SlideShare a Scribd company logo
Seminariewerk Burn-out
Adequate policy for burnout, seen from the
perspective of the patient.
Promotor: Prof. Manu Keirse
Co-promotor: Dr. Geert Pint
Nathalie Hanegreefs, Dorien Jaspers, Daisy
Timmermans en Lore Van Casteren
Inleiding
Inleiding
• ICD-10: toestand van vitale uitputting
• DSM IV: niet beschreven
• Burn-out: combinatie professionele en
persoonlijke factoren.
Kenmerken burn-out
• Emotionele uitputting (werk)
• Onverschilligheid t.o.v. de werkomgeving
• Gevoel van verminderde persoonlijke
verwezenlijking
Chronisch onevenwicht tussen draagkracht en
(werk)belasting
Burn-out
Onduidelijke diagnose
Weinig eenduidigheid behandeling
Studie: Onderzoek naar welke behandelingen
personen, die in het verleden een burn-out
hebben meegemaakt, vonden bijdragen tot hun
herstel.
Focus op rol van de huisarts in dit
behandelingsproces.
Methode
Methode
Aanschrijven arbeidsgeneesheren
Patiëntenflyer Informatieformulier
Wachtzaal
Actief contact met
patiënten met burn-out-
voorgeschiedenis
Methode
Interesse patiënt?
Mail naar
studieburnout@gmail.com
Informatieformulier + toestemmingsformulier
Individueel interview
Methode
Vrije- attitude interview
Definitie:
Meningen en gevoelens t.a.v. een bepaald onderwerp
exploreren aan de hand van een beperkt aantal open
vragen.
Doel:
Patiënt zelf veel informatie laten aanbrengen.
Onderzoeker beperkt zich tot:
- non-verbaal stimuleren
- doorvragen op onduidelijkheden
- samenvatten aangereikte informatie
Methode
• Totaal aantal kandidaten: 16
• 1 nadien teruggetrokken uit studie wegens
gebrek aan tijd
Uiteindelijke studiepopulatie: 15 patiënten
Methode
• Interviews afgenomen door 8 onderzoekers
• Opname met dictafoon
• 1 interview:
 duur: +/- 1 uur
 uitgetypte versie: 7-10 blzn
Methode
• Elk interview verwerkt in samenvattende tabel
met voornaamste subtopics
Tabel gegevens (voorbeeldformat)
KANDIDAAT VOORBEELD
Was het een burn-out
of iets anders?
Ja of Nee. Indien nee, wat was het dan wel?
Man of vrouw als
kandidaat?
Man
Leeftijd waarop ptnt
burn-out doormaakte?
Indien niet geweten, niet invullen.
Heeft ptnt contact met
de huisarts gehad? Was
dit positief? Wat kon
beter?
Ptnt is in eerste instantie bij huisarts geweest. Deze heeft hem maar tien
minuten de tijd gegeven om te praten. Dit volstond eigenlijk niet.
Vervolgens heeft hij enkel een week wrkonbekwaamheid geschreven.
Geen andere hulp geboden.
Behandelingen die ptnt
nuttig vond?
Medicatie, accupunctuur,.. al wat ptnt aanhaalt
Extra info wrm nuttig? Hij/Zij vond gesprekstherapie nuttig omdat hij nood had om zijn verhaal
eens helemaal te kunnen doen.
Behandelingen die ptnt
niet nuttig vond?
Groepsgesprekken, osteopaat,..
Extra info wrm niet
nuttig?
Hij/Zij had juist nood aan even alleen zijn en vond het onaangenaam in
groep te praten.
Tips van ptnt aan
andere ptntn
Grenzen leren stellen
Tips van ptnt aan
toekomstige huisartsen
Meer tijd maken die op dat moment met een hulpvraag komt.
EXTRA:
- Patiënt had op dat moment ook financiële problemen thuis
- Heeft heel strenge opvoeding gehad
- In totaal 5 maanden en 2 weken afwezig geweest, nadien terug beginnen werken aan 80% gedurende 2 maanden, dan terug voltijds.
Methode
• Manueel turven antwoorden patiënten m.b.t.
voornaamste subtopics
Resultaten
• 15 patiënten in studiepopulatie
• 4 mannen, 11 vrouwen
• Gemiddelde duur werkonderbreking:
7 maanden en 3 dagen
• 1 patiënt: herval burn-out in periode studie
Subtopics resultaten:
• Plaats HA in deze periode
• Gevolgde behandelingen
• Behandelingen als nuttig ervaren
• Andere als nuttig ervaren factoren
• Comorbiditeiten
• Tips voor huisartsen en HAIO’s
• Tips aan patiënten
Resultaten
• Plaats HA in deze periode
• Gevolgde behandelingen
• Behandelingen als nuttig ervaren
• Andere als nuttig ervaren factoren
• Comorbiditeiten
• Tips voor huisartsen en HAIO’s
• Tips aan patiënten
Plaats HA in deze periode
Medisch
• Alle patiënten in de studie hebben contact
opgenomen met hun huisarts
- medisch attest werkongeschiktheid
• Bij alle patiënten werd werkongeschiktheid
voorgeschreven
• 7/15 werd door huisarts verwezen
- naar psycholoog/psychiater
• 7/15 kreeg medicatie opgestart:
- 1/15: enkel benzodiazepines
- 2/15: enkel antidepressiva
- 4/15: benzodiazepines en antidepressiva
Plaats HA in deze periode
Management
• Bij 3 op 15 patiënten speelde HA een
coördinerende rol
• Actieve opvolging bij 2 op 15 patiënten
• 5/15 beschrijft follow-up na werkhervatting
als onvoldoende tot onbestaande
Resultaten
• Plaats HA in deze periode
• Gevolgde behandelingen
• Behandelingen als nuttig ervaren
• Andere als nuttig ervaren factoren
• Comorbiditeiten
• Tips voor huisartsen en HAIO’s
• Tips aan patiënten
Tabel1: Gevolgde behandelingen in onze studiepopulatie
Gevolgde behandelingen in onze studiepopulatie
Behandeling Aantal patiënten dat een bepaalde
behandeling volgde t.o.v. het totaal
aantal patiënten
Percentage
Werkonderbreking 15/15 100%
Psychotherapie 15/15 100%
Geleidelijke werkhervatting
(parttime terug beginnen)
10/15 67%
Medicatie 7/15
benzodiazepines + antidepressiva: 4/15
enkel benzodiazepines: 1/15
enkel antidepressiva: 2/15
47%
Functieverandering/ Jobverandering 7/15
functieverandering: 6/15
jobverandering: 1/15
47%
Sporten/ Beweging 7/15 47%
Psychiater 5/15 30%
Zelfscholing
(Naar lezingen gaan, zelf literatuur
zoeken)
4/15 27%
Osteopaat 4/15 27%
Hobby’s / Ontspanning 3/15 20%
Yoga 3/15 20%
Mindfullness 2/15 13%
Vrijwilligerswerk 1/15 7%
Neuroloog 1/15 7%
Acupunctuur 1/15 7%
Resultaten
• Plaats HA in deze periode
• Gevolgde behandelingen
• Behandelingen als nuttig ervaren
• Andere als nuttig ervaren factoren
• Comorbiditeiten
• Tips voor huisartsen en HAIO’s
• Tips aan patiënten
Grafiek 1: Als nuttig ervaren behandelingen
absolute
aantallen 15 = nuttig bevonden
14
13 = niet nuttig bevonden
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
werkonderbreking
psychotherapie
geleidelijkewerkhervatting
functie-ofjobverandering
sporten
medicatie
psychiater
zelfscholing
osteopaat
hobby'sofontspanning
yoga
mindfullness
acupunctuur
vrijwilligerswerk-
Waarom als nuttig ervaren?
Werkonderbreking:
Nood aan rust, zowel fysiek als mentaal
Psychotherapie:
Reflecteren over situatie en zelf tot oplossingen komen
Geleidelijke werkhervatting:
Prikkels van fulltime werk te overweldigend
Functieverandering/jobverandering:
Lager stressniveau, meer nadruk op graag doen
Sport/beweging:
Geeft terug energie (wel pas na dieptepunt burn-out)
Resultaten
• Plaats HA in deze periode
• Gevolgde behandelingen
• Behandelingen als nuttig ervaren
• Andere als nuttig ervaren factoren
• Comorbiditeiten
• Tips voor huisartsen en HAIO’s
• Tips aan patiënten
Andere als nuttig ervaren factoren
• 10/15 patiënten geeft aan dat steun van vrienden en collega’s
ook essentiële factor voor herstel is.
• Betrokkenheid leidinggevenden, dienst personeelszaken en
arbeidsgeneesheer heeft ook bijgedragen tot genezingsproces
voor 7/15 patiënten.
- steun en erkenning
- flexibele houding en hulp om functie binnen het bedrijf anders in te kleden.
• 3/15 patiënten vonden contact met arbeidsgeneesheer niet
nuttig vanwege gebrek aan erkenning en begrip voor hun
situatie
Resultaten
• Plaats HA in deze periode
• Gevolgde behandelingen
• Behandelingen als nuttig ervaren
• Andere als nuttig ervaren factoren
• Comorbiditeiten
• Tips voor huisartsen en HAIO’s
• Tips aan patiënten
Comorbiditeiten
Niet-werkgerelateerde problemen:
• 11/15 patiënten: “zwaar om dragen”
• o.a. psychologische comorbiditeiten:
- depressie (5/15 patiënten)
- rouwproces (4/15 patiënten)
- psychose (1/15 patiënten)
Comorbiditeiten
Fysieke klachten:
• Alle patiënten voelen zich vermoeid
• 9/15 (60%) ervaart één of andere fysieke
klacht:
Rugpijn, spierkrampen, pijn hele lichaam, opeenvolging virale infecties, zeldzame
infectieuze pathologie, ziekte van Menière, hyperventilatie, palpitaties, buikkrampen, diarree,
misselijkheid, hoofdpijn, hypertensie, vermagering, gewichtstoename, slaapproblemen
• Plaats HA in deze periode
• Gevolgde behandelingen
• Behandelingen als nuttig ervaren
• Andere als nuttig ervaren factoren
• Comorbiditeiten
• Tips voor huisartsen en HAIO’s
• Tips aan patiënten
Tips voor huisartsen en HAIO’s
• Er moet aan patiënten meer advies gegeven worden over waar ze terecht
kunnen. Huisartsen moeten meer doorverwijzen naar psychotherapeut.
Nu moeten patiënten te vaak zelf hun weg vinden. (6/15 patiënten)
• Er moet gestart worden met een voldoende lange periode van
werkonderbreking. Enkel dan zakt het stressniveau voldoende. Bij korte
verlengingen zijn patiënten heel snel in hun hoofd al terug bezig met die
werkdag die er zit aan te komen. (4/15 patiënten)
• Meer luisterbereidheid en tijd maken voor psychologische problemen van
patiënten. (4/15 patiënten)
