Giải Phẫu Hệ Sinh Dục ĐH Y Khoa Vinh VMU

GIẢI PHẨU
HỆ SINH DỤC
TRƯỜNG ĐHYK VINH
BS. Nguyễn Quốc Đạt

MôC TI£U
1. Mô tả được vị trí, hình thể ngoài và cấu tạo
của tinh hoàn.
2. Mô tả được đặc điểm chính của đường dẫn
tinh, tuyến tiền liệt ở nam giới.
3. Mô tả cấu tạo của cơ quan sinh dục ngoài ở
nam giới (dương vật, bìu).
4. Mô tả vị trí, hình thể, liên quan của buồng
trứng, vòi tử cung, tử cung, âm đạo.
5. Mô tả được đặc điểm giải phẩu của âm hộ và
tuyến vú

I. HỆ SINH DỤC NAM II. HỆ SINH DỤC NỮ
HÖ sinh dôc

1. Tinh hoàn
2. Đường dẫn tinh,
3. Các tuyến SD phụ
4. Cơ quan SD ngoài
(Dương vật, Bìu)
I. HỆ SINH DỤC NAM

1. Tinh hoàn: Sản xuất tinh trùng và hormone sinh dục
nam Testosteron
2. Đường dẫn tinh: Lưu và dẫn tinh trùng
3. Các tuyến SD phụ: Tiết ra một chất lỏng, cùng với
tinh trùng tạo thành tinh dịch. Chất lỏng này nuôi
dưỡng tinh trùng, giúp tinh trùng di chuyển và trung
hoà môi trường acid ở NĐ nam và ÂĐ nữ
4. Dương vật: Là cơ quan giao hợp và chuyển nước
tiểu, tinh dịch ra ngoài cơ thể.
5. Bìu: Giữ nhiệt độ cho tinh hoàn, đảm bảo sự phát
sinh và tồn trữ tinh trùng
Chøc n¨ng hÖ sd nam
i. HÖ sinh dôc nam

1. Tinh hoàn
1.1. Vị trí, kích thước
- Mỗi người có 2 TH P&T nằm trong bìu
- Thường TH trái thấp và to hơn TH phải
- Dài 4,5cm, rộng 2,5cm, dày 1,5cm. Nặng 25g

MÆt ngoµi
Cùc trªn
Mµo tinh
Bê tríc
MÆt trong
1. Tinh hoµn
1.2. H×nh thÓ ngoµi:
- H×nh bÇu dôc
- 2 mÆt: trong, ngoµi
- 2 cùc: trªn, dưíi
- 2 bê: tríc, sau

Lớp áo trắng
Vách xơ
1. Tinh hoàn
1.3. Hình thể trong:
- Tinh hoàn được bọc trong lớp
tinh mạc có nguồn gốc từ phúc
mạc, phía trong được lót bởi
một lớp vỏ xơ dày, trắng, không
đàn hồi gọi là lớp áo trắng.
- Từ mặt trong của lớp áo trắng
có những vách xơ tiến sâu vào
tinh hoàn, chia tinh hoàn thành
các Tiểu thuỳ.
- Mỗi tinh hoàn có 250-400 Tiểu
thuỳ.

èng xuÊt
èng sinh tinh xo¾n
èng sinh tinh th¼ng
Líi tinh hoµn
èng mµo tinh
1. Tinh hoàn
- Mỗi tiểu thuỳ có 2-4 ống
sinh tinh xoắn, mỗi ống dài
30-150cm.
- Các ống sinh tinh xoắn nối
với ống sinh tinh thẳng và đổ
về lưới tinh hoàn ở phần sau
trên của tinh hoàn
- Từ lưới tinh hoàn có 12-15
ống xuất, dẫn tinh trùng vào
các ống mào tinh.
èng dÉn tinh

Mô kẽ
1. Tinh hoàn
- Trong tiểu thuỳ, mô liên kết
xen kẽ các ống sinh tinh gọi
là mô kẽ. ở đây có những
nhóm TB kẽ (TB leydig) tiết
ra testosteron.

