Presentatie over de conceptuele ontwikkeling van duurzame onderwijsgebouwen, gehouden voor de kennisdag onderwijs TBI d.d. 21 januari 2010.

1. Belevingsdag Onderwijs21 januari 2010 Conceptuele stappen voor een duurzaam ontwerp van onderwijsgebouwen Ir. P.A. (Philip) Wenneker www.4building.nl

2. Duurzaamheid ACTUALITEIT Crisismaatregel frisse lucht populair onder scholen Nieuwsbericht | 12-01-2010 | Directie Communicatie Scholen hebben massaal belangstelling getoond voor de crisismaatregelen om het binnenklimaat in hun gebouwen te verbeteren. Gemeenten konden tot en met 31 december 2009 aanvragen voor scholen indienen bij het ministerie. 394 van de 431 gemeenten hebben gereageerd. Het ministerie van OCW bekijkt nu de aanvragen en gaat spoedig toekenningen verstrekken.Staatssecretaris Dijksma reageert enthousiast op de grote belangstelling. “Je merkt dat scholen een gezond leer- en leefklimaat heel belangrijk vinden. Met de maatregel helpen we bovendien de bouwsector, die in deze crisistijd wel een extra stimulering kan gebruiken.” Dijksma wil dat de meeste gemeenten nog deze maand worden geïnformeerd over de toekenning van de middelen.In totaal gaat het om 100 miljoen euro ondersteuning voor het verbeteren van het binnenmilieu en het treffen van energiebesparende maatregelen op basisscholen. Voor iedere gemeente is geld beschikbaar gesteld. De ondersteuning vindt plaats op basis van cofinanciering. Dit betekent dat 60 procent van de kosten van de maatregelen voor rekening van het ministerie komt. De andere 40 procent vullen gemeenten samen met de scholen in. Sinds het aankondigen van de maatregel voor de zomer van 2009 hebben gemeenten een inventarisatie gemaakt van de behoefte naar verbetering van het binnenmilieu op scholen. Op gemeentelijk niveau is de afweging gemaakt welke scholen de ondersteuning het beste kunnen gebruiken. Dijksma is blij dat veel gemeenten zo snel hebben gehandeld.Uit onderzoek blijkt dat de prestaties van kinderen én leerkrachten in goed geventileerde lokalen een stuk hoger liggen dan in lokalen die niet goed zijn geventileerd. Deze crisismaatregel zorgt dus voor iedereen in de klas voor een gezond leef- werk- en leerklimaat. THANS ACTUEEL www.4building.nl

3. DUURZAAMHEID INHOUD Over 4Building ‘ Traditioneel’ bouwproces Basisprincipes van eenprojectorganisatie Conceptuele stappen Onderwijshuisvesting Conceptontwikkeling Kansen Adviezen Tot slot

4. 1. Over 4BUILDING 1. Over 4Building Huisvesting- en Managementadviesbureau in de bouw Conceptontwikkeling Huisvestingsadvies Bouwprojectmanagement Aanbesteden en contracteren Bouwkostenadvies www.4building.nl

5. 1. Over 4BUILDING 1. Over 4Building Onderwijs Zorg Kantoren Sport, Recreatie & Cultuur Retail Infra Gestart op 1 januari 2009 10 werknemers per 1 februari 2010

6. 1. Over 4BUILDING 1. Over 4Building 1. Leiderschap The leader always sets the trail for others to follow 2. Betrokkenheid 4. Creativiteit 3.Ondernemerschap

7. 1. Over 4BUILDING 1. Over 4Building ROC Mondriaan Delft Koninklijk Instituut voor de Tropen Amsterdam Provinciehuis Groningen Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk

8. 2. Een ‘traditioneel’ proces 2. Een ‘traditioneel’ bouwproces Twee voorbeelden.... Voorbeeld 2 Voorbeeld 1

9. 2. Een ‘traditioneel’ proces 2. Een ‘traditioneel’ bouwproces We beginnenverkeerd

10. 2. Een ‘traditioneel’ proces 2. Een ‘traditioneel’ bouwproces Iedereenenergiekaan de gang

11. 2. Een ‘traditioneel’ proces 2. Een ‘traditioneel’ bouwproces In onderlinggoedecoordinatie

12. 2. Een ‘traditioneel’ proces 2. Een ‘traditioneel’ proces We beginnenverkeerd www.4building.nl

