2. ÍNDICE
●
Introdución
●
A súa chegada a España
●
A Guerra de Sucesión (1702-1714)
●
Goberno
●
Familia
3. Introdución
Filipe de Borbón, duque de
Anjou, nace o 19 de decembro de
1683 en Versalles, como segundo
dos fillos de Luís (Gran Delfín de
Francia e fillo de Luís XIV) e de
María Teresa de Austria, infanta
de España.
Filipe V reinou en España dende
1700 ata a súa morte o 9 de xullo
de 1746, cunha breve interrupción
no ano 1724, no cal sobe ao
poder o seu fillo primóxenito Luís
I (na imaxe superior), pero a sua
prematura morte provoca que
Filipe V volva ao trono.
Filipe V será sucedido tras a súa
morte polo seu fillo Fernando VI
(na fotografía inferior)
4. A súa chegada a España
Carlos II, rei de España e último dos monarcas da dinastía dos Austrias,
falecía o 1 de novembro de 1700 sen fillos lexítimos, deixando no seu
testamento a Filipe de Borbón, duque de Anjou e neto de Luís XIV, como
lexítimo herdeiro. O monarca tomara esta decisión coa intención de
complacer ao monarca francés e, deste xeito, evitar que os territorios do
imperio español se visen reducidos.
Deste xeito, Filipe de Borbón deixa a súa Francia natal e chega a España
o 22 de xaneiro de 1701, para ocupar o trono que lle fora legado. O inicio
do seu reinado supuxo a formación dun bloque de poder franco-español.
Como resposta ao crecente poder da casa Borbón, naceu a Grande Alianza
da Haia, liderada polos Habsburgo de Austria á que pronto se uniron
outras potencias europeas. Finalmente en maio de 1702, a Grande Alianza
decláralle a guerra a Francia e a España, iniciándose así a Guerra de
Sucesión.
5. A Guerra de Sucesión (1702-1714)
●
Conflito internacional
Os países pertencentes á Grande Alianza da Haia decidiron apoiar as
pretensións ao trono español do arquiduque Carlos, un dos Austrias
menores. Os principais escenarios dos conflitos armados entre ambos
bandos serán a Península Ibérica, Milán, Flandres e os territorios de
ultramar.
Sen embargo, o rumbo da guerra da un xiro no 1711, ano no cal o
arquiduque Carlos accede ao trono de Austria. Por este motivo, as
potencias europeas deciden abandoar a Grande Alianza, temerosas do
poder dos Habsburgo. Isto, xunto coa renuncia de Filipe V á línea de
sucesión francesa, ponlle fin ao conflito internacional e asínanse o Tratado
de Utrecht e o Tratado de Rastadt (1713-1714), nos cales España perdía
os seus terrirorios de ultramar e en Europa (Xibraltar e Menorca pasarían
a mans inglesas), pese a isto, Filipe V e recoñecido lexítimo rei por todas
as potencias europeas, coa excepción de Austria.
6. A Guerra de Sucesión (1702-1714)
●
O conflito en España
En España o conflito internacional adquire un carácter de guerra civil.
Mentres a Coroa de Castela e Navarra se mantiveron fieis a Filipe V, parte
da Coroa de Aragón (Cataluña e Valencia principalmente) decidiu apoiar
ao arquiduque Carlos. As causas desta división foron variadas: a gran
popularidade dos Austrias no pobo catalán e valenciano, que prometían
establecer medidas antiseñorais ou o temor das clases altas da Coroa de
Aragón ao sistema absolutista borbónico. Por outra banda, a Coroa de
Castela apoiou a Filipe V esperando un cambio con respecto á política
desenvolvida por Carlos II.
A vitoria borbónica suporá fortes cambios na políca interior do reino.
7. Goberno
●
Política interior
●
Política exterior (1715 – 1724)
●
Reinado de Luís I
●
Política exterior (1724 - 1748)
8. Política interior
Tras a Guerra de Sucesión, Filipe V levou a cabo unha serie de reformas
que se alonxaban do modelo de goberno dos Austrias anteriores.
●
Instauración dun modelo de monarquía absolutista.
Mediante este sistema de goberno, importado da Francia de Luís XIV, o
monarca adquiría poderes ilimitados.
●
Estado centralizado politicamente e uniformidade lexislativa e
institucional.
Elabóranse os Decretos de Nova Planta (Decreto de 1707 para Valencia e
Aragón, en 1715 en Maiorca e, en 1716 en Cataluña) mediante os cales se
logra a unificación administativa, abolindo os foros e institucións da Coroa
de Aragón, que se integrarían no modelo administrativo de Castela.
Por outra banda o Estado divídise en provincias gobernadas por un
Capitán Xeral e por unha audiencia, ambos leais ao goberno de Madrid. Ao
mesmo tempo créase a figura dos intendentes (no ano 1749) que levaban
a cabo funcións na facenda, administrativas e xudiciais.
