1. Eucalyptus Occidentalis. Endl
“Swampyate – Flat toopped Yate”
Bataklık Okaliptüsü
Tanımı: 10 – 25 metre boylanabilen orta yada boylu ağaç durumunda. Taç kısmı basık
yada şemsiye biçimindedir. Çoğunlukla dikey çıkan seyrek dallı orta cüsseli bir
okaliptüs türüdür. Kabuk yarım gövdede ( 3 -6 metre) kalın, sert, derin çatlaklı
süreklidir. Gövdenin üst kısmından ve kalın dallardan levhalar halinde soyulur ve
sarkar. Dallarda pürüzsüzdür. Beyaz renklidir. Mevsime göre beyaz – pembemsi renkte
de izlenir.
Genç yapraklar saplıdır. Yuvarlak oval yada geniş mızrak şeklinde fidanken 6-7 cm
uzunlukta ve 3-4 cm genişliktedirler. Karanlık yeşil, mavimtırak renklidirler. Olgun
yapraklar saplıdır. (2 cm) kısa veya uzun mızrak biçimindedirler. 12 Cm’ye kadar
uzunluk, 2 cm ye kadar genişlik gösterirler. Koyu yeşil renkli, sert ve derimsidirler.
Çiçekler 7 çiçekli şemsiye kuruluşunda yaprak koltuğunda almaşık dizilmişlerdir.
Aşağıya doğru sarkıktırlar. Çiçek kurul sapı yassı derimsi narin yapıda 2.5 – 3 cm
uzunluğundadır. En geniş yeri 0.3 Cm genişliğindedir. (Dardan genişe doğru açılır)
çiçek sapı 0.5 – 1 cm uzunluğundadır. Her bir gonca uzunluğu 1.8 – 2.2 Cm.
uzunluğunda, 0.5 – 0.7 Cm çapındadır. Çanak tüpü çan şeklinde, külah irice boynuz
biçiminde ucu küt bükümlü yada hafifçe sivridir. Külah, çanak tüpünden az daha
büyüktür. Çanak tüpü şişkindir. Çiçeklenme periyodu Ağustostan Kasım ayına
kadardır. Çiçekler Krem sarısı, beyaz renklerdedir.. Meyve kurul sapı yassı 2.5 cm (3
cm) uzunluğunda Meyve sapı 0.3 – 0.5 cm uzunluktadır. Meyve çan görünümünde
kenarları hafif kabarık bazen yırtıktır. 0.9 – 1.2 cm uzunlukta, 0.7 – 0.8 cm. çapındadır.
(daha büyük tekil değerlere de rastlanmıştır) 4 adet küçük çenet kenar altında
birleşirler ve oluşturdukları gagacık az dışarı taşar açılınca çenetler kenarı aşarlar
Yayılımı: Vatanında Batı Avustralyanın Güneyinde sahil gerisindeki Bataklıkların
çevresinde bulunur. Ülkemizde eski dikimleri Karpaz yarımadasında Yeşilköyde
Kavvalis ormanının kuzey sınırlarında iki ayrı noktada bulunmaktadır. Mesaryada
Meriç köyünün girişinde (eski köy yakıt sahasının kuzey ucu) bulunan bireyleri en
güzel gelişen ve tipik şemsiye formu geliştiren eski nüvelelerindendir. Yaygın olarak
Değirmenlik Ormanında izlenir.
Ekolojisi: Tuzlu ve alkalen özelliklere haiz olan topraklarda yetişebilen bir okaliptüs
türüdür. Her ne kadar Vatanında bulunduğu doğal ortamlarda yıllık yağışın 300 – 700
mm arasında değiştiği ılıman iklim koşulları hakimse de kuraklığa çok dayanıklı bir
türdür. 38 sıcaklığın üzerindeki sıcaklıklara dayanır. Kış aylarında 20 don olayından
ve soğuk aylarda en az 2 santigrata kadar etkilenmez. Güney Batı Avustralyada sahil
ardı 50-300 metre yükseltiler arasında çoğu kez E.astringens ile birlikte bataklık
çevrelerinde kumlu topraklarda, düz hafif alkalen veya tuzlu topraklarda yetişir ki bu
alanlar sık sık mevsimlik su baskınlarına uğramaktadır. Vatanı dışında yıllık yağışın
175 mm’den fazla olan alanlarda başarı ile yetiştirilmektedir. Bu tür genellikle killi
topraklarda fakat elverişli durumlarda fakir drenajlı kumla kaplı alanlarda da
yetiştirilmektedir. Topraklarda bulunan %18 üzerindeki klorite dayanıklı olması tuzlu
topraklar için kendisini iyi bir ağaç yapmaktadır. Bu tür Madon’un ağaçlandırma
listesinde yer almaktadır. (1880) Kıbrıs’a erken getirilen okaliptüs türlerindendir.
