2. पाठ - १ कम्प्युटरको पररचय (Introduction to Computer)
कम्प्युटर विद्युतीय यन्त्र हो । यसलाई विविन्त्न क्षेरमा प्रयोग गररन्त्छ । कम्प्युटर शब्द
लेवटन िाषाबाट आएको हो । ल्यावटन िाषामा कम्पपुटरे (computare) िवनन्त्छ ।
यसै शब्दबाट हालको कम्प्युटर शब्द िनेको हो । कम्प्युटर एक अत्याधुवनक विद्युतीय
उपकरण हो । यसलाई सञ्चालन गनन एक विशेष प्रकारको सफ्टिेयर तथा
हार्निेयरहरूको आिश्यकता पदनछ ।
नोट : कम्प्युटर एक अत्याधुवनक विद्युतीय उपकरण हो, यसले इन्त्पुटको रूपमा र्ाटा
तथा वनदेशन वलइ प्रशोधन एकाइहरुमा प्रशोवधत गरी आउटपुटको रुपमा अथनपूणन नवतजा
वदने गदनछ ।
3. पाठ - १ कम्प्युटरको पररचय (Introduction to Computer)
आधुवनक कम्प्युटरको विकास एिाकस (Abacus) बाट िएको हो । प्राचीन युगमा
एबाकस वहसाब गननका लावग प्रयोग हुने उपकरण हो ।
4. पाठ - १ कम्प्युटरको पररचय (Introduction to Computer)
कम्प्युटरले इन्त्पुटका रूपमा र्ाटा तथा वनदेशनहरू वलन्त्छ र प्रशोधन गरी आउटपुटका
रूपमा अथनपूणन नवतजा वदने कायन गदनछ । यसले अत्यन्त्त वछटो कायन गदनछ । यसमा धेरै
सूचनाहरू िण्र्ार गनन सवकन्त्छ । कम्प्युटर सस्तो र िरपदो सञ्चार माध्यमका रूपमा पवन
प्रयोग िइरहेको छ । त्यस कारण सञ्चारको क्षेरमा कम्प्युटरको महत्त्िपूणन स्थान छ ।
कम्प्युटरमा प्राय: दुई प्रमुख वर्िाइसहरू हुन्त्छन् । पवहलो इन्त्पुट वर्िाइस र दोस्रो
आउटपुट वर्िाइस हो ।
इन्पुट प्रोसेस आउटपुट
5. पाठ - १ कम्प्युटरको पररचय (Introduction to Computer)
यसको सहयोगबाट सूचना तथा र्ाटाहरूलाई कम्प्युटरमा रहेको वसवपयु (CPU) अथानत्
के न्त्रीय प्रशोधन एकाई (Central Processing Unit) ले प्रशोधन गरी विविन्त्न कायन
सम्पपादन गछन । कम्प्युटरमा रहेका वर्िाइसहरूबारे तल उल्लेख गररएको छ ।
6. ब्राण्र्को आधारमा कम्प्युटरको िगीकरण (Classification of
Computer)
बजारमा विविन्त्न प्रकारका कम्प्युटर पाइन्त्छन । कम्प्युटरलाई ब्रान्त्र् (brand)
का आधारमा वतन बण्र्मा वििाजन गनन सवकन्त्छ । ब्रान्त्र्का आधारमा
िगीकरण गररएका कम्प्युटरहरू वनम्पन वलवखत छन्:
(क) आई. बी. एम. कम्प्युटर (IBM/International Business Machine)
(ख) आइ. बी. एम. कम्पपेटटबल कम्प्युटर (IBM Compatible Computer)
(ग) ए्पल म्पयाटकनटोस कम्प्युटर (Apple / Macintosh Computer
7. (क) आई. बी. एम. कम्प्युटर (IBM/International Business Machine)
इन्त्टरनेस्नल वबवजनेस मेवसन एक
विशेष ब्रान्त्र्को कम्प्युटर हो । यो
विश्व बजारमा लोकवप्रय ब्रान्त्र्को
कम्प्युटर हो । यस कम्प्युटरले
माइक्रोसफ्ट कम्पपनीसँग वमलेर
कम्प्युटरको वनमानण गरेको हो । यो
कम्प्युटर सिनप्रथम व्यापार प्रयोजनका
लावग वनमानण गररएको हो ।
8. (ख) आइ. बी. एम. कम्पपेवटबल कम्प्युटर (IBM Compatible Computer)
आई. बी. एम. कम्प्युटर कम्पपनीले
प्रयोग गरेको कम्प्युटर सञ्चालन
प्रणाली तथा सफ्टिेयरहरूको नै प्रयोग
गरी वनमानण गररएको ब्रान्त्र्लाई आई.
बी. एम. कम्पपेवटबल कम्प्युटर िवनन्त्छ
। यस्ता कम्पपेवटबल कम्प्युटरहरू धेरै
प्रकारका छन् । जस्तै: र्ेल, एस्सेर,
एचपी, एमएसआइ, सोनी, टोवसबा
आवद ।
9. (ग) ए्पल म्पयावकनटोस कम्प्युटर (Apple / Macintosh Computer)
ए्पल िन्त्ने कम्पपनीले वनमानण गरेका
कम्प्युटरहरूलाई ए्पल िा म्पयावकनटोस
ब्रान्त्र्का नामले वचवनन्त्छ । यस वकवसमका
कम्प्युटरका सञ्चालन प्राणाली अन्त्य
ब्राण्र्को प्रणालीिन्त्दा केही फरक हुन्त्छन् ।
वहजोआज ए्पल कम्प्युटरलाई
म्पयावकनटोस अथानत म्पयाक नामले वचवनन्त्छ
।