Download luận văn thạc sĩ ngành chính sách công với đề tài: Thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp tỉnh Bình Dương, cho các bạn làm luận văn tham khảo 20053

1. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN ĐÌNH PHƯƠNG
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP
LUẬT ĐỐI VỚI CÔNG NHÂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP
TỈNH BÌNH DƯƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG
Hà Nội - 2018

2. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN ĐÌNH PHƯƠNG
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP
LUẬT ĐỐI VỚI CÔNG NHÂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP
TỈNH BÌNH DƯƠNG
Ngành: Chính sách công
Mã số: 834.04.02
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. PHAN ANH TUẤN
Hà Nội - 2018

4. 1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa là một nguyên tắc hiến định thể
hiện trong Hiến pháp của nước ta, nhằm thiết lập một nền pháp chế thống
nhất và vững chắc trên phạm vi cả nước, để thiết lập trật tự xã hội, kỷ cương
phép nước được nghiêm minh, dân chủ và công bằng, bằng nhiều giải pháp,
nhiều con đường khác nhau, nhưng giải pháp không kém phần quan trọng để
đảm bảo việc thực hiện pháp luật trở thành lối sống, thói quen trong đời sống
xã hội đó là đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức
pháp luật cho Nhà nước và nhân dân nói chung, người lao động trong các
thành phần kinh tế nói riêng.
Hiện nay, Đảng và Nhà nước ta đang tiến hành công cuộc đổi mới sâu
sắc và toàn diện về kinh tế xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa với mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Công cuộc đổi mới đòi hỏi đồng thời phải thực hiện nhiều khâu quan trọng,
trong việc xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật thì vấn đề giáo dục nhận
thức pháp luật là một trong những quan tâm hàng đầu của quốc gia, dân tộc.
Trong rất nhiều văn kiện của Đảng và pháp luật của Nhà nước đã đề cập đến
công tác này, đặc biệt Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 09/12/2003 của Ban Bí thư
Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ
biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ,
nhân dân đã khẳng định “Phổ biến, giáo dục pháp luật là một bộ phận của
công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, là nhiệm vụ của toàn bộ hệ thống chính
trị đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng”. Thủ tướng chính phủ đã ban hành Quyết
định số 31/2009/QĐ-TTg ngày 24 tháng 02 năm 2009 của Thủ tướng Chính
phủ về việc phê duyệt Đề án Tuyên tuyền, phổ biến pháp luật cho người lao
động và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp từ năm

5. 2
2009 đến năm 2012 (Đề án 31); Hội nghị lần thứ tư, Ban Chấp hành Tổng
Liên đoàn Lao động Việt Nam khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 04b
/NQ-
TLĐ, ngày 15/7/2014 về nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến,
giáo dục pháp luật trong công nhân, viên chức, lao động trong tình hình mới;
Quyết định số 1318/QĐ-LĐTBXH ngày 22/8/2017 của Bộ Lao động -
Thương binh và Xã hội về việc ban hành Kế hoạch tiếp tục triển khai thực
hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử
dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp” đến năm 2021.
Tại tỉnh Bình Dương, trong những năm qua công tác phổ biến, giáo
dục pháp luật nói chung và phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân
các khu công nghiệp nhìn chung đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền địa
phương quan tâm, đạt được nhiều kết quả quan trọng, hầu hết các văn bản
quy phạm pháp luật được phổ biến bằng nhiều hình thức phong phú, phù hợp
với từng đối tượng và địa bàn, từng bước đáp ứng nhu cầu tìm hiểu pháp luật
của đông đảo cán bộ, người lao động và nhân dân. Từ đó, nhận thức pháp
luật và ý thức chấp hành pháp luật của công nhân lao động từng bước được
nâng lên. Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật
đối với công nhân các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương vẫn còn
bộc lộ những khó khăn, hạn chế ở nhiều mặt như về nhận thức, về nhân lực,
về hình thức, nội dung, phương pháp thực hiện, sự tham gia cộng tác của chủ
doanh nghiệp,... Những khó khăn, hạn chế trong triển khai thực hiện chính
sách này đang đặt các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương các cấp và đội
ngũ những người làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trước những
boăn khoăn, trăn trở và mong muốn tìm ra nguyên nhân cũng như những giải
pháp hiệu quả, đồng bộ để thực hiện tốt hơn công tác này trong thời gian tới.
Xuất phát từ những lý do trên, việc nghiên cứu đề tài “Thực hiện chính
sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp tỉnh

6. 3
Bình Dương”, nhằm đánh giá những kết quả đạt được, những tồn tại, vướng
mắc trong việc thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật. Từ đó, đề
xuất những giải pháp tiếp tục thực hiện và hoàn thiện chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật tại tỉnh Bình Dương là hết sức cần thiết để đáp ứng yêu
cầu chung về công tác thi hành pháp luật trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Với vị trí và vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, tăng
cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật luôn
nhận được sự quan tâm của nhiều học giả, nhà nghiên cứu.
Đến thời điểm hiện nay, có khá nhiều bài viết, công trình nghiên cứu
liên quan đến thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật. Ở đây, xin
điểm qua một số công trình tiêu biểu theo các hướng nghiên cứu liên quan
đến đề tài:
Các tác giả Trần Ngọc Đường, Dương Thanh Mai (1995), Bàn về giáo
dục pháp luật. Nội dung cuốn sách đề cập tới bản chất giáo dục pháp luật,
quan hệ giữa giáo dục pháp luật với giáo dục tư tưởng, chính trị, đạo đức,
mục đích và vai trò của giáo dục pháp luật, nội dung, hình thức, phương pháp
giáo dục pháp luật [15, tr.20].
Nguyễn Quốc Sửu (2010), Giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ,
công chức hành chính trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa Việt Nam, Luận án tiến sĩ Luật học, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Luận án phân tích thực trạng và nguyên nhân hoạt động giáo dục pháp luật
cho cán bộ công chức từ khi triển khai xây dựng nhà nước pháp quyền đến
nay. Đề xuất giải pháp trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa Việt Nam [22, tr.3].

7. 4
Trần Thị Sáu (2012), Giáo dục pháp luật cho học sinh trong trường
trung học phổ thông ở Việt Nam, Luận án tiến sĩ Luật học, Học viện chính trị,
hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. Luận án nghiên cứu công tác giáo dục
pháp luật cho học sinh trong các trường trung học phổ thông ở Việt Nam theo
hình thức giáo dục cơ bản trong thời gian từ năm 2000 đến nay và đề xuất
những giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh trong các
trường trung học phổ thông ở Việt Nam [23, tr.2-3].
Ma Thị Thu (2013), Chính sách giáo dục pháp luật từ thực tiển tỉnh
Tuyên Quang, Luận văn Thạc sĩ Chính sách công, Học viện Khoa học xã hội.
Luận văn đánh giá thực trạng thực hiện giáo dục pháp luật, đồng thời đưa ra
một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục pháp
luật tại địa phương [30, tr.5].
Đỗ Hữu Đạt (2014), Thực hiện chính sách giáo dục pháp luật từ thực
tiển tỉnh Quảng Ngãi, Luận văn Thạc sĩ Chính sách công, Học viện Khoa học
xã hội. Luận văn đánh giá thực trạng thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật,
đồng thời đưa ra một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng hoạt
động phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phương [16, tr.4].
Tăng Thị Thanh sang (2014), Thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật từ thực tiễn tỉnh Nghệ An, Luận văn Thạc sĩ Chính sách công, Học
viện Khoa học xã hội. Luận văn đánh giá thực trạng thực hiện phổ biến, giáo
dục pháp luật, đồng thời đưa ra một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất
lượng hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật tại địa phương [24, tr.5].
Những bài viết, công trình nghiên cứu trên, ở mức độ nào đó đã có
những đóng góp quan trọng vào việc làm sáng tỏ những nội dung cơ bản về
thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật. Tuy nhiên, vấn đề thực
hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công

8. 5
nghiệp tại tỉnh Bình Dương chưa có đề tài nào đi sâu nghiên cứu, đặc biệt
thực hiện đề tài dưới dạng luận văn thạc sĩ ngành Chính sách công.
Xuất phát từ lý do trên, đề tài “Thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp tại tỉnh Bình Dương” không
trùng lập với các công trình khoa học đã công bố trước đây. Luận văn thực
hiện có sự kế thừa, phát triển những thành quả của các đề tài liên quan trước
đó để đánh giá, phân tích từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp với tình hình
thực tế của tỉnh Bình Dương.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Vận dụng lý luận về thực hiện chính sách công để làm rõ lý luận về
thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu
công nghiệp và đánh giá thực trạng thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp tỉnh Bình Dương. Trên cơ
sở đó, đề xuất một số giải pháp để tiếp tục tăng cường thực hiện chính sách
phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp tại tỉnh
Bình Dương.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu lý luận về thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật đối với công nhân các khu công nghiệp.
- Nghiên cứu thực trạng thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật đối với công nhân các khu công nghiệp tại tỉnh Bình Dương.
- Nghiên cứu đưa ra giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách phổ
biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp tại tỉnh Bình
Dương trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu

9. 6
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là việc thực hiện chính sách phổ
biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp tỉnh Bình
Dương.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu việc tổ chức thực hiện chính sách phổ
biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân tại các khu công nghiệp tỉnh Bình
Dương.
Thời gian nghiên cứu: từ năm 2013 đến năm 2018.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn có cơ sở lý luận là phép biện chứng duy vật và duy vật lịch
sử của chủ nghĩa Mác - Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh về pháp luật, Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa; các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng
Cộng sản Việt Nam và chính sách, pháp luật của Nhà nước về phổ biến, giáo
dục pháp luật.
Bên cạnh đó luận văn cũng sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ
thể như:
Phương pháp thu thập thông tin: được sử dụng để thu thập, phân tích và
khai thác thông tin từ các nguồn có sẵn liên quan đến đề tài nghiên cứu, bao
gồm các văn kiện, tài liệu, nghị quyết, quyết định, chỉ thị của Đảng, Nhà
nước, Bộ, ngành ở Trung ương và địa phương; các công trình nghiên cứu, các
báo cáo, tài liệu thống kê của chính quyền, ban, ngành, đoàn thể, tổ chức, cá
nhân liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp tới vấn đề thực hiện chính sách phổ
biến, giáo dục pháp luật. Đồng thời, thu thập thông tin từ các tài liệu của các
tổ chức và học giả trong nước liên quan đến đề tài trong thời gian qua.
Phương pháp phân tích, tổng hợp được sử dụng để phân tích các khái
niệm về thực hiện chính sách công và các khái niệm có liên quan, trên cơ sở