Tham khảo
- Quá trình sinh tinh mất 65 - 70 ngày
- Mỗi ngày có khoảng 300 triệu tinh trùng được tạo thành.
Trong đường sinh dục nam, tinh trùng sống 72 ngày.
- Trong đường sinh dục nữ: nếu ở âm đạo sống được
khoảng 20-30 phút; trong tử cung và vòi trứng tinh trùng
có thể sống được 3-5 ngày.
- Trong môi trường ngoài cơ thể sống được 30- 60 phút
- Mỗi lần xuất tinh 2,5-5ml, với 50-150 triệu tinh trùng/ml.
(< 20 triệu/ml coi là vô sinh).

2. §êng dÉn tinh
- èng th¼ng
- Lưíi tinh hoµn
- èng xuÊt
- èng mµo tinh hoµn
- èng dÉn tinh
- èng phãng tinh
Tinh
hoàn
Mào Tinh
hoàn
Thừng
tinh
TLT
Tinh hoµn
Mµo tinh hoµn
èng dÉn tinh
èng phãng tinh
Tói tinh
TuyÕn tiÒn liÖt
TuyÕn hµnh niÖu ®¹o
NiÖu ®¹o

§Çu mµo tinh
Th©n mµo tinh
§u«i mµo tinh
2.1. Mµo tinh
- H×nh thÓ ngoµi:
Mµo tinh h×nh ch÷ C, g¾n
vµo bê sau tinh hoµn, chia 3
phÇn:
+ §Çu: chôp lªn cùc trªn TH
+ Th©n: óp lªn bê sau TH
+ §u«i: dÝnh vµo cùc díi TH

èng xuÊt
èng mµo tinh
èng dÉn tinh
2.1. Mµo tinh
- CÊu t¹o
+ c¸c èng xuÊt: èng xuÊt
cuén l¹i thµnh c¸c tiÓu thuú
ë phÇn ®Çu MT råi ®æ vµo 1
èng duy nhÊt gäi lµ èng mµo
tinh.
+ èng mµo tinh: dµi 4-6m
ch¹y ngo»n ngoÌo trong
mµo tinh vµ liªn tiÕp víi èng
dÉn tinh ë phÇn ®u«i

Mào tinh
Ống dẫn tinh
Tói tinh
2.2. èng dÉn tinh
- Giíi h¹n: Tõ mµo tinh ®Õn låi tinh (n¬i hîp víi tói
tinh ®æ vµo èng phãng tinh) dµi 30cm

§o¹n b×u
§o¹n thõng tinh
§o¹n bÑn
§o¹n chËu
2.2. èng dÉn tinh
- H×nh thÓ ngoµi: Lµ èng
h×nh trô, mµu tr¾ng,
thµnh dµy, chia lµm 4
®o¹n:
+ §o¹n b×u
+ §o¹n thõng tinh
+ §o¹n bÑn (èng bÑn)
+ §o¹n chËu
-CÊu t¹o: bëi 3 líp ¸o
+ ¸o ngoµi,
+ ¸o c¬,
+ ¸o niªm m¹c

èng phãng tinh
Tói tinh
TuyÕn tiÒn liÖt
Bãng èng
dÉn tinh
Tói tinh
èng phãng
tinh
TuyÕn tiÒn liÖt
Bµng quang
2.3. èng phãng tinh: Do èng dÉn tinh vµ èng tiÕt cña
tói tinh hîp l¹i t¹o thµnh, dµi 2cm.
- Xuyªn qua tuyÕn tiÒn liÖt
- §æ vµo niÖu ®¹o

Thõng tinh:
- Lµ èng ®i tõ b×u ®Õn lç
bÑn s©u
- CÊu t¹o: Gåm 3 líp ¸o
+ M¹c tinh ngoµi: nguån
gèc tõ c¬ chÐo ngoµi
+ C¬ b×u vµ m¹c c¬ b×u:
nguån gèc tõ c¬ chÐo
trong
+ M¹c tinh trong: nguån
gèc tõ c¬ ngang bông
M¹c tinh
trong
M¹c tinh
ngoµi
C¬ b×u vµ
m¹c c¬ b×u

Thõng tinh:
- Thµnh phÇn trong thõng tinh:
+ D©y ch»ng phóc tinh m¹c
+ èng dÉn tinh
+ C¸c m¹ch m¸u - TK tinh
hoµn
- øng dông l©m sµng
+ Th¾t èng dÉn tinh
+ Xo¾n tinh hoµn
+ Gi·n t/m thõng tinh
§M TH
vµ ®¸m rèi
TM h×nh d©y leo
èng
dÉn tinh

