SlideShare a Scribd company logo
1 of 12
Download to read offline
Netwerk Cliëntenraden in de Zorg




          Special Kwaliteit/Cliëntenperspectief oktober 2011




In deze special:
                                          • Reclame voor ziekte
• Voorwoord

                                          • Zorgkaartnederland.nl
• Cliëntenraaddag NCZ

                                          • Solidariteit enige juiste ‘frame’ voor zorg
• De CQ Index

                                          • Patiëntgericht communiceren kost niks, brengt veel
• Sturen op kwaliteit

                                          • Workshop Kwaliteit/cliëntenperspectief




Cliënt-en-Raad voor de Menselijke Maat!
n in de Zorg
                                                                 pagina 2



               Voorwoord                                                    Cliëntenraaddag NCZ
                                                                            Cliëntenraaddag ‘Kwaliteit vanuit Cliëntenperspectief’
               Een special over de kwaliteit van de zorg. Actueel. Te-
               vens sluit dit aan bij de Cliëntenraaddag gehouden op        Op 7 september jl. was de jaarlijkse Cliëntenraaddag van
               7-9-2011 met als thema ‘Kwaliteitscriteria vanuit cliën-     het NCZ voor cliëntenraden van ziekenhuizen. Dat wil
               tenperspectief’ met als gastspreker o.a. Prof. Dr. Diana     zeggen dat het thema gericht was op cliëntenraden van
               Delnoij, Directeur Centrum Klantervaring Zorg.               ziekenhuizen maar andere belangstellenden waren
               In deze special besteden we uitgebreid aandacht aan de       zeker welkom en dus ook van de partij. De foyer van het
               “CQ index”; de “consumer quality index”. Dit behelst         Zuwe Hofpoort Ziekenhuis was goed gevuld met ruim
               kort gezegd een voor zorginstellingen verplicht tevre-       80 bezoekers. Boeiende presentaties van zowel Direc-
               denheidonderzoek, die cliëntenraden gelegenheid              teur Bestuurder Peter van Elzen als van Henri Dekker,
               biedt met het management rond de tafel te gaan zitten        Voorzitter van de Cliëntenraad aldaar. Prof. Dr. Diana
               om samen te bezien hoe het gesteld is met de kwaliteit.      Delnoij, Directeur van het Centrum Klantervaring Zorg
               En hoe dit te verbeteren valt uiteraard.                     beet de spits af van de kwaliteitsdiscussie met een
               Filosoof en ervaringsdeskundige Sytze Steenstra heeft        presentatie waarin ‘kwaliteit’ onder de loep werd geno-
               moeite met de communicatiestrategie van zorginstellin-       men en vragen als ‘wat is kwaliteit’ en ‘hoe meet je
               gen.                                                         kwaliteit’ werden beantwoord. Tijdens het middagpro-
               Naast de CQ index biedt ook ZorgkaartNederland.nl,           gramma, na de uitgebreide lunch waarbij natuurlijk ‘het
               een kwaliteitsplatform van en voor de zorg mogelijkhe-       netwerken’ werd gebezigd, gaf Afke van Halen voorbeel-
               den voor cliëntenraden om te werken aan kwaliteit.           den vanuit de praktijk. Afke werkt al jaren met- en voor
               Hierin vermeldemeningen van patiënten zijn waarde-           cliëntenraden en gaf levendige en sprekende voorbeel-
               volle verbeterpunten op weg naar een kwalitatief steeds      den over hoe een cliëntenraad met het thema kwali-
               betere zorgverlening.                                        teit/cliëntenperspectief om kan gaan. Zorgkaartneder-
               Hoewel het NCZ geen politieke kleur heeft, zijn de be-       land.nl werd door Jacqueline Baardman uitgelegd
               zuinigingen die de regering doorvoert in de zorg veront-     waarbij vooral vragen op het gebied van privacy en
               rustend. Harriët Messing maakt zich hier kwaad om en         wetgeving los kwamen. Tot slot vertelde Jolyn van
               wijst op de noodzaak om “solidariteit” als norm in de        Vuuren van CZ Zorgverzekeraar op heldere wijze over
               zorg te handhaven.                                           het voorkeursbeleid van CZ en hoe cliëntencriteria
                                                                            daarbij betrokken worden. Alle presentaties vindt u op
               Sjon Onnekink.                                               onze website: www.ncz.nl/nieuws




                Het NCZ Bestuur wil hartelijk bedanken voor de me-
                dewerking van het:

                                                                            Uit de presentatie van Voorzitter Raad van Bestuur
                                                                            van het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis, Dhr. Peter van
                                                                            Elzen:



                In het bijzonder danken zij de leden van de cliënten-
                raad:

                · Dhr. H(enri) A.L. Dekker, voorzitter
                · Mw. E(Liesbeth) A.A.M. Vink-Aarsen,
                   algemeen adjunct
                · Dhr. T(eun) van der Weerd, secretaris
                · Mw. M(arie-José) J.A. van Bodegom-Zeegers,
                   lid
                · Mw. W(illy) Kleinveld, lid
                · Mw. T(iny) Westerink-Brier, lid
pagina 3                                        Netwerk Cliëntenraden in de Zorg




de CQ index                                                  genwoordigers van cliënten met kortdurend verblijf,
                                                             respijtzorg en dergelijke.
Elke zorginstelling is verplicht om verantwoorde zorg (1)    3. CQ index ervaringen met de zorg thuis; vragenlijst
te leveren. Daarmee is er wel een wettelijke norm ge-        voor thuiswonende cliënten van thuiszorgorganisaties
steld, maar die zegt nog niet veel over de werkelijke        of zorgorganisaties. Deze vragenlijst is gericht op thuis-
kwaliteit van de geleverde zorg. In juni 2005 is voor de     wonende cliënten van 18 jaar en ouder, die thuis (even-
VV&T sector door intensieve samenwerking tussen              tueel in een aanleunwoning) gedurende een periode van
veldpartijen het visiedocument “Op weg naar Normen           minimaal zes maanden persoonlijke verzorging en/of
voor Verantwoorde Zorg” (2) opgesteld. Dit is verder         verpleging ontvangen van thuiszorgorganisaties of
geoperationaliseerd in het kwaliteitskader Verantwoor-       zorginstellingen. Deze lijst is niet bedoeld voor cliënten
de Zorg (3).                                                 met enkelvoudige huishoudelijke verzorging of enkel-
                                                             voudige begeleiding.
Kwaliteitskader                                              De afkorting CQ index staat voor Consumer Quality
                                                             index. Het instrument meet op een betrouwbare en
In het kwaliteitskader zijn twee belangrijke velden te       valide wijze de ervaringen van cliënten, vertegenwoor-
herkennen namelijk:                                          digers van PG cliënten en cliënten die thuiszorg ontvan-
• Zorginhoudelijke veiligheid                                gen, met de zorg- en dienstverlening. Zorgorganisaties
• Cliëntervaringen                                           zijn verplicht om minimaal eens per twee jaar een onaf-
                                                             hankelijke cliëntenraadpleging met de CQ index te laten
Het kwaliteitskader Verantwoorde Zorg bestaat uit twee       uitvoeren door een geaccrediteerd onderzoeks-bureau.
onderzoeken. Een cliëntervaringsonderzoek (CQ index)         Deze inleiding op de CQ index is tot stand gekomen met
dat minimaal één maal per twee jaar wordt herhaald.          dank aan:
En daarnaast een jaarlijkse zorginhoudelijke meting
naar het voorkomen van zorgproblemen.                        Drs. W.E. (Ed) Deen
                                                             Deen & van der Zwan, partners in gezondheidszorg
Het kwaliteitskader Verantwoorde Zorg verengt kwali-         Postbus 404
teit tot de meetbare elementen van het handelen in de        2130 AK Hoofddorp
praktijk. Elementen waarvoor bewijs is of waar consen-       www.partnersingezondheidszorg.nl
sus over bestaat dat ze gebruikt kunnen worden. Dit om
kwaliteit van zorg en de veranderingen daarin te evalu-      1. KWZ artikel 2: Verantwoorde zorg is zorg van goed
eren. In het kwaliteitsdenken binnen de ouderenzorg is       niveau die in ieder geval doeltreffend, doelmatig en
er sprake van een paradigmashift van systeemkwaliteit        patiëntgericht wordt verleend en die is afgestemd op de
naar kwaliteit gemeten op uitkomstniveau (4). Waar           reële behoefte van de patiënt. 2. Visiedocument “Op weg
vroeger de nadruk lag op procedures en kwaliteitssys-        naar normen voor Verantwoorde Zorg”, Arcares, AVVV
temen, wordt nu veel meer aandacht besteed aan de            LOC, NVVA, Sting in afstemming met IGZ, VWS en ZN,
wijze waarop de zorg bijdraagt aan de kwaliteit van leven    juni 2005. 3. Kwaliteitskader Verantwoorde Zorg, Actiz,
van cliënten. Daarbij wordt er vanuit gegaan dat door        VV&N, LOC, NVVA, Sting, IGZ, VWS en ZN, oktober 2007.
de organisatie in de randvoorwaarden wordt voorzien.         4. De toon gezet: één taal voor kwaliteit. Stuurgroep
Belangrijke zaken als medewerker-tevredenheid, ziek-         Verantwoorde zorg: ActiZ, V&VN, LOC-LPR, NVVA, Sting,
teverzuim en een gezonde financiële positie worden in        IGZ, VWS, ZN. Rapport van de Stuurgroep Kwaliteitska-
deze systematiek niet meegewogen.                            der Verantwoorde zorg Verpleging, Verzorging en Zorg
De CQ index Verpleging Verzorging & Thuiszorg (VV&T)         Thuis (VV&T) 2008.
bestaat uit drie vragenlijsten elk voor een andere doel-
groep:
1. CQ index ervaringen met de zorg in een verzorgings-
huis- of verpleeghuis vragenlijst voor interviews met
bewoners. Deze vragenlijst is gericht op cliënten die
langer dan één maand in een verzorgingshuis of ver-
pleeghuis verblijven en met wie een interview kan
worden afgenomen. De lijst is niet bedoeld voor reacti-
vering of revalidatiecliënten.
2. CQ index ervaringen met de zorg in een verzorgings-
huis- of verpleeghuis vragenlijst voor vertegenwoordi-
gers van bewoners. Deze vragenlijst is gericht op verte-
genwoordigers van psychogeriatrische cliënten die
langer dan één maand in een verzorgingshuis of ver-
pleeghuis verblijven. De lijst is niet bedoeld voor verte-
n in de Zorg
                                                                   pagina 4



               Sturen op kwaliteit met CQ index                               Rol van de cliëntenraad
               Rol van de cliëntenraad
                                                                              Welke rol(len) kan of wil de cliëntenraad spelen? Na-
                                                                              tuurlijk kan de inbreng van de cliëntenraad worden
               In de Nederlandse gezondheidszorg is kwaliteit en (pa-
                                                                              beperkt tot de keuze voor het onderzoeksbureau of
               tiënt)veiligheid een “hot item”. Juist omdat het onder-
                                                                              aandacht voor individuele casuïstiek. Zinvoller is het
               werp zo actueel en nieuwswaardig is, worden we regel-
                                                                              gesprek naar een hoger abstractieniveau te tillen en de
               matig geconfronteerd met excessen. Van het fixeren van
                                                                              rol aan te nemen van kritisch sparringpartner. De resul-
               een verstandelijk gehandicapte cliënt (5) , multiresisten-
                                                                              taten van de CQ index vormt bij uitstek het vertrekpunt
               te bacteriën in het ziekenhuis tot een verdrinkingsinci-
                                                                              van het gesprek tussen cliëntenraad en het manage-
               dent in een verpleeghuis. Is het dan zo slecht gesteld
                                                                              ment. Met als doel de ervaren kwaliteit van zorg te
               met de kwaliteit van zorg in Nederland? En wat kan de
                                                                              verbeteren. Immers in de CQ index ligt veel waardevol-
               cliëntenraad daar eigenlijk aan doen?
                                                                              le (stuur)informatie opgeslagen.
               Definitie kwaliteit
                                                                              Stappen om te verbeteren
               Als je de zoekopdracht “definitie kwaliteit van zorg”
                                                                              De eerste en misschien wel belangrijkste stap is dat de
               geeft, krijg je maar liefst 170.000 hits. Blijkbaar laat
                                                                              zorgorganisatie moet openstaan voor de informatie in
               kwaliteit van zorg zich niet zo eenvoudig beschrijven. Er
                                                                              de CQ index. Discussies over mogelijke beperkingen van
               zijn vooral veel ingewikkelde definities. Eén die veel
                                                                              het onderzoek zijn niet zinvol en leiden alleen maar af
               wordt gebruikt: “De mate van overeenkomst tussen
                                                                              van de kern van de zaak.
               criteria van goede zorg (wenselijke zorg) en de praktijk
               van die zorg (feitelijke zorg)(6) . Met andere woorden
                                                                              Ten tweede moet je het rapport met al zijn grafieken en
               kwaliteit is de mate waarin de zorg voldoet aan de
                                                                              staafdiagrammen begrijpen. Wat staat er eigenlijk en
               verwachtingen van de cliënt. Binnen het domein kwali-
                                                                              hoe verhoudt zich dat bijvoorbeeld met de ambitie,
               teit worden verschillende aspecten als effectiviteit,
                                                                              missie en visie van de zorginstelling. Hoe benut je als
               veiligheid, tijdigheid en vraaggerichtheid onderschei-
                                                                              cliëntenraad de informatie om te sturen op kwaliteit?
               den.
                                                                              De CQ index kun je op verschillende niveaus interprete-
               Kwaliteitsmeting via indicatoren
                                                                              ren. Op locatieniveau (en zelfs stichtingsniveau) om een
                                                                              globale indruk te krijgen van de ervaren kwaliteit van
               In de VV&T sector wordt kwaliteit van zorg inzichtelijk
                                                                              zorg- en dienst-verlening (9). Maar veel belangrijker
               gemaakt door enerzijds de zorginhoudelijke indicatoren
                                                                              welke thema’s scoren niet op het gewenste niveau en
               en anderzijds een cliëntervaringsonderzoek (CQ index)
                                                                              welke onderliggende vragen vormen daarbij het pro-
               (7). De CQ index is bij uitstek een geschikte methode om
                                                                              bleem.
               de ervaren kwaliteit van zorg- en dienstverlening inzich-
                                                                              Hou het overzichtelijk door het aantal thema’s waar
               telijk te maken. Met de resultaten van de CQ index kan
                                                                              prioriteit aan wordt gegeven te beperken tot maximaal
               de cliëntenraad (mede) bepalen of de geleverde zorg
                                                                              vier. De cliëntenraad stelt samen met het management
               voldoet aan de verwachtingen van de cliënt. En als er
                                                                              het kwaliteitsniveau vast in meetbare en concrete
               één sector is waar de ervaringen van de cliënt zwaar
                                                                              doelstellingen. Het wenselijke niveau uit de definitie
               mee moeten wegen, dan is het wel de langdurige oude-
                                                                              kwaliteit uitgedrukt in een gemiddelde score of het
               renzorg.
                                                                              percentage cliënten dat negatief reageert.
               Kwaliteit is niet vrijblijvend

