1. Anemili Hastaya Yaklaşım
Anemi, hemoglobin (Hb) miktarının hastanın yaş ve cinsiyetine göre normal
kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Dünya Sağlık Örgütü kriterlerine göre
erişkinlerde erkeklerde 13 g/dL'nin, kadınlarda 12 g/dL'nin altı anemi olarak kabul edilir.
6 ay ile 6 yaş arası çocuklarda 11 g/dL'nin, 6-14 yaşlarında ise 12 g/dL'nin altı anemidir.
Tablo-1’de normal kırmızı küre değerleri görülmektedir.
com
Tablo- 1: Normal değerler
Kırmızı Küre sayısı
Erkek
5.5 ± 1.0 x 1012 /L
Kadın
4.8 ± 1.0 x 1012 /L
Hemoglobin
Erkek
wordpress.15.5 ± 2.5 g /dl
Kadın
14 ± 2.5 g /dl
Hematokrit
tipdersnotlari.Erkek
% 47 ± 0.07
Kadın
% 42 ± 0.05
Ortalama Eritrosit Hacmi (OEH) (MCV) 85 ± 8 fl (Femtolitre)
Ortalama Eritrosit Hemoglobini (OEHb)(MCHb) 28.5 ± 2.5 pg (Pikogram)
Ortalama Eritrosit Hemoglobin konsantrasyon
33 ± 2 g/dl
(OEHK)(MCHbC)
Kırmızı Küre volüm Dağılımı (RDW) (%) 11.5 – 14.5
Anemi asla bir hastalık tanısı değildir, bir bulgudur. Anemili hastaya yaklaşan
doktor öncelikle anemiye yol açan nedeni bulmalıdır. Anemi nedenini aydınlatmadan
rastgele demir, folik asit ve B12 vitamini gibi ilaç uygulamaları ya da kan transfüzyonu
yapılması yanlıştır. Bu yola başvuran doktor bazen kısa bir süre için yüz güldürücü
sonuçlar alabilse de, uzun vadede başarısızlığa mahkum olacaktır.
Anemili bir hastada ayrıntılı anamnez ve dikkatli fizik muayene yapılmalıdır. Bu
hekime tanıda son derece faydalı olacaktır. Daha sonra yapılması gereken ilk iş otomatik
kan sayımı sonuçlarını değerlendirme olmalıdır. Burada ortalama eritrosit hacmi (OEH,
2. MCV) hekime aneminin hangi morfolojik tipte (makrositik, normositik, mikrositik)
olduğunu hemen açıklar (Şekil 1). Periferik yayma preparatlarda eritrosit morfolojisi'nin
incelenmesiyle de aynı sonuca ulaşılabilir. Retikülosit sayımı da bizi kolaylıkla aneminin
etiyolojik sınıflaması'na götürür (Şekil 2).
ANEMİ
com
MCV
ERİTROSİT
MORFOLOJİSİ
wordpress.MCV>100 MCV 80-100 MCV<80
tipdersnotlari.MAKROSİTİK NORMOSİTİK MİKROSİTİK
Şekil-1 : Eritrosit morfolojisine göre anemilerin sınıflandırması
RETİKÜLOSİT SAYISI
ARTMAMIŞ ARTMIŞ
Şekil 2: Retikülosit sayısına göre anemilerin sınıflandırması
MCV
DÜŞÜK
MCV
Normal
MCV
YÜKSEK
AKUT KAN
KAYBI
HEMOLİZ
3. OTOMATİK TAM KAN SAYIMI İLKELERİ VE SONUÇLARIN
YORUMLANMASI
1960'lı yıllarda tam kan sayımı (TKS, CBC) 7 parametreden oluşmaktaydı. Bunlar
beyaz küre sayısı (BKS, WBC) ve kırmızı küre sayısı (KKS, RBC), hemoglobin (Hgb) ve
hematokrit (Htk, Htc) ölçümleri ile ortalama eritrosit hacmi (OEH, MCV), ortalama
eritrosit hemoglobini (OEHB, MCH) ve ortalama eritrosit hemoglobin yoğunluğu
(OEHY, MCHC) idi. Bin dokuz yüz yetmişli yıllarda otomatik tam kan sayım
cihazlarının (OTKSC) gösterdiği teknik ilerleme ile birlikte önce trombosit sayımı (TS,
PLT) ve seksenli yılların başında da kırmızı küre dağılım genişliği (KKDG, RDW) ve
ortalama trombosit hacmi (OTH; MPV) günlük kullanımda yerini almıştır.