• Probeer niet alles op te lossen met medicatie. Start niet te vroeg
antidepressiva. (3/15 patiënten)
Tips voor huisartsen en HAIO’s
• Artsen moeten meer kennis vergaren omtrent het probleem burn-out.
(2/15 patiënten)
• De follow-up na herstel van een burn-out moet veel beter. Nu is deze zeer
beperkt tot onbestaande. (2/15 patiënten)
• Start meteen met combinatietherapie: én werkonderbreking, én
psychotherapie én beweging. (2/15 patiënten)
• Vermeld van in het begin dat dit een probleem is dat langere tijd kan
duren. Veel patiënten beseffen dit onvoldoende en raken ontgoocheld
wanneer ze niet vlot herstellen. (1/15 patiënten)
• Durf burn-out actief te bevragen wanneer je signalen opmerkt bij
patiënten. Patiënten durven er zelf soms niet over beginnen uit schaamte,
maar zijn opgelucht wanneer de arts het doet.
(1/15 patiënten)
Resultaten
• Plaats HA in deze periode
• Gevolgde behandelingen
• Behandelingen als nuttig ervaren
• Andere als nuttig ervaren factoren
• Comorbiditeiten
• Tips voor huisartsen en HAIO’s
• Tips aan patiënten
Tips aan patiënten
• Leer neen zeggen, durf je grenzen stellen. (9/15
patiënten)
• Leren relativeren, een stukje perfectionisme
loslaten. (5/15 patiënten)
• Neem je rust, geef jezelf de tijd om te herstellen.
(5/15 patiënten)
• Verzorg je lichaam, betere levensstijl (voeding,
beweging, goed slaappatroon). (4/15 patiënten)
Tips aan patiënten
• Blijf de sessies psychotherapie nog voortzetten wanneer je
terug aan het werk gaat. (3/15 patiënten)
• Ga psychotherapie volgen om je terug goed in je vel te
voelen. (2/15 patiënten)
• Zoek een job die uitdagend en leuk is. Denk niet enkel aan
geld/status/promotie. (2/15 patiënten)
• Doe voldoende zaken die je echt leuk vindt, dit geeft energie.
(1/15 patiënten)
Discussie
Deel Methode
Beperkingen studie
• Studiepopulatie: 15 personen
• Inclusiecriteria bij de studiepersonen zelf of bij
een bedrijfsarts
• 11/15 vrouwen
• 14/15 zelfde bedrijf
• 13/15 zelfde provincie
• Verbaal erg sterke groep
Vrije-attitude interview
Voordelen
• Meer informatie over de
onderzochte groep
• Hogere respons
Nadelen
• Geen concrete vragen
• 8 verschillende interviewers
Discussie
Deel Resultaten
Pijnpunten
• Individueel zeer verschillend
• Comorbiditeiten: moeilijk voor diagnose en
behandeling
-> nood aan goede, simpele
screeningstool
-> implicaties naar behandeling
• Vaak combinatie met niet-werkgerelateerde
problemen
Rol huisarts
• Vaak enkel voor attest arbeidsongeschiktheid
• Ervaring van patiënten: te weinig tijd of te
weinig weten over problematiek
• Belangrijk:
• Signalen oppikken, begrip en empathie
• Voldoende werkonderbreking van bij het begin
• Steeds overleg met patiënt qua medicatie en/of
psychotherapie
Rol arbeidsgeneesheer
• Aantal patiënten vonden contact niet nuttig
• Erg afhankelijk van bedrijf en arbeidsgeneesheer
• Toch belangrijk als buffer tussen patiënt en
werkgever
– Kan al stappen ondernemen voor veranderingen op werk
-> opbouwschema voor werkhervatting, functieverandering of
vermindering werkuren
– Goede opvolging om snel herval te vermijden
Follow-up
• Strikt noodzakelijk in elke fase van het
herstelproces -> Huisarts!
• Ook na werkhervatting -> tijdig herkennen herval
• Best ook verderzetting psychotherapie na
werkhervatting
Richtlijnen
Stap 1: Correcte diagnosestelling
• Grondige anamnese
• Open vragen
• Aandacht voor werkgerelateerde sfeer
• Richtinggevend:
– Het opraken van de emotionele reserves,
vermindering van energie (vermoeidheid)
– Ontwikkelen van een onverschillige of negatieve
houding t.a.v. werk, collega’s en eventuele cliënten
– Afname zelfwaardering, gevoel niet meer te presteren
als voorheen
Stap 1: Correcte diagnosestelling
• Tweesporenbeleid van in het begin
Cave: lichamelijke klachten
• Aanwezigheid van:
– Beschermende factoren
– Uitlokkende factoren
– Persoonlijkheidskenmerken
Stap 2: Erkenning en empathie
• Essentieel voor de arts-patiënt relatie
• Eerste mijlpaal in het herstel van de patiënt
Stap 3: De huisarts als coördinator
• Aanpak van het probleem:
– Medicatie
– Gespecialiseerde psychotherapie
– Adviseer rust
– Arbeidsongeschiktheid
Huisarts is gedurende het gehele proces de
coördinator!
Stap 3: De huisarts als coördinator
• Aanpak van het probleem:
– Medicatie
– Gespecialiseerde psychotherapie
– Adviseer rust
– Arbeidsongeschiktheid
Medicatie
Regel:
• Stel steeds eerst een niet-farmacologisch beleid voor!
• Medicatie alleen voldoet nooit!
• Benzodiazepines:
– Nooit lange termijn
– Enkel in acute fase bij grote onrust of slapeloosheid
– Op vraag van patiënt
– Vooraf opgesteld afbouwschema
• Antidepressiva
– Bij duidelijk depressieve kenmerken
Stap 3: De huisarts als coördinator
• Aanpak van het probleem:
– Medicatie
– Gespecialiseerde psychotherapie
– Adviseer rust
– Arbeidsongeschiktheid
Gespecialiseerde psychotherapie
• Door erkend psychotherapeut of psychiater
• Opstart: tweetal weken na diagnose
• Frequentie: 1x/week in acute fase
Afbouwen op geleide van evolutie van patiënt
• Best ook verder zetten na werkhervatting
Stap 3: De huisarts als coördinator
• Aanpak van het probleem:
– Medicatie
– Gespecialiseerde psychotherapie
– Adviseer rust
– Arbeidsongeschiktheid
Adviseer rust
• Initieel is rust noodzakelijk
– Herwinnen van energie
– Slaap
– Van ontkenning naar aanvaarding
• Activatieschema: op te stellen samen met
patiënt na de hyperacute fase
– Opnieuw opnemen dagelijkse taken
– Sport of beweging
Stap 3: De huisarts als coördinator
• Aanpak van het probleem:
– Medicatie
– Gespecialiseerde psychotherapie
– Adviseer rust
– Arbeidsongeschiktheid
Arbeidsongeschiktheid
• Van in het begin voldoende lang voorschrijven
– Korte periode is bijkomende reden van stress
• Voorstel: 3 weken met telkens verlenging van
1 maand mogelijk
Stap 4: Contact arbeidsgeneesheer en
adviserend geneesheer
• De huisarts licht mits toestemming van de
patiënt volgende partijen in:
– Arbeidsgeneesheer
• Het probleem?
• Eerste stappen voor latere re-integratie
• Bespreekbaar maken functie/jobverandering
– Adviserend geneesheer
• Grondig verslag
• Vermoedelijke duur van ziekte vermelden: inschatten
ernst
Stap 5: Follow-up, follow-up en follow-
up!
• Opvolging van het grootste belang
– Zowel voor als na werkhervatting
– laagdrempelig
De huisarts en zijn netwerk
• Cruciaal om netwerk vooraf uit te bouwen
• Doel:
– Vlotte doorverwijzing
– Geruststelling voor patiënt
– Geruststelling voor arts
Conclusie
Welke behandelingen voor burn-out worden
door patiënten nuttig gevonden?
• Werkonderbreking
• Psychotherapie
• Geleidelijke werkhervatting
• Functieverandering
• Sport/Beweging
• Medicatie
Welke behandelingen voor burn-out worden
door patiënten nuttig gevonden?
• Werkonderbreking
• Psychotherapie
• Geleidelijke werkhervatting
• Functieverandering
• Sport/Beweging
• Medicatie
Werkonderbreking en psychotherapie
Meest nuttig
Welke behandelingen voor burn-out worden
door patiënten nuttig gevonden?
• Werkonderbreking
• Psychotherapie
• Geleidelijke werkhervatting
• Functieverandering
• Sport/Beweging
• Medicatie
Geleidelijke werkhervatting,
functieverandering en sport/beweging
Belangrijke factoren in de weg naar
herstel
Welke behandelingen voor burn-out worden
door patiënten nuttig gevonden?
• Werkonderbreking
• Psychotherapie
• Geleidelijke werkhervatting
• Functieverandering
• Sport/Beweging
• Medicatie
Medicatie
In de helft van de gevallen
voorgeschreven
Slechts kleine, aanvullende rol in
behandeling
Rol van de huisarts
• Voldoende tijd maken om te luisteren naar de
patiënt
• Verwijzen naar geschikte hulp (zoals
psychotherapie)
• Starten met een voldoende lange periode van
werkonderbreking.
• Voldoende lang opvolgen van de patiënt, ook na
werkhervatting (gedeelde verantwoordelijkheid
huisarts en psychotherapeut die heden
onvoldoende wordt opgenomen).
Verder onderzoek
Om een beter beeld te krijgen op een
behandeling die toepasbaar is op alle patiënten
met burn-out
Studies nodig met een meer gevarieerde en
grotere patiëntenpopulatie
Referenties
[1] Felton J. S. Burnout as a clinical entity - its importance
in health care workers. Occup. Med. Vol. 48 1998: 237-
250.
[2] Korczak D, Huber B, Kister C. Differentialdiagnostic of
the burnout syndrome. GMS Health Technol Assess. 2010:
1861-8863.
[3] Maslach C., Schaufeli W. B., Leiter, M. P. Job burnout.
Annu. Rev. Psychol. 2001: 397‐422.
[4] Wolfgang P. Kaschka, D. Korczak, K. Broich. Burnout: a
Fashionable Diagnosis. Dtsch Arztebl Int 2011: 781–7.
[5] Vrolijk A. Gesprekstechniek. Bohn Stafleu van Loghum,
2007.
Dankwoord
• Onze promotor en co-promoter: Professor
Manu Keirse en Dr. Geert Pint
• Geïnterviewde patiënten
• Arbeidsgeneesheren
• Mede-studenten ‘Burn-out’
– Aelvoet Gert-Jan
– Bellon Ilse
– Buts Liesbeth
– Schroé Klare
Vragen?
Bedankt voor jullie aandacht!

