Chuong 1 ky thuat vo trung va cac phuong phap len men

1. KK THUT VÔ TRRÙÙNG VÀÀ CCÁÁC PHƯƯƠƠNG PPHHÁÁP LÊN MEN Ths. Bùùi Hng Quân 09.09.25.24.19/09.17.27.26.25 Email: buihongquan@hui.edu.vn Website: www.buihongquan.tk GBD gi gìn màu xanh cho quê hương, xây d ng tương lai t ch

2. t lư ng cuc sng

3. K THUT VÔ TRÙNG K thut vô trùng dit sch các t bào và bào t ca vi sinh vt trong môi trưưng ban u Kh trùng Ty trùng Sát trùng Ths. Bùùi Hng Quân 2

4. PHƯƯƠƠNG PHÁP KH TRÙNG Ths. Bùùi Hng Quân 3 VVt lýý HHóóa hc SSiinnhh hhc

5. Phưươơng pphhááp vt lýý Ths. Bùùi Hng Quân 4 Cơơ Nhit Quang Bc x

6. Phưươơng pphhááp hóóa hc Cn Oxide ethylene: kh trùng d'ng c' plastic Phenol Formaline Ths. Bùùi Hng Quân 5

7. Cơơ s( khoa hc Vô trùùng tưươơng i Vô trùùng tuyt i Ths. Bùùi Hng Quân 6

8. VÔ TRÙNG TƯƯƠƠNG +,I Vô trùng tưươơng i là vô trùng nhng vi sinh vt gây -nh hưư(ng nghiêm trng Cơơ s(: l

9. n át và cnh trang trong sinh hc S d'ng: trong quá trình lên men truy.n thng và quá trình thu nhn sinh khi vi sinh vt dùùng trong chăăn nuôi ho0c trong quá trình ch bin tip theo Ths. Bùùi Hng Quân 7

10. LÊN MEN KHÔNG VÔ TRÙNG +1 cho quá trình lên men di2n ra có kt qu- thì cn ph-i ngăăn c-n s phát tri1n ca các cơơ th1 l Trong vic s-n xu

11. t sinh khi (nhưư sinh khi n

12. m men, sinh khi vi khun, t-o) thưưng tin hành lên men không vô trùng S phát tri1n ca các cơơ th1 l b3 nnggăănn cc-n mnh m5 b6ng cách to ra nhng i.u kin nuôi sao cho chng s-n xu

13. t có th1 ssiinnhh ttrrưư(ng tri hơơn. Ví d': nh ccơơ cchh

14. t 0c hiu hay pH môi trưưng Ths. Bùùi Hng Quân 8

15. VÔ TRÙNG TUY:T +,I Tiêu dit toàn b vi sinh vt gây tp, môi trưưng không cha mm mng vi sinh vt Áp d'ng: thu nhn s-n phm tinh khit, c' th1 phn l;n là s-n phm bc hai Ths. Bùùi Hng Quân 9

16. LÊN MEN VÔ TRÙNG Nhim v' thanh trùng là tiêu dit ht vi sinh vt có m0t trong môi trưưng (do có sn t trong thành phn nhưư nưư;c, nguyên liu, không khí và trên b. m0t các thit b3 tip xúc v;i môi trưưng) Nhng vi sinh vt này còn sng sót s5 phát tri1n cnh tranh v;i chng s-n xu

17. t, làm h=ng quá trình lên men Các vi sinh vt thưưng có sc b.n v;i nhit, mt s có m0t trong nguyên liu dưư;i dng bào t. Mun dit chúng ph-i gia nhit t;i 120oC–– 121oC trong vài ch'c phút Ths. Bùùi Hng Quân 10

18. KH TRÙNG B?NG N@I HAP Trong lên men tng mB các thit b3 sau khi làm v ssiinnhh ưư c kh trùng b6ng hơơi nóng t;i 120oC –– 130oC. Sau ó m;i cho môi trưưng l=ng vào các ni lên men kh trùng môi trưưng cùng v;i c- h thng khu