               Elke zorginstelling is verplicht om verantwoorde zorg te
               leveren (8). Daarmee is er wel een wettelijke norm ge-
               steld, maar die zegt nog niet veel over de werkelijke
               kwaliteit van de geleverde zorg. Dit artikel laat zien hoe
               de cliëntenraad de CQ index kan gebruiken om de
               kwaliteit van zorg te verbeteren.
pagina 5                                        Netwerk Cliëntenraden in de Zorg




Nu er focus is aangebracht en er duidelijke doelstellin-maakt. Welkom in de wereld van “homo digitalis”.
gen zijn geformuleerd start de moeilijkste stap. Kwaliteit
                                                        Tot slot hebben we na elke interventie getoetst of het
verbetert namelijk niet door er over te praten, maar    gewenste effect werd behaald. Dat gaf de mogelijkheid
door het gewoon te doen. Een goede analyse is daarvoor  om te monitoren en zo nodig snel bij te sturen.
belangrijk en helaas wordt daar regelmatig te weinig    Oplossingen worden niet bedacht achter een bureau en
aandacht aan besteed. Het helpt niet om meer activitei- verbeteringen worden niet afgedwongen door een
ten te organiseren als de cliënten de activiteiten niet manager. De grootste winst is te behalen door in contact
leuk vinden!                                            te treden met de doelgroep, creativiteit in te zetten en
                                                        vooral door in mogelijkheden te blijven denken. Onze
Praktisch voorbeeld                                     centrale vraagstelling was telkens: Heeft u behoefte aan
                                                        informatie, aan welke informatie heeft u behoefte, hoe
Een zorgorganisatie constateert in 2008 dat de informa- wilt u geïnformeerd worden en in welke frequentie?
tievoorziening naar de familie van vertegenwoordigers
(te) laag scoort. Vrijwel direct wordt besloten om een Gouden regels
extra nieuwsbrief uit te brengen en familieavonden te
organiseren. Iedereen tevreden want het probleem is Kwaliteit wordt geleverd in de relatie tussen individuele
wel heel voortvarend opgelost. De CQ index van 2009 medewerker en de cliënt. In zijn algemeenheid kun je
laat echter zien dat de gemiddelde score nauwelijks is stellen dat oplossingen op structuurniveau (project-
verbeterd. Wat is nu precies misgegaan en had dat groep) of procesniveau (behandelprotocol) gedoemd
voorkomen kunnen worden?                                zijn te mislukken. De voorgestelde acties moeten de
                                                        oorzaak aanpakken en de vraag beantwoorden: “Wat
Positief is dat de zorgorganisatie de resultaten van de merkt de cliënt daar morgen van?” Tot slot heeft de
CQ index benut om de ervaren kwaliteit van zorg naar cliëntenraad een belangrijke rol om te monitoren en te
een hoger niveau te tillen. Helaas is de oorzaak van de sturen. Worden de acties uitgevoerd en heeft dat het
gerealiseerde score niet geanalyseerd. De nieuwsbrie- gewenste effect? Schroom niet om kritisch te blijven
ven worden vrijwel niet gelezen en de familieavonden doorvragen.
worden slecht bezocht. Het inzetten van nog meer inef- Ik eindig deze bijdrage met de vraag: “Kun je sturen met
fectieve communicatie verbeterd de informatievoorzie- de huidige meetfrequentie van één keer per twee jaar?”
ning uiteraard niet.                                    Dat laat zich mijns inziens vergelijken met autorijden
                                                        met de ogen dicht. Voor de veiligheid rijden we dan maar
                                                        niet.

                                                             Ed Deen.

                                                             Voor meer informatie:
                                                             www.partnersingezondheidszorg.nl




                                                             5. In deze bijdrage wordt met cliënt ook patiënt, bewoner
                                                             of zijn/haar vertegenwoordiger bedoeld.
                                                             6. Donabedian A. Exploration in quality assessment and
Wat hebben wij gedaan om de score te verbeteren?             monitoring. The definition of quality and approaches to
Eerst hebben we gezamenlijk met cliëntenraad en ma-          its assessment. Michigan, Health Administration Press,
nagement een acceptabele doelstelling geformuleerd:          1980.
                                                             7. CQ index = Consumer Quality index.
• De gemiddelde score op het thema informatie is in          8. KWZ artikel 2: Verantwoorde zorg is zorg van goed
2011 minimaal 3,60 en/of                                     niveau die in ieder geval doeltreffend, doelmatig en
• Maximaal 10% van de vertegenwoordigers antwoord            patiëntgericht wordt verleend en die is afgestemd op de
negatief op dit thema .                                      reële behoefte van de patiënt.
Daarna hebben we de beschikbare bronnen geraad-              9. Deze bijdrage leent zich niet om de methode van Deen
pleegd om de oorzaak van de lage score te achterhalen.       & van der Zwan in detail toe te lichten.
Het voert te ver om alle stappen in detail te beschrijven.   10. De grafiek maakt overigens duidelijk dat de doelstel-
Het aantal vormen van informatievoorziening is niet          ling niet is gehaald (gemiddelde score 3,52 en 12% ne-
alleen uitgebreid, maar vooral veel meer op maat ge-         gatief).
n in de Zorg
                                                                    pagina 6



                Ed Deen                                                        Sytze Steenstra werkt als schrijver, filosoof, redacteur,
                                                                               vertaler, en beeldend kunstenaar. Hij vraagt zich wel
                Ed Deen is klinisch epidemioloog en directeur van het          eens af of hij de enige ter wereld is die zowel het werk
                organisatiebureau 'Partners in gezondheidszorg'.               van Theodor W. Adorno (filosoof, socioloog, essayist,
                Vanuit een heldere visie ondersteunt Ed Deen zorg-             componist, musicoloog) als dat van David Byrne (zan-
                organisaties bij het formuleren, operationaliseren,            ger, schrijver, conceptueel kunstenaar, filmmaker, fo-
                implementeren en evalueren van kwaliteitsbeleid.               tograaf) bewondert en erover schrijft. Hij heeft diplo-
                Met als doel de kwaliteit van zorg op cliëntniveau te          ma’s als socioloog en filosoof, en een laureaat van de
                verbeteren.                                                    Jan van Eyck Academie.



               Reclame voor ziekte
               Sytze Steenstra heeft moeite met de communicatiestra-            Inleiding 'Reclame voor ziekte' is verzorgd
               tegie van zorginstellingen. In zijn persoonlijke blogpost        door:
               ‘Reclame voor ziekte’ geeft hij diverse voorbeelden van          Petra Teunissen-Nijsse
               communicatie-uitingen die eerder bij een vakantie-               In Orde Tekst & Advies
               stemming dan bij een academisch ziekenhuis lijken te             www.inordeteksten
               horen. Foto’s van stralend gezonde jonge mensen,
               glossy relatiemagazines en slogans als ‘De patiënt pro-
               minent’ of ‘Gezond idee’ passen in zijn opinie niet bij de
               harde werkelijkheid van de patiënt: “Er is iets fundamen-
               teel mis met zulke publiciteit: ik vind dergelijke reclame
               voor ziekte ongepast en wansmakelijk en eerloos.”
                                                                               ZorgkaartNederland.nl
               Vanwege een ernstige ziekte van zijn vrouw verbleef
               Steenstra wekenlang in wachtkamers van ziekenhuizen.
               Hij schreef daarover: “de meerderheid van de patiënten
               daar is, laat ik er geen doekjes om winden, ziek. Ze zien
               er niet uit als een fotomodel, ze zijn vaak oud, en de
               meesten van hen hebben niet de zelfverzekerde, bijna
               onkwetsbare uitstraling die ik met het woord “promi-            Kwaliteitsplatform van en voor de zorg
               nent” verbind. Verklap ik een geheim als ik opschrijf dat
               oude, zieke mensen lang niet allemaal beter worden?             Hotels, restaurants, vakantiebestemmingen, winkels…
               Doe ik iets onfatsoenlijks als ik opschrijf dat een acade-      over tal van zaken delen consumenten hun bevindingen
               misch ziekenhuis een uiterst complex instituut is, waar         en ervaringen met elkaar op internet. Daarmee geven
               veel mensen met toewijding hun werk doen, maar waar             ze andere mensen informatie over wat ze kunnen ver-
               zelfs de medisch specialist niet altijd prominent is, en de     wachten en bieden ze hulp bij het maken van keuzes.
               patiënt al helemaal niet?”                                      Sinds anderhalf jaar is er ook een waarderingssite voor
                                                                               de gezondheidszorg, ZorgkaartNederland.nl. De websi-
               In zijn blogpost http://sytzesteenstra.wordpress.               te telt ruim 54.000 patiëntenwaarderingen van zorgver-
               com/2011/07/07/reclame-voor-ziekte/                             leners en zorginstellingen.
                                                                               Hoe meer waarderingen en meningen, hoe beter.
               gaat Steenstra dieper in op communicatieproblemen               Zorgaanbieders krijgen zo meer inzicht in hun eigen
               tussen patiënten en medisch personeel. Die problemen            prestaties en kunnen hier de zorg op afstemmen. Deze
               staan in schril contrast met de veelbelovende glanzende         meningen van patiënten zijn waardevolle verbeterpun-
               billboards van de ziekenhuizen. Hij besluit: “Een ernsti-       ten op weg naar een kwalitatief steeds betere zorgver-
               ge chronische ziekte is een aanslag op de persoonlijke          lening. Dit is ook voor u als Cliëntenraad of Patiënt Ad-
               waardigheid, een aanslag die je alleen door te rouwen           vies Raad interessant.
               kunt verwerken. Als academische ziekenhuizen zichzelf           Als cliëntenraad kunt u de patiënten of cliënten die u
               gaan spiegelen aan een “superlekker en supergezond”             vertegenwoordigt erop wijzen dat zij hun ervaring
               reclamebeeld, dragen ze bij aan een narcistische maat-          kunnen delen op ZorgkaartNederland. Bijvoorbeeld via
               schappij waarin verdriet en rouw nauwelijks bestaans-           het gratis Freemiumpakket (posters en flyers) waarmee
               recht hebben. Maar ziekte en pijn zijn er, en zullen er         u patiënten kunt wijzen op de mogelijkheid een waar-
               blijven.”                                                       dering te plaatsen. Zorgaanbieders kunnen daarnaast
pagina 7                                        Netwerk Cliëntenraden in de Zorg




een Profielpakket afnemen waarmee ze onder andere Op basis van deze rapportage kunt u samen met het
up-to-date inzicht krijgen in de waarderingen die patiën- bestuur, gezamenlijk werken aan het verder verbeteren
ten over hun instelling of ziekenhuis op ZorgkaartNeder- van de kwaliteit van zorg.
land plaatsen.
                                                          Meer weten? www.zorgkaartnederland.nl