10. 7
đó để tổng hợp để làm rõ các khái niệm hiện chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật tại Chương 1 của Luận văn.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn đã vận dụng lý luận về thực hiện chính sách công vào việc
thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu
công nghiệp tại tỉnh Bình Dương qua đó làm rõ sự thống nhất giữa lý luận và
thực tiễn. Thông qua lý luận về thực hiện chính sách công để chỉ ra các giải
pháp hoàn thiện thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với
công nhân các khu công nghiệp tại tỉnh Bình Dương và ngược lại, thông qua
thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật trên thực tiễn sẽ kiểm tra
tính phù hợp của lý luận với thực tiễn, góp phần hoàn thiện hơn nữa lý luận
về thực hiện chính sách công.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn đánh giá khách quan về thực trạng, đề xuất những định
hướng, giải pháp để tăng cường thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật đối với công nhân các khu công nghiệp tại tỉnh Bình Dương. Kết quả
nghiên cứu của luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan
chức năng, sở, ban, ngành có liên quan đến việc hoạch định, xây dựng và thực
hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật tại tỉnh Bình Dương cũng như
các địa phương khác.
7. Cơ cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục và danh mục tài liệu tham khảo,
luận văn được cơ cấu thành 3 chương, gồm:
Chương 1: Những vấn đề lý luận về thực hiện chính sách phổ biến, giáo
dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp.

11. 8
Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật đối với công nhân các khu công nghiệp tỉnh Bình Dương.
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách phổ biến, giáo
dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp tỉnh Bình Dương.

12. 9
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI CÔNG NHÂN CÁC
KHU CÔNG NGHIỆP
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Khái niệm chính sách, chính sách công, thực hiện chính sách
công
Theo Từ điển bách khoa toàn thư Việt Nam do Viện Hàn lâm Khoa
học xã hội Việt Nam biên soạn đã định nghĩa: “Chính sách là những chuẩn
tắc cụ thể để thực hiện đường lối, nhiệm vụ. Chính sách được thực hiện trong
một thời gian nhất định, trên những lĩnh vực cụ thể nào đó. Bản chất nội dung
và phương hướng của chính sách tùy thuộc vào tính chất của đường lối,
nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa…” [18, tr.10-11].
Theo Vũ Cao Đàm: “Chính sách là một tập hợp biện pháp được thể chế
hóa, mà một chủ thể quyền lực, hoặc chủ thể quản lý đưa ra, trong đó tạo sự
ưu đãi một hoặc một số nhóm xã hội, kích thích vào động cơ hoạt động của
họ, định hướng hoạt động của họ nhằm thực hiện một mục tiêu ưu tiên nào đó
trong chiến lược phát triển của một hệ thống xã hội” [14, tr.11].
Như vậy, từ các khái niệm chính sách nêu trên, có thể hiểu chính sách
là chương trình hành động do các chủ thể quyền lực, hoặc chủ thể quản lý
đưa ra để giải quyết một hoặc một số vấn đề nào đó thuộc thẩm quyền.
- Khái niệm chính sách công:
Hiện nay có nhiều khái niệm về chính sách công trên thế giới vì các
hình thái nhà nước, hệ thống chính trị khác nhau.
Ở Việt Nam quan niệm về chính sách công như sau:
Theo tác giả Võ Khánh Vinh: “Chính sách công là những đường
hướng ứng xử cơ bản của Nhà nước với những vấn đề chính sách phát sinh

13. 10
trong đời sống cộng đồng bằng nhiều hình thức khác nhau nhằm thúc đẩy
phát triển xã hội và quản lý xã hội”[45, tr. 6].
Theo tác giả Đỗ Phú Hải: “Chính sách công là một tập hợp các quyết
định có liên quan để lựa chọn mục tiêu và những giải pháp, công cụ chính
sách nhằm giải quyết các vấn đề chính sách theo mục tiêu tổng thể đã xác
định của đảng chính trị cầm quyền” [18, tr.16].
Theo tác giả Lê Chi Mai cho rằng: “Cho đến nay trên thế giới, cuộc
tranh luận về định nghĩa chính sách công vẫn là một chủ đề sôi động và khó
đạt được sự nhất trí rộng rãi” và “chính sách công có những đặc trưng cơ bản
nhất như: chủ thể ban hành chính sách công là Nhà nước; chính sách công
không chỉ là các quyết định (thể hiện trên văn bản) mà còn là những hành
động, hành vi thực tiễn (thực hiện chính sách); chính sách công tập trung giải
quyết các vấn đề đang đặt ra trong đời sống kinh tế - xã hội theo mục tiêu xác
định; chính sách công gồm nhiều quyết định chính sách có liên quan lẫn
nhau” [18, tr.13-16].
Chính sách công gồm có những đặc trưng như sau: chủ thể ban hành
chính sách công là Nhà nước; chính sách công không chỉ là các quyết định
(thể hiện trên văn bản) mà còn là những hành động, hành vi thực tiễn (thực
hiện chính sách); chính sách công tập trung giải quyết các vấn đề đang đặt ra
trong đời sống kinh tế - xã hội theo mục tiêu xác định; chính sách công gồm
nhiều quyết định chính sách có liên quan lẫn nhau.
Từ các quan niệm trên, chính sách công được xem là một trong những
căn cứ đo lường năng lực hoạch định chính sách, xác định mục tiêu, căn cứ
kiểm tra, đánh giá, xác định trách nhiệm trong việc sử dụng nguồn lực công
như ngân sách nhà nước, tài sản công, tài nguyên đất nước. Như vậy, bản chất
của chính sách công là công cụ để Nhà nước thực hiện các hoạt động liên

14. 11
quan đến công dân và can thiệp vào mọi hành vi xã hội trong quá trình phát
triển.
Trên cơ sở đó, tác giả đồng tình với khái niệm chính sách công của tác
giả Đỗ Phú Hải: “Chính sách công là một tập hợp các quyết định có liên
quan để lựa chọn mục tiêu và những giải pháp, công cụ chính sách nhằm giải
quyết các vấn đề chính sách theo mục tiêu tổng thể đã xác định của đảng
chính trị cầm quyền”.
- Khái niệm thực hiện chính sách công:
Thực hiện chính sách công là quá trình đưa chính sách công vào thực
tiễn đời sống xã hội thông qua việc ban hành các văn bản, chương trình, dự
án thực hiện chính sách công và tổ chức thực hiện chúng nhằm hiện thực hóa
mục tiêu chính sách công [29, tr.1].
1.1.2. Khái niệm phổ biến, giáo dục pháp luật
Phổ biến, giáo dục pháp luật là một từ ghép của phổ biến pháp luật và
giáo dục pháp luật.
Phổ biến pháp luật được hiểu là làm cho đông đảo mọi người biết đến
một vấn đề, một tri thức bằng cách truyền đạt trực tiếp hay thông quan hình
thức nào đó hoặc làm cho mọi người đều biết đến. Như vậy, phổ biến pháp
luật có đối tượng tác động rộng rãi, nhằm làm cho các đối tượng cụ thể hiểu
thấu suốt các quy định của pháp luật để thực hiện pháp luật trên thực tế.
Giáo dục pháp luật được hiểu là hoạt động có định hướng, có tổ chức,
có chủ định của chủ thể giáo dục tác động lên đối tượng giáo dục một cách có
hệ thống và thường xuyên nhằm mục đích hình thành ở họ tri thức pháp luật,
tình cảm pháp lý và hành vi phù hợp với các đòi hỏi của pháp luật hiện hành.
Như vậy, có thể hiểu phổ biến giáo dục pháp luật là hoạt động do tổ
chức, cá nhân thực hiện thông qua các hình thức nhất định nhằm nâng cao
hiểu biết pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật cho tổ chức, cá nhân được phổ

15. 12
biến giáo dục pháp luật, góp phần nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà
nước, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.
1.1.3. Khái niệm công nhân, khái niệm chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp
- Khái niệm công nhân
Trong phạm vi nghiên cứu của luận văn, công nhân được hiểu là người
lao động chân tay làm việc ăn lương, trong các nhà máy, xí nghiệp, công
trường, v.v [46, tr.202].
- Khái niệm chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân
các khu công nghiệp
Từ khái niệm chính sách công ở Việt Nam và cách tiếp cận về chính
sách phổ biến, giáo dục pháp luật như đã nêu trên, có thể hiểu khái niệm
chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công
nghiệp như sau: Chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân
các khu công nghiệp là tập hợp các quyết định có liên quan của Nhà nước
nhằm lựa chọn các mục tiêu, giải pháp và công cụ chính sách để giải quyết
các vấn đề về phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công
nghiệp theo các mục tiêu đã xác định.
1.2. Quan điểm của Đảng, chính sách của nhà nước về phổ biến,
giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp
1.2.1. Quan điểm của Đảng về phổ biến, giáo dục pháp luật đối với
công nhân các khu công nghiệp
Trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, Đảng ta xác định
chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật là nhiệm vụ quan trọng để nâng cao
nhận thức pháp luật gắn với nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trong đó
vấn đề giáo dục pháp luật cho lao động thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa
là một nhiệm vụ bức thiết.

