ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับทวีปยุโรป

1. ๑
ทวีปยุโรป
ทวีปยุโรป มีฐานะเป็นทวีปทั้งในแง่ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมในทางภูมิศาสตร์ ยุโรปเป็นอนุทวีป
ที่อยู่ทางด้านตะวันตกของมหาทวีปยูเรเชีย ยุโรปมีพรมแดนทางเหนือติดกับ
มหาสมุทรอาร์กติก ทางตะวันตกติดกับมหาสมุทรแอตแลนติก ทางใต้ติดกับทะเลเมดิเตอร์เรเนียน
และ ทะเลดา ด้านตะวันออกติดกับเทือกเขายูรัลและทะเลแคสเปียน
ทวีปยุโรปมีพื้นที่ 10,600,000 ตร.กม.เล็กที่สุดเป็นอันดับสองรองจากทวีปออสเตรเลีย
แต่มีจานวนประชากรมากที่สุดเป็นอันดับ3รองจากทวีปเอเชียและทวีปแอฟริกาปี พ.ศ. 2546
ยุโรปมีประชากรราว799,566,000คนหรือประมาณ1 ใน 8 ของประชากรโลก

2. ๒
ทวีปยุโรปมีฐานะเป็นทวีปทั้งในแง่ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมในทางภูมิศาสตร์
ยุโรปเป็นอนุทวีปที่อยู่ทางด้านตะวันตกของมหาทวีปยูเรเชียยุโรปมีพรมแดนทางเหนือติดกับมหาสมุทรอาร์กติกทางตะวันตกติ
ดกับมหาสมุทรแอตแลนติกทางใต้ติดกับทะเลเมดิเตอร์เรเนียนและทะเลดาด้านตะวันออกติดกับเทือกเขายูรัลและทะเลแคสเปี
ยน[1]
ทวีปยุโรปมีพื้นที่10,600,000 ตร.กม.เล็กที่สุดเป็นอันดับสองรองจากทวีปออสเตรเลีย
แต่มีจานวนประชากรมากที่สุดเป็นอันดับ3รองจากทวีปเอเชียและทวีปแอฟริกาปี พ.ศ. 2546ยุโรปมีประชากรราว
799,566,000 คนหรือประมาณ1 ใน 8 ของประชากรโลก
ยุโรปตั้งอยู่ในซีกโลกเหนือค่อนไปทางขั้วโลกเหนือระหว่างประมาณละติจูด 36-71องศาเหนือกับลองจิจูด 9 องศาตะวันตก
ถึง 66 องศาตะวันออกมีพื้นที่ประมาณ 10 ล้านตารางกิโลเมตรโดยมีประเทศที่มีขนาดใหญ่ที่สุดคือรัสเซีย
ลักษณะภูมิประเทศ

3. ๓
แผนที่ดาวเทียมแสดงส่วนประกอบทางภูมิศาสตร์ของทวีปยุโรป
ลักษณะภูมิประเทศที่สาคัญของทวีปยุโรปได้แก่
ทางตะวันตกของฝรั่งเศสทางตะวันออกของเกาะอังกฤษเบลเยียมเนเธอร์แลนด์และเดนมาร์ก
เขตที่ราบสูงได้แก่ ที่ราบที่อยู่ระหว่างที่ราบกับเขตเทือกเขาซึ่งส่วนใหญ่อยู่ทางตอนกลางของทวีปมีพื้นที่ประมาณร้อยละ 25
ของทวีปยุโรปได้แก่ บริเวณภาคตะวันออกของประเทศฝรั่งเศสภาคใต้ของเยอรมนีและโปแลนด์
เขตเทือกเขาแบ่งออกเป็น2 เขตใหญ่ ๆ คือ
เทือกเขาภาคเหนือเป็นแนวเทือกเขาที่วางตัวในแนวตะวันออกเฉียงเหนือกับตะวันออกเฉียงใต้ ได้แก่
เทือกเขาแถบคาบสมุทรสแกนดิเนเวียในสกอตแลนด์เวลส์และเกาะไอซ์แลนด์ซึ่งมีขนาดเตี้ยและเกิดขึ้นมานานแล้ว
เทือกเขาภาคใต้ เป็นแนวเทือกเขาที่วางตัวในแนวตะวันออกกับตะวันตก
ซึ่งเทือกเขานี้มีขนาดสูงและยังเป็นเขตที่เปลือกโลกยังไม่สงบดีจึงเกิดแผ่นดินไหวหรือภูเขาไฟระเบิดอยู่บ่อยๆ
ลักษณะทางกายภาพ
1. ด้านธรณีวิทยา
1.1 ยุโรปเป็นทวีปที่อยู่ในเขตหินเก่าทางเหนือได้แก่ เขตหินเก่าบอลติก คือส่วนที่เป็นคาบสมุทรสแกนดิเนเวียทั้งหมด
1.2 ส่วนหนึ่งของแผ่นดินยุโรปเคยเป็นแผ่นดินเดียวกับทวีปอเมริกาเหนือเอเชียและเกาะกรีนแลนด์
1.3 ทวีปยุโรปมีโครงสร้างของหินซับซ้อนสูงชัน ซึ่งเป็นเขตเทือกเขาใหม่อยู่ทางตอนใต้ของทวีป
มีแนวเทือกเขาวางตัวเป็นแนวยาว เป็น แนวตะวันออก - ตะวันตก เทือกเขาที่สาคัญคือ เทือกเขาแอลป
์
2. ลักษณะภูมิประเทศ
2.1 ทางเหนือและตะวันตกเฉียงเหนือของทวีป เป็นเขตหินเก่าที่ผ่านการสึกกร่อนมานาน
และเคยถูกปกคลุมด้วยธารน้าแข็งภาคพื้นทวีปมาตั้งแต่ยุคน้าแข็ง เช่น มีฟยอร์ด มีหนองบึง และทะเลสาบในบริเวณที่ราบ
มีที่ราบชายฝั่งที่เกิดจากการทิ้งตะกอนของธารน้าแข็ง
2.2 แถบชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติกและทะเลบอลติก เป็นที่ราบต่อเนื่องขนาดใหญ่ของทวีปยุโรป
เกิดจากการทับถมของตะกอน แม่น้าสายสาคัญๆคือ แม่น้าลัวร์ ไรน์ เซน เวเซอร์ เอลเบ โดเดอร์ วิสตูลา
ที่ไหลมาจากตอนกลางของทวีป ที่ราบแถบนี้
สมัยยุคน้าแข็งสิ้นสุดลงได้ทิ้งตะกอนละเอียดไว้เป้นที่ราบที่อุดมสมบูรณ์แห่งหนึ่งของทวีป
2.3 ตอนกลางของทวีปค่อนลงมาทางใต้ เป็นเขตเทือกเขาสูงที่สาคัญคือเทือกเขาแอลป
์ คาร์เปเธียน แอปเพนไนน์
คอเคซัส ซึ่งบริเวณนี้เป็นแหล่งต้นน้าของทวีปยุโรป และแม่น้าหลายสาย

