Nga të gjitha të dhënat biografike për Franc Kafkën me rëndësi është të dëgjohet "Letra babait", që kurrë nuk e kishte guximin t'ia dërgojë, apo së paku t'ia lexojë!!
Franc Kafka - Jeta dhe veprat - Mujasera Aliu, prof.
1. Franc Kafka
“Nga një pikë e caktuar e lëvizjes
përpara nuk ka më kthim prapa.
Kjo është pika e cila duhet arritur.”
Mujasera Aliu, prof.
2. Të dhënat biografike për Franc Kafkën
• Franc Kafka lindi më vitin 1883 në Pragë të Çekisë në një
familje çifuto-çeke. Fjalën kryesore në familje e kishte babai i tij,
që ishte një despot në plotëkuptimin e fjalës. Ushtronte një
dominim të tillë deri në atë nivel, që nëse dikush tregonte
padëgjueshmëri, ai rëndë e ndëshkonte. Pikërisht në atë
atmosferë despotike rritej Franc Kafka.
• Çfarë pasojash mund të lë një atmosferë e tillë familjare në
personalitetin e Kafkës?!
• Një pasiguri dhe inferioritet.
• Franci edhe pse fëmijërinë e kaloi nën despotizmin e babait, së
bashku me nënën dhe tri motrat e tij, nuk e la pa e evidentuar,
pa e shkruar. Pikërisht është “Letër babait” – 1919, por kurrë
nuk guxoi që t’ia dërgojë.
3. Franc Kafka studimet i fillon në moshën 18-të vjeçare – 1901 –
Gjuhën gjermane dhe njëkohësisht i ndjek edhe studimet e
Drejtësisë, ashtu që më vitin 1906 diplomoi duke marrë titullin
doktor në drejtësi.
• Pas diplomimit punësohet si nëpunës në Entin e Sigurimit.
Zyrat kanë qenë pjesë të pandara të jetës së tij. Pra, nga viti
1908 e deri më vitin 1922, punoi pa pushuar, mirëpo sëmundja
e TBC e shkatërroi, ashtu që pushohet nga puna. Sëmundja e
ka munduar që nga viti 1917, mirëpo krahas punës që e ka
punuar, ai do të merret edhe me shkrime letrare.
• Shkrimet e para në prozë do t’i fillojë më vitin 1906. Edhe pse
ishte mjeshtër i prozës gjermane, ai asnjëherë nuk ka menduar
seriozisht të merret me shkrime.
• Duke filluar nga viti 1909 ai vazhdimisht do të shkruaj dhe kohë
pas kohe boton punime të veçanta në prozë.
4. 1912 boton fragmente të tregimit “Përshkrimi i një mbeteje”, 1913
boton librin e tij të parë “Soditje”, kurse më vitin 1919 nga shtypi
del përmbledhja me tregime “Mjeku i fshatit”. Për fat të keq libri
nuk pritet mirë nga kritika letrare.
Para se të ndërrojë jetë, 1924 e boton veprën “Artisti i agjërimit”,
kurse romanet e tij, “Procesi”, Kështjella”, Metamorfoza” do të
botohen pas ndërrimit të jetës. Ndër veprat tjera që gjithashtu
do të botohen janë edhe “Amerika” – roman i pambaruar – si
dhe vepra “Ditari”.
Autori ndërron jetë më vitin 1924 në moshën 41- vjeçare në një
sanatorium jo larg Vjenës.
Franc Kafka i takonte drejtimit letrar – ekspresionizmit dhe mbi të
gjitha më e rëndësishmja është se atij i takon merita më e
madhe, që ka krijuar ditarë tronditës, për besimin e humbur të
njeriut në njerinë.
5. Ekspresionizmi është drejtim letrar që paraqitet në letërsinë
bashkëkohore botërore, në fillim të shek. XX, në Gjermani.
Përndryshe, sipas ekspresionistëve nuk duhet nënshtruar rrethit
që na rrethon, pamjes së jashtme të gjërave dhe vlerave të
paqëndrueshme, duhet luftuar për një moral të ri, kundër
harmonisë së rrejshme dhe kundër idealit qytetar të bukurisë së
rrejshme.
Duhet shprehur gjithçka që shihet në realitetin jetësor, që
përjetohet nga shpirti dhe zemra e njeriut
Në vazhdim dy linqe “Letër babait”, interpretim në gjuhën shqipe
dhe në gjuhën gjermane.
https://www.youtube.com/watch?v=cpM9mRvgyZ8
https://www.youtube.com/watch?v=1SEgVnLgAQ8