16. 13
Phổ biến, giáo dục pháp luật sẽ hình thành, làm sâu sắc và từng bước
mở rộng hệ thống tri thức pháp luật; hình thành tình cảm và lòng tin đối với
pháp luật; hình thành động cơ, hành vi và thói quen xử sự theo pháp luật đối
với công nhân. Để đạt được những nội dung trên, đòi hỏi phải có cơ chế chính
sách phù hợp với đối tượng đặt thù là công nhân nói chung và công nhân
trong khác khu công nghiệp nói riêng.
Để nâng cao chất lượng phổ biến, giáo dục pháp luật, Ban Bí thư Trung
ương Đảng khóa IX đã ban hành Chỉ thị số 32-CT/TW, ngày 09 tháng 12
năm 2003 “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến,
giáo dục pháp luật , nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân
dân” (Chỉ thị số 32-CT/TW). Chỉ thị thể hiện sự đổi mới về nhận thức của
Đảng ta đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và yêu cầu các cấp uỷ,
tổ chức đảng các cấp, các ngành phải “Xác định rõ phổ biến, giáo dục pháp
luật là một bộ phận của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, là nhiệm vụ
của toàn bộ hệ thống chính trị đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng” [1, tr.1].
1.2.2. Chính sách của Nhà nước về phổ biến, giáo dục pháp luật đối
với công nhân các khu công nghiệp
Để triển khai thực hiện quan điểm của Đảng, Thủ tướng Chính phủ đã
ban hành Quyết định số 31/2009/QĐ-TTg ngày 24 tháng 02 năm 2009 về việc
phê duyệt Đề án Tuyên tuyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và
người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp từ năm 2009 đến
năm 2012 (Đề án 31); Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành Quyết
định số 1318/QĐ-LĐTBXH ngày 22/8/2017, về việc ban hành Kế hoạch tiếp
tục triển khai thực hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người
lao động và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp” đến
năm 2021.

17. 14
Trước yêu cầu ngày càng cao và phức tạp của quản lý nhà nước và
phục vụ chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước đã đặt hoạt động
thực thi chính sách công nói chung và thực thi chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật nói riêng trước nhiều vấn đề cần phải được giải quyết. Vấn đề của
chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật trong tổ chức thực thi chính sách phổ
biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp còn bộc lộ
những hạn chế, bất cập chủ yếu về tính kịp thời, đồng bộ, nhất quán trong tổ
chức thực hiện. Hoạt động tuyên truyền, phổ biến, thuyết phục, vận động
nhằm định hướng trong quá trình thực hiện chính sách chậm được đổi mới về
hình thức, phương pháp, nội dung; còn nhiều biểu hiện hình thức, hiệu quả
không đạt như mong muốn. Công tác hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra chưa kịp
thời, thường xuyên và thiếu thực chất. Công tác tổng kết thực tiễn, rút kinh
nghiệm cho hoạch định và thực thi chính sách chưa được coi trọng, chưa làm
thường xuyên, kịp thời. Bên cạnh đó, việc huy động nguồn lực cho công tác
phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân chưa được tiến hành một cách
đồng bộ và rộng khắp. Tổ chức, nhân lực làm công tác phổ biến, giáo dục
pháp luật còn hạn chế. Kinh phí, cơ sở vật chất, phương tiện dành cho công
tác này còn rất hạn hẹp. Nhận thức về pháp luật của công nhân nói chung
chưa được hình thành, chưa thực sự quan tâm hoặc chưa sâu sắc, tạo nên tâm
lý không có ý thức tìm hiểu pháp luật, ý thức thức chấp hành pháp luật chưa
cao, chưa thực sự tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản than trong
quan hệ lao động và các quan hệ xã hội khác.
1.2.3. Nội dung chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công
nhân các khu công nghiệp
Theo Quyết định số 31/2009/QĐ-TTg ngày 24 tháng 02 năm 2009 của
Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án Tuyên tuyền, phổ biến pháp
luật cho người lao động và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh

18. 15
nghiệp từ năm 2009 đến năm 2012 (Đề án 31). Nội dung cơ bản của chính
sách:
Khảo sát điểm để xác định rõ hơn những nội dung cần ưu tiên và các
phương thức phù hợp nhất đối với từng đối tượng, từng loại hình doanh nghiệp,
từng vùng, làm cơ sở xây dựng Kế hoạch hoạt động, đề xuất chính sách khuyến
khích các doanh nghiệp tuyên truyền, phổ biến pháp luật và đánh giá tác động,
hiệu quả sau khi thực hiện Đề án.
Nghiên cứu xây dựng và triển khai thực hiện chính sách khuyến khích
các doanh nghiệp tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động và các quy định
pháp luật khác liên quan tới hoạt động của doanh nghiệp và quyền, nghĩa vụ
công dân cho người lao động và người sử dụng lao động.
Xây dựng nguồn tài liệu về pháp luật lao động và các quy định luật pháp
liên quan tới hoạt động của doanh nghiệp và quyền, nghĩa vụ công dân để
tuyên truyền, phổ biến cho người lao động và người sử dụng lao động.
Tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động và các quy định pháp luật
khác liên quan tới hoạt động của doanh nghiệp và quyền, nghĩa vụ công dân và
người lao động trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động và các quy định pháp luật liên
quan tới hoạt động của doanh nghiệp và quyền, nghĩa vụ công dân cho người
lao động và người sử dụng lao động trong các doanh nghiệp Nhà nước và lao
động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài.
Tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động, pháp luật công đoàn và các
quy định pháp luật liên quan tới quyền, nghĩa vụ công dân cho người lao động
trong các doanh nghiệp dân doanh và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động và các quy định pháp luật khác
liên quan tới hoạt động của doanh nghiệp cho người sử dụng lao động trong
các doanh nghiệp dân doanh và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

19. 16
Tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động và các quy định pháp luật
khác liên quan tới hoạt động của hợp tác xã và quyền, nghĩa vụ công dân trong
các Hợp tác xã theo mô hình doanh nghiệp.
Giám sát, đánh giá, tổng kết việc thực hiện các hoạt động và toàn bộ Đề
án. [33, tr.2].
1.3. Khái niệm, vị trí, vai trò của thực hiện chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp
1.3.1. Khái niệm, đặc điểm thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp
Từ khái niệm chính sách công và cách tiếp cận về chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật như đã nêu trên, có thể hiểu khái niệm thực hiện chính
sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp như
sau: Thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân
các khu công nghiệp là toàn bộ quá trình chuyển hóa ý chí của Nhà nước về
chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân thành hiện thực
đến với các đối tượng quản lý là các công nhân các khu công nghiệp nhằm
đạt mục tiêu truyền đạt tinh thần, nội dung pháp luật giúp cho đối tượng
được tác động hiểu và hình thành ở họ tri thức pháp luật, hành vi phù hợp
với các quy định pháp luật hiện hành.
Từ khái niệm này, việc thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật đối với công nhân các khu công nghiệp có một số đặc điểm sau:
Thứ nhất, thực hiện chính sách công nói chung, chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp nói riêng là yếu
tố khách quan để duy trì công cụ chính sách theo yêu cầu quản lý của Nhà
nước và cũng là để đạt được mục tiêu đề ra của chính sách.

20. 17
Thứ hai, tổ chức thực hiện chính sách là một khâu hợp thành chu trình
chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công
nghiệp.
Thứ ba, tổ chức thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối
với công nhân các khu công nghiệp là trung tâm kết nối các bước trong chu
trình chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu
công nghiệp thành một hệ thống, nhất là với bước xây dựng chính sách. So
với các khâu khác trong chu trình chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật
đối với công nhân các khu công nghiệp, tổ chức thực hiện chính sách phổ
biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp có vị trí đặc
biệt quan trọng, vì đây là bước hiện thực hóa chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp vào đời sống xã hội, là giai
đoạn biến ý chí của chủ thể chính sách thành hiện thực.
Như vậy, tổ chức thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật
đối với công nhân các khu công nghiệp là yêu cầu, nhiệm vụ tất yếu khách
quan, là yểu tố quyết định thành công hay không thành công của chính sách
phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp.
1.3.2. Vị trí, vai trò của thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật đối với công nhân các khu công nghiệp
Thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân
các khu công nghiệp có vị trí và vai trò rất quan trọng trong quá trình công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay, là một bộ phận của công tác giáo
dục chính trị, tư tưởng, là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, sự điều phối,
tổ chức thực hiện của các cơ quan nhà nước và các tổ chức, đoàn thể đặt dưới
sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; là khâu then chốt, quan trọng để
chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước thực sự đi vào
cuộc sống xã hội, đi vào ý thức, hành động của từng người công nhân. Qua

21. 18
phổ biến, giáo dục pháp luật, hình thành cho lực lượng công nhân lòng tin
vào pháp luật, nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật, tạo khả năng tự
bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của bản thân trong quan hệ lao động và các
quan hệ khác.
1.4. Nội dung các bước tổ chức và thực hiện chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp
Thực hiện chính sách đóng vai trò vô cùng quan trọng trong chu trình
chính sách công, là quá trình chuyển tải nội dung chính sách đi vào thực tế
đời sống xã hội nhằm đạt mục tiêu đã đề ra. Để tổ chức thực hiện chính sách
có hiệu quả cần phải tuân thủ một quy trình chặt chẽ và thống nhất, quy trình
tổ chức thực hiện chính sách là trình tự các bước trong tổ chức triển khai,
thực hiện chính sách. Quy trình tổ chức thực hiện chính sách gồm các bước,
mỗi bước có yêu cầu, nhiệm vụ khác nhau, nhưng có tác động qua lại lẫn
nhau, hướng tới mục tiêu đảm bảo hiệu quả thực hiện chính sách, quy trình
tổ chức thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân
các khu công nghiệp và gồm các bước dưới đây:
1.4.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật đối với công nhân các khu công nghiệp
Phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp
đòi hỏi sự tham gia của cả hệ thống chính trị, trong đó Chính phủ, các Bộ,
ngành, địa phương có vai trò đặc biệt quan trọng.
Tổ chức thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công
nhân các khu công nghiệp là quá trình phức tạp, lâu dài liên quan đến nhiều
tổ chức, cá nhân, vì thế mọi công việc cần được lập kế hoạch, lên chương
trình để các cơ quan nhà nước triển khai thực hiện một cách chủ động, đồng
bộ. Việc xây dựng kế hoạch là hướng vào mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra, đồng
thời đề ra các giải pháp để thực hiện chính sách. Kế hoạch thực hiện là những