4. ๔
2.4 ทางตอนใต้ของทวีปยุโรป ประกอบไปด้วยคาบสมุทรใหญ่ 3 คาบสมุทร คือ คาบสมุทรไอบีเรียน อิตาลี
และบอลข่าน แต่ละคาบสมุทรยื่นล้าลงไปในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ทาให้เกิดทะเลและอ่าว ได้แก่ ทะเลติร์เรเนียน
(เมดิเตอร์เรเนียน)ทะเลเอเดรียติก ทะเลไอโอเนียน ทะเลอีเจียน ฯลฯ
2.5 ทางตอนเหนือของทวีป มี ทะเลนอร์วิเจียน ทะเลแบเรนต์ส
ส่วนทะเลที่อยู่ระหว่างคาบสมุทสแกนติเนเวียและคาบสมุทร จัตแลนต์ คือ ทะเลบอลติกกับทะเลเหนือ
ภูมิภาค
การแบ่งภูมิภาคของทวีปยุโรป:
ยุโรปเหนือ
ยุโรปตะวันตก
ยุโรปตะวันออก
ยุโรปใต้
ทวีปยุโรปแบ่งออกเป็น 4 ภูมิภาคใหญ่ ๆได้แก่
ทวีปยุโรปแบ่งออกเป็น 4 ภูมิภาคใหญ่ ๆ และ 2 รัฐอิสระ คือ
1. ยุโรปเหนือ ได้แก่ เดนมาร์กฟินแลนด์ไอซ์แลนด์ ไอร์แลนด์นอร์เวย์สวีเดนเอสโทเนียแลตเวียและ
ลิธัวเนีย

5. ๕
2. ยุโรปตะวันตกได้แก่ ออสเตรียเบลเยียมฝรั่งเศสเยอรมนีลิกเตนสไตน์ลักเซมเบิร์กเนเธอร์แลนด์
สวิตเซอร์แลนด์และสหราชอาณาจักร
3. ยุโรปตะวันออกได้แก่ เบลารุสบัลแกเรียสาธารณรัฐเช็กฮังการี มอลโดวาโปแลนด์โรมาเนีย
สหพันธรัฐรัสเซียสาธารณรัฐสโลวักและยูเครน

6. ๖
4. ยุโรปใต้ ได้แก่ แอลเบเนีย อันเดอร์ราบอสเนีย-เฮอร์เซโกวินาโครเอเชียกรีซอิตาลีแมซิโดเนียมอลตา
โปรตุเกสซานมารีโนสโลวีเนียสเปนและยูโกสลาเวีย
ดินแดนที่เป็นรัฐอิสระที่ตั้งอยู่ในประเทศอื่นอีก2รัฐ คือนครรัฐวาติกาตั้งอยู่ในกรุงโรมประเทศอิตาลี
และ โมนาโกตั้งอยู่บริเวณชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียนในประเทศฝรั่งเศสใกล้พรมแดนอิตาลี)
ลักษณะภูมิประเทศที่สาคัญของทวีปยุโรปได้แก่ ทางตะวันตกของฝรั่งเศส ทางตะวันออกของ
เกาะอังกฤษ เบลเยียม เนเธอร์แลนด์ และ เดนมาร์ก
เขตที่ราบสูง ได้แก่ ที่ราบที่อยู่ระหว่างที่ราบกับเขตเทือกเขาซึ่งส่วนใหญ่อยู่ทางตอนกลางของทวีป
มีพื้นที่ประมาณร้อยละ25 ของทวีปยุโรปได้แก่ บริเวณภาคตะวันออกของประเทศฝรั่งเศส ภาคใต้ของ
เยอรมนี และโปแลนด์

7. ๗
เขตเทือกเขาแบ่งออกเป็น 2 เขตใหญ่ ๆ คือ
• เทือกเขาภาคเหนือเป็นแนวเทือกเขาที่วางตัวในแนวตะวันออกเฉียงเหนือกับตะวันออกเฉียงใต้ ได้แก่
เทือกเขาแถบคาบสมุทรสแกนดิเนเวีย ใน สกอตแลนด์ เวลส์ และเกาะ
ไอซ์แลนด์ ซึ่งมีขนาดเตี้ยและเกิดขึ้นมานานแล้ว

8. ๘
• เทือกเขาภาคใต้ เป็นแนวเทือกเขาที่วางตัวในแนวตะวันออกกับตะวันตก
ซึ่งเทือกเขานี้มีขนาดสูงและยังเป็นเขตที่เปลือกโลกยังไม่สงบดี
จึงเกิดแผ่นดินไหวหรือภูเขาไฟระเบิดอยู่บ่อยๆ
เพิ่มเติมเขตลักษณะภูมิประเทศต่างๆดังนี้
1. เขตหินเก่าทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือ
ประกอบด้วยเทือกเขาที่มีอายุเก่าแก่ซึ่งถูกธารน้าแข็งกัดเซาะจนสึกกร่อน
และพังทลายจนกลายเป็นที่ราบสูงทาให้มีชายฝั่งทะเลเว้าแหว่งมากเรียกว่าฟยอร์ด(Fjord)
เทือกเขาหินเก่าที่สาคัญคือ
1.1 เทือกเขาเชอเลนในคาบสมุทรสแกนดิเนเวีย
1.2 เทือกเขาแกรมเบรียนในสกอตแลนด์

