การสนทนากลุ่ม

1. การสนทนากลุ่ม ( Focus group)

2. การสนทนากลุ่ม ( Focus group) หมายถึง การเก็บรวบรวม
ข้อมูลจากการสนทนาของผู้ให้ข้อมูล ซึ่งเป็นบุคคลที่สามารถให้
คาตอบในประเด็นที่ต้องการศึกษาได้ โดยจัดให้มีกลุ่มสนทนา
ประมาณ 6-12 คน ซึ่งกลุ่มที่จะมีลักษณะโต้ตอบโต้แย้งกันดีที่สุด
คือ 7-8 คน และจะต้องมีผู้ดาเนินการสนทนา (Moderator) เป็น
ผู้คอยจุดประเด็นในการสนทนา เพื่อชักจูงให้กลุ่มเกิดแนวคิดและ
แสดงความคิดเห็นต่อประเด็นหรือแนวทางการสนทนาอย่าง
กว้างขวางละเอียดลึกซึ้ง

3. การสนทนากลุ่ม (Focus Group) เป็นการสัมภาษณ์แบบ
เจาะลึก (Depth Interview)แบบหนึ่ง เป็นการสัมภาษณ์และ
สนทนาแบบเจาะประเด็นด้วยการเชิญผู้ร่วมสนทนามารวม
เป็นกลุ่มอย่างเจาะจง ตามคุณสมบัติที่นักวิจัยกาหนด แล้ว
เปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมสนทนา โต้ตอบ ถกปัญหา อภิปราย
ร่วมกัน แลกเปลี่ยนทัศนะกันอย่างกว้างขวางในประเด็นต่างๆ
โดยมีจุดมุ่งหมายเฉพาะเจาะจง เพื่อที่จะหาข้อมูลที่ถูกต้อง
ตรงประเด็นสาหรับตอบคาถามวิจัยเรื่องใดเรื่อหนึ่ง
โดยเฉพาะ

4. วิธีเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการจัดให้คนที่เลือกจาก
ประชากรที่ต้องการศึกษาจานวนไม่มากนักมาร่วมวง
สนทนากัน เพื่ออภิปรายพูดคุยกัน โดยมุ่งประเด็นการ
สนทนาไปยังเรื่องที่สนใจศึกษาในการจัดการสนทนากลุ่ม
อย่างเป็นระบบ อาจเลือกผู้เข้าร่วมสนทนากลุ่มจานวน 7-
12 คน ที่มีลักษณะบางประชากร สังคม เศรษฐกิจ และ
วัฒนธรรมที่คล้ายคลึงกัน ระหว่างพูดคุย มีพิธีกรเป็นผู้
ดาเนินรายการ มีผู้จดบันทึกเป็นผู้จดย่อเนื้อหาการสนทนา
และมีเทปบันทึกเสียงบันทึกรายละเอียดของการพูดคุย
เมื่อเสร็จสิ้นการสนทนา ผู้บันทึกจะถอดรายละเอียดจาก
เทปที่บันทึกไว้ เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการวิเคราะห์ต่อไป

5. ลักษณะสาคัญของการสนทนากลุ่ม คือ ต้องกาหนดวัตถุประสงค์
เฉพาะ ขนาดสมาชิกที่เหมาะสมคือ 6-12 คน ที่ไม่รู้จักมาก่อน เลือก
มาเพราะมีคุณสมบัติที่เหมาะกับประเด็นสนทนา กลุ่มผู้ให้สัมภาษณ์
กาหนดไว้ล่วงหน้า ว่าใคร สัมภาษณ์ประเด็นอะไร
หัวใจสาคัญของการสนทนากลุ่มคือ
• ผู้ดาเนินการสนทนา (Moderator)
• ผู้จดบันทึก (Note taker)
• เอกพันธ์ (Homogeneous members) ลักษณะคล้ายคลึงกันของ
สมาชิกผู้เข้าร่วมสนทนา อาทิ เพศ เชื้อชาติ อายุ อาชีพ
สถานะภาพสมรส
• เลือกตัวอย่างที่มีคุณลักษณะคล้ายคลึงกัน (Homogeneous
Sample) เข้ามาร่วมดาเนินการสนทนากลุ่ม เพื่ออภิปราย
แลกเปลี่ยนประสบการณ์ร่วมกันในประเด็นการวิจัยเรื่องใดเรื่อง
หนึ่งเป็นการเฉพาะ

6. ลักษณะสาคัญของการสนทนากลุ่ม คือ ต้องกาหนดวัตถุประสงค์
เฉพาะ ขนาดสมาชิกที่เหมาะสมคือ 6-12 คน ที่ไม่รู้จักมาก่อน เลือก
มาเพราะมีคุณสมบัติที่เหมาะกับประเด็นสนทนา กลุ่มผู้ให้สัมภาษณ์
กาหนดไว้ล่วงหน้า ว่าใคร สัมภาษณ์ประเด็นอะไร (ต่อ)
หัวใจสาคัญของการสนทนากลุ่มคือ
• กลุ่มตัวอย่างที่มีคุณลักษณะแตกต่างกัน (Heterogeneous
Sample) ให้จัดแยกกลุ่มในการดาเนินการสนทน
• แต่ละหัวข้อคาถามควรถามอย่างน้อย 2 กลุ่ม (At least two
group for each type of respondent interviewed)
• ข้อมูลควรวิเคราะห์โดยกลุ่ม (Data should be analyzed by
group)

7. องค์ประกอบในการจัดสนทนากลุ่ม
• ผู้ดาเนินการสนทนา (Moderator / Researcher)
• ผู้จดบันทึก (Note Taker) ทาแผนผังเลขที่นั่ง จดเฉพาะ
คาต้นๆ ของผู้สนทนา
• สถานที่ (Location)
• อุปกรณ์ (Instrument – tape recorder)
• ระยะเวลา (Duration) ไม่ควรเกิน 3 ชั่วโมง
• แนวคาถาม มีแนวคาถามในการสนทนาที่ผ่านการคิด
กลั่นกรอง และตรวจสอบมาแล้ว

8. ประโยชนของการจัดการสนทนากลุ่ม
1. ใช้ในการศึกษาความคิดเห็น ทัศนคติ ความรู้สึก การรับรู้
ความเชื่อ และพฤติกรรม
2. ใช้ในการกาหนดสมมติฐานใหม่ๆ
3. ใช้ในการกาหนดคาถามต่างๆที่ใช้ในแบบสอบถาม
4. ใช้ค้นหาคาตอบที่ยังคลุมเครือ หรือยังไม่แน่ชัดของการ
วิจัยแบบสารวจ เพื่อช่วยให้งานวิจัยสมบูรณ์ยิ่งขึ้น
5. ใช้ในการประเมินผลทางด้านธุรกิจ