22. 19
nhiệm vụ rất cụ thể đảm bảo các mục tiêu hoạt động được hoàn thành, là cơ
sở tổ chức điều hành, đôn đốc, theo dõi, kiểm tra và đánh giá kết quả thực
hiện chính sách.
Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật
đối với công nhân các khu công nghiệp bao gồm những nội dung cơ bản sau:
- Kế hoạch tổ chức, điều hành gồm những dự kiến về hệ thống tất cả
các chủ thể, cơ quan chủ trì và phối hợp triển khai thực hiện; số lượng và chất
lượng nguồn nhân lực để tham gia thực thi chính sách; những dự kiến về cơ
chế trách nhiệm của cán bộ quản lý và công chức thực thi; cơ chế tác động
giữa các cấp thực thi chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công
nhân các khu công nghiệp.
- Kế hoạch dự kiến các nguồn lực gồm dự kiến về các cơ sở vật chất,
máy móc, xe cộ, phương tiện, tài liệu, điều kiện trang thiết bị kỹ thuật phục
vụ cho tổ chức thực hiện chính sách; các nguồn lực tài chính, các vật tư, văn
phòng phẩm phục vụ cho tổ chức thực thi chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật đối với công nhân các khu công nghiệp.
- Kế hoạch thời gian triển khai thực hiện gồm dự kiến về thời gian duy
trì chính sách; dự kiến các bước tổ chức triển khai thực hiện từ tuyên truyền
chính sách đến tổng kết rút kinh nghiệm. Mỗi bước đều có mục tiêu cần đạt
được và thời gian dự kiến cho việc thực hiện mục tiêu. Có thể dự kiến mỗi
bước cho phù hợp với một chương trình cụ thể của chính sách phổ biến, giáo
dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp.
- Kế hoạch kiểm tra, đôn đốc thực hiện chính sách công gồm những dự
kiến về tiến độ, hình thức, phương thức kiểm tra giám sát tổ chức thực thi
chính sách; dự kiến những nội quy, quy chế về tổ chức, điều hành hệ thống
tham gia thực thi chính sách; dự kiến về trách nhiệm, nhiệm vụ và quyền hạn
của cán bộ, công chức và các cơ quan nhà nước tham gia tổ chức điều hành

23. 20
chính sách; dự kiến về các biện pháp khen thưởng, kỷ luật cá nhân, tập thể
trong thực thi chính sách.
- Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật
đối với công nhân các khu công nghiệp ở cấp nào thì do lãnh đạo ở cấp đó
xem xét phê duyệt và có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh kế hoạch cho phù
hợp với tình hình thực tế của đơn vị, địa phương.
1.4.2. Phổ biến, tuyên truyền chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật
đối với công nhân các khu công nghiệp
Phổ biến, tuyên truyền chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với
công nhân các khu công nghiệp giúp cho các đối tượng chính sách và mọi
người dân tham gia thực hiện hiểu rõ về mục đích, yêu cầu của chính sách, về
tính đúng đắn của chính sách trong điều kiện hoàn cảnh nhất định và tính khả
thi của chính sách để họ tự giác thực hiện theo yêu cầu quản lý nhà nước.
Đồng thời còn giúp cho cán bộ, công chức có trách nhiệm tổ chức thực hiện
chính sách nhận thức được đầy đủ tính chất, độ phức tạp, quy mô của chính
sách đối với đời sống xã hội, để họ chủ động tích cực tìm kiếm các giải pháp
thích họp cho việc thực hiện mục tiêu chính sách và triển khai thực hiện có
hiệu quả kế hoạch tổ chức thực hiện chính sách được giao.
Phổ biến, tuyên truyền chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với
công nhân các khu công nghiệp phải đảm bảo các yêu cầu sau: (1) Thực hiện
tuyên truyền, phổ biến chính sách thường xuyên, liên tục bằng nhiều hình
thức phù hợp với điều kiện cụ thể; (2) Phát huy vai trò của các tố chức Chính
trị - xã hội như: Công đoàn, Đoàn thanh niên, Hội nông dân, Hội phụ nữ, Hội
cựu chiến binh và các tổ chức xã hội khác trong việc huy động các nguồn lực
đầu tư cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và lồng ghép các hội nghị và
phương tiện thông tin đại chúng.

24. 21
1.4.3. Phân công phối hợp thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp
Phân công phối hợp các cơ quan, đơn vị, cá nhân tổ chức thực hiện
chính sách theo kế hoạch đã đề ra, thành phần tham gia thực hiện gồm các đối
tượng tác động của chính sách, công dân thực hiện và bộ máy thực thi của
nhà nước; phân công cơ quan chủ trì, phối hợp giữa các cơ quan quản lý
ngành, các cấp chính quyền địa phương, các yếu tố tham gia thực thi chính
sách và các quá trình ảnh hưởng đến mục tiêu chính sách.
Phân công, phối hợp các đối tượng thực hiện, chính sách bởi vì khi
thực thi chính sách có thể tác động đến lợi ích của các bộ phận dân cư theo
các hướng khác nhau, có bộ phận được hưởng lợi nhiều, có bộ phận được
hưởng lợi ít, có bộ phận không được hưởng lợi, thậm chí còn bị tác động tiêu
cực.
Do đó hoạt động phân công phối hợp diễn ra theo tiến trình thực hiện
chính sách một cách chủ động, sáng tạo để luôn duy trì chính sách được ổn
định, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp.
Việc phân công, phối hợp phải đảm bảo phát huy tính năng động, sáng
tạo của các yếu tố cấu thành và tác động.
Như vậy, muốn tổ chức thực thi chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật đối với công nhân các khu công nghiệp có hiệu quả phải tiến hành phân
công, phối hợp giữa các cơ quan quản lý ngành, các cấp chính quyền địa
phương, các yếu tố tham gia thực thi. Trong công tác tổ chức bộ máy quản
nhà nước về phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công
nghiệp nói chung cần được tổ chức một cách khoa học, quy định rõ chức
năng nhiệm vụ của các cơ quan liên quan trong việc tham gia quản nhà nước
về phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp (cơ

25. 22
quan chủ trì), hoặc cơ quan có trách nhiệm phối hợp nhằm tránh tình trạng
chồng chéo trong việc thực hiện chính sách và các quá trình ảnh hưởng đến
thực hiện mục tiêu chính sách.
1.4.4. Duy trì chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công
nhân các khu công nghiệp
Duy trì chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các
khu công nghiệp là toàn bộ hoạt động đảm bảo cho chính sách phát huy tác
dụng trong đời sống chính trị xã hội, là làm cho chính sách tồn tại và phát
huy hết tác dụng trong môi trường thực tế.
Nhiệm vụ cần thực hiện để duy trì chính sách gồm: Triển khai các văn
bản mang tính pháp lý, quy định rành mạch, hợp lý trách nhiệm, quyền hạn
của các chủ thể thực hiện, tránh tình trạng lẫn lộn quyền hạn, trách nhiệm,
nghĩa vụ của các chủ thể thực hiện; Quan tâm công tác tổ chức phối hợp
thống nhất, hiệu quả và đồng bộ; Đảm bảo các điều kiện về nhân lực, vật lực,
tài lực và các phương tiện kỹ thuật hỗ trợ; Đảm bảo kế hoạch hóa về thời gian
và quy trình, thủ tục thực hiện; Đảm bảo thông suốt về thông tin (mệnh lệnh
và phản hồi) trong quá trình thực hiện, triển khai, duy trì chính sách; Đảm
bảo sự thống nhất giữa việc kiên trì mục tiêu chính sách với việc sáng tạo
trong khi sử dụng các biện pháp, hình thức, chương trình hành động cụ thể,
thích hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương; Đấu tranh chống bệnh
quan liêu, phô trương, hình thức trong quá trình triển khai, thực hiện chính
sách.
1.4.5. Điều chỉnh chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công
nhân các khu công nghiệp
Điều chỉnh chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân
các khu công nghiệp là hoạt động cần thiết, diễn ra thường xuyên trong tiến

26. 23
trình tổ chức thực hiện chính sách, được thực hiện bởi cơ quan nhà nước có
thẩm quyền để chính sách phù hợp với yêu cầu quản lý và tình hình thực tế.
Để điều chỉnh chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công
nhân các khu công nghiệp có hiệu quả cần phải đảm bảo các yêu cầu sau: (1)
Cơ quan nào ban hành chính sách thì cơ quan đó có thẩm quyền điều chỉnh để
chính sách cho phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước; (2) Việc điều chỉnh
chính sách phải đảm bảo nguyên tắc không làm thay đổi mục tiêu chính sách,
việc điều chỉnh này chủ yếu là điều chỉnh các biện pháp, giải pháp, cơ chế
thực hiện và các nội dung khác của chính sách; (3) Chủ thể chính sách phổ
biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp phải thường
xuyên theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, sơ tổng kết, đánh giá và rút kinh nghiệm
mới kịp thời phát hiện những vấn đề cần xem xét bổ sung, điều chỉnh; (4)
Nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, doanh nghiệp và xã hội về việc
thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu
công nghiệp để thực hiện đạt hiệu quả cao hơn.
1.4.6. Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, việc thực hiện chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp
Đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật nói chung và phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu
công nghiệp nói riêng là một trong những nhiệm vụ cơ bản, quan trọng của
cơ quan quản lý để kịp thời phát hiện và có biện pháp khắc phục những hạn
chế, yếu kém trong việc tổ chức thực hiện chính sách; phát hiện hạn chế trong
cơ chế quản lý, chính sách để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền
biện pháp bổ sung, hoàn thiện chính sách; phát hiện và xử lý kịp thời các vi
phạm chính sách; chấn chỉnh công tác tổ chức và thực hiện chính sách, nâng
cao hiệu quả thực hiện mục tiêu chính sách; phát huy nhân tố tích cực; góp
phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về phổ biến,