Rapor edildiği kadarı ile (Chapman 1954) ilk dikimleri sert kalkerli (Kafkalla) bir alan
üzerine yapılmış ve bu bireyler bu alanlar üzerinde çok güzel gelişim gösterince

2. mesaryadaki benzer alanlar üzerindeki köy yakıt sahalarında yakıt ağacı olarak
önerilmiştir. 1954 den yarım asır sonra yapılan gözlemlerde bu türün gerçekten sığ
topraklı çıplak kalkerli alanların ağaçlandırılmasında favori bir okaliptüs türü olduğu
görülmüştür. Sürgün atma yeteneği yüksektir. Kesilince yada fırtına sonrası
kırılmalarda, büyük bir iştahla kök yada gövde sürgünü atabilmektedir.
Değirmenlik Ormanında kil ovalarda, oluklarda ve yamaçlarda bol miktarda
dikilmiştir. En güzel gelişimini sel dereleri havzalarında yapmaktadır. En yavaş
gelişimini ise 1972 – 73 yıllarında dikildiği anlaşılan çok fakir kum taşı yamaçlarındaki
organik maddenin tamamen yıkandığı topraklarda yapmaktadır. Bu lokal alanlarda
gelişim sırık halini almıştır. Adanın en fakir topraklarını üreten Değirmenlik flish serisi
kendi içinde de ultra – fakir topraklar üretmektedir bu topraklar üzerinde doğal tür
(Kızılçam – Servi)ler çoğunlukla bodur kalın çalılar olarak kalmaktadır. Böyle bir alan
üzerine 1972 – 73 dikim sezonunda (Kıbrıs’ta en kurak yağış döneminin yaşandığı
periyot) dikilen E.occidentalisler bugüne sırık şeklinde gelirken oraya gelen Kızılçamlar
ise bodur çalılar olarak izlenmektedir. Bu noktadan daha doğuya gidildikçe boylanma
ve çap artımı artmakta formlarda düzelmektedir. Söz konusu fakir yamacın tam
karşısındaki yamaçta ayni tarihlerde yapılan servi dikimlerinde bugüne fidan olarak
gelebilmişlerdir.
Bu yörede en güzel gelişen bireyler oluklarda ve sel dereleri havzalarında
izlenmektedir.
Kullanımı:İsrailde Negev Çölünde Plantasyonları kurulmuştur. İran, Fas, Cezayir,
Sirilanka, Kaliforniya ve Hawaiide küçük oranda tesis edildiği plantasyonlarda iyi
hasılat vermektedir. Odunu sert ve ağırdır. İnşaat Kerestesi Üretimi ve yakacak odun
olarak kullanımı uygundur. Kıbrıs’ta sığ topraklı kalkerli (Kafkalla) alanların, tuzlu,
alkalen ve kötü vasıflı ender rastlanan toprakların ağaçlandırılması için uygundur.
2000 yılından beri Orman Dairesinin Fidanlıklarında üretilmekte ve benzer arazilerin
ağaçlandırılmasında kullanılmaktadır. Lefkoşa Yeşik Kuşakta Aslanköyde diğer bazı
ekstrem noktalarda ve Bakır Dere havzası Yeşil alanlarında yapılan ağaçlandırmalarda
eser sayıda da olsa dikilmiştir. Çiçeklerini arılar ziyaret eder.
Fidanken büyümesi yavaştır. Anlaşılan odur ki yavaş büyümesi dirençli olmasını
sağlayan etkenlerdendir. Sayısal olarak E.camaldulensis ve E. gomphasephala’dan
sonra Ülkemizde en fazla bulunan okaliptüs türüdür. Değişik form gösteren türleri
Değirmenlik ormanında izlenmektedir.