Solidariteit enige juiste ‘frame’ voor zorg               houders alleen maar gaat om uitvreters. Het adagium
Ja, ik ben boos! Om hoe het kabinet de afgelopen weken    bij eerdere bezuinigingen, ‘eigen verantwoordelijkheid
bij de presentatie van de bezuinigingen in de zorg ge-    en zelfmanagement’ wordt maar even in de koelkast
bruik maakte van hele nare manieren van ‘framing’         gezet, want komt nu even niet van pas. Vorig jaar
(mentale constructies die bepalen hoe we de wereld        noemde de RVZ en de minister zelf de PGO-beweging
zien). Mooi beschreven door onder andere Pieter Hil-      belangrijk als derde partij voor de kwaliteitsbewaking in
horst vorige week in de Volkskrant. (http://www.          de zorg. Nu zijn het ‘theekransjes’ en mogen ze zo zwaar
volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/index.dhtml) Framing      gekort worden dat velen van hen het niet zullen overle-
is in de handen van dit kabinet een gevaarlijk speeltje   ven.
dat wordt ingezet om compassieloos de wortels van         Gezonde en zieke mensen worden zo tegen elkaar uit-
onze beschaving aan te tasten: solidariteit met de        gespeeld. Want het alternatief, hogere zorgpremies of,
zwakken in onze samenleving.                              nog beter, hogere inkomensafhankelijke bijdragen, dat
De frames die dit kabinet gebruikt voor de ondoordach-    willen we natuurlijk niet. Dat kost stemmen. Maar dan
te bezuinigingen in de zorg appelleren aan het onder-     hebben we het wel over NU NOG gezonde mensen.
buikgevoel in de samenleving: ‘beetje op onze kosten      Want iedereen kan morgen chronisch ziek worden. Of
ziek zitten zijn’. Vorig jaar noemde de premier het PGB   een zwaar gehandicapt kind krijgen waarvoor gespeci-
nog ‘een vorm van beschaving waar we niet aan mogen       aliseerde zorg niet binnen de AWBZ te vinden is. Je moet
komen’, Nu worden gretig voorbeelden van misbruik         het blijkbaar eerst zelf meemaken voordat je snapt hoe
van PGB’s aangehaald om aan te tonen dat het bij PGB-     je wereld er dan uitziet, vooral financieel.
n in de Zorg
                                                                    pagina 8



                                                                               Patiëntgericht communiceren kost niks, brengt
                                                                               veel
                                                                               “Daar heb ik geen tijd voor, hoor, met maar tien minuten
                                                                               per patiënt.” Dit is de reactie die ik vaak terugkrijg als ik
                                                                               met zorgverleners in het kader van Compassion for Care
                                                                               praat over het tonen van compassie, een onderdeel van
                                                                               patiëntgericht communiceren. Nederlandse huisartsen
                                                                               zijn sinds 1986 bijvoorbeeld veel zakelijker gaan com-
                                                                               municeren met hun patiënten. Onderzoek toont echter
               Wederom wordt er met de kaasschaaf bezuinigd in                 aan dat het tijdsargument niet klopt. Patiëntgerichte
               plaats van naar het systeem te kijken. De gekozen be-           communicatie kan in het hele traject inclusief vervolg-
               zuinigingsposten zullen straks onvermijdelijk leiden tot        consulten zelfs tijd opleveren.
               hogere zorgkosten.
               En tot marginalisering van groepen patiënten die dat            Patiëntgericht communiceren is communiceren via een
               niet verdienen. Het grote goed in Nederland is altijd onze      model waarin de ziektegerichte benadering (biome-
               solidariteit met de zwakken in de samenleving geweest.          disch artsperspectief) en de klachtgerichte benadering
               Daar is ons zorgstelsel altijd op gebaseerd geweest.            (ervaringsgericht patiëntperspectief) zijn geïntegreerd.
               Maar nu laat de VVD mensen liever doorroken omdat               Het biedt de patiënt ruimte om te vertellen hoe hij zijn
               ze ons dan straks minder geld kosten.                           ziekte ervaart en hoe hij ermee omgaat. Zijn gedachten,
               Ik vind het schokkend en verdrietig om te zien hoe de           gevoelens, ideeën, zorgen, verwachtingen en eerdere
               rechtsideologische verhuftering in de politiek leidt tot        ervaringen. En ook de beschikbare mantelzorg en de
               VVD: ‘ieder voor zich’, CDA: ‘en God voor ons allen’, PVV:      gedachten, gevoelens, ideeën, zorgen en verwachtin-
               ‘behalve natuurlijk de Moslims’ (geen bijsluiters meer          gen van die mantelzorgers. Alles is belangrijk bij de
               in Turks en Marokkaans, dus meer medicatieongelukken            diagnose en bepaling van de vervolgstappen.
               en bijkomende kosten, lekker slim nagedacht). Volgens
               mij is het enige juiste politieke frame voor de zorg: soli-     Huisarts zakelijker
               dariteit.
               En niet zoals nu de zwakken de rekening laten betalen           Onderzoek van Jozien Bensing et al. (2008) toont aan
               voor een veel te ingewikkeld en onbeheersbaar gewor-            dat huisartsen zich in 2002 veel zakelijker zijn gaan op-
               den zorgsysteem. Wanneer gaan we nou eindelijk eens             stellen ten opzichte van 1986. Ze geven weliswaar meer
               met zijn allen bekijken hoe we het zorgsysteem en de            informatie, hiertoe verplicht door de WGBO, maar
               bekostiging ervan transparanter en daarmee beter be-            stellen veel minder (psychosociale) vragen. Hun com-
               heersbaar en goedkoper kunnen maken?                            municatiestijl is meer biomedisch en taakgericht gewor-
                                                                               den. Bensing et al. noemen als een van de mogelijke
               © 2011 Harriët Messing                                          oorzaken hiervoor de opkomst van protocollaire en
                                                                               evidence-based geneeskunde. Ook wijzen zij op de op-
                                                                               komst van de computer in de spreekkamer die mogelijk
                                                                               een remmend effect op de dialoog kan hebben. Vooral
                Harriët Messing
                                                                               als de arts tijdens het gesprek meteen aantekeningen
                Harriët Messing's Overview                                     maakt in de computer.
                •Eigenaar at ZORGdotCOM                                        Mogelijk in reactie op het zakelijker gedrag van artsen
                •Voorzitter at Nederlandse Leverpatiëntenvereni-               zijn patiënten minder gaan praten, minder vragen gaan
                ging                                                           stellen en minder zorgen gaan uiten. Dit onderzoek zal
                •Teamlid at Compassion for Care                                vast niet anders uitpakken als het wordt uitgevoerd
                •Communicatie-adviseur/Tekstschrijver                          onder voor medisch specialisten en andere zorgverle-
                •Communicatieadvies+Tekst                                      ners.

                Websites
                •Blog ( http://harrietmessing.wordpress.com )
                •Company Website ( http://harrietmessing.word-
                press.com/zorgdotcom )
                •Compassion4Care ( http://www.compassionforca-
                re.com )
pagina 9                                        Netwerk Cliëntenraden in de Zorg




Investering: 0,7 minuut!                                   NB. Als bron voor dit blog heb ik het zeer praktische en
                                                           volledige boek van psychiater Remke van Staveren ge-
In 1985 bekeek Stewart 133 gesprekken van huisartsen.      bruikt: Patiëntgericht communiceren, Gids voor de
Zij vergeleek de patiëntgerichtheid van de gesprekken      medische praktijk, De Tijdstroom 2010. Een aanrader
met de duur ervan. Bij een lage patiëntgerichtheid         voor studenten en praktiserende zorgverleners. In dit
duurden de gesprekken gemiddeld 7,8 minuten. Bij           boek vind je ook de literatuurverwijzingen naar de in dit
gemiddelde patiëntgerichtheid duurden ze 10,9 minu-        artikel aangehaalde onderzoeken.
ten en bij hoge patiëntgerichtheid 8,5 minuten. Haar
conclusie was dat artsen waarschijnlijk meer tijd nodig © 2011 Harriët Messing
hebben als ze nog in de trainingsfase zitten om patiënt-
gericht te gaan communiceren. Als ze het eenmaal
kunnen, zijn ze nauwelijks extra tijd kwijt, namelijk
slechts 0,7 minuut.
Levinson et al. (2000) toonden aan dat consulten bij de
huisarts of bij de chirurg langer duurden als zij de
emotionele signalen van de patiënt niet opmerkten.
Deden ze dit wel en reageerden ze daar ook op, dan
duurde het gesprek korter.
Abdel-Tawab en Roter (2002) vonden eveneens dat
gesprekken met een meer patiëntgerichte benadering
ongeveer een minuut langer duurden dan artsgerichte
consulten. Maar ze leverden wel een grotere patiëntte-
vredenheid en therapietrouw op.
                                                            Op locatie
Tijdswinst lange termijn
                                                            Wij komen graag een
De kans is groot dat als in deze onderzoeken vervolg-
consulten meegenomen zouden zijn, de tijdswinst heel        cursus/training/workshop
wel in de serie consulten zou zijn gevonden. Wanneer         bij u op locatie geven!
een patiënt tijdens het eerste consult voldoende de
gelegenheid krijgt zijn emoties te uiten, leidt dit zeer    Voor meer informatie
waarschijnlijk tot minder misverstanden, een betere         mail:
diagnose, minder doorverwijzingen en minder vervolg-        info@ncz.nl
consulten. En dat leidt weer tot grotere patiënttevre-      bel:
denheid en therapietrouw. De hobbel om patiëntgericht       Marika Biacsics;
te gaan communiceren lijkt dus meer te zitten in de         0651222505
perceptie van de tijdsdruk dan in de werkelijkheid. Te-
gelijkertijd maakt de verzakelijking in de zorg het hard
nodig om zorgbreed de stap naar deze vorm van com-
municatie te gaan zetten.
n in de Zorg
                                                                 pagina 10



               Workshop Kwaliteit vanuit Cliëntenperspectief                 Locatie
                                                                             Swellengrebel
               Kwaliteit vanuit cliëntenperspectief
                                                                             Burg. Fockema Andreaelaan 100
                                                                             3582 KV Utrecht
               De basis
               Kwaliteit van zorg vanuit cliëntenperspectief … wat kan
                                                                       Kosten
               de cliëntenraad er mee?
                                                                       € 35,- voor NCZ-leden en € 50,- voor niet-leden
               Zorgorganisaties zijn verantwoordelijk voor het aanbie-
                                                                             Inschrijven
               den van kwalitatief goede zorg aan cliënten. Maar wat
                                                                             U kunt zich aanmelden door een mail naar: info@ncz.nl
               is goede zorg? Wat is kwaliteit eigenlijk en wie bepaalt
               dat? Wat verstaat de cliëntenraad onder kwaliteit? Wat
                                                                             Meer informatie:
               is werken vanuit cliëntenperspectief? Hoe komt de
                                                                             Voor meer informatie kunt u contact opnemen met
               cliëntenraad te weten wat cliënten belangrijk vinden?
                                                                             Marika Biacsics; 0651222505
               En op welke wijze kan een cliëntenraad meewerken aan
               het verbeteren van die zorg?
                                                                             Leerdoelen:
                                                                             U leert de handvatten van de cliëntenraad kennen:
               In de workshop wordt antwoord gevonden op deze
                                                                             rechten (wat kan en mag de cliëntenraad); visie (wat
               vragen.
                                                                             vindt de cliëntenraad belangrijk); kennis (wat weet de
                                                                             cliëntenraad).
               De workshop is praktisch van aard: de deelnemers gaan
                                                                             U weet wat het werken vanuit cliëntenperspectief in-
               aan de hand van de PDCA cyclus (plan-do-check-act) een
                                                                             houdt en u weet dit ook te communiceren met de orga-
               plan van aanpak schrijven.
                                                                             nisatie. Bewustwording van de mogelijkheden van de
                                                                             cliëntenraad vergroot de invloed die u als raad kunt
               Voor wie
                                                                             uitoefenen op de kwaliteit van de zorg.
               (Beginnende) leden van cliëntenraden die concreet aan
                                                                             U bent in staat om planmatig te werken aan de hand van
               de slag willen met het adviseren over het verbeteren
                                                                             de PDCA cyclus.
               van de kwaliteit van de zorg.
                                                                             De workshop is gericht op leden van cliëntenraden die
                                                                             (nog) niet bekend zijn met het planmatig werken met
               Uw trainer
                                                                             verbetertrajecten.
               Afke van Halen (www.afkevanhalen.nl)
                                                                       Onderwerpen die aan de orde komen:
                                                                       1. Kennismaking deelnemers en trainer
                                                                       2. Vragen en antwoorden over kwaliteit en cliëntenper-
                                                                       spectief
                                                                       3. Handvatten van de cliëntenraad: rechten, visie en
                                                                       kennis
               Uw resultaat                                            4. De PDCA cyclus (plan do check act)
               • Rol en positie van de cliëntenraad met betrekking tot 5. Opstellen van een plan van aanpak
               kwaliteit van zorg zijn u duidelijk.                    6. Evaluatie van de avond
               • U heeft een beeld van hoe u rechten, visie en kennis 21.30 uur Sluiting
               kunt inzetten.
               • U weet hoe u onderzoeksresultaten kunt gebruiken
               voor verbetertrajecten.
               • U heeft (op hoofdlijnen) een concreet plan van aanpak
               voor een verbeteractie.

               Certificaat
               Na het bijwonen van deze training ontvangt u een cer-
               tificaat van deelname.

               Wanneer
               15 november 2011
               van 19.15 uur tot 21.30 uur
               (19.00 uur staat de koffie klaar)
pagina 11
NCZ maakt deze nieuwsbrief met SMIC!                                                                   Netwerk Cliëntenraden in de Zorg




Het NCZ is een laagdrempelig landelijk Netwerk van Cliëntenraden en
netwerkpartners in de zorg. Medewerkers van het NCZ zijn deskundigen uit de
zorg die zich vrijwillig inzetten om cliëntenraden in de zorg te ondersteunen bij
hun werk en bij het onderling verbinden. Het doel hiervan is te leren van en met
elkaar, om zo de ontwikkeling en deskundigheid van alle cliëntenraden te
bevorderen.