27. 24
giáo dục pháp luật; nhằm nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu cầu ngày càng
cao về nguồn nhân lực nói chung trong các khu công nghiệp phục vụ cho sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Việc đôn đốc thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với
công nhân các khu công nghiệp căn cứ vào kế hoạch triển khai, thực hiện
chính sách để nhắc nhở các chủ thể thực thi chính sách quan tâm những nội
dung, nhiệm vụ cần ưu tiên trong quá trình thực hiện chính sách.
Như vậy, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chính sách phổ
biến, giáo dục pháp luật nói chung và phổ biến, giáo dục pháp luật đối với
công nhân các khu công nghiệp là hoạt động hết sức cần thiết của cơ quan có
thẩm quyền triển khai thực hiện chính sách và chủ thể quản lý nhằm kịp thời
bổ sung, hoàn thiện chính sách và chấn chỉnh việc triển khai thực hiện chính
sách. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong triển khai thực hiện
chính sách cũng như đạt được mục tiêu chính sách.
1.4.7. Tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm thực hiện chính sách phổ
biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp
Tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm thực hiện chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật nói chung và phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công
nhân các khu công nghiệp nói riêng được hiểu là việc xem xét, kết luận về
công tác chỉ đạo, điều hành của chủ thể có thẩm quyền thực hiện chính sách,
chủ thể quản lý và việc chấp hành của các đối tượng thực hiện chính sách.
Việc tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm thực hiện chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp có một số nội
dung sau: (1) Có thể được thực hiện từng phần hoặc toàn bộ các khâu trong
thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật theo từng năm hoặc từng
giai đoạn cụ thể; (2) Có thể có phạm vi đánh giá các cơ quan nhà nước từ
Trung ương đến địa phương trong tham gia thực hiện chính sách phổ biến,

28. 25
giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp; (3) Nội dung đánh
giá còn có thể là đánh giá việc thực hiện chính sách đối với các đối tượng thụ
hưởng trực tiếp hhoac85 gián tiếp về tinh thần hưởng ứng và thực hiện đúng
mục tiêu chính sách về ý thức chấp hành những quy định về cơ chế, biện
pháp do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành để thực hiện mục tiêu
chính sách trong từng điều kiện không gian và thời gian cụ thể; (4) Cơ sở
tổng kết, đánh giá là việc ban hành các văn bản phục vụ chỉ đạo, quản lý,
phối hợp, phân công, phân nhiệm cho tổ chức, cá nhân trong thực hiện chính
sách như các kế hoạch, quyết định, quy chế, quy định, các văn bản phối hợp
giữa các cơ quan nhà nước với các tổ chức chính trị - xã hội trong tổ chức
thực hiện chính sách.
Việc tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm thực hiện chính sách này là
bước cuối cùng và có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá một cách chính
xác về kết quả và hiệu quả thực chất của chính sách.
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách phổ biến, giáo
dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp
Trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật nói chung và phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu
công nghiệp nói riêng chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau làm ảnh
hưởng đến tiến độ, thời gian và kết quả thực hiện mục tiêu chính sách đã đề
ra. Việc nghiên cứu và tìm hiểu các yếu tố này ảnh hưởng đến quá trình thực
hiện chính sách sẽ giúp các cơ quan nhà nước nắm vững và dự báo trước các
yếu tố tác động trong triển khai thực hiện chính sách, chủ thể thực hiện chính
sách sẽ có các phương án, biện pháp chủ động để ứng phó những tác động
tiêu cực cũng như tạo lập môi trường thuận lợi để tổ chức triển khai thực hiện
chính sách. Xem xét trên nhiều khía cạnh thì chính sách phổ biến, giáo dục

29. 26
pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp chịu ảnh hưởng chính của
một số yếu tố sau đây:
1.5.1. Hệ thống cơ chế chính sách
Cơ chế chính sách của Nhà nước có ảnh hưởng rất lớn đến thực hiện
chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và phổ biến, giáo dục pháp
luật đối với công nhân các khu công nghiệp nói riêng. Nếu hệ thống chính
sách không đồng bộ thì chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công
nhân các khu công nghiệp sẽ không có căn cứ, cơ sở pháp lý để tổ chức thực
hiện. Vì vậy, nhà nước phải ban hành hệ thống văn bản nhằm tạo hành lang
pháp lý, tạo môi trường thuận lợi để việc thực hiện chính sách đạt hiệu quả.
Năm 2012, sau khi Luật phổ biến, giáo dục pháp luật ra đời thì các
chính sách liên quan về phổ biến, giáo dục pháp luật được ban hành đáp ứng
yêu cầu thực tế như: Đề án phổ biến, giáo dục pháp luật cho người lao động
và chủ các doanh nghiệp đến năm 2021; Đề án phổ biến, giáo dục pháp luật
cho thanh niên công nhân; Đề án phát triển quan hệ lao động.
Để thực hiện tốt chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công
nhân các khu công nghiệp cần phải hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm
pháp luật và hệ thống chính sách liên quan. Xây dựng các cơ chế, chính sách
quy định trách nhiệm, quyền và nghĩa vụ của các doanh nghiệp, người sử
dụng lao động trong thực hiện chính sách, phát triển các dịch vụ công về tư
vấn pháp luật cho người lao động.
1.5.2. Yếu tố chủ quan
Sự hạn chế về năng lực tổ chức, quản lý của bộ máy nhà nước các cấp
cũng ảnh hưởng đến công tác xây dựng, thực thi, đánh giá chính sách. Năng
lực tổ chức, quản lý cồng kềnh, chồng chéo giữa các cơ quan ngang cấp với
nhau sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu phổ biến, giáo dục pháp luật.

30. 27
Năng lực thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với
công nhân các khu công nghiệp của các chủ thể là yếu tố mang tính quyết
định việc thành công hay thất bại trong việc tổ chức thực hiện đạt mục tiêu
chính sách. Đội ngũ báo cáo viên, truyên truyền viên và những người làm
công tác phổ biến, giáo dục pháp luật có năng lực, trình độ, kỹ năng và có
tâm huyết sẽ góp phần rất quan trọng trong thực hiện mục tiêu chính sách, từ
đó nâng cao nhận thức pháp luật cho công nhân lao động, giảm thiểu vi phạm
pháp luật trong quá trình lao động, học tập và trong đời sống sinh hoạt hằng
ngày. Ngược lại, nếu đội ngũ báo cáo viên, truyên truyền viên thiếu năng lực,
trình độ, kỹ năng và tâm huyết thì sẽ không đạt được mục tiêu chính sách.
1.5.2. Yếu tố khách quan
Tình hình phát triển kinh tế- xã hội:
Tốc độ đô thị hóa theo hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế đáp ứng mục
tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa sẽ hình thành nên các khu công nghiệp với
quy mô công nhân làm việc rất lớn. Các doanh nghiệp muốn phát triển thì
ngoài việc phải có đội ngũ những người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ
thuật còn phải có trình độ am hiểu về pháp luật để có hành động vì lợi ích
chung của bản thân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi kinh tế có phát triển, xã
hội có ổn định thì nhà nước, doanh nghiệp … mới có thể đầu tư cho việc thực
hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công
nghiệp, qua đó mới nâng cao hiệu quả kinh tế, xã hội của doanh nghiệp và xã
hội.
Môi trường thực hiện chính sách:
Là tổng hợp các yếu tố về điều kiện tự nhiên, các điều kiện kinh tế,
chính trị, văn hóa – xã hội, tình hình an ninh trật tự tác động đến quá trình
thực hiện chính sách. Nếu tình hình kinh tế, văn hóa xã hội phát triển, tình

31. 28
hình an ninh, chính trị ổn định thì chính sách mới được triển khai đồng bộ và
tổ chức thực hiện đạt được mục tiêu đề ra.
Mối quan hệ giữa các chủ thể:
Là sự phân công, phối hợp và thống nhất về mặt nhận thức trong tổ
chức thực hiện chính sách. Nếu có sự chỉ đạo, điều hành, phân công, phân
nhiệm, phân bổ nguồn lực hợp lý thì khả năng đạt được mục tiêu chính sách
sẽ cao hơn.
Đặc điểm của người lao động và xã hội về phổ biến, giáo dục pháp
luật:
Đối tượng thụ hưởng của chính sách là nhân tố trung tâm, có tính chất
quyết định, ảnh hưởng toàn diện đối với chính sách. Trình độ văn hóa, học
vấn, sự hiểu biết, tâm lý, cá tính, quỹ thời gian của bản thân người lao động
đều có ảnh hưởng sâu sắc tới quy mô, chất lượng và chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật.
Vì vậy, việc phân tích tiềm lực, đặc tính của các nhóm đối tượng chính
sách là rất cần thiết, giúp lập kế hoạch, huy động nguồn lực phục vụ tổ chức
và thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật sẽ sát hơn với yêu cầu
thực tế đối với nhóm đối tượng là công nhân các khu công nghiệp.
1.6. Yêu cầu cơ bản trong tổ chức thực hiện chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp
Các yêu cầu cơ bản trong tổ chức thực hiện chính sách phổ biến, giáo
dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp gồm:
1.6.1. Yêu cầu thực hiện mục tiêu chính sách
Mục tiêu chính sách là cái đích chính sách công hướng đến để giải
quyết nhằm đạt được kết quả xác định. Mục tiêu của chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp là nhằm tạo chuyển

32. 29
biến mạnh mẽ trong nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật nói chung, pháp
luật lao động nói riêng đối với công nhân lao động, xây dựng quan hệ lao
động hài hòa trong các khu công nghiệp nghiệp, góp phần thúc đẩy sản xuất
phát triển, ổn định xã hội. Mục tiêu chính sách hướng mọi nội dung, nhiệm
vụ, giải pháp, công cụ vào việc thực hiện ý chí của chủ thể chính sách, mong
muốn của các đối tượng chính sách và xã hội.
1.6.2. Yêu cầu đảm bảo tính hệ thống
Các chủ thể chịu trách nhiệm thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp điều hòa và phối hợp hoạt
động, kiểm soát các bên liên quan tham gia thực hiện chính sách để đảm bảo
sự đồng bộ, nhịp nhàn, thông suốt trong quá trình thực hiện chính sách.
Theo dó, các chủ thể thực hiện chính sách từ Trung ương đến địa phương
thường xuyên phối hợp chặt chẽ với nhau và với các tổ chức chính trị - xã
hội trong việc ban hành các văn bản hướng dẫn đảm bảo đồng bộ, đầy đủ,
kịp thời. Bộ Lao động – Thương binh và xã hội chủ trì, phối hợp với các cơ
quan có liên quan như: Bộ Tư pháp, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam...
Tổ chức triển khai chính sách xuống hệ thống các cơ quan cấp dưới như: Sở
Lao động – Thương binh và xã hội, Sở Tư pháp, Liên đoàn Lao động tỉnh…
để thực hiện. ngoài ra còn đảm bảo tính hệ thống trong tổ chức bộ máy tổ
chức thực hiện chính sách.
1.6.3. Yêu cầu bảo đảm lợi ích thực sự cho đối tượng thụ hưởng chính
sách
Trong xã hội thường tồn tại nhiều nhóm lợi ích khác nhau và nhà nước
là người bảo vệ lợi ích hợp pháp của các cá nhân và tổ chức. Đối với tổ chức
thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu
công nghiệp, nhà nước đảm bảo mục tiêu tạo chuyển biến mạnh mẽ trong

