Bernard Elsman Als je zelf niet in je verhaal gelooft, hoe ga je er dan voor zorgen dat je publiek het wel doet? Een goede presentatie valt of staat met het geloof in jezelf en je boodschap. In deze workshop laten we je aan de hand van een aantal voorbeelden zien welke voor- waarden er zoal nodig zijn om een presentatie te doen slagen. Als introductie tonen we een presentatie waarbij je zelf ervaart waarom iets wel of niet kan slagen. Je wordt actief betrokken doordat je zelf, in groepjes, met de zojuist opgedane kennis korte presentaties gaat voorbereiden.

1. Onderwijsconferentie 2014
‘Een andere kijk op presenteren’

2. ‘Een andere kijk op presenteren’

3. ‘Een andere kijk op presenteren’
Presenteren is een vaardigheid, en voor
vaardigheden geldt: oefening baart kunst!

4. ‘Een andere kijk op presenteren’
Voorbereiding
Voor een goede presentatie is een stevige voorbereiding onontbeerlijk.
Een goed vertrekpunt is het volgende stappenplan :
1.
Vaststellen van het doel:
wat wil je bereiken met je presentatie?
Wil je anderen informeren, overtuigen, activeren, motiveren of wellicht vermaken?
2.
Analyse van het publiek:
uit welke personen bestaat je publiek?
Zijn het mensen uit jouw vakgebied of juist niet?
Wat is de relatie tussen jou en je publiek?
3.
Vaststellen van de boodschap:
wat wil je vertellen? Welke onderwerpen wil je aan bod laten komen?
4.
Checken van organisatorische aspecten:
hoeveel tijd is er beschikbaar voor jouw presentatie? Ben je de enige presentator of
één van de velen? Welke hulpmiddelen zijn er voorhanden?

5. ‘Een andere kijk op presenteren’
Als deze 4 stappen helder zijn kun je overgaan naar de volgende stap:
Verzamel zoveel mogelijk informatie over het onderwerp:
• Noteer allereerst wat je zelf al weet van het onderwerp.
• Zoek verder niet alleen globale informatie maar ook meer specifieke zoals
voorbeelden.
• beoordeel de informatie: sluit deze aan bij het publiek, weet je er voldoende van
• Wanneer je duidelijk hebt wat je wilt gaan vertellen (en ook: wat je niet gaat
vertellen) kun je je bezig gaan houden met:

6. ‘Een andere kijk op presenteren’
5.
Het formuleren van de boodschap::
Een presentatie bestaat uit 3 delen:
• een inleiding,
• een kern,
• een slot.

7. ‘Een andere kijk op presenteren’
Het gemakkelijkste is om te beginnen met :
• Het formuleren van de kern.
Dit is je eigenlijke verhaal.
Zorg dat alle geselecteerde informatie aan bod komt in een (voor je publiek)
logische volgorde.
• Formuleer dan je inleiding.
In je inleiding heet je het publiek welkom en stel je jezelf voor.
Geef in je inleiding ook aan wat je gaat vertellen, hoe lang je presentatie gaat
duren en of je tussentijds vragen wilt beantwoorden. Dit geeft duidelijkheid aan je
publiek.
• Formuleer een slot.
In het afsluitende gedeelte blik je terug op het voorafgaande.
Geef een samenvatting van je verhaal en trek zo mogelijk een conclusie.

8. ‘Een andere kijk op presenteren’
Zorg vooral dat de afsluiting krachtig is, zodat jouw presentatie je publiek bijblijft.
Stel jezelf vervolgens de vragen:
• ‘Is de doelstelling helder?’,
• ‘Sluit mijn taalgebruik aan bij het publiek?
• ‘Zijn de gebruikte voorbeelden helder en relevant?’,
• ‘Is mijn conclusie duidelijk en vormt ze een antwoord op de vraag uit de
inleiding?’

9. ‘Een andere kijk op presenteren’
6.
Verzamel vervolgens de visuele hulpmiddelen die je nodig hebt om je presentatie
te ondersteunen.
Je kunt hierbij denken aan:
• sheets (overheadprojector),
• digitale hulpmiddelen (PowerPoint, Prezi e.a.),
• een whiteboard of flapover.

10. ‘Een andere kijk op presenteren’
Wanneer je gebruik gaat maken van deze hulpmiddelen, houd dan bij de
voorbereiding de volgende richtlijnen in de gaten:
• De tekst op een sheet moet niet te lang zijn
• gebruik dus alleen puntsgewijs korte formuleringen of steekwoorden.

