1. Eguraldia eta klima
Atmosfera
Eguraldia eta klima
Lurraren higidurak
Tenperaturak, prezipitazioak, presio
atmosferikoa eta haizea

2. Atmosfera:
• Lurra inguratzen duen gas-geruza da.
Nitrogenoa eta oxigenoa osatzen du.
• Atmosfera bost geruzatan banatzen da.
Lurratik gertuen daudenak:
– Troposfera: fenomeno meteorologiko gehienak
bertan gertatzen dira.
– Estratosfera: bertan ozono gasa kantitate handia
dago.
• Atmosferak Lurreko tenperatura erregulatzen
du.

3. Eguraldia eta klima:
• Eguraldia: leku eta une jakin batean egoten
duen egoera da.
• Klima: atmosferak leku batean askotan izaten
duen egoera da.
• Hauen berri izateko tenperatura, euria,
presioak eta haizeak hartzen dira kontuan.
Datu horiek estazio meteorologikoak biltzen
dituzte.

4. Lurraren higidurak:
• Errotazio-mugimendua: Lurrak bere ardatzaren
inguruan ematen ditu birak. Mendebaldetik
Ekialderantz. Bira oso bat egiteko 24 ordu (egun
bat) behar du.
• Translazio-higidura: Lurrak Eguzkiaren inguruan
egiten ditu birak. Orbita eliptikoa sortzen du. 365
egun (urte bat) eta ia 6 ordu behar ditu buelta
oso bat emateko. Segun eta non dagoen Lurrak
estazio desberdinak sortzen ditu.

5. Tenperaturak:
• Atmosferako aireak duen bero kantitatea da.
Termometroarekin neurtzen da eta gradu
zentigradu (ºC)-tan adierazten da.
• Klima-zonak:
– Zona beroa: Kantzer tropikoaren eta Kaprikornio
tropikoaren artean dago. Tenperatura altua izaten da
eta urtaro batetik bestera igarotzean ez du asko
aldatzen.
– Bi zona epelak: tropikoen eta poloen artean daude.
Tarteko tenperaturak dira eta urtaro batetik bestera
igarotzean aldatzen du.

6. – Bi zona hotzak: zirkulu polarren barnean daude.
Tenperatura hotzak izaten dituzte beti.
• Faktoreak:
– Tenperaturak altitudearekin aldatzen dira. Zenbat
eta altitude gehiago gero eta tenperatura gutxiago
egoten da.
– Tenperaturak latitudearekin aldatzen dira.
Tenperaturak altuagoak dira ekuatorearen
inguruan.
– Tenperaturak itsasoarekiko distantziarekin
aldatzen dira. Itsasoak tenperatura epeltzen du.

7. Prezipitazioak:
• Atmosferatik erortzen den ur kantitatea da.
• Faktoreak:
– Altitudearekin aldatzen dira. Leku baxuetan euri
gutxiago egiten du.
– Latitudearekin aldatzen dira. Lurraren ekuatorean
prezipitazio gutxi daude.
– Kostaldean prezipitazioak ugariak dira.
• Plubiometroarekin neurtzen dira eta
milimetrotan (mm) edo m^2-ko litrotan (l/m^2)
adierazten dira.

8. Presio atmosferikoa:
• Aireak Lurraren gainazaleko puntu batean
eragiten duen pisua da.
• Barometroz neurtzen da eta milibarretan (mb)
edo hektopascaletan (hPa) adierazten da.
• Airearen presioa aldakorra da (altitudearekin
jaisten da).
• Antizikloiak (presio normala baino handiagoa
bada) eta depresioak (presio normala baino
txikiagoa bada) sortzen dira. Hauek biak batera
agertzean fronte euritsuak sortzen dira.

9. Haizea:
• Mugitzen den airea da.
• Haize motak:
– Haize egonkorrak: beti norabide berean jotzen dute.
– Urtaroko haizeak: urtaroen arabera aldatzen dute
norabidea.
– Egunero aldatzen diren haizeak.
– Tokian tokiko haizeak: aldakor jotzen dute.
• Haizearen norabidea zein den jakiteko haize-
orratza erabiltzen da eta abiadura neurtzeko
anemometroa erabiltzen da.