33. 30
nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật nói chung, pháp luật lao động nói
riêng đối với người lao động, trang bị kiến thức pháp luật thiết thân, gần gũi
nhất để họ có thể tự bảo vệ mình trong các quan hệ lao động và cuộc sống.
Đảm bảo cho người lao động được phổ biến, tư vấn pháp luật đầy đủ,
kịp thời thông qua các dịch vụ công.
1.7. Các nhóm giải pháp chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật
đối với công nhân các khu công nghiệp
1.7.1. Giải pháp về chính sách
Xây dựng chính sách khuyến khích doanh nghiệp chủ động tổ chức
tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động và các quy định pháp luật khác có
liên quan tới hoạt động của doanh nghiệp và quyền, nghĩa vụ công dân tại
doanh nghiệp cho người lao động và người sử dụng lao động, gồm:
Chính sách khuyến khích doanh nghiệp đóng góp kinh phí cho hoạt
động tuyên truyền, phổ biến pháp luật tại doanh nghiệp.
Chế độ hỗ trợ cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên làm công tác
tuyên truyền phổ biến tại doanh nghiệp.
Khuyến khích đưa công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động
và các quy định pháp luật khác có liên quan tới hoạt động của doanh nghiệp
và quyền, nghĩa vụ công dân tại doanh nghiệp cho người lao động và người
sử dụng lao động.
1.7.2 Giải pháp về cơ chế
Cơ chế huy động nguồn lực tuyên truyền phổ biến pháp luật:
Tăng cường đầu tư của Nhà nước cho công tác tuyên truyền, phổ biến
pháp luật lao động và các quy định pháp luật khác có liên quan tới hoạt động
của doanh nghiệp và quyền, nghĩa vụ công dân tại doanh nghiệp cho người
lao động và người sử dụng lao động.

34. 31
Khuyến khích sự đóng góp tài chính của doanh nghiệp cho các hoạt
động tuyên truyền, phổ biến pháp luật tại doanh nghiệp; Huy động các nguồn
lực hỗ trợ khác.
Cơ chế phân cấp và phối hợp:
Các hoạt động của Đề án thực hiện chính sách được phân thành các
nhóm hoạt động và được giao cho từng cơ quan tổ chức chủ trì thực hiện, có
phân định trách nhiệm giữa các cơ quan để chủ động xây dựng kế hoạch triển
khai thực hiện từng nội dung hoạt động của Đề án.
Cơ chế giám sát, đánh giá:
Tăng cường hiệu quả giám sát của các Sở, ngành liên quan; Phát huy
cơ chế phối hợp giữa các cơ quan thực hiện Đề án; Huy động sự tham gia của
người lao động và người sử dụng lao động vào việc thực hiện và giám sát các
hoạt động của Đề án thực hiện chính sách.
1.7.3. Các giải pháp về chuyên môn nghiệp vụ
Bồi dưỡng nâng cao trình độ hiểu biết pháp luật và các kỹ năng tuyên
truyền, phổ biến pháp luật cho đội ngũ tuyên truyền viên của các cơ quan
tham gia thực hiện đề án và các cơ quan có liên quan.
Tập trung tuyên truyền phổ biến những nội dung có trọng tâm, trọng
điểm theo từng đối tượng, từng loại hình doanh nghiệp, ngành nghề sản xuất
kinh doanh.
Đổi mới, nâng cao hiệu quả các hình thức, phương pháp phổ biến tuyên
truyền: kết hợp các phương thức truyền thống với các phương thức hiện đại,
kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin phù hợp với từng nội dung và từng đối
tượng.
Kết hợp việc xây dựng mô hình điểm, kết hợp với việc biểu dương điển
hình tiên tiến với việc xử phạt nghiêm minh và gây dư luận phê phán các hành
vi vi phạm pháp luật.

35. 32
Tiểu kết Chương 1
Trên cơ sở nghiên cứu trên, tác giả đã khái quát được những vấn đề cơ
bản mang tính lý luận và đưa ra khái niệm chung về thực hiện chính sách phổ
biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp, làm rõ được
vị trí, vai trò của phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công
nghiệp, các nhân tố cơ bản ảnh hưởng, tác động đến thực hiện công tác phổ
biến giáo dục pháp luật để làm cơ sở lập luận cho việc khảo sát thực trạng
chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật cho công nhân các khu công nghiệp
tỉnh Bình Dương trong Chương 2 và đưa ra các giải pháp tăng cường thực
hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật cho công nhân các khu công
nghiệp tỉnh Bình Dương ở Chương 3.

36. 33
Chương 2
THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHỔ BIẾN GIÁO DỤC
PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI CÔNG NHÂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP
TỈNH BÌNH DƯƠNG
2.1. Khái quát điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Dương
Bình Dương là tỉnh thuộc miền Đông Nam Bộ, nằm trong vùng kinh tế
trọng điểm phía Nam (gồm 8 tỉnh thành, thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai,
Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Phước, Tây Ninh, Long An và tỉnh
Tiền Giang), là một trong những tỉnh có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, phát
triển công nghiệp năng động của cả nước, với diện tích 2.694,43 km2
(chiếm
khoảng 0,83% diện tích cả nước, khoảng 12% diện tích miền Đông Nam Bộ).
Với tọa độ địa lý 10°51' 46" - 11°30' Vĩ độ Bắc, 106°20' - 106°58' kinh độ
Đông. Phía Bắc giáp tỉnh Bình Phước, phía Nam giáp Thành phố Hồ Chí
Minh, phía Đông giáp tỉnh Đồng Nai, phía Tây giáp tỉnh Tây Ninh và thành
phố Hồ Chí Minh. Tổ chức hành chính của tỉnh gồm 01 thành phố, 04 thị xã
và 04 huyện (gồm: thành phố Thủ Dầu Một, thị xã Dĩ An, thị xã Thuận An,
thị xã Bến Cát, thị xã Tân Uyên và các huyện Bàu Bàng, Bắc Tân Uyên, Dầu
Tiếng, Phú Giáo); 91 xã, phường, thị trấn(48 xã, 41 phường, 02 thị trấn). Bình
Dương có vị trí thuận lợi, cách trung tâm thành phố Hồ Chí Minh 30 km, gần
cảng biển, sân bay và các trung tâm kinh tế, thương mại quan trọng của khu
vực phía Nam; với các trục quốc lộ quan trọng như Quốc lộ 13, 14, tuyến
đường sắt Bắc - Nam, đường xuyên Á đi qua, Bình Dương trở thành đầu mối
giao lưu của các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên với thành phố Hồ Chí Minh.
Dân số hiện nay khoảng trên hai triệu người, trong đó có hơn 01 triệu lao
động ( lao động ngoài tỉnh 85%).
Đến nay, trên địa bàn tỉnh Bình Dương có 29 khu công nghiệp với 1.914
dự án còn hiệu lực, bao gồm 1.385 dự án có vốn đầu tư nước ngoài với tổng

37. 34
vốn đầu tư đăng ký 12,1 tỷ đô la Mỹ và 529 dự án đầu tư trong nước với tổng
vốn đầu tư đăng ký 50.232 tỷ đồng. Tổng số công nhân lao động đang làm
việc trong các khu công nghiệp Bình Dương đến nay là 271.241 người. Công
nhân lao động làm việc trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là
202.734 chiếm 74,74%; lao động làm việc trong các doanh nghiệp trong nước
chiếm 25,26%. Lao động người Bình Dương: 27.025 người, chiếm 9,96%
trong tổng số lao động các khu công nghiệp, trong đó lao động nữ là 15.192
người, chiếm 56,22% [8, tr.2].
Tỷ trọng Công nghiệp - Dịch vụ - Nông nghiệp tương ứng 63,99% -
23,68% - 3,74%; Tổng sản phẩm trong tỉnh (GRDP) bình quân đầu người
đến năm 2017 đạt 120 triệu đồng [10, tr.2].
Điều kiện làm việc của người lao động được cải thiện hơn. Song điều
kiện và môi trường làm việc ở một số doanh nghiệp nhất là ngành gỗ, xây
dựng còn thấp, công nhân lao động vẫn phải làm việc trong điều kiện nóng,
ồn, bụi, thiếu ánh sáng, thiếu phương tiện bảo vệ cá nhân, chưa được khám
sức khoẻ định kỳ. Trong thời gian từ năm 2013 - 2018 đã xảy ra 4.451 vụ tại
nạn lao động làm chết và bị thương 4.475 người. Trong đó, có 167 vụ tai nạn
lao động nghiêm trọng, làm chết 170 người, bị thương nặng 685 người.
Nguyên nhân chủ yếu do người sử dụng lao động chưa tổ chức huấn luyện về
an toàn lao động, thiếu các biện pháp đảm bảo an toàn, thiếu kiểm tra, giám
sát trong quá trình làm việc, người lao động chưa được phổ biến đầy đủ kiến
thức pháp luật liên quan đến vệ sinh an toàn lao động, còn bất cẩn, chủ quan
trong khi làm việc.
Thu nhập bình quân của người lao động từ 6,5 triệu đồng đến 7,5 triệu
đồng/người/tháng, còn có sự chênh lệch về tiền lương, thu nhập giữa các loại
hình doanh nghiệp, ngành nghề; khoảng cách thu nhập giữa lao động không

