1. ÖZEL
GÜVENLİK
SEKTÖRÜNÜN
SESİ
ŞUBAT
2014
SAYI:
8
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR ŞUBAT 2014 SAYI: 8
ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
Suçla mücadelede
mobil delil inceleme
Devlet eliyle
korsanlık
Küresel güvenlik
algılaması ve
özel güvenlik
Yangınla mücadelede
“dinamik risk
değerlendirme”
Havalimanı
güvenliği
2. ÖZEL
GÜVENLİK
SEKTÖRÜNÜN
SESİ
ŞUBAT
2014
SAYI:
8
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR ŞUBAT 2014 SAYI: 8
ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
Suçla mücadelede
mobil delil inceleme
Devlet eliyle
korsanlık
Küresel güvenlik
algılaması ve
özel güvenlik
Yangınla mücadelede
“dinamik risk
değerlendirme”
Havalimanı
güvenliği
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10. 8 BAŞKANDAN
10 EDİTÖR
12 GÜNCEL
Sektör ile ilgili kısa haberler
26 KÖŞE / Hayata Bakış
“Bilge kişi ve kral”
KAPAK KONUSU
28 Havalimanı güvenliği alanında özel
güvenlik hizmetlerinin sorunları ve
çözüm önerileri
34 Sivil havacılık güvenliği
38 Havalimanlarının güvenlik sorunu
42 Entegrasyonla gelen daha yüksek
güvenlik
46 Havacılık sektöründe elektronik
güvenlik çözümleri
48 Havalimanlarında olası tehditlere
karşı "Güvenlik Caydırıcılık Ölçme" programı
50 Aéroports’de Paris uluslararası
ağında 600 kamera ile en yüksek koruma
SEKTÖRDEN
52 “Özellik arzeden yerlerde güvenlik
eğitimi yetmiyor”
ELEKTRONİK GÜVENLİK
56 Suçla mücadelede mobil delil inceleme
60 Video kodekleri
62 Balıkgözü kamera ile 180o algılama
64 Yeni netwok dome tipi kamera
BİLGİ GÜVENLİĞİ
66 Devlet eliyle korsanlık - 1
28 60
i çindekiler
38
11. GÜVENLİK HİZMETİ
70 Değişim sürecindeki küresel
güvenlik algılaması ve özel
güvenlik - ülke güvenliği İlişkisi
76 Herkes için çıkış stratejisi
82 Bankalarca icra edilen “Nakit ve
değerli eşya taşıma”
faaliyetlerinin 5188 Sayılı Kanun
açısından değerlendirilmesi
YANGIN GÜVENLİĞİ
84 Yangınla mücadelede
“dinamik risk değerlendirme”
88 Demo fire yangın söndürme
sistemleri ve cihazları
94 ABONE FORMU
95 SARI SAYFALAR
84
70
Şubat 2014
Özel Güvenlik Federasyonu adına
imtiyaz sahibi
O. Oryal ÜNVER
Yürütme Kurulu
O. Oryal ÜNVER
İsmail UZELLİ
Murat KÖSEREİSOĞLU
Yusuf Vehbi DALDA
Genel Yayın Yönetmeni
Devrim BOZKURT
devrim@guvenlik-yonetimi.com
Danışma Kurulu
Alp SAUL
Doç. Dr. Gazi UÇKUN
Füsun KOCAMAN
Gültekin FİŞEK
Hakan ÖZALP
İsmail UZELLİ
Murat KÖSEREİSOĞLU
Okyay ŞENTÜRK
O. Oryal ÜNVER
Osman Levent Celasun
Prof. Abdurrahman KILIÇ
Taner ALBAYRAK
Yusuf Vehbi DALDA
Reklam Sorumlusu
Şenay KÜÇÜKALP
senay@guvenlik-yonetimi.com
Grafik Tasarım ve Baskıya hazırlık
Derya BARUTÇU
derya@guvenlik-yonetimi.com
Çeviri
Füsun KOCAMAN
Yayın Türü
Yerel Süreli Yayın
iki ayda bir yayınlanır.
Yönetim Adresi
Arkhe Tanıtım Hizmetleri
1421/1 Sok. No: 42 Daire: 6
Gazi Mah. Sultangazi / İstanbul
Tel: 0533 413 78 08
Baskı
VERİTAS BASKI MERKEZİ
Tel: 0212 294 50 20
Özel Güvenlik Sektörünün sesi Güvenlik Yönetimi Dergisi, sektörü
bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu dergide yer alan her türlü
haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklar
tarafından hazırlanmış araştırma raporları, değerlendirmeler, atıflar,
çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmiştir. Dergide yer alan tüm
reklamların sorumluluğu firmalara, yazılardaki ve söyleşilerdeki
görüşler sahibine aittir.
Dergide yer alan yazılar izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden
hiçbir şekilde kullanılamaz.
tanıtım hizmetleri
Mart Plaza Merkez Mah. Tatlıpınar Sok. No: 13/1
Nurtepe / Kağıthane / İstanbul
Tel: (212) 321 21 71 Faks: (212) 321 17 71
GüvenlikYönetimi
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n İKİ AYDA BİR YAYINLANIR
12. BAŞKAN
Değerli okurlarımız;
Havalimanları, uluslararası kullanım yönünden yasadışı eylemlere
açık olması ve böyle bir eylemin olması halinde olayın dünya çapında
büyük yankılar uyandırması gerçeğinden dolayı tüm ülkelerin has-
sas tesisleri arasında yer almaktadır. Bu bağlamda “Sivil Havacılık
Güvenliği”; bilinen güvenlik hizmetlerinden çok daha farklı konsept ve
uygulamaları içermektedir.
Günümüzde dünya havaalanlarında bu konuda uzman; deneyimli ve
aynı zamanda uluslararası yeterliliğe sahip mesleki ihtisaslı personel
çalıştırılmaktadır. Ülkemizde de bu alanda istihdam edilen özel
güvenlik görevlileri “Milli Sivil Havacılık Güvenlik Programı” ile
havacılık alanındaki uluslararası standartlar ve yönergeler
doğrultusunda hizmetlerini sürdürmektedirler.
Hali hazırda ülkemizdeki havaalanlarımızın tümü Uluslararası Sivil
Havacılık Örgütü (ICAO), Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC),
Milli Sivil Havacılık Genel Kurulu (MSHGK) ve Eğitim Araştırma
Denetleme Uzmanlar Kurulu (EADUK) denetimlerine tabi tabidir.
Global rekabet ortamı hiç şüphesiz hizmet sektörlerinde devamlı bir
dinamizmi gerektirmektedir. Bu bağlamda havaalanı güvenliğinde
verimliliğin yanı sıra; teknoloji kullanımı, bilgi yönetimi, inovasyon,
risk değerlendirme gibi konular, büyük öneme sahiptir.
Ülkemizde bu alanda hizmet veren özel güvenlik personeli çalışanları
sektörün risk oranı yüksek bir faaliyet alanında çalıştıklarının farkında
olmalarının sorumluluğu ile kamu düzenini sağlamak üzere çalışmala-
rını 7 gün 24 saat esasına göre başarı ile sürdürmektedirler.
Havalimanlarında Özel Güvenlik Görevlilerince sürdürülmekte olan
hizmetler arasında; terminal giriş kontrol noktalarında yapılan yolcu
ve bagaj taraması ile birlikte, uçağa alınan yolcuların arındırılmış
sahaya giriş kontrol noktalarında da yolcu ve kabin bagajlarının
taranması faaliyetleri de vardır.
Güvenlik Servisleri Organizasyon Birliği Derneği (GÜSOD)
üyesi TAV Özel Güvenlik Hizmetleri A.Ş. ve Securitas Özel Güvenlik
Hizmetleri A.Ş.’nin bu alanda ülke genelindeki başarılı çalışmaları ve
hizmetleri her türlü takdirin ötesindedir.
Son dönemde ülkemizde havayolu taşımacılında yaşanan gelişmeler;
artan uçak, yolcu ve havaalanı sayısı özel güvenliğin bu alt alanına
olan ihtiyaç ve önemi daha da arttırmaktadır. İstanbul 3. havaalanı
projesi ile bu gelişmelerin daha da ivme kazanacağı ve bu havaalanı
projesi gerçekleştiğinde; dünyanın en büyük havaalanlarından birisi
olmasının yanı sıra aynı zamanda uluslar arası önemli bir transfer
merkezi olacaktır. Bu gelişmelerin özel güvenlik sektörünün bu alanda-
ki gelişim/ büyüme sürecine önemli katkıları olacağı beklenmektedir.
Havalimanları
güvenliği üzerine…
O. Oryal ÜNVER
ÖGF (Özel Güvenlik Federasyonu)
Yönetim Kurulu Başkanı
Global rekabet
ortamı, hiç şüphesiz
hizmet sektörlerinde
devamlı bir dinamizmi
gerektirmektedir. Bu
bağlamda havaalanı
güvenliğinde verimliliğin
yanı sıra; teknoloji
kullanımı, bilgi
yönetimi, inovasyon,
risk değerlendirme gibi
konular, büyük öneme
sahiptir.
8 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
13.
14. EDİTÖR
p
Havalimanları,
ekonomik, siyasi, askeri,
vb. özellikleri nedeniyle,
ülkeler için stratejik
bir öneme sahiptir.
Havalimanlarında
meydana gelebilecek
bir zafiyet, ciddi can
ve mal kaybına neden
olabileceği gibi; ilgili
ülkenin uluslararası
alandaki itibarını da
sarsabilmektedir.
Ülke prestijinin diğer
adı havalimanları
güvenliği
Devrim BOZKURT
devrimbozkurtt@gmail.com
Güvenlik gereksinimi her geçen gün daha önemli bir hale
gelmiş ve artık sistematik bir şekil alarak, özel ve kamu
alanlarında vazgeçilmez unsur haline gelmiştir. Kanunlar-
la da desteklenerek yasal bir zemine oturtulmuştur.
Bu sayıda güvenliğin önemli bir yer tuttuğu havaliman-
larını, kapak konusu yaptık. Havalimanları, ekonomik,
siyasi, askeri, vb. özellikleri nedeniyle, ülkeler için
stratejik bir öneme sahiptir. Havalimanlarında meydana
gelebilecek bir zafiyet, ciddi can ve mal kaybına
neden olabileceği gibi; ilgili ülkenin uluslararası alandaki
itibarını da sarsabilecek bir gerçek üzerinde durmaktadır.
11 Eylül’de İkiz Kulelere yapılan saldırılar bunun en uç
örneklerinden biridir. Tel örgülerden duvarlara,
kapan ve bariyerlerden alarm sistemlerine, ikaz
levhalarından geçiş kontrol sistemlerine, x-ray cihazların-
dan CCTV sistemlerine, yangın algılama ve söndürme
sistemlerinden uçuş güvenliğine, vb. havalimanlarının
güvenliğini tehlikeye düşürecek tehditlere karşı tedbirler;
doğru bir şekilde sağlanmalıdır. Havalimanlarının
güvenliğinin sağlanmasında bu sistem ve çözümlerin
yanı sıra özel güvenlik hizmetlerinin de önemli bir yeri
olduğunu belirtmek gerekiyor.
Gerek sunulan sistem ve çözümler, gerek sağlanan
hizmetler ve gerekse havalimanlarında yaşanılan sıkıntıla-
ra dair bir dizi çalışmayı sizlerle paylaştık.
Sektörden sayfalarımızın bu sayıdaki konuğu; TAV
Güvenlik Hizmetleri A. Ş. Genel Müdürü Turgay Şahan.
Genel olarak özel güvenlik sektörünü konuştuğumuz
röportajımızı da ilgi ile okuyacağınızı düşünüyorum.
Elektronik güvenlik, güvenlik hizmeti, bilgi güvenliği
ve yangın güvenliği sayfalarımız her zaman olduğu gibi
ilginizi çekecek teknik yazılar, makaleler ve çeviri
yazıları ile dolu…
Devrim Bozkurt
10 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
15.
16. GÜNCEL
AVEKA, İstanbul ve Ankara’da
düzenlediği lansmanlarda profes-
yonellerin tercihi NOVUS® Video
Güvenlik Sistemleri’ni tanıttı.
Polonya-Varşova merkezli NO-
VUS® Güvenlik Sistemleri, 2000
yılından beri üretilmekte olup şu
anda Polonya’da kamera gözetim
sistemleri pazarının lideri konu-
mundadır. Bunun yanı sıra tüm
Avrupa’ya distribütörler vasıtasıyla
dağıtımı yapılan ürünler, Avrupa’nın
birçok ülkesinde de yaygın ola-
rak kullanılmaktadır. Referansları
arasında Fransa Unilever fabrikası,
Romanya’daki IKEA mağazası,
Norveç’te yer alan Norveç Teknik
Araştırma Enstitüsü de bulunan
NOVUS® video güvenlik ürünleri,
Azerbaycan’dan Fas’a, Rusya’dan
Fransa’ya kadar tüm Avrupa,
Rusya, Ortadoğu ülkeleri ve Kuzey
Afrika’yı da içeren geniş bir coğraf-
yada kullanılmaktadır.
NOVUS® IP çözümlerde ken-
di yazılım mühendisleri ile NMS
(Novus Management System) video
kayıt ve izleme yazılımını geliştirmiştir.
NMS yazılımı tek bir NVR ile HD
çözünürlükte 64 kanala kadar kayıt
çözümü, 4 monitör desteği, sunucu-
istemci haberleşmesi, harita desteği,
esnek ve kullanımı kolay Türkçe grafik
ara yüzü sayesinde sektör profesyonel-
lerinin beğenisini kazanmıştır. Üstelik
bu yazılım hiçbir lisans ve kayıt alanı
kısıtlaması olmadan NOVUS® IP
kamera alan bütün müşterilere ücretsiz
olarak sunulmaktadır. Bu sayede proje
ne kadar büyük olursa olsun yazılımsal
olarak kamera başına hiçbir lisans ücreti
ödenmesi gerekmemektedir. Kalite her
zaman ön planda tutularak üretilen
tüm NOVUS® ürünleri CE, ROHS ve
GOST-R sertifikalarına sahiptir. Bütün
ürünlerinde standart olarak 3 yıl garanti
süresi sunan NOVUS® sektörde kalite
standartlarını üst seviyeye taşımaktadır.
Aveka NOVUS® Video Güvenlik
Sistemleri’ni tanıttı
Özel Güvenlik Teşkilatı Mensupları Der-
neği; Eskişehir Cumhuriyet Savcılığı’na
statlarda görev yapan özel güvenlik görev-
lilerinin mağduriyetlerinin önlenmesi için
suç duyurusunda bulundu. Söz konusu
suç duyurusu metninde şu ifadelere yer
verildi.