9. ๙
2. เขตที่ราบใหญ่ภาคกลาง
เป็นเขตที่ราบใหญ่ที่สุดของทวีปยุโรปมีประชากรอาศัยอยู่หนาแน่นมากที่สุด
ได้แก่ที่ราบด้านตะวันตกของประเทศฝรั่งเศสเบลเยียมเนเธอร์แลนด์เดนมาร์ก
ที่ราบภาคเหนือของเยอรมนีโปแลนด์ ที่ราบบริเวณตอนใต้ของสหราชอาณาจักร
เป็นเขตที่มีความสาคัญมากทางด้านเศรษฐกิจมีดินอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก
มีแม่น้าสาคัญไหลผ่านหลายสายได้แก่ แม่น้าลัวร์ แม่น้าเซนแม่น้าไรน์แม่น้าเอลเบ
บริเวณแม่น้ารูห์ในเขตประเทศเยอรมนีเป็นแหล่งถ่านหินที่สาคัญของยุโรป
ที่ราบริมทะเลบอลติกในประเทศนอร์เวย์สวีเดนฟินแลนด์ประกอบด้วยหินเปลือกโลกที่มีอายุเก่าแก่ที่สุด
เรียกว่าบอลติกชิลด์ ( Baltic Shield)
3. เขตที่ราบสูงภาคกลาง
เป็นที่ราบสูงและเนินเขาเตี้ยๆเกิดจากการสึกกร่อนพังทลายได้แก่
3.1 เมเซตา( Mezeta) ที่ราบสูงในภาคกลางของคาบสมุทรไอบีเรีย
3.2 มาซีฟ ซองตราล(Massif Central) ที่ราบสูงตอนกลางของประเทศฝรั่งเศส
3.3 ป่าดา(Black Forest) ที่ราบสูงตอนกลางและภาคใต้ของประเทศเยอรมนี
3.4 โบฮีเมีย (Bohemia) ที่ราบสูงระหว่างพรมแดนประเทศเยอรมนี
สาธารณรัฐ เช็กและสาธารณรัฐสโลวัก
3.5 อาร์เดน(Ardennes)ที่ราบสูงในประเทศเบลเยียมและลักเซมเบิร์ก
3.6 บาวาเรีย(Bavaria)ที่ราบสูงในประเทศเยอรมนี

10. ๑๐
4. เขตภูเขาหินใหม่ทางภาคใต้
เกิดจากการโก่งตัวของผิวโลกได้แก่
4.1 เทือกเขาพีเรนีสซึ่งเป็นพรมแดนระหว่างประเทศฝรั่งเศสและประเทศสเปน
4.2 เทือกเขาแอลป
์ (Alps)
ทอดแนวจากตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศฝรั่งเศส ผ่านเข้าไปในประเทศสวิตเซอร์แลนด์อิตาลี
ยอดเขาสาคัญของเทือกนี้คือ มงบล็อง ( Mont Blanc) มีความสูง4,807 เมตร
4.3 เทือกเขาแอปเพนไนน์ในคาบสมุทรอิตาลี
4.4 เทือกเขาไดนาริกแอลป
์ ในคาบสมุทรบอลข่าน
4.5 เทือกเขาคอเคซัส
เป็นเทือกเขาที่กั้นเขตแดนระหว่างทวีปยุโรปกับทวีปเอเชีย อยู่ระหว่างทะเลดา
และทะเลสาบแคสเปียนมียอดเขาสูงที่สุดคือเอลบรูซ (Elbrus)มีความสูง5,642 เมตร
3. ลักษณะภูมิอากาศ
ภาคตะวันตกของทวีปยุโรปมีอากาศแบบอบอุ่นและชื้นกว่าภาคตะวันออก
เนื่องจากมีลมตะวันตกซึ่งเป็นลมประจาพัดผ่านมหาสมุทรแอตแลนติกเข้าไปในทวีป ทาให้มีอากาศชื้นมีฝนตกชุกตลอดทั้งปี
และอิทธิพลของกระแสน้าอุ่นกัลฟ์ สตีม ซึ่งไหลเลียบชายฝั่งตะวันตกของทวีป ก็มีอิทธิพลให้อากาศอบอุ่น
ไม่หนาวจัดในฤดูหนาว ทวีปยุโรป แบ่งเขตอากาศออกเป็น 8 เขต คือ
ภูมิอากาศส่วนใหญ่ของทวีปยุโรปได้ 7 เขต ดังนี้
1. ภูมิอากาศแบบขั้วโลกหรืออากาศแบบทุนดราเป็นเขตที่มีอากาศหนาวจัดในฤดูหนาวเป็นระยะเวลานาน
มีฤดูร้อนสั้นๆ เพียง1- 2 เดือน อุณหภูมิทั้งปีเฉลี่ยแล้วไม่เกิน10องศาเซลเซียส
ทาให้มีหิมะและน้าแข็งปกคลุมเกือบตลอดทั้งปี ชายฝั่งภาคเหนือคาบสมุทรสแกนดิเนเวีย
และชายฝั่งมหาสมุทรอาร์กติกพืชได้แก่ มอส และตะไคร่น้า