38. 35
có trình độ chuyên môn và có trình độ chuyên môn, kỹ thuật ngày càng có xu
hướng tăng.
Bình Dương sử dụng một lượng lớn lao động ngoại tỉnh, đa phần là
lao động phổ thông, trình độ học vấn thấp. Nhu cầu tìm hiểu và được phổ
biến, giáo dục pháp luật là rất lớn; Công tác thực hiện và tuyên truyền chính
sách phổ biến, giáo dục pháp luật được thực hiện và phối hợp thường xuyên,
hiệu quả của các cơ quan chức năng như Sở Tư pháp tỉnh, Liên đoàn Lao
động tỉnh, Sở Lao động – Thương binh và xã hội tỉnh, Ban quản lý các khu
công nghiệp và các ngành chức năng của tỉnh.
Nhìn chung, đời sống vật chất, tinh thần của người lao động trên địa bàn
tỉnh được cải thiện. Ý thức chính trị, tinh thần yêu nước, lòng tin đối với
Đảng, Nhà nước được củng cố; thái độ và trách nhiệm trong lao động, sản
xuất được nâng cao. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, đội ngũ công nhân
lao động còn có những tồn tại, hạn chế là: Trình độ học vấn, tay nghề một bộ
phận công nhân lao động trực tiếp sản xuất còn hạn chế, tác phong công nghiệp,
ý thức chấp hành kỷ luật lao động chưa cao; điều kiện tiếp cận thông tin, nắm bắt
các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước còn
hạn chế. Vẫn còn một bộ phận người lao động bị các phần tử xấu lôi kéo, kích
động thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, nhất là sự kiện 13/5/2014 (có
khoảng 19.000 công nhân tham gia diễu hành phản đối hành động Trung
Quốc xâm phạm chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Lúc đầu cuộc tuần hành
diễn ra trong ôn hoà, tuy nhiên nhiều người sau đó đã kích động, phá cổng các
doanh nghiệp đột nhập vào trong, yêu cầu chủ doanh nghiệp cho công nhân
nghỉ việc và lôi kéo số công nhân này tham gia) đã ảnh hưởng đến tình hình
kinh tế, xã hội, an ninh trật tự, thu hút đầu tư và công tác phổ biến, giáo dục
pháp luật đối với công nhân trên địa bàn.

39. 36
Với đặc điểm, tình hình kinh tế xã hội của tỉnh Bình Dương đã ảnh
hưởng đến tổ chức thực hiện chính sách chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật đối với công nhân các khu công nghiệp:
Thứ nhất, phần lớn công nhân lao động tỉnh Bình Dương là lao động
có trình độ phổ thông, trình độ học vấn còn hạn chế nên chưa quan tâm
nhiều đến việc tiếp cận các quy định của pháp luật có liên quan đến quyền và
nghĩa vụ trong quan hệ lao động. Điều kiện về thời gian tiếp cận pháp luật
của công nhân lao động còn phụ thuộc vào ý chí của người sử dụng lao
động.
Thứ hai, phần lớn công nhân lao động tỉnh Bình Dương là lao động
ngoại tỉnh, là lực lượng lao động khá đông nhưng không ổn định, thường
xuyên thay đổi công việc và nơi làm việc, điều này gây khó khăn cho công
tác phổ biến, giáo dục pháp luật.
Thứ ba, việc tổ chức thực hiện và tuyên truyền chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp được thực hiện và
có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng như: Sở Lao động – Thương
binh và Xã hội tỉnh, Sở Tư pháp tỉnh, Liên Đoàn lao động tỉnh, Ban Quản lý
các khu công nghiệp tỉnh, Đài phát thanh – Truyền hình tỉnh, Báo Bình
Dương…
Thứ tư, trong thời gian qua, Bình Dương đã quan tâm đầu tư hệ thống
phổ biến giáo dục pháp luật như: thành lập Trung tâm tư vấn pháp luật cho
công nhân lao động (Do Liên đoàn Lao động tỉnh quản lý và điều hành);
Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh (Trực thuộc Sở Tư pháp tỉnh);
Cổng Thông tin điện tử tỉnh; Báo Bình Dương; hệ thống Đài truyền thanh
trên địa bàn tỉnh. Từ đó sẽ làm tăng thêm cơ hội được tiếp cận pháp luật đối
với công nhân các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh.

40. 37
2.2. Thực trạng tổ chức thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật đối với công nhân các khu công nghiệp tỉnh Bình Dương
2.2.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật đối với công nhân các khu công nghiệp
Công tác xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật thực hiện theo các văn bản chỉ đạo của Trung ương như:
Quyết định số 31/2009/QĐ-TTg ngày 24/02/2009 của Thủ tướng Chính Phủ
về việc phê duyệt đề án tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động
và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp từ 2009 đến
2012; Quyết định số 1318/QĐ-LĐTBXH, ngày 22/8/2017 của Bộ trưởng Bộ
Lao động - Thương binh và Xã hội về việc ban hành Kế hoạnh tiếp tục thực
hiện Đề án “Tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử
dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp” đến năm 2021.
Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương đã ban hành các văn bản tổ chức
triển khai thực hiện chính sách nêu trên như: Quyết định số 1569/QĐ-UBND,
ngày 27/6/2013 phê duyệt Đề án tuyên tuyền, phổ biến pháp luật cho người
lao động và người sử dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp trên địa
bàn tỉnh Bình Dương giai đoạn 2013 – 2016; Quyết định số 197/QĐ-UBND,
ngày 23 tháng 01 năm 2013 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương về việc
Thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ chuyên viên giúp việc thực hiện Đề án tuyên
truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử dụng lao động
trong các loại hình doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương giai đoạn
2013-2016; Kế hoạnh số: 4627/KH-UBND, ngày 16/10/2017 tiếp tục thực
hiện Đề án tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động và người sử
dụng lao động trong các loại hình doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương
giai đoạn 2017 - 2021.

41. 38
Theo kế hoạch tổ chức thực hiện chính sách nêu trên, Sở Lao động –
Thương binh và Xã hội tỉnh được giao nhiệm vụ là cơ quan Thường trực giúp
Ủy ban nhân tỉnh chủ trì, phối hợp với các ngành, các địa phương triển khai
thực hiện kế hoạch và điều phối các nội dung của kế hoạch.
Việc ban hành các văn bản triển khai thực hiện chính sách phổ biến
giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh nêu trên đã thể hiện sự quan tâm cũng như
phân công, giao trách nhiệm cụ thể cho từng ngành trong việc thực hiện mục
tiêu của chính sách theo từng giai đoạn.
2.2.2. Phổ biến, tuyên truyền chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật
đối với công nhân các khu công nghiệp
Việc tuyên truyền, phổ biến chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật
đối với công nhân các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương được
các ngành chức năng, các tổ chức chính trị - xã hội, các địa phương, đơn vị
quan tâm thực hiện. Chính sách được tuyên truyền, phổ biến rộng rãi đến các
chủ thể thực hiện, tham gia thực hiện, các đối tượng chịu tác động của chính
sách và các đối tượng có liên quan theo chức năng, phạm vi quản lý của mình
và nhiệm vụ được giao theo kế hoạch thực hiện chính sách bằng các hình
thức phong phú, phù hợp với đặc điểm của từng địa phương, đơn vị.
Sở Tư pháp tỉnh phối hợp với Liên Đoàn Lao động tỉnh và Sở Lao động
– thương binh và Xã hội tỉnh phổ biến tuyên truyền chính sách thông qua các
hội nghị chuyên đề hoặc lòng ghép vào chương trình phổ biến, giáo dục pháp
luật trên địa bàn tỉnh. Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Bình Dương xây
dựng chuyên mục phát sóng trên truyền hình và chuyên mục trên Báo về
tuyên truyền, phổ biến chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật cho người lao
động trong các khu công nghiệp. Hàng năm, các ngành chức năng tổ chức
tuyên truyền, phổ biến chính sách bình quân từ 10 đến 15 cuộc, với hơn
50.000 lượt người tham gia.

42. 39
Từ đó cho thấy công tác phổ biển, tuyên truyền chính sách phổ biến,
giáo dục pháp luật cho người lao động trong các khu công nghiệp trong thời
gian qua đã đạt được kết quả nhất định, thể hiện thông qua việc các ngành
chức năng đã nhận thức đúng đắn mục tiêu và giải pháp của chính sách tạo
điều kiện thuận lợi trong việc tổ chức thực hiện đạt hiệu quả cao, người lao
động và đặt biệt là công nhân trong các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh có
cơ hội tiếp cận và thụ hưởng chính sách. Tuy nhiên, việc phổ biến chính sách
chưa được thường xuyên, chưa mang tính hệ thống, điều này được phản ánh
qua việc một số ngành, địa phương chưa quan tâm thực hiện chính sách từ đó
dẫn đến một số hệ quả như: (1) Một bộ phận công nhân lao động bị kẻ xấu
kích động đình công trái pháp luật (số vụ tranh chấp lao động tập thể/đình
công xảy ra 44 vụ, với tổng số người lao động tham gia ngừng việc
là 14.875/17.940 lượt người; (2) Đã xãy ra 4.451 vụ tại nạn lao động làm chết
và bị thương 4.475 người. Trong đó, có 167 vụ tai nạn lao động nghiêm trọng,
làm chết 170 người, bị thương nặng 685 người. Nguyên nhân chủ yếu do
người sử dụng lao động chưa tổ chức huấn luyện về an toàn lao động, thiếu
các biện pháp đảm bảo an toàn, thiếu kiểm tra, giám sát trong quá trình làm
việc, người lao động bất cẩn, chủ quan trong khi làm việc; (3) Có tới 132 đơn
khiếu nại của cá nhân và tập thể của người lao động. Kết quả đã hòa giải
thành 114 trường hợp, 18 trường hợp hòa giải không thành và đề nghị chuyển
cơ quan chức năng xử lý. Nguyên nhân chủ yếu do các doanh nghiệp chấm
dứt hợp đồng lao động, chi trả tiền lương, cho nghỉ phép năm không đúng quy
định… [8, tr.6-8].
2.2.3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách phổ biến, giáo dục
pháp luật cho công nhân trong các khu công nghiệp
Trong quá trình tổ chức thực hiện bất kỳ một chính sách công nào thì sự
phân công, phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan là rất