“6222 Sayılı Sporda Şiddet ve Düzen-
sizliğin Önlenmesine Dair Kanun ve
Uygulama Yönetmeliği çerçevesin-
de özel güvenlik görevlileri statlarda
görev yapmaktadır. Yasanın Uygulama
Yönetmeliğinin 4. Maddesinin j fıkrası
spor müsabakalarında görev alacak olan
özel güvenlik görevlilerini şöyle tanımla-
maktadır; özel güvenlik görevlileri: İlgili
mevzuatta belirtilen görev ve yetkileri
haiz, spor güvenliği alanında gerekli eği-
timi almış, spor alanının birinci güvenlik
çemberinden itibaren iç güvenliğinden
sorumlu kişileri, olarak tanımlamaktadır.
Oysaki çok bariz olan bir şey var ortada.
O da bu tanıma uyan bir tane bile özel
güvenlik görevlisi yok ortada. Statlarda
görev alan özel güvenlik görevlilerine bu
eğitim verilmedi. Dolayısıyla çok açık bir
şekilde suç işlenmektedir.
Özel güvenlik görevlilerinin temel ve yeni-
leme eğitimlerinde alacağı eğitimler, 5188
Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair
Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde
belirtilmiştir. Müfredatta Spor Güvenliği
Eğitimi ile ilgili herhangi bir konu ve
hüküm yoktur. Ayrıca Spor Güvenliği
Eğitimi bir alan eğitimi konusudur.
Bugüne kadar birçok özel güvenlik
görevlisi maçlarda çıkan olaylarda zarar
görmüş ve mağdur edilmiş, birçok spor
taraftarı da olayların mağduru konumun-
dadır.
Yasanın hükmü açık olmasına rağmen
hükümler uygulanmadığından ileriki
günlerde de özel güvenlik görevlilerinin
zarar görmemesi, yasa hükümlerinin uy-
gulanması ve gerekli önlemlerin alınması
için Özel Güvenlik Teşkilatı Mensupları
Derneği olarak 20.12.2013 tarihinde
Eskişehir Cumhuriyet Başsavcılığına yasa
hükümlerini uygulanması ve uygulama-
yanlar cezalandırılması hakkında suç
duyurusunda bulunulmuştur.”
Statlarda görev yapan özel güvenlik görevlilerinin
mağduriyetlerinin önlenmesi için suç duyurusu
12 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
17.
18. GÜNCEL
Bosch Güvenlik Sistemleri, Bosch IP
kameraları ile OnGuard® kartlı geçiş
sistemi v6.5 ile 6.6 ve Lenel Ağ Video
Kaydedicisi 7.0 (Lenel NVR) entegras-
yonunu içeren Lenel fabrika sertifikasını
aldı. Bu genişletilmiş sertifika, ortak
kullanıcıların Lenel NVR sistemleri-
ni kullanan Bosch IP kameralarının
daha fazla modeli üzerinden canlı ve
kaydedilmiş videoların izlenmesini
ve OnGuard kartlı geçiş platformu
üzerinden kameraların kontrolünü ve
yapılandırılmasını sağlıyor.
Lenel Stratejik Ortaklıklar Yöneticisi
Gidon Lissai “Bosch, şirketin en son
IP kameralarının arayüzünün On-
Guard ve Lenel NVR’yi doğrulaması
için Lenel’in zorunlu fabrika testlerini
tamamlamıştır.” diyor ve ekliyor: “Bu
belge, kullanıcıların Bosch cihazları-
nın detaylı video yayınlarını sorunsuz
olarak bizim sistemlerimize entegre
etmesini, genel tesis kontrolü seviyesini
arttırmalarını sağlıyor. Lenel OpenAc-
cess Ortaklık Programı’na katılımları-
nın devamını getirmelerini diliyoruz.”
Bosch Güvenlik Sistemleri Kuzey Ame-
rika Entegrasyon Yöneticisi Brad Eck,
“Artık Lenel’in sunduğu olanaklara
entegre edilebilen Bosch kamera sayısı,
iyi ışıklandırılmış alanlar için tasarlan-
mış kameralardan açık ve kapalı alanda
çeşitli ışıklandırma ve ortam koşullarında
mükemmel görüntü sağlayan kameralara
kadar artmıştır diyor ve ekliyor: “Böylelik-
le, entegratörler açısından her uygulama
için en iyi görüntü kalitesini sağlayacak
kameraların kurulumu kolaylaşmıştır ve
son kullanıcı, OnGuard sisteminin olay
veya alarmlarıyla ilgili koşulları hakkında
daha iyi görsel bilgiler elde etmektedir.”
OnGuard kullanan Bosch IP kamera-
ları ile Lenel NVR’nin entegrasyonu,
kullanıcıların doğrudan OnGuard
kullanıcı arayüzünü kullanarak Bosch
cihazlarından videoları izleyip sistem olay
ve alarmlarını doğrulamasını sağlıyor.
Alandaki Bosch kameraları aracılığıyla
bir alarmın kaynağını görebilen güvenlik
personeli, daha doğru tepki vermek için
gereken bilgiye ulaşabiliyor. Bu entegras-
yon aynı zamanda kullanıcıların Bosch
kameralarının pan-tilt-zoom işlevlerini
ve OnGuard sisteminin hareket, sıcaklık
alıcısı ve diğer video alarmlarını kullana-
bilmelerini sağlıyor.
Bosch ve OnSSI ortaklığı daha faz-
la entegrasyon olanağı sunuyor
Bosch Güvenlik Sistemleri ile OnSSI,
Bosch IP video cihazları ve Ocularis IP
video gözetim ve güvenlik platformu
arasında daha üstün bir entegrasyon
kapasitesi sunmak amacıyla stratejik bir
ortaklığa imza attı. Artık, Ocularis v3.6
artık Bosch’un yeni yüksek çözünürlük-
lü kameralarını ve uçta kayıt özelliğini
destekleyecek.
Bosch Güvenlik Sistemleri Integration
Partner Program (IPP) Yöneticisi Rudolf
Spielberger iş birliği ile ilgili olarak,
“Ortak kullanıcılarımız, en iyi görüntü
kalitesini sunmak için görüntü işlemeyi
dinamik olarak ayarlarken bant genişliği
ve depolama gereksinimlerini azaltan
eşsiz kamera teknolojimizden faydalana-
caklar. Bu ileri görüntü detayı ile Ocula-
ris platformunun olay birleştirme yetile-
rini bir araya getirerek, son kullanıcıların
alarmları daha kolay doğrulamalarını ve
güvenlik risklerini daha etkili şekilde ele
almalarını sağlıyoruz.“ dedi.
OnSSI Satış Müdür Yardımcısı Ken
Lamarca, “Bosch ve OnSSI gibi alanın-
da en iyilerden olan teknoloji üreticileri
arasında yapılan stratejik ortaklıklar,
kullanıcılara sunulan güvenlik seçenekle-
rini iyileştirmeye devam ediyor” dedi ve
ekledi: ekliyor: “Ocularis’in becerileri ile
BOSCH IP kameralarının görüntü kali-
tesi ve depolama çözümlerinin birleşmesi
kullanıcılara daha fazla avantaj sağla-
yacak. Kullanıcılar, Bosch ve OnSSI’ın
devam eden teknik işbirliği ile gelişen
ortaklığından gelecekte daha fazla değer
elde edecektir.”
Bosch, genişletilmiş Lenel fabrika
sertifikasını aldı
Bir İsrail askerinin bir gece önce pek
de güvenli olmayan sınırda vurularak
öldürülmesinin akabinde, iki Lübnanlı
asker İsrail askeri birlikleri tarafından
öldürüldü. CBS haberlerine göre:
“Shlomi Cohen isimli İsrail askeri 31 ya-
şındaydı ve Rosh Hanikra yakınında bir
Lübnan askeri keskin nişancı tarafından
vuruldu. İsrail askeri yetkilileri bu olayla
ilgili anlaşılabilir bir neden olmadığını,
ancak Lübnanlı askerlerin daha önce de
ülkelerine sızmak isteyen İsrailli askerlere
ateş açtıklarını bildirdiler.” Bu silahlı
çatışmalar bölgede artan gerilimin işareti
olabilir; yedi yıl önce radikal Hizbullah
örgütü bir ay süren bir savaş başlatmıştı
ancak o günden sonra bölgede göre-
celi olarak sükunet hakimdi. Bir İsrail
askeri sözcüsü sınırda “şüpheli hareket”
gördüklerini ve iki Lübnanlı askere ateş
açtıklarını bildiriyor. Başka bir askeri
sözcü de “İsrail ve vatandaşlarına saldırı
düzenleyenlere karşı özsavunma haklarına
sahip olmakla beraber şiddetin tırmanma-
sından yana değiliz.” diye ekliyor.
İsrail askerleri Lübnan’lı askerleri vurdu
14 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
19.
20. GÜNCEL
Kıymetli madenlerin uluslararası
ticaretinde, Türkiye’nin oynadığı
büyük rolü keşfeden Loomis, bir ilke
imza atarak İstanbul’da gümrüklü
kasalama faaliyetini hayata geçirdi.
T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
tarafından alınan Antrepo Açma
ve İşletme İzin Belgesi kapsamında,
Türkiye ile kıymetli madenler ticareti
yapan tüm uluslararası bankalar,
rafineriler, finans kuruluşları kıymetli
madenlerini İstanbul’da uzun süreli
kasalayarak, satışı gerçekleştirdikten
3-4 saat sonra müşterilerine teslimat
yapabilecekler. Loomis’in gümrüklü
kasalama faaliyeti öncesinde 4-5
günü bulabilen bu teslimat sürelerinin
birkaç saate indirilmesi neticesinde
Türkiye, Küresel Kıymetli Madenler
Piyasaları için daha da büyük bir
cazibe merkezi haline gelecek.
Türkiye altın ithalatı 2013’de
rekor seviyeye ulaştı!
Yapılan araştırmalara göre 2013 yılı
Türkiye altın ithalatı, külçe fiyatların-
daki ağır düşüş nedeniyle rekor sevi-
yeye ulaştı. İstanbul Altın Borsası’nın
yayınladığı rakamlara Türkiye’nin
2009-2012 yılları arasında yaptığı
altın ithalatından daha fazlası 2013
yılı içerisinde ithal edildi. Son bir yıl
içerisinde ithal edilen altının miktarı
302.3 tona ulaşarak tüm zamanların
en yüksek altın ithalatı oldu. Elinde
var olan bu gücü Loomis’in Antrepo
faaliyetiyle 2’ye katlayacak olan Türkiye,
uluslararası piyasaların altın stoklarını
kasalayacak. Loomis Türkiye Başkanı
Sarp Tarhanacı konuyla ilgili olarak:
“Bürokratik problemleri ve muhtemel
riskleri en aza indirgeyerek, İstanbul
gümrüklü antrepomuzla birlikte Zürih,
Londra, Dubai ve Hong Kong gibi bir
altın merkezine dönüşebilecektir. Hem
Türkiye’nin hem de çevre ülkelerin
ithalat süreçlerini oldukça kısaltacak ve
kolaylaştıracağız. Atatürk Havalimanı
yakınındaki özel bir alanda, güvenlik
anlamında son teknolojinin kullanıldığı
gümrüklü antrepomuz ilk etapta 10 ton
altın depolayacak. Türkiye’nin ve çevre
ülkelerin büyük potansiyelini göz önün-
de bulundurduğumuzda kapasitemizi
çok kısa bir zamanda 30 tona çıkartaca-
ğız” sözleri ile faaliyete geçen Antrepo
hakkındaki öngörülerini bildiriyor.
Kıymetli madenler piyasaları
yeniden şekilleniyor!
2 silahlı soygun suçundan hap-
se atılan East Lancashire’lı bir
çetenin yargılanmasında, ülkede ilk
kez banknotlara uygulanan DNA
kodlaması kullanıldı. Dean Farrell,
David Evans, Colin McCash,
Simon Ginn ve James Mulholland,
2008 de Preston Old Road, Cherry
Tree, Blackburn ve Thornton
Cleveleys’de gerçekleşen iki soy-
guna iştirak etmeleri nedeniyle,
14 Mayıs 2010 da, en az 50 yıla
mahkum oldular.
32 yaşındaki McCash, Blackburn
soygunundan ele geçirilen boyalı
20 poundluk banknotları Accring-
ton’daki bir benzin istasyonunda
harcarken CCTV’ye yakalandı.
Polis olayın çözülmesinde bu çığır
açan teknolojinin çok yardımcı
olduğunu açıkladı. Applied DNA
Sciences (ADNAS) dan Tony Wo-
odward: “ ADNAS biricik işaretler
üretir. Bunlar botanic bitkisel mad-
delerden üretilen gizli görünmez
kodlardır. Loomis için, her para
kutusuna eşsiz bir DNA kodu üreti-
yoruz ve bu kodlar boyanın bulun-
duğu yere yerleştiriliyor. Eğer boya
harekete geçerse, DNA da harekete
geçiyor ve paraya bulaşıyor.” dedi.
Woodward’a göre, hırsızlar ne
kadar yıkarlarsa yıkasınlar DNA bir
kere bulaştımı 350 yıl çıkmıyor! Bu
vakada Lancashire polisinin kendle-
rinden ele geçirilen bazı banknotların
doğrulamasını talep ettiklerini belirten
Woodward: “Sonuçlarımız şüpheye
yer bırakmayacak şekilde para kutu-
sunun DNA’sının paraların üzerinde
olduğunu kanıtladı. Bu bizim için de
bir ilkti.” diye ekledi.
Çetenin iki soygundan çaldığı toplam
70,000 poundun çoğu ele geçirele-
medi. Dedektif Neil Hunter’a göre
paralar çete tarafından o kadar sıkı
paketlenmişti ki boya yalnızca bazı
paraların kenarlarını boyayabildi.
Hunter: “ Birileri bu paralarla iyi
vakit geçiriyor ya da hala bir yerlerde
gömülü duruyor.” diyor.
East Lancashire silahlı soygununda
DNA’LI soruşturma
16 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
21.
22. GÜNCEL
2005 yılının Nisan ayında kurulan
ve merkezi Brüksel’de bulunan
EURICPA, Avrupa’da faaliyet gös-
teren ve güvenli para taşımacılığı ve
depolama konusunda akıllı çözümler
üreten lider üreticileri temsil etmek-
tedir. Teknoloji, mürekkeple boyama
suretiyle banknotları nötralize
etme sistemine dayanmaktadır. 25
yıldır kullanılan bu teknik, paranın
korunması ve bu alanda işlenen
suçların azaltılması konusunda etkili
olmuştur.