More Related Content

What's hot

Crps 1 2008 Npi
Crps 1 2008 NpiCrps 1 2008 Npi
Crps 1 2008 Npi
tamarlea
 
Werkplezier werkdruk maureen tirtotaroeno
Werkplezier werkdruk maureen tirtotaroenoWerkplezier werkdruk maureen tirtotaroeno
Werkplezier werkdruk maureen tirtotaroenobarbara de Vos
 
Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Triora
 
‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
Triora
 
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmacaProbleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Radboud universitair medisch centrum
 
Praktisch Gebruik van Antipsychotica - het belang van de behandelfase
Praktisch Gebruik van Antipsychotica - het belang van de behandelfasePraktisch Gebruik van Antipsychotica - het belang van de behandelfase
Praktisch Gebruik van Antipsychotica - het belang van de behandelfase
Jeroen Terpstra
 
Utrecht/Kenniscongres2016/20./ K. Hauber/Veranderingen in persoonlijkheidssto...
Utrecht/Kenniscongres2016/20./ K. Hauber/Veranderingen in persoonlijkheidssto...Utrecht/Kenniscongres2016/20./ K. Hauber/Veranderingen in persoonlijkheidssto...
Utrecht/Kenniscongres2016/20./ K. Hauber/Veranderingen in persoonlijkheidssto...
Utrecht
 
Scriptie Mens in Evenwicht
Scriptie Mens in EvenwichtScriptie Mens in Evenwicht
Scriptie Mens in EvenwichtElise Bakker
 
Praktijk ondersteuner huisartsenzorg geestelijke gezondheids zorg
Praktijk ondersteuner huisartsenzorg geestelijke gezondheids zorgPraktijk ondersteuner huisartsenzorg geestelijke gezondheids zorg
Praktijk ondersteuner huisartsenzorg geestelijke gezondheids zorgtomjutten
 
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
Kris Van den Broeck
 
‘Foute vrienden: ADHD en verslaving’: Constant Mouton, donderdag 24 november ...
‘Foute vrienden: ADHD en verslaving’: Constant Mouton, donderdag 24 november ...‘Foute vrienden: ADHD en verslaving’: Constant Mouton, donderdag 24 november ...
‘Foute vrienden: ADHD en verslaving’: Constant Mouton, donderdag 24 november ...
Triora
 
‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
Triora
 
Mindfulness voor verpleegkundigen: Soft of Zinvol II
Mindfulness voor verpleegkundigen: Soft of Zinvol IIMindfulness voor verpleegkundigen: Soft of Zinvol II
Mindfulness voor verpleegkundigen: Soft of Zinvol II
Martine Steen
 