19. y và các on ưưng ng, van tip cn Vic gia nhit cao có th1 dCn n s phá hy các thành phn dinh dưưDng mCn c-m v;i nhit và caramen hóa các ngun ưưng cũũng nhưư x-y ra các ph-n ng melanoid gia ưưng v;i amino acid ho0c các vitamin b3 phá h=ng Nhng thành phn mCn c-m v;i nhit có khi ph-i kh trùng riêng, sau ó m;i trn lCn ho0c kh trùng theo phưươơng pháp khác nhưư lc qua phin vô trùng Ngoài cách kh trùng theo phưươơng pháp hơơi nưư;c gián on này, ngưưi ta còn dùùng phưươơng pháp kh trùng b6ng hơơi liên t'c b6ng cách cho môi trưưng ch-y qua thit b3 kh trùng chuyên d'ng ( nhit 140oC trong vài phút Ths. Bùùi Hng Quân 11

20. KH TRÙNG MÔI TRƯƯFNG NUÔI CAY BGMHT Môi trưưng nuôi c

21. y b. m0t thưưng là nhng h p ch

22. t rIn (cám, bt và các ch

23. t dinh dưưDng) Trong s-n xu

24. t công nghip môi trưưng rIn ưư c kh trùng b6ng hơơi nóng trong thit b3 chuyên dùng v;i áp su

25. t dưư, t nhit 104oC –– 110oC Thanh trùng b6ng hơơi nóng có th1 qquuaa hhaaii ggiiaaii oon: –– Giai on u nâng nhit t;i 100oC và -o khi môi trưưng liên t'c trong 15 –– 20 phút –– Giai on sau nâng nhit t;i 110oC kho-ng 60 –– 90 phút và c sau 15 phút li -o môi trưưng 3 –– 5 phút Ths. Bùùi Hng Quân 12

26. KH TRÙNG MÔI TRƯƯFNG LNNG NUÔI CAY CHÌM Kh trùng ni lên men và h thng ưưng ng tip xúc v;i môi trưưng b6ng hơơi nóng Cho d3ch môi trưưng ã pha ch vào ni (lưư ng d3ch b6ng ¾ th1 tích ni và ph-i tính thêm phn nưư;c ngưưng khi cho hơơi tr c tip vào môi trưưng) Gia nhit t;i nhit thanh trùng Gi ( nhit này trong kho-ng thi gian thanh trùng cn thit Làm ngui d3ch ( ngay trong ni b6ng cách cho nưư;c vào v= ho0c ng xoIn trao Oi nhit cùng v;i h thng khu

27. y làm vic Ths. Bùùi Hng Quân 13

28. KH TRÙNG MÔI TRƯƯFNG LNNG NUÔI CAY +1 tránh bin Oi thành phn dinh dưưDng ca môi trưưng nên chP tin hành ( nhit 110oC –– 120oC trong kho-ng thi gian 1 –– 1,5 gi t lúc t ưư c nhit t;i hn Ngoài ra có th1 tin hành thanh trùng liên t'c ( nhit ccaaoo hhơơnn (140oC –– 145oC) và gi ( thi gian ngIn hơơn (5 –– 15 phút) ( nhit này Ths. Bùùi Hng Quân 14

29. KH TRÙNG B?NG HÓA CHAT +i v;i nhng ch

30. t kém b.n nhit d2 b3 phân hy ( nhit cao thì vic kh trùng có th1 b6ng cách lc qua phin lc ho0c b6ng các hóa ch

31. t dit khun S d'ng các hóa ch

32. t dit khun cn ph-i cân nhIc k v. tính gây c cho vi sinh vt nuôi c

33. y, cho ngưưi s d'ng s-n phm cũũng nhưư v. v sinh an toàn lao ng Mt s hóa ch

34. t ưư c dùng 1 kh trùng trong mt s ttrrưưng h p ngoi l nnhhưư eetthhyylleennooxxyyll, propiolacton r

35. t thích h p cho vic kh trùng các ch

36. t kém b.n nhit (enzyme) –– Ethylenoxyl hUn h p v;i không khí theo tV l 3 –– 8% s5 gây nO, vì vy khi dùng ph-i trn lCn v;i CO2 ho0c N2 –– Vì vy kh trùng b6ng hóa ch