9. Política interior
●
Cambio da estrutura do goberno da monarquía.
Créase o consello ou secretaría de Despacho, dividida no ano 1714 en
diversas secretarías: Indias e Mariña, Estado, Xustiza, Guerra e,
posteriormente, Facenda.
●
Refórmase o xeito de recadación fiscal co fin de mellorar a economía
e aumentar os ingresos do Estado, establecendo novos impostos e
aduanas no comercio tanto interior como exterior.
●
Control da Igrexa, mediante a instauración do regalismo.
O monarca adquiría o dereito a designar cargos eclesiásticos dentro do
seu territorio e, ademais, parte das rendas recadadas pola Igrexa ían a
parar ás arcas do Estado.
Por outra banda o Estado tamén se fai cargo da educación, antes en
mans da Igrexa.
●
Filipe V promove o desenvolvemento da arte e a cultura como medio
para demostrar o seu poder.
10. Política interior
●
Lévanse a cabo reformas no exército e na mariña.
Ambos se profesionalizan, modifícase a súa estrutura (o rexemento será
a unidade básica do exército) e créanse novos sistemas de recrutamento.
Ademais foméntase a creación de novos estaleiros e arsenais co fin de
crear unha flota poderosa.
●
Filipe V intenta instaurar a Lei Sálica en España, pero fracasa debido á
oposición das Cortes. Sen embargo en 1713 consigue promulgar a Lei de
Sucesión Fundamental, mediante o cal as mulleres só podían acceder
ao trono na ausencia de varóns na línea de sucesión.
A pesar de que en teoría Filipe V gozaba dun amplo poder, a súa mala
saúde provocou que este fora delegado nos seus ministros.
11. Política exterior (1715 - 1724 )
Durante este período, Filipe V basa a súa política exterior no intento de
recuperar parte dos territorios perdidos tras a firma do tratado de Utrecht,
sobre todo os do norte de Italia e de España.
Iníciase así unha política revisionalista dirixida polo ministro Alberoni, co
fin de recuperar os territorios italianos. No ano 1717, España consegue
conquistar Cerdeña e, en 1718, invade tamén Sicilia o que provocará que
Gran Bretaña, Austria, Holanda e Francia (gobernada polo duque de
Orleáns tras a morte de Luís XIV) firmen unha alianza contra España, que
será derrotada e Alberoni, destituído.
Tras a derrota, Filipe V iniciará unha política exterior realista, xa sen
pretensións de recuperar territorios en Europa o que lle facilitará as
negociacións coas demais potencias europeas e, ademais, incrementar a
súa influencia dentro do continente.
12. Reinado de Luís I (1724)
Filipe V decide abdicar en favor do seu fillo Luís I o 10 de xaneiro de
1724 por causas aínda descoñecidas. Deste xeito, se o monarca francés
Luís XV morría prematuramente Filipe V, era o seguinte na línea de
sucesión ao trono francés xa que debido ao Tratado de Utrecht, os seus
dereitos sobre a coroa francesa quedaban anulados mentres estivese no
trono español. Outras fontes manteñen que a abdicación se produciu
como consecuencia da enfermidade do monarca que lle impedía gobernar
plenamente.
Luís I só reinaría durante sete meses antes de morrer prematuramente
aos 17 anos. Tras a súa morte, Filipe V, presionado pola súa segunda
muller, subiría ao trono novamente.
13. Política exterior (1724 - 1746)
Tras a morte de Luís I, Filipe V volverá subir ao trono español. En 1726
iníciase unha guerra entre España e Gran Bretaña derivada do Tratado de
Utrecht, do cal os británicos saíran notablemente favorecidos (adquiririran
territorios españois: Xibraltar e Menorca). Isto provocaría numerosos
enfrontamentos marítimos entre ambas as potencias.
En 1733, baixo a dirección de Patiño, España e Francia firmarán o
Primeiro Pacto de Familia durante a Guerra de Sucesión Polaca (1733-
1738) tras a cal o futuro rei Carlos III sería recoñecido rei das Dúas
Sicilias (Sicilia e Nápoles), ocupadas entre 1717 e 1719.
En 1743, España e Francia afianzan a súa alianza mediante a firma do
Segundo Pacto de Familia, o cal lle outorgará a Filipe, segundo fillo de
Filipe V territorios no sur de Italia, recuperándo deste xeito gran parte dos
territorios perdidos tras a firma do Tratado de Utrecht.
14. Familia
Filipe V tivo en total 11 fillos
lexítimos como resultado dos seus
dous matrimonios: catro do seu
primeiro matrimonio con María
Luísa Gabriela de Saboia, coa que
casara en 1701; e sete do seu
segundo matrimonio, tras a morte
da súa primeira esposa, con
Isabel ed Farnesio, en 1714.
Dos seus once fillos, tres deles
sentarán no trono español: Luís I,
Fernado VI (ambos do seu
primeiro matrimonio) e Carlos III
(do segundo, na imaxe lateral).
