ใบความรู้ที่ 1 บทที่ 5 เรื่อง ประเภทของเครื่องดนตรีสากล.pdf

1. ประเภทของเครืองดนตรีสากล
เครืองดนตรีสากล
เครืองดนตรีสากลมีประวัติความเป็นมาทียาวนาน ในสมัยก่อนมนุษย์ใช้การตี
เกราะ เคาะไม้ประกอบในการสวดอ้อนวอนเทพเจ้า ต่อมามนุษย์เริมดัดแปลงอุปกรณ์ที
ใช้ในการล่าสัตว์เช่น ธนู ดั)ง โกร่ง มาเป็นเครืองดนตรีหลากหลายชนิด ปัจจุบันเรามี
เครืองดนตรีสากลหลายสกุล และจําแนกได้หลายประเภทรวมทั)งสามารถนํามาประสม
เป็นวงดนตรีสากลได้หลายรูปแบบตามวัตถุประสงค์ของการนําไปใช้
ประวัติความเป็นมาของเครืองดนตรีสากล
เครืองดนตรีมีประวัติความเป็นมายาวนานกว่าผลงานทางด้านดนตรีทั)งนี)
เพราะความเป็นมาของเครืองดนตรี ขึ)นอยู่กับประโยชน์ในการใช้เครืองดนตรีนั)น ๆ
ในสมัยโบราณมนุษย์นับถือเทพเจ้าและมีความเชือว่าปรากฏการณ์เหนือธรรมชาติต่าง ๆ
เกิดจากการแสดงอิทธิฤทธิ5ของเทพเจ้า เพือความอยู่รอดปลอดภัยจึงต้องมีการบูชา
เทพเจ้าด้วยการกระทําบูชาบวงสรวงในรูปแบบสวดอ้อนวอนกราบไหว้เต้นรําประกอบ
จังหวะหรือทําเสียงด้วยการเคาะวัตถุต่าง ๆ เพือให้เทพเจ้าได้ยินหรือรับรู้ว่ามนุษย์กําลัง
ทําพิธีให้ ดังนั)นเครืองดนตรีในยุคแรก ๆ จึงเริมจากประเภทเครืองตีก่อน ซึงนอกจาก
จะทําให้เสียงดังเพือให้เทพเจ้าได้ยินแล้วยังสามารถเลียนเสียงปรากฏการณ์จาก
6

2. ธรรมชาติได้เช่นทําเสียงฟ้ าร้องโดยการใช้กลองใบใหญ่ตีให้เกิดเสียงกึกก้อง นอกจากนี)
เสียงกลองยังสามารถใช้ในการสือสารหรือส่งสัญญาณแสดงความเป็นพวกเดียวกัน
รวมทั)งยังใช้แสดงการละเล่นเต้นรํา อันเป็นการสร้างความบันเทิงให้กับมนุษย์ในยุค
แรก ๆ อีกด้วย
ต่อมามนุษย์พยายามเสาะแสวงหาอาหารเพือความอยู่รอดได้มีการประดิษฐ์
เครืองมือขึ)นมาเพือใช้ล่าสัตว์เช่น ใช้ไม้ซางสําหรับเป่าลูกดอก การเป่าลูกดอกเบาหรือ
แรงนี)เองทําให้เกิดเสียงในระดับต่าง ๆ มนุษย์จึงคิดดัดแปลงเป็นเป่าเขาสัตว์แทน และ
เมือเขาสัตว์เริมหายากขึ)นจึงเปลียนมาทําด้วยโลหะซึงเป็นต้นกําเนิดของเครืองเป่า
นอกจากนี)เมือมนุษย์รู้จักประดิษฐ์เครืองมือสําหรับล่าสัตว์ทีเรียกว่า “หน้าไม้หรือธนู”
ซึงแต่ละคันจะมีขนาดและทําให้เกิดเสียงทีมีระดับต่างกัน มนุษย์จึงคิดดัดแปลงทําเป็น
พิณชนิดต่าง ๆ (เครืองดีด ) และขอบขนาดต่าง ๆ กัน (เครืองสี) ซึงเราเรียกเครืองดนตรี
ทั)งสองประเภทนี)รวมกันว่า “เครืองสาย”
ประเภทของเครืองดนตรี
เครืองดนตรีมีมากมายหลายประเภท การแบ่งประเภทของเครืองดนตรีสากล
นั)นผู้รู้ทางด้านดนตรีบางท่านอาจแบ่งประเภทของเครืองดนตรีแตกต่างกันไป โดยทัวไป
แล้วเครืองดนตรีสากลจะแบ่งตามหลักการเกิดเสียงหรือวิธีการในการบรรเลง เรียกว่า
แบ่งประเภทตามสกุล (Family) ของเครืองดนตรี ซึงสามารถจําแนกได้เป็น 5 ประเภท
ดังนี)
7

