Verandering in cultuur is een lastig onderwerp binnen de zorg in Nederland. De verschillende teams binnen zorginstelling maken dit niet makkelijk. Lean Six Sigma kan een handig hulpmiddel zijn om inzet te krijgen in de verschillende (zorg) processen waardoor een cultuurverandering mogelijk kan worden.
MEE Gelderse Poort - Samenwerken met ervaringsdeskundigenMEE Gelderse Poort
Ervaringsdeskundigen zijn belangrijke schakel voor cliënt.
STIP GGz Arnhem is het steunpunt voor de (O)GGz en werkt tussen formele en informele zorg. MEE Gelderse Poort is verantwoordelijk voor de coördinatie.
STIP is een bijzonder steunpunt omdat er mensen werken die de eigen ervaring als (O)GGZ cliënt met scholing/training ontwikkeld hebben tot ervaringsdeskundigheid.
Het Medisch Centrum Haaglanden bouwt aan een
nieuw beddenhuis voor MCH Antoniushove. Daar
wordt onder meer de geconcentreerde zorg van het
oncologisch centrum van de Coöperatie geboden,
een samenwerking met twee andere ziekenhuizen.
Jurriën van Zutphen, Manager Facilitair Bedrijf
van het MCH, beantwoordt een aantal prangende
vragen.
Interessante trends in flexibilisering in de gezondheidszorg. Zorgorganisaties, een hoogleraar Interim Manegement en TNO aan het woord.
www.inzetbaar.nl
Verandering in cultuur is een lastig onderwerp binnen de zorg in Nederland. De verschillende teams binnen zorginstelling maken dit niet makkelijk. Lean Six Sigma kan een handig hulpmiddel zijn om inzet te krijgen in de verschillende (zorg) processen waardoor een cultuurverandering mogelijk kan worden.
MEE Gelderse Poort - Samenwerken met ervaringsdeskundigenMEE Gelderse Poort
Ervaringsdeskundigen zijn belangrijke schakel voor cliënt.
STIP GGz Arnhem is het steunpunt voor de (O)GGz en werkt tussen formele en informele zorg. MEE Gelderse Poort is verantwoordelijk voor de coördinatie.
STIP is een bijzonder steunpunt omdat er mensen werken die de eigen ervaring als (O)GGZ cliënt met scholing/training ontwikkeld hebben tot ervaringsdeskundigheid.
Het Medisch Centrum Haaglanden bouwt aan een
nieuw beddenhuis voor MCH Antoniushove. Daar
wordt onder meer de geconcentreerde zorg van het
oncologisch centrum van de Coöperatie geboden,
een samenwerking met twee andere ziekenhuizen.
Jurriën van Zutphen, Manager Facilitair Bedrijf
van het MCH, beantwoordt een aantal prangende
vragen.
Interessante trends in flexibilisering in de gezondheidszorg. Zorgorganisaties, een hoogleraar Interim Manegement en TNO aan het woord.
www.inzetbaar.nl
Budgetten staan onder druk terwijl de vergrijzing toeneemt, de kosten stijgen en patiënten steeds mondiger en kwaliteitsbewuster worden. Zorginstellingen staan voor de uitdaging om deze veranderingen een plaats te geven in de bedrijfsvoering en tegelijkertijd de kwaliteit van de geleverde zorg te verbeteren en goede medewerkers te vinden en te behouden. In de onlangs uitgebrachte leaflet ‘Rendementsverbetering in de zorg’ kunnen zorginstellingen daar meer over lezen.
Meer weten? Neem dan contact op met de BDO Branchegroep Zorg via telefoonnummer 088- 236 48 03 of via zorg@bdo.nl.
Whitepaper van Present Media waarin wordt toegelicht dat het denken vanuit de
behoeften van patiënten een oplossing biedt voor de bedrijfskundige uitdagingen van
ziekenhuizen. In deze whitepaper wordt een patiëntcyclus geïntroduceerd, aan de hand
waarvan duidelijk wordt gemaakt welke rol online middelen kunnen vervullen bij het
behalen van de organisatiedoelen.
Digitalisering is de verandering van informatie, communicatie en diensten naar een digitale vorm. Digitalisering heeft zowel betrekking op de informatie zelf, op de bijbehorende procedures, op de processen en de vaardigheden, dienstverlening, houding en gedrag van zorgverleners én patiënten. Digitalisering gaat dus veel verder dan technologie, digitalisering gaat ook over het effect die de verandering heeft op ons als mensen, onze organisaties en werkprocessen, en onze samenleving.