IBNS
EURICPA üyeleri, para taşımacılığı
ve depolamasında, uçtan uca kulla-
nılan kutularda, kaldırım üzeri taşı-
ma kutularında ve ATM kasetlerinde
mürekkep kullanarak Akıllı Banknot
Nötralizasyon Sistemleri (Intelligent
Banknote Neutralisation Systems
Afganistan ile Amerika Birleşik Devletleri arasında ya-
pılması beklenen, gelecek yılın sonunda yabancı askeri
güçlerin çekilmesinden sonra kaç Amerikan askeri birliğinin
Afganistan’da kalacağının kararlaştırılacağı güvenlik paktı
halen sonuçlanmadı. Reuters, Afgan-Amerikan paktının
hazırlanması müzakereleri için toplanan Loya Jirga adı
verilen, Afganistan’daki eyaletlerin ihtiyarlar konseyinde
derin bir düş kırıklığı olduğunu bildiriyor. Habere göre, paktı
sonuçlandırmak için yapılan son çare gayretleri, Başkan
Barack Obama’nın 12 yıllık Afgan savaşında yapılan hataları
üstlenen bir mektup yayınlaması konusundaki farklı görüşler
nedeniyle sürüncemede kaldı. Ancak Ulusal Güvenlik Danış-
manı Susan Rice, Cumhuriyetçilerden yoğun eleştiri alacak
ve Amerikan gazilerinin öfkesine neden olacak böyle bir tek-
lifin masaya hiç konmadığı konusunda ısrar ediyor. Güvenlik
paktının Afgan hükümeti tarafından kabul edilebilmesi için
Loya Jirga tarafından onaylanması gerekiyor; ihtiyarlar beş
günlük bir süre içinde konuyu yeniden tartışacaklar.
– IBNS) üretmektedirler. Caydırma
esasına dayalı olan IBNS çözümü,
şiddet içeren saldırıları ve soygunları,
önemli ölçüde azaltmak, hatta tama-
men bitirmek amacını taşımaktadır.
Bu teknoloji kullanıldığında, yalnızca
zırhlı araçlara ve silahlara güvenerek
korunmak gerekli olmayacaktır.
Boyalı para
Para taşımacılığı firmaları ve banka-
cılık hizmetleri, soygunları önlemek
için çeşitli para bozma sistemlerine
yatırım yapmaktadırlar. Bu sistem-
lerin çoğu, para kutusu ya da para
destesinin çalınması halinde parayı
boyama yöntemini kullanmaktadırlar.
Boyalar çok farklı renklerde olabilir,
en yaygın olanları kırmızı, yeşil ve
mordur. Şu sıralar bazı firmalar
banknotları çıplak gözle görülemeyen
ancak ultraviole lamba altında bakıl-
dığında görülebilen “Akıllı Su” (Smart-
water) ADNAS ile veya benzeri belirle-
yici sıvılarla emsalsiz biçimde işaretleyen
sistemler kullanıyorlar. Sıvı ya da buhar
şeklinde boya ya da benzer işaretleyici-
ler kullanılmışsa, bunları banknotlardan,
giysilerden veya temas ettiği başka mal-
zemelerden çıkarmak mümkün değildir.
Bazı vakalarda, banknotları yıkamak
veya temizlemek denenmiştir, bu uğra-
şın boyanın yoğunluğunu azalttığı veya
rengini değiştirdiği, kağıdın dokusunu
değiştirdiği, yazılaı silikleştirdiği, gümüş
güvenlik bantına ve holograma zarar
verdiği görülmüştür. Boyayı tamamen
çıkarmak için, büyük miktarlarda boya
çıkarıcı ürün ve kimyasallar kullanmak
gerekmektedir.
Para taşımacılığında yeni
yaklaşımlar EURICPA
Afgan paktı
sürüncemede
Stroz Friedberg isimli bir güvenlik firmasının araştırmasına
göre, üst düzey yöneticiler, şirketlerinin güvenliği açısından
en büyük tehditi oluşturuyorlar, çünkü onlar işlerini evlerine
götürmesi en olası kişiler. Evde çalışan kişiler, kişisel e-mail
ve bilgisayarlarını kullandıkları için güvenlik riski oluşturu-
yorlar ve üst düzey yöneticilerin %87 si hassas iş dosyalarını
bulut depolama kaynaklarına ve kişisel hesaplarına yükledik-
lerini kabul ediyorlar. Stroz Friedberg’in CEO’su Michael
Patsalos-Fox: “İçerden kişiler şirketin kritik bilgileri için diğer
faktörlere kıyasla açık arayla en büyük riski oluşturuyorlar,
bu dikkatsiz bir yönetici olabileceği gibi hınçlı bir çalışan da
olabilir.” diyor. Araştırmaya göre, her seviyeden çalışanları,
kendi cihazlarını kullanmaktan kaynaklanan potansiyel
tehditler konusunda eğitmek giderek daha önemli hale
gelmektedir.
Üst düzey yöneticiler
güvenliğe karşı en
büyük tehdit
18 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
23.
24. GÜNCEL
Silahlı soygunun içyüzünü kavramak
için hazırlanmış yegane web sitesi.
Ana sayfadan sonra popülerlikte ikin-
ci olan sayfadır. Bu kategoride gerçek
para taşımacılığı soygunlarının örnek-
lerini bulabilirsiniz. Yine sitenin başka
yerlerinde de başka örnekler bulmak
mümkün. Şu anda bu sayfanın rating
ortalama bir seviyede, bunun sebebi
de hiçbir terslik olmadan bir para
taşımacılığı soygununun altından
kalkmanın yolunu göstermiyor olması
olabilir. Eğer bu konuya ilişkin bilgi-
niz varsa ve kendileriyle paylaşmak
mümkün. armedrobberyadvice@
hotmail.com ya da http://www.pli-
ner.net/appchat/4005fcf/ adresinde
sohbete katılmak mümkün.
Para taşımacılığı soygunları, popüler
bir silahlı soygun türüdür, nakit pa-
raya en hassas olduğu anda saldırılır.
Bugünlerde para arabaları çok iyi ko-
runuyor, ancak araca para kutularıyla
gidip gelen muhafızlar bu işin en zayıf
yanıdır. Para konteynırına bir örneği
http://www.gehrersharp.co.uk/
cvit-cash-valuables-in-transit#vs5005-
cash-protection-system adresinde
ve muhafızların araçtan taşıdıkları
korumalı para kasetini http://
www.3sisecurity.eu/files/products/
downloads/IntelligentBox_com-
mercialsheet_EN_v01_20111123.
pdf. adresinde görebilirsiniz. Bir para
nakil aracının içini görmek isterseniz,
herhangi bir para taşıma aracı üre-
ticisinin web sitesine bakabilirsiniz.
Örneğin Mercedes-Benz minibüsünü
http://www.stoof-international.de/
en/cash-in-transit/mb-vario/gal-
lery/ adresinde bulabilirsiniz, burada
minibüs boş hali görüntülenmektedir.
Aracın içindeki raf sistemine bir örnek
http://www.3sisecurity.eu/files/cer-
tificates/logos/IntelligentRack_com-
mercialsheet_EN_v01_20111128.pdf
adresinde görülebilir.
Para kutuları sıkça patlayan renkli
duman/boya paketleri ve/veya takip
cihazları ihtiva eder, ya da içindeki
paraların bazıları işaretlenmiş ola-
bilir. Duman bir soygun yapılmakta
olduğuna işaret eder ve soyguncu ya
da soyguncuların kaçmasını engeller,
çalınan bütün banknotları boyayarak
kullanılamaz hale getirir, soyguncunun
derisine ve giysisine bulaşır böylece
yakalanmaları kolaylaşır. Başka bazı
sistemler sıvı boya ya da mürekkep
ile banknotları boyarlar. http://www.
banknotewatch.co.uk/police.html ad-
resinden polise “nakit değersizleştirme
sistemleri” konusunda tavsiye veren
bir siteye ulaşabilirsiniz.
Bu boya veya duman salan cihazların
etkili yöntemler olmalarına rağmen,
özellikle kararlı soyguncuların kaçma
şansı vardır ya da bu bilgili suçlular
dumanı hermetik olarak mühürlen-
miş ve oksijene susamış ve bu yüzden
dumanın yayılmasına izin vermeyen
kaplar içine hapsetmeyi başara-
rak bertaraf edebilirler. Bu metod
http://www.google.com/patents/
EP1688897B1?cl=en) adresinde
bahsi geçen takip cihazları patentinde
doğrulanmaktadır, burada takip cihaz-
larının bu yüzden, yani duman yayan
cihazlara destek olarak, geliştirildikleri
anlatılmaktadır.
Takip cihazları bir faraday kafesine
konularak şaşırtılabilirler. Faraday
kafesleri mağaza hırsızları tarafından
kullanılmaktadır, içi birkaç kat alümin-
yum kaplı çantalar mağaza dedek-
törlerini atlatabilmektedir. Piyasadaki
kaset takip sistemlerine bir örneği
http://www.3sisecurity.eu/files/pro-
ducts/downloads/CassetteTrack_com-
mercialsheet_EN_v02_20110823.pdf
adresinde görebilirsiniz.
Para kutularının içeriklerini işaretlemek
için kullanılan ileri tekniklerine bir örnek
de http://www.adnas.com/applicati-
ons/cash-in-transit sitesinde görülebilir.
Bu sitede göreceğiniz ürün Loomis
tarafından banknotları işaretlemek için
kullanılıyor ve firmanın nakit taşıma
operasyonlarına ilişkin detaylar http://
www.loomis.co.uk/how-we-support-you/
business-and-retail/cash-a-valuables-
in-transit.html adresinde incelenebilir.
Bu yöntemle işaretlenen paranın çok
dikkatle “yıkanması” gerekir, çünkü DNA
markörler parayı çalınan para kutusuyla
eşleştirmektedir.
Silahlı soygun tavsiyeleri
Profesyonel ağ oluşturma sitesi Linke-
dIn, giderek alışılageldik bir taktik haline
gelen bir uygulamayla, sahte hesapların
arkasındaki kişileri ortaya çıkararak,
onlara dava açıyor. LinkedIn’den yapılan
açıklamaya göre, Phisher’lar, dolandırı-
cılar ve korsanlar sitede binlerce sahte
hesap yaratarak, bu hesaplar yardımıyla
gerçek insanlar hakkında bilgi topluyorlar
ve bu hem kullanıcı anlaşmasına hem de
eyalet ve federal güvenlik yasalarına aykırı.
Dava çerçevesinde, 3. parti internet servis
sağlayıcılarının bu sahte hesapları kimlerin
yarattığına dair bilgileri teslim etmeleri
gerekiyor. Businessweek, LinkedIn tüm
dolandırıcıları yakalamayı başaramasa bile,
gelecekte bu işe yeltenecek kişilerin cesare-
tini kırmak açısından bu çalışmayı önemli
buluyor. (Phishing, bir kullanıcıya e-mail
göndererek, onun bilgisayarında kullandığı
banka, kredi kartı bilgileri veya kullanıcıya
ait herhangi bir bilginin, internet ortamın-
da çalınmaya çalışılmasına denir.)
LinkedIn Phishing
yapanlara
dava açtı
20 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
25.
26. GÜNCEL
Pazar araştırmaları, büyük bir İsveç
bankasının devrim niteliğindeki yeni
lokal nakit geridönüşüm makineleri
QCR’ları kullanarak müşterileri son
derece memnun eden ve aynı zaman-
da nakit dolaşımı ve buna bağlı masraf-
larda büyük ölçüde tasarruf sağlayan
sonuçlar elde ettiğini göstermektedir.
QCR, perakendecilerden nakit kabul
eden ve birkaç saniye içinde aynı
banknotları banka müşterilerine
verebilen, böylece geleneksel detaylı ve
pahalı nakit işleme halkasını ortadan
kaldıran, bir “süper ATM”.
Swedbank’ın Stocholm’daki merkezin-
deki 12 aylık bir Q-Nakit Yönlendirici
(Q-Cash Router) kullanımı, gerçek
uygulama yoluyla göstermektedir ki,
196 milyar Euro varlığıyla İsveç’in
önde gelen dört bankasından biri olan
ve 19,000 çalışanı bulunan Swedbank,
tek bir QCR kullanımı ile haftada
490,000 Euro, yılda 25 milyar Euro
karşılığı paranın şubeye ve subeden
taşınması işinden tasarruf sağlamıştır.
Araştırma sonuçlarına göre yeni
QCR’ı kullanan Swedbank’ın pera-
kende müşterileri, işlevselliğinden son
derece memnunlar ve QCR’ı kulla-
nımı kolay, güvenilir, bilgi verici, sıra
beklemesiz, nakit depolamada yüksek
kapasiteli ve hızlı bir yöntem olarak
tanımlamaktadırlar.
QCR’ın üreticisi BANQIT firmasının
sahibi ve CEO’su Leif Lundblad: “So-
nuçlar göstermektedir ki, gereksiz yere
taşınan ve Para Taşımacılığı firmaları,
nakit işleme merkezleri ve bankalar
tarafından tekrar tekrar sayılan nakitin
miktarını İsveç’te ya da başka bir ülke-
de %50 oranında azaltmak mümkün-
dür.” demektedir.
Toplam yıllık nakit işleme maliyetinin
İsveç’te 11 milyar İsveç Kronu (1.2
milyar Euro), Avrupa Birliği çapın-
da 50-70 milyar Euro, ABD’de ise
60 milyar Amerikan Dolar olarak
hesaplanmaktadır. Bu maliyetlerin,
ülkelerin yıllık Gayrisafi Yurt İçi Hasıla
rakamlarının % 0.4-0.6 sına karşılık
geldiği anlaşılmaktadır ki, bu maliyetle-
rin önemli bir miktarı, QCR gibi yerel
geridönüşüm makineleri kullanılarak
tasarruf edilebilir. Bu alandaki önde
gelen maliyetler: paranın gerçek elle
sayımı, paranın mağazalar, bankalar ve
nakit işleme alanları arasında taşınması
ve soygun riskleri.
Bankaların ve kart şirketlerinin
insanları nakit yerine kart kullanmaya
teşvik etmek için kullandıkları yoğun
telkinlere rağmen, insanlar birçok
nedenden dolayı hala nakit kullanmayı
tercih ediyorlar, dolayısıyla dolaşımdaki
nakit miktarı sanıldığının tersine küresel
olarak azalmıyor, artıyor.
70’li yaşlarında QCR’ı icat eden Leif
Lundblad: “QCR on yıllık icat ve ürün
geliştirme çabalarının sonucudur ve
90 dan fazla patente sahiptir.” diyor ve
QCR’ın çalışma şeklini şöyle anlatıyor:
“Perakendeciler tarafından QCR’a ya-
tırılan paralar derhal hesaplarına geçi-
yor. Bütün banknotlar otomatik olarak
sayılıyor, sınıflandırılıyor ve kontrol edi-
liyor. Sahte, uygunsuz, boyalı ve şüpheli
olanlar ayrılıyor ve geri çekiliyor. Eşsiz
tasarımı sayesinde QCR aynı anda
birden fazla arayüzle çalışabiliyor ve 4
dakikada 10 para çekme ve 1 para ya-
tırma işlemini yapabiliyor. 3 kişiye aynı
anda hizmet verebilen pazardaki tek
cihaz. Isı mühürlü ve yetkisiz müdahale
imkanı tanımayan SealPack adı verilen
plastik zarflar kullanılarak paketlenen
parayı, üzerine içeriği tanımlayacı eti-
ket ve barkodla sunuyor. Bu da parayı
nakit işleme merkezlerine, oradan nakit
kasetleri içinde geri ATM’lere taşıma
işinden hem zaman hem de maliyet
olarak tasarruf sağlıyor.”