11. ‘Een andere kijk op presenteren’
Sheets moeten goed leesbaar zijn.
Goed leesbaar betekent voor een kleine zaal een printletter van grootte 26
voor een grote zaal een printletter van grootte 34.
Zorg voor eenheid in opmaak en lettergrootte.
Letter 26 letter 34

12. ‘Een andere kijk op presenteren’
Maak bij voorkeur gebruik van een lichte achtergrond met donkere letters.
Verder zijn ‘hoekige‛ lettertypes, zoals Arial (schreefloze), beter zichtbaar dan
afgeronde lettertypes, zoals Times New Roman (letters met schreef).
Gebruik niet teveel hulpmiddelen tegelijkertijd en wees niet te creatief.
Dat leidt de aandacht van je publiek af.

13. ‘Een andere kijk op presenteren’
Zorg er altijd voor dat je een backup hebt van je gegevens zodat, wanneer
plotseling de apparatuur uitvalt, je niet met lege handen staat.
Verzeker je er van dat de apparatuur die je wilt gebruiken aanwezig is en ook werkt!
Als dat mogelijk is, ga dan van tevoren kijken hoe de ruimte waar je de presentatie
zal houden eruit ziet.
• hoeveel mensen kunnen erin,
• hoe is de ruimte ingedeeld,
• is er een bord, smartbord of een overheadprojector aanwezig

14. ‘Een andere kijk op presenteren’
7.
Maak een spreekschema. (spiekbriefje)
Een dergelijk schema kan je ondersteuning bieden bij het uitvoeren van je
presentatie.

15. ‘Een andere kijk op presenteren’
8.
Oefen je presentatie.
• Spreek in ieder geval de tekst een keer hardop uit en let erop hoelang je
presentatie duurt.
• Afhankelijk van de tijd die beschikbaar is voor je presentatie zul je soms
passages moeten schrappen of juist extra informatie moeten toevoegen

16. ‘Een andere kijk op presenteren’
Uitvoering
De voorbereiding is nu klaar. Heb je de voorgaande stappen doorlopen, dan heb
je een basis gelegd en kun je je gaan concentreren op uitvoeringsaspecten.
Daarbij valt te denken aan persoonlijke presentatie, omgaan met spanning en
beantwoorden van vragen.

17. ‘Een andere kijk op presenteren’
Persoonlijke presentatie
Zeker zo belangrijk als de inhoud van je boodschap is de wijze waarop deze op je
publiek overkomt.
In het algemeen geldt: hoe natuurlijker je overkomt tijdens de presentatie, hoe beter
het is.
• Houd oogcontact met je het publiek en probeer met je blik de hele zaal te
bestrijken.
• Plaats je benen stevig op de grond, dat maakt een stabiele indruk.
• Ondersteunende
• handgebaren verlevendigen je presentatie.
• Spreek voldoende luid en zorg voor variatie
• in toonhoogte van je stem.
• Stem je kleding af op de gelegenheid.

18. ‘Een andere kijk op presenteren’

19. ‘Een andere kijk op presenteren’

20. ‘Een andere kijk op presenteren’
Omgaan met spanning
• Veel mensen voelen zich gespannen voordat zij hun presentatie gaan geven.
• Sommigen hebben deze spanning nodig om optimaal te kunnen presteren,
anderen ervaren het als last(ig).
• Behoor je tot de laatste categorie mensen, zorg dan in ieder geval dat je goed
bent voorbereid. Des te geruster kun je naar je presentatie toegaan.

21. ‘Een andere kijk op presenteren’
Vragen
• Tijdens jouw presentatie kunnen er bij het publiek vragen rijzen naar aanleiding
van datgene wat je vertelt.
• Wanneer je het niet op prijs stelt tussentijds door vragen te worden onderbroken,
geef dit dan aan het begin van je presentatie aan.
• Aan het einde van jouw presentatie kun je vervolgens tijd inruimen voor het
beantwoorden van vragen.

22. ‘Een andere kijk op presenteren’
Evaluatie
• Bedenk na elke presentatie die je verzorgt wat er goed ging en wat er voor een
volgende presentatie verbeterd of veranderd moet worden.

23. ‘Een andere kijk op presenteren’
Ik wil je uitnodigen een z.g.n. ‘elevatorpitch’ te maken !