Xg mu
Tói tinh
TuyÕn tiÒn liÖt
TuyÕn hµnh niÖu ®¹o
NiÖu ®¹o xèp
- Tói tinh
- TuyÕn tiÒn liÖt
- TuyÕn hµnh
niÖu ®¹o (tuyÕn
Cowper)
- TuyÕn niÖu ®¹o
(tuyÕn Littre)
3. C¸c tuyÕn sinh dôc phô

Tói tinh
3.1. Tói tinh
- Dµi 5cm, n»m sau BQ, tríc trùc
trµng, díi èng dÉn tinh
-Tói tinh lµ n¬i s¶n xuÊt kho¶ng 60%
thÓ tÝch tinh dÞch.

3.2. TuyÕn tiÒn liÖt
- VÞ trÝ: N»m ë díi BQ, tríc trùc
trµng
- KÝch thíc: R 4cm x C 3cm x D
2,5cm. NÆng 15-20g
- DÞch tiÕt cña TTL chiÕm kho¶ng
20-30% thÓ tÝch tinh dÞch, dÞch
tiÕt ®æ vµo niÖu ®¹o tiÒn liÖt. TuyÕn
tiÒn liÖt

3.3. TuyÕn hµnh niÖu ®¹o
(Cowper)
- Cã 2 tuyÕn hµnh niÖu ®¹o,
to b»ng h¹t ng«, n»m trong c¬
ngang ®¸y chËu s©u, hai bªn
N§ mµng. Mçi tuyÕn cã 1 èng
tiÕt dÞch xuyªn qua hµnh
xèp, ®æ vµo N§ hµnh xèp. TuyÕn hµnh niÖu ®¹o
- DÞch tiÕt cña tuyÕn cã t¸c dông trung hoµ acid níc
tiÓu, b¶o vÖ tinh trïng vµ tiÕt ra dÞch b«I tr¬n ®Çu d-
¬ng vËt vµ niÖu ®¹o.

3.4. TuyÕn niÖu ®¹o (Littre)
-TuyÕn n»m trong líp ®Öm vµ
cã lç më vµo N§.
- Cã nhiÒu tuyÕn n»m däc N§
nhng tËp trung nhiÒu ë N§ d-
¬ng vËt
- TuyÕn tiÕt dÞch nhÇy b«i
tr¬n.

RÔ d¬ng vËt
Th©n d¬ng vËt
Quy ®Çu d¬ng vËt
Bao quy ®Çu
4. Cơ quan sinh dục ngoài
4.1. Dương vật
,D¬ng vËt có hình trụ được
chia ra thành 3 phần:
+ RÔ d¬ng vËt: N»m ë ®¸y
chËu vµ dÝnh vµo X.mu bëi
d©y ch»ng treo d¬ng vËt.
+ Th©n d¬ng vËt
+ Quy ®Çu d¬ng vËt: ®îc
bao bäc bëi bao quy ®Çu

VËt hang
VËt xèp
NiÖu ®¹o
M¹c s©u
d¬ng vËt
M¹c n«ng
d¬ng vËt Da
Hµnh
d¬ng vËt
Quy ®Çu
VËt xèp
VËt hang
Trô
d¬ng vËt
4. Cơ quan sinh dục ngoài
4.1. Dương vật
- CÊu t¹o cña d¬ng vËt
+ VËt hang (2)
 Trô d¬ng vËt
+ VËt xèp (1)
 Hµnh d¬ng vËt
 Quy ®Çu
(VH-VX có các xoang máu
tạo ra khả năng cương của
dương vật khi các xoang này
chứa đầy máu)
+ C¸c líp bäc d¬ng vËt

4.2. B×u
- Chøa tinh hoµn, trong
bìu có một vách ngăn
được cấu tạo bởi lớp cân
nông và cơ dartos chia bìu
ra làm hai khoang, mỗi bên
chứa một tinh hoàn.
Vách ngăn

