộ các cấp,
các tổ chức Đoàn thể thuộc huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hoá.
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu
* Phạm vi về không gian: Huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hoá.
* Phạm vi về thời gian
Nguồn số liệu thu thập phục vụ cho việc nghiên cứu trong 3 năm từ
2008 Đến 2010.
Thời gian tiến hành nghiên cứu: Từ tháng 10 năm 2010 Đến tháng 10
năm 2011.
1.4 Câu hỏi nghiên cứu
Nghiên cứu này nhằm trả lời các câu hỏi sau Đây liên quan Đến việc xây
dựng và hoàn thiện mô hình nông thôn mới ở huyện Nga Sơn, Thanh Hoá
(1)Xây dựng mô hình nông thôn mới ở nước ta dựa trên cơ sở lý luận và
thực tiễn nào?
(2)Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình triển khai xây dựng mô
hình nông thôn mới ở Địa phương?
(3)Những kết quả Đã Đạt Được và những việc cần phải làm nhằm xây
dựng và hoàn thiện mô hình nông thôn mới ở Địa phương?
(4)Giải pháp nào cần Đề xuất nhằm Đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện mô

12. Trường Đại họcHồng Đức – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ……………………………
1
1
hình nông thôn mới ở huyện Nga Sơn thời gian tới?
2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
2.1 Cơ sở lý luận của xây dựng nông thônmới
2.1.1 Khái niệm về nông thôn mới và xây dựng nông thônmới
2.1.1.1 Khái niệm nông thôn mới
Đã có một số diễn giải và phân tích về khái niệm thế nào là nông thôn
mới. Nông thôn mới trước tiên phải là nông thôn chứ không phải là thị tứ; Đó
là nông thôn mới chứ không phải nông thôn truyền thống. Nếu so sánh giữa
nông thôn mới và nông thôn truyền thống, thì nông thôn mới phải bao hàm cơ
cấu và chức năng mới (Cù Ngọc Hưởng, 2006).
Ngày 04 tháng 6 năm 2010 Thủ Tướng Chính phủ ban hành Quyết
Định số 800/QĐ-TTg về phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây
dựng nông thôn mới giai Đoạn 2010 – 2020. Tại quyết Định này, mục tiêu
chung của Chương trình Được xác Định là: “Xây dựng nông thôn mới có kết
cấu hạ tầng kinh tế - xã hội từng bước hiện Đại; cơ cấu kinh tế và các hình
thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công
nghiệp, dịch vụ; gắn phát triển nông thôn với Đô thị theo quy hoạch; xã hội
nông thôn dân chủ, ổn Định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; môi trường sinh
thái Được bảo vệ; an ninh trật tự Được giữ vững; Đời sống vật chất và tinh
thần của người dân ngày càng Được nâng cao; theo Định hướng xã hội chủ
nghĩa.
Như vậy, nông thôn mới là nông thôn có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội
hiện Đại, cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, xã hội dân
chủ, ổn Định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc, Đời sống vật chất, tinh thần Được
nâng cao, môi trường sinh thái Được bảo vệ, an ninh trật tự Được giữ vững.
2.1.1.2 Khái niệm xây dựng nông thôn mới:
Từ Quyết Định số 491 và Quyết Định 800/QĐ-TTg của Thủ tướng

13. Trường Đại họcHồng Đức – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ……………………………
1
2
Chính phủ thì “Xây dựng nông thôn mới là xây dựng nông thôn Đạt 19 tiêu
chí của Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới”.
2.1.2 Đơn vị nông thôn mới
Khoản 3 Điều 23 Thông tư 54/2009/TT-BNN&PTNT ngày 21 tháng 8
năm 2009 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về hướng dẫn thực
hiện Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới quy Định: Ban chỉ Đạo nông thôn
mới Trung Ương kiểm tra việc công nhận xã nông thôn mới ở các tỉnh Để xét
công nhận huyện, tỉnh Đạt chuẩn nông thôn mới cho các huyện có 75% số xã
trong huyện Đạt nông thôn mới và tỉnh có 75% số huyện trong tỉnh Đạt nông
thôn mới.
Như vậy Đơn vị nông thôn mới có 3 cấp:
- Xã nông thôn mới (Đạt 19 tiêu chí của Bộ tiêu chí quốc gia nông thôn
mới);
- Huyện nông thôn mới (khi có 75% số xã nông thôn mới);
- Tỉnh nông thôn mới (khi có 75% số huyện nông thôn mới).

14. Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………… 13
2.1.3 Chức năng của nông thôn mới
2.1.3.1 Chức năng sản xuất nông nghiệp hiện Đại
Sản xuất nông nghiệp cần diện tích lớn, nhất là ngành trồng trọt như
sản xuất lương thực, cây công nghiệp và trồng rừng. Do Đó, nông thôn là nơi
diễn ra phần lớn các hoạt Động sản xuất nông nghiệp của các quốc gia. “Có
thể nói nông nghiệp là chức năng tự nhiên của nông thôn. Chức năng cơ bản
của nông thôn là sản xuất dồi dào các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao.
Khác với nông thôn truyền thống, sản xuất nông nghiệp của nông thôn mới
bao gồm cơ cấu các nghành nghề mới, các Điều kiện sản xuất nông nghiệp
hiện Đại hoá, ứng dụng phổ biến khoa học kỹ thuật tiên tiến và xây dựng các
tổ chức nông nghiệp hiện Đại” (Cù Ngọc Hưởng, 2006).
2.1.3.2 Chức năng giữ gìn văn hóa truyền thống
Trải qua lịch sử phát triển hàng ngàn năm, các làng xóm ở nông thôn
thường Được hình thành dựa trên những cộng Đồng có cùng phong tục, tập
quán, họ tộc. Người dân trong các làng xóm thường cư xử với nhau dựa trên
quan hệ huyết thống và phong tục, tập quán. “Cũng chính văn hoá quê hương
Đã sản sinh ra những sản phẩm văn hoá tinh thần quý báu như lòng kính lão
yêu trẻ, giúp nhau canh gác bảo vệ, giản dị tiết kiệm, thật thà Đáng tin, yêu
quý quê hương.vv.., tất cả Được sản sinh trong hoàn cảnh xã hội nông thôn
Đặc thù. Các truyền thống văn hoá quý báu này Đòi hỏi phải Được giữ gìn và
phát triển trong một hoàn cảnh Đặc thù. Môi trường thành thị là nơi có tính
mở cao, con người cũng có tính năng Động cao, vì thế văn hoá quê hương ở
Đây sẽ không còn tính kế tục. Do vậy, chỉ có nông thôn với Đặc Điểm sản
xuất nông nghiệp và tụ cư theo dân tộc, dòng tộc mới là môi trường thích hợp
nhất Để giữ gìn và kế tục văn hoá quê hương. Ngoài ra, các cảnh quan nông
thôn với những Đặc trưng riêng Đã hình thành nên màu sắc văn hoá làng xã

15. Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………… 14
Đặc thù, thể hiện các tư tưởng triết học như trời Đất giao hoà, thuận theo tự
nhiên với sự tôn trọng tự nhiên, mưu cầu phát triển hài hoà cũng như chú
trọng sự kế tục phát triển của các dân tộc” (Cù Ngọc Hưởng, 2006).
2.1.3.3 Chức năng sinh thái
Nói Đến nông nghiệp là nói Đến cây trồng. Cây trồng, một mặt cung cấp
cho con người những nông sản cần thiết, một mặt có tác dụng cải tạo môi
trường, làm Đẹp cảnh quan… do Đó, nông nghiệp nói riêng và nông thôn nói
chung có chức năng sinh thái.
“Thuộc tính sản xuất nông nghiệp Đã quyết Định hệ thống sinh thái nông
nghiệp mang chức năng phục vụ hệ thống sinh thái. Đất Đai canh tác nông
nghiệp, hệ thống thuỷ lợi, các khu rừng, thảo nguyên..vv..phát huy các tác
dụng sinh thái như Điều hoà khí hậu, giảm ô nhiễm tiếng ồn, cải thiện nguồn
nước, phòng chống xâm thực Đất Đai, làm sạch Đất..vv (Cù Ngọc Hưởng,
2006).
2.1.4 Chủ thể xây dựng nông thôn mới
Trong công cuộc xây dựng nông thôn mới, người dân phải tham gia từ
khâu quy hoạch, Đồng thời góp công, góp của và phần lớn trực tiếp lao Động
sản xuất trong quá trình làm ra của cải vật chất, giữ gì bản sắc văn hóa dân
tộc… Đồng thời, cũng là người hưởng lợi từ thành quả của nông thôn mới,
chính vì vậy, người dân là chủ thể xây dựng nông thôn mới.
“Có người cho rằng chủ thể xây dựng nông thôn phải là chính quyền.
Tuy nhiên, trên thực tế, người nông dân mới thực sự là chủ thể xây dựng nông
thôn. Đó không phải là do nhà nước không có Đủ tiềm lực kinh tế Để Đóng
vai trò chủ thể này, mà cho dù tiềm lực kinh tế của nhà nước có mạnh Đi
chăng nữa thì cũng không thể thiếu sự tham gia Đóng góp tích cực của chính
tầng lớp nông dân. Hiển nhiên nói người nông dân ở Đây không phải chỉ Đơn
thuần là cá thể nông dân, mà phải Được hiểu là các tổ chức nông dân” (Cù

16. Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………… 15
Ngọc Hưởng, 2006).
2.1.5 Nguồn gốc Động lực xây dựng nông thôn mới
2.1.5.1 Động lực từ Đô thị hóa
Nông thôn là một phần của các quốc gia, do Đó, không thể giải quyết các
vấn Đề của nông thôn nếu như tác riêng nó với các khu vực khác của quốc
gia. Trong các hoạt Động kinh tế - xã hội của nông thôn bao giờ cũng có mối
liên hệ mật thiết với Đô thị và ngược lại. Chính vì vậy, “xây dựng nông thôn
mới nếu chỉ dựa vào nguồn Đầu tư từ nhà nước hay chỉ tiến hành trong nội bộ
nông thôn sẽ không tạo ra Được Động lực cũng như tính linh hoạt, mà cần
phải Đặt nó trong bối cảnh phát triển thành thị và nông thôn Đồng hành với
nhau, dựa trên những quan Điểm hệ thống. Thực tế, các vấn Đề về nông
nghiệp cần phải Được giải quyết thông qua phát triển công nghiệp, các vấn
Đề về nông dân phải giải quyết thông qua phi nông hóa, phát triển nông thôn
phải song hành cùng phát triển thành thị” (Cù Ngọc Hưởng, 2006).
2.1.5.2 Động lực từ công nghiệp hóa
“Quá trình Đi lên hiện Đại hóa của một quốc gia cũng chính là quá trình
chuyển dịch từ nông nghiệp truyền thống sang công nghiệp hiện Đại, Đồng
thời cũng là quá trình người nông dân tự do chuyển Đổi thân phận của mình.
Trong quá trình này, nguồn lực lao Động sẽ chuyển dịch không ngừng từ nông
nghiệp sang khu vực phi nông nghiệp, từ nông thôn sang thành thị, Đó cũng
chính là quá trình phi nông hóa người nông dân. Giải phóng thân phận phi
nônghóa của nông dân là yêu cầu Để phát triển nông thôn, Đồng thời cũng là
nhu cầu tất yếu của chính bản thân người nông dân” (Cù Ngọc Hưởng,2006).
Việc lao Động nông nghiệp chuyển dịch sang các lĩnh vực phi nông
nghiệp sẽ tạo Điều kiện cho nông nghiệp ở nông thôn chuyển từ sản xuất tự
cung, tự cấp sang sản xuất hàng hóa. Mặt khác, quá trình này sẽ giúp cho
những người nông dân ở lại sản xuất nông nghiệp ở nông thôn có Điều kiện

17. Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………… 16
tích tụ ruộng Đất, từ Đó phát triển kinh tế theo hướng trang trại, chuyên canh,
Đưa cơ giới, khoa học kỹ thuật cao áp dụng vào sản xuất, nâng cao hiệu quả và
sức cạnh tranh của sản xuất nông nghiệp. Như vậy, sự nghiệp công nghiệp hóa
là Động lực to lớn Để thúc Đẩy nhanh quá trinh xây dựng nông thôn mới.
2.1.5.3 Động lực từ các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp và các tổ
chức hợp tác
Sản xuất nông nghiệp tất yếu sẽ từng bước xóa bỏ sản xuất Đơn lẻ của
các hộ nông dân, tiến tới hình thành sự liên kết giữa các hộ và phát triển các
doanh nghiệp, hợp tác xã… “Một trong những nhiệm vụ quan trọng của sự
nghiệp xây dựng nông thôn mới là phát triển hiện Đại hóa nông nghiệp. Hiện
Đại hóa nông nghiệp ở Đây phải Được hiểu là ngoài các Điều kiện sản xuất
hiện Đại như thủy lợi, làm Đất, Đường sá giao thông, viễn thông thông
tin..vv., nó còn bao hàm chuyên nghiệp hóa trong các doanh nghiệp sản xuất
nông nghiệp. Một khi Đã thực hiện kinh doanh gia Đình và phát triển kinh
tế thị trường trong nông nghiệp, thì nhất Định cũng phải thực hiện chuyên
nghiệp hóa các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp. Đây còn là cơ sở
Để gia tăng sức cạnh tranh quốc tế cho nông nghiệp. Ngoài ra, trong Điều
kiện thị trường, thì chỉ có sự tham gia của các tổ chức nông dân mới có thể
nâng cao giá trị nông sản phẩm, Đây cũng chính là chức năng cũng như trách
nhiệm của các tổ chức hợp tác nông dân. Trong quá trình Đẩy mạnh ứng dụng
khoa học kỹ thuật trong nông thôn hay tổ chức các hệ thống dịch vụ xã hội
hóa cũng như tham gia vào gia công sản xuất nông sản phẩm, tổ chức Đào tạo
xã viên Để nâng cao tố chất cho người nông dân..vv..trong tất cả các quá
trình này, tổ chức hợp tác nông dân phát huy vai trò không thể thay thế (Cù
Ngọc Hưởng, 2006).
2.2 Quan Điểm của Đảng về xây dựng nông thôn mới
2.2.1 Các quan Điểm của Đảng về xây dựng NTM trước Đại hội VI

18. Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………… 17
Từ ngày thành lập Đến nay, Đảng ta luôn khẳng Định tầm quan trọng
của vấn Đề Nông nghiệp, nông thôn và nông dân.
- Đại hội Đảng lần thứ III (năm 1960): Trong bối cảnh Đất nước ta
Đang tạm bị chia cắt thành 2 miền, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước
Đang ngày càng ác liệt, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III Đã xác Định: Đưa
miền Bắc từ nền kinh tế chủ yếu dựa trên sở hữu cá thể về tư liệu sản xuất tiến
lên nền kinh tế xã hội chủ nghĩa, dựa trên sở hữu toàn dân và sở hữu tập thể...
từ tình trạng kinh tế rời rạc và lạc hậu, xây dựng thành một nền kinh tế cân
Đối và hiện Đại. Chủ trương của Đảng là: “...xây dựng một nền kinh tế xã hội
chủ nghĩa cân Đối và hiện Đại, kết hợp công nghiệp với nông nghiệp và lấy
công n ghiệp nặng làm nền tảng, ưu tiên phát triển công nghiệp nặng một cách
hợp lý, Đồng thời ra sức phát triển nông nghiệp và công nghiệp nhẹ...” (Văn
kiện Đại hội, Ban chấp hànhTrung ương Đảng Lao Động Việt Nam, xuất bản
tháng 9 – 1960, tr.182-183).
Tiếp theo, Hội nghị Trung ương 5 khóa III (năm 1961) Đã ra Nghị
quyết về vấn Đề phát triển nông nghiệp, trong Đó nêu lên phương hướng cải
tiến công cụ và cơ giới hóa nông nghiệp trong kế hoạch 5 năm lần thứ nhất
(1961-1965).
- Đại hội IV (năm 1976): Sau khi miền Nam hoàn toàn Được giải
phóng, Đảng ta Đã chủ trương: “Đẩy mạnh công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa,
Đưa nền kinh tế nước ta từ nền sản xuất nhỏ lên sản xuất lớn xã hội chủ
nghĩa... kết hợp xây dựng công nghiệp và nông nghiệp cả nước thành một cơ
cấu kinh tế công – nông nghiệp” (Báo cáo chính trị của BCH Trung ương
Đảng tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IV, tháng 12 năm 1976, tr 68).
Đại hội Đã xác Định kế hoạch 5 năm 1976 – 1980 là: “Tập trung cao Độ lực
lượng của cả nước, của các ngành, các cấp, tạo ra một bước phát triển vượt
bậc về nông nghiệp... nhằm giải quyết vững chắc nhu cầu của cả nước về
lương thực, thực phẩm và một phần hàng tiêu dùng thông thường...”

19. Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………… 18
- Đại hội V: Từ thực tiễn 30 năm xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền
Bắc và những năm sau thống nhất Đất nước, Đảng ta ngày càng thấy rõ vai trò
của sản xuất nông nghiệp. Đại hội V Đã chỉ rõ: “Trong 5 năm 1981 – 1985 và
những năm 80 cần tập trung sức phát triển mạnh nông nghiệp, coi nông
nghiệp là mặt trận hàng Đầu, Đưa nông nghiệp một bước lên sản xuất lớn xã
hội chủ nghĩa, ra sức Đẩy mạnh sản xuất hàng tiêu dùng và tiếp tục xây dựng
một số ngành công nghiệp nặng quan trọng; kết hợp nông nghiệp, công
nghiệp hàng tiêu dùng và công nghiệp nặng trong một cơ cấu công – nông
nghiệp hợp lý”.
Như vậy, từ Đại hội III Đến Đại hội IV và Đại hội V của Đảng, chúng
ta có thể khẳng Định rằng, tuy chưa chưa Đề cập Đến cụm từ “Nông thôn
mới” nhưng Đảng ta luôn xác Định nông nghiệp có một vị trí rất quan trọng,
là mặt trận hàng Đầu, Đồng thời Đã Đề ra nhiều chủ trương, Đường lối Để
phát triển
nông nghiệp, nông thôn theo hướng hiện Đại.
2.2.2 Các quan Điểm của Đảng về xây dựng NTM từ Đại hội VI Đến nay
- Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI: Đại hội VI Đã Đề ra những
quan Điểm và chính sách Đổi mới, trước hết là Đổi mới kinh tế; phấn Đấu
Đưa nông nghiệp trở thành nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa xã hội chủ
nghĩa; thừa nhận cơ cấu kinh tế nhiều thành phần; xác Định cải tạo xã hội chủ
nghĩa là nhiệm vụ thường xuyên liên tục trong suốt thời kỳ quá Độ lên chủ
nghĩa xã hội; xóa bỏ cơ chế kinh tế tập trung quan liêu, bao cấp, xây dựng cơ
chế mới phù hợp với quy luật khách quan và trình Độ phát triển của nền kinh
tế.
Đại hội chỉ rõ: “... nhiệm vụ bao trùm, mục tiêu tổng quát của những
năm còn lại của chặng Đường Đầu tiên là ổn Định mọi mặt tình hình kinh tế -
xã hội, tiếp tục xây dựng những tiền Đề cần thiết cho việc Đẩy mạnh công

20. Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………… 19
nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa trong chặng Đường tiếp theo” (Văn kiện Đại hội
Đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb.Sự thật, Hà Nội, 1987, tr 20).
Từ những tư tưởng chỉ Đạo trên và rút kinh nghiệm từ khoán theo Chỉ
thị 100 của Ban Bí thư (khóa IV), Nghị quyết 10 của Bộ Chính trị (khóa VI)
Đã thổi vào nông nghiệp, nông thôn nước ta một luồng gió mới, cuộc sống
của người dân Đã Được cải thiện nhanh chóng.
- Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII:
Đại hội VII Đã chỉ rõ: “Phát triển nông, lâm, ngư nghiệp gắn với công
nghiệp chế biến, phát triển toàn diện kinh tế nông thôn và xây dựng nông thôn
mới là nhiệm vụ quan trọng hàng Đầu Để ổn Định tình hình kinh tế - xã hội”
(Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nxb. Sự thật, Hà Nội,
1991, tr 67).
Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 5 (khóa VII) Đã xác
Định một hệ thống quan Điểm nhằm tiếp tục Đổi mới và phát triển nông
nghiệp, nông thôn nước ta trong giai Đoạn mới là:
- Đặt sự phát triển kinh tế nông nghiệp và nông thôn theo hướng sản
xuất hàng hóa...
- Thực hiện nhất quán và lâu dài chính sách kinh tế nhiều thành phần...
- Gắn sản xuất với thị trường; Đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ
thuật và công nghệ mới...
- Gắn phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, xã hội, nâng cao dân trí,
Đào tạo nhân tài; bảo vệ và phát triển tài nguyên, cải thiện môi trường sinh
thái, xây dựng nông thôn mới. Đổi mới kinh tế Đi Đôi với Đổi mới hệ thống
chính trị trong nông thôn.
- Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII:
Đại hội VIII Đã khẳng Định: “Mục tiêu của công nghiệp hóa, hiện Đại
hóa là xây dựng nước ta thành một nước công nghiệp có cơ sở vật chất – kỹ

21. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 50897
DOWNLOAD: + Link tải: Xem bình luận
Hoặc : + ZALO: 0932091562