Sinds 2010 wordt de nieuwsbrief van het NCZ opgemaakt, gedrukt
en verzonden met SMIC.

Nieuwsgierig geworden?
Neem dan contact op met Riëtte van Rooij:
085 - 773 774 2 / info@smic.nl of kijk op www.smic.nl

De volgende organisaties maken ook hun blad met SMIC:
- Stichting Welzijn Ouderen Arnhem (SWOA)
- RIBW Arnhem & Veluwe Vallei, cliëntenblad De Ommekeer
- Gemeente Echt-Susteren: Steunpunt Mantelzorg Stichting Menswel
- MSVN afdelingen Haarlem, Gelderland Noord, Drenthe en Flevoland
- Nederlandse Klinefelter Vereniging
- Vereniging Osteogenesis Imperfecta
- Vereniging Oog in Oog
- Fysiotherapeutisch Centrum Rheden - De Steeg - Giesbeek
- KBO Afdeling Velden en Apeldoorn/Epe




Tevreden klanten uit de zorg


                                     Wij maken ons informatieblad “Thuisnieuws”, bestemd voor bewoners,
                                     contactpersonen en vrijwilligers van Verpleeghuis Heijendaal, via SMIC. Het
                                     bestaat uit 4 kantjes en komt tweemaandelijks uit. Zowel wij zelf als onze
                                     cliënten zijn zeer tevreden over het format van dit blad. De lay out, door SMIC
                                     gemaakt, is volgens onze huisstijl gemaakt, waardoor je goed kunt zien wie de
                                     auteur is van dit blad.

                                     De kosten per blad zijn laag (circa € 0,53 inclusief btw). Als je binnen je eigen
                                     organisatie vier keer een kleurenkopie zou maken, dan ben je dit ook kwijt.

                                     De cliëntenraad plaatst ook geregeld een stukje in het blad over het wel en wee
                                     binnen de organisatie. Wij zijn zeer tevreden met SMIC qua prijs, kwaliteit en
                                     service!
                                                                                 Els Tillemans - DrieGasthuizenGroep


                                     Zorgaanbieder Diafaan maakt met SMIC onder andere het personeels- en
                                     vrijwilligersblad de “Diameter”. Van printjes onder de kopieermachine tot een
                                     full-colour magazine. Met SMIC groeide onze “Diameter” naar een volwaardig
                                     en goed gelezen intern communicatiemiddel. Zelfs onze relaties vragen
                                     tegenwoordig om een exemplaar!
                                                                                            Sandra Hogeling - Diafaan
n in de Zorg




               Indien onbestelbaar retour: Postbus 82, 6930 AB Westervoort




                                                                                                  Redactie:
                                                                                            Drs. Sjon Onnekink
                                                                                           Mevr. Marika Biacsics
                                                                                          Mevr. Drs. Danielle Budel

                                                                                             Reacties op artikelen
                                                                                       of suggesties voor onderwerpen
                                                                                            stellen wij zeer op prijs.
                                                                                           Deze kunt u sturen naar:

                                                                                                    NCZ
                                                                                                 Postbus 82
                                                                                            6930 AB Westervoort

                                                                                            0031 (0) 6 51 222 505

                                                                                               redactie@ncz.nl
                een mooi blad binnen handbereik                                                  www.ncz.nl

                                                                                               Volg ons ook op:
                                                                                     https://twitter.com/#!/NCZNetwerk
                                   DEZE NIEUWSBRIEF IS GEMAAKT MET SMIC


                  Wilt u voor uw organisatie ook een professioneel blad
                  maken tegen lage drukkosten? SMIC is de uitkomst!          Aan informatie en adviezen in deze nieuwsbrief kunnen
                                                                             geen rechten worden ontleend. Het NCZ staat ten alle
                               Voor meer informatie: Riëtte van Rooij        tijden open voor suggesties ter verbetering van deze
                             info@smic.nl • 085-7737742 • www.smic.nl
                                                                             nieuwsbrief.

More Related Content

What's hot

Presentatie diner pensant 14 juni 2010 def
Presentatie diner pensant 14 juni 2010 defPresentatie diner pensant 14 juni 2010 def
Presentatie diner pensant 14 juni 2010 deftomjutten
 
Pres diner pensant 16 6
Pres diner pensant 16 6Pres diner pensant 16 6
Pres diner pensant 16 6tomjutten
 
Veranderingen in gezondheidszorg Hans ter Brake - november 2013
Veranderingen in gezondheidszorg   Hans ter Brake - november 2013Veranderingen in gezondheidszorg   Hans ter Brake - november 2013
Veranderingen in gezondheidszorg Hans ter Brake - november 2013Hans ter Brake
 
Patient Delight symposium - Jean-Pierre Thomassen
Patient Delight symposium - Jean-Pierre ThomassenPatient Delight symposium - Jean-Pierre Thomassen
Patient Delight symposium - Jean-Pierre ThomassenBING-Research
 
Samen bouwen aan 'Zorg met passie'
Samen bouwen aan 'Zorg met passie'Samen bouwen aan 'Zorg met passie'
Samen bouwen aan 'Zorg met passie'Johan1801
 
Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014
Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014
Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014Henkjan Werkt
 
Rapportage eerstelijns verblijf - Essentiële schakel in keten van zorg voor k...
Rapportage eerstelijns verblijf - Essentiële schakel in keten van zorg voor k...Rapportage eerstelijns verblijf - Essentiële schakel in keten van zorg voor k...
Rapportage eerstelijns verblijf - Essentiële schakel in keten van zorg voor k...Significant
 
ICT als aanjager van Patient Empowerment
ICT als aanjager van Patient EmpowermentICT als aanjager van Patient Empowerment
ICT als aanjager van Patient EmpowermentOscar Rietkerk
 
Visie en trends inzake EPD’s voor ziekenhuizen - Hans ter Brake
Visie en trends inzake EPD’s voor ziekenhuizen - Hans ter BrakeVisie en trends inzake EPD’s voor ziekenhuizen - Hans ter Brake
Visie en trends inzake EPD’s voor ziekenhuizen - Hans ter BrakeHans ter Brake
 
Master class eerste lijns bestuurders - Hans ter Brake
Master class eerste lijns bestuurders - Hans ter BrakeMaster class eerste lijns bestuurders - Hans ter Brake
Master class eerste lijns bestuurders - Hans ter BrakeHans ter Brake
 
HAT Healthy Ageing Vitale Winst Tno
HAT Healthy Ageing Vitale Winst TnoHAT Healthy Ageing Vitale Winst Tno
HAT Healthy Ageing Vitale Winst TnoOscar Rietkerk
 
Masterthesis & onderzoek samenvatting
Masterthesis & onderzoek samenvattingMasterthesis & onderzoek samenvatting
Masterthesis & onderzoek samenvattingBabs van Wijk
 
Opschaling Als Aanjager Empowerment
Opschaling Als Aanjager EmpowermentOpschaling Als Aanjager Empowerment
Opschaling Als Aanjager EmpowermentOscar Rietkerk
 
Wetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieen
Wetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieenWetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieen
Wetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieenRoselienherderschee
 
ZONH-congres 2012: Ouderen Populatiezorg: deal or no deal?!
ZONH-congres 2012: Ouderen Populatiezorg: deal or no deal?!ZONH-congres 2012: Ouderen Populatiezorg: deal or no deal?!
ZONH-congres 2012: Ouderen Populatiezorg: deal or no deal?!ROS_ZONH
 
Persoonsvolgende financiering voor volwassenen met een verstandelijke beperking
Persoonsvolgende financiering voor volwassenen met een verstandelijke beperkingPersoonsvolgende financiering voor volwassenen met een verstandelijke beperking
Persoonsvolgende financiering voor volwassenen met een verstandelijke beperkingvzw Tordale
 
20141128 hoe stimuleer je de centrale rol van de patiënt in de zorg - m hel...
20141128   hoe stimuleer je de centrale rol van de patiënt in de zorg - m hel...20141128   hoe stimuleer je de centrale rol van de patiënt in de zorg - m hel...
20141128 hoe stimuleer je de centrale rol van de patiënt in de zorg - m hel...Marcel Heldoorn
 
Normen inspectiebezoeken 2016 checklist
Normen inspectiebezoeken 2016 checklist Normen inspectiebezoeken 2016 checklist
Normen inspectiebezoeken 2016 checklist Evelien Verkade
 
Commentaar op mc u-2852129 vws zeven rechten voor de patiënt met voetnoten
Commentaar op mc u-2852129 vws zeven rechten voor de patiënt met voetnotenCommentaar op mc u-2852129 vws zeven rechten voor de patiënt met voetnoten
Commentaar op mc u-2852129 vws zeven rechten voor de patiënt met voetnotensiegfried van hoek
 

What's hot (20)

Presentatie diner pensant 14 juni 2010 def
Presentatie diner pensant 14 juni 2010 defPresentatie diner pensant 14 juni 2010 def
Presentatie diner pensant 14 juni 2010 def
 
Pres diner pensant 16 6
Pres diner pensant 16 6Pres diner pensant 16 6
Pres diner pensant 16 6
 
Veranderingen in gezondheidszorg Hans ter Brake - november 2013
Veranderingen in gezondheidszorg   Hans ter Brake - november 2013Veranderingen in gezondheidszorg   Hans ter Brake - november 2013
Veranderingen in gezondheidszorg Hans ter Brake - november 2013
 
Patient Delight symposium - Jean-Pierre Thomassen
Patient Delight symposium - Jean-Pierre ThomassenPatient Delight symposium - Jean-Pierre Thomassen
Patient Delight symposium - Jean-Pierre Thomassen
 
Samen bouwen aan 'Zorg met passie'
Samen bouwen aan 'Zorg met passie'Samen bouwen aan 'Zorg met passie'
Samen bouwen aan 'Zorg met passie'
 
Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014
Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014
Toekomst bekostiging huisartsenzorg - stand van zaken 28 januari 2014
 
Rapportage eerstelijns verblijf - Essentiële schakel in keten van zorg voor k...
Rapportage eerstelijns verblijf - Essentiële schakel in keten van zorg voor k...Rapportage eerstelijns verblijf - Essentiële schakel in keten van zorg voor k...
Rapportage eerstelijns verblijf - Essentiële schakel in keten van zorg voor k...
 
ICT als aanjager van Patient Empowerment
ICT als aanjager van Patient EmpowermentICT als aanjager van Patient Empowerment
ICT als aanjager van Patient Empowerment
 
Visie en trends inzake EPD’s voor ziekenhuizen - Hans ter Brake
Visie en trends inzake EPD’s voor ziekenhuizen - Hans ter BrakeVisie en trends inzake EPD’s voor ziekenhuizen - Hans ter Brake
Visie en trends inzake EPD’s voor ziekenhuizen - Hans ter Brake
 
Master class eerste lijns bestuurders - Hans ter Brake
Master class eerste lijns bestuurders - Hans ter BrakeMaster class eerste lijns bestuurders - Hans ter Brake
Master class eerste lijns bestuurders - Hans ter Brake
 
HAT Healthy Ageing Vitale Winst Tno
HAT Healthy Ageing Vitale Winst TnoHAT Healthy Ageing Vitale Winst Tno
HAT Healthy Ageing Vitale Winst Tno
 
Masterthesis & onderzoek samenvatting
Masterthesis & onderzoek samenvattingMasterthesis & onderzoek samenvatting
Masterthesis & onderzoek samenvatting
 
Opschaling Als Aanjager Empowerment
Opschaling Als Aanjager EmpowermentOpschaling Als Aanjager Empowerment
Opschaling Als Aanjager Empowerment
 
Wetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieen
Wetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieenWetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieen
Wetmatigheden in de zorg - geclusterd in 3 catergorieen
 
ZONH-congres 2012: Ouderen Populatiezorg: deal or no deal?!
ZONH-congres 2012: Ouderen Populatiezorg: deal or no deal?!ZONH-congres 2012: Ouderen Populatiezorg: deal or no deal?!
ZONH-congres 2012: Ouderen Populatiezorg: deal or no deal?!
 
Kwaliteit oncologische zorg RUCO
Kwaliteit oncologische zorg RUCOKwaliteit oncologische zorg RUCO
Kwaliteit oncologische zorg RUCO
 
Persoonsvolgende financiering voor volwassenen met een verstandelijke beperking
Persoonsvolgende financiering voor volwassenen met een verstandelijke beperkingPersoonsvolgende financiering voor volwassenen met een verstandelijke beperking
Persoonsvolgende financiering voor volwassenen met een verstandelijke beperking
 
20141128 hoe stimuleer je de centrale rol van de patiënt in de zorg - m hel...
20141128   hoe stimuleer je de centrale rol van de patiënt in de zorg - m hel...20141128   hoe stimuleer je de centrale rol van de patiënt in de zorg - m hel...
20141128 hoe stimuleer je de centrale rol van de patiënt in de zorg - m hel...
 