11. ๑๑
2. ภูมิอากาศแบบกึ่งขั้วโลกหรืออากาศแบบไทกาลักษณะอากาศที่หนาวเย็นในฤดูหนาวมี
ฤดูร้อนอุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ17องศาเซลเซียสบริเวณตอนกลางของคาบสมุทรสแกนดิเนเวีย
พื้นที่ส่วนใหญ่ของฟินแลนด์และภาคเหนือของสหพันธรัฐรัสเซียพืชได้แก่ ป่าสน( ป่าไทกา)
3. ภูมิอากาศอบอุ่นชื้น ลักษณะภูมิอากาศอบอุ่นที่มีฤดูร้อนอากาศร้อนจัด
แต่ได้รับอิทธิพลจากทะเลจึงทาให้มีฝนตกชุกตลอดทั้งปี ไม่มีฤดูแล้งที่เด่นชัด
ภูมิอากาศแบบนี้พบในบริเวณภาคตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปตอนเหนือและตอนกลางของคาบสมุทรบอลข่านพืช
ได้แก่ ป่าไม้ผลัดใบและป่าผสม
4. ภูมิอากาศอบอุ่นชื้นภาคพื้นทวีปลักษณะอากาศค่อนข้างหนาวเย็นเป็นเวลานานในฤดูหนาวอุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ
1- 2 องศาเซลเซียสส่วนฤดูร้อนจะอบอุ่นอุณหภูมิประมาณ 19– 20 องศาเซลเซียส
เป็นเขตที่ได้รับอิทธิพลจากทะเลน้อยเพราะอยู่ลึกเข้าไปในทวีปได้แก่ บริเวณยุโรปตะวันออก
ครอบคลุมประเทศโปแลนด์สาธารณรัฐเช็กสาธารณรัฐสโลวักโรมาเนียมอลโดวายูเครน
ตอนใต้ของสหพันธรัฐรัสเซียได้แก่ ป่าไม้ผลัดใบและป่าผสม
5. ภูมิอากาศแบบภาคพื้นสมุทรชายฝั่งตะวันตกลักษณะอากาศที่อบอุ่นชื้นตลอดทั้งปี
ฤดูหนาวอากาศไม่หนาวจัดเพราะได้รับอิทธิพลจากกระแสน้าอุ่นแอตแลนติกเหนือ
มีลมประจาตะวันตกพัดผ่านทาให้มีฝนตกชุกได้แก่ บริเวณชายฝั่งตะวันตกและตะวันตกเฉียง-เหนือของทวีปยุโรป
ครอบคลุมประเทศสหราชอาณาจักรฝรั่งเศสเนเธอร์แลนด์เบลเยียมเดนมาร์กภาคใต้ของนอร์เวย์และสวีเดนพืช
ได้แก่ ป่าไม้ผลัดใบผสมกับป่าสนไม้สาคัญเช่นบีชเอช โอ๊ก ซีดาร์ เป็นต้น
6. ภูมิอากาศแบบกึ่งทะเลทรายแถบอบอุ่นลักษณะอากาศที่ค่อนข้างแห้งแล้งมีฝนตกน้อยได้แก่
บริเวณตอนกลางคาบสมุทรไอบีเรียตอนเหนือทะเลดาและทะเลแคสเปียนและตอนใต้ของสหพันธรัฐรัสเซีย พืช
ได้แก่ ทุ่งหญ้ากอสั้นๆที่เรียกว่าทุ่งหญ้าสเตปป
์ (steppe ) มีไม้พุ่มเตี้ยขึ้นสลับกันห่างๆ
7. ภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียนลักษณะอากาศฤดูร้อนอากาศร้อนและแห้งแล้งฤดูหนาวมีอากาศอบอุ่นและมีฝนตก
อุณหภูมิในฤดูร้อนเฉลี่ยประมาณ 23องศาเซลเซียสฤดูหนาวอุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ 8องศาเซลเซียสได้แก่
บริเวณชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียนครอบคลุมคาบสมุทรไอบีเรียภาคใต้ฝรั่งเศสคาบสมุทรอิตาลี
และชายฝั่งคาบสมุทรบอลข่านพืชได้แก่ ไม้คอร์ก
4. พืชพรรณธรรมชาติ
ภูมิอากาศนับว่ามีอิทธิพลต่อพืชพรรณธรรชาติของยุโรป ทางเหนือของทวีปเป็นเขตทุนดรา
มีอากาศหนาวเย็นเกือบตลอดปี จะมีหญ้ามอสตะไคร้น้าและไม้พุ่มขนาดเล็ก บริเวณถัดมาเป็นเขตป่าไม้ไม่ผลัดใบ
จะเป็นป่าสนมีอาณาบริเวณกว้าง หรือเรียกป่านี้ว่าไทกา เขตป่าไม้ผลัดใบอยู่ถัดจากป่าสน ส่วนใหญ่เป็นพวกโอ๊ค บีช แอช
และเอม เขตป่าบริเวณนี้มักใช้ทาการเกษตรและอยู่อาศัย ส่วนเขตพืชพรรณเมดิเตอร์เรเนียนมีลักษณะเป็นป่าโปร่ง
ซึ่งถูกถากถางมานาน ดินบริเวณนี้จึงขาดความอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งทุ่งหญ้าขนาดใหญ่ของยุโรป
ซึ่งเจริญเติบโตได้ดีในฤดูร้อน ฤดูหนาวหญ้าจะตายทาให้ดินบริเวณนี้มีอินทรีย์วัตถุสูง จึงเหมาะที่จะทาการเพาะปลูก
ข้าวสาลี หัวผักกาดหวาน โดยอาศัยการชลประทานเข้าช่วย
แผนที่ทวีปยุโรป แสดงลักษณะทางกายภาพ