De langdurige zorg beproefd op het vermogen van aanpassing en vernieuwingErik Schensema RQIM
In een ouderenzorginstellingen in Apeldoorn heeft er in 2015 een omslag plaats gevonden in de wijze van sturing en organiseren. Anticiperend op de maatschappelijke ontwikkelingen en met een kritisch oog op de kwaliteit van zorg en dienstverlening wordt er meer gewerkt naar zelforganisatie en eigen regie. Georganiseerd in een geïntegreerd aanbod in stadsdeelgebieden zal er meer op maat en op vraag van ouderen professionele ondersteuning geboden worden in samenwerking met ketelpartners, vrijwiligers en professionals. Een mooi en uniek proces wat naast een theoretische en pragmatische aanpak ook een wetenschappelijke onderbouwing kent. Zie hier de eerste resultaten een vervolg van de huidige status wordt spoedig naar buiten gebracht.
Canon heeft een lange historie in de gezondheidszorg. Al in 1940 werd de cameratechniek gekoppeld aan röntgendiagnostiek. Vandaag de dag is Canon met haar imaging oplossingen een grote speler in zowel de diagnostiek als in het management van documenten en administratie in
de zorg. Canon zet haar specifieke kennis van de zorgprocessen in om zorginstellingen te helpen
hun doelen te bereiken. Ketenintegratie en transformatie zijn de belangrijkste pijlers van de marktbenadering. De zorg is een speerpunt voor Canon omdat juist in dit segment de verregaande integratie van imaging en digitale technologie grote mogelijkheden biedt tot een betere
diagnostiek en zorg voor de patiënt, naast substantiële kostenbesparing. Canon wil hier met specifieke oplossingen en diensten een leidende rol in spelen en een groot gedeelte van het R&D budget is dan ook gericht op specifieke innovaties voor de zorg.
Presentatie over de pilot populatiemanagement van de gemeente Enschede en Menzis. Gehouden door Tjalling de Vries (Gemeente Enschede) en Olivier van Noort (Menzis) op het congres (Gezondheids)werk in uitvoering op 15 november 2017.
Budgetten staan onder druk terwijl de vergrijzing toeneemt, de kosten stijgen en patiënten steeds mondiger en kwaliteitsbewuster worden. Zorginstellingen staan voor de uitdaging om deze veranderingen een plaats te geven in de bedrijfsvoering en tegelijkertijd de kwaliteit van de geleverde zorg te verbeteren en goede medewerkers te vinden en te behouden. In de onlangs uitgebrachte leaflet ‘Rendementsverbetering in de zorg’ kunnen zorginstellingen daar meer over lezen.
Meer weten? Neem dan contact op met de BDO Branchegroep Zorg via telefoonnummer 088- 236 48 03 of via zorg@bdo.nl.
Whitepaper van Present Media waarin wordt toegelicht dat het denken vanuit de
behoeften van patiënten een oplossing biedt voor de bedrijfskundige uitdagingen van
ziekenhuizen. In deze whitepaper wordt een patiëntcyclus geïntroduceerd, aan de hand
waarvan duidelijk wordt gemaakt welke rol online middelen kunnen vervullen bij het
behalen van de organisatiedoelen.
Digitalisering is de verandering van informatie, communicatie en diensten naar een digitale vorm. Digitalisering heeft zowel betrekking op de informatie zelf, op de bijbehorende procedures, op de processen en de vaardigheden, dienstverlening, houding en gedrag van zorgverleners én patiënten. Digitalisering gaat dus veel verder dan technologie, digitalisering gaat ook over het effect die de verandering heeft op ons als mensen, onze organisaties en werkprocessen, en onze samenleving.
De langdurige zorg beproefd op het vermogen van aanpassing en vernieuwingErik Schensema RQIM
In een ouderenzorginstellingen in Apeldoorn heeft er in 2015 een omslag plaats gevonden in de wijze van sturing en organiseren. Anticiperend op de maatschappelijke ontwikkelingen en met een kritisch oog op de kwaliteit van zorg en dienstverlening wordt er meer gewerkt naar zelforganisatie en eigen regie. Georganiseerd in een geïntegreerd aanbod in stadsdeelgebieden zal er meer op maat en op vraag van ouderen professionele ondersteuning geboden worden in samenwerking met ketelpartners, vrijwiligers en professionals. Een mooi en uniek proces wat naast een theoretische en pragmatische aanpak ook een wetenschappelijke onderbouwing kent. Zie hier de eerste resultaten een vervolg van de huidige status wordt spoedig naar buiten gebracht.