Da
M¹c n«ng díi da
4.2. B×u
- CÊu t¹o
+ Da
+ Líp díi da
+ Líp c¬ b¸m da
+ M¹c n«ng díi da
+ M¹c tinh ngoµi
+ C¬ b×u vµ m¹c c¬ b×u
+ M¹c tinh trong
M¹c tinh
ngoµi
C¬ b×u vµ
m¹c c¬ b×u
M¹c tinh
trong
C¬ b¸m da

1. Buång trøng
2. Vßi tö cung
3. Tö cung
4. ¢m ®¹o
5. ¢m hé
6. C¸c tuyÕn SD n÷
7. TuyÕn vó
CÁC CƠ QUAN SD NỮ
i. HÖ sinh dôc n÷

- Buồng trứng: Tạo ra noãn và hóc môn SD nữ
(progesterrone và estrogen).
- Vòi tử cung: để chuyển dịch trứng thứ cấp và
trứng thụ tinh đến tử cung;.
- Tử cung: là nơi trứng thụ tinh làm tổ và phát triển
thành phôi và thai.
- Âm đạo: là để giao hợp
- Bộ phận sinh dục ngoài gồm gò mu và âm hộ.
- Tuyến vú cũng được liệt vào cơ quan sinh sản
nữ vì có nhiệm vụ sinh sản.
CHỨC NĂNG CÁC CƠ QUAN SD NỮ

§M chËu ngoµ
§M chËu trong
MÆt trong BT
Cùc trªn
Bê tù doCùc díi
MÆt trong
H×nh thÓ ngoµi
cña buång trøng
1. Buång trøng:
Cã 2 buång trøng
- VÞ trÝ: N»m s¸t thµnh bªn
chËu h«ng, trong hè buång
trøng (gi÷a §M chËu
trong,ngoµi)
- KÝch thíc: 3,5x2x1 cm, nÆng
4-8g
- H×nh thÓ ngoµi: H×nh h¹t thÞ
+ 2 MÆt: trong, ngoµi
+ 2 Bê: tù do, m¹c treo
+ 2 cùc: trªn, díi
Bê m¹c treo

DC réng
Vßi TC
M¹c treo BT
DC TC-BT
DC treo BT
1. Buång trøng:
- C¸c ph¬ng tiÖn gi÷ buång
trøng
+ M¹c treo BT: NÕp PM treo
BT vµo mÆt sau DC réng.
+ DC treo BT: G¾n BT vµo
thµnh bªn chËu h«ng
+ DC vßi BT: §i tõ loa vßi
trøng tíi cùc trªn BT
+ DC tö cung BT: Nèi sõng
tö cung víi cùc díi BT
Buång trøng

Nang trøng nguyªn thuû
Nang trøng chÝn
TB trøngThÓ vµng
ThÓ tr¾ng
Ii. HÖ sinh dôc n÷
1. Buång trøng:
- CÊu t¹o:
+ C¸c nang trøng nguyªn
thñy (400,000 nang trứng)
+ Nang trøng chÝn: X¶y ra
tõ tuæi dËy th×, mçi th¸ng
chÝn 1 nang.
+ TB trøng gäi lµ no·n
+ ThÓ vµng
+ ThÓ tr¾ng

2. Vßi tö cung:
- Lµ èng ®i tõ tö cung ®Õn BT,
dµi 10-12 cm, nằm ở bờ tự do
của chằng rộng, ®êng kÝnh
kh«ng ®Òu nhau, mét ®Çu më
vµo æ bông, mét ®Çu th«ng víi
tö cung.

Lç bông
PhÔu vßi
Bãng vßi
Eo vßi
Tua vßi
PhÔu vßi
Bãng vßi
Eo vßi
PhÇn tö cung
Tua vßi
2. Vßi tö cung:
- Ph©n ®o¹n
+ §o¹n thµnh: n»m trong
thµnh tö cung, dµi 1 cm
+ §o¹n eo: Lµ chç hÑp nhÊt
cña vßi TC
+ §o¹n bãng: Lµ chç réng vµ
dµi nhÊt cña vßi TC
+ §o¹n phÔu (loa vßi): cã 10-
12 tua, trong ®ã cã 1 tua dµi
nhÊt dÝnh vµo d©y ch»ng Vßi-
BT (tua Richard)