12. ๑๒
รัฐกิจ(การแบ่งเขตประเทศ
1. ตาแหน่ง ที่ตั้ง
ทวีปยุโรปเป็นทวีปที่ตั้งอยู่ใยซีกโลกเหนือ ระหว่างละติจูดที่ 36 องศา ถึง 70 องศา8 ลิปดา เหนือ
กับลองติจูดที่ 9 องศา 30 ลิปดา ตะวันตก ถึง 66 องศาตะวันออก
ด้านตะวันออกของทวีปเป็นแผ่นดินใหญ่เชื่อมต่อกับทวีปเอเชีย โดยมีเทือกเขอูราลเป็นแนวแบ่งเขต
ลักษณะเช่นนี้ทาให้ทวีปยุโรปเปรียบเสมือนคาบสมุทรหนึ่งของทวีปเอเชีย
พิจารณาจากตาแหน่งที่ตั้งแล้วทวีปนี้ไม่มีดินแดนที่อยู่ใต้เส้นทรอปิกออฟแคนเซอร์เลย
และดินแดนทุกส่วนจะอยู่ไม่ไกลจากทะเลมากนัก
2. อาณาเขตติดต่อ
ทิศเหนือ ติดต่อ ทะเลเวอร์เจียน ทะเลแบเรนต์ส ทะเลเหนือ ซีงอยู่ในมหาสมุทรแอตแลนติก
ทิศตะวันออก ติดต่อ ทวีปเอเชีย โดยมีเทือกเขาอูราลเป็นแนวแบ่งเขต ทะเลแคสเบียน
ทิศตะวันตก ติดต่อ มหาสมุทรแอตแลนติก อ่าวบิสเคย์
ทิศใต้ ติดต่อ ทวีปแอฟริกา ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ทวีปเอเชีย(บางส่วน)
3. ประชากร ส่วนใหญ่เป็นชาวผิวขาว ชาติพันธ์คอเคซอยด์ แต่มีลักษณะแตกต่างทางเชื้อชาติ แยกได้เป็น 3 กลุ่ม คือ
กลุ่มนอร์ดิก กลุ่มอัลไพน์ กลุ่มเมดิเตอร์เรเนียน ยุโรปมีประชากรมากเป็นอันดับ3 ของโลก
รองจากทวีปแอฟริกาและทวีปเอเชีย บริเวณที่มีปะชากรอยู่หนาแน่น ได้แก่ บริเวณภาคกลาง และภาคตะวันตกของทวีป
ซึ่งเป็นแหล่งทรัพยากร รวมไปถึงที่ราบใหญ่ในยุโรป ลุ่มน้าไรน์ บริเวณทางเหนือของอิตาลี ทะเลสาบของสวีเดน
และทางตะวันตกของคาบสมุทรไซบีเรียน ส่วนบริเวณที่มีอากาศหนาวเย็น
แห้งแล้งและบริเวณที่มีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่สูง ประชากรจะอาศัยอยู่เบาบาง
4. ภูมิภาค การแบ่งภูมิภาคของทวีปยุโรป แบ่งตรมที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ ดังนี้
3.1 ยุโรปเหนือ ประกอบด้วยประเทศ ราชอาณาจักรนอร์เวย์ ราชอาณาจักรสวีเดน ราชอาณาจักรเดนมาร์ก
สาธารณรัฐฟินแลนด์ สาธารณรัฐไอซ์แลนด์ ไอร์แลนด์ สาธารณรัฐเอสโตเนีย สาธารณรัฐลัตเวีย สาธารณรัฐลิทัวเนีย
3.2 ยุโรปตะวันตก ประกอบด้วยประเทศ สหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์เหนือ สาธารณรัฐฝรั่งเศส
ราชอาณาจักรเบลเยี่ยมราชอาณาจักรเนเธอร์แลนด์ ราชรัฐลักเซมเบิร์ก ราชรัฐโมนาโก สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี
สมาพันธรัฐสวิส สาธารณรัฐออสเตรีย ราชรัฐลิกเตนสไตน์
3.3 ยุโรปตะวันออก ประกอบด้วยประเทศ สาธารณรัฐโปแลนด์ สาธารณรัฐเชก สาธารณรัฐสโลวัก
สาธารณรัฐเบลารุสสาธารณรัฐมอลโดวา สหพันธรัฐรัสเซีย ยูเครนสาธารณรัฐฮังการี โรมาเนียสาธารณรัฐบัลกาเรีย

13. ๑๓
3.4 ยุโรปใต้ ประกอบด้วยประเทศสาธารณรัฐโปรตุเกส ราชอาณาจักรสเปน ราชรัฐอันดอร์รา
สาธารณรัฐอิตาลี สาธารณรัฐ ซานมาริโน นครรัฐวาติกันสาธารณรัฐมอลตา สาธารณรัฐเฮลเลนิก(กรีซ)
สาธารณรัฐแอลบาเนีย สาธารณรัฐบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา สาธารณรัฐโครเอเชียสาธารณรัฐมาซิโดเนีย
สาธารณรัฐสโลเวเนีย สหพันธ์สาธารณรัฐยูโกสลาเวีย
)
แผนที่ทวีปยุโรปแสดงการแบ่งเขตการปกครอง
5. สังคม วัฒนธรรม
จากการที่ทวีปยุโรป เป้นทวีปที่มีการแบ่งเขตแดนออกเป็นประเทศต่างๆมาก
เนื่องมาจากทวีปยุโรปมีวัฒนธรรมท้องถิ่นมาก ทั้งด้านภาษา ศิลป ขนบธรรมเนียมประเพณี และความเป็นอยู่
แต่ก็ไม่แตกต่างกันมากนัก เนื่องจากต่างยึดมั่นในคริสต์ศาสนา
เชื้อชาติ ประกอบด้วย 2 เชื้อชาติ ได้แก่
1. เชื้อชาติคอเคซอยด์ลักษณะรูปร่างสูงใหญ่ ผิวขาว ผมสีทองแบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม
กลุ่มนอร์ดิกรูปร่างสูงใหญ่ ผมสีทองตาสีฟ้าอาศัยอยู่ในนอร์เวย์สวีเดนและเดนมาร์ก
กลุ่มเมดิเตอร์เรเนียนรูปร่างสูงใหญ่มากผมสีดาตาสีดาอาศัยอยู่ในภาคใต้ของทวีปยุโรปบริเวณประเทศสเปนอิตาลี
และกรีซ
กลุ่มอัลไพน์ รูปร่างค่อนข้างเล็กล่าสันและเตี้ยผมและตาสีน้าตาลอาศัยอยู่แถบเทือกเขาแอลป
์ ในยุโรปกลางและภาคใต้
กลุ่มแอลป์ และบัลติกตะวันออก รูปร่างไม่สูงใหญ่ ตาสีฟ้าอาศัยอยู่ในยุโรปตะวันออกรวมทั้งรัสเซีย
2. เชื้อชาติมองโกลอยด์ลักษณะรูปร่างปานกลางผิวขาวผมดาชาวยุโรปตะวันออกเช่นฮังการี
ภาษาภาษาส่วนใหญ่จัดอยู่ในตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียนเป็นต้นตระกูลที่มีผู้ใช้จานวนมาก
ประมาณครึ่งหนึ่งของประชากรโลกแบ่งออเป็นสาขาต่างๆรวม4 สาขาดังนี้
สาขาเยอรมนิกภาษาอังกฤษภาษาดัตช์ภาษาเฟลมมิชภาษาเยอรมันและภาษาสแกนดิเนเวีย
สาขาภาษาโรมานซ์ภาษาฝรั่งเศสภาษาอิตาลีภาษาสเปนภาษาโปรตุเกสและภาษาโรมาเนีย
สาขาภาษาบัลโต-สลาวิกภาษาบัลแกเรียภาษาเช็กภาษาแลตเวียภาษาลิทัวเนียภาษารัสเซีย
สาขาอื่นๆ ภาษาเคลติกภาษากรีก