Canon heeft een lange historie in de gezondheidszorg. Al in 1940 werd de cameratechniek gekoppeld aan röntgendiagnostiek. Vandaag de dag is Canon met haar imaging oplossingen een grote speler in zowel de diagnostiek als in het management van documenten en administratie in
de zorg. Canon zet haar specifieke kennis van de zorgprocessen in om zorginstellingen te helpen
hun doelen te bereiken. Ketenintegratie en transformatie zijn de belangrijkste pijlers van de marktbenadering. De zorg is een speerpunt voor Canon omdat juist in dit segment de verregaande integratie van imaging en digitale technologie grote mogelijkheden biedt tot een betere
diagnostiek en zorg voor de patiënt, naast substantiële kostenbesparing. Canon wil hier met specifieke oplossingen en diensten een leidende rol in spelen en een groot gedeelte van het R&D budget is dan ook gericht op specifieke innovaties voor de zorg.
Presentatie over de pilot populatiemanagement van de gemeente Enschede en Menzis. Gehouden door Tjalling de Vries (Gemeente Enschede) en Olivier van Noort (Menzis) op het congres (Gezondheids)werk in uitvoering op 15 november 2017.
Presentatie gegeven door Dr. Guy Schulpen, medisch directeur Zorg in Ontwikkeling (ZIO), op het KNMG Limburg symposium 'Toekomst van de Zorg' op 17 mei 2018.
1. Sector
De zorgsector is de afgelopen jaren aan een ingrijpende verandering onderhevig geweest. De komst van
marktwerking, het ontstaan van grotere zorginstellingen met meerdere vestigingen en het persoonsgebon-
den budget hebben geresulteerd in een strakkere verdeling van de mensuren. Dit vergde vergaande aanpas-
singen van zorgverleners, die niet gevrijwaard bleven van hindernissen.
Onderzoek naar multidisciplinair overleg binnen de verpleeghuiszorg
Zorg voor communicatie
Foto Provinciale Hogeschool Limburg
De zorg is een belangrijke en omvangrijke vaker actief op meerdere locaties, hetgeen overvol te zitten en persoonlijke zorg komt
sector binnen de Nederlandse samenle- het overleg bemoeilijkt. Juist de fysieke steeds meer in het gedrang. Om de juiste
ving. Mede in het licht van de voortschrij- afstand tussen de betreffende zorglocaties zorg te kunnen bieden, moeten disciplines
dende vergrijzing is het essentieel dat de geeft de noodzaak tot overleg in. onderling doelmatig overleggen. Dit zoge-
zorg op de meest efficiënte en effectieve heten multidisciplinair overleg (mdo) is
manier wordt geleverd. Steeds meer gaan Fysieke afstand van groot belang en vindt frequent plaats.
verpleeghuizen in grotere netwerken sa- Niet alleen het werken op meerdere loca- Er zijn echter verschillende problemen
menwerken en dit brengt gevolgen met ties zorgt voor problemen, ook de veran- rondom het mdo, die betrekking hebben op
zich mee op het vlak van coördinatie. Bin- deringen doorgevoerd vanuit de overheid de communicatievormen tussen medewer-
nen verpleeghuizen vindt veel multidisci- zorgen voor toegenomen complexiteit. Ter- kers die zich op fysieke afstand van elkaar
plinaire samenwerking plaats en hiervoor wijl gekort wordt op menskracht en uren, bevinden. De Algemene Wet Bijzondere
is overleg noodzakelijk. Door veranderin- moet het niveau van de zorg op peil blijven. Ziektekosten (AWBZ) is in Nederland een
gen zijn de verschillende disciplines steeds Door de vergrijzing komen verpleeghuizen verplichte, collectieve ziektekostenverzeke-
36 NR 261 - 2011 WEEKBLAD FACILITAIR
2. Sector
ring voor niet individueel verzekerbare risi- meerdere huizen leidde ertoe dat het mul- moet worden besteed aan procesgerichte
co’s. Verzekerd voor de AWBZ zijn ingeze- tidisciplinair overleg op losse schroeven communicatie. De communicatiemiddelen
tenen van Nederland en niet-ingezetenen kwam te staan. Voor het onderzoek waarop op zichzelf vormen niet het grootste knel-
van Nederland die bepaalde inkomsten in dit artikel betrekking heeft zijn interviews punt; de manier waarop er van deze mid-
Nederland genieten. De AWBZ is één van gehouden met medewerkers van verschil- delen gebruik wordt gemaakt daarentegen
de zogenoemde volksverzekeringen. Op lende disciplines bij twee zorgorganisaties. wel. Communicatiemiddelen dragen er
grond van deze wet kan men bijzondere Uit de gesprekken bleek dat men aan de in belangrijke mate toe bij dat kwalitatief
ziektekosten, zoals kosten van langdurige ene kant bereid is om mee te gaan met de hoogwaardige zorg voor de cliënt kan wor-
opname in ziekenhuis of inrichting, ver- veranderingen, maar dat men tegelijkertijd den geboden. Het onderzoek heeft echter
goed krijgen, die niet worden vergoed door graag veel bij het uitgewezen dat op
de zorgverzekering. Tot april 2003 hadden
cliënten van de AWBZ voornamelijk van
doen met zorg in natura. Indien zij geïn-
diceerd waren en zorg kregen gebeurde dit
zonder dat zij geconfronteerd werden met
de bijbehorende kosten.