Frequent verzuim voorafgaand aan langdurig verzuim door psychische klachten
Frequent verzuim voorafgaand aan langdurig verzuim door psychische klachtenFrequent verzuim voorafgaand aan langdurig verzuim door psychische klachten
Frequent verzuim voorafgaand aan langdurig verzuim door psychische klachten
robertvanbaarle
 
Masterproef Depressie bij ouderen. E. Kennis, W. Moubax, R. Schreurs, S. Vrancx
Masterproef Depressie bij ouderen. E. Kennis, W. Moubax, R. Schreurs, S. VrancxMasterproef Depressie bij ouderen. E. Kennis, W. Moubax, R. Schreurs, S. Vrancx
Masterproef Depressie bij ouderen. E. Kennis, W. Moubax, R. Schreurs, S. Vrancx
Ruben Schreurs
 
1 batpb4 rebecca_dehaene
1 batpb4 rebecca_dehaene1 batpb4 rebecca_dehaene
1 batpb4 rebecca_dehaeneRebecca Dehaene
 
‘Hoe gaat een verslavingsarts te werk?’ Han Luijkx, donderdag 24 november 2016
‘Hoe gaat een verslavingsarts te werk?’ Han Luijkx, donderdag 24 november 2016‘Hoe gaat een verslavingsarts te werk?’ Han Luijkx, donderdag 24 november 2016
‘Hoe gaat een verslavingsarts te werk?’ Han Luijkx, donderdag 24 november 2016
Triora
 
Bf neurofeedback bij adhd
Bf neurofeedback bij adhdBf neurofeedback bij adhd
Bf neurofeedback bij adhdSuzan Möller
 

What's hot (20)

Crps 1 2008 Npi
Crps 1 2008 NpiCrps 1 2008 Npi
Crps 1 2008 Npi
 
Werkplezier werkdruk maureen tirtotaroeno
Werkplezier werkdruk maureen tirtotaroenoWerkplezier werkdruk maureen tirtotaroeno
Werkplezier werkdruk maureen tirtotaroeno
 
Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
Verslaving onder én door artsen: Marcel Marijnissen, donderdag 24 november 2016.
 
‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
‘Indicatiestelling, zorgtoewijzing en AA’: Vincent Hendriks, donderdag 24 nov...
 
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmacaProbleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
Probleemgedrag bij dementie (Waalbed-II): voorschrijfpatronen van psychofarmaca
 
Praktisch Gebruik van Antipsychotica - het belang van de behandelfase
Praktisch Gebruik van Antipsychotica - het belang van de behandelfasePraktisch Gebruik van Antipsychotica - het belang van de behandelfase
Praktisch Gebruik van Antipsychotica - het belang van de behandelfase
 
Werkdocument
WerkdocumentWerkdocument
Werkdocument
 
Utrecht/Kenniscongres2016/20./ K. Hauber/Veranderingen in persoonlijkheidssto...
Utrecht/Kenniscongres2016/20./ K. Hauber/Veranderingen in persoonlijkheidssto...Utrecht/Kenniscongres2016/20./ K. Hauber/Veranderingen in persoonlijkheidssto...
Utrecht/Kenniscongres2016/20./ K. Hauber/Veranderingen in persoonlijkheidssto...
 
e-book-defcompleet
e-book-defcompleete-book-defcompleet
e-book-defcompleet
 
Scriptie Mens in Evenwicht
Scriptie Mens in EvenwichtScriptie Mens in Evenwicht
Scriptie Mens in Evenwicht
 
Praktijk ondersteuner huisartsenzorg geestelijke gezondheids zorg
Praktijk ondersteuner huisartsenzorg geestelijke gezondheids zorgPraktijk ondersteuner huisartsenzorg geestelijke gezondheids zorg
Praktijk ondersteuner huisartsenzorg geestelijke gezondheids zorg
 
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
20181006 psy in de huisartsenpraktijk voor domus medica
 
‘Foute vrienden: ADHD en verslaving’: Constant Mouton, donderdag 24 november ...
‘Foute vrienden: ADHD en verslaving’: Constant Mouton, donderdag 24 november ...‘Foute vrienden: ADHD en verslaving’: Constant Mouton, donderdag 24 november ...
‘Foute vrienden: ADHD en verslaving’: Constant Mouton, donderdag 24 november ...
 
‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
‘NHG-Standaard problematisch alcoholgebruik’: Martijn Sijbom, donderdag 24 no...
 
Mindfulness voor verpleegkundigen: Soft of Zinvol II
Mindfulness voor verpleegkundigen: Soft of Zinvol IIMindfulness voor verpleegkundigen: Soft of Zinvol II
Mindfulness voor verpleegkundigen: Soft of Zinvol II
 
Frequent verzuim voorafgaand aan langdurig verzuim door psychische klachten
Frequent verzuim voorafgaand aan langdurig verzuim door psychische klachtenFrequent verzuim voorafgaand aan langdurig verzuim door psychische klachten
Frequent verzuim voorafgaand aan langdurig verzuim door psychische klachten
 
Masterproef Depressie bij ouderen. E. Kennis, W. Moubax, R. Schreurs, S. Vrancx
Masterproef Depressie bij ouderen. E. Kennis, W. Moubax, R. Schreurs, S. VrancxMasterproef Depressie bij ouderen. E. Kennis, W. Moubax, R. Schreurs, S. Vrancx
Masterproef Depressie bij ouderen. E. Kennis, W. Moubax, R. Schreurs, S. Vrancx
 
1 batpb4 rebecca_dehaene
1 batpb4 rebecca_dehaene1 batpb4 rebecca_dehaene
1 batpb4 rebecca_dehaene
 
‘Hoe gaat een verslavingsarts te werk?’ Han Luijkx, donderdag 24 november 2016
‘Hoe gaat een verslavingsarts te werk?’ Han Luijkx, donderdag 24 november 2016‘Hoe gaat een verslavingsarts te werk?’ Han Luijkx, donderdag 24 november 2016
‘Hoe gaat een verslavingsarts te werk?’ Han Luijkx, donderdag 24 november 2016
 
Bf neurofeedback bij adhd
Bf neurofeedback bij adhdBf neurofeedback bij adhd
Bf neurofeedback bij adhd
 

Viewers also liked

Incidentalomas de la glandula suprarenal
Incidentalomas de la glandula suprarenalIncidentalomas de la glandula suprarenal
Incidentalomas de la glandula suprarenal
Luis Guillermo Macias Castro
 
EdTech Europe 2015 [Track 3]: EduLab, (Blair Stevenson & Pedro Coutinho)
EdTech Europe 2015 [Track 3]: EduLab, (Blair Stevenson & Pedro Coutinho)EdTech Europe 2015 [Track 3]: EduLab, (Blair Stevenson & Pedro Coutinho)
EdTech Europe 2015 [Track 3]: EduLab, (Blair Stevenson & Pedro Coutinho)
EdTech Europe
 
How To Avoid The Wasp
How To Avoid The WaspHow To Avoid The Wasp
How To Avoid The Wasp
repcaptest
 
Kulturinis sokas sveicarijoje
Kulturinis sokas sveicarijojeKulturinis sokas sveicarijoje
Kulturinis sokas sveicarijojeeva32i
 
Ekologija
EkologijaEkologija
Ekologijaeva32i
 
Chris Wiese Resume
Chris Wiese ResumeChris Wiese Resume
Chris Wiese Resume
Chris Wiese
 
Tailieu.vncty.com 5333 2024
Tailieu.vncty.com   5333 2024Tailieu.vncty.com   5333 2024
Tailieu.vncty.com 5333 2024
Tài Liệu Thư Viện
 
Kempingai
KempingaiKempingai
Kempingaieva32i
 
Startup Health Insights Midyear Venture Funding Report
Startup Health Insights Midyear Venture Funding ReportStartup Health Insights Midyear Venture Funding Report
Startup Health Insights Midyear Venture Funding Report
Brian T. Edwards
 
EdTech Europe 2015 [Track 3]: [Bibblio], ([Mads Holmen], [CEO])
EdTech Europe 2015 [Track 3]: [Bibblio], ([Mads Holmen], [CEO])EdTech Europe 2015 [Track 3]: [Bibblio], ([Mads Holmen], [CEO])
EdTech Europe 2015 [Track 3]: [Bibblio], ([Mads Holmen], [CEO])
EdTech Europe
 