14. ๑๔
ศาสนา ส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ มี 3 นิกาย ซึ่งสัมพันธ์กับกลุ่มภาษาที่ใช้ ได้แก่
- นิกายโรมันคาทอลิก ประชากรที่นับถือนิกายนี้ จะใช้ภาษากลุ่มภาษาโรมานซ์
- นิกายโปรเตวแตนส์ ประชากรที่นับถือนิกายนี้ จะใช้ภาษากลุ่มภาษาติวโตนิก
- นิกายกรกออร์โธด็อกซ์ ประชากรที่นับถือนิกายนี้ จะใช้ภาษากลุ่มภาษาสลาฟ
ลักษณะทางสังคมและวัฒนธรรม
ประชากร
บริเวณที่ประชากรอาศัยอยู่หนาแน่นที่สุด ในเขตเกษตรกรรมและอุตสาหกรรมที่สาคัญ ได้แก่บริเวณภาคเหนือของฝรั่งเศส
ภาคใต้ของอังกฤษ เบลเยียมเนเธอร์แลนด์ภาคกลางของเยอรมนี โปแลนด์ และรัสเซีย บริเวณที่ประชากรอาศัยอยู่เบาบางที่สุด
คาบสมุทรและภาคเหนือของรัสเซีย
เชื้อชาติ ประกอบด้วย 2 เชื้อชาติ ได้แก่
1. เชื้อชาติคอเคซอยด์ลักษณะรูปร่างสูงใหญ่ ผิวขาวผมสีทองแบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม
กลุ่มนอร์ดิกรูปร่างสูงใหญ่ ผมสีทองตาสีฟ้าอาศัยอยู่ในนอร์เวย์สวีเดนและเดนมาร์ก
กลุ่มเมดิเตอร์เรเนียนรูปร่างสูงใหญ่มากผมสีดาตาสีดาอาศัยอยู่ในภาคใต้ของทวีปยุโรปบริเวณประเทศสเปนอิตาลี
และกรีซ
กลุ่มอัลไพน์ รูปร่างค่อนข้างเล็กล่าสันและเตี้ยผมและตาสีน้าตาลอาศัยอยู่แถบเทือกเขาแอลป
์ ในยุโรปกลางและภาคใต้
กลุ่มแอลป์ และบัลติกตะวันออก รูปร่างไม่สูงใหญ่ ตาสีฟ้าอาศัยอยู่ในยุโรปตะวันออกรวมทั้งรัสเซีย
2. เชื้อชาติมองโกลอยด์ลักษณะรูปร่างปานกลางผิวขาวผมดาชาวยุโรปตะวันออกเช่นฮังการี
ภาษา ภาษาส่วนใหญ่จัดอยู่ในตระกูลภาษาอินโด - ยูโรเปียนเป็นต้นตระกูลที่มีผู้ใช้จานวนมาก
ประมาณครึ่งหนึ่งของประชากรโลกแบ่งออเป็นสาขาต่างๆ รวม 4 สาขา ดังนี้
สาขาเยอรมนิกภาษาอังกฤษภาษาดัตช์ภาษาเฟลมมิชภาษาเยอรมันและภาษาสแกนดิเนเวีย
สาขาภาษาโรมานซ์ภาษาฝรั่งเศสภาษาอิตาลีภาษาสเปนภาษาโปรตุเกสและภาษาโรมาเนีย
สาขาภาษาบัลโต-สลาวิกภาษาบัลแกเรียภาษาเช็กภาษาแลตเวียภาษาลิทัวเนียภาษารัสเซีย
สาขาอื่นๆ ภาษาเคลติกภาษากรีก
ศาสนา ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ แบ่งออกเป็น 3 นิกายใหญ่ ดังนี้
นิกายโรมันคาทอลิกนับถือมากบริเวณในยุโรปภาคใต้และภาคตะวันออกโดยมีสันตะปาปาแห่งนครวาติกันรัฐอิสระในอิตาลี
ซึ่งเป็นผู้นาสูงสุดของศาสนจักร
นิกายกรีกออร์ธอดอกซ์นับถือในคาบสมุทรบอลข่านและรัสเซียเน้นพิธีกรรมทางศาสนา
นิกายโปรเตสแตนท์นับถือมากในยุโรปภาคเหนือและภาคตะวันตกนิกายนี้แบ่งออกเป็นนิกายย่อยๆจานวนมาก
ถือปฏิบัติตามพระคัมภีร์ไบเบิลเศรษฐกิจ
เกษตรกรรม
ทวีปยุโรปใช้ที่ดินทาการเกษตรอย่างหนาแน่นผลผลิตอยู่ในเกณฑ์สูงมากเนื่องจากพื้นที่ส่วนใหญ่มีอากาศอบอุ่น
ปริมาณฝนเพียงพอเทคโนโลยีการเกษตรอันก้าวหน้ารวมทั้งมีตลาดและมาตรการรองรับ
โดยเขตเกษตรกรรมของยุโรปแบ่งออกเป็น5เขต ได้แก่
เขตเกษตรกรรมแบบผสมเพาะปลูกควบคู่ไปกับการเลี้ยงสัตว์ในพื้นที่ขนาดเล็กปลูกข้าวสาลีข้าวไรย์ข้าวบาเลย์
หัวผักกาดหวานและเลี้ยงโคเนื้อโคนมแกะเขตภาคตะวันตกและภาคกลางของทวีปในฝรั่งเศสเยอรมนีและสเปน
เขตเกษตรกรรมแบบเมดิเตอร์เรเนียนฝนตกน้อยและแสงแดดมากพืชสาคัญคือส้มองุ่น มะกอก
ปลูกมากในเขตชายฝั่งเมดิเตอร์เรเนียนเช่นอิตาลีกรีซ