37. t ít ưư c s d'ng trong công ngh lên men Ths. Bùùi Hng Quân 15

38. CUNG CAP KHÍ Không khí dùng 1 cung c

39. p oxy ơơc kh trùng b6ng cách lc kh trùng Nguyên liu lc thưưng dùng là bbôônngg á, bông thy tinh ho0c bông Hin nay trong công ngh vi sinh phO bin là các loi màng lc Lc kh trùng có th1 s d'ng 1 làm sch không khí Ths. Bùùi Hng Quân 16

40. CUNG CAP KHÍ SYCH CHO NUÔI CAY BGMHT Cung c

41. p khí sch cho nuôi c

42. y b. m0t là mt b phn nhng máy i.u hòa và làm sch khí 0t ( bên trên ho0c bên cnh phòng nuôi c

43. y Trong các xí nghip s-n xu

44. t quy mô l;n có th1 thit k 1 s d'ng khí tun hoàn Vic cung c

45. p khí sch còn có b phn i.u nhit và ii.u m 1 -m b-o nhit và m ti ưưu cho quá trình nuôi c

46. y tránh làm khô môi trưưng Ths. Bùùi Hng Quân 17

47. CUNG CAP KHÍ CHO QUÁ TRÌNH NUÔI CAY CHÌM Không khí = lc sơơ b = máy nén = làm ngui không khí = tách du mD = lc tOng th1 = lc riêng =c

48. p cho thit b3 lên men Lc sơơ b: hai l;p lưư;i inox 0t trưư;c và ssaauu hhaaii u hp hình tr' (gia hai l;p lưư;i xp m-nh s, có tm du nhn) Phin lc không khí c

49. u to theo hình tr', bên trong xp vt liu lc (bông thy tinh, bông mD v-i, amiang, màng lc vi sinh,……) Ths. Bùùi Hng Quân 18

50. THANH TRÙNG KHÔNG KHÍ TRONG SZN XUAT Không khí trong phòng: không khí là vt ch

51. t có th1 len l=i vào t

52. t c- các v3 trí, các khe trong máy móc thit b3,……= làm sao thanh trùng? Ths. Bùùi Hng Quân 19 Bin pháp: –– +èn UV: LIp ráp nhưư èn huỳỳnh quang ƯƯu i1m: tiêu dit nhanh, kkhhôônngg 1 li d

53. u vt Nhưư c i1m: không tiêu dit ưư c bào t, s tiêu dit vi sinh vt b3 c-n tr( – Formalin: X llýý ttrrưư;c khi làm thí nghim ƯƯu i1m: rB, nhanh, hn ch ưư c nhưư c i1m ca vic s d'ng èn UV Nhưư c i1m: c hi, còn lưưu li trong không khí = Hu

54. n lyn ging quen dn v;i formalin –– Màng lc: Thùng nuôi c

55. y (t c

56. y vô trùng) +i.u kin: th c hin trưư;c khi nuôi c

57. y ƯƯu i1m: ít tn in, y không khí mt phí, hút không khí mt phía

58. PHÒNG VÔ TRÙNG Phòng vô trùng, phòng c

59. y, t c

60. y vô trùng Phòng vô trùng thOi khí vô trùng to áp su

61. t ao bên trong phòng (ngưưi th c hin: ph- qua phòng riêng tIm và m0c qun áo chuyên bit ph toàn thân) Ths. Bùùi Hng Quân 20

62. KI]M TRA M^C +_ SYCH C`A KHÔNG KHÍ H thng cung c

63. p không khí: bIt buc ph-i qua ki1m tra vi sinh vt 3nh kỳỳ Phưươơng pháp ki1m tra: ki1m tra vi sinh vt không khí trong phòng thí nghim Ths. Bùùi Hng Quân 21

64. CÁC PHƯƯƠƠNG PHÁP LÊN MEN Trong quá trình thu nhn các s-n phm sinh hc nói chung và các ch phm dit sâu hi nói riêng, tùy tng i tưư ng vi sinh vt mà nnggưưi ta áp d'ng các phưươơng pháp lên men khác nhau Các phưươơng pháp lên men gm: Ths. Bùùi Hng Quân 22 –– Nuôi không liên t'c Nuôi c