com
Son olarak geliştirilen ve günlük klinik kullanıma sokulan parametreler;
hemoglobin dağılım genişliği (HDG, wordpress.HDW) ve hücresel hemoglobin yoğunluğu
ortalaması (HHYO, CHCM)'dir. Retikülosit sayımı, retikülosit hacmi ve yoğunluğu gibi
paramaterlerde artık günlük kullanım klinik kullanımda yerlerini bulmaktadırlar. Yeni
jenerasyon OTKSC'lerde flöresans yöntemi ile hücre canlılığı (viyabilite) bakılması da
tipdersnotlari.gerçekleştirilebilmektedir.
Tam kan sayımı işlemi 3 bölümde ele alınabilir;
1. Analiz Öncesi Dönem: Kanın alınmasındaki hastanın fizyolojik durumundan
alınan kan örneğinin laboratuvara ulaşıp OTKSC'de analiz edilinceye kadar geçen
dönemi içine almaktadır.
a) Fizyolojik (yaş, yükseklik, gebelik, sigara)
b) Örnek alınması (bekleme süresi, antikoagülanların etkileri, endojen interferans)
2. Analitik Dönem: Cihazların çalışma yöntemleri .
3. Sonuçların Yorumlanması:
a) Hemoglobin ve hematokrit
b) Kırmızı küre sayımı ve indeksler
c) Kırmızı küre dağılım genişliği
d) Retikülosit sayımı
4. Tablo-2: Otomatik tam kan sayım cihazlarında ortaya çıkan hatalı
sonuçların nedenleri
Ölçüm Hatalı Yüksek Ölçüm Nedeni Hatalı Düşük Ölçüm Nedeni
Beyaz Küre Sayımı Kriyoproteinler
Heparin
Paraproteinler
Çekirdekli eritrositler
com
Trombosit kümeleşmesi "clumping"
Tamamlanmamış wordpress.hemoliz
tipdersnotlari.Pıhtılaşma
Ezilmiş hücreler (basket hücreleri)
Üremi
İmmun baskılayıcı İlaçlar
Kırmızı Küre Sayımı Kriyoproteinler
Dev trombositler
BKS>50x10e9/L
Otoagglutinasyon
Pıhtılaşma
In vitro hemolizler
Hemoglobin Karboksinemoglobin>%10
Kriyoproteinler
In vivo hemoliz
Heparin
BKS>50x10e9/L
Hiperbilirubinemi
Lipemi
Paraproteinemi
Pıhtılaşma
Sulfhemoglobinemi (?)
Hematokrit Kriyoproteinler
Dev trombositler
BKS>50x10e9/L
Hiperglisemi (>600 mg/dl)
Otoagglutinasyon
In vitro hemoliz
Mikrositler kırmızı küre
Ortalama Eritrosit Hacmi Otoagglütinasyon
BKS>50x10e9/L
Hiperglisemi
Kırmızı küre deformabilitesinde
azalma
Kriyoproteinler
Dev trombositler
In vitro hemoliz
Mikrositer kırmızı küre
Şişmiş kırmızı küre
Ortalama Eritrosit
Hemoglobin
Yoğunluğu
Otoagglütinasyon
Pıhtılaşma
In vitro hemoliz
Hatalı yüksek hemoglobin ölçümü
Hatalı düşük hematokrit ölçümü
BKS>50x10e9/L
Hatalı düşük hemoglobin ölçümü
Hatalı yüksek hematokrit ölçümü
5. 3. Sonuçların Yorumlanması
Günlük klinik ve poliklinik hizmetinde çok fazla kullanılmakta olan OTKSC ve
onların bize verdiği sonuç olan TKS yorumu, cihazlardaki teknik gelişmeler ile hassasiyet
ve güvenilirliğin artmış olmasına rağmen, önemini korumaktadır.