15. ๑๕
เขตปลูกข้าวสาลีเขตภาคกลางของฮังการี โรมาเนียยูเครนและภาคใต้ของรัสเซีย
เขตทาไร่ปศุสัตว์เลี้ยงวัวแพะและแกะเขตชายฝั่งทะเลแคริบเบียนในเขตใต้สุดของรัสเซีย
เขตเลี้ยงสัตว์แบบเร่ร่อนมีภูมิอากาศแบบทุนดรา สัวต์เลี้ยงสาคัญคือกวางเรนเดียร์
เขตชายฝั่งมหาสมุทรอาร์กติกตอนเหนือของทวีปในประเทศฟินแลนด์ไอซ์แลนด์
การทาป่าไม้ ทาในเขตป่าไทกาไม้สนซึ่งเป็นไม้เนื้ออ่อนสาหรับผลิตกระดาษ
การประมงชายฝั่งของทวีปยุโรปยาวและเว้าแหว่งมากเหมาะเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้า
และยังมีกระแสน้าอุ่นแอตแลนติกเหนือไหลเลียบชายฝั่งประเทศฝรั่งเศสขึ้นไปถึงชายฝั่งประเทศนอร์เวย์
ทาให้น้าไม่เป็นน้าแข็งในฤดูหนาวน่านน้าของทวีปยุโรปจึงมีปลาอุดมสมบูรณ์ตลอดปี แหล่งประมงสาคัญได้แก่
น่านน้าทะเลเหนือเรียกว่า"ดอกเกอร์แบงก์"ทะเลนอร์วีเจียนและเกาะไอซ์แลนด์ประเทศประมงชั้นนาได้แก่ อังกฤษฝรั่งเศส
เนเธอร์แลนด์เดนมาร์กนอร์เวย์และไอซ์แลนด์
แร่ที่สาคัญ
ได้แก่ ถ่านหินฝรั่งเศสเบลเยียมลุ่มแม่น้ารูห์ของเยอรมนีภาคใต้ของโปแลนด์และรัสเซียเหล็กสวีเดน
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของฝรั่งเศสและภาคใต้ของรัสเซียน้ามันปิโตรเลียมบริเวณทะเลเหนือตอนใต้ของรัสเซียและยูเคน
อุตสาหกรรม
ประเทศอุตสาหกรรมชั้นนาได้แก่ สหราชอาณาจักรฝรั่งเศสเยอรมนีเบลเยียมสวีเดนสืบเนื่องมาจากทุนมาก
ทรัพยากรคุณภาพการศึกษาเทคโนโลยีไฟฟ้าการคมนาคมสะดวกอุตสาหกรรมที่สาคัญได้แก่ ถลุงเหล็กผลิตเหล็กกล้า
ผลิตยานพาหนะและอุปกรณ์การขนส่งผลิตเคมีภัณฑ์ผลิตอุปกรณ์ไฟฟ้าและเครื่องอิเลคทรอนิกส์
ประเทศในทวีปยุโรป
ประเทศ เมืองหลวง ขนาดพื้นที่(ตร.กม.) ประชากร(ล้านคน)(2551)
กรีซ เอเธนส์ 130,463 11.2
โครเอเชีย ซาเกร็บ 55,882 4.4
สาธารณรัฐเช็ก ปราก 78,864 10.4
ซานมารีโน ซานมารีโน 61 0.03
เซอร์เบีย เบลเกรด 88,361 12.1
เดนมาร์ก โคเปนเฮเกน 42,593 5.5
นอร์เวย์ ออสโล 320,466 4.8
เนเธอร์แลนด์ อัมสเตอร์ดัม 41,019 16.4
บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา ซาราเยโว 50,537 3.8
บัลแกเรีย โซเฟีย 109,627 7.6
เบลเยียม บรัสเซลส์ 30,164 10.7
เบลารุส มินสก์ 205,194 9.7