Bij de indicatiestelling wordt voortaan vast-
gesteld aan welke functie iemand behoefte
heeft, en hoeveel daarvan nodig is. De ver-
zekerde kan vervolgens kiezen tussen een
persoonsgebonden budget (pgb) of zorg in
natura. Bij het pgb krijgt de cliënt zelf de
beschikking over een vastgesteld budget
dat rechtstreeks aan diegene wordt overge-
maakt en dat de zorgvrager kan besteden
om de benodigde zorg in te kopen. Op deze
manier kunnen bijvoorbeeld ouderen veel
zelf regelen, zodat men niet afhankelijk is
van zorginstellingen. Deze aanpassingen
hebben onder meer geresulteerd in een
toename van de extramuralisering binnen
de verpleeghuiszorg. Extramuralisering is
het streven om buiten de muren van een
instelling gelijkwaardige zorg te bieden,
bijvoorbeeld in de eigen woning. Hierdoor
ontstaat echter een situatie waarin disci-
plines steeds meer moeten reizen tussen
verschillende locaties. Deze spreiding heeft
niet alleen gevolgen voor het overleg tussen (vertr)ou(w)de wil laten en zich niet te veel dit moment, als gevolg van de vele veran-
de verschillende betrokken disciplines; ook aanpassen. Deze ambiguïteit heeft onder deringen binnen de verpleeghuiszorg van
facilitaire aspecten zoals logistiek en be- meer tot gevolg gehad dat het multidisci- de afgelopen jaren, de communicatiemid-
voorrading zijn lastiger aan te sturen. plinair overleg niet langer doelmatig werd delen niet op de juiste manier worden in-
uitgevoerd, met steeds minder volledige in- gezet. Met negatieve gevolgen bij zowel
Onderzoek formatie omtrent de zorgverlening als on- medewerkers als hun leidinggevenden, die
Ruim zeven jaar na de invoering van de vermijdelijk gevolg. Wil de zorg mee kun- met lede ogen de voortschrijdende subop-
wijzigingen in de AWBZ bleken meerdere nen gaan in het veranderende landschap timalisering van de zorgverlening aanzien.
verpleeghuizen behoefte te hebben aan en toch optimaal blijven presteren, zullen
een onderzoek naar de succes- en faalfac- er een aantal zaken moeten worden aange- Kwaliteitsbeheersing
toren met betrekking tot het mdo. Door de pakt op facilitair gebied. Daarbij staan een De PDCA cirkel van Deming is een bruik-
veranderingen in de structuur binnen ver- aantal kernwaarden centraal. Dat zijn aller- baar hulpmiddel voor kwaliteitsmanage-
pleeghuizen waren grote conglomeraties eerst de communicatieprocessen en de in- ment en om problemen op te lossen.
van verpleeglocaties ontstaan. De daaruit formatiesystemen binnen de zorg. Uit het Wanneer hiervan gebruik gemaakt wordt,
voortkomende noodzaak voor uiteenlopen- aangehaalde onderzoek blijkt dat er bin- moet er allereerst gekeken worden naar het
de typen zorgverleners om te reizen tussen nen de verpleeghuiszorg gericht aandacht eerste segment van de cirkel: Plan. Op dit
WEEKBLAD FACILITAIR NR 261 - 2011 37
3. Sector
Foto: AriensZorgpalet
de actualiteit en volledigheid van de cliën-
tendossiers, met een tijdrovende inhaalslag
als enige realistische remedie.