Tablo-3: Hangi tam kan sayımı sonuçlarının periferik yayma ile beraber
değerlendirilmesi gereklidir? Önerilen alt ve üst sınırlar
com
Değişken Alt Sınır Üst Sınır
Eritrositler (x10e12/L) <2,0 >8,0
Hemoglobin (g/L) <50 >200
OEH (MCV) (fL) <60 wordpress.>110
OEHB(MCHb) (pg) <20 >37
OEHY (MCHbC) (%) <20 >37
tipdersnotlari.KKDG (RDW) (%) ? >20
c) Kırmızı küre dağılım genişliği
KKDG (RDW) aslında KK hacim dağılımının varyasyon katsayısıdır (CV) ve
yüzde şeklinde belirtilmektedir. Her cihazın farklı üst sınır değerleri olmasına rağmen
%14'ün üzerinde olması patolojik olarak kabul edilmektedir. KKDG KK'ların
büyüklüklerindeki değişiklikler (anisositoz) konusunda bilgi vermekte ve periferik
yaymanın mikroskobik incelemesi dahi KK'lerin anormal alt gruplarının saptanmasında
KKDG kadar bilgi verici olmamaktadır. Bu parametrenin artışının, nütrisyonel
eksikliklere bağlı gelişen anemilerde ve özellikle de demir eksikliği anemisinde (anemi
gelişmeden demir eksikliği durumunda dahi) ilk bulgu olduğuna dair yayınlar vardır.
Talasemi taşıyıcılığı ile demir eksikliği anemisi olan olguların ayrımında kullanılabilirliği
de vurgulanmaktadır.
d) Retikülosit sayımı
6. "Mutlak retikülosit sayısı" (=%retikülosit x KKS) eldesi, düzeltilmiş retikülosit
yüzdesi (=%Ret x Htk/45) kavramına gereksinimi ortadan kaldırmaktadır. Bu şekilde
hematopoietik kök hücre nakli sonrası eritroid engrafman da monitörize edilebilmektedir.
Retikülosit olgunlaşma indeksi (ROİ, RMI), genç retikülositlerin (yüksek parlaklık veya
ışık yansıması gösteren) olgun onlara oranı (Immatür retikülosit fraksiyonu, IRF) ve bu
değerin 0.4'ü geçmesi eritroid engrafmanın habercisi olarak kullanılmaktadır.
com
MAKROSITER ANEMILER
Makrositik anemilerde MCV artmıştır (>100 fl). Makrositoz nedenleri aşağıdaki
tabloda sıralanmıştır.
Tablo-4 : Makrositoz nedenleri
I. Kemik iliğinde megaloblastik wordpress.eritropoez
1. B12 vitamini eksikliği
2. Folat eksikliği
II. Kemik iliğinde megaloblastik olmayan eritropoez*
tipdersnotlari.1. Akut kan kaybı ve akut hemolizden sonra (retikülositoz)
2. Miyelodisplastik sendrom (MDS)*
3. Akut lösemi (AML-M6)
4. Bazı sitotoksik ilaçlarla (antimetabolitler) tedaviden sonra*
5. Aplastik anemi
6. Miksödem
7. Gebelik
8. Alkolizm
9. Karaciğer hastalığı
10. Skorbüt
· Kemik iliğinde eritropoez bazen "megaloblastoid" görünümde olabilir.
Megaloblastik eritropoez bulguları
I. Periferik kan bulguları
1. MCV genellikle 110 fl'nin üzerindedir (110-140 fl).
2. Pansitopeni olabilir
7. 3. Eritrosit morfolojisi: makroovalositoz, belirgin bir anizositoz (RDW artmıştır)
ve poikilositoz dikkati çeker. Ayrıca diseritropoez bulguları ile karşılaşılır
(eritrositlerde bazofilik ponktüasyon, Howell-Jolly cisimcikleri,
fragmentasyon).
