by Varujan Rostomyan

1. Կայծակ

2. Կայծակը կայծային էլեկտրական պարպում է մթնոլորտում` ամպերի կամ ամպի և երկրի միջև: Սովորաբար դրսևորվում է պայծառ լույսի բռնկումով և ուղեկցվում որոտով: Կայծակի էլեկտրական բնույթը բացահայտել է ամերիկացի ֆիզիկոս Բ. Ֆրանկլինը, որի գաղափարների հիման վրա փորձեր են կատարել ամպրոպաբեր ամպից էլեկտրականություն ստանալու ուղղությամբ

3. Ավելի հաճախ հանդիպում է գծային կայծակ, որի երկարությունը հասնում է մի քանի կմ-ի, տևողությունը` 10-4 վրկ-ի, հոսանքի ուժը` 100 կա-ի: Գնդային կայծակի բնույթը դեռևս բացահայտված չէ: Կայծակի ավերիչ հետևանքներից պաշտպանվելու համար կիրառվում են շանթարգելներ:

4. Ավելի հաճախ հանդիպում է գծային կայծակ, որի երկարությունը հասնում է մի քանի կմ-ի, տևողությունը` 10-4 վրկ-ի, հոսանքի ուժը` 100 կա-ի: Գնդային կայծակի բնույթը դեռևս բացահայտված չէ: Կայծակի ավերիչ հետևանքներից պաշտպանվելու համար կիրառվում են շանթարգելներ: Կայծակիժամանակ Եթետաննեք, անհրաժեշտ է` Ամպրոպիժամանականհրաժեշտ է գտնելհողակցվածապաստան, օրինակ` քարանձավ (մուտքիմոտչիկարելիկանգնել): Կայծակիժամանակ Եթետաննեք, անհրաժեշտ է` գտնելհողակցվածապաստան, օրինակ` քարանձավ (մուտքիմոտչիկարելիկանգնել):

5. Կայծակնահարմարդումոտտեղի է ունենումմկաններիկծկում, մասնավորապես` ստոծանու և սրտամկանի, որըհարուցում է սրտամկանի և շնչառությանկանգ: Էլեկտրականհոսանքիազդեցություննուղեղիվրաարտահայտվում է գիտակցությանկորստով: Կայծակիհարվածիցտուժածիմարմնիվրաառաջանում է կապույտգույնիծառաձևպատկեր: Կայծակիհարվածիհետևանքովկարող է առաջանալկլինիկականմահ: Կայծակնահարմարդունանհրաժեշտ է` -մերկացնել. -գլուխըողողելսառըջրով. -մարմինըփաթաթելբաց և սառըսավանիմեջ, անհրաժեշտությանդեպքումկիրառելարհեստականշնչառություն. -հնարավորինչափարագհրավիրելբժիշկ. տուժածիկլինիկականմահապրելուդեպքումպետք է անհապաղսկսելվերակենդանացմանմիջոցառումները.

6. Պատրաստեց՝ ՎարուժանՌոստոմյանը Գեղարվեստիդպրոց-պարտեզ, 6-րդ դասարան www.mskh.am 2011