Nieuwbouw Lyceum schravenlant te Schiedam. Co2-neutrale school gebaseerd op de Cradle to Cradle filosofie. Na onderzoek is besloten om geen Energy Service Company op te richten. De duurzame oplossingen zijn gerealiseerd door een financieringsarrangement tussen school en gemeente

1. Wel of geen ESCo-oplossing
voor de school?
Praktijkcase nieuwbouw
Lyceum Schravenlant
Congres ESCo’s & Energiebesparingsbv’s
donderdag 27 september
Case 5; 12:30 tot 13:00 uur
Willem Adriaanssen, partner, HEVO
Pagina 1

2. Agenda
1.
2.
3.
4.
5.
Even voorstellen
ESCo algemeen
Kenmerken Onderwijsprojecten
Case Schravenlant
Vragen

3. Wie is HEVO
-
-
Gevestigd in Den Bosch, landelijk opererend, 90 adviseurs, projectmanagers en
projectleiders
Dienstverlening: - Strategische huisvestingsadvisering
- Project- en procesmanagement
- Integrale risicodragende huisvestingsoplossingen
Onderwijs en Sport
Gezondheidszorg en Wonen
Kantoren en overheidsgebouwen

4. Wat is een ESCo?
“Energy Service Company”:
• Energieleverancier
• Projectvennootschap die investeert in
energiebesparende maatregelen voor
realiseren optimale Total Cost of Ownership
• Gefinancierd door externe aandeelhouders /
banken
• Op basis van meerjarige positieve kasstroom
als gevolg van de energiebesparing
Het is een manier van structureren
Pagina 4

5. Argumenten voor ESCo
Twee hoofdredenen:
• Reguliere financieringskanalen kunnen niet
aangeboord worden
• Risicotransformatie# naar ESCo:
• Vanwege onbekendheid
• Vanwege risico-avers karakter
• leveringsgarantie
#: risico-overdracht voor energieprestatie & onderhoud WKO
Pagina 5

6. Argumenten tegen ESCo
Twee hoofdredenen:
• Kosten:
• Investeerders willen rendement
• Projectvennootschap vereist uitvoerige
documentatie
• Loskoppeling eigenaar <> gebruiker:
• Veel discussie over het gebruik voor en
na de investering
• Gebruiker betaald voor afgenomen Gj
warmte & koude
• Iedere financiële prikkel voor gebruiker
verslechtert business case
Pagina 6

7. Kenmerken onderwijsprojecten
•
•
•
•
•
•
•
•
Focus op krap genormeerd budget investeringskosten (ca € 1250,-/m2 BVO excl. Btw);
Noodzakelijkerwijs in bouwprojecten keuze “goedkoopste” toepassingen.
Binnenklimaat en comfort onvoldoende.
Gescheiden budgeten investering nieuwbouw en exploitatie.
Tekorten op exploitatiebudgetten, waaronder energielasten.
In investering & exploitatie geen ruimte voor koeling.
Voorfinancieren t.b.v. exploitatievoordeel vaak een probleem, bijv. vanwege
ontbreken economisch eigendom.
“Inkoop” van projectonderdelen i.p.v. sturen op lange termijn waarde totale project
Resultaat: onvoldoende duurzame nieuwe onderwijs huisvesting.
Pagina 7

8. Exploitatie onderwijsgebouwen
Bij een schoolgebouw van 5000
m2 BVO variëren de jaarlijkse
energiekosten tussen de
€ 53.000,- en € 74.000,-.
Pagina 8
Bron: Benchmarkonderzoek Voortgezet onderwijs 2010 HEVO

9. Case Lyceum Schravenlant
Het project:
• Nieuwbouw Lyceum Schravenlant
• 670 scholieren 12-18 jaar
• 6040 vierkante meter BVO
• Programma bevatte o.a.
• 2 gymzalen
• Aula
• Leslokalen
• Bouwkosten excl. btw € 1214,- / m2 BVO
• Investeringskosten excl. btw € 1448,- / m2 BVO
• Oplevering juli 2013
Pagina 9

10. OSG schravenlant
Ambitie school; zeer duurzaam gebouw
Image by MECANOO during selection process of
Architect

11. Uitgangspunten en mogelijkheden
•
•
•
•
•
Minimaal; niet meer dan anders (NDMA) principe (uitgaande van een
situatie met alleen verwarming en geen koeling!), streven; financieel
voordeel voor de school.
Toepasbaar in lopend traject voor ontwikkeling schoolgebouw
(ontwerp en bouwfase)
Ontwikkeling, investering en exploitatie WKO door ESCo (alternatief
was deelinvestering door school of aankoop wko door ESCo na realisatie).
Basis was een warmte koude-opslag, met mogelijke uitbreiding met
zonneboiler en zonnepanelen.
Financiering aanvullende investering wko was reeds geregeld via
gemeente, dus geen doorslaggevend argument meer.
11

12. Business case ESCo Schravenlant
De casus:
• Energieleverantie via WKO installatie,
vanwege duurzaamheid en mogelijkheid
koeling
• Afweging:
• Via Eneco obv jaarlijkse fixed fee
(ESCO variant)
• In eigen beheer, zelf investeren en
onderhouden
Pagina 12

13. Demarcatie WKO-Installatie ESCo
13

14. Demarcatie WKO-Installatie ESCo
14

15. Waarom WKO in eigen beheer?
•
•
•
•
Goedkoper op basis van netto contante
waarde vergelijking (behoorlijk verschil)
Werkelijke kosten energieverbruik (o.a.
warmtepompen) & onderhoud i.p.v. betaling
op basis van afname Gj warmte & koude.
Financiering was geen item
Risico’s van eigen beheer waren te
overzien & af te dekken met
prestatiegaranties incl. prestatiemonitoring.
Pagina 15

16. Nadelen Esco voor Schravenlant
•
•
•
•
•
Hogere kosten tov WKO in eigen beheer
Langjarige relatie
Zeggenschap uit handen gegeven
Weinig middelen om ESCO aan te sporen tot beter opereren.
Betalen op basis van verbruikte hoeveelheid Gj warmte en koude (i.p.v.
Elektriciteitsverbruik warmtepompen)
Pagina 16

17. Ervaringen
•
•
•
•
•
•
Extra afstemming over scope uitgangspunten project en demarcatie tijdens
ontwikkelfase en bouwfase
Technische afstemming moeizaam
Transparantie ESCO-aanbieder beperkt (rekenmodel, business-case en
leveringsvoorwaarden)
Voortgang ESCo te beperkt t.o.v. voortgang project, daardoor gedwongen
keuzes maken.
Onderzoeken en technisch advieskosten wko te maken door
opdrachtgever.
Beperkt vergelijkingsmateriaal bij 1 aanbieding ESCO-leverancier.
Pagina 17

18. Duurzame & C2C toepassingen Schravenlant
Liag Architecten en bouwadviseurs

19. Vragen?
HEVO bv, Willem adriaanssen
Willem.adriaanssen@hevo.nl
06-22475049