43. 40
quan trọng và vô cùng cần thiết. Đối với chính sách phổ biến, giáo dục pháp
luật cho công nhân trong các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương
cũng không ngoại lệ, để thực hiện chính sách đạt hiệu quả đảm bảo được các
mục tiêu, trong thời gian qua đã có sự phân công, phối hợp giữa các cơ quan
chức năng thực hiện chính sách như:
Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh phối hợp với Sở Tư pháp
tỉnh, Liên đoàn Lao động tỉnh và các cơ quan, tổ chức, địa phương có liên
quan để cùng nhau thực hiện các nhiệm vụ triển khai thực hiện kế hoạch và
điều phối các nội dung của kế hoạch thực hiện chính sách; tổ chức tuyên
truyền các quy định của pháp luật lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Dạy
nghề, Luật Việc làm, Luật An toàn, vệ sinh lao động … cho công nhân lao
động; Hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra các sở, ngành, địa phương triển khai thực
hiện Kế hoạch; Thực hiện sơ kết, tổng kết và báo cáo Bộ Lao động - Thương
binh và Xã hội, Ủy ban nhân dân tỉnh theo quy định.
Sở Tư pháp phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Liên
đoàn Lao động tỉnh và các sở, ngành có liên quan biên soạn tài liệu và điều
phối báo cáo viên có khả năng tuyên truyền và phổ biến, giáo dục pháp luật
cho người lao động và người sử dụng lao động tại các doanh nghiệp; Phối hợp
tổ chức cuộc thi viết tìm hiểu pháp luật về pháp luật lao động và các quy định
pháp luật khác có liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp; quyền, nghĩa vụ
công dân của người lao động và người sử dụng lao động; Phối hợp với các
Sở, ban, ngành có liên quan tổ chức tuyên truyền các quy định của pháp luật
có liên quan đến quyền và nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao
động trong các doanh nghiệp; Chỉ đạo Phòng Tư pháp các huyện, thị xã,
thành phố phối họp với Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội và các
phòng, ban có liên quan tham mưu Ủy ban nhân dân cấp huyện thực hiện

44. 41
công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong các loại hình doanh nghiệp trên
địa bàn quản lý.
Liên đoàn Lao động tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở Tư pháp, Sở Lao
động - Thương binh và Xã hội và cơ quan, đơn vị liên quan phát động các
hình thức thi tìm hiểu pháp luật lao động cho người lao động ở doanh nghiệp.
Tổ chức các lớp tuyên truyền trực tiếp cho cán bộ công đoàn doanh nghiệp;
chỉ đạo, hướng dẫn Liên đoàn Lao động cấp huyện, công đoàn các khu công
nghiệp chủ trì phối họp với các cơ quan chức năng tổ chức nhiều hình thức
tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho cán bộ công đoàn doanh nghiệp và người
lao động tại các doanh nghiệp trên địa bàn quản lý; Theo dõi, giám sát, đánh
giá công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người lao động trong các
doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Hàng năm (trước ngày 15/11), Sở Lao động – Thương binh và Xã hội
tỉnh tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh báo cáo kết quả triển khai thực hiện
chính sách.
Sở Tài chính tỉnh: Căn cứ vào dự toán kinh phí do Sở Lao động -
Thương binh và Xã hội tổng hợp và khả năng cân đối ngân sách hành năm để
tham mưu theo thẩm quyền. Phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã
hội, Sở Tư pháp, Liên đoàn Lao động tỉnh, Liên minh Hợp tác xã thực hiện
giám sát, đánh giá việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật; hướng dẫn sử dụng
và quyết toán kinh phí theo đúng quy định.
Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh: Chủ trì, phối hợp với Sở Lao động -
Thương binh và Xã hội chỉ đạo các cơ quan báo chí, Cổng Thông tin điện tử
tỉnh, hệ thống Đài Truyền thanh trên địa bàn tỉnh tuyên truyền, phổ biến pháp
luật lao động và các văn bản khác liên quan đến quyền, nghĩa vụ của công
nhân lao động trên các phương tiện thông tin đại chúng.

45. 42
Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh: Chủ trì phối hợp Công đoàn các
khu công nghiệp và các đơn vị có liên quan xây dựng kế hoạch và tổ chức
thực hiện các hình thức tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho công nhân lao
động trong các khu công nghiệp thuộc phạm vi quản lý. Theo dõi, đánh giá
công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho công nhân lao động; tổ chức tư
vấn, giải đáp pháp luật lao động lưu động tại các khu công nghiệp; phối hợp
với các Sở, Ban, ngành tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động và
các quy định khác liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp trong khu công
nghiệp.
Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Bình Dương: Xây dựng chuyên
mục phát sóng trên truyền hình và chuyên mục trên Báo về tuyên truyền, phổ
biến pháp luật lao động cho công nhân lao động được biết về các chính sách
pháp luật lao động - việc làm, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.
Đoàn Thanh niên tỉnh Bình Dương: Tổ chức tư vấn, tuyên truyền, giải
đáp pháp luật lưu động tại các khu nhà trọ, tuyên truyền các văn bản pháp luật
lao động và các văn bản pháp luật khác có liên quan đến quyền và nghĩa vụ
công dân của công nhân lao động trong lực lượng thanh niên công nhân.
Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố: Căn cứ tình hình thực tế
của địa phương xây dựng kế hoạch tuyên truyền phổ biến pháp luật lao động
cho công nhân lao động các doanh nghiệp trong các khu công nghiệp trên địa
bàn, gắn với kế hoạch thực hiện chương tình phổ biến, giáo dục pháp luật
chung của địa phương. Chỉ đạo theo dõi, đánh giá việc thực hiện các hoạt
động của kế hoạch tuyên truyền phổ biến pháp luật cho công nhân lao động
trên địa bàn quản lý [43, tr. 5-8].
Việc phối hợp của các cơ quan chức năng trong tổ chức thực hiện chính
sách có ưu điểm sau: công tác triển khai thực hiện Đề án, kế hoạch phổ biến
giáo dục pháp luật ở tỉnh từng bước đi vào nề nếp. Nhận thức, trách nhiệm

46. 43
của các ngành, các cấp và toàn xã hội có những chuyển biến tích cực, có dành
sự quan tâm đến công tác phổ biến giáo dục pháp luật.
Tuy nhiên còn có những hạn chế của việc phối hợp của các cơ quan chức
năng trong việc thực hiện chính sách như: cơ quan quản lý nhà nước về phổ
biến giáo dục pháp luật chưa đánh giá được kết quả thực chất thực hiện phổ
biến, giáo dục pháp luật. Các cơ quan nhà nước chưa thường xuyên trao đổi
thông tin với nhau và với doanh nghiệp có liên quan đến công tác phổ biến,
giáo dục pháp luật.
2.2.4. Duy trì chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật cho công nhân
trong các khu công nghiệp
Chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân trong các
khu công nghiệp tỉnh Bình Dương được thực hiện theo các văn bản của Trung
ương. Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương đã ban hành các văn bản tổ chức
triển khai thực hiện chính sách theo từng giai đoạn cụ thể: từ năm 2013 –
2016 và năm 2017 – 2021.
Mục tiêu cụ thể của chính sách đến hết năm 2021, đạt từ 85% trở lên
người lao động được tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động và các quy
định có liên quan về quyền, nghĩa vụ theo đúng quy định của pháp luật trong
quan hệ lao động. Do vậy, Ủy ban nhân dân tỉnh thường xuyên duy trì thực
hiện chính sách để tiếp tục thực hiện mục tiêu theo lộ trình đã đặt ra [43, tr.2].
- Ưu điểm của việc duy trì chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật:
Nhìn chung, chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật đối với công nhân
trong các khu công nghiệp tỉnh Bình Dương được duy trì tổ chức thực hiện
xuyên suốt, kịp thời đúng theo quy định, hướng dẫn của Trung ương, đã góp
phần nâng cao nhận thức pháp luật đối với đối tượng thụ hưởng chính sách.
Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đạt được một số kết quả quan trọng như
đã xây dựng được hệ thống các văn bản chính sách vế phổ biến, giáo dục

47. 44
pháp luật để làm căn cứ pháp lý cho công tác quản lý nhà nước đối với các
hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật được tổ chức triển khai trên địa bàn
tỉnh.
- Hạn chế của việc duy trì chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật:
Nhận thức của một số cấp ủy đảng, chính quyền trong tỉnh về vị trí, vai
trò của chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật chưa thật sự đầy đủ; việc huy
động và sử dụng nguồn lực còn nhiều hạn chế, thiếu chính sách cụ thể để huy
động các nguồn lực xã hội phục vụ chính sách phổ biến giáo dục pháp luật;
vẫn còn nhiều công nhân lao động chưa được thụ hưởng chính sách hoặc chưa
có điều kiện để tiếp cận chính sách.
2.2.5. Điều chỉnh chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật cho công
nhân trong các khu công nghiệp
Trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách, Ủy ban nhân dân tỉnh đã tổ
chức sơ kết, tổng kết nhằm đánh giá kết quả đạt được và có đúc kết kinh
nghiệm chỉ đạo tổ chức thực hiện chính sách trong những giai đoạn tiếp theo,
chẳn hạn:
Đối với hình thức thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật theo
hướng bổ sung và tăng cường thông qua mạng internet, Cổng Thông tin điện
tử của tỉnh nhằm phù hợp hơn với đặc thù công việc của công nhân lao động
bị hạn chế về thời gian và áp lực công việc, tăng ca. Từ đó công nhân lao
động có thể tự bản thân truy cập mạng internet để tìm hiểu pháp luật có liên
quan thiết thân đến công việc và đời sống hằng ngày.
Tăng cường và cụ thể hóa trách nhiệm và các nội dung phối kết hợp giữa
các chủ thể trong tổ chức thực hiện chính sách nhằm nâng cao ý thức trách
nhiệm của cơ quan, cán bộ, công chức, đặc biệt là trách nhiệm của chủ các
doanh nghiệp để góp phần đạt mục tiêu chính sách một cách tốt nhất.
- Ưu điểm của việc điều chỉnh chính sách phổ biến, giáo dục pháp luật: