Kasaysayan ng Pahayagan sa Pilipinas

1. Kasaysayan at Ibang ibang Pahayagan sa
Pilipinas

2. SUCCESOS FELICE’S (1637)
• Tomas Pimpin
• Tungkol sa tagumpay ng La Naval laban sa mga
Dutch at Ternate.
• Nagtagal ito hanggang 1809.
AVISO ALPUBLICO (1799)
• Hojas Volantes or Flying Sheets (Notices to the
Public)
• Sukat ng isang malaking kwaderno.
• Kampanya laban sa mga Muslim at pagkabihag ng
mga pirata sa Sulu nang mga hukbong kastila sa
pamumuno ni Gomez.

3. DEL SUPERIOR GOVIERNO (1811)
• Unang pahayagan na lumabas ng palagian sa pilipinas. Patnugot ni Governador
Heneral Manuel Fernandez de Folgueros (Aug 8, 1811)
• Labinlimang labas ay kusang namatay.
LA ESPERANZA (1846)
• Pahayagang pang-araw-araw maliban sa lunes.
• Patnugot nina Felipe Lacorte at Evarisco Calderon,
• Malaking bahagi nito ay mga talakayang pampilosopiya, panrelihiyon, at
pangkasaysayan.
LA ESTRELLA ( 1848)
• Nahinto na ang publikasyon noong 1848.
DIARIO DE MANILA (1848)
• Patnugot ni Felipe Del Pan
• Tumagal hanggang 1852.

4. EL INSTRUCTOR FILIPINO EL DES PERTADOR
• Tumagal lamang ng ilang araw at ilang buwan.
BOLETIN OFICIAL DE FILIPINAS (1852)
• Dating Diario De Manila
• Naglathala ng kanilang patalastas nang hanggang
anim na linya lamang.
• Tumagal ng hanggang 1860.
EL COMERCIO (1858)
• Pahayagang panghapon
• Patnugot ni Ulpiano Fernandez na kalaunan ay
pinamunuan ni Governador Heneral Soler Y Ovejero.

5. Ilustracion Filipina (1859)
• Dalawang beses na naglabas ng isyu kada buwan.
• Tumagal lamang hanggang
Gaceta De Manila ( 1851)
• Dating Boletin De Oficial.
• Naglalathala dito ng mga batas Militar para sa
walong lalawigan ng Luzon
• Nanatili hanggang Agosto 8,1895
• Namayagpag ng 38 na taon
• Pinaka matagumpay na pahayagan sa panahon ng
kastila.

6. LA ESPAFIA OCEANICA
• Revisa de Niticias Y Anuncios 1861
EL CATOLICO FILIPINO (1862)
• Unang relihiyosong pahayagan
• Patnugot ni Mariano Sevilla
EL PASIG
• Pahayagang kastila na minsan sinasamahan ng mga
artikulong Tagalog.
• Dalawang beses sa isang buwan maglathala.

7. BOLETIN DEL EJERCITO (1864)
• Pahayagang nakatutok sa sandatahang lakas.
• Ngunit hindi binigyang interes ng publiko kaya tuluyan rin
itong nawala.
PANAHON NG HIMAGSIKAN
EL POVENIR FILIPINO (1865)
• Muntikan ng bumagsak dahil sa hindi pagkakasundo ng mga
patnugot.
• Bull Fighting na pinamumunuan ni Lorenzo Sanchez isang
bantog na torcador.
REVISTA MERCANTIL
• Lingguhang pahayagang pangkomersyo ni Joaquin de Loyzaga
na di kalaunay nakipagsanib sa Pevista De Administracion

8. PEVISTA DE ADMINISTRACION
• Pinasimulan ni Joaquin de Loyzaga
• Lahat ng mga patnugot at kontribyutor ay pawang
empleyado ng pamahalaan.
EL DIARIO DE AVISOS (1868)
• Unang nakapaglathala ng sipi noong pebrero 1, 1868
at naging huli na noong Oktubre 11, 1869.
EL COMERCIO (1869)
• Isang pahayagang panghapon na binuo muli ni
Joaquin De Loyzaga at Francisco Diaz Puertas .
• namayagpag sa loob ng 56 na taon ( 1858-1925).