Yeni “Süper ATM”ler dolaşımdaki
nakiti yarıya indiriyor
New York’un Bronx bölgesinde raydan
çıkarak dört kişinin ölümüne ve düzine-
lerce insanın da yaralanmasına neden
olan yolcu treninin saatte 132 kilometre
hızla seyrettiği, bunun da manevra yap-
makta olduğu virajdaki azami hız sınırı
saatte 48 kilometrenin iki katından bile
fazla olduğu belirtiliyor. Ulusal Ulaşım
Güvenliği Kurulu’nun (National
Transportation Safety Board -NTSB)
yetkilisi Kuzey Metrosu hattında ilerleyen
Amtrak treninin hızı konusunda yaptığı
incelemeler sonucu elde ettiği bulguları
bir basın konferansında açıkladı. Yetkili,
makinistin hız limitinin 112 kilometreden
48 kilometreye düştüğü viraja yaklaşırken
hızını düşürmeyi başaramadığını belirtti.
Haberde ayrıca, NTSB’nin motor dur-
madan 5 saniye önce fren basıncının 120
psi (Pounds per square inch) seviyesinden
0’a düştüğünü tespit ettiği belirtiliyor.
Kazada yaralanan trenin makinisti
William Rockerfeller’ın, ilk yardıma
gelenlere verdiği bilgilerde, trenin
hızının viraja yaklaşırken çok fazla
olduğunu farkettiğinde tüm vagonlar-
da aynı anda fren yapılmasını sağlayan
acil durum frenini kullandığını, basınç-
taki ani düşüşün bunun sonucu olduğu
bildiriliyor.
New York tren kazasında güncel gelişme
22 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
27.
28. GÜNCEL
NPR haberine göre, Rusya en geç
bir ay içinde olimpiyatlarda bugüne
kadar alınmış en yüksek güvenlik
tedbirlerini almaya hazırlanıyor ve
elbette terörist saldırıların olabile-
ceği korkusu boşuna değil. Kuzey
Kafkasya bölgesinin yakınındaki
Sochi, Moskova’yla sık sık çatışan
Müslüman etnik grupların ana-
yurdu. NPR: “Geçtiğimiz yıllarda
İslamcı militanlar bölgenin değişik
yerlerinde neredeyse her gün
saldırılar düzenlediler ve güvenlik
güçleri, isyancılar ve sivillerde yaşa-
nılan kayıplar binleri buldu. Geçen
ay, Volgograd şehrinde meydana
gelen iki canlı bomba olayının
sonucunda 34 kişinin ölmesi ve
düzinelerce insanın yaralanması
sonucu, Olimpiyatları böylesi bir
çatışma bölgesinin yakınında ger-
çekleştirmenin potansiyel tehlike-
lerini yeniden gözler önüne serdi.
Volgograd Kuzey Kafkasya’nın
sınırında ve Sochi’den yaklaşık 650
kilometre uzakta.” diye belirti-
yor. Makalede, alınan güvenlik
tedbirlerinin bazılarına değinili-
yor, bulardan biri de ziyaretçileri
durdurup kimliklerini kontrol
etme yetkisine sahip üniformalı
Kazaklar kullanmak. İlgili başka
bir haberde, Rusya’nın Güney
Dağıstan bölgesinde, Karlan-
yurt köyünde bir çatışmada Rus
güvenlik güçlerinden üç, silahlı
saldırganlardan da dört kişinin
hayatını kaybettiği bildiriliyor.
CBS haberine göre, bu kayıplar
Sochi Olimpiyat Oyunlarından
önce bir baskın düzenleyerek
militanları bertaraf etme çaba-
sından kaynaklanıyor.
Olimpiyat güvenliği
18 Haziran 2012 de Vilnius
Yerel İdari Mahkemesi, Rekabet
Kurulu’nun 20 Aralık 2012 tarihli
UAB G4S Litvanya’ya AB DNB
bankası, AB SEB ve Swedbank ile
anlaşarak, G4S’in rakiplerinin para
taşımacılığı sektöründe faaliyet
gösterme olanaklarını kısıtlamak ve
Rekabet Yasası’nın 5. Maddesini ve
AB’nin Faaliyet Anlaşmasının 101.
Maddesini ihlal etmek konusunda
verdiği kararı onayladı.
Söz konusu ihlal kararı üzerine
Rekabet Kurulu, G4S ve anlaş-
maya katılan bankaları 57 milyon
Litvanya Litas’tan fazla (yaklaşık 16
milyon EURO) cezaya çarptırdı,
ancak şikayetleri inceleyen mahkeme,
bankalara verilen para cezasının
%60 ve G4S’inkinin de %10 azaltıl-
masına karar verdi. Mahkeme ceza-
ları onaylarken, Rekabet Kurulu’nun
ilgili koşulları değerlendirmekte
yetersiz kaldığı ve bu nedenle
cezaların temelsiz olduğu görüşünü
bildirdi. Mahkemenin kararına göre
cezalar şu şekilde düzenlendi: AB
SEB bankası –9,923,280 Litvanya
Litas (yaklaşık 2,873,981 EURO),
Swedbank, AB – 5,697,440 Litvanya
Litas (yaklaşık 1,650,093 EURO),
AB DNB bank – 3,452,080 Litvanya
Litas (yaklaşık 999,791 EURO) VE
G4S –8,494,020 Litvanya Litas (yak-
laşık 2,460,038 EURO).
Kuruluşların rekabeti kısıtlayıcı
eylemlerden uzak durmala-
rı konusunda para cezaları
önemli bir rol oynuyor. Mah-
keme kararını değerlendirmeye
tabi tuttuktan sonra Rekabet
Kurulu da gelecekte verilecek
cezaların netleşmesi ve verilen
cezaların pazardaki aktörleri
rekabet yasasını ihmal etmekten
alıkoyacak etkinlikte olması için
Temyiz Mahkemesine başvurma
ihtimalini göz önüne alacaktır.
Mahkeme kararı 14 günlük
başvuru süreci içinde Temyiz
Mahkemesine götürülebilecek.
Mahkeme, Rekabet Kurulu’nun G4S
ve bankalara verdiği ihlal cezalarını
azaltarak onayladı
24 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
29.
30. h
Hayatımız içinde “en uygun zaman”, “en önemli kişi”, “en önemli şey”
nedir? diye kendi kendimize sorduğumuz çok olmuştur. Bu sayıda bunlarla
ilgili bir öyküyü sizlerle paylaşacağım.
“Bir zamanlar bir kral varmış. Bu kral her işini en iyi şekilde yapmak ister-
miş. Bunun için de “en uygun zaman – “en önemli kişi” ve “en önemli şey”
nedir diye, araştırmaya başlamış.
Sorularının cevabını, bütün araştırmalarına rağmen bir türlü bulamamış.
Sonunda bir ağaç kovuğunda tek başına yaşayan, bilge kişiliği ile ünlü, yaşlı
bir adama ulaşmış. Ama yaşlı bilge, halktan başkasını kabul etmezmiş. Bu
yüzden kral, köylü kıyafeti giyinip yaşlı adamın yanına gitmiş. Yaşlı adam,
çiçek tarlalarını kazıyormuş.
Kral; “Ey bilge! Sana üç sorum var” diyerek sorularını sormuş. Yaşlı bilge
dinlemiş ama cevap vermemiş, çünkü kazma işiyle meşgulmüş.
Kral; “Siz biraz dinlenin” diyerek, kazmayı yaşlı adamdan alır. Yaşlı adam
tarlanın kenarına oturur. Kral kazmaya başlar. Bir yandan da yaşlı adama
sorularını tekrarlar. Ama bilge cevap vermez, bu sırada akşam olmuştur.
Kral sinirlenir, “Cevap vermeyeceksen ben gidiyorum” der. Bilge; ufku gös-
tererek “Birisi geliyor kim acaba?” gelen adamın yaralı olduğu, yanlarına
geldiğinde düşüp bayılınca anlaşılır. Kral adamla ilgilenerek, kanamasını
durdurur yarayı tedavi eder. Bu arada hava iyice kararmış, yaralı adam
uyumuş, kral da yorgunluktan uyuya kalmıştır. Kral, sabah uyandığında
yaralı adamın ayakta kendisini seyrettiğini görür. Adam “beni affedin” der.
Kral ne olduğunu anlamamıştır. “Siz ne yaptınız ki, ben sizi affedeyim?”
diye cevap verir.
Adam anlatmaya başlar “ Ben sizin düşmanınızdım. Sizi öldürmek için
pusu kurdum, fakat hava karardığı halde dönmediniz. Ben de saklandığım
yerden çıkınca sizin muhafızlarınız beni vurdular. Onlardan kaçarken,
buraya geldim. Siz bana yardım edip beni kurtardınız”.
Kral kendine düşmanlık besleyen bu adamla bu kadar kolay barıştığı için
çok mutlu olur. Sarayın doktorunu göndereceğini söyleyip, adamla veda-
laşır, sonra bilgeye dönerek ısrarlı ve yalvaran bir sesle, sorularıma cevap
verecek misiniz? diye sorar.
Bilge kişi “Cevabınızı aldınız ya” der. Kral şaşırır, “cevabı aldım mı, nasıl
yani?” der. Bilge kişi başlar anlatmaya. “Anlamadınız mı? dün bana acıma-
yıp tarlayı kazmasaydınız, gidecektiniz ve bu adamın saldırısına uğraya-
caktınız. Yani en önemli vakit tarlayı kazdığınız vakitti. En önemli kişi ise
bendim ve en önemli işiniz yani en önemli şey, bana iyilik etmekti. Yaralı
adam geldiğinde ise en önemli vakit, onunla ilgilendiğiniz vakitti. Çünkü
yaralarını sarıp tedavi etmeseydiniz ölecekti. Sizde onun düşmanınız oldu-
ğunu bilmeyecek ve barışamayacaktınız. Dolayısı ile en önemli kişi oydu.
En önemli iş ise onun için yaptıklarınızdı.”
İşte sevgili okurlar; hayat bir film şeridi gibidir. Önemli olan bu film şeridin-
deki her kareyi güzel doldurmaktır. Yazdığım öykü sizlere mesaj olmalıdır.
Mesajın alınması dileğimle…
Hayatımız içinde
“en uygun zaman”,
“en önemli kişi”,
“en önemli şey” nedir?
diye kendi kendimize
sorduğumuz çok olmuştur.
Bu sayıda bunlarla
ilgili bir öyküyü sizlerle
paylaşacağım.
HAYATA BAKIŞ
“Bilge kişi ve kral”
Oğuz GÜLAY
26 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
31.
32. 1
. Giriş
Sivil havacılık güvenliğin-
de, hava meydanında
bulunan terminal binası-
nın ve güvenlik kontrol
noktalarının önemi çok büyüktür.
Çünkü bir uçağa veya yolculara
karşı herhangi bir saldırının olması,
saldırganın güvenlik kontrol nok-
tasından geçmesine bağlıdır. 11
Eylül 2001 yılındaki İkiz Kulelere
yönelik yapılan saldırıda teröristler
Amerika’daki bir havaalanını kul-
lanmışlar ve güvenlik kontrolünden
geçmişlerdir.
Bir havaalanı veya havalimanı
güvenliğinde güvenlik kontrol
noktalarında güvenlik sistem ve
cihazları ile güvenlik personelleri
bulunmaktadır. Güvenlik kontrol
noktasının amacı güvenliği tehlike-
ye düşürebilecek her türlü madde,
cisim veya kişiyi tespit ederek
başta terminal güvenliği olmak
KAPAK KONUSU
Havalimanı güvenliği alanında
özel güvenlik hizmetlerinin
sorunları ve çözüm önerileri
Sivil havacılık güvenliğinde, hava meydanında bulunan
terminal binasının ve güvenlik kontrol noktalarının önemi
çok büyüktür. Çünkü bir uçağa veya yolculara karşı
herhangi bir saldırının olması, saldırganın güvenlik kontrol
noktasından geçmesine bağlıdır.
Öğr. Gör. Ahmet Kenan SAYIN
İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ Malatya M.Y.O. Mülkiyet Koruma ve Güvenlik Bölümü
28 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
33. üzere yolcu, uçak, mürettebat (kap-
tan, hostes vb.) ve uçağın kaçırıl-
masına karşı, dünyadaki herhangi
bir devletin veya milletin güvenliğini
sağlamaktır. Sivil havacılıkta önemi
çok büyük olan havaalanı/havali-
manı güvenlik kontrol noktalarında
görev alan güvenlik personeli,
güvenlik sistem ve cihazlarından
daha önemlidir (Küçükönal, 2001).
Çünkü bu sistem ve cihazlar güven-
lik personeli tarafından yorumlanır
veya bozulduklarında arama ve
tarama işlemi güvenlik personeli
tarafından yapılır. Bu güvenlik
personelleri; polis ve özel güvenlik
teşkilatı personellerinden oluşmak-
tadır.
Günümüzde Türkiye’deki havali-
manlarında, dünyadaki havaliman-
larında olduğu gibi özel güvenlik
teşkilatı polisle birlikte görev al-
maktadır. Yolcu arama ve tarama-
sında özel güvenlik personellerinin
verimliliği genel güvenliği doğrudan
etkilemektedir. Özel güvenlik per-
sonelinin havalimanı güvenliğinde
yaşadığı/yaşayabileceği sorun-
ların genel güvenliği ve personel
verimliliğini olumsuz etkileyeceği
bir gerçektir.
Bu nedenle çalışmada; havalimanı
güvenliği alanında özel güvenlik
hizmetlerinin, yani bu hizmeti ya-
pan personellerin sorunlarını tespit
edebilmek için Malatya Havalima-
nında, Malatya Havalimanı Mülki
İdare Amirliğinden izin alınarak, bir
araştırma yapılmıştır. Tüm hava-
limanlarının aynı kurallara tabii
olması durumundan yola çıkılarak,
ülkemizde havalimanlarındaki özel
güvenlik hizmetlerinin sorunları ve
bu sorunlara yönelik çözüm önerile-
rinin bulunması amaçlanmıştır.
2. Havalimanında özel güvenlik
hizmetlerinin sorunları
Araştırma çalışmasında, özel
güvenlik personelinin yaşadığı
sorunlar ile özel güvenlik hizmetle-
rinin sorunları ele alınarak bera-
berinde çözüm önerileri ortaya çıka-
rılmıştır. Özel güvenlik personelinin
sorunlarını incelemeden önce özel
güvenlik personellerinin havalimanı
içerisinde görev aldığı alanları ve
hizmetlerini bilmek gereklidir.