4. Retikülosit sayısı düşüktür.
5. Nötrofil parçalıların çekirdeklerinde lob sayısı com
5'in üzerindedir
(hipersegmentasyon). 5 loblu 3 adet nötrofil parçalı, hatta 6 ya da daha fazla
sayıda loblu tek bir nötrofil görüldüğünde megaloblastik anemi tanısı
konabilir.
II. Kan kimyası
Aşırı LDH yüksekliği ve wordpress.klinikte kendini subikter ile gösterebilen indirekt
bilirubinemideki hafif artış megaloblastik kırmızı dizi hücrelerinin tam oglunlaşmadan
kemik iliğinde yıkımlarına bağlıdır (inefektif eritropoez).
tipdersnotlari.Tablo- 5: B12 vitamini eksikliği nedenleri
1-Yetersiz alım
2-Emilim Bozukluğu
a-İntrensek faktör eksikliği
1. Pernisiyöz anemi
2. İntrensek faktörün konjenital yokluğu veya anormalliği
3. Gastrektomi
4. Gastrik mukozanın atrofisi
b-İnce barsak emilim bozukluğuna neden olan hastalıklar
1. İntestinal hastalıklar
- İleal rezeksiyon
- İleitis
- İnfiltratif hastalıklar (lenfoma, skleroderma vb)
- Çöliak hastalığı
- Tropikal sprue
8. 3- Diğer nedenler
a- Diphyllobotrium latum infestasyonu
b- Grasbeck-Immerslund sendromu
c- İlaca bağlı B12 malabzorbsiyonu (Kolsişin, PAS, Neomisin )
com
Tablo-6 : Folat eksikliği nedenleri:
1. Besinsel eksiklik: süt çocukluğu, ileri yaşlılık ve yoksulluk, psikiatrik
bozukluklar, alkolizm.
2. Emilim bozuklukları (malabsorpsiyon): tropikal sprue, çöliyak hast., Crohn
hastalığı, vd.
3. Gereksinimin artması: gebelik, bebeklik ve büyüme, artmış hücre
proliferasyonu, hemolitik anemi, eksfoliyatif wordpress.dermatit
4. Aşırı kullanım ve kayıplar: kronik hemolitik anemiler, myeloskleroz,
hemodiyaliz.
5. İlaçlar: antiepileptikler, folik asit antagonisti etki gösterenler (metotreksat gibi
tipdersnotlari.antimetabolitler, primetamin, trimetoprim), oral kontraseptifler, alkol, primetamin
(Daraprim)'e bağlı megaloblastik anemileri sık görmekteyiz.
Klinik
B12 vitamini eksikliğinin en tipik örneği olan pernisiyöz anemide hastalar doktora
anemi belirtileri (halsizlik, çabuk yorulma, limon sarısı solukluk) anemiye bağlı kalp
belirtileri (çarpıntı, angina, kalp yetersizliği), gastrointestinal yakınmalar (iştahsızlık,
bulantı, ishal, glossite bağlı dilde ağrı, şişlik, kızartı, tat almama) ya da nörolojik
bulgularla (periferik nöropati, medulla spinalis arka ve yan kordon dejenerasyonu, optik
atrofi, mental bozukluklar) çıkarlar. Ekstremitelerde uyuşma ve iğnelenme ilk yakınmalar
arasındadır. Nörolojik muayenede en erken ve önemli bulgu diyapazonla aranan
vibrasyon duyusunun kaybıdır. B12 vitamin eksikliğinde anemi, hatta makrositoz dahi
olmadan nörolojik tablonun gelişebileceği akılda tutulmalıdır.
Folak eksikliğinde benzer gastrointestinal belirtiler ve glossit görülür. Ancak
nörolojik belirti yoktur. Öte yandan, B12 vitamin eksikliğinde yanlışlıkla folat
verildiğinde, var olan nörolojik belirtilerin daha da şiddetlenebileceği unutulmamalıdır.
9. Folat eksikliğinde ovalositoz belirgin olmayabilir. Nötrofillerdeki hipersegmentasyon çok
önemli bir bulgudur. Kanmalara yol açabilecek kadar ağır bir trombositopeni görülebilir.