ขอบข ายและประเภท
ขอบข ายและประเภทขอบข ายและประเภท
ขอบข ายและประเภท
Chatchayanee Tuppadung
 
โครงงานพัฒนาเครื่องมือ
โครงงานพัฒนาเครื่องมือโครงงานพัฒนาเครื่องมือ
โครงงานพัฒนาเครื่องมือ
Chatchayanee Tuppadung
 
Chris wiese resume
Chris wiese resumeChris wiese resume
Chris wiese resume
Chris Wiese
 
Open Lunigiana | web strategy e social media nel turismo
Open Lunigiana | web strategy e social media nel turismo Open Lunigiana | web strategy e social media nel turismo
Open Lunigiana | web strategy e social media nel turismo
Trame di Lunigiana
 
124310ba-d290-4b8f-89f6-3d1bca40da23-150716111411-lva1-app6892
124310ba-d290-4b8f-89f6-3d1bca40da23-150716111411-lva1-app6892124310ba-d290-4b8f-89f6-3d1bca40da23-150716111411-lva1-app6892
124310ba-d290-4b8f-89f6-3d1bca40da23-150716111411-lva1-app6892
Vadim Purinson
 
Open Lunigiana | monitoraggio delle reti e user generated content
Open Lunigiana | monitoraggio delle reti e user generated contentOpen Lunigiana | monitoraggio delle reti e user generated content
Open Lunigiana | monitoraggio delle reti e user generated content
Trame di Lunigiana
 
B the Hope for Haiti May 2014 Mission
B the Hope for Haiti May 2014 MissionB the Hope for Haiti May 2014 Mission
B the Hope for Haiti May 2014 Mission
CFUWBurlington
 

Viewers also liked (20)

Incidentalomas de la glandula suprarenal
Incidentalomas de la glandula suprarenalIncidentalomas de la glandula suprarenal
Incidentalomas de la glandula suprarenal
 
EdTech Europe 2015 [Track 3]: EduLab, (Blair Stevenson & Pedro Coutinho)
EdTech Europe 2015 [Track 3]: EduLab, (Blair Stevenson & Pedro Coutinho)EdTech Europe 2015 [Track 3]: EduLab, (Blair Stevenson & Pedro Coutinho)
EdTech Europe 2015 [Track 3]: EduLab, (Blair Stevenson & Pedro Coutinho)
 
How To Avoid The Wasp
How To Avoid The WaspHow To Avoid The Wasp
How To Avoid The Wasp
 
Kecurangan UN
Kecurangan UNKecurangan UN
Kecurangan UN
 
Kulturinis sokas sveicarijoje
Kulturinis sokas sveicarijojeKulturinis sokas sveicarijoje
Kulturinis sokas sveicarijoje
 
Ekologija
EkologijaEkologija
Ekologija
 
Chris Wiese Resume
Chris Wiese ResumeChris Wiese Resume
Chris Wiese Resume
 
Tailieu.vncty.com 5333 2024
Tailieu.vncty.com   5333 2024Tailieu.vncty.com   5333 2024
Tailieu.vncty.com 5333 2024
 
Kempingai
KempingaiKempingai
Kempingai
 
Startup Health Insights Midyear Venture Funding Report
Startup Health Insights Midyear Venture Funding ReportStartup Health Insights Midyear Venture Funding Report
Startup Health Insights Midyear Venture Funding Report
 
EdTech Europe 2015 [Track 3]: [Bibblio], ([Mads Holmen], [CEO])
EdTech Europe 2015 [Track 3]: [Bibblio], ([Mads Holmen], [CEO])EdTech Europe 2015 [Track 3]: [Bibblio], ([Mads Holmen], [CEO])
EdTech Europe 2015 [Track 3]: [Bibblio], ([Mads Holmen], [CEO])
 
ขอบข ายและประเภท
ขอบข ายและประเภทขอบข ายและประเภท
ขอบข ายและประเภท
 
โครงงานพัฒนาเครื่องมือ
โครงงานพัฒนาเครื่องมือโครงงานพัฒนาเครื่องมือ
โครงงานพัฒนาเครื่องมือ
 
Chris wiese resume
Chris wiese resumeChris wiese resume
Chris wiese resume
 
Cyber grafs
Cyber grafs Cyber grafs
Cyber grafs
 
เฉลย
เฉลยเฉลย
เฉลย
 
Open Lunigiana | web strategy e social media nel turismo
Open Lunigiana | web strategy e social media nel turismo Open Lunigiana | web strategy e social media nel turismo
Open Lunigiana | web strategy e social media nel turismo
 
124310ba-d290-4b8f-89f6-3d1bca40da23-150716111411-lva1-app6892
124310ba-d290-4b8f-89f6-3d1bca40da23-150716111411-lva1-app6892124310ba-d290-4b8f-89f6-3d1bca40da23-150716111411-lva1-app6892
124310ba-d290-4b8f-89f6-3d1bca40da23-150716111411-lva1-app6892
 
Open Lunigiana | monitoraggio delle reti e user generated content
Open Lunigiana | monitoraggio delle reti e user generated contentOpen Lunigiana | monitoraggio delle reti e user generated content
Open Lunigiana | monitoraggio delle reti e user generated content
 
B the Hope for Haiti May 2014 Mission
B the Hope for Haiti May 2014 MissionB the Hope for Haiti May 2014 Mission
B the Hope for Haiti May 2014 Mission
 

Similar to Burn-out2

KKP TA Kortdurende Klinische Psychotherapie volgens de Transactionele Analyse
KKP TA Kortdurende Klinische Psychotherapie volgens de Transactionele AnalyseKKP TA Kortdurende Klinische Psychotherapie volgens de Transactionele Analyse
KKP TA Kortdurende Klinische Psychotherapie volgens de Transactionele Analyse
GGZ de Viersprong
 
Individueel Zorg Plan 16 11-2011
Individueel Zorg Plan  16 11-2011Individueel Zorg Plan  16 11-2011
Individueel Zorg Plan 16 11-2011
Leo Kliphuis
 
Inadequate therapietrouw 2015
Inadequate therapietrouw 2015Inadequate therapietrouw 2015
Inadequate therapietrouw 2015
Miran van Eijk
 
Amsterdam borderline behandeling adolescenten
Amsterdam borderline behandeling adolescenten Amsterdam borderline behandeling adolescenten
Amsterdam borderline behandeling adolescenten
GGZ de Viersprong
 
Kkp ta power point 2 juli 2020 v1
Kkp ta power point 2 juli 2020 v1Kkp ta power point 2 juli 2020 v1
Kkp ta power point 2 juli 2020 v1
GGZ de Viersprong
 
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4Inge Oud
 
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4Inge Oud
 
Presentatie J. Kluin
Presentatie J. Kluin Presentatie J. Kluin
Presentatie J. Kluin
Deletselschaderaad
 
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 3
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 3Presentatie hulpverlening aan gezinnen 3
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 3Inge Oud
 
Diabetes Mellitus vanuit Patiëntperspectief
Diabetes Mellitus vanuit PatiëntperspectiefDiabetes Mellitus vanuit Patiëntperspectief
Diabetes Mellitus vanuit Patiëntperspectief
Henkjan Werkt
 
Apc - Silverman voor hao's
Apc - Silverman voor hao'sApc - Silverman voor hao's
Apc - Silverman voor hao'shovumc
 
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidenceBipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
s0214963
 
Verzuimbeleid: hoe het verzuim in je organisatie aanpakken?
Verzuimbeleid: hoe het verzuim in je organisatie aanpakken?Verzuimbeleid: hoe het verzuim in je organisatie aanpakken?
Verzuimbeleid: hoe het verzuim in je organisatie aanpakken?
HRwijs
 
Apc silverman voor hao's
Apc   silverman voor hao'sApc   silverman voor hao's
Apc silverman voor hao'shovumc
 
Sn W Eerstelijnsdag Presentatie 27 10 10
Sn W Eerstelijnsdag Presentatie 27 10 10Sn W Eerstelijnsdag Presentatie 27 10 10
Sn W Eerstelijnsdag Presentatie 27 10 10
Liesbeth Smits
 