2.1. Malatya Havalimanı ve
Malatya Havalimanı’nda özel
güvenlik personelinin görev
aldığı yerler
Sivil/Askeri ortak kullanımı olan
Malatya Havalimanı’nın yıllık yolcu
kapasitesi dış hat ve iç hat olmak
üzere toplamda 1.000.000’dur.
Malatya Havalimanı’nda terminal
güvenliğinde 61 polis, 22 özel
güvenlik personeli (şirkete bağlı),
terminal çevresi ve diğer tesislerin
korunmasında 20 DHMİ (Devlet
Hava Meydanı İşletmesi) özel
güvenlik personeli görev yap-
maktadır. Terminal binasına giriş
kapısında 2 adet “x-ray cihazı” ve
2 adet “kapı tipi metal dedektör”
kullanılmaktadır. Havalimanında
22 hareketli olmak üzere toplam
131 kameranın bulunduğu ilgili
birimde görevli polis memuru tara-
fından belirtilmiştir. Girişte en az 2
polis ve 6 özel güvenlik personeli
görev almaktadır. Uçağa binecek
yolcuların son arama noktası
terminal içinde bulunan 2 x-ray
cihazı ve 2 kapı tipi metal arama
dedektörü yardımı ile toplamda 2
polis ve 6 özel güvenlik personeli
tarafından yapılmaktadır. Görevli
polisler x-ray cihazının operatörü
olarak görev almakta ve kontrol
noktasında bulunan özel güvenlik
personellerinin amiri konumunda
bulunmaktadır. Terminal içinde
görev alan özel güvenlik perso-
neli, yolcu arama ve taramasının
yapıldığı “kapı kontrol noktalarında”
kişilerin üst ve eşyalarının taran-
ması görevini üstlenmiştir. DHMİ
özel güvenlik personeli ise terminal
çevresi ve çevredeki diğer önemli
binaları koruma görevini yerine
getirmektedir.
Çalışmada; Malatya Havalimanı
terminal güvenliği ve terminal içinde
ihale yoluyla görev alan Kartal
Özel Güvenlik Şirketine bağlı özel
güvenlik personeli ile özel güvenlik
hizmetleri incelenmiştir.
2.2. Özel güvenlik hizmetlerinin
sorunları
Havalimanı güvenliğinde özel
güvenlik hizmetlerinin birçok so-
runu bulunmaktadır. Bu sorunları
açığa çıkarabilmek için Malatya
Havalimanı’nda bir dizi araştırma ve
inceleme yapılmıştır. Çalışmaya 7
Haziran 2012 tarihinde başlanmış
ve yaklaşık bir ay süreyle havalima-
nına gidilerek gözlem (doğrudan göz-
lem) ve mülakat yöntemleriyle araş-
tırma sürdürülmüştür. Çalışmanın
yapıldığı Malatya Havalimanı’nda,
öncelikle havalimanı mülki idare
amirliğinden yazılı başvuru ile izin
alınarak; güvenlik ile ilgili havalimanı
emniyet müdürlüğü çalışanları, özel
güvenlik şirketi çalışanları ve DHMİ
çalışanlarıyla mülakatlar yapılmıştır.
Havalimanında örneklem için top-
lamda 10 çalışan seçilmiştir. Bu ki-
Havalimanı gibi güvenlik açısından
önem arz eden bir yerin korunmasında, bu
ücret seviyesinin düşüklüğü ve bu durumun
özel güvenlik hizmetlerini ve güvenliği olumsuz
etkilediği, mülakata katılan tüm katılımcılar
tarafından belirtilmiştir.
Şubat 2014 GüvenlikYönetimi n 29
34. şiler araştırma konusuyla doğrudan
ilgili olup, havalimanı güvenliğinde
kendi kurum veya birimlerinde
uzman olarak kabul edilen ve en az
2 yıllık havalimanı güvenliği tecrü-
besine sahip olan görevlilerdir. Bu
katılımcılardan sadece biri bayan-
dır. Katılımcılardan 6’sı yönetici
kademesinden, 4’ü ise yönetilen
kademesinden seçilmiştir.
Mülakata katılan katılımcıların
görev ve ünvanları:
Havalimanı Emniyet
Müdürlüğü’nde görevli emniyet
müdürü,
Havalimanı Emniyet
Müdürlüğü’nde görevli komiser
yardımcısı,
Havalimanı Emniyet
Müdürlüğü’nde görevli (Mülki İdare
Amiri Sekreteri) polis memuru,
Özel güvenlik şirketine bağlı
özel güvenlik müdürü (bayan),
Özel güvenlik şirketine bağlı
özel güvenlik şefi,
Özel güvenlik şirketine bağlı
özel güvenlik personeli,
DHMİ havalimanı müdürü,
DHMİ özel güvenlik şefi,
DHMİ özel güvenlik personeli,
DHMİ özel güvenlik personelidir.
Araştırmada yarı yapılandırılmış
mülakat kullanılarak, belli sorular
katılımcılara sorulmuş ve verdikleri
cevaplar not edilmiştir. Mülakat
çalışmasına ek olarak havalimanı
planlı olarak gezilmiş, havalimanı
içerisinde özel güvenlik persone-
line verilen eğitimlere gözlemci
olarak girilerek bilgi alınmıştır.
Araştırmada elde edilen tüm
bilgiler ışığında, bir havalimanının
güvenliğinde özel güvenlikle ilgili
sorunlar ve bu sorunlara yönelik
çözüm önerileri belirgin bir şekilde
ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.
2.2.1. Maaş/ücret sorunu
Malatya Havalimanı terminal bina-
sında çalışan şirket özel güvenlik
personeli iki asgari ücret tutarında
aylık maaş aldıklarını belirtmişler-
dir (Daha sonra bu ücret 1,5 kata
indirilmiştir). Ancak havalimanı
gibi güvenlik açısından önem arz
eden bir yerin korunmasında, bu
ücret seviyesinin düşüklüğü ve bu
durumun özel güvenlik hizmetlerini
ve güvenliği olumsuz etkilediği,
mülakata katılan tüm katılımcılar
tarafından belirtilmiştir.
Havalimanında özel güvenlik perso-
nellerinden silahlı görev yapanlara
ek bir ücret verilmediği ve yıpranma
paylarının çalışma sürelerinde
değerlendirilmediği, (katılımcılardan
şirket adına çalışan özel güvenlik
personelleri tarafından) bir sorun
olarak belirtilmiştir. Bu sorunların
birçok sorunu da (bıkkınlık, stres,
havalimanı alanında çalışmak
istememe, iletişim bozuklukları, gü-
venlik kontrollerinde zaaf gösterme,
işini sevmeme) beraberinde getirdi-
ği gözlem sırasında görülmüştür.
2.2.2. Yetki sorunu
Araştırmada terminal içinde çalışan
özel güvenlik personelinin havali-
manı güvenliğinin sağlanması açı-
sından yetki eksikliklerinin olduğu
gözlenmiş, aynı zamanda bu konu
tüm havalimanı çalışanlarınca ve
tüm katılımcılar tarafından müla-
katlarda belirtilmiştir. Ayrıca özel
güvenlik çalışanlarının yetkilerini
tam olarak bilmedikleri, mülakata
katılan tüm katılımcılar tarafından
belirtilmiş, gözlemlerim sırasında
da havalimanında çalışan polisler
tarafından sıkça dile getirilmiştir.
Gözlem ve mülakatlarda özel gü-
venlik personelinin (şüphe duydu-
ğunda) el ile arama yapamaması,
özellikle güvenlik tedbirleri ve özel
güvenlik personelinin toplumdaki
statüsü açısından büyük bir sorun
olarak ortaya çıkmıştır. Havalimanı
özel güvenliği için yetki artırımının,
acilen yapılması gerektiği tüm
katılımcılar tarafından belirtilmiştir.
Kontrol noktalarında amir konu-
munda bulunan polis memurlarına
bağlı olarak arama ve tarama
yapılmasının, özel güvenlik hiz-
metlerinde (yetki konusunda) bir
karmaşaya neden olduğu ortaya
çıkmıştır.
2.2.3. Özel Güvenlik Hizmetleri-
ne Dair Kanun’daki eksiklikler
Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair
Kanun (5188 sayılı Kanun) içeri-
sinde havalimanı güvenliği alanıyla
ilgili olarak özel bir düzenlemeye
yer verilmemiş, sadece kanunun
3. maddesinde: “ …Havalimanı ve
liman gibi yerlerde alınacak güven-
lik tedbirlerine ilişkin uluslararası
yükümlülükler saklıdır” ve 6. mad-
desinde: “…Mülkî idare amirleri
havalimanı, liman, gümrük, gar ve
istasyon gibi yerler ile spor müsa-
bakalarının, sahne gösterilerinin
ve benzeri etkinliklerin yapıldığı
yerlerdeki özel güvenlik tedbirlerini
denetlemeye ve kamu güvenliğinin
gerektirdiği hallerde ek önlemler
aldırmaya yetkilidir” (5188 sayılı
Kanun) denilmiştir. Özel Güvenlik
Hizmetlerine İlişkin Kanunun Uy-
gulanmasına İlişkin Yönetmeliğin,
33. maddesinde: “Havalimanı ve
havaalanlarında istihdam edile-
cek özel güvenlik görevlileri Sivil
Havacılık Güvenliği ile Uyuşturucu
KAPAK KONUSU
30 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
35. Madde Bilgileri derslerini, deniz
limanlarında istihdam edilecek
özel güvenlik görevlileri, ISPS
Kod. çerçevesinde Deniz Limanı
Güvenliği ve Uyuşturucu Madde
Bilgileri derslerini, almak zorun-
dadır.” denilmiş, 34. maddede:
“Havalimanı ve deniz limanlarında
görevli özel güvenlik görevlilerinin
yenileme eğitimi için uluslararası
sözleşmelerden kaynaklanan diğer
hükümler saklıdır.” ve 43. mad-
desinde: “ Havalimanı ve deniz
limanlarının denetiminde, ulusla-
rarası anlaşmalar ve 25/7/1997
tarih ve 97/9707 sayılı Sivil Hava
Meydanları, Limanlar ve Sınır
Kapılarında Güvenliğin Sağlanması,
Görev ve Hizmetlerin Yürütülmesi
Hakkında Yönetmelik hükümlerinin
yerine getirilip getirilmediği göz
önünde bulundurulur.” denilmiş-
tir. Tüm maddeler incelendiğinde
havalimanı güvenliği ile ilgili net
olmayan, üstü kapalı veya karma-
şık açıklamalar kullanıldığı görülür.
Bu karmaşık durum ilk olarak
yetki (el ile arama gibi) konusunda
kendini göstermektedir. Havalima-
nı güvenliği alanında özel güvenlik
personeline verilmesi gerekli olan
eğitimler (x-ray cihaz eğitimi gibi)
ve özlük hakları hususunda da net
bir açıklama yapılmamış, bu durum
özel güvenlik personel ve yöneti-
cileri tarafından mülakatlarda bir
sorun olarak dile getirilmiştir.
2.2.4. Yönetim sorunu
Havaalanı güvenliğinde özel
güvenlik personelleri, kendi özel
şirketlerine bağlı olmakla beraber,
görev sürecinde Mülki İdare Amirli-
ğine bağlı çalışmaktadır. Ancak bu
durum özel güvenlik personelinin
kendi şirketine, Emniyet Müdür-
lüğüne, Mülki İdare Amirliğine ve
DHMİ’ne çeşitli açılardan bağlı
olması demek olup, bir karmaşayı
da beraberinde getirmektedir. Bu
durum tüm katılımcılar tarafından
mülakatlarda belirtilerek bu duru-
mun özel güvenlik personellerinin
çalışma şevk ve azimlerini kırdığını
ve personelin büyük bir baskı al-
tında çalışmasına sebep olduğunu
belirtmişlerdir. Yönetilme açısından
kendi şirket yöneticilerinin yanında,
havalimanında çalışan polis memu-
ru veya amirlerine bağlı olmalarının
yönetim açısından çok başlılığa
neden olduğu da görülmüştür.
Özel güvenlik personel sayısının ye-
tersizliği sorunu, mülakata katılan
görevlilerce ve havalimanında çalı-
şanlarca belirtilmiş ancak durumun
sık sık dile getirildiği fakat çözüme
kavuşmadığı anlaşılmıştır.
Özel güvenliğin yönetiminde, özel
güvenlik amirine yol gösterecek
bir disiplin tüzüğünün olmama-
sı, havalimanında özel güvenlik
personelini yöneten Özel Güvenlik
Müdürü tarafından bir sorun olarak
mülakatta belirtilmiştir. Araştırma
sırasında, sıralanan bu sorunların
özel güvenlik personelinin yöne-
timinde olumsuzluklara yol açtığı
gözlenmiştir.
2.2.5. Eğitim sorunu
Havalimanında görevli özel güvenlik
personeli özel güvenlik temel eği-
timlerinin yanında “Sivil Havacılık
Temel Eğitimi” ve çalıştıkları yere
göre (X-Ray Cihaz Oparatörü gibi)
eğitimler almak zorundadırlar. Eği-
timler, konusunda uzman eğitmen-
lerce hava meydanı mülki idare
amirlikleri yönetiminde verilmek-
tedir. Bu eğitimleri alan personel,
aldığı eğitime göre havalimanında
görev alabilmektedir.
Yapılan gözlem, mülakat ve özel
güvenlik personeli tarafından dile
getirilen şikayetler ışığında, özel
güvenlik temel eğitimi başta olmak
üzere havalimanı güvenliği alanın-
da verilen güvenlik eğitimlerinde
de sorunlar olduğu belirlenmiştir.
Ayrıca özel güvenlik personeline
havalimanı güvenlik eğitimlerinin,
havalimanında işe başladıktan
sonra verilmesinin önemli sorun-
ları beraberinde getirdiği de tüm
katılımcılar tarafından mülakatlarda
dile getirilmiştir.
Bunun yanında, özel güvenlik per-
sonelinin havalimanındaki görevle-
riyle ilgili mevzuatı eksik bilmeleri
nedeniyle, polisle ilişkilerde büyük
sıkıntıların yaşandığı, mülakata
katılan polis amir ve memurları
tarafından dile getirilmiştir.
2.2.5.1. Özel güvenlik temel eği-
timinden kaynaklanan sorunlar
Özel güvenlik personeli “Temel
Eğitimlerinde” 90 saat silahsız
veya 120 saat silahlı eğitim alarak
ve bir sertifika sınavına girerek
“özel güvenlik sertifikası” almaya
hak kazanmaktadırlar. Yapılan
mülakatlarda verilen bu eğitimin
hava meydanı güvenliği alanında
çalışmak için yetersiz olduğu, tüm
katılımcılar tarafından belirtilmiştir.