Tanı
Günümüzde megaloblastik anemilerin ayırıcı tanısı kanda B12 vitamin ve folik
asit düzeylerinin tayini ile kolaylıkla sağlanır. Eritrosit folat düzeyi folat depolarının
durumunu serum folat düzeyinden daha iyi yansıtır.
com
MİKROSİTİK ANEMİLER
Ortalama eritrosit hacminin (MCV) 80 fentolitreden daha düşük olduğu anemilere
denir. Mikrositik anemi nedenleri aşağıda görülmektedir (Tablo 7).
Tablo-7: Mikrositik Anemi wordpress.Nedenleri
1. Demir eksikliği
2. Kronik hastalık anemisi
3. Talasemi
tipdersnotlari.4. Sideroblastik anemi
Mikrositik Anemide ayırıcı tanı için yapılacaklar:
Ayrıntılı öykü ve fizik inceleme. Aneminin süresi, pika, diyet alışkanlığı, kan
kaybı odağı (özellikle gastrointestinal sistem), aldığı ilaçlar (aspirin, NSAID v.s.),
hipermenore, abortus, gebelik sayısı, ailede anemi öyküsü, kronik hastalıklara ait
semptomlar ayrıntılı sorgulanır. Fizik incelemede ise: Angular chelitis, dil papillalarında
siliklik, kasık tırnak, splenomegali araştırılır.
Laboratuar Testleri: Çoğu merkezde az sayıda test ile tanı konulur. Ancak ne
kadar sensitivitesi ve spesifitesi yüksek test yapılırsa o kadar kesin tanı konur. Mikrositik
anemiler öncelikle tam kan sayım ve periferik yayma takiben serum demiri, TDBK,
Transferrin satürasyonu, ferritin, transferrin reseptörü, eritrosit ferritini, hemoglobin
elektroforezi, kemik iliği demir boyası gibi incelemelerle araştırılır. Eritrosit indeksleri ve
periferik yayma ile birlikte nedeni bilinen bir hipokromik mikrositer anemi varsa örneğin
demir eksikliği anemisi gibi sadece ferritin düzeyini görmek yeterlidir. Kronik hastalık da
mevcutsa serum ferritini yanısıra serum demir, TDBK, % saturasyon birlikte
10. değerlendirilmelidir. Nedeni bilinmeyen hipokrom mikrositer anemi varsa ayrıntılı
araştırılmalıdır. Bu kısımda her laboratuar testi ayrı ayrı gözden geçirilecektir.
Tam kan sayımı ve periferik yayma: Ülkemizde tam kan sayım analizörleri
yaygın olarak kullanılmakta olup, mikrositik anemili hastalar eritrosit indekslerinden
kolaylıkla ayırdedilmekte etiyoloji hakkında fikir edinilebilmektedir (Tablo 8). Ancak
eritrosit indeksleri gereğinden fazla da önemsenmemelidir.
com
Tablo- 8 : Demir eksikliği ayırıcı tanısı kullanılan laboratuvar parametreleri
Faktör Demir eksikliği
b-talemisi
Kronik hastalık
anemisi
taşıyılıcılığı
anemisi
MCV D D N
MCH D D D
RDW Y wordpress.N N
Serum demiri D N D
Demir bağlama
Y N D
kapasitesi
tipdersnotlari.Transferrin
D N/Y N
saturasyonu
Ferritin D N/Y D/N/Y
Eritrosit
Y N Y
protoporfirini
Transferrin
Y Y N
reseptörü
Diğer Sağaltıma yanıt Hb elektroforezi Sedim ve CRP Y
D: Düşük, N: Normal, Y: Yüksek
Tablo-9: Eritrosit indeksleri mikrositik anemi nedenini bulmada yardımcı
mıdır?
- MCV, 70 fl'nin altında ise neden olarak demir eksikliği anemisi ya da
thalassemia düşünülmelidir.
- Hafif anemi ya da anemisiz MCV'nin 70 fl altında olması thalassemia
taşıyıcılığını gösterir ancak böyle bir durum demir eksikliği olan polisitemia rubra vera'da
da görülebilir.