9. EL TRAVADOR FILIPINO (1874) – Naglathalang
mga tula ng isang beses sa loob ng iang linggo.
REVISTA DE FILIPINAS (1875) – Linguhang
pahayagan na naglalathala ng mga kaalamang may
kaugnayan sa agham at mga literaryong gawain.
EL ORIENTE (1875) – Linguhang pahayagan na
naglalathala ng iba’t ibang mga rebyu at ilustrasyon.

10. BOLETIN DE LA REAL SOCIEDAD
ECONOMICA FILIPINA DE AMIGOSDEL PAIS
• Pahayagang nakaukol sa Agrikulturang mga sulatin at
anunsiyo buwan-buwan na tumagal hanggang 1899.
BOLETIN DE LA LIBRERIA ESPAFIOLA
• Naglathala lamang ng ilangisyu at sa pinakahuli ay
nakasaad na ang kanilang paghinto at mga
pananalitang “Here we have another demonstration of
how few people in the Phil. read”

11. PANAHON NG PAGBABAGO
DIARIONG TAGALOG
• Ikaapat na pahayagang lumabas sa taong 1882 na may islogang
“It is possibleto love the Philippines without hating the Spain
and to love Spain without hating the Philippines.”
EL FORO JURIDICO RE’VISTA DE
LEGISLACION Y JURISPRUDENCIA
• itinayo ni Jose Maria Perez Rubio.
Nakadisenyo para sa sirkulasyon ng mga abogado at patnubay para
sa mga hustisya at kapayapaan.
Ipinasara ni Gobernador Heneraal noong 1888
- muli itong binuksan noong 1893.

12. EL ECO DE VIGAN
• unang pamprobinsyang pahayagan na nailathala sa labas ng
Maynila ngunit nahintosa parehong taon.
LA SEMANA ELEGANTE
• itinayo noong ika -1 ng marso 1884 ni Pedro Groizard na may
panulat-kamay na “Larra”.
• ito’y nagdulot ng kaguluhan at maydalawampung linggo bago
tuluyang isinara.
EL POVENIR DE VISAYAS
• Itinayo sa Iloilo ni Diego Jimenez, . Noong 1886 ay iyinayo rin
niya ang El Eco de Panay na nagpatuloy hanngang sa masakop
tayo ng mga Amerikano noong 1899.

13. LA OPINION -
• Pahayagang sumasalungat sa mga prayle.
• pinamunuan nii Benito Quiroga na sinundan ni Jesus
Polanco na tumagal hanggang 1889. Ito ay muling
binuhay noong 1890 sa pangalang El Eco de Filipinos.
LA VOZ DE ESPAFIA
• Binuo noong ika -4 ng Hulyo
• patnugot ni Agustin Alfonso Moeras. Nang magretiro si
Mosares kalaunan ay pinamunuan ito ni Jose dela Rosa.
• Noong 1892 pinangalanan itng La Voz de Espanola sa
pamumuno nina Federico at Antonio Hidalgo at may
islogan na “ The Philippines by Spain and for Spain”.

14. LA ESPANA ORIENTAL (1888)
• tinayo ni Manuel Schiednagel
• pahayagang nagbibigay papuri sa mga Espanyol .
REVISTA CATOLICO
• Hunyo 1888 lumabas ang pahayagan na may isyu sa
dalawang lenggawahe na di kalaunan ay naging
dalawang beses na lamang na isyu sa loob ng isang
buwan hanggang 1896 ang huling isyu.
EL ILOCANO
• Sinimulan ni Isabelo de los Reyes noong Hunyo 1889
biang neytib na pahayagan ng mga Ilocano na may
halong wikang Espanyol.