Tö cung
Trùc trµng
Bµng quang¢m ®¹o
3. Tö cung
- VÞ trÝ vµ liªn quan: TC
n»m gi÷a chËu h«ng bÐ,
sau bµng quang, tríc trùc
trµng, díi ruét non, trªn ©m
®¹o

3. Tö cung
+ TC h×nh nãn côt, dÐt-réng
ë trªn, trßn-hÑp ë dưíi,
+ Tư thế bình thường của cổ
tử cung là tư thế gập ra trước
(trục của thân và trục của cổ
tạo một góc 1200 mở ra
trước) và ngã ra trước (trục
của thân tạo với trục âm đạo
một góc 900 mở ra trước)

3. Tö cung
+ TC chia 3 phÇn:
Th©n TC: cã sừng TC, là nơi
th«ng vßi trứng và là nơi b¸m
của d©y chằng trßn và d©y
chằng TC-BT. Th©n tử cung dài
4 cm, rộng 4,5 cm
Eo TC: Lµ phÇn th¾t nhá
gi÷a th©n vµ cæ TC, dµi 0,5cm
Cæ TC: dµi 2,5cm, cã 2
phÇn (Trªn ¢§ vµ trong ¢§)
Th©n tö cung
Eo
Cæ TC
PhÇn trªn ¢§
PhÇn ¢§
¢m ®¹o

- H×nh thÓ trong
+ Buång TC
+ èng cæ TC
+ Lç TC
- CÊu t¹o cña tö cung
+ Líp thanh m¹c (phóc
m¹c)
+ Líp c¬:
 Däc
 Rèi
 Vßng
+ Niªm m¹c
Buång tö cung
èng cæ TC
Lç TC
C¬ tö cung
Niªm m¹c
tö cung
Thanh m¹c

DC trßn
DC réng
DC TC-cïng
Tö cung
Bµng quang
Trùc trµng
- C¸c ph¬ng tiÖn gi÷ TC
+ DC réng: lµ nÕp phóc
m¹c phñ mÆt tríc vµ
mÆt sau TC kÐo dµi tíi
thµnh bªn chËu h«ng.
+ DC trßn: §i tõ sõng TC
chui qua èng bÑn tíi mu
vµ m«i lín.
+ DC TC-cïng: DÝnh TC
vµo X.cïng
+ DC ngang cæ TC: N»m
2 bªn cæ TC, bờ trên có
đ/m TC đi đến cổ TC
+ DC Mu - Cổ TC
D©y ch»ng
ngang CTC

Thµnh tríc
Thµnh sau
Bµng quang
NiÖu ®¹o
Trùc trµng
4. ¢m ®¹o
- Lµ èng c¬ m¹c ®µn håi,
®i tõ CTC ®Õn ¢H, dµi
8cm
- VÞ trÝ, liªn quan:
+ Thµnh tríc: n»m sau
BQ vµ niÖu ®¹o
+ Thµnh sau: Tríc tói
cïng Doglas, trùc trµng.
+ §Çu trªn: B¸m vµo cæ
TC, t¹o c¸c tói cïng: tríc-
sau-bªn+ §Çu díi: më vµo tiÒn ®×nh ¢§, gọi là lỗ ÂĐ, tại đây có
màng trinh (vành niêm mạc nhiều mạch máu, ở giữa có lỗ)

D¹ng vßng D¹ng v¸ch D¹ng sµng §· r¸ch
C¸c d¹ng mµng trinh

M«i lín
M«i bÐ
Gß mu
Mµng trinh
(®· r¸ch)
Lç niÖu ®¹o ngoµi
Lç ©m ®¹o
Bao ©m vËt
5. ¢m hé (Bộ phận SD ngoài)
- Gß mu:
- M«i lín
- M«i bÐ
- Bao ©m vËt
- TiÒn ®×nh ©m ®¹o
+ Lç niÖu ®¹o ngoµi
+ Lç ©m ®¹o
 Mµng trinh

Gß mu
5. ¢m hé (Bộ phận SD ngoài)
5.1- Gß mu:
- Chỗ gồ lên ở trước trên âm vật,
- Gồm một lớp mỡ dày phủ bởi da và lông mu