2.2.5.2. Sivil havacılık temel
eğitimindeki sorunlar
Sivil Havacılık Temel Eğitimi “Güven-
lik Bilinci” ve “Havaalanı Güvenliği”
Havalimanı gibi güvenlik açısından önem
arz eden bir yerin korunmasında, ücret seviyes-
inin düşüklüğü ve bu durumun özel güvenlik
hizmetlerini ve güvenliği olumsuz etkilediği,
mülakata katılan tüm katılımcılar tarafından
belirtilmiştir.
Şubat 2014 GüvenlikYönetimi n 31
36. ana başlıklarını kapsamaktadır. Bu
ana başlıklar içerisinde özel güven-
lik personeline (SHGM, SHT 17.2);
Havacılık güvenliğinin gerekliliği,
Terörizme genel bakış,
Uluslararası mevzuat,
İlgili uluslararası anlaşmalar,
Ulusal mevzuatlar ve organi-
zasyon,
Havaalanı işleticisi güvenlik ve
organizasyonu,
Hava aracı işletmecisi güvenlik
ve organizasyonu,
Genel güvenlik bilinci,
Yolcu ve personelin taranması,
Olay raporlaması,
Havaalanı güvenliği (havaalanın-
da 1saatlik saha bilgilendirmesi),
Tehdit ve hedefleri (düşük, orta
ve yüksek seviye tehditler dahil
olmak üzere güvenlik seviyeleri),
Güvenlik personelinin fonksiyon
ve görevleri,
Hava alanı yerleşkesi,
Giriş kontrolü,
Araçların kontrolü/aranması,
Devriye/nöbet kayıt tutma,
Hava alanı çevresinin
korunması,
Hava araçlarının korunması,
Olayların yönetimi,
Raporlama prosedürleri,
Muhtemel harekat tarzı planları
ve önlemler,
konularında eğitimler verilir. Kurs
süresi asgari 3 gün olarak belir-
lenmiştir. Malatya Havalimanında
bu süre çalışma düzenlerine göre
ayarlanmıştır. Kursiyerler kurs
sonunda yapılan yazılı sınavda %70
geçme notu alma şartı ile başarılı
sayılmaktadır (SHGM, SHT 17.2).
Araştırma ve inceleme çalışmasın-
da verilen eğitimlere (2 hafta) bir
kursiyer gibi katılım sağlanmış, bu
süreçte özel güvenlik personelinin
eğitimlere katılımı ile eğitim süre
ve zamanlarındaki eksiklikler göze
çarpmıştır. Örneğin; vardiyalı çalış-
ma şartlarından dolayı gece görev
yapan bir özel güvenlik personeli,
gece nöbetinden çıkarak öğle sa-
atinde başlayan gündüz eğitimine
katılmak zorunda kalmıştır.
Eğitimlerde eğitimcilerin eğitim
notları kullanılmakta, eğitimler için
belli bir kaynak kitap veya sistemli
bir kaynak dizisi bulunmamaktadır.
Bu nedenle eğitim içeriğinde bir
düzenin olduğunu söylemek güçtür.
Eğitim veren kişiler alanlarında
bilgili olmalarına rağmen, bilgilerini
kursiyerlere aktarmada eksiklikleri-
nin olduğu görülmüş ve bu durum
kursiyerler tarafından da dile
getirilmiştir.
Eğitimler içerik olarak zengin
ve kapsamlı olmasına rağmen
özellikle bu eğitimden yararlanan
özel güvenlik personeliyle yapılan
görüşmelerde, verilen eğitimlerin
sonucunda yapılan sınavın yetersiz
olduğu belirtilmiştir.
2.2.6. Statü sorunu
Ülkemizde özel güvenlik teşkilatı-
nın bir statü, yani saygınlık sorunu
bulunmaktadır. Havalimanında çalı-
şan özel güvenlik personeli ve tüm
katılımcılar tarafından mülakatlarda
bu olumsuzluğun sıkça yaşandığını
dile getirilmiştir. Özellikle tarama
görevinde yolcuların bir kısmının
özel güvenlik personeline karşı
saygısız davrandıkları, statü olarak
düşük gördükleri, yolcuların özel
güvenliğin yetkilerini bilmedikleri
ve havalimanında çalışan özel
güvenlik görevlilerini bir site veya
parkta görev yapan özel güvenlik
görevlileri gibi gördükleri belirtilmiş,
havalimanı içerisinde gözlem sıra-
sında bu durumlara zaman zaman
rastlanılmıştır. Bunun yanında,
havalimanı çalışanlarının da özel
güvenliğe karşı statülerini hedefle-
yen söz ve davranışlarda bulun-
dukları, tüm katılımcılar tarafından
mülakatlarda dile getirilmiştir.
Bu durumların güvenliği olumsuz
etkilediği ve özel güvenlik perso-
nelinin motivasyonunu eksilttiği
görülmüştür.
2.2.7. Stres sorunu
Mülakatlarda özel güvenlik
personelinin havalimanında
ağır bir stres sorununun olduğu
tüm katılımcılar tarafından dile
getirilmiştir. Ayakta fazla bekleme,
güvenlik sistem ve cihazlarının
ses ve radyasyon etkisi, çalışma
süresince dikkat seviyesinin yük-
sek tutulma zorunluluğu ve tek bir
yöneticiye bağlı olmayarak çalışma
gibi olumsuzlukların personelin
stresini daha da arttırdığı ve
verimli çalışmasını düşürdüğü gö-
rülmüştür. Sonuçta bu durumların
özel güvenlik personelinin genel
iletişimini de olumsuz etkilediği
görülmüştür.
2.3. Sorunlara yönelik çözüm
önerileri
Malatya Havalimanında yapılan ça-
lışmayı örnek alarak, bir havalima-
nında özel güvenlik hizmetlerinin
ve personelinin temel sorunlarına
bakıldığında, birbiriyle ilişkili olan
bir bağ görülmekte, bu sorunlar
için yine birbiriyle ilişkili çözüm
KAPAK KONUSU
Özel güvenliğin yönetiminde, özel
güvenlik amirine yol gösterecek bir disip-
lin tüzüğünün olmaması, havalimanında özel
güvenlik personelini yöneten özel güvenlik
müdürü tarafından bir sorun olarak mülakatta
belirtilmiştir.
32 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
37. önerileri ortaya çıkmaktadır.
Araştırma sırasında sorunlara yöne-
lik çözüm önerileri de tespit edilme-
ye çalışılmıştır. Bu çerçevede, ücret
sorunu değerlendirildiğinde; özel
güvenlik personelinin havalimanı
güvenliğinde çalışması sebebiyle
ücretlerinin daha iyi bir duruma ge-
tirilmesi, silahlı görev yapanlara ek
ücret verilerek yıpranma paylarının
çalışma süreleri içerisinde değer-
lendirilmesi gerekmektedir.
Yetki sorunu değerlendirildiğinde;
havalimanında özel güvenliğe “el
ile arama” yetkisi verilmelidir.
Özel güvenlik personeli arama ve
tarama görevinde bir polis ile aynı
yetkilere sahip olmalıdır.
Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair
Kanun incelendiğinde; bu Kanun ve
Yönetmeliği içerisinde çok az yer
verilen hava meydanı (havalimanı/
havaalanı) güvenliği hakkında,
ayrıntılı ve net düzenlemeler yapıl-
malıdır. Özel güvenliğin yönetim
sorunu ile ilgili olarak; özel güvenlik
hizmetlerinin yönetiminde tek bir
otoriteye doğrudan bağlılık olmalı,
çok başlı yapı düzeltilerek her
kurumun yetki sınırı net bir şekilde
çizilmelidir. Havalimanında görev
alan özel güvenlik personelinin tek
amiri/üstü olmalıdır. Özel güvenli-
ğin hava meydanındaki yönetimiyle
ilgili ayrı bir düzenlemeye gidilmeli
ve personelin hakları belirlenerek,
yöneticiler için bir disiplin tüzüğü
de oluşturulmalıdır.
Eğitim sorunlarıyla ilgili olarak; özel
güvenlik temel eğitiminde havali-
manı eğitimleri biraz daha arttı-
rılmalı, havalimanında çalışacak
personel, çalışmaya başlamadan
önce, “sivil havacılık temel eğitimi”
başta olmak üzere, çalışacağı
alanla ilgili diğer eğitimleri de al-
malıdır. Bu eğitimin teori kısmı Sivil
Havacılık Genel Müdürlüğünün be-
lirleyeceği eğitmenler veya uzman
akademisyenlerce verilmeli, pratik
kısmı ise havalimanında aktif görev
alan uzmanlarca verilmelidir. Sınav
ise teori ve pratik olmak üzere iki
kısım halinde yapılmalıdır.
Havalimanı güvenliğinde çalışan
özel güvenlik personelinin statü so-
rununa yönelik olarak; havalimanın-
da çalışan özel güvenliğin isminin
değiştirilmesi bir çözüm yolu olabilir,
böylece havalimanı güvenliği ve
personelinin statüsü olumlu yönde
yükselecektir. Ayrıca bu sorunun
çözümü ücret, yetki gibi diğer sorun-
ların çözümüyle de ilişkilidir.
Personel üzerinde oluşan stres
sorunu ile ilgili olarak; havalimanı
içerisinde personelin dinlenebilece-
ği, görev stresini atabileceği uygun
salonlar oluşturulmalıdır. Ayrıca
stres sorununa karşı havalimanı
içerisinde bir psikoloji uzmanı da
görevlendirilebilir.
3. Sonuç
Dünyada olduğu gibi ülkemizde
de hava meydanları güvenliğinde
önemli bir noktaya gelen özel
güvenlik hizmetlerinin sorunları kü-
çümsenemeyecek kadar büyüktür.
Bu sorunlar bir havalimanının tüm
güvenliğine olumsuz bir biçimde
yansıyabilmektedir. Bu sorunların
devam ederek büyümesi ve çözül-
memesi, ileride daha karmaşık
ve büyük sorunlara yol açacak-
tır. Özellikle güvenlik kavramının
zirvede olduğu havalimanlarında,
tüm havalimanı çalışanları ile
güvenlik faaliyetleri ve personelleri
çok yakın ilişki içerisindedir. Bu
nedenlerle, özel güvenlik hizmetle-
rinde sorunların ortaya çıkarılarak,
çözüm yollarının belirlenmesi ve bu
işlemin havalimanı çalışanlarıyla
birlikte, bir havalimanı içerisinde
yapılması, her açıdan gerekli ve
faydalı bir çalışmadır.
Araştırma havacılık sektöründe hiz-
met sunan şirket ve işletmelere de
büyük yararlar sağlayacaktır çünkü;
günümüzde havacılık alanında fa-
aliyet gösteren işletmeler güvenlik
birimlerini oluşturmakta, havacı-
lık alanında bazı şirketler (uçak
arama tarama, kargo güvenliği gibi
faaliyetleri üstlenen şirketler) bün-
yelerinde özel güvenlik personeli
çalıştırmaktadır.
Havalimanı çalışanlarının da
belirttiği üzere özel güvenlik hiz-
metlerinin sorunlarının bilinerek,
çözümlerinin hayata geçirilmesi-
ni amaçlayan ve daha önce bir
benzerinin yapılmadığı bu çalış-
mayla; özel güvenlik teşkilatının ve
sektörünün gelişimi sağlanacak,
sivil havacılık güvenliği güçlenecek,
bununla birlikte ulusal ve uluslara-
rası güvenlik daha etkin bir duruma
gelecektir. Ayrıca tespit edilen bu
sorunların beraberinde getirdiği
maddi ve manevi kayıplarda en aza
indirilecektir.
Çözümlerin uygulanması aşama-
sında ise; araştırma sonucunda
bulunan sorunlar ile çözüm
önerileri, iyi analiz edilerek, tespit
edilen çözümler planlı bir şekilde
ve tümüyle uygulanmalı, eksik ve
düzensiz düzenlemeler yerine,
bilinçli ve planlı düzenlemelerle
adımlar atılmalıdır. Böylece konuyla
ilgili mevcut sorunlar daha hızlı ve
basit bir şekilde çözülerek, güven-
lik alanında amaçlanan noktalara
ulaşılabilecektir.
Ülkemizde özel güvenlik teşkilatının bir statü,
yani saygınlık sorunu bulunmaktadır. Havalimanında
çalışan özel güvenlik personeli ve tüm katılımcılar
tarafından mülakatlarda bu olumsuzluğun sıkça
yaşandığını dile getirilmiştir.
Şubat 2014 GüvenlikYönetimi n 33
38. H
avacılık güvenliğinin
temel amacı hava aracı-
na yönelik tehditleri
ortadan kaldırmak üze-
re uygulanmakta olan
bir dizi tedbirlerler zinciridir. Bunu
temin için uluslararası standartla-
rın ön gördüğü uygulamalar vardır.
Bu çerçevede hemen hemen her
ülkede ana gaye, hava aracının
korunması tedbirleri yanında tesis
güvenliğinide sağlamaktadır.
Bu amaçla sivil havacılık faaliye-
tinin olumsuz etkilenmemesi ile
hava aracı ve tesislerin korun-
ması için yapılan (yolcuların,
mürettebatın, yer personelinin,
karşılayıcı-uğurlayıcıların, hava
alanı kullanıcılarının ve bunların
beraberinde olan ya da olmayan
eşyanın aranması, önleyici ve
caydırıcı tedbirlerin alınması) tüm
işlemlerde arzu edilen, uluslara-
rası sivil havacılığa hizmet veren
hava aracı ile tesislerin yerde ve
havada yapılacak yasa dışı müda-
halelere karşı korunmasıdır.
Sivil havacılık güvenliğinde yolcu-
ya ve bagajlara yönelik uygulan-
makta olan tedbirler temel olarak
8 farklı uygulama noktasında
icra edilerek alınmakta olup,
bu noktalarda görev icra eden
organizasyonların ve birimlerin
sorumlulukları farklıdır.
Tüm dünyada asgari olması
gereken ve her ülke tarafından
aynı ölçüde kullanılması istenen
güvenlik tedbirleri için havacılık
faaliyetinin uluslararası boyu-
tu olması nedeniyle bir örgüt
kurulmuş ve bu örgüt tarafından
oluşturulan metinlere bağlı ka-
larak her ülke kendi standardını
kurmuştur. Bizim ülkemizde de bu
standartı merkezi ve yerel organlar
takip etmektedir. Uluslararası uygu-
lamalar sivil havacılık güvenliğinde
alınacak tedbirleri mecburi uygu-
lama ve tavsiye uygulama olarak
oluşturmakta, mecburi uygulama-
larda uygulamanın ne olacağını
tarif ederken nasıl olacağını ise
ülkelere bırakmıştır.Ülkemizdede
sözkonus standartlara göre tedbir
alınmasının yanında ilave düzenle-
melerde bulunmaktadır.