Normen inspectiebezoeken 2016 checklist
Normen inspectiebezoeken 2016 checklist Normen inspectiebezoeken 2016 checklist
Normen inspectiebezoeken 2016 checklist
 
Commentaar op mc u-2852129 vws zeven rechten voor de patiënt met voetnoten
Commentaar op mc u-2852129 vws zeven rechten voor de patiënt met voetnotenCommentaar op mc u-2852129 vws zeven rechten voor de patiënt met voetnoten
Commentaar op mc u-2852129 vws zeven rechten voor de patiënt met voetnoten
 

Viewers also liked

Ppt multi problem-gezin
Ppt multi problem-gezinPpt multi problem-gezin
Ppt multi problem-gezinjensdriesen
 
Pretty Simple Presentation
Pretty Simple PresentationPretty Simple Presentation
Pretty Simple PresentationCorentin Raux
 
[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509
[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509
[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509matsumoto motomi
 
[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509
[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509
[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509matsumoto motomi
 
Altered states of consciousness
Altered states of consciousnessAltered states of consciousness
Altered states of consciousnessjonathanjamesestes
 
Andrew Andersons. Riga and The Latvian National Opera. A Short Introduction
Andrew Andersons. Riga and The Latvian National Opera. A Short IntroductionAndrew Andersons. Riga and The Latvian National Opera. A Short Introduction
Andrew Andersons. Riga and The Latvian National Opera. A Short IntroductionPauls Bankovskis
 
Ppt multi problem-gezin
Ppt multi problem-gezinPpt multi problem-gezin
Ppt multi problem-gezinjensdriesen
 
Hema core topics_2011.10.17
Hema core topics_2011.10.17Hema core topics_2011.10.17
Hema core topics_2011.10.17Igor Pivovarov
 
Hema core topics_2012.12.1
Hema core topics_2012.12.1Hema core topics_2012.12.1
Hema core topics_2012.12.1Igor Pivovarov
 
2013.07.06_ru_Рассказ_о_ГемаКоре_и_предпринимателстве
2013.07.06_ru_Рассказ_о_ГемаКоре_и_предпринимателстве2013.07.06_ru_Рассказ_о_ГемаКоре_и_предпринимателстве
2013.07.06_ru_Рассказ_о_ГемаКоре_и_предпринимателствеIgor Pivovarov
 
Cтартап - жизненный цикл 2015.03.10
Cтартап - жизненный цикл 2015.03.10Cтартап - жизненный цикл 2015.03.10
Cтартап - жизненный цикл 2015.03.10Igor Pivovarov
 
О стартапах и предпринимателях
О стартапах и предпринимателяхО стартапах и предпринимателях
О стартапах и предпринимателяхIgor Pivovarov
 
Проектная математика_v9 2016.03.30
Проектная математика_v9 2016.03.30Проектная математика_v9 2016.03.30
Проектная математика_v9 2016.03.30Igor Pivovarov
 
Бизнес модели 2016.03.02
Бизнес модели 2016.03.02Бизнес модели 2016.03.02
Бизнес модели 2016.03.02Igor Pivovarov
 

Viewers also liked (16)

Treatment of psychological
Treatment of psychologicalTreatment of psychological
Treatment of psychological
 
Ppt multi problem-gezin
Ppt multi problem-gezinPpt multi problem-gezin
Ppt multi problem-gezin
 
Pretty Simple Presentation
Pretty Simple PresentationPretty Simple Presentation
Pretty Simple Presentation
 
[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509
[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509
[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509
 
[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509
[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509
[第2項]群馬伝統的工芸品展20110509
 
Altered states of consciousness
Altered states of consciousnessAltered states of consciousness
Altered states of consciousness
 
Andrew Andersons. Riga and The Latvian National Opera. A Short Introduction
Andrew Andersons. Riga and The Latvian National Opera. A Short IntroductionAndrew Andersons. Riga and The Latvian National Opera. A Short Introduction
Andrew Andersons. Riga and The Latvian National Opera. A Short Introduction
 
Ppt multi problem-gezin
Ppt multi problem-gezinPpt multi problem-gezin
Ppt multi problem-gezin
 
HemaСore2011_topics
HemaСore2011_topicsHemaСore2011_topics
HemaСore2011_topics
 
Hema core topics_2011.10.17
Hema core topics_2011.10.17Hema core topics_2011.10.17
Hema core topics_2011.10.17
 
Hema core topics_2012.12.1
Hema core topics_2012.12.1Hema core topics_2012.12.1
Hema core topics_2012.12.1
 
2013.07.06_ru_Рассказ_о_ГемаКоре_и_предпринимателстве
2013.07.06_ru_Рассказ_о_ГемаКоре_и_предпринимателстве2013.07.06_ru_Рассказ_о_ГемаКоре_и_предпринимателстве
2013.07.06_ru_Рассказ_о_ГемаКоре_и_предпринимателстве
 
Cтартап - жизненный цикл 2015.03.10
Cтартап - жизненный цикл 2015.03.10Cтартап - жизненный цикл 2015.03.10
Cтартап - жизненный цикл 2015.03.10
 
О стартапах и предпринимателях
О стартапах и предпринимателяхО стартапах и предпринимателях
О стартапах и предпринимателях
 
Проектная математика_v9 2016.03.30
Проектная математика_v9 2016.03.30Проектная математика_v9 2016.03.30
Проектная математика_v9 2016.03.30
 
Бизнес модели 2016.03.02
Бизнес модели 2016.03.02Бизнес модели 2016.03.02
Бизнес модели 2016.03.02
 

Similar to Special NCZ kwaliteit, oktober 2011

Zelfzorg ondersteund werkgroep tooling - 2014 1204 - bart brandenburg
Zelfzorg ondersteund   werkgroep tooling - 2014 1204 - bart brandenburgZelfzorg ondersteund   werkgroep tooling - 2014 1204 - bart brandenburg
Zelfzorg ondersteund werkgroep tooling - 2014 1204 - bart brandenburgBart Brandenburg
 
FEX | Zorg | 131009 | Samenhang zorg en welzijn | Presentatie | Anemone Bögels
FEX | Zorg | 131009 | Samenhang zorg en welzijn | Presentatie | Anemone BögelsFEX | Zorg | 131009 | Samenhang zorg en welzijn | Presentatie | Anemone Bögels
FEX | Zorg | 131009 | Samenhang zorg en welzijn | Presentatie | Anemone BögelsFlevum
 
De kracht van de verbinding, betere zorg tegen minder kosten
De kracht van de verbinding, betere zorg tegen minder kostenDe kracht van de verbinding, betere zorg tegen minder kosten
De kracht van de verbinding, betere zorg tegen minder kostenAndré Phiferons
 
ZorgkaartNederland zet zorgverleners op de kaart
ZorgkaartNederland zet zorgverleners op de kaartZorgkaartNederland zet zorgverleners op de kaart
ZorgkaartNederland zet zorgverleners op de kaartNPCF
 
Patienten Voorlichting Films
Patienten Voorlichting FilmsPatienten Voorlichting Films
Patienten Voorlichting FilmsAwesome Amsterdam
 
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8 Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8 saskia sleijster
 
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8 Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8 saskia sleijster
 
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8 Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8 saskia sleijster
 
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8 Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8 saskia sleijster
 
Presentatie Loomans op 17 maart 2011
Presentatie Loomans op 17 maart 2011Presentatie Loomans op 17 maart 2011
Presentatie Loomans op 17 maart 2011Key_CS
 
Meten en optimaliseren van cliënttevredenheid
Meten en optimaliseren van cliënttevredenheidMeten en optimaliseren van cliënttevredenheid
Meten en optimaliseren van cliënttevredenheidMartijn Pulles
 
1509117 | Zorg | Transparantie in de curatieve zorg: obstakels en sprekende i...
1509117 | Zorg | Transparantie in de curatieve zorg: obstakels en sprekende i...1509117 | Zorg | Transparantie in de curatieve zorg: obstakels en sprekende i...
1509117 | Zorg | Transparantie in de curatieve zorg: obstakels en sprekende i...Flevum
 
Zorgpaden in de GGZ: the X-Factor!?
Zorgpaden in de GGZ: the X-Factor!?Zorgpaden in de GGZ: the X-Factor!?
Zorgpaden in de GGZ: the X-Factor!?Q-Consult
 
Perspectieven op vitale eerstelijnszorg in de regio
Perspectieven op vitale eerstelijnszorg in de regioPerspectieven op vitale eerstelijnszorg in de regio
Perspectieven op vitale eerstelijnszorg in de regioMarie-Fleur Lobry
 
Congres Gezonde Zorg - 4 december 2014 - Albert Schweitzer Ziekenhuis
Congres Gezonde Zorg - 4 december 2014 - Albert Schweitzer ZiekenhuisCongres Gezonde Zorg - 4 december 2014 - Albert Schweitzer Ziekenhuis
Congres Gezonde Zorg - 4 december 2014 - Albert Schweitzer ZiekenhuisMVO Nederland
 
De langdurige zorg beproefd op het vermogen van aanpassing en vernieuwing
De langdurige zorg beproefd op het vermogen van aanpassing en vernieuwingDe langdurige zorg beproefd op het vermogen van aanpassing en vernieuwing
De langdurige zorg beproefd op het vermogen van aanpassing en vernieuwingErik Schensema RQIM
 
Presentatie Cynthia Vogeler NPCF
Presentatie Cynthia Vogeler NPCFPresentatie Cynthia Vogeler NPCF
Presentatie Cynthia Vogeler NPCFoizorg
 

Similar to Special NCZ kwaliteit, oktober 2011 (20)

Icuro
IcuroIcuro
Icuro
 
Zelfzorg ondersteund werkgroep tooling - 2014 1204 - bart brandenburg
Zelfzorg ondersteund   werkgroep tooling - 2014 1204 - bart brandenburgZelfzorg ondersteund   werkgroep tooling - 2014 1204 - bart brandenburg
Zelfzorg ondersteund werkgroep tooling - 2014 1204 - bart brandenburg
 
ZMF12: De patient als regisseur
ZMF12: De patient als regisseurZMF12: De patient als regisseur
ZMF12: De patient als regisseur
 
FEX | Zorg | 131009 | Samenhang zorg en welzijn | Presentatie | Anemone Bögels
FEX | Zorg | 131009 | Samenhang zorg en welzijn | Presentatie | Anemone BögelsFEX | Zorg | 131009 | Samenhang zorg en welzijn | Presentatie | Anemone Bögels
FEX | Zorg | 131009 | Samenhang zorg en welzijn | Presentatie | Anemone Bögels
 
De kracht van de verbinding, betere zorg tegen minder kosten
De kracht van de verbinding, betere zorg tegen minder kostenDe kracht van de verbinding, betere zorg tegen minder kosten
De kracht van de verbinding, betere zorg tegen minder kosten
 
ZorgkaartNederland zet zorgverleners op de kaart
ZorgkaartNederland zet zorgverleners op de kaartZorgkaartNederland zet zorgverleners op de kaart
ZorgkaartNederland zet zorgverleners op de kaart
 
Patienten Voorlichting Films
Patienten Voorlichting FilmsPatienten Voorlichting Films
Patienten Voorlichting Films
 
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8 Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
 
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8 Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
 
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8 Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
 
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8 Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
Kwal zorg nov 2010 producttoets 8
 
Presentatie Loomans op 17 maart 2011
Presentatie Loomans op 17 maart 2011Presentatie Loomans op 17 maart 2011
Presentatie Loomans op 17 maart 2011
 
eindrapport
eindrapporteindrapport
eindrapport
 
Meten en optimaliseren van cliënttevredenheid
Meten en optimaliseren van cliënttevredenheidMeten en optimaliseren van cliënttevredenheid
Meten en optimaliseren van cliënttevredenheid
 
1509117 | Zorg | Transparantie in de curatieve zorg: obstakels en sprekende i...
1509117 | Zorg | Transparantie in de curatieve zorg: obstakels en sprekende i...1509117 | Zorg | Transparantie in de curatieve zorg: obstakels en sprekende i...
1509117 | Zorg | Transparantie in de curatieve zorg: obstakels en sprekende i...
 
Zorgpaden in de GGZ: the X-Factor!?
Zorgpaden in de GGZ: the X-Factor!?Zorgpaden in de GGZ: the X-Factor!?
Zorgpaden in de GGZ: the X-Factor!?
 