65. y chìm Nuôi c

66. y b. m0t Nuôi c

67. y xp –– Nuôi c

68. y liên t'c

69. NUÔI KHÔNG LIÊN TC Phưươơng pháp nuôi không liên t'c (batch culture) hay còn gi là nuôi gián on Vi sinh vt sinh trưư(ng n khi mt thành phn ch yu ca môi trưưng dinh dưưDng b3 gi;i hn Culture (ging) chuy1n t pha lũũy tha sang pha cân b6ng Sinh trưư(ng gIn li.n v;i s tthhaayy Oi kéo dài ca i.u kin nuôi, s gi-m ch

70. t dinh dưưDng và s ttăănngg kkhhi lưư ng t bào Trong quá trình ó trng thái sinh lý ca t bào cũũng thay Oi Vic to thành s-n phm mong mun liên quan v;i mt trng thái sinh lý nh

71. t 3nh trong pha sinh trưư(ng Không th1 duy trì ưư c trng thái này trong mt thi gian dài Phưươơng pháp nuôi gián on thưưng ưư c s d'ng cho s lên men vô trùng D2 dàng v. m0t k thut Ths. Bùùi Hng Quân 23

72. NUÔI KHÔNG LIÊN TaC –– NUÔI CHÌM Dùng cho c vi sinh vt k khí và hiu khí i vi nuôi vi sinh vt k khí trong quá trình nuôi không cn sc khí, ch thnh thong khuy trn Vi sinh vt hiu khí thì phi sc khí liên tc Là pphhưươơnngg pphháp hin #$i #ã #ưư%c dùùng trong kh'ang n(a cui th k) XX Kt qu ln #i vi công ngh vi sinh Nuôi chìm hay nuôi cy b* m+t sâu dùùng trong môi trưư,ng Ths. Bùùi Hng Quân 24 dch th- Ch.ng vi sinh vt cy vào môi trưư,ng #ưư%c phân tán kh/p m0i #i-m và chung quanh b* m+t t bào #ưư%c tip xúc vi dch dinh dưư1ng +c #i-m này #òi h'i trong sut quá trình nuôi cy phi khuy và cung cp oxy b2ng cách sc khí liên tc

73. Phưươơng pháp nuôi cy chìm #ưư%c dùùng ph3 bin trong công ngh vi sinh Men bánh mì Protein ơơn bào Các ch phm vi sinh làm phân bón Thuc tr sâu Các enzyme Các acid amin Vitamin, các ch

74. t kháng sinh, các ch

75. t kích thích sinh hc,…… Ths. Bùùi Hng Quân 25

76. ƯƯU +I]M Tn ít m0t b6ng xây d ng và lIp 0t dây chuy.n Chi phí iin năăng, nhân l c, các kh=an ph' cho mt ơơn v3 s-n phm th

77. p D2 tO chc ưư c xí nghip có s-n lưư ng l;n Các thit b3 lên men chìm d2 ccơơ kkhhí hóa, t ng hóa Ths. Bùùi Hng Quân 26

78. NHƯƯbC +I]M +òi h=i trang b3 k thut cao, d2 b3 nhi2m trùng toàn b Nhng thit b3 lên men chìm cn ph-i ch to 0c bit, ch3u áp l c cao, òòii hh=i kín và vô trùng tuyt i Trong lên men chìm ph-i khu

79. y, s'c khí liên t'c (i v;i vi sinh vt hiu khí) vì vi sinh vt chP s d'ng ưư c oxy hòa tan trong môi trưưng. Khí ưư c nén qua mt h thng lc sch tp trùng, h thng này tưươơng i phc tp và d2 gây nhi2m cho môi trưưng nuôi c

80. y. Ths. Bùùi Hng Quân 27

81. NUÔI KHÔNG LIÊN TaC –– NUÔI CAY BGMHT Các t bào vi sinh vt tn ti ( b. m0t môi trưưng. Các t bào hưư;ng v. kho-ng không khí ưư c cung c

82. p y ooxxyy. d các váng n

83. m, ch

84. t dinh dưưDng ca môi trưưng chP ưư c h

85. p thu nh các t bào chìm và ưư c chuy1n vào s i n

86. m khí sinh. S to váng trong phưươơng pháp nuôi b. m0t dCn t;i mt trng thái sinh lý có ý nghĩĩa quan trng (i v;i vic s-n xu

87. t các ch

88. t trao Oi, ví d' s-n xu

89. t acid citric hay các enzyme). C gIng t n trng thái sinh lý tưươơng ng v;i môi trưưng nuôi c

90. y chìm ƯƯu i1m: –– +ơơn gi-n, ít tn chi phí Ths. Bùùi Hng Quân 28 Nhưư c i1m: –– Không phát tri1n mt cách trn vfn nhưư nuôi c

91. y chìm

92. NUÔI KHÔNG LIÊN TC –– NUÔI C4Y X5P Nuôi h s i n

93. m trên các cơơ ch

94. t rIn: lúa mì, cám ho0c lúa nưư;c trong các thùng quay chm Phưươơng pháp này ưư c dùng 1 s-n xu

95. t mt s eennzzyymmee Phưươơng pháp này thưưng thích h p cho mt s n

96. m mc và x khun Vic nuôi thưưng ưư c tin hành trên các khay phing xp chng lên nhau và trong các bung cha vô trùng óng kín. Ging ưư c c

97. y vào b6ng cách thOi bào t vào bên trong bung cha Ging vi sinh vt hiu khí sau khi c

98. y s5 phát tri1n trên b. m0t và dn dn lan xung phía dưư;i theo các k5 h( gia các c

99. u t thành phn môi trưưng Ths. Bùùi Hng Quân 29

100. NUÔI KHÔNG LIÊN TC –– NUÔI C4Y X5P Mt s vi khun cũũng có th1 s-n xu

101. t theo phưươơng pháp này + m ca môi trưưng kho-ng 55 –– 60% Khi vi sinh vt phát tri1n s5 th-i CO2 gây hin tưư ng t=a nhit làm nóng và kkhhôô mmôôii ttrrưưng = cn ph-i thông gió, phun mù ho0c làm m tr c tip 1 gi cchhoo m tưươơng i ca không khí kho-ng 90% Nhưư c i1m: –– Tn nhi.u din tích m0t b6ng, khó ccơơ kkhhí hóa và t ng hóa –– Chi phí nnhhâânn ccôônngg, in nưư;c,……cho mt ơơn v3 s-n phm Ths. Bùùi Hng Quân 30

102. NUÔI C4Y LIÊN TC Môi trưưng m;i cho vào úng b6ng lưư ng môi trưưng cũũ(s-n phm) rút ra Quy trình ưư c s-n xu

103. t liên t'c Duy trì trng thái On 3nh: –– Môi trưưng cung c

104. p vào bn theo tc thích h p –– S hình thành sinh khi m;i cân b6ng v;i s m

105. t sinh khi t bn –– Trng thái cân b6ng ưư c thit lp Ths. Bùùi Hng Quân 31

106. PHƯƯƠƠNG PHÁP ƠƠN C4P Nuôi vi sinh vt trong mt ni lên men Môi trưưng dinh dưưDng ưư c bO sung cũũng nhưư môi trưưng ã lên men rút ra kh=i ni lên men mt cách liên t'c v;i cùng mt tc Phưươơng pháp ơơn gi-n, d2 ng d'ng S-n xu

107. t 1 thu sinh khi n

108. m men ho0c s-n phm là các ch

109. t chuy1n hóa gIn tr c tip v;i s phát tri1n ca t bào Ths. Bùùi Hng Quân 32

110. PHƯƯƠƠNG PHÁP NHI6U C4P Vi sinh vt ưư c nuôi ( h thng ni lên men 0t làm nhi.u c

111. p Ni th nh

112. t ưư c dùùng cho vi sinh vt phát tri1n tt nh

113. t Các ni sau 1 các t bào tit ra ch

114. t chuy1n hóa Môi trưưng dinh dưưDng m;i ưư c bO sung vào ni th nh

115. t và t ó ln lưư t chày vào ni tip theo Ni lên men thưưng xuyên ưư c cung c

116. p thêm dung d3ch dinh dưưDng m;i Cũũng v;i tc nnhhưư vvy, môi trưưng ã b3 s d'ng mt phn và các t bào ã ưư c rút i Ths. Bùùi Hng Quân 33

117. PHƯƯƠƠNG PHÁP NHI6U C4P Vic khu

118. y và thông khí nh6m trn .u ch

119. t cha trong ni lên men(h thng ng nh

120. t)= Các t bào trong ni lên men luôn luôn sinh trưư(ngtheo hàm s mũũ và luôn luôn tn ti trong cùng nhng i.u kin sinh lý Tuy nhiên, các t bào ang phân chia và các t bào không phân chia cùng tn ti vì không có s sinh s-n ng b Các t bào chP hot ng trong mt thi gian nh

121. t 3nh nên sau mt thi gian nào ó cn ph-i thay th ho0c bO sung ging Th c ch

122. t thì h thng này là s kéo` dài pha cân b6ng ca s nuôi gián on nh vic ưưa cơơ ch

123. t vào mt cách liên t'c Ths. Bùùi Hng Quân 34

124. ƯƯU I7M C8A PHƯƯƠƠNG PHÁP NUÔI C4Y LIÊN TC Gi-m b;t thi gian làm v sinh thit b3, kh khun và làm ngui Gi-m b;t th1 tích ca tòan b thit b3 Lao ng d2 dàng và có kh- nnăănngg tt ng hóa các thao tác Tăăng hiu su

125. t ca tòan b quá trìng công ngh nh chn lc tt nh

126. t các i.u kin thao tác Ths. Bùùi Hng Quân 35

127. NHƯƯ9C I7M C8A PHƯƯƠƠNG PHÁP NUÔI C4Y LIÊN TC +òi h=i cán b và công nhân thành tho chuyên môn. Khi hot ng, cùng mt lúc ph-i có các dng năăng lưư ng cn thit, giá thành cao i v;i t ng hóa và d'ng c' oo llưưng hin i Trong quá trình nuôi c

128. y t bào vi sinh vt có th1 có nhng t bin b

129. t ng x-y ra làm h=ng c- quá trình Ph-i vô khun tuyt i trong toàn b thi gian thao tác. Vì trong quá trình nuôi liên t'c ã to ra các i.u kin ti ưưu cho chng nuôi c

130. y thì cũũng ti ưưu i v;i nhi.u loi tp khun Ths. Bùùi Hng Quân 36

131. FED –– BATCH Là ki1u nuôi c

132. y không liên t'c (nuôi c

133. y theo mB - bbaattcchh) Môi trưưng ưư c bO sung liên t'c mà không loi b= d3ch nuôi c

134. y Theo thi gian th1 tích d3ch nuôi c

135. y tăăng Ths. Bùùi Hng Quân 37

136. CÁC D:NG FED –– BATCH S d'ng môi trưưng thêm vào tưươơng t mmôôii ttrrưưng ban u (MT batch) = tăăng th1 tích S d'ng cơơ ch

137. t gi;i hn thêm vào có nng ttưươơnngg tt MT batch = ttăănngg tthh1 tích Cô 0c dung d3ch cơơ ch

138. t gi;i hn = tăăng th1 tích va pphh-i Dung d3ch cơơ ch

139. t gi;i hn r

140. t 0c = tăăng th1 tích nhf H thng lên men fed –– batch s5 duy trì nng ccơơ cchh

141. t gi;i hn ( mc sinh lý Tránh -nh hưư(ng c ch do nng ccơơ cchh

142. t cao Ths. Bùùi Hng Quân 38

Chuong 1 ky thuat vo trung va cac phuong phap len men

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (8)

Viewers also liked

Viewers also liked (16)

Similar to Chuong 1 ky thuat vo trung va cac phuong phap len men

Similar to Chuong 1 ky thuat vo trung va cac phuong phap len men (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (11)

Chuong 1 ky thuat vo trung va cac phuong phap len men