el-fili_historical-context-lecture

1. EL FILIBUSTERISMO (1891)
Kaligirang Pangkasaysayan
Pagsusuri at mga kaugnay na pag-aaral

2. EL FILI: KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
 1891 – paglipat ni Rizal mula Brussels patungong
Ghent
 Murang pagpapalimbag sa Ghent
 Pag-iwas kay Suzzane Jacoby
 Sa Ghent, makakatagpo siya ng ilang mga kababayang
estudyante ng inhenyeria sa Unibersidad ng Ghent
(sentro ng inhenyeriya na kilala sa mundo)
 Jose Alejandrino (Pampanga)
 Edilberto Evangelista (Maynila)

3. EL FILI: KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
 Nakasama sa kuwarto si Jose Alejandrino upang
makatipid. Nasa ibaba ang bahagi ng salaysay ni
Alejandrino:
“...nagkwenta si Rizal at naisip niyang mainam
kung kami ang maghahanda sa agahan sa gayon
ay makatipid kami. Bumili siya ng tsaa, asukal,
alkohol, at isang lata ng biskwit. Pagdating sa
bahay, binuksan niya ang lata, binilang ang mga
biskwit, at sa pamamagitan ng paghati rito para sa
tatlumpung araw ay mayroon na kaming biskwit
para sa bawat agahan...”

4. EL FILI: KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
“...Sa unang araw, dahil na rin sa pagpapahalaga ko
sa sarili, nakontento ako sa aking rasyon. Ganoon
din noong ikalawang araw, ngunit noong ikatlong
araw, sinabi ko sa kaniya na hindi sapat ang aking
rasyon. Sinagot niya ako: “maaari kang humiran
para sa rasyon mo para bukas.” kaya sa kahihiram
ko, naubos na ang aking rasyon sa loob lamang ng
labinlimang araw habang siya ay talagang
nagkasya sa kanyang arawang rasyon.” (nasa
Zaide, 1997)

5. EL FILI: KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
 Paghahanap ng palimbagan
 F. Meyer-Van Loo Press (pumayag na patingi-tingi
ang bayad sa pagpapalimbag ng nobela)
 Ayon kay Rizal (mula sa Ghent, Hulyo, 1891)
“naisanla ko na ang lahat ng aking alahas,
naninirahan ako sa mumurahing kuwarto, kumakain
lamang ako sa mumurahing restawran, para
lamang makapagtipid nang mailathala ko ang aking
aklat, malapit nang mahinto ang paglalathala nito
kapag walang perang dumating” (Rizal kay Basa)

6. EL FILI: KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
 Agosto 1891. Ayon muli sa isang liham ni Rizal kay
Basa;
“dahil walang perang dumarating at inutangan
ko na ang lahat at baon na ako sa utang, ipinatigil
ko na ang pagpapalimbag at hinayaang kalahati
lamang ng aklat ang natapos.”

7. EL FILI: KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
“May mga panahong gusto kong sunugin ang
manuskrito. Ngunit alam kong maraming
mabubuting taong tulad mo, mabubuting tunay na
nagmamahal sa kanilang bayan.” (Rizal to kay
Basa)
 Nabalitaan ito ni Valentin Ventura ang suliranin at
agad siyang nagpadala ng kinailangan pang pondo
 Setyembre 18, 1891 – nailabas na ang imprenta ng
El Filibusterismo

8. EL FILI: KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
 Pag-aalay para sa Gomburza
 Ilang pagwawasto mula sa dedikasyon:
 Paggarote sa mga pari – Pebrero 17, 1872 sa halip na
Pebrero 28.
 Padre Gomez – 73 taong gulang sa halip na 85
 Padre Burgos – 35 taong gulang sa halip na 30
 Padre Zamora – 37 taong gulang sa halip na 35

9. RIZAL BILANG NOBELISTA (F. SIONIL JOSE)
 “The Noli is more dramatic and somewhat more
elemental. The Fili brims with passion, too, and
Rizal’s treatment is more adroit, studied, and is, in a
sense,a better novel.”
 Friars and hierarchs VS. Indios
(exploiters VS. The exploited)
- on the issue of marxism

10. RIZAL BILANG NOBELISTA (F. SIONIL JOSE)
 Sisa – patient and hardworking, sacrifices
everything for her family, for her husband who
maltreats her, for her two sons on whom she dotes;
Maria Clara, virginal, yes, but faithful. She refuses a
loveless marriage and suffers for it; Juli who prefers
death to the betrayal of the man she loves
 Maybe they are author’s sentimental rendering of
love, but certainly, by their actions, these women
are very, very strong. All of them understood and
lived the logic of love: sacrifice

11. RIZAL BILANG NOBELISTA (F. SIONIL JOSE)
 The original characters in Noli appearing in the Fili
have also acquired stronger faces. The
deterioration of Capitan Tiago, the continued
pretensions of Doña Victorina, the malice of the
Dominicans and the machinations of the ahdowy
Simoun (Ibarra) are meticulously shaped.
 In the Fili,, the physics class reveals not just the
inadequacy of the friar instruction but how
ridiculous a class lorded over by a friar could
become.

12. RIZAL BILANG NOBELISTA (F. SIONIL JOSE)
 Sisa and Cabesang Tales as “eternal heroes”
 Sisa’s dedication to her family
 Cabesa Tales’ patience and in being a rebel (thereby
compromising the fate of his father and his daughter,
Juli

13. RIZAL BILANG NOBELISTA (F. SIONIL JOSE)
 Rizal as an Indio who knew more about European
civilization than the Spanish readers
 In the Philippines, the higher one goes up, the
whiter it becomes
 He suffered, sacrificed and eventually paid the
ultimate price of his writing