Perspectieven op vitale eerstelijnszorg in de regio
Perspectieven op vitale eerstelijnszorg in de regioPerspectieven op vitale eerstelijnszorg in de regio
Perspectieven op vitale eerstelijnszorg in de regio
 
Congres Gezonde Zorg - 4 december 2014 - Albert Schweitzer Ziekenhuis
Congres Gezonde Zorg - 4 december 2014 - Albert Schweitzer ZiekenhuisCongres Gezonde Zorg - 4 december 2014 - Albert Schweitzer Ziekenhuis
Congres Gezonde Zorg - 4 december 2014 - Albert Schweitzer Ziekenhuis
 
De langdurige zorg beproefd op het vermogen van aanpassing en vernieuwing
De langdurige zorg beproefd op het vermogen van aanpassing en vernieuwingDe langdurige zorg beproefd op het vermogen van aanpassing en vernieuwing
De langdurige zorg beproefd op het vermogen van aanpassing en vernieuwing
 
Presentatie Cynthia Vogeler NPCF
Presentatie Cynthia Vogeler NPCFPresentatie Cynthia Vogeler NPCF
Presentatie Cynthia Vogeler NPCF
 

Special NCZ kwaliteit, oktober 2011

  • 1. Netwerk Cliëntenraden in de Zorg Special Kwaliteit/Cliëntenperspectief oktober 2011 In deze special: • Reclame voor ziekte • Voorwoord • Zorgkaartnederland.nl • Cliëntenraaddag NCZ • Solidariteit enige juiste ‘frame’ voor zorg • De CQ Index • Patiëntgericht communiceren kost niks, brengt veel • Sturen op kwaliteit • Workshop Kwaliteit/cliëntenperspectief Cliënt-en-Raad voor de Menselijke Maat!
  • 2. n in de Zorg pagina 2 Voorwoord Cliëntenraaddag NCZ Cliëntenraaddag ‘Kwaliteit vanuit Cliëntenperspectief’ Een special over de kwaliteit van de zorg. Actueel. Te- vens sluit dit aan bij de Cliëntenraaddag gehouden op Op 7 september jl. was de jaarlijkse Cliëntenraaddag van 7-9-2011 met als thema ‘Kwaliteitscriteria vanuit cliën- het NCZ voor cliëntenraden van ziekenhuizen. Dat wil tenperspectief’ met als gastspreker o.a. Prof. Dr. Diana zeggen dat het thema gericht was op cliëntenraden van Delnoij, Directeur Centrum Klantervaring Zorg. ziekenhuizen maar andere belangstellenden waren In deze special besteden we uitgebreid aandacht aan de zeker welkom en dus ook van de partij. De foyer van het “CQ index”; de “consumer quality index”. Dit behelst Zuwe Hofpoort Ziekenhuis was goed gevuld met ruim kort gezegd een voor zorginstellingen verplicht tevre- 80 bezoekers. Boeiende presentaties van zowel Direc- denheidonderzoek, die cliëntenraden gelegenheid teur Bestuurder Peter van Elzen als van Henri Dekker, biedt met het management rond de tafel te gaan zitten Voorzitter van de Cliëntenraad aldaar. Prof. Dr. Diana om samen te bezien hoe het gesteld is met de kwaliteit. Delnoij, Directeur van het Centrum Klantervaring Zorg En hoe dit te verbeteren valt uiteraard. beet de spits af van de kwaliteitsdiscussie met een Filosoof en ervaringsdeskundige Sytze Steenstra heeft presentatie waarin ‘kwaliteit’ onder de loep werd geno- moeite met de communicatiestrategie van zorginstellin- men en vragen als ‘wat is kwaliteit’ en ‘hoe meet je gen. kwaliteit’ werden beantwoord. Tijdens het middagpro- Naast de CQ index biedt ook ZorgkaartNederland.nl, gramma, na de uitgebreide lunch waarbij natuurlijk ‘het een kwaliteitsplatform van en voor de zorg mogelijkhe- netwerken’ werd gebezigd, gaf Afke van Halen voorbeel- den voor cliëntenraden om te werken aan kwaliteit. den vanuit de praktijk. Afke werkt al jaren met- en voor Hierin vermeldemeningen van patiënten zijn waarde- cliëntenraden en gaf levendige en sprekende voorbeel- volle verbeterpunten op weg naar een kwalitatief steeds den over hoe een cliëntenraad met het thema kwali- betere zorgverlening. teit/cliëntenperspectief om kan gaan. Zorgkaartneder- Hoewel het NCZ geen politieke kleur heeft, zijn de be- land.nl werd door Jacqueline Baardman uitgelegd zuinigingen die de regering doorvoert in de zorg veront- waarbij vooral vragen op het gebied van privacy en rustend. Harriët Messing maakt zich hier kwaad om en wetgeving los kwamen. Tot slot vertelde Jolyn van wijst op de noodzaak om “solidariteit” als norm in de Vuuren van CZ Zorgverzekeraar op heldere wijze over zorg te handhaven. het voorkeursbeleid van CZ en hoe cliëntencriteria daarbij betrokken worden. Alle presentaties vindt u op Sjon Onnekink. onze website: www.ncz.nl/nieuws Het NCZ Bestuur wil hartelijk bedanken voor de me- dewerking van het: Uit de presentatie van Voorzitter Raad van Bestuur van het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis, Dhr. Peter van Elzen: In het bijzonder danken zij de leden van de cliënten- raad: · Dhr. H(enri) A.L. Dekker, voorzitter · Mw. E(Liesbeth) A.A.M. Vink-Aarsen, algemeen adjunct · Dhr. T(eun) van der Weerd, secretaris · Mw. M(arie-José) J.A. van Bodegom-Zeegers, lid · Mw. W(illy) Kleinveld, lid · Mw. T(iny) Westerink-Brier, lid
  • 3. pagina 3 Netwerk Cliëntenraden in de Zorg de CQ index genwoordigers van cliënten met kortdurend verblijf, respijtzorg en dergelijke. Elke zorginstelling is verplicht om verantwoorde zorg (1) 3. CQ index ervaringen met de zorg thuis; vragenlijst te leveren. Daarmee is er wel een wettelijke norm ge- voor thuiswonende cliënten van thuiszorgorganisaties steld, maar die zegt nog niet veel over de werkelijke of zorgorganisaties. Deze vragenlijst is gericht op thuis- kwaliteit van de geleverde zorg. In juni 2005 is voor de wonende cliënten van 18 jaar en ouder, die thuis (even- VV&T sector door intensieve samenwerking tussen tueel in een aanleunwoning) gedurende een periode van veldpartijen het visiedocument “Op weg naar Normen minimaal zes maanden persoonlijke verzorging en/of voor Verantwoorde Zorg” (2) opgesteld. Dit is verder verpleging ontvangen van thuiszorgorganisaties of geoperationaliseerd in het kwaliteitskader Verantwoor- zorginstellingen. Deze lijst is niet bedoeld voor cliënten de Zorg (3). met enkelvoudige huishoudelijke verzorging of enkel- voudige begeleiding. Kwaliteitskader De afkorting CQ index staat voor Consumer Quality index. Het instrument meet op een betrouwbare en In het kwaliteitskader zijn twee belangrijke velden te valide wijze de ervaringen van cliënten, vertegenwoor- herkennen namelijk: digers van PG cliënten en cliënten die thuiszorg ontvan- • Zorginhoudelijke veiligheid gen, met de zorg- en dienstverlening. Zorgorganisaties • Cliëntervaringen zijn verplicht om minimaal eens per twee jaar een onaf- hankelijke cliëntenraadpleging met de CQ index te laten Het kwaliteitskader Verantwoorde Zorg bestaat uit twee uitvoeren door een geaccrediteerd onderzoeks-bureau. onderzoeken. Een cliëntervaringsonderzoek (CQ index) Deze inleiding op de CQ index is tot stand gekomen met dat minimaal één maal per twee jaar wordt herhaald. dank aan: En daarnaast een jaarlijkse zorginhoudelijke meting naar het voorkomen van zorgproblemen. Drs. W.E. (Ed) Deen Deen & van der Zwan, partners in gezondheidszorg Het kwaliteitskader Verantwoorde Zorg verengt kwali- Postbus 404 teit tot de meetbare elementen van het handelen in de 2130 AK Hoofddorp praktijk. Elementen waarvoor bewijs is of waar consen- www.partnersingezondheidszorg.nl sus over bestaat dat ze gebruikt kunnen worden. Dit om kwaliteit van zorg en de veranderingen daarin te evalu- 1. KWZ artikel 2: Verantwoorde zorg is zorg van goed eren. In het kwaliteitsdenken binnen de ouderenzorg is niveau die in ieder geval doeltreffend, doelmatig en er sprake van een paradigmashift van systeemkwaliteit patiëntgericht wordt verleend en die is afgestemd op de naar kwaliteit gemeten op uitkomstniveau (4). Waar reële behoefte van de patiënt. 2. Visiedocument “Op weg vroeger de nadruk lag op procedures en kwaliteitssys- naar normen voor Verantwoorde Zorg”, Arcares, AVVV temen, wordt nu veel meer aandacht besteed aan de LOC, NVVA, Sting in afstemming met IGZ, VWS en ZN, wijze waarop de zorg bijdraagt aan de kwaliteit van leven juni 2005. 3. Kwaliteitskader Verantwoorde Zorg, Actiz, van cliënten. Daarbij wordt er vanuit gegaan dat door VV&N, LOC, NVVA, Sting, IGZ, VWS en ZN, oktober 2007. de organisatie in de randvoorwaarden wordt voorzien. 4. De toon gezet: één taal voor kwaliteit. Stuurgroep Belangrijke zaken als medewerker-tevredenheid, ziek- Verantwoorde zorg: ActiZ, V&VN, LOC-LPR, NVVA, Sting, teverzuim en een gezonde financiële positie worden in IGZ, VWS, ZN. Rapport van de Stuurgroep Kwaliteitska- deze systematiek niet meegewogen. der Verantwoorde zorg Verpleging, Verzorging en Zorg De CQ index Verpleging Verzorging & Thuiszorg (VV&T) Thuis (VV&T) 2008. bestaat uit drie vragenlijsten elk voor een andere doel- groep: 1. CQ index ervaringen met de zorg in een verzorgings- huis- of verpleeghuis vragenlijst voor interviews met bewoners. Deze vragenlijst is gericht op cliënten die langer dan één maand in een verzorgingshuis of ver- pleeghuis verblijven en met wie een interview kan worden afgenomen. De lijst is niet bedoeld voor reacti- vering of revalidatiecliënten. 2. CQ index ervaringen met de zorg in een verzorgings- huis- of verpleeghuis vragenlijst voor vertegenwoordi- gers van bewoners. Deze vragenlijst is gericht op verte- genwoordigers van psychogeriatrische cliënten die langer dan één maand in een verzorgingshuis of ver- pleeghuis verblijven. De lijst is niet bedoeld voor verte-
  • 4. n in de Zorg pagina 4 Sturen op kwaliteit met CQ index Rol van de cliëntenraad Rol van de cliëntenraad Welke rol(len) kan of wil de cliëntenraad spelen? Na- tuurlijk kan de inbreng van de cliëntenraad worden In de Nederlandse gezondheidszorg is kwaliteit en (pa- beperkt tot de keuze voor het onderzoeksbureau of tiënt)veiligheid een “hot item”. Juist omdat het onder- aandacht voor individuele casuïstiek. Zinvoller is het werp zo actueel en nieuwswaardig is, worden we regel- gesprek naar een hoger abstractieniveau te tillen en de matig geconfronteerd met excessen. Van het fixeren van rol aan te nemen van kritisch sparringpartner. De resul- een verstandelijk gehandicapte cliënt (5) , multiresisten- taten van de CQ index vormt bij uitstek het vertrekpunt te bacteriën in het ziekenhuis tot een verdrinkingsinci- van het gesprek tussen cliëntenraad en het manage- dent in een verpleeghuis. Is het dan zo slecht gesteld ment. Met als doel de ervaren kwaliteit van zorg te met de kwaliteit van zorg in Nederland? En wat kan de verbeteren. Immers in de CQ index ligt veel waardevol- cliëntenraad daar eigenlijk aan doen? le (stuur)informatie opgeslagen. Definitie kwaliteit Stappen om te verbeteren Als je de zoekopdracht “definitie kwaliteit van zorg” De eerste en misschien wel belangrijkste stap is dat de geeft, krijg je maar liefst 170.000 hits. Blijkbaar laat zorgorganisatie moet openstaan voor de informatie in kwaliteit van zorg zich niet zo eenvoudig beschrijven. Er de CQ index. Discussies over mogelijke beperkingen van zijn vooral veel ingewikkelde definities. Eén die veel het onderzoek zijn niet zinvol en leiden alleen maar af wordt gebruikt: “De mate van overeenkomst tussen van de kern van de zaak. criteria van goede zorg (wenselijke zorg) en de praktijk van die zorg (feitelijke zorg)(6) . Met andere woorden Ten tweede moet je het rapport met al zijn grafieken en kwaliteit is de mate waarin de zorg voldoet aan de staafdiagrammen begrijpen. Wat staat er eigenlijk en verwachtingen van de cliënt. Binnen het domein kwali- hoe verhoudt zich dat bijvoorbeeld met de ambitie, teit worden verschillende aspecten als effectiviteit, missie en visie van de zorginstelling. Hoe benut je als veiligheid, tijdigheid en vraaggerichtheid onderschei- cliëntenraad de informatie om te sturen op kwaliteit? den. De CQ index kun je op verschillende niveaus interprete- Kwaliteitsmeting via indicatoren ren. Op locatieniveau (en zelfs stichtingsniveau) om een globale indruk te krijgen van de ervaren kwaliteit van In de VV&T sector wordt kwaliteit van zorg inzichtelijk zorg- en dienst-verlening (9). Maar veel belangrijker gemaakt door enerzijds de zorginhoudelijke indicatoren welke thema’s scoren niet op het gewenste niveau en en anderzijds een cliëntervaringsonderzoek (CQ index) welke onderliggende vragen vormen daarbij het pro- (7). De CQ index is bij uitstek een geschikte methode om bleem. de ervaren kwaliteit van zorg- en dienstverlening inzich- Hou het overzichtelijk door het aantal thema’s waar telijk te maken. Met de resultaten van de CQ index kan prioriteit aan wordt gegeven te beperken tot maximaal de cliëntenraad (mede) bepalen of de geleverde zorg vier. De cliëntenraad stelt samen met het management voldoet aan de verwachtingen van de cliënt. En als er het kwaliteitsniveau vast in meetbare en concrete één sector is waar de ervaringen van de cliënt zwaar doelstellingen. Het wenselijke niveau uit de definitie mee moeten wegen, dan is het wel de langdurige oude- kwaliteit uitgedrukt in een gemiddelde score of het renzorg. percentage cliënten dat negatief reageert. Kwaliteit is niet vrijblijvend Elke zorginstelling is verplicht om verantwoorde zorg te leveren (8). Daarmee is er wel een wettelijke norm ge- steld, maar die zegt nog niet veel over de werkelijke kwaliteit van de geleverde zorg. Dit artikel laat zien hoe de cliëntenraad de CQ index kan gebruiken om de kwaliteit van zorg te verbeteren.