13. DUURZAAMHEID DUURZAAMHEID Duurzaamheid is het integraal organiseren van toekomstwaarde www.4building.nl

14. 3. De basisprincipes 3. De basisprincipes van een projectorganisatie Het tri-partite model Vragen: Opdrachtgever OG ADV ON Managen / Controleren : Consultant Projectmanager Directievoerder Beantwoorden: Huisvestingsadviseur Ontwerper Aannemer Visie-definitie: Ontwerpfase: Realisatiefase:

15. 3. De basisprincipes 3. De basisprincipes van een projectorganisatie Strategie Lange termijnvisie Focus op Vastgoed De organisatiediamant Eindgebruik Kortetermijn Focus op Inrichting Integrale benadering

16. 4. Conceptuele stappen 4. Conceptuele stappen Visie Ambitie Missie Boodschap Bouw Budgettering Strategie Plan Voorbereiding Ontwerp < Voorwaarden scheppend > < Realisatie >

17. 4. Conceptuele stappen 4. Conceptuele stappen Visie Ambitie Business Case Programma – Budget – Planning - Duurzaamheid Toetsing Missie Boodschap Bouw Gebruik Strategie Plan Voorbereiding Ontwerp < Voorwaarden scheppend > < Realisatie > < Toetsing >

18. 4. Conceptuele stappen 4. Conceptuele stappen Energie Ecologie Sociale samenhang Stap 1 Context Omgeving Creëer bewustzijn

19. 4. Conceptuele stappen 4. Conceptuele stappen Stap 2 Visie, Ambitie, Strategie Ontwikkel een (lange termijn) onderwijsvisie Formuleer ambities Huisvestingstrategie www.4building.nl

20. 4. Conceptuele stappen 4. Conceptuele stappen Stap 3 Missie Vertaal je ambities in een boodschap Leren is bouwen aan een toekomst

21. 4. Conceptuele stappen 4. Conceptuele Stappen Stap 4 De Business Case Vertaal je strategie in een concrete Business Case: Programma – Budget – Financiering – Planning Definieer DUURZAAMHEIDSEISEN en maak meetbaar Neemhier de tijdvoor, met specialisten Green Calc Leed Breeam GPR C2C EPC Etc. Energie Water Materiaalgebruik Afval Klimaat Levensduur Mobiliteit

23. Types

24. Locaties

25. Bezetting

26. HBO: 55% bezettinggedurende 60% van het jaar

27. Kwetsbaar door periodes van leegstand

28. Gedrag

29. Beleving

30. Voorbeeldfunctie

31. Wijk – regiofunctie (land , wereld)

33. ICT ontwikkeling

34. Internationalisering

35. Individualisering

36. Kennisontwikkeling

38. Contextrijkleren

39. Competentiegerichtonderwijs

40. Functieverbreding

41. Wijkcentra (wonen, werken, leren, zorgen, winkelen)

42. Schaalverandering

43. Decentralisering

46. DaarvanzijnEnergie en ConstructiesleidendDraagvlak ? www.4building.nl

48. Investeringskosten door gemeenteExploitatiekosten door schoolbestuur

49. Bouwbesluit is de ondergrens

50. Innovaties en Subsidies

52. Innovatieveprocessen versus vasteprijzen

53. Innovatieveprocessen versus planning

54. Bouwkosten versus exploitatielastenwww.4building.nl

55. 6. Concept Ontwikkeling 6. Concept ontwikkeling Benut Quick wins

57. ToepassingcreativiteitstechniekenvanuitproduktontwikkelingParticapatory Design

58. Van vraaggestuurdecreativiteitnaaraanbodgestuurdecreativiteit (Living Building)

59. Van workshops naarprojectateliers

60. Business Case ooktijdensexploitatie, leren en aanpassenwww.4building.nl

62. Sterkeleider

63. Onafhankelijketoetsing

64. Onderscheid in creatieveprocessen en uitwerkingdaarvan

65. Tijdvoorontwikkeling van onderwijskundigevisie en huisvestingsprogramma

66. Verbindingennaar de omgeving

67. Vastgoed / Huisvestingals PR medium

68. Business Case eerst, daarnauitwerking

71. Postbus 48

72. 2450 AA LEIMDUIDEN

73. T 0172 50 00 97

74. E info@4building.nl www.4building.nl www.4building.nl