Op de langere termijn is het van belang om
verder te kijken naar oplossingen als vol-
ledige digitalisering; wanneer geen finan-
ciën beschikbaar zijn voor een geavanceerd
Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) moet
men kijken naar een oplossing waarbij
de dossiers c.q. zorgplannen voor iedere
discipline en de betreffende zorgverlener
daarbinnen eenvoudig toegankelijk zijn;
dit bevordert de processen en bespaart tijd
– en daarmee geld. Telkens wanneer een
verandering wordt doorgevoerd, moet deze
goed worden gecontroleerd. Dit is het twee-
Terwijl wordt gekort op menskracht, moet het niveau van de zorg op peil blijven. de segment van de cirkel: Do. Hoe wordt
de verandering doorgevoerd, hoe gaan me-
moment wordt er in de onderzochte instel- mdo; de diverse disciplines dragen daarbij dewerkers en leidinggevenden daar mee
lingen laagfrequent (variërend van eens per niet alleen hun eigen aandachtspunten bij, om en wat is het resultaat van de verande-
week tot eens per halfjaar) interdisciplinair maar nemen tevens kennis van de notities ring? Het vergelijken van het resultaat met
overleg gevoerd. De voorbereidingen voor van andere disciplines. de oorspronkelijke situatie vormt de derde
dit overleg zijn minimaal en niet alle be- Daarnaast is het van belang dat structurele stap in de cirkel: Check. Terwijl de verande-
trokken disciplines kunnen op de gepro- veranderingen worden gerealiseerd: ring gaande is, kunnen zich situaties (knel-
grammeerde momenten aanwezig zijn. - er moet nagedacht worden over de inhoud punten) voordoen die een bijstelling van de
Daarnaast wordt de informatie met betrek- van het mdo - wat is essentieel en moet oorspronkelijke plannen wenselijk maakt.
king tot de cliënt niet altijd goed gedocu- worden besproken; de agenda moet het Dit is de vierde stap: Act. Vervolgens wordt
menteerd. De informatie wordt summier multidisciplinaire overleg daadwerkelijk fa- de PDCA cyclus herhaald, waardoor ver-
vastgelegd en bovendien bevinden dossiers ciliteren; wanneer vooral multidisciplinaire anderingen doelmatig kunnen worden
zich op uiteenlopende plaatsen, verspreid onderwerpen besproken worden, kunnen doorgevoerd, geborgd en de voortgang kan
worden bewaakt. Kortom: doelmatige com-
municatie draagt wezenlijk bij aan het le-
Wil de zorg mee kunnen gaan in het veranderende veren van (verpleeghuis) zorg op de meest
landschap en toch optimaal blijven presteren, efficiënte en effectieve manier.
zullen er een aantal zaken moeten worden Met dank aan Ron Brouwer, docent aan de
Academie voor Facility Management van de
aangepakt op facilitair gebied. Haagse Hogeschool.
door de gehele organisatie. Dit maakt ver- de vragen die alleen voor bepaalde disci-
siebeheer tot een lastige opgave. Het accu- plines gelden in een rondvraag worden be-
raat vastleggen van informatie in centraal handeld of in een bilateraal overleg met de
gearchiveerde documenten vormt een aan- betreffende arts of deskundige;
dachtsgebied waar men op facilitair gebied - (verdergaande) digitalisering van de cliën-
een goede kwaliteitsslag mee kan maken. tendossiers draagt bij tot adequaat versiebe-
Een aantal doelstellingen kunnen hier voor heer; dit vergt een transparante organisatie
worden opgesteld. Op korte termijn kan be- van de computernetwerken waar de disci-
gonnen worden met: plines mee werken;
- opstellen van een handleiding voor de ma- - in een situatie waarin face-to-face overleg Anne Roseboom
nier waarop het mdo moet worden gevoerd nauwelijks nog plaatsvindt bieden de digi- heeft onlangs de masteropleiding Beleid, Com-
en gedocumenteerd; tale media (onder meer e-mail) uitkomst municatie en Organisatie aan de VU in Amsterdam
- creëren van draagvlak binnen alle betrok- om de betreffende gegevens accuraat en afgesloten. Aansluitend bij haar afstudeeronderzoek
ken disciplines, door deze allereerst bewust actueel te kunnen documenteren en delen; in de verpleeghuiszorg ambieert zij een loopbaan
te maken van de essentie van het bijhou- hoe later de disciplines de digitale media in de gezondheidszorg op het gebied van beleid en
den van het zorgplan voorafgaand aan het gaan inzetten, des te ondoorzichtiger wordt communicatie.
38 NR 261 - 2011 WEEKBLAD FACILITAIR