  • 5. pagina 5 Netwerk Cliëntenraden in de Zorg Nu er focus is aangebracht en er duidelijke doelstellin-maakt. Welkom in de wereld van “homo digitalis”. gen zijn geformuleerd start de moeilijkste stap. Kwaliteit Tot slot hebben we na elke interventie getoetst of het verbetert namelijk niet door er over te praten, maar gewenste effect werd behaald. Dat gaf de mogelijkheid door het gewoon te doen. Een goede analyse is daarvoor om te monitoren en zo nodig snel bij te sturen. belangrijk en helaas wordt daar regelmatig te weinig Oplossingen worden niet bedacht achter een bureau en aandacht aan besteed. Het helpt niet om meer activitei- verbeteringen worden niet afgedwongen door een ten te organiseren als de cliënten de activiteiten niet manager. De grootste winst is te behalen door in contact leuk vinden! te treden met de doelgroep, creativiteit in te zetten en vooral door in mogelijkheden te blijven denken. Onze Praktisch voorbeeld centrale vraagstelling was telkens: Heeft u behoefte aan informatie, aan welke informatie heeft u behoefte, hoe Een zorgorganisatie constateert in 2008 dat de informa- wilt u geïnformeerd worden en in welke frequentie? tievoorziening naar de familie van vertegenwoordigers (te) laag scoort. Vrijwel direct wordt besloten om een Gouden regels extra nieuwsbrief uit te brengen en familieavonden te organiseren. Iedereen tevreden want het probleem is Kwaliteit wordt geleverd in de relatie tussen individuele wel heel voortvarend opgelost. De CQ index van 2009 medewerker en de cliënt. In zijn algemeenheid kun je laat echter zien dat de gemiddelde score nauwelijks is stellen dat oplossingen op structuurniveau (project- verbeterd. Wat is nu precies misgegaan en had dat groep) of procesniveau (behandelprotocol) gedoemd voorkomen kunnen worden? zijn te mislukken. De voorgestelde acties moeten de oorzaak aanpakken en de vraag beantwoorden: “Wat Positief is dat de zorgorganisatie de resultaten van de merkt de cliënt daar morgen van?” Tot slot heeft de CQ index benut om de ervaren kwaliteit van zorg naar cliëntenraad een belangrijke rol om te monitoren en te een hoger niveau te tillen. Helaas is de oorzaak van de sturen. Worden de acties uitgevoerd en heeft dat het gerealiseerde score niet geanalyseerd. De nieuwsbrie- gewenste effect? Schroom niet om kritisch te blijven ven worden vrijwel niet gelezen en de familieavonden doorvragen. worden slecht bezocht. Het inzetten van nog meer inef- Ik eindig deze bijdrage met de vraag: “Kun je sturen met fectieve communicatie verbeterd de informatievoorzie- de huidige meetfrequentie van één keer per twee jaar?” ning uiteraard niet. Dat laat zich mijns inziens vergelijken met autorijden met de ogen dicht. Voor de veiligheid rijden we dan maar niet. Ed Deen. Voor meer informatie: www.partnersingezondheidszorg.nl 5. In deze bijdrage wordt met cliënt ook patiënt, bewoner of zijn/haar vertegenwoordiger bedoeld. 6. Donabedian A. Exploration in quality assessment and Wat hebben wij gedaan om de score te verbeteren? monitoring. The definition of quality and approaches to Eerst hebben we gezamenlijk met cliëntenraad en ma- its assessment. Michigan, Health Administration Press, nagement een acceptabele doelstelling geformuleerd: 1980. 7. CQ index = Consumer Quality index. • De gemiddelde score op het thema informatie is in 8. KWZ artikel 2: Verantwoorde zorg is zorg van goed 2011 minimaal 3,60 en/of niveau die in ieder geval doeltreffend, doelmatig en • Maximaal 10% van de vertegenwoordigers antwoord patiëntgericht wordt verleend en die is afgestemd op de negatief op dit thema . reële behoefte van de patiënt. Daarna hebben we de beschikbare bronnen geraad- 9. Deze bijdrage leent zich niet om de methode van Deen pleegd om de oorzaak van de lage score te achterhalen. & van der Zwan in detail toe te lichten. Het voert te ver om alle stappen in detail te beschrijven. 10. De grafiek maakt overigens duidelijk dat de doelstel- Het aantal vormen van informatievoorziening is niet ling niet is gehaald (gemiddelde score 3,52 en 12% ne- alleen uitgebreid, maar vooral veel meer op maat ge- gatief).
  • 6. n in de Zorg pagina 6 Ed Deen Sytze Steenstra werkt als schrijver, filosoof, redacteur, vertaler, en beeldend kunstenaar. Hij vraagt zich wel Ed Deen is klinisch epidemioloog en directeur van het eens af of hij de enige ter wereld is die zowel het werk organisatiebureau 'Partners in gezondheidszorg'. van Theodor W. Adorno (filosoof, socioloog, essayist, Vanuit een heldere visie ondersteunt Ed Deen zorg- componist, musicoloog) als dat van David Byrne (zan- organisaties bij het formuleren, operationaliseren, ger, schrijver, conceptueel kunstenaar, filmmaker, fo- implementeren en evalueren van kwaliteitsbeleid. tograaf) bewondert en erover schrijft. Hij heeft diplo- Met als doel de kwaliteit van zorg op cliëntniveau te ma’s als socioloog en filosoof, en een laureaat van de verbeteren. Jan van Eyck Academie. Reclame voor ziekte Sytze Steenstra heeft moeite met de communicatiestra- Inleiding 'Reclame voor ziekte' is verzorgd tegie van zorginstellingen. In zijn persoonlijke blogpost door: ‘Reclame voor ziekte’ geeft hij diverse voorbeelden van Petra Teunissen-Nijsse communicatie-uitingen die eerder bij een vakantie- In Orde Tekst & Advies stemming dan bij een academisch ziekenhuis lijken te www.inordeteksten horen. Foto’s van stralend gezonde jonge mensen, glossy relatiemagazines en slogans als ‘De patiënt pro- minent’ of ‘Gezond idee’ passen in zijn opinie niet bij de harde werkelijkheid van de patiënt: “Er is iets fundamen- teel mis met zulke publiciteit: ik vind dergelijke reclame voor ziekte ongepast en wansmakelijk en eerloos.” ZorgkaartNederland.nl Vanwege een ernstige ziekte van zijn vrouw verbleef Steenstra wekenlang in wachtkamers van ziekenhuizen. Hij schreef daarover: “de meerderheid van de patiënten daar is, laat ik er geen doekjes om winden, ziek. Ze zien er niet uit als een fotomodel, ze zijn vaak oud, en de meesten van hen hebben niet de zelfverzekerde, bijna onkwetsbare uitstraling die ik met het woord “promi- Kwaliteitsplatform van en voor de zorg nent” verbind. Verklap ik een geheim als ik opschrijf dat oude, zieke mensen lang niet allemaal beter worden? Hotels, restaurants, vakantiebestemmingen, winkels… Doe ik iets onfatsoenlijks als ik opschrijf dat een acade- over tal van zaken delen consumenten hun bevindingen misch ziekenhuis een uiterst complex instituut is, waar en ervaringen met elkaar op internet. Daarmee geven veel mensen met toewijding hun werk doen, maar waar ze andere mensen informatie over wat ze kunnen ver- zelfs de medisch specialist niet altijd prominent is, en de wachten en bieden ze hulp bij het maken van keuzes. patiënt al helemaal niet?” Sinds anderhalf jaar is er ook een waarderingssite voor de gezondheidszorg, ZorgkaartNederland.nl. De websi- In zijn blogpost http://sytzesteenstra.wordpress. te telt ruim 54.000 patiëntenwaarderingen van zorgver- com/2011/07/07/reclame-voor-ziekte/ leners en zorginstellingen. Hoe meer waarderingen en meningen, hoe beter. gaat Steenstra dieper in op communicatieproblemen Zorgaanbieders krijgen zo meer inzicht in hun eigen tussen patiënten en medisch personeel. Die problemen prestaties en kunnen hier de zorg op afstemmen. Deze staan in schril contrast met de veelbelovende glanzende meningen van patiënten zijn waardevolle verbeterpun- billboards van de ziekenhuizen. Hij besluit: “Een ernsti- ten op weg naar een kwalitatief steeds betere zorgver- ge chronische ziekte is een aanslag op de persoonlijke lening. Dit is ook voor u als Cliëntenraad of Patiënt Ad- waardigheid, een aanslag die je alleen door te rouwen vies Raad interessant. kunt verwerken. Als academische ziekenhuizen zichzelf Als cliëntenraad kunt u de patiënten of cliënten die u gaan spiegelen aan een “superlekker en supergezond” vertegenwoordigt erop wijzen dat zij hun ervaring reclamebeeld, dragen ze bij aan een narcistische maat- kunnen delen op ZorgkaartNederland. Bijvoorbeeld via schappij waarin verdriet en rouw nauwelijks bestaans- het gratis Freemiumpakket (posters en flyers) waarmee recht hebben. Maar ziekte en pijn zijn er, en zullen er u patiënten kunt wijzen op de mogelijkheid een waar- blijven.” dering te plaatsen. Zorgaanbieders kunnen daarnaast
  • 7. pagina 7 Netwerk Cliëntenraden in de Zorg een Profielpakket afnemen waarmee ze onder andere Op basis van deze rapportage kunt u samen met het up-to-date inzicht krijgen in de waarderingen die patiën- bestuur, gezamenlijk werken aan het verder verbeteren ten over hun instelling of ziekenhuis op ZorgkaartNeder- van de kwaliteit van zorg. land plaatsen. Meer weten? www.zorgkaartnederland.nl Solidariteit enige juiste ‘frame’ voor zorg houders alleen maar gaat om uitvreters. Het adagium Ja, ik ben boos! Om hoe het kabinet de afgelopen weken bij eerdere bezuinigingen, ‘eigen verantwoordelijkheid bij de presentatie van de bezuinigingen in de zorg ge- en zelfmanagement’ wordt maar even in de koelkast bruik maakte van hele nare manieren van ‘framing’ gezet, want komt nu even niet van pas. Vorig jaar (mentale constructies die bepalen hoe we de wereld noemde de RVZ en de minister zelf de PGO-beweging zien). Mooi beschreven door onder andere Pieter Hil- belangrijk als derde partij voor de kwaliteitsbewaking in horst vorige week in de Volkskrant. (http://www. de zorg. Nu zijn het ‘theekransjes’ en mogen ze zo zwaar volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/index.dhtml) Framing gekort worden dat velen van hen het niet zullen overle- is in de handen van dit kabinet een gevaarlijk speeltje ven. dat wordt ingezet om compassieloos de wortels van Gezonde en zieke mensen worden zo tegen elkaar uit- onze beschaving aan te tasten: solidariteit met de gespeeld. Want het alternatief, hogere zorgpremies of, zwakken in onze samenleving. nog beter, hogere inkomensafhankelijke bijdragen, dat De frames die dit kabinet gebruikt voor de ondoordach- willen we natuurlijk niet. Dat kost stemmen. Maar dan te bezuinigingen in de zorg appelleren aan het onder- hebben we het wel over NU NOG gezonde mensen. buikgevoel in de samenleving: ‘beetje op onze kosten Want iedereen kan morgen chronisch ziek worden. Of ziek zitten zijn’. Vorig jaar noemde de premier het PGB een zwaar gehandicapt kind krijgen waarvoor gespeci- nog ‘een vorm van beschaving waar we niet aan mogen aliseerde zorg niet binnen de AWBZ te vinden is. Je moet komen’, Nu worden gretig voorbeelden van misbruik het blijkbaar eerst zelf meemaken voordat je snapt hoe van PGB’s aangehaald om aan te tonen dat het bij PGB- je wereld er dan uitziet, vooral financieel.