3. 1. ประเภทเครืองดีด การดีดอาจใช้นิ)วมือ
หรือปิค (Pick) ส่วนใหญ่ทําจากชิ)นส่วนของกระดอง
เต่ากระ หรือพลาสติก เครืองดนตรีทีอยู่ในกลุ่มนี)ได้แก่
กีตาร์ (Guitar) แบนโจ (Banjo) แมนโดลิน (Mandolin)
ฮาร์ป (Harp)
2. ประเภทเครืองสี เครืองดนตรีชนิดนี)ใช้คันชัก ซึงคันชักจะทําด้วยไม้และ
ขนหางม้า ก่อนเล่นจะต้องฝนขนหางม้าด้วยยาง
สน เพือทําให้เกิดความฝืด นอกจากใช้คันชักแล้ว
ยังสามารถใช้ดีดได้อีกด้วย เครืองดนตรีทีอยู่
ในกลุ่มนี)ได้แก่ ไวโอลิน (Violin) วิโอลา (Viola)
วิโอลอนเชลโล (Violoncello) และดับเบิลเบส
(Double Bass)
3. ประเภทเครืองเป่ า เครืองดนตรีประเภทนี) แบ่งย่อยเป็น 2 ประเภท ดังนี)
3.1 เครืองเป่ าลมไม้ (The Woodwind Instruments)
เครืองดนตรีประเภทนี)แบ่งตามกรรมวิธีทีทําให้เกิดเสียงเป็น 2 ประเภท คือ
3.1.1 เป่าลมผ่านช่องลม ลําตัวของเครืองดนตรีประเภทนี)มีลักษณะ
เป็นท่อ เครืองดนตรีทีอยู่ในกลุ่มนี)ได้แก่ รีคอร์เดอร์ (Recorder) ปิคโคโล (Piccolo)
ฟลูต (Flute)
3.1.2 เป่าลมผ่านลิ)น เครืองดนตรีประเภทนี)จะมีลิ)นอยู่ทีส่วนของ
ปากสําหรับเป่า ลิ)นสามารถเปลียนได้ลิ)นมีทั)งลิ)นเดียวและลิ)นคู่ เครืองดนตรีทีอยู่ในกลุ่ม
นี)ได้แก่ คลาริเน็ต (Clarinet) แซกโซโฟน (Saxophone) โอโบ (oboe) อิงลิซฮอร์น
(English Horn) บาสซูน (Bassoon) คอนตราบาสซูน(Contrabassoon)
ฮาร์ป(Harp) กีตาร์ (Guitar)
8

4. 3.2 เครืองเป่ าลมทองเหลือง (The Brass Instrument)
เครืองเป่าประเภทนี)ทําให้เกิดเสียงโดยการเป่าลมให้ผ่านริมฝีปาก
ไปปะทะกับช่องทีเป่า (Mouth piece) ทําให้เกิดการสันสะเทือนของมวลอากาศ เครือง
ดนตรีทีอยู่ในกลุ่มนี)ได้แก่ คอร์เน็ท (Cornet) ทรัมเป็ต (Trumpet) เฟรนฮอร์น (French
horn) ทรอมโบน (Trombone) บาริโทน (Baritone) ยูโฟเนียม (Euphonium) ทูบา (Tuba)
ซูซาโฟน (Sousaphone)
ปิคโคโล (Piccolo) แซก คลารีเน็ต โอโบ รีคอร์ด
ทรัมเป็ต (Trumpet)
9