15. LAALHAMBRA
• nabuo noong July 3, 1889 ni Jose Moreno de Lacalle, -
Dalawang isyu kada buwan ang paglathala na umiral
hanngang ika-30 ng Hunyo 1890.
LA SOLIDARIDAD
• Unang lumabas noong ika -15 ng Pebreo, 1889
• mula sa patnugot ni Graciano Lopez Jaena.
PATNUBAY NANG CATOLICO
• Unang Tagalog na publikasyon noong Abril 1890 sa
patnugot ni Pascual H. Poblete, ngunit di rin nagtagal.

16. EL PAJARO VERDE
• ika-4 ng Setyembre, 1890 ang unang labas sa
patbugot ni Vicente Garcia Valdez
• inilathala sa luntiang papel
LA LILLIPUTENSE
• ika -6 ng Nobyembre, 1890 nabuo na may lingguhang
isyu patungkol sa mga kabataan ng bansa. Huling
lathala ay noong ika-12 ng Marso, 1891.
LA LECTURA POPULAR
• pahayagang patungkol sa mga katutubo mula sa
patnugot ni Isabelo delos Reyes na naglabas lamang
ng ilang isyu.

17. EL BELLO SEXO
• pahayagang laan para sa mg kababaihan.
BOLETIN DEL MUSEO BIBLIOTECA
• sa patnugot ni Pedro A. Paterno na bumalik
mula sa Espanya.
BOLETIN OFICIAL DEL MINISTERIO
FILIPINO
• nakatuon sa edukasyon at mga propesyon ang
nilalaman.

18. ANG KALAYAAN
• kauna -unahang rebolusyonaryong pahayagan ng
Kataastaasang Kagalang-galangang Katipunan ng mga
Anak ng Bayan. Itinayo noong ika -18 ng Enero, 1896.
Naglalayon itong ipahayag sa lahat ang kasamaan at
kasakiman ng mg prayle at mga kastilang opisyal upang
makapag-organisa ng isang rebolusyon. Nakalathala rin
sa mga artikulo ng pahayagan ang ilang ebidensya
upang makahikayat nang mambabasa. Itinuturing itong
isa sa pinakamahalagang pahayagan sa Kasaysayan ng
Pilipinas.

19. ANG PLIEGONG TAGALOG
• itinayo ni Juan Atayde na ayon sa kanya y marapat lamang na
magkaroon ng pahayagang nakalathala sa wikang ito at hindi puro
sa Kastila na lang.
LA INDEPENDENCIA (1898)
• itinayo ni heneral Antonio Luna sa tulong ng kanyang kapatid na
si Joaquin noong September 3, 1898. Isa ito sa pinaka -
importanteng pahayagan sa panahon ng rebolusyon
THE NEWSPAPER LA REPUBLICA FILIPINA
• iitnayo sa Mandaluyong, Rizal noong ika-15 ng Setyembre sa
patnugot ni Pedro A. Paterno at di kalaunan noong opisyal n
pahayagan ng pamahalaa noong 1901 ng sumulat si General
Douglas Mac Arthur bilang Sekretaryo ng digmaan g mga
panhong ito.

20. EL HERALDO DE LA REVOLICION FILIPINA
• ika-29 ng Setyembre 1898, inilathala sa Malolos
Bulacan sa unang pagkakataon ang El Heraldo de la
Revolicion Filipina. Ito ay naging opisyal na
publikasyong pahayagan sa panahong may
rebolusyon sina Heneral Emilio Aguinaldo.
LA REVOLUTION
• ika - 29 ng Disyembre 1898 inilathala sa Jaro Iloilo
na naglalayong ipaglaban ang mga karapatan ng
Pilipino.