  • 8. n in de Zorg pagina 8 Patiëntgericht communiceren kost niks, brengt veel “Daar heb ik geen tijd voor, hoor, met maar tien minuten per patiënt.” Dit is de reactie die ik vaak terugkrijg als ik met zorgverleners in het kader van Compassion for Care praat over het tonen van compassie, een onderdeel van patiëntgericht communiceren. Nederlandse huisartsen zijn sinds 1986 bijvoorbeeld veel zakelijker gaan com- municeren met hun patiënten. Onderzoek toont echter Wederom wordt er met de kaasschaaf bezuinigd in aan dat het tijdsargument niet klopt. Patiëntgerichte plaats van naar het systeem te kijken. De gekozen be- communicatie kan in het hele traject inclusief vervolg- zuinigingsposten zullen straks onvermijdelijk leiden tot consulten zelfs tijd opleveren. hogere zorgkosten. En tot marginalisering van groepen patiënten die dat Patiëntgericht communiceren is communiceren via een niet verdienen. Het grote goed in Nederland is altijd onze model waarin de ziektegerichte benadering (biome- solidariteit met de zwakken in de samenleving geweest. disch artsperspectief) en de klachtgerichte benadering Daar is ons zorgstelsel altijd op gebaseerd geweest. (ervaringsgericht patiëntperspectief) zijn geïntegreerd. Maar nu laat de VVD mensen liever doorroken omdat Het biedt de patiënt ruimte om te vertellen hoe hij zijn ze ons dan straks minder geld kosten. ziekte ervaart en hoe hij ermee omgaat. Zijn gedachten, Ik vind het schokkend en verdrietig om te zien hoe de gevoelens, ideeën, zorgen, verwachtingen en eerdere rechtsideologische verhuftering in de politiek leidt tot ervaringen. En ook de beschikbare mantelzorg en de VVD: ‘ieder voor zich’, CDA: ‘en God voor ons allen’, PVV: gedachten, gevoelens, ideeën, zorgen en verwachtin- ‘behalve natuurlijk de Moslims’ (geen bijsluiters meer gen van die mantelzorgers. Alles is belangrijk bij de in Turks en Marokkaans, dus meer medicatieongelukken diagnose en bepaling van de vervolgstappen. en bijkomende kosten, lekker slim nagedacht). Volgens mij is het enige juiste politieke frame voor de zorg: soli- Huisarts zakelijker dariteit. En niet zoals nu de zwakken de rekening laten betalen Onderzoek van Jozien Bensing et al. (2008) toont aan voor een veel te ingewikkeld en onbeheersbaar gewor- dat huisartsen zich in 2002 veel zakelijker zijn gaan op- den zorgsysteem. Wanneer gaan we nou eindelijk eens stellen ten opzichte van 1986. Ze geven weliswaar meer met zijn allen bekijken hoe we het zorgsysteem en de informatie, hiertoe verplicht door de WGBO, maar bekostiging ervan transparanter en daarmee beter be- stellen veel minder (psychosociale) vragen. Hun com- heersbaar en goedkoper kunnen maken? municatiestijl is meer biomedisch en taakgericht gewor- den. Bensing et al. noemen als een van de mogelijke © 2011 Harriët Messing oorzaken hiervoor de opkomst van protocollaire en evidence-based geneeskunde. Ook wijzen zij op de op- komst van de computer in de spreekkamer die mogelijk een remmend effect op de dialoog kan hebben. Vooral Harriët Messing als de arts tijdens het gesprek meteen aantekeningen Harriët Messing's Overview maakt in de computer. •Eigenaar at ZORGdotCOM Mogelijk in reactie op het zakelijker gedrag van artsen •Voorzitter at Nederlandse Leverpatiëntenvereni- zijn patiënten minder gaan praten, minder vragen gaan ging stellen en minder zorgen gaan uiten. Dit onderzoek zal •Teamlid at Compassion for Care vast niet anders uitpakken als het wordt uitgevoerd •Communicatie-adviseur/Tekstschrijver onder voor medisch specialisten en andere zorgverle- •Communicatieadvies+Tekst ners. Websites •Blog ( http://harrietmessing.wordpress.com ) •Company Website ( http://harrietmessing.word- press.com/zorgdotcom ) •Compassion4Care ( http://www.compassionforca- re.com )
  • 9. pagina 9 Netwerk Cliëntenraden in de Zorg Investering: 0,7 minuut! NB. Als bron voor dit blog heb ik het zeer praktische en volledige boek van psychiater Remke van Staveren ge- In 1985 bekeek Stewart 133 gesprekken van huisartsen. bruikt: Patiëntgericht communiceren, Gids voor de Zij vergeleek de patiëntgerichtheid van de gesprekken medische praktijk, De Tijdstroom 2010. Een aanrader met de duur ervan. Bij een lage patiëntgerichtheid voor studenten en praktiserende zorgverleners. In dit duurden de gesprekken gemiddeld 7,8 minuten. Bij boek vind je ook de literatuurverwijzingen naar de in dit gemiddelde patiëntgerichtheid duurden ze 10,9 minu- artikel aangehaalde onderzoeken. ten en bij hoge patiëntgerichtheid 8,5 minuten. Haar conclusie was dat artsen waarschijnlijk meer tijd nodig © 2011 Harriët Messing hebben als ze nog in de trainingsfase zitten om patiënt- gericht te gaan communiceren. Als ze het eenmaal kunnen, zijn ze nauwelijks extra tijd kwijt, namelijk slechts 0,7 minuut. Levinson et al. (2000) toonden aan dat consulten bij de huisarts of bij de chirurg langer duurden als zij de emotionele signalen van de patiënt niet opmerkten. Deden ze dit wel en reageerden ze daar ook op, dan duurde het gesprek korter. Abdel-Tawab en Roter (2002) vonden eveneens dat gesprekken met een meer patiëntgerichte benadering ongeveer een minuut langer duurden dan artsgerichte consulten. Maar ze leverden wel een grotere patiëntte- vredenheid en therapietrouw op. Op locatie Tijdswinst lange termijn Wij komen graag een De kans is groot dat als in deze onderzoeken vervolg- consulten meegenomen zouden zijn, de tijdswinst heel cursus/training/workshop wel in de serie consulten zou zijn gevonden. Wanneer bij u op locatie geven! een patiënt tijdens het eerste consult voldoende de gelegenheid krijgt zijn emoties te uiten, leidt dit zeer Voor meer informatie waarschijnlijk tot minder misverstanden, een betere mail: diagnose, minder doorverwijzingen en minder vervolg- info@ncz.nl consulten. En dat leidt weer tot grotere patiënttevre- bel: denheid en therapietrouw. De hobbel om patiëntgericht Marika Biacsics; te gaan communiceren lijkt dus meer te zitten in de 0651222505 perceptie van de tijdsdruk dan in de werkelijkheid. Te- gelijkertijd maakt de verzakelijking in de zorg het hard nodig om zorgbreed de stap naar deze vorm van com- municatie te gaan zetten.
  • 10. n in de Zorg pagina 10 Workshop Kwaliteit vanuit Cliëntenperspectief Locatie Swellengrebel Kwaliteit vanuit cliëntenperspectief Burg. Fockema Andreaelaan 100 3582 KV Utrecht De basis Kwaliteit van zorg vanuit cliëntenperspectief … wat kan Kosten de cliëntenraad er mee? € 35,- voor NCZ-leden en € 50,- voor niet-leden Zorgorganisaties zijn verantwoordelijk voor het aanbie- Inschrijven den van kwalitatief goede zorg aan cliënten. Maar wat U kunt zich aanmelden door een mail naar: info@ncz.nl is goede zorg? Wat is kwaliteit eigenlijk en wie bepaalt dat? Wat verstaat de cliëntenraad onder kwaliteit? Wat Meer informatie: is werken vanuit cliëntenperspectief? Hoe komt de Voor meer informatie kunt u contact opnemen met cliëntenraad te weten wat cliënten belangrijk vinden? Marika Biacsics; 0651222505 En op welke wijze kan een cliëntenraad meewerken aan het verbeteren van die zorg? Leerdoelen: U leert de handvatten van de cliëntenraad kennen: In de workshop wordt antwoord gevonden op deze rechten (wat kan en mag de cliëntenraad); visie (wat vragen. vindt de cliëntenraad belangrijk); kennis (wat weet de cliëntenraad). De workshop is praktisch van aard: de deelnemers gaan U weet wat het werken vanuit cliëntenperspectief in- aan de hand van de PDCA cyclus (plan-do-check-act) een houdt en u weet dit ook te communiceren met de orga- plan van aanpak schrijven. nisatie. Bewustwording van de mogelijkheden van de cliëntenraad vergroot de invloed die u als raad kunt Voor wie uitoefenen op de kwaliteit van de zorg. (Beginnende) leden van cliëntenraden die concreet aan U bent in staat om planmatig te werken aan de hand van de slag willen met het adviseren over het verbeteren de PDCA cyclus. van de kwaliteit van de zorg. De workshop is gericht op leden van cliëntenraden die (nog) niet bekend zijn met het planmatig werken met Uw trainer verbetertrajecten. Afke van Halen (www.afkevanhalen.nl) Onderwerpen die aan de orde komen: 1. Kennismaking deelnemers en trainer 2. Vragen en antwoorden over kwaliteit en cliëntenper- spectief 3. Handvatten van de cliëntenraad: rechten, visie en kennis Uw resultaat 4. De PDCA cyclus (plan do check act) • Rol en positie van de cliëntenraad met betrekking tot 5. Opstellen van een plan van aanpak kwaliteit van zorg zijn u duidelijk. 6. Evaluatie van de avond • U heeft een beeld van hoe u rechten, visie en kennis 21.30 uur Sluiting kunt inzetten. • U weet hoe u onderzoeksresultaten kunt gebruiken voor verbetertrajecten. • U heeft (op hoofdlijnen) een concreet plan van aanpak voor een verbeteractie. Certificaat Na het bijwonen van deze training ontvangt u een cer- tificaat van deelname. Wanneer 15 november 2011 van 19.15 uur tot 21.30 uur (19.00 uur staat de koffie klaar)
  • 11. pagina 11 NCZ maakt deze nieuwsbrief met SMIC! Netwerk Cliëntenraden in de Zorg Het NCZ is een laagdrempelig landelijk Netwerk van Cliëntenraden en netwerkpartners in de zorg. Medewerkers van het NCZ zijn deskundigen uit de zorg die zich vrijwillig inzetten om cliëntenraden in de zorg te ondersteunen bij hun werk en bij het onderling verbinden. Het doel hiervan is te leren van en met elkaar, om zo de ontwikkeling en deskundigheid van alle cliëntenraden te bevorderen. Sinds 2010 wordt de nieuwsbrief van het NCZ opgemaakt, gedrukt en verzonden met SMIC. Nieuwsgierig geworden? Neem dan contact op met Riëtte van Rooij: 085 - 773 774 2 / info@smic.nl of kijk op www.smic.nl De volgende organisaties maken ook hun blad met SMIC: - Stichting Welzijn Ouderen Arnhem (SWOA) - RIBW Arnhem & Veluwe Vallei, cliëntenblad De Ommekeer - Gemeente Echt-Susteren: Steunpunt Mantelzorg Stichting Menswel - MSVN afdelingen Haarlem, Gelderland Noord, Drenthe en Flevoland - Nederlandse Klinefelter Vereniging - Vereniging Osteogenesis Imperfecta - Vereniging Oog in Oog - Fysiotherapeutisch Centrum Rheden - De Steeg - Giesbeek - KBO Afdeling Velden en Apeldoorn/Epe Tevreden klanten uit de zorg Wij maken ons informatieblad “Thuisnieuws”, bestemd voor bewoners, contactpersonen en vrijwilligers van Verpleeghuis Heijendaal, via SMIC. Het bestaat uit 4 kantjes en komt tweemaandelijks uit. Zowel wij zelf als onze cliënten zijn zeer tevreden over het format van dit blad. De lay out, door SMIC gemaakt, is volgens onze huisstijl gemaakt, waardoor je goed kunt zien wie de auteur is van dit blad. De kosten per blad zijn laag (circa € 0,53 inclusief btw). Als je binnen je eigen organisatie vier keer een kleurenkopie zou maken, dan ben je dit ook kwijt. De cliëntenraad plaatst ook geregeld een stukje in het blad over het wel en wee binnen de organisatie. Wij zijn zeer tevreden met SMIC qua prijs, kwaliteit en service! Els Tillemans - DrieGasthuizenGroep Zorgaanbieder Diafaan maakt met SMIC onder andere het personeels- en vrijwilligersblad de “Diameter”. Van printjes onder de kopieermachine tot een full-colour magazine. Met SMIC groeide onze “Diameter” naar een volwaardig en goed gelezen intern communicatiemiddel. Zelfs onze relaties vragen tegenwoordig om een exemplaar! Sandra Hogeling - Diafaan
  • 12. n in de Zorg Indien onbestelbaar retour: Postbus 82, 6930 AB Westervoort Redactie: Drs. Sjon Onnekink Mevr. Marika Biacsics Mevr. Drs. Danielle Budel Reacties op artikelen of suggesties voor onderwerpen stellen wij zeer op prijs. Deze kunt u sturen naar: NCZ Postbus 82 6930 AB Westervoort 0031 (0) 6 51 222 505 redactie@ncz.nl een mooi blad binnen handbereik www.ncz.nl Volg ons ook op: https://twitter.com/#!/NCZNetwerk DEZE NIEUWSBRIEF IS GEMAAKT MET SMIC Wilt u voor uw organisatie ook een professioneel blad maken tegen lage drukkosten? SMIC is de uitkomst! Aan informatie en adviezen in deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend. Het NCZ staat ten alle Voor meer informatie: Riëtte van Rooij tijden open voor suggesties ter verbetering van deze info@smic.nl • 085-7737742 • www.smic.nl nieuwsbrief.