- MCV>70 fl ise eritrosit indeksleri nonspesifiktir ve ayırıcı tanıda yardımcı
değildir.
- RDW: MCV'nin standart sapması olup, anizositozu ifade eder ve mikrositik
11. aneminin ayırıcı tanısında değeri sınırlıdır. RDW'ye göre anemi sınıflandırılması yapılsa
da RDW'nin mikrositik anemilerin ayırcı tanısında kesinlikle değeri yoktur.
- Eritrosit indekslerinden MCH, MCV, RDW ve eritrosit sayısı çeşitli formüllerle
demir eksikliği ve Thallasemia" ayırıcı tanısında kullanılmaktadır fakat değeri sınırlıdır.
- DF=MCV-(5xHb)-KK (>8.4 Demir eksikliği <8.4 thalassemia)
MCV/RBC (>14 demir eksikliği, <14 thalassemia)
MCH/RBC (>4.4 demir eksikliği, 4.4 thalassemia)
com
Periferik yaymanın dikkatli incelenmesi mikrositik aneminin nedenini anlamada
yardımcıdır. Periferik yaymada aşağıdaki bulguların özellikle aranması hekime yardımcı
olmaktadır (Tablo-10).
Tablo-10: Mikrositik Anemide Periferik wordpress.Yayma Bulguları
- Mikrositik eritrosit: Eritrosit çapının, matür küçük lenfosit nukleus çapından
daha küçük olması.
- Hipokrom eritrosit: Eritrositin ortasındaki soluk saha, eritrosit çapının 1/3'ünden
tipdersnotlari.daha fazladır.
- Kalem hücreleri: Sık görülmesi demir eksikliği anemisini düşündürür.
- Target hücreleri: Hemoglobinopati varlığını gösterir.
- Bazofilik stippling: Kurşun zehirlenmesi veya thalassemia taşıyıcılığını gösterir.
- Dimorfik tablo: Makrositik ve çoğu mikrositik eritrositlerin görülmesidir.
Sideroblastik anemiyi düşündürür.
- Irregular küçük eritrositler: Hemoglobinopatilerde görülür.
Demir Eksikliği Anemisi
Demir eksikliği anemisi dünyada en sık görülen anemidir ve tedrici olarak yavaş
gelişir.
Etiyoloji
12. Tablo-11 : Demir eksikliği anemisi nedenleri:
1. Yetersiz demir alınması
a. Diet
b. Malabsorbsiyon (Subtotal gastrektomi, Celiak hastalığı, Crohn hastalığı)
2. Gereksinim artışı
a. Prematürite
b. Hızlı büyüme dönemleri
com
c. Gebelik
3. Aşırı Demir kaybı
a. Menstrüasyon bozuklukları (Uterus kanaması , Hiperneme, v.s.)
b. Gastrointestinal kayıplar (Peptik ülser, ösefagus varisi, hemoroid, polip, karsinoma,
parazit, divertikül, hiatal herni, Aspirin, NSAID kullanımı)
c. Hemoglobinüri, Hemosiderinüri
wordpress.d. İdiyopatik pulmoner hemosideroz
e. İatrojenik ( sık kan alma, Hemodializ)
tipdersnotlari.Klinik Bulgular:
- Anemiye özgü semptomlar: Baş ağrısı, baş dönmesi, kulak çınlaması, dispne,
çarpıntı gibi
- Pika
- Fizik incelemede: Solukluk, dil papillalarında silinme, stomatitis, cheilitis, kaşık
tırnak (Koilonychia), dalak büyüklüğü.
Laboratuar Tanısı
Tipik olarak hemoglobin, MCV, serum ferritini, serum demiri düşüktür ve
TDBK'i artmıştır. Düşük ferritin düzeyi veya yüksek TDBK'i tanıyı koydurur. Kesin tanı
kemik iliği demir boyası ile konur ancak bu hastayı rahatsız edici, istenmeyen bir
işlemdir. Bakılabiliyorsa, eritrosit ferritini azlığını ya da serum transferrin reseptörü
artışını göstermek daha kesin demir eksikliğini gösterir..