1995 -96 yılına kadar her türlü
tedbir kamu marifetiyle alınmakta
iken, özelleşetimenin getirdiği yeni
yapılanmalar ve havalimanlarında
yap işlet devret modelleri ile güven-
lik uygulamaları bu tarihten itibaren
kademeli olarak özel güvenlik
şirketlerine bırakılmıştır.
Daha önce genel kolluk marifetiyle
yapılan yolcu ve bagaj kontrolleri-
nin çoğu özel güvenlik yapılanması
Sivil havacılık güvenliği
Tüm dünyada asgari olması gereken ve her ülke
tarafından aynı ölçüde kullanılması istenen güvenlik
tedbirleri için havacılık faaliyetinin uluslararası boyutu
olması nedeniyle bir örgüt kurulmuş ve bu örgüt
tarafından oluşturulan metinlere bağlı kalarak her ülke
kendi standardını kurmuştur.
KAPAK KONUSU
TAV Özel Güvenlik Hizmetleri A.Ş.
34 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
39. olan yerlerde özel güvenliğe bıra-
kılmış, bu işlem yapılırken izle-
nen yöntem ise kademeli kontrol
şeklinde olmuştur. Havameydan-
larında alınan tedbirler güvenlik
halkaları şeklinde icra edilmekte
olup, daha önce bahsedilen
uygulama tekniğinde 8 uygulama
noktasından bahsedilmişti.
Bu noktalar;
Havalimanı ana girişi kontrol-
leri ve çevre güvenlği,
Terminal binası giriş kontrol-
leri ve bağlı saha ile eklentilerin
güvenliği
Chek-in uygulama güvenliği,
Uçak altı bagaj sistemlerinde
uygulanan güvenlik,
Pasaport kontrolleri,
Hava aracına giriş öncesi son
yolcu ve bagaj kontrolleri,
Biniş kartı ve yolcu eşleşme
kontrolleri,
Uçak güvenliğine yönelik kont-
roller, bulunmaktadır.
Burada sayılmayan ilave tedbirler-
de söz konusu olup, bu tedbirler
ilave uygulama ve sertifika gerek-
tiren çalışmalardır.
Özelleştirme ve sorumluluk payla-
şımı doğunca içerisinde bulun-
duğumuz özel güvenlik şirketleri
genel kolluğun yaptığı düzenleme
ile bazı yerlerde kısmi, bazı yerler-
de tamamen devir almak koşulu
ile sivil havacılk güvenliği uygu-
lamlarına dahil olmuş, ana görevi
yolcu, bagaj kontrolleri yanında
tesis güvenliği olmuştur. Genel
kolluk tarafından yapılan devir
işlemleri ve görevleri akabinde,
genel kolluk devir yapılan bu
yerlerde gözetim ve denetimden
sorumlu olarak görev ifa etmeye
başlamıştır.
Sivil havacılk güvenliği uygula-
malarında her nekedar güvenlik
ön planda olsada, havalimanları
bir yaşam ve insan haraketliliği-
nin olduğu yoğun alanlar olduğu
için güvenlik ve kolaylık denge-
si gözetilerek çalışılmaktadır.
Sadece risk ve tehdit unsurlarının
ön planda olduğu dönemlerde
güvenlik uygulamaları kolaylığı
biraz geride bırkarak ön plana çık-
makta bunun dışındaki koşullarda
ise kolaylık, hız ve konfor dengesi
gözetilerek çalışılmaktadır.
Temelde yolcu ve bagaj kontrol-
lerinin yapılması ile icra edilen
sivil havacılık güvenliği görevleri
için 5188 sayılı Yasa eğitimine
ilave olarak alan eğitimi alamayı
gerektiren husular bulunmaktadır.
Bu konuda her havalimanında
çalışan güvenlik görevlisi ilave
sivil havacılık güvenliği eğitimi
almaktadır.
Sivil havacılık, her yönüyle devlet-
lerin birbirinden bağımsız olarak
kural koyup yönlendirmeleri müm-
kün olmayan bir faaliyet sahası
olarak, dünya ülkelerinin aynı
standart ve kuralları uygulamasını
zorunlu kılmakta, Uluslararası
Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ve
bölgesel havalık organizasyonları
da bu konuda üstüne düşen gö-
revi başarı ile yürütmekte olduğu
gibi ülkemizdede kendi risk ve
tehdit algılamamıza göre güvenlik
tedbirleri en uygun olan modeller
ile yürütülmekte ve süreklide
revize edilmektedir.
ABD’ de yaşanan 11 Eylül olayları
dünya sivil havacılık tarihi bakı-
mından bir dönüm noktasıdır.
Dünyada ilk defa sivil uçaklar
saldırı amaçlı olarak bir silah
gibi kullanılmıştır. Bu nedenle
de ICAO, ECAC ve tüm ülkeler
tarafından 11 Eylül’e kadar hava-
cılık güvenliği konusunda yapılan
çalışmalar ve alınan önlemler
yeniden gözden geçirilerek ilave
önlemlerin alınması zorunluluğu
ortaya çıkmıştır. Buna paralel
olarak ülkemizde de yapılan tüm
çalışmalar ve alınan önlemler
yeniden gözden geçirilerek ek
düzenlemeler yapılmış ve gerekli
ilave önlemler alınmıştır.
Son yıllarda, sivil havacılığa karşı
risk ve tehditlerin artması ile
yeni uygulama teknikleri ortaya
çıkmış, kullanılan güvenlik sistem
ve cihazlarınında teknolojisi
değişmiştir.
Farklı güvenlik birimleri: Otorite-
lerin belirlediği farklı tekniklere
sahip güvenlik uygulamalarını
icra ederek havacılık faaliyetlerin-
de güvenliği sağlamaya çalışmak-
tadır. Bu hizmetlerin içinde yolcu
ve bagaj profili değerlendirme
yanında, yolcu ve bagajın daha
karmaşık olmayan ama riskleri
ortadan kaldırmaya yarayan geliş-
miş tarama cihazlarının kullanıl-
ması ile taranması da vardır. Bu-
Şubat 2014 GüvenlikYönetimi n 35
40. gün için havacılık faaliyetlerinin bir
eziyet olarak algılanmasının önüne
geçmek içinde yolcu ile doğrudan
temas edilmeden onun CCTV mari-
feti ile gözlemi yanında tarama
amaçlı kullanılan cihazlardan elde
edilen verilerin bir program eşli-
ğinde değerlendirlmesi ile işletilen
sistemler kullanılmaktadır. Risk
artması ve tehditlerin farklılığı
sebebi ile havacılık faaliyetinin
kolaylık merkezi olmaktan cıkma-
ması için sürekli bu konularda
er-ge yapılması ve yeni tekniklerin
uygulanması şarttır. Son dönemde
özellikle yolcular için bir mağdu-
riyet haline gelen sıvı eşyanın
beraberinde taşınması da
buna bir örnektir. 2014 sonrası
sıvı patlayıcıları tesbir eden
cihazların kullanıma başlanması
ilede bu mağduriyet ortadan
kalkacaktır. Uluslararası orga-
nizasyonların ortaya koyduğu
standartaların her ülke tarafından
sağlanması ilede muhtemelen
tek durak güvenlik uygulamasına
geçilerek aktarma noktalarında
yapılan ilave güvenlik uygulamala-
rıda ortadana kalkacak ve aktar-
malı yolculuk yapan yolcular daha
konforlu bir yolculuk imkanına
kavusacaktır.
Bugün Türkiye’de havameydanla-
rında görev alan özel güvenlik teş-
kilatlarının başında TAV Güvenlik
gelmekte olup, yaklaşık mevcut
yolcunun % 40’ na tek başımıza
hizmet vermekteyiz.
Şirketimizin uzun yıllardır devam
ettirdiği ve bu konuda uzmanlaş-
tığı “Sivil Havacılık Güvenliği”,
bilinen güvenlik hizmetlerinden
çok farklı konsept ve uygulamala-
rı içermektedir. TAV Havalimanları
çatısı altında yürütülmekte olan
bu hizmetler havacılık faaliyet-
leri başlığı altında sivil havacılık
güvenliği olarak icra edilirken
ayrıca tesis güvenliği ve diğer
uzmanlık isteyen güvenlik hizmet-
leride tarafımızdan verilmektedir.
TAV Havalimanlarının şu anda
Türkiye’de 4 havameydanında
faaliyeti bulunmakta ve güvenlik
hizmeti tarafımızdan verilmekte
olup, TAV Havalimanlarının yurt
dışında bulunan 6 havalimanında
ise güvenlik hizmetleri yerel yasa-
nın yetkili kıldığı güvenlik orgni-
zasyonunca yapılırken, tarafımız-
dan denetim ve çözüm ortaklığı
hizmeti sunulmaktadır.
TAV Özel Güvenlik Hizmetleri
1999 yılından bu yana başta
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü
(ICAO), Avrupa Sivil Havacılık
Konferansı (ECAC) olmak üzere,
Milli Sivil Havacılık Genel Kurulu
(MSHGK) ve Eğitim Araştırma
Denetleme Uzmanlar Kurulu (EA-
DUK) tarafından gerçekleştirilen
denetimlerde, uluslar arası sivil
havacılık güvenliği tavsiyelerine,
faaliyetleri uygun olarak değerlen-
dirilmiştir.
Ülke güvenliğini birebir ilgilendi-
ren havalimanı güvenliğinde görev
alan yönetici kadro; bu konuda
üst düzey bilgi ve tecrübeye sahip
olan ve yaşanan süreç içerisinde
bu alanın gelişimine katkıda bulu-
nan uluslararası yeterliliğe sahip,
ayrıca mesleki ihtisasları olan
kişilerden oluşmaktadır.
Havalimanlarında sürdürülmekte
olan hizmetler arasında; Termi-
nal (dışhatlar, içhatlar ve genel
havacılık terminali) giriş kontrol
noktalarında yapılan yolcu ve
bagaj taraması ile birlikte, uçağa
alınan yolcuların steril alanlara
giriş kontrol noktalarında da yolcu
ve kabin bagajlarının taranması
faaliyetlerini eğitilmiş kadrosu ile
takip etmektedir.
Verilmekte olan hizmetin ciddiye-
tine bağlı olarak çeşitli aşamalar-
dan geçirilerek seçilen personel
adaylarımız, konusunda uzman
eğitmenlerin verdiği eğitimler
sonunda tabi tutuldukları sınavda
almış oldukları başarı ortlamaları-
na göre göreve başlamaktadırlar.
Görev süresince, iki aylık deneme
süresi bitiminde tarafımızca be-
lirlenen ve altı aydan az olmayan
gözlem süresini başarıyla bitiren
personel ile faaliyetlerimiz sürdü-
rülmektedir.
5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmet-
lerine Dair Kanun kapsamında
İçişleri Bakanlığından faaliyet izni
almış ve ülkemiz havalimanların-
da özel güvenlik hizmeti ürete-
rek, sivil havacılık güvenliğinde
ihtisaslaşmış, TAV Özel Güvenlik
Hizmetleri A.Ş. Sahip olduğu C
Grubu çalışma ruhsatı ile yet-
kilendirilmiş olup havayollarına
‘’Uçak Özel Güvenlik Hizmet ve
Denetimi’’ vermektedir.
KAPAK KONUSU
Ülke güvenliğini birebir ilgilendiren
havalimanı güvenliğinde görev alan yönetici
kadro; bu konuda üst düzey bilgi ve tecrübeye
sahip olan ve yaşanan süreç içerisinde bu alanın
gelişimine katkıda bulunan uluslararası yeterliliğe
sahip, ayrıca mesleki ihtisasları olan kişilerden
oluşmaktadır.
36 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
41.
42. W
right Kardeşlerin
17 Kasım 1903
tarihinde gerçekleş-
tirdikleri ilk uçuşları
aynı zamanda yüzyıl-
lardır süren bir hayalin de gerçek-
leşmesi anlamına gelmiştir. Bu
gelişmeyle birlikte insanın uçması
imkân dâhiline girmiş, başlangıç-
ta çalışmalar kişisel denemeler
şeklinde sürdürülmüş, ancak Birinci
Dünya Savaşında uçakların askeri
amaçlı kullanılmasıyla yeni bir saf-
haya geçilmiştir. Kullanan ülkelere
askeri alanda çok büyük bir üstün-
lük sağlayan uçaklar, İkinci Dünya
Savaşında da aktif bir rol üstlenmiş,
böylece uçakların özelliklerinin ge-
liştirilmesinin de yolu açılmıştır. Ya-
şanan gelişmeler, uçakların sadece
askeri alanda değil aynı zamanda
sivil taşımacılıkta da kullanılmasına
zemin hazırlamıştır. Giderek artan
talep ve olanaklar, günümüzde
ülkelerin havayolu ulaştırmasına
daha fazla yatırım yapmasını adeta
kaçınılmaz bir zorunluluk haline ge-
tirmiştir (Bakırcı, M. s. 342). Diğer
ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de
de hız, konfor, emniyet ve maliyet
bakımından havayolu ulaşımında
olumlu gelişmeler yaşanmış, bu
durum özellikle yolcu taşımasında
büyük artışları da beraberinde
getirmiştir. Nitekim 1960 yılında
713.217 olan yolcu sayısı, 1980
yılında 3.5, 1990 yılında 13.5,
2000 yılında 35, 2010 yılında 102,
2012 yılında ise 130 milyonu aş-
mıştır (TUİK İstatistik Göstergeler
1923-2011).
Son yıllarda, hızla artan bu yüksek
Havalimanlarının güvenlik sorunu
Son yıllarda, hızla artan yüksek yolcu kapasitesi, havaalanı
güvenlik kontrol noktalarından yolcuların hızlı ve kolay bir
şekilde geçebilmeleri ve beklemeye maruz kalmamaları için,
güvenlik sistemlerinin çok iyi entegre edilmesini ve sistemin
sürekli kendini yenilemesini kaçınılmaz bir zorunluluk haline
getirmiştir.
KAPAK KONUSU
ŞARK ÖZEL GÜVENLİK
38 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
43. yolcu kapasitesi, havaalanı güvenlik
kontrol noktalarından yolcuların hızlı
ve kolay bir şekilde geçebilmeleri ve
beklemeye maruz kalmamaları için,
güvenlik sistemlerinin çok iyi enteg-
re edilmesini ve sistemin sürekli
kendini yenilemesini kaçınılmaz bir
zorunluluk haline getirmiştir.
Güvenlik olgusu ve havalimanları
Güvenlik; genel olarak kişi, kurum
ya da kuruluşların dışarıdan ve/veya
içerden gelebilecek tehditlere (taciz,
sabotaj, yangın vb.) karşı aldıkları
tedbirler zincirine denir. Bu kavram,
insanoğlunun var oluşundan beri
ihtiyaç duyduğu en büyük olgulardan
birisidir. İlk dönemlerde, insanlar
için sadece can güvenliği önemliy-
ken, yerleşik hayata geçilmesiyle
birlikte farklı tehditler ve güvenlik
alanları ortaya çıkmıştır. Zamanla
bu gereksinim artmış ve artık güven-
lik, sistematik bir şekil alarak, özel
ve kamu alanlarında vazgeçilmez
unsur haline gelmiştir.