16. ๑๖
โปรตุเกส ลิสบอน 91,320 10.6
โปแลนด์ วอร์ซอ 312,056 38.1
ฝรั่งเศส ปารีส 537,666 62.0
ฟินแลนด์ เฮลซิงกิ 334,288 5.3
มอนเตเนโกร พอดกอรีตซา 91,320 10.6
มอลโดวา คีชีเนา 13,812 0.6
มอลตา วัลเลตตา 312 0.4
มาซิโดเนีย สโกเปีย 25,416 2.0
โมนาโก โมนาโก 1.5 0.03
ยูเครน เคียฟ 597,007 46.2
เยอรมนี เบอร์ลิน 352,914 82.2
รัสเซีย มอสโก 16,877,291 141.9
โรมาเนีย บูคาเรสต์ 234,749 21.5
ลักเซมเบิร์ก ลักเซมเบิร์ก 2,555 0.5
ลัตเวีย รีกา 63,851 2.3
ลิกเตนสไตน์ วาดุซ 160 0.04
ลิทัวเนีย วิลนีอุส 64,445 3.4
นครรัฐวาติกัน วาติกัน 0.5 0.0009
สเปน มาดริด 498,936 46.5
สโลวาเกีย บราติสลาวา 49,036 5.4
สโลวีเนีย ลูบลิยานา 19,761 2.0
สวิตเซอร์แลนด์ เบิร์น 40,809 7.6
สวีเดน สตอกโฮล์ม 444,754 9.2
สหราชอาณาจักร ลอนดอน 241,275 61.3
ออสเตรีย เวียนนา 82,885 8.4
อันดอร์รา อันดอร์ราลาเวลลา 448 0.1
อิตาลี โรม 297,789 59.9
เอสโตเนีย ทาลลินน์ 44,577 1.3
แอลเบเนีย ติรานา 28,416 3.2
ไอซ์แลนด์ เรคยาวิก 101,809 0.3
ไอร์แลนด์ ดับลิน 69,471 4.5
ฮังการี บูดาเปสต์ 91,953 10.0

17. ๑๗
ทวีปยุโรป 10,600,000 1
745.9069 2
1
ไม่รวมรัสเซียตะวันออกไกล
2
ข้อมูลอย่างไม่เป็นทางการ
ในทวีปยุโรปถึงแม้ว่าจะมีความยาวไม่เท่ากับแม่น้าสายยาวๆในทวีปเอเซียแอฟริกาอเมริกาเหนือและอเมริกาใต้
แต่ก็ใช้ประโยชน์ในด้านการคมนาคมขนส่งได้มากเพราะมีน้าไหลสม่าเสมอตลอดทั้งปี
และมีการขุดคลองเชื่อมแม่น้าสายต่างๆเข้าด้วยกันทาให้เดินเรือได้สะดวก
โดยเฉพาะแม่น้าที่ไหลลงสู่มหาสมุทรแอตแลนติกซึ่งเป็นเส้นทางเดินเรือสายใหญ่
นับว่ามีความสาคัญมากกว่าแม่น้าที่ไหลลงมหาสมุทรอาร์กติกและทะเลภายในต่างๆซึ่งอยู่นอกเส้นทางการค้า
แม่น้าที่สาคัญในทวีปยุโรปมีดังต่อไปนี้
1. แม่น้าไรน์
มีต้นน้าอยู่ที่เทือกเขาแอลป
์ ทางตอนใต้ของประเทศสวิตเซอร์แลนด์ไหลผ่านประเทศสวิตเซอร์แลนด์ขึ้นไปทางเหนือ
จนถึงพรมแดนระหว่างฝรั่งเศสกับเยอรมนีแล้วไหลต่อเข้าไปในประเทศเยอรมนีและประเทศเนเธอร์แลนด์
ไปออกทะเลเหนือมีความยาว 1312กิโลเมตร
นับเป็นแม่น้าระหว่างประเทศ
ที่มีความสาคัญมากที่สุดของทวีปยุโรปการส่งสินค้าตามลาน้าสายนี้มีเป็นจานวนมากสินค้าสาคัญได้แก่ ถ่านหิน
แร่เหล็กและแป้งสาลีโดยเฉพาะถ่านหินเป็นสินค้าที่มีความสาคัญมากที่สุด
เนื่องจากแม่น้าไรน์ไหลผ่านย่านอุตสาหกรรมเหมืองแร่ถ่านหินของประเทศเยอรมนี
แม่น้าสายนี้จึงได้รับสมญาว่าเป็นแม่น้าถ่านหิน(CoalRiver)
เมืองท่า สาคัญที่ตังอยู่ที่ปากแม่น้าไรน์ในประเทศเนเธอร์แลนด์คือเมืองรอตเตอร์ดัม
เป็นเมืองท่าที่มีจานวนเรือสินค้ามาจอดรับส่งสินค้ามากกว่าเมืองท่าอื่นๆของทวีปยุโรป

18. ๑๘
2. แม่น้าเอลเบ
มีต้นน้าอยู่ในประเทศเช็คและสโลวักไหลผ่านประเทศเยอรมนีไปออกทะเลเหนือมีความยาว1152กิโลเมตร
เมืองท่าสาคัญที่ตั้งอยู่ใกล้ปากแม่น้าคือเมืองฮัมบูร์กเป็นเมืองท่าใหญ่ที่สุดของประเทศเยอรมนี
3. แม่น้าดานูบ
มีต้นน้าอยู่ในภาคใต้ของประเทศเยอรมนีไหลผ่านประเทศออสเตรียฮังการี ยูโกสลาเวีย
และพรมแดนระหว่างประเทศบัลกาเรียกับประเทศโรมาเนีย
เป็นแม่น้าระหว่างประเทศที่ไหลผ่านจานวนประเทศจานวนมากที่สุดในทวีปยุโรป
แต่ในด้านความสาคัญของการคมนาคมขนส่งทางน้ามีไม่มากเท่ากับแม่น้าไรน์และแม่น้าเอลเบ

19. ๑๙
เนื่องจากแม่น้าดานูบไหลลงสู่ทะเลดาไม่ได้อยู่ในเส้นทางเดินเรือสายสาคัญของโลกมยาว2760กิโลเมตร
4. แม่น้าโวลกา
เป็นแม่น้าในรัสเซียไหลจากบริเวณภาคกลางของประเทศไปลงทะเลแคสเปียนมีความยาวถึง 3700กิโลเมตร
นับเป็นแม่น้าสายยาวที่สุดของทวีปยุโรป