13. Kronik Hastalık Anemisi
Kronik hastalık anemisi, inflamatuar sitokinlerin salınımı, eritropoetine kemik
iliği yanıtının azalması, eritrosit ömrünün kısalması, demirin RES'de blokaji gibi birçok
etkene bağlı olarak oluşur.
Kronik hastalık anemisine infeksiyonlar (Tüberküloz, osteokmyelit, akciğer apsesi
gibi), inflamatuar durumlar (Rhomatoid arthritis, sistemik kupus eritematozus, com
hepatitis,
Crohn hastalığı v.s.), Hematolojik ve solid malignansiler (Lenfoma, karsinoma) Yol açar.
Ancak son yıllarda Konjestif kalp yetmezliği, kronik obstriktif akciğer hastalığı, Diabetes
Mellitus'da non-inflamatuar nedenler olarak kronik hastalık anemisi yapan nedenlere
dahil edilmişlerdir.
Klinik Bulgular: Anemiye özgün wordpress.semptomlar ve kronik hastalık bulgularıdır.
Laboratuar Tanısı: Hemoglobin düzeyi genellikle 9-10 gm düzeyindedir ve
nadiren 9 gm altına düşer. Hemoglobin düzeyi 8 gr'ın altında ise hastada kronik hastalık
anemisi dışında ilave bir neden daha vardır.
tipdersnotlari.Kronik hastalık anemisi %70 olguda normokrom normositer iken %30 olguda
hipokrom mikrositerdir.
Serum ferritini 100 ng/ml'nin üzerindedir. Serum demiri, TDBK, demir
satürasyonu düşüktür. Kemik iliği demir boyasında hemosiderin pozitiftir. Hemoglobin
düzeyinde düşme ile birlikte serum eritropoetin düzeyi artar. Kronik hastalık anemisinde
anemiye karşın serum eritropoetin düzeyi düşüktür.
Kronik hastalık anemisinde en önemli nokta demir eksikliğini ekarte
etmektir.
Hemoglobinopatiler
Globin zincir sentezindeki azalma nedeniyle hemoglobinin defektif yapımı
hipokrom mikrositer anemiye yol açar.
En çok görülen şekilleri: Beta thalassemia, alpha thalassemia, hemoglobin E'dir.
Beta Talassemia: Thalassemia Major'da anemi çok ağır, minör de anemi hafifdir.
Genellikle Hb 9.5 gm altına düşmez. Pratikde sorun olan Beta thalassemia minördür ve
14. yanlışlıkla demir eksikliği gibi tedavi edilmesidir. Beta thalassemia minörde hafif anemi
vardır. Hemoglobin ve hematokrit azalmasına karşın kırmızı küre sayısı 5 milyonun
üzerindedir. Periferik yaymada sık target hücresi ve bazofillik stippling görülür.
Serum demir, TDBK, satürasyon, ferritin düzeyleri normaldir. Hb
elektroforezinde HbA2 artar (%3.5'in üzeri), HbF normal ya da hafif artmıştır.
Thalassemia minör düşünülen hastalarda önce demir düzeyi ya com
da ferritin düzeyi
bakılmalı demir eksikliği anemisi de mevcutsa hemoglobin elektroforezi demir eksikliği
düzeldikten sonra istenmelidir. Demir eksikilğinde HbA2 düzeyi azalır bu nedenle Beta
thalassemia hastada olmasına karşın hemoglobin elektroforezi normal bulunur.
Alpha Thalassemia: Mikrositoz ile kendini gösterir anemi olmayabilir ya da
hafiftir ve hemoglobin elektroforezi normaldir. Tanı, diğer mikrositer anemi yapan
nedenlerin olmadığını göstermek wordpress.ve de aile taraması ile ayrı anormalliğin ailede
olduğunu göstermekte konur. Kesin tanı ise hemoglobinin DNA analizi ile konur.
Sideroblastik Anemi:
tipdersnotlari.Protoporfirin senteindeki azalma nedeni ile hemen molekülünün defektif yapımı
bu hastalığın temelidir. Konjenital olabilir ya da alkol, kurşun isoniazid gibi toksik
maddelere bağlı ya da malignansilerin seyrinde veya idiyopatik olarak ortaya çıkabilir.
Herediter formu daha çok genç erkeklerde hepatosplenomegali, karaciğer hastalığı ve
deride pigmentasyon artışı ile kendini gösterir.
Laboratuar Tanısı: Anemi orta-ağır derecelerde olabilir. Periferik yaymada
makrositer ve çoğunluğu mikrositer dimorfik tablo görülür. Basofilik stippling ve target
hücreleri görülebilir. Serum demiri ve demir satürasyonu artmıştır. Kemik iliği
değerlendirmesinde diseritropoez gösteren eritroid hiperplazi görülür. Kemik iliği demir
boyası ile kemik iliğinde ringed sideroblastlar (>%10) görülerek tanı kesinleştirir.
NORMOSİTİK ANEMİLER
Her branş hekimi sıklıkla anemili hasta ile karşılaşmaktadır. Toplumdaki
prevalansın yüksekliği ve kan sayımına hemen hemen her sağlık kurumunda rutin
uygulama şeklinde başvurulması sonucu gerek yatan gerekse ayaktan başvuran hastalarda
hekimin karşısına anemi sorunu çıkmaktadır. Ancak günlük uygulamada çoğu kez
15. nedenin araştırılması yerine ya demir preparatı başlanmakta veya kolayca kan
transfüzyonu endikasyonu konulmaktadır. Ayırıcı tanıya belirli bir mantıkla yaklaşılarak
anemi nedeninin bulunması ve daha sonra tedavisi en akılcı yoldur. Anemili hastaya en
kolay yaklaşım yollarından biri kan sayımında, ortalama eritrosit volumune bakarak
aneminin mikrositer (MCV <80 fl), normositer (MCV: 80-100 fl) veya makrositer (MCV
>100 fl) olduğunu tespit etmek olmalıdır. Bu makalede normositer anemili hastaya
yaklaşım özetlenmeğe çalışılacaktır.
com
Tablo-12: Normositik anemi nedenleri
1. Uygun ilik cevabının eşlik ettiği anemiler
a. Akut posthemorajik anemi
b. Hemolitik anemiler
2. Bozulmuş ilik cevabının eşlik ettiği wordpress.anemiler
a. İlik hipoplazisi
1. Aplastik anemi
2. Saf eritroid aplazi
tipdersnotlari.b. Myeloftizik anemiler
1. Malign hücre infiltrasyonu
2. Myelofibrozis
3. Kalıtsal depo hastalıkları
c. Azalmış Eritropoetin yapımı
1. Böbrek yetmezliği
2. Karaciğer hastalığı
3. Endokrin hastalık
4. Malnutrisyon
5. Kronik hastalık anemisi
3.Dilüsyonel anemi:
Gebelik anemisi
16. Tablo-12: NORMOSİTER ANEMİLİ HASTAYA YAKLAŞIM
Retikulosit
Artmış Normal veya azalmış
-Hemolitik anemi
ENDOKRİN
RENAL
KARACİGER
-Post-hemorajik
SİSTEM
ANEMİ
HASTALIKLARI
anemi
com
wordpress.tipdersnotlari.Serum demir
düzeyi
-Hipotroidi
-Hipertroidi
-Addison hastalığı
-Hipogonadism
-Panhipopitüarism
Düşük Yüksek
Demir eksikliği An
Kr.Hastalık Anemi
K.l.asp+biyopsisi
Aplastik anemi
Myelofitizik An
Myelofibroz
MDS
Megaloblastik
NORMOSİTER ANEMİLİ HASTADA DÜŞÜNÜLEBİLECEK TESTLER
Periferik yaymanın dikkatli değerlendirilmesi
Serum Demir, Demir bağlama kapasitesi, Ferritin Retikülosit, LDH, Haptoglobin
RF, ANA (Otoimmun hastalık düşünülüyorsa)
Vit. B12, Folat düzeyi
BUN, Kreatinin
SGOT, SGPT, Bilirubinler, Alkali fosfataz, GGT, Albümin, T.protein,
Serum protein elektroforezi, immün elektroforez (gerekiyorsa)
T3, T3, TSH