Môi lớn
5. ¢m hé
5.2- Môi lớn:
-Là hai mép da chạy từ gò
mu ra sau và xuống dưới.
- Cấu tạo bởi mô mỡ, tuyến
bả, tuyến mồ hôi, da và có
lông che phủ.
- Môi lớn tương tự như bìu ở
nam giới
- Hai môi lớn giới hạn nên khe âm hộ

Môi bé
5. Âm hộ
5.3- Môi bé:
- Là hai nếp da mỏng, nằm
bên trong môi lớn.
- Phía trước nối với nhau
thành một nếp bọc âm vật
gọi là mũ âm vật.,
- Phía sau nối thành một nếp
niêm mạc nàm ngang gọi là
hãm mỗi âm hộ
- Môi bé không có lông, mỡ và tuyến mồ hôi, nhưng
lại có tuyến bả.
- Môi bé tương tự như vật xốp ở nam giới

Âm vật
5. ¢m hé
5.4- Âm vật:
- Là tạng cương, nằm ở góc
trước của hai môi bé.
- Mũ âm vật: Là bao da, nơi
gặp nhau của hai môi bé, che
phía trên quy đầu âm vật
- Quy đầu: phần không được
da che phủ, nằm dưới mũ
âm vật.
- Âm vật tương tự như qui đầu dương vật, có thể
cương lên dưới sự kích thích sinh dục.

5. ¢m hé
5.5- Tiền đình âm đạo:
- Vùng giữa hai môi bé, trước màng trinh, trong đó có:
+ Lỗ niệu đạo ngoài
+ Lỗ âm đạo
+ Chỗ đổ của các tuyến SD
M«i bÐ
Mµng trinh
(®· r¸ch)
Lç niÖu ®¹o ngoµi
Lç ©m ®¹o

VËt hang
Quy ®Çu
©m vËt
Hµnh tiÒn ®×nh
Lç niÖu
®¹o ngoµi
¢m ®¹o
5. ¢m hé
5.6- Hành tiền đình:
- là hai khối tạng
cương dài, nằm sâu
dưới môi bé.
- Trong khi giao hợp,
hành tiền đình căng
lên, làm hẹp ÂĐ, và
ép chặt dương vật.
- Tương tự như vật
xốp và hành xốp của
nam giới

TuyÕn Bartholin
Lç niÖu
®¹o ngoµi
¢m ®¹o
6. C¸c tuyÕn tiÕt
- 2 TuyÕn hµnh tiÒn
®×nh lín (Bartholin)
n»m 2 bªn lç ¢§
- 2 tuyÕn Sken n»m díi
©m vËt, hai bªn lç niÖu
®¹o

7. TuyÕn vó
-Tuyến vú là các tuyến mồ hôi được biệt hoá, tiết ra
sữa, nằm trên cơ ngực lớn và cơ răng trước, dính
bằng mạc sâu là một tổ chức liên kết chắc chắn.
- Mỗi vú có một chỗ nhô
lên, đậm màu, gọi là núḿ
vú, trên đó có nhiều lỗ nhỏ
của ống tiết sữa.
- Xung quanh nhú vú là
quầng vú, là một vòng da
sẩm màu, có nhiều nốt nhỏ.
Phía dưới là các tuyến
nhờn Motgomery.

Nóm vó
QuÇng vó
M« tuyÕn s÷a
èng tiÕt
M« mì
7. TuyÕn vó
- CÊu t¹o
+ Da, lớp mỡ dưới da
+ Các thùy tuyến vú có15-
20 thuú, ngăn cách nhau
bởi mô mỡ
+ Mỗi thuỳ của tuyến vú lại gồm nhiều tiểu thuỳ, là những
tuyến tiết sữa hình chùm,
+ Mỗi tuyến có một ống tiết chạy hướng về núm vú.

Giải Phẫu Hệ Sinh Dục ĐH Y Khoa Vinh VMU

Giải Phẫu Hệ Sinh Dục ĐH Y Khoa Vinh VMU

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Giải Phẫu Hệ Sinh Dục ĐH Y Khoa Vinh VMU

Similar to Giải Phẫu Hệ Sinh Dục ĐH Y Khoa Vinh VMU (20)

More from TBFTTH

More from TBFTTH (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (11)

Giải Phẫu Hệ Sinh Dục ĐH Y Khoa Vinh VMU