Güvenlik; kişisel olarak alınan
önlemler, sosyal devletin sorumlu-
luğu gereği yaptığı koruma ile özel
veya tüzel kişilerin kendi imkânları
dışında maddi olarak satın aldığı bir
olgu olmak üzere üç parametrede
incelenir. Güvenliğin sistemleşerek
bir kalıp haline bürünmesi zaman
geçtikçe kanunlarla desteklenen
bir şekil alarak yasal bir zemine
oturtulmuştur.
Havalimanları, sahip oldukları,
ekonomik, siyasi ve askeri özellikle-
ri nedeniyle, ülkeler için stratejik bir
öneme sahiptir. Zira havalimanında
meydana gelebilecek bir güvenlik
zafiyetinin ciddi can ve mal kay-
bına neden olabileceği gibi, aynı
zamanda, o ülkenin uluslararası
alandaki itibarını da sarsabileceği
kaçınılmaz bir gerçektir. Her gün
çok sayıda ve farklı ülke vatan-
daşlarının bir arada bulunması ve
uçakların da birer kitle imha silahı
gibi kullanılabilme riskini taşımaları
havalimanlarını, gerçekleştirile-
cek eylemin hem ulusal hem de
uluslararası arenada sansasyonel
bir olay olarak habere dönüşmesini
isteyen terörist gruplar ve diğer suç
örgütleri için birer potansiyel hedef
haline getirmektedir. Nitekim, 11
Eylül 2001 tarihindeki İkiz Kulelere
yönelik yapılan saldırıların ardından,
Amerika Birleşik Devletleri (ABD),
savunma ve güvenlik algılamasında
köklü değişikliklere gitmiştir. Devlet,
savunma alanında daha agresif bir
tutum sergileyerek, ülkeler işgal et-
miş, güvenlik alanında da daha sıkı
tedbirler uygulamaya başlamıştır.
Netice itibariyle, havalimanı kontrol
noktaları kullanılmak suretiyle ger-
çekleştirilen bu üzücü olay, başta
ABD ve Avrupa Devletleri olmak
üzere, dünya devletlerinin askeri
ve siyasi politikasında ciddi alanda
değişiklikler yaratmıştır.
Havaalanı güvenliği; yolcuları,
havaalanı çalışanlarını, uçakları ve
tesisleri kaza ve/veya art niyetli olu-
şabilecek zararlardan, bunlara karşı
işlenebilecek suçlardan korumak
için kullanılan teknik ve metotları
kapsar. Hava ulaşımının güvenliği,
“Uçuş Emniyeti (Flight Safety)”
ve “Havacılık Güvenliği (Aviation
Security)”nin en üst seviyede tesis
edilmesi ile mümkündür. Uçuş em-
niyeti, Sivil Havacılık Kurumu ve şir-
ketlerin kendi bünyelerinde aldıkları
önlemler ile sağlanırken, havacılık
güvenliğinin önemli bir bölümünü
oluşturan havaalanı güvenliği ise
ülkemizde de diğer ülkelerde olduğu
gibi, polis ve özel güvenlik birimlerin-
ce sağlanmaktadır. Buna ilave ola-
rak, ülkemizde kolluk kuvvetlerinin
görev ve yapısına ilişkin kanunlara
istinaden, Jandarma birlikleri de
kullanılmaktadır.
Hâlihazırda, ülkemizde havalimanla-
rının güvenliği; 5442 sayılı İl İdaresi
Kanunu’na, 4178 sayılı Kanun’la
eklenen Ek-1’inci madde uyarınca,
14 Ağustos 1997 tarih ve 23080
sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe konulan, “Sivil Hava Mey-
danları, Limanlar ve Sınır Kapılarında
Güvenliğin Sağlanması, Görev ve
Hizmetlerin Yürütülmesi Hakkındaki
Yönetmelik’’te belirtilen esaslar
doğrultusunda sağlanmaktadır.
Söz konusu Yönetmeliğin 21’inci
maddesinde, havaalanlarının güven-
liği ile ilgili olarak; “Kanun dışı eylem-
lere karşı, yolcuların, mürettebatın,
yer personelinin ve halkın güvenliği
için alınacak tedbirlerin, hizmetlerin
düzen içinde ve süratle yürütülmesi-
ne engel olmayacak şekilde düzen-
leneceği, alınacak güvenlik tertip ve
tedbirlerinin, Uluslararası Sivil Hava-
cılık Örgütü (ICAO) ve Avrupa Sivil Ha-
vacılık Konferansı (ECAC) tarafından
belirlenen standartlar çerçevesinde
düzenleneceği, yolcuların, bagajların,
yolcu ve beraberindeki eşyaların
kontrol ve denetiminden geçirilmesini
sağlayacak, silah, patlayıcı madde ve
uçak için tehlike arz eden madde-
lerin havaalanı sınırları içerisine ve
uçağa girişini önleyecek, caydıracak,
muhtemel saldırıyı uçağa ulaşmadan
ortaya çıkaracak tedbirlerin alınacağı,
havayoluyla, paket, yük ve kargo nak-
leden posta idareleri, kargo şirketleri
ve ilgili kuruluşların; patlayıcı madde,
silah ve uçuş güvenliğini tehlikeye
düşürecek maddelerin, eşya ve
Şubat 2014 GüvenlikYönetimi n 39
44. paketlerin uçaklara yüklenmesine
ve girmesine meydan vermeyecek
tedbirleri alacağı, havalimanlarının
güvenliğinin, Mülki İdare Amirlerinin
görev, yetki ve sorumluluğunda,
tesis edileceği” belirtilmektedir.
Bu hükümler doğrultusunda, hava-
limanlarının güvenliğini tehlikeye
düşürecek tehditlere karşı alınacak
tedbirler; dıştan içe doğru zorlaşan
birkaç güvenlik halkası oluşturula-
rak sağlanmaktadır. Kule, bakım
üniteleri, santraller, ATC seyrüsefer
yardımcı cihazları ve haberleşme
tesisleri gibi havalimanı hassas
tesislerinin korunması, tel örgüler,
duvarlar, kapanlar, bariyerler, kilit-
ler, erken uyarı ve alarm sistemleri,
ikaz levhaları ile fiziki güvenlik
önlemlerinin alınması, giriş kartı
uygulaması, nöbetçi, devriye ve
ziyaretçi sistemleri gibi koruyucu
güvenlik düzenlemeleri oluşturul-
ması, terminal ve uçak güvenliği,
arama ve kontrol noktalarında
kullanılan kapı ve el detektörleri,
X-ray cihazı, EDS sistemi, tomografi
cihazı, güvenlik kamerası ve CCTV
sistemleri, kartlı geçiş sistemleri ve
köpeklerle yolcu ve bagaj kontrolle-
rinin güvenlik teçhizatı bölümünün
tamamlanması havalimanı güvenlik
zincirinin halkalarını oluşturmaktadır
(Uzuner, A., Acıbiber Y. s. 65-70).
Sivil havacılık güvenliğinde, ulusla-
rarası kurallar gereği uçağa gidecek
yolcu, bagaj, mürettebat, catering
ve kargo malzemesinin taramadan
geçirilmesi, uçağın ise güvenli
bölgede bekletilmesi esastır.
Kısacası, sivil havacılıkta, “Hava
tarafı” (Uzuner, A., Acıbiber Y. s.
63) olarak adlandırılan bu bölgenin
sürekli arındırılmış olarak muhafaza
edilmesi önem arz etmektedir.
Sistemde, kontrollerin yapıldığı tek
yer terminal giriş kontrol noktasıdır.
Güvenlik kontrol noktasının amacı
güvenliği tehlikeye düşürebile-
cek her türlü madde, cisim veya
kişiyi tespit ederek başta terminal
güvenliği olmak üzere yolcu, uçak,
mürettebat (kaptan, hostes vb.) ve
uçağın kaçırılmasına karşı, dünyada-
ki herhangi bir devletin veya milletin
güvenliğini sağlamaktır (Küçükönal,
H., 2001). Bu açıdan hava meyda-
nında bulunan terminal binasının ve
güvenlik kontrol noktalarının önemi
çok büyüktür.
Havalimanı güvenliğinde, güvenlik
kontrol noktalarında güvenlik sistem
ve cihazları ile güvenlik personeli
bulunmaktadır. Sivil havacılıkta
önemi çok büyük olan havaalanı/
havalimanı güvenlik kontrol noktala-
rında görev alan güvenlik personeli,
güvenlik sistem ve cihazlarından
daha önemlidir. Çünkü bu sistem
ve cihazlar güvenlik personeli
tarafından yorumlanır veya bozul-
duklarında arama ve tarama işlemi
güvenlik personeli tarafından yapılır.
Yolcu arama ve taramasında özel
güvenlik personellerinin verimliliği
genel güvenliği doğrudan etkilemek-
tedir. Özel güvenlik personelinin
havalimanı güvenliğinde yaşadığı/
yaşayabileceği sorunların genel
güvenliği ve personel verimliliğini
olumsuz etkileyeceği bir gerçektir
(Küçükönal, H., 2001).
Sonuç olarak; havalimanlarının gü-
venliği için alınan tedbirler, sadece
ilgili ülkenin değil, diğer devletlerin
güvenliğini de doğrudan etkile-
mekte, askeri ve politik alanlarda
değişikliklere neden olabilmektedir.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde
de, havalimanlarının güvenliğinin
sağlanmasında özel güvenlik hiz-
metleri önemli yer tutmaktadır. Yük-
lenilen bu ağır sorumluluk ile özel
güvenlik hizmetlerine tanınan haklar
tam olarak birbirlerine tezat teşkil
edecek bir konumda bulunmaktadır.
Böylesi bir ortamda, güvenlik hiz-
metlerinin etkinliğinden bahsetmek
pek mümkün gözükmemektedir.
Hizmetin, havalimanı güvenliğine
olumsuz bir şekilde yansımama-
sı için ihtiyaç duyulan değerinin
biçilmesinin pek de zor olmaması
gerektiği düşünülmektedir.
Bilindiği gibi, 5188 sayılı Özel Güven-
lik Hizmetlerine Dair Kanun; kamu
güvenliğini tamamlayıcı mahiyetteki
özel güvenlik hizmetlerinin yerine
getirilmesine ilişkin esas ve usulleri
belirlemektedir. Makale içinde adı
geçen kanun ve yönetmelikler ince-
lendiğinde, havalimanlarının güvenliği
sorunsalında, mevzuat hükümlerinin
yeterince açık olmadığı gözlemlen-
mektedir. Özel güvenlik sektörüne ve-
rilebilecek görev ayrıntıları incelendi-
ğinde, görev yetki ve sorumlulukların
ayrıntılı olarak belirtilmesine ihtiyaç
duyulduğu ortaya çıkmaktadır.
Buna paralel olarak, özel güvenlik
hizmet sektöründe kalite kontrolü,
fiziki ortam, mevcut teçhizatla birlikte
çalışanın yeteneği, bilgisi ve görev
periyodundaki moral ve motivasyonu;
hizmet süreci içindeki verimliliğine,
hizmet hızına ve sonuç olarak kalite
yönetiminde birincil prensip olan
müşteri odaklı bir performans göste-
rilebilmesine doğrudan tesir eden bir
faktördür. Personel ücretleri yüksel-
dikçe şirketlere yapılan nitelikli perso-
nel başvuru sayısı da bununla doğru
orantılı olarak artacaktır. Nitelikli
personele verilen eğitim verimliliğe
yansıyacaktır. Görev periyodundaki
moral ve motivasyonun yükseltilebil-
mesi ise personele uygun çalışma
koşulları, sosyal imkânlar ve en
önemlisi de uygun bir statü oluştur-
maktan geçmektedir.
KAPAK KONUSU
Kaynaklar
* BAKIRCI, Muzaffer. Ulaşım Coğrafyası Açısından Türkiye’de
Havayolu Ulaşımının Tarihsel Gelişimi ve Mevcut Yapısı, Marmara
Coğrafya Dergisi Sayı: 25, Ocak 2012.
* KÜÇÜKÖNAL, Hatice. Havaalanı Güvenliği ve Sabiha Gökçen
Uluslararası Havaalanı Güvenlik Sistemi İçin Bir Model Önerisi, Ya-
yımlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, 2001.
* SAYIN, Ahmet Kenan. Havalimanı Güvenliği Alanında Özel
Güvenlik Hizmetlerinin Sorunları ve Çözüm Önerileri; Malatya Ha-
valimanı Örneği, 3. Ulusal Özel Güvenlik Sempozyumu, Gaziantep,
Mart 2013.
* TUİK İstatistik Göstergeler 1923-2011.
* UZUNER Ali, ACIBİBER Yusuf. Özel Güvenlik Teşkilatı Hava
Meydanı Güvenliği Eğitimi, Ankara, 2001.
* Sivil Hava Meydanları, Limanlar ve Sınır Kapılarında Güvenli-
ğin Sağlanması, Görev ve Hizmetlerin Yürütülmesi Hakkındaki
Yönetmelik.
* 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ve Kanunun
Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik. * http://www.yenimakale.com/
dunyada-ozel-guvenlik-olgusu-ve-olusumu.html#ixzz2qxB3iGi8.
40 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014
45.
46. Ç
oğu ülkede havaalanı
işletmecileri belirli
yasal düzenlemelere
uymak zorundadır.
Örneğin Almanya
hava güvenliği yasası, havaalanı
işletmecilerinin “...havalimanı
topraklarını, binalarını, alanlarını
ve tesislerini, gerekli yapısal,
teknik ve personel güvenliği ile
ilgili koruma önlemlerini sağ-
layacak şekilde inşa etmesini,
tasarlamasını ve de ilgili alanların
kontrolünün genel erişime açık ol-
mamasını” şart koşmaktadır. Bu,
yangın algılama ve bina tahliye
teknolojilerine ek olarak, havaa-
lanı işletmecilerinin kapsamlı bir
video gözetim sistemi ile birlikte
etkili bir kartlı geçiş kontrol ve
izinsiz giriş tespit (hırsız alarm)
Entegrasyonla gelen daha
yüksek güvenlik
Uçuş güvenliğine eskiden beri her zaman büyük önem
verilmiştir ancak 11 Eylül sonrasında havaalanı işletmecileri
ve hava yolları için gereklilikler ciddi anlamda arttı. Yolcuların,
uçuş mürettebatının ve yer personelinin emniyetini sağlamak
için, havaalanı işletmecilerinin sadece kompleks güvenlik
teknolojilerine değil, aynı zamanda entegre ve akıllı bir bina
yönetim sistemine de sahip olmaları gerekiyor.
KAPAK KONUSU
BOSCH GÜVENLİK SİSTEMLERİ - TÜRKİYE
42 n GüvenlikYönetimi Şubat 2014