24. ‘Een andere kijk op presenteren’
Elevatorpitch, een prikkelende presentatie.
Gesproken visitekaartje in 20 seconden.
Wellicht heb je wel eens meegemaakt dat je onverwachts in een korte tijd moest vertellen
wat je doet en waar je werkt? Dat kan op ieder willekeurig moment plotseling gebeuren en
juist dan vind je de juiste woorden niet.
Daar is een “prikkelende presentatie” voor nodig.
Wat is een elevatorpitch?
De “elevatorpitch” is een korte persoonlijke presentatie van jou en jouw werk.
In deze liftpresentatie heb je 20 seconden de tijd om jezelf, je werk, product of bedrijf te
presenteren, tussen de 1e en de 10e verdieping.
Het is een compacte, duidelijke beschrijving van je werkzaamheden en waarden met
passie gebracht.

25. ‘Een andere kijk op presenteren’
Waarom een elevatorpitch?
Het belang van een korte persoonlijke presentatie is dat je helder, met passie en overtuigend
kunt vertellen wat jij voor de ander kunt betekenen.
Een presentatie voorbereiden is handig omdat je dan de woorden die belangrijk voor je zijn,
paraat hebt.
Als jij jouw teksten goed hebt voorbereid, heb je voldoende bagage om telkens weer de
goede woorden te vinden en kun je aandacht houden voor je gesprekspartner.

26. ‘Een andere kijk op presenteren’
Schrijf een eigen elevatorpitch (60 woorden)
Als je de tekst af hebt kun je hem aan anderen voorleggen.
Waar sta je voor? Een goede tekst schrijven, is het startpunt. In 60 woorden vertel je
wat je doet , voor wie je dat doet, wat de waarde ervan voor de ander is en wat jij
belangrijk vindt.

27. ‘Een andere kijk op presenteren’
Je kunt de inhoud van je ‘sprekende visitekaartje’ als volgt opbouwen:
•Naam en beroep.
•Leg je beroep uit
•Wat is bijzonder aan jou?
•Wat zijn persoonlijke waarden van jou?
•Kort en krachtig.
•Begin of eindig met een vraag
•Spreek in de actieve vorm: Ik wil i.p.v. ik zou willen.
•Eventueel een kort voorbeeld van wat jij doet.
•Wat ik goed kan is…
•Ik geniet daarvan omdat…
•Ik doe dat graag voor:
Als je tekst klaar is, kun je het aan anderen voorleggen.

28. ‘Een andere kijk op presenteren’
Voorbeeld van een geschreven elevatorpitch
Ik ben Bernard Elsman. Als workshophouder en voorlichter help ik anderen om effectief
te communiceren en te presenteren. Non-verbaal en verbaal, in gesprekken en voor een
groot publiek.
Ik hou ervan om samen te werken. Ik geniet van ontdekken, leren, ervaren en doen.
Met mijn enthousiasme inspireer ik anderen om helder en krachtig te communiceren.

29. ‘Een andere kijk op presenteren’
Jezelf natuurlijk presenteren
Mijn aandacht gaat vooral uit naar de persoonlijke kant van de presentatie en de manier
waarop: houding, beweging, stem, overdracht en contact.
Een persoonlijke presentatie vraagt immers lef, authenticiteit, creativiteit en aandacht.

30. ‘Een andere kijk op presenteren’
Tips voor een goede presentatie zijn:
•Houding: energiek, rechtop, met plezier.
•Sta op 2 benen voor voldoende stevigheid.
•Laat je handen vrij, zodat ze mee kunnen bewegen op de gesproken tekst.
•Spreek duidelijk en kijk of de ander je begrijpt.
•Luister actief naar de ander en laat dat merken door te knikken, enz.

31. ‘Een andere kijk op presenteren’
Gebruik van de elevatorpitch in de praktijk
• Deze korte presentatie is heel geschikt voor conferenties, recepties en andere
ontmoetingen. Afhankelijk van de bijeenkomst kun je ook een langere presentatie
voorbereiden.
• Deze persoonlijke presentatie verandert telkens, omdat jij jezelf ontwikkelt en omdat
jouw contacten steeds verschillend zijn.
• Op een verjaardagsfeestje zul je andere woorden gebruiken dan tussen vakgenoten.
• Schrijf verschillende teksten voor verschillende doelgroepen en pas ze telkens aan.
• Houd de presentatie levend, met elke keer een passend voorbeeld.
• Oefen de teksten en laat ze dan weer los. Niets is dodelijker dan een opgezegd verhaal.
Je verliest dan het contact met je gesprekspartner.