5. 4. เครืองดนตรีประเภทมีลิมนิAว (The Keyboard Instrument )
เครืองดนตรีประเภทนี)มีลิมนิ)วเรียงกันเป็นแผง เวลาเล่นใช้นิ)วมือกดลง
บนลิมนิ)วของเครืองดนตรี การเกิดเสียงนั)นขึ)นอยู่กับกลไกภายใน ซึงมีลักษณะเป็น
ค้อนเล็ก ๆ ตีทีเส้นลวดหรือแท่งโลหะหรือมีลักษณะเป็นท่อลมทีมีทีปิดเปิด เครืองดนตรี
ทีมีอยู่ในกลุ่มนี)ได้แก่ เปียโน (Piano) ออร์แกน (Organ) เซเลสตา (Celesta) ฮาร์ปซิคอร์ด
(Harpsicord) แอคคอร์เดียน (Accordion) เมโลเดียน (Melodion)
ในปัจจุบันนี)เครืองดนตรีประเภทลิมนิ)วได้ถูกปรับปรุงให้ทันสมัยขึ)น
โดยนําระบบไฟฟ้ามาทําให้เกิดเสียง เครืองดนตรีกลุ่มนี)ได้แก่ ออร์แกนไฟฟ้าหรือ
อีเลคโทน (Electronic Organ or Electone) เปียโนไฟฟ้า (Electronic Piano)
5. เครืองดนตรีประเภทเครืองตี (The Percussion Instruments)
เครืองดนตรีประเภทนี)ใช้สําหรับประกอบจังหวะ บางชนิดใช้บรรเลง
ทํานองได้แบ่งเป็นประเภทใหญ่ ๆ ตามลักษณะของระดับเสียงได้2 ประเภท ดังนี)
10

6. 5.1 ประเภททีมีระดับเสียงไม่แน่นอน (Indefinite Pitch) เครืองดนตรี
ประเภทนี)เป็นเครืองตีประกอบจังหวะไม่สามารถตีเป็นทํานองได้ แต่สามารถให้จังหวะ
หรือคุมจังหวะเพือให้การบรรเลงนั)นพร้อมเพรียงกันหรือตีประกอบเพือให้การบรรเลง
นั)นมีความไพเราะน่าฟังยิงขึ)น เครืองดนตรีทีทําจังหวะกลุ่มนี)ได้แก่ กลองใหญ่
(Bass Drum) กลองเทเนอร์ (Tenor Drum) ทิมปานี (Timpani) กลองแต็ก (Snare Drum)
ทอมบา (Tomba) มาราคัส (Maracas) แทมบูริน (Tambourine) ไทรแองเกิล (Triangle)
ฉาบ (Cymbals) กลองชุด (Team Drum and Cymbals ) คาวเบลส์ (Cow Bell) วูดบล็อก
(Wood Biock) บองโก (Bongos) ทอมทอม (Tom Tom) กรับ (Castanets)
5.2 ประเภททีมีระดับเสียงแน่นอน (Indefinte Pitch) เครืองดนตรีประเภท
นี)สามารถไล่เสียงและสามารถใช้บรรเลงทํานองได้มีบางชนิดในกลุ่มนี)ทีไม่สามารถ
เล่นเป็นทํานองเดียว ๆ ได้แต่ก็สามารถเทียบเสียงและตีให้จังหวะได้ เครืองดนตรีกลุ่มนี)
ได้แก่ ไซโลโฟน (Xylophone) คลอกเค็นสปีล (Glockenspiel) เบลไลรา (Bellyra)
ระฆังราว (Tubular Bells)
เบลไลรา (Bellyra) ไซโลโฟน (Xylophone)
11