21. PANAHON NG AMERIKANO 1899
COLUMNAS VOLANTES
• ika 24 ng Marso, 1899 ang Columnas Volantes ay
inilathala sa Lipa Batangas.
• naglalaman ng mga artikulo ukol sa pulitika at mga
sandatahang lakas.
FILIPINAS ANTE EUROPA AT EL DEFENSOR DE
FILIPINAS
• inilathala sa Barelona Espanyan sa patnugot ni isabelo
de los Reyes.

22. BOUNDING BILLOW
• inilathala rin ang kaunaunahang pahayagang
Amerikano kung saan inihahayag ang
pagkapanalo ni Heneral Dewey at pagsaupo
niya sa pwersang amrikano sa Manila Bay.
• binubuo ng apat na pahina at may habang
labindalawang pulgada at walong pulgada na
lapad.
• Mabibili ito sa halagang 25 sentimong ginto
kada sipi.
• naglathala at gumawa ng maaraming kopya
bilang alaala na rin sa nasabing tagumpay.

23. THE MANILA TIMES
• unang pang-araw-araw na pahayagan sa
panahon ng Amerikano
• una itong isinaayos noong ika -11 ng Oktubre
1898 ngunit noong 1899 naging establisado ito
sa patnugot ni Thomas Cowan at negosyanteng
si George Sellner.
EL GRITO DEL PUEBLO
• ( Ang Sigaw/Tinig ng Bayan) itinatag ni
Pascual poblete noong 1900.

24. EL RENACIMIENTO (Muling Pagsilang )
• itinatag ni Rafael Palma noong 1900.
MANILA DAILY BULLETIN
• isa rin sa mga pangaraw-araw na pahayagan
noong 1900 na tinatangkilik natin
magpahannggang ngayon.
EL NUEVO DIA
• kahulugan nito’y ANG BAGONG ARAW na
itinatag rin ni sergio Osmena noong 1900.

25. PANAHON NG MGA HAPON (1941-1945)
Sa panahong ito tatlong pahayagan lamang ang umiral. Ito
ay ang ;
• The Daily Tribune,
• Manila Bulletin,
• Daily Herald.

27. PANAHON NG LIBERALISASYON
(PEBRERO 1945)
Lumabas ang Magasin na;
• Yank
• Daily Pacifican
• The Stars and
• Stripes at
• pinaikling edisyon ng Times at Newsweek

28. Lumabas na rin ang ibat ibang mga pahayagan tulad
ng Free philippines sa Leyte

29. Mga peryodikong patagong nalimbag ay lumitaw upang
maghayag.
• Bagong Buhay
• Filipino Observer
• Freedom
• Balita
• Voz de Manila
• Guerilla
• Philippine Press
• Comet
• Courier

30. • Nanalo si Manuel Roxas bilang pangulo noong Abril
1946.
• Ang natalong dating pangulo ng Commonwealth na si
Sergio Osmena ay nagtatag ng Morning sun.
• Nagtatag naman si Manuel Roxas ng Daily News at
Balita bilang pahayagan ng partidong Liberal
• Ang Manila Times na dating lingguhan ang
paglathala ay naging tabloid noong ika-27 ng Mayo,
1945.

31. Naibangon naman muli ni Joaquin P. Roces ang The
Times.
Nagpatuloy naman ang paglalathala ng mga
pahayagang pangaraw-araw sa wikang Ingles tulad ng
• Business World,
• Malaya,
• Manila Bulletin,
• Manila Standard Today,
• Philippine Daily Inquirer,
• Philippine Star,
• The Daily Tribune at
• Manila Times.

32. Gayundin ang mga tabloid na abot-kaya ng masa tulad
ng;
• Abante,
• Balita,
• Bulgar,
• People’s Journal,
• People’s Taliba,
• Tempo,
• Pilipino Star Ngayon at;
• Saksi Ngayon.

33. Wika sa mga Pahayagan

34. MARAMING SALAMAT!!!
Taga Ulat:
Sagayap
Ramirez
Denosta