Apc de palliatieve fase
Apc   de palliatieve faseApc   de palliatieve fase
Apc de palliatieve fasehovumc
 
Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist
Seminariewerk Doorverwijzing Naar De DietistSeminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist
Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist
Stefanie Gns
 

Similar to Burn-out2 (20)

KKP TA Kortdurende Klinische Psychotherapie volgens de Transactionele Analyse
KKP TA Kortdurende Klinische Psychotherapie volgens de Transactionele AnalyseKKP TA Kortdurende Klinische Psychotherapie volgens de Transactionele Analyse
KKP TA Kortdurende Klinische Psychotherapie volgens de Transactionele Analyse
 
Individueel Zorg Plan 16 11-2011
Individueel Zorg Plan  16 11-2011Individueel Zorg Plan  16 11-2011
Individueel Zorg Plan 16 11-2011
 
scriptie FGZ definitief 14-7
scriptie FGZ definitief 14-7scriptie FGZ definitief 14-7
scriptie FGZ definitief 14-7
 
Inadequate therapietrouw 2015
Inadequate therapietrouw 2015Inadequate therapietrouw 2015
Inadequate therapietrouw 2015
 
Amsterdam borderline behandeling adolescenten
Amsterdam borderline behandeling adolescenten Amsterdam borderline behandeling adolescenten
Amsterdam borderline behandeling adolescenten
 
Kkp ta power point 2 juli 2020 v1
Kkp ta power point 2 juli 2020 v1Kkp ta power point 2 juli 2020 v1
Kkp ta power point 2 juli 2020 v1
 
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4
 
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 4
 
Presentatie J. Kluin
Presentatie J. Kluin Presentatie J. Kluin
Presentatie J. Kluin
 
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 3
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 3Presentatie hulpverlening aan gezinnen 3
Presentatie hulpverlening aan gezinnen 3
 
Ppt artikel
Ppt artikelPpt artikel
Ppt artikel
 
Ppt artikel
Ppt artikelPpt artikel
Ppt artikel
 
Diabetes Mellitus vanuit Patiëntperspectief
Diabetes Mellitus vanuit PatiëntperspectiefDiabetes Mellitus vanuit Patiëntperspectief
Diabetes Mellitus vanuit Patiëntperspectief
 
Apc - Silverman voor hao's
Apc - Silverman voor hao'sApc - Silverman voor hao's
Apc - Silverman voor hao's
 
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidenceBipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
Bipolaire stoornis in de huisartsenpraktijk: Huisartsen volgen evidence
 
Verzuimbeleid: hoe het verzuim in je organisatie aanpakken?
Verzuimbeleid: hoe het verzuim in je organisatie aanpakken?Verzuimbeleid: hoe het verzuim in je organisatie aanpakken?
Verzuimbeleid: hoe het verzuim in je organisatie aanpakken?
 
Apc silverman voor hao's
Apc   silverman voor hao'sApc   silverman voor hao's
Apc silverman voor hao's
 
Sn W Eerstelijnsdag Presentatie 27 10 10
Sn W Eerstelijnsdag Presentatie 27 10 10Sn W Eerstelijnsdag Presentatie 27 10 10
Sn W Eerstelijnsdag Presentatie 27 10 10
 
Apc de palliatieve fase
Apc   de palliatieve faseApc   de palliatieve fase
Apc de palliatieve fase
 
Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist
Seminariewerk Doorverwijzing Naar De DietistSeminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist
Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist
 

Burn-out2

  • 1. Seminariewerk Burn-out Adequate policy for burnout, seen from the perspective of the patient. Promotor: Prof. Manu Keirse Co-promotor: Dr. Geert Pint Nathalie Hanegreefs, Dorien Jaspers, Daisy Timmermans en Lore Van Casteren
  • 3. Inleiding • ICD-10: toestand van vitale uitputting • DSM IV: niet beschreven • Burn-out: combinatie professionele en persoonlijke factoren.
  • 4. Kenmerken burn-out • Emotionele uitputting (werk) • Onverschilligheid t.o.v. de werkomgeving • Gevoel van verminderde persoonlijke verwezenlijking
  • 5. Chronisch onevenwicht tussen draagkracht en (werk)belasting Burn-out
  • 6. Onduidelijke diagnose Weinig eenduidigheid behandeling Studie: Onderzoek naar welke behandelingen personen, die in het verleden een burn-out hebben meegemaakt, vonden bijdragen tot hun herstel. Focus op rol van de huisarts in dit behandelingsproces.
  • 10. Methode Vrije- attitude interview Definitie: Meningen en gevoelens t.a.v. een bepaald onderwerp exploreren aan de hand van een beperkt aantal open vragen. Doel: Patiënt zelf veel informatie laten aanbrengen. Onderzoeker beperkt zich tot: - non-verbaal stimuleren - doorvragen op onduidelijkheden - samenvatten aangereikte informatie
  • 11. Methode • Totaal aantal kandidaten: 16 • 1 nadien teruggetrokken uit studie wegens gebrek aan tijd Uiteindelijke studiepopulatie: 15 patiënten
  • 12. Methode • Interviews afgenomen door 8 onderzoekers • Opname met dictafoon • 1 interview:  duur: +/- 1 uur  uitgetypte versie: 7-10 blzn
  • 13. Methode • Elk interview verwerkt in samenvattende tabel met voornaamste subtopics
  • 14. Tabel gegevens (voorbeeldformat) KANDIDAAT VOORBEELD Was het een burn-out of iets anders? Ja of Nee. Indien nee, wat was het dan wel? Man of vrouw als kandidaat? Man Leeftijd waarop ptnt burn-out doormaakte? Indien niet geweten, niet invullen. Heeft ptnt contact met de huisarts gehad? Was dit positief? Wat kon beter? Ptnt is in eerste instantie bij huisarts geweest. Deze heeft hem maar tien minuten de tijd gegeven om te praten. Dit volstond eigenlijk niet. Vervolgens heeft hij enkel een week wrkonbekwaamheid geschreven. Geen andere hulp geboden. Behandelingen die ptnt nuttig vond? Medicatie, accupunctuur,.. al wat ptnt aanhaalt Extra info wrm nuttig? Hij/Zij vond gesprekstherapie nuttig omdat hij nood had om zijn verhaal eens helemaal te kunnen doen. Behandelingen die ptnt niet nuttig vond? Groepsgesprekken, osteopaat,.. Extra info wrm niet nuttig? Hij/Zij had juist nood aan even alleen zijn en vond het onaangenaam in groep te praten. Tips van ptnt aan andere ptntn Grenzen leren stellen Tips van ptnt aan toekomstige huisartsen Meer tijd maken die op dat moment met een hulpvraag komt. EXTRA: - Patiënt had op dat moment ook financiële problemen thuis - Heeft heel strenge opvoeding gehad - In totaal 5 maanden en 2 weken afwezig geweest, nadien terug beginnen werken aan 80% gedurende 2 maanden, dan terug voltijds.
  • 15. Methode • Manueel turven antwoorden patiënten m.b.t. voornaamste subtopics
  • 17. • 15 patiënten in studiepopulatie • 4 mannen, 11 vrouwen • Gemiddelde duur werkonderbreking: 7 maanden en 3 dagen • 1 patiënt: herval burn-out in periode studie
  • 18. Subtopics resultaten: • Plaats HA in deze periode • Gevolgde behandelingen • Behandelingen als nuttig ervaren • Andere als nuttig ervaren factoren • Comorbiditeiten • Tips voor huisartsen en HAIO’s • Tips aan patiënten
  • 19. Resultaten • Plaats HA in deze periode • Gevolgde behandelingen • Behandelingen als nuttig ervaren • Andere als nuttig ervaren factoren • Comorbiditeiten • Tips voor huisartsen en HAIO’s • Tips aan patiënten
  • 20. Plaats HA in deze periode Medisch • Alle patiënten in de studie hebben contact opgenomen met hun huisarts - medisch attest werkongeschiktheid • Bij alle patiënten werd werkongeschiktheid voorgeschreven • 7/15 werd door huisarts verwezen - naar psycholoog/psychiater • 7/15 kreeg medicatie opgestart: - 1/15: enkel benzodiazepines - 2/15: enkel antidepressiva - 4/15: benzodiazepines en antidepressiva
  • 21. Plaats HA in deze periode Management • Bij 3 op 15 patiënten speelde HA een coördinerende rol • Actieve opvolging bij 2 op 15 patiënten • 5/15 beschrijft follow-up na werkhervatting als onvoldoende tot onbestaande
  • 22. Resultaten • Plaats HA in deze periode • Gevolgde behandelingen • Behandelingen als nuttig ervaren • Andere als nuttig ervaren factoren • Comorbiditeiten • Tips voor huisartsen en HAIO’s • Tips aan patiënten
  • 23. Tabel1: Gevolgde behandelingen in onze studiepopulatie Gevolgde behandelingen in onze studiepopulatie Behandeling Aantal patiënten dat een bepaalde behandeling volgde t.o.v. het totaal aantal patiënten Percentage Werkonderbreking 15/15 100% Psychotherapie 15/15 100% Geleidelijke werkhervatting (parttime terug beginnen) 10/15 67% Medicatie 7/15 benzodiazepines + antidepressiva: 4/15 enkel benzodiazepines: 1/15 enkel antidepressiva: 2/15 47% Functieverandering/ Jobverandering 7/15 functieverandering: 6/15 jobverandering: 1/15 47% Sporten/ Beweging 7/15 47% Psychiater 5/15 30% Zelfscholing (Naar lezingen gaan, zelf literatuur zoeken) 4/15 27% Osteopaat 4/15 27% Hobby’s / Ontspanning 3/15 20% Yoga 3/15 20% Mindfullness 2/15 13% Vrijwilligerswerk 1/15 7% Neuroloog 1/15 7% Acupunctuur 1/15 7%
  • 24. Resultaten • Plaats HA in deze periode • Gevolgde behandelingen • Behandelingen als nuttig ervaren • Andere als nuttig ervaren factoren • Comorbiditeiten • Tips voor huisartsen en HAIO’s • Tips aan patiënten
  • 25. Grafiek 1: Als nuttig ervaren behandelingen absolute aantallen 15 = nuttig bevonden 14 13 = niet nuttig bevonden 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 werkonderbreking psychotherapie geleidelijkewerkhervatting functie-ofjobverandering sporten medicatie psychiater zelfscholing osteopaat hobby'sofontspanning yoga mindfullness acupunctuur vrijwilligerswerk-
  • 26. Waarom als nuttig ervaren? Werkonderbreking: Nood aan rust, zowel fysiek als mentaal Psychotherapie: Reflecteren over situatie en zelf tot oplossingen komen Geleidelijke werkhervatting: Prikkels van fulltime werk te overweldigend Functieverandering/jobverandering: Lager stressniveau, meer nadruk op graag doen Sport/beweging: Geeft terug energie (wel pas na dieptepunt burn-out)
  • 27. Resultaten • Plaats HA in deze periode • Gevolgde behandelingen • Behandelingen als nuttig ervaren • Andere als nuttig ervaren factoren • Comorbiditeiten • Tips voor huisartsen en HAIO’s • Tips aan patiënten
  • 28. Andere als nuttig ervaren factoren • 10/15 patiënten geeft aan dat steun van vrienden en collega’s ook essentiële factor voor herstel is. • Betrokkenheid leidinggevenden, dienst personeelszaken en arbeidsgeneesheer heeft ook bijgedragen tot genezingsproces voor 7/15 patiënten. - steun en erkenning - flexibele houding en hulp om functie binnen het bedrijf anders in te kleden. • 3/15 patiënten vonden contact met arbeidsgeneesheer niet nuttig vanwege gebrek aan erkenning en begrip voor hun situatie
  • 29. Resultaten • Plaats HA in deze periode • Gevolgde behandelingen • Behandelingen als nuttig ervaren • Andere als nuttig ervaren factoren • Comorbiditeiten • Tips voor huisartsen en HAIO’s • Tips aan patiënten
  • 30. Comorbiditeiten Niet-werkgerelateerde problemen: • 11/15 patiënten: “zwaar om dragen” • o.a. psychologische comorbiditeiten: - depressie (5/15 patiënten) - rouwproces (4/15 patiënten) - psychose (1/15 patiënten)
  • 31. Comorbiditeiten Fysieke klachten: • Alle patiënten voelen zich vermoeid • 9/15 (60%) ervaart één of andere fysieke klacht: Rugpijn, spierkrampen, pijn hele lichaam, opeenvolging virale infecties, zeldzame infectieuze pathologie, ziekte van Menière, hyperventilatie, palpitaties, buikkrampen, diarree, misselijkheid, hoofdpijn, hypertensie, vermagering, gewichtstoename, slaapproblemen
  • 32. • Plaats HA in deze periode • Gevolgde behandelingen • Behandelingen als nuttig ervaren • Andere als nuttig ervaren factoren • Comorbiditeiten • Tips voor huisartsen en HAIO’s • Tips aan patiënten
  • 33. Tips voor huisartsen en HAIO’s • Er moet aan patiënten meer advies gegeven worden over waar ze terecht kunnen. Huisartsen moeten meer doorverwijzen naar psychotherapeut. Nu moeten patiënten te vaak zelf hun weg vinden. (6/15 patiënten) • Er moet gestart worden met een voldoende lange periode van werkonderbreking. Enkel dan zakt het stressniveau voldoende. Bij korte verlengingen zijn patiënten heel snel in hun hoofd al terug bezig met die werkdag die er zit aan te komen. (4/15 patiënten) • Meer luisterbereidheid en tijd maken voor psychologische problemen van patiënten. (4/15 patiënten) • Probeer niet alles op te lossen met medicatie. Start niet te vroeg antidepressiva. (3/15 patiënten)
  • 34. Tips voor huisartsen en HAIO’s • Artsen moeten meer kennis vergaren omtrent het probleem burn-out. (2/15 patiënten) • De follow-up na herstel van een burn-out moet veel beter. Nu is deze zeer beperkt tot onbestaande. (2/15 patiënten) • Start meteen met combinatietherapie: én werkonderbreking, én psychotherapie én beweging. (2/15 patiënten) • Vermeld van in het begin dat dit een probleem is dat langere tijd kan duren. Veel patiënten beseffen dit onvoldoende en raken ontgoocheld wanneer ze niet vlot herstellen. (1/15 patiënten) • Durf burn-out actief te bevragen wanneer je signalen opmerkt bij patiënten. Patiënten durven er zelf soms niet over beginnen uit schaamte, maar zijn opgelucht wanneer de arts het doet. (1/15 patiënten)
  • 35. Resultaten • Plaats HA in deze periode • Gevolgde behandelingen • Behandelingen als nuttig ervaren • Andere als nuttig ervaren factoren • Comorbiditeiten • Tips voor huisartsen en HAIO’s • Tips aan patiënten
  • 36. Tips aan patiënten • Leer neen zeggen, durf je grenzen stellen. (9/15 patiënten) • Leren relativeren, een stukje perfectionisme loslaten. (5/15 patiënten) • Neem je rust, geef jezelf de tijd om te herstellen. (5/15 patiënten) • Verzorg je lichaam, betere levensstijl (voeding, beweging, goed slaappatroon). (4/15 patiënten)
  • 37. Tips aan patiënten • Blijf de sessies psychotherapie nog voortzetten wanneer je terug aan het werk gaat. (3/15 patiënten) • Ga psychotherapie volgen om je terug goed in je vel te voelen. (2/15 patiënten) • Zoek een job die uitdagend en leuk is. Denk niet enkel aan geld/status/promotie. (2/15 patiënten) • Doe voldoende zaken die je echt leuk vindt, dit geeft energie. (1/15 patiënten)
  • 39. Beperkingen studie • Studiepopulatie: 15 personen • Inclusiecriteria bij de studiepersonen zelf of bij een bedrijfsarts • 11/15 vrouwen • 14/15 zelfde bedrijf • 13/15 zelfde provincie • Verbaal erg sterke groep
  • 40. Vrije-attitude interview Voordelen • Meer informatie over de onderzochte groep • Hogere respons Nadelen • Geen concrete vragen • 8 verschillende interviewers
  • 42. Pijnpunten • Individueel zeer verschillend • Comorbiditeiten: moeilijk voor diagnose en behandeling -> nood aan goede, simpele screeningstool -> implicaties naar behandeling • Vaak combinatie met niet-werkgerelateerde problemen
  • 43. Rol huisarts • Vaak enkel voor attest arbeidsongeschiktheid • Ervaring van patiënten: te weinig tijd of te weinig weten over problematiek • Belangrijk: • Signalen oppikken, begrip en empathie • Voldoende werkonderbreking van bij het begin • Steeds overleg met patiënt qua medicatie en/of psychotherapie
  • 44. Rol arbeidsgeneesheer • Aantal patiënten vonden contact niet nuttig • Erg afhankelijk van bedrijf en arbeidsgeneesheer • Toch belangrijk als buffer tussen patiënt en werkgever – Kan al stappen ondernemen voor veranderingen op werk -> opbouwschema voor werkhervatting, functieverandering of vermindering werkuren – Goede opvolging om snel herval te vermijden
  • 45. Follow-up • Strikt noodzakelijk in elke fase van het herstelproces -> Huisarts! • Ook na werkhervatting -> tijdig herkennen herval • Best ook verderzetting psychotherapie na werkhervatting
  • 47. Stap 1: Correcte diagnosestelling • Grondige anamnese • Open vragen • Aandacht voor werkgerelateerde sfeer • Richtinggevend: – Het opraken van de emotionele reserves, vermindering van energie (vermoeidheid) – Ontwikkelen van een onverschillige of negatieve houding t.a.v. werk, collega’s en eventuele cliënten – Afname zelfwaardering, gevoel niet meer te presteren als voorheen
  • 48. Stap 1: Correcte diagnosestelling • Tweesporenbeleid van in het begin Cave: lichamelijke klachten • Aanwezigheid van: – Beschermende factoren – Uitlokkende factoren – Persoonlijkheidskenmerken
  • 49. Stap 2: Erkenning en empathie • Essentieel voor de arts-patiënt relatie • Eerste mijlpaal in het herstel van de patiënt
  • 50. Stap 3: De huisarts als coördinator • Aanpak van het probleem: – Medicatie – Gespecialiseerde psychotherapie – Adviseer rust – Arbeidsongeschiktheid Huisarts is gedurende het gehele proces de coördinator!
  • 51. Stap 3: De huisarts als coördinator • Aanpak van het probleem: – Medicatie – Gespecialiseerde psychotherapie – Adviseer rust – Arbeidsongeschiktheid
  • 52. Medicatie Regel: • Stel steeds eerst een niet-farmacologisch beleid voor! • Medicatie alleen voldoet nooit! • Benzodiazepines: – Nooit lange termijn – Enkel in acute fase bij grote onrust of slapeloosheid – Op vraag van patiënt – Vooraf opgesteld afbouwschema • Antidepressiva – Bij duidelijk depressieve kenmerken
  • 53. Stap 3: De huisarts als coördinator • Aanpak van het probleem: – Medicatie – Gespecialiseerde psychotherapie – Adviseer rust – Arbeidsongeschiktheid
  • 54. Gespecialiseerde psychotherapie • Door erkend psychotherapeut of psychiater • Opstart: tweetal weken na diagnose • Frequentie: 1x/week in acute fase Afbouwen op geleide van evolutie van patiënt • Best ook verder zetten na werkhervatting
  • 55. Stap 3: De huisarts als coördinator • Aanpak van het probleem: – Medicatie – Gespecialiseerde psychotherapie – Adviseer rust – Arbeidsongeschiktheid
  • 56. Adviseer rust • Initieel is rust noodzakelijk – Herwinnen van energie – Slaap – Van ontkenning naar aanvaarding • Activatieschema: op te stellen samen met patiënt na de hyperacute fase – Opnieuw opnemen dagelijkse taken – Sport of beweging
  • 57. Stap 3: De huisarts als coördinator • Aanpak van het probleem: – Medicatie – Gespecialiseerde psychotherapie – Adviseer rust – Arbeidsongeschiktheid
  • 58. Arbeidsongeschiktheid • Van in het begin voldoende lang voorschrijven – Korte periode is bijkomende reden van stress • Voorstel: 3 weken met telkens verlenging van 1 maand mogelijk
  • 59. Stap 4: Contact arbeidsgeneesheer en adviserend geneesheer • De huisarts licht mits toestemming van de patiënt volgende partijen in: – Arbeidsgeneesheer • Het probleem? • Eerste stappen voor latere re-integratie • Bespreekbaar maken functie/jobverandering – Adviserend geneesheer • Grondig verslag • Vermoedelijke duur van ziekte vermelden: inschatten ernst
  • 60. Stap 5: Follow-up, follow-up en follow- up! • Opvolging van het grootste belang – Zowel voor als na werkhervatting – laagdrempelig
  • 61. De huisarts en zijn netwerk • Cruciaal om netwerk vooraf uit te bouwen • Doel: – Vlotte doorverwijzing – Geruststelling voor patiënt – Geruststelling voor arts
  • 63. Welke behandelingen voor burn-out worden door patiënten nuttig gevonden? • Werkonderbreking • Psychotherapie • Geleidelijke werkhervatting • Functieverandering • Sport/Beweging • Medicatie
  • 64. Welke behandelingen voor burn-out worden door patiënten nuttig gevonden? • Werkonderbreking • Psychotherapie • Geleidelijke werkhervatting • Functieverandering • Sport/Beweging • Medicatie
  • 66. Welke behandelingen voor burn-out worden door patiënten nuttig gevonden? • Werkonderbreking • Psychotherapie • Geleidelijke werkhervatting • Functieverandering • Sport/Beweging • Medicatie
  • 67. Geleidelijke werkhervatting, functieverandering en sport/beweging Belangrijke factoren in de weg naar herstel
  • 68. Welke behandelingen voor burn-out worden door patiënten nuttig gevonden? • Werkonderbreking • Psychotherapie • Geleidelijke werkhervatting • Functieverandering • Sport/Beweging • Medicatie
  • 69. Medicatie In de helft van de gevallen voorgeschreven Slechts kleine, aanvullende rol in behandeling
  • 70. Rol van de huisarts • Voldoende tijd maken om te luisteren naar de patiënt • Verwijzen naar geschikte hulp (zoals psychotherapie) • Starten met een voldoende lange periode van werkonderbreking. • Voldoende lang opvolgen van de patiënt, ook na werkhervatting (gedeelde verantwoordelijkheid huisarts en psychotherapeut die heden onvoldoende wordt opgenomen).
  • 71. Verder onderzoek Om een beter beeld te krijgen op een behandeling die toepasbaar is op alle patiënten met burn-out Studies nodig met een meer gevarieerde en grotere patiëntenpopulatie
  • 72.
  • 73. Referenties [1] Felton J. S. Burnout as a clinical entity - its importance in health care workers. Occup. Med. Vol. 48 1998: 237- 250. [2] Korczak D, Huber B, Kister C. Differentialdiagnostic of the burnout syndrome. GMS Health Technol Assess. 2010: 1861-8863. [3] Maslach C., Schaufeli W. B., Leiter, M. P. Job burnout. Annu. Rev. Psychol. 2001: 397‐422. [4] Wolfgang P. Kaschka, D. Korczak, K. Broich. Burnout: a Fashionable Diagnosis. Dtsch Arztebl Int 2011: 781–7. [5] Vrolijk A. Gesprekstechniek. Bohn Stafleu van Loghum, 2007.
  • 74. Dankwoord • Onze promotor en co-promoter: Professor Manu Keirse en Dr. Geert Pint • Geïnterviewde patiënten • Arbeidsgeneesheren • Mede-studenten ‘Burn-out’ – Aelvoet Gert-Jan – Bellon Ilse – Buts Liesbeth – Schroé Klare
  • 76. Bedankt voor jullie aandacht!

Editor's Notes

  1. Opmerking: opstart tweetal weken na diagnose  meestal is er ook pas plaats na een paar weken
  2. Geruststelling: arts weet naar wie hij stuurt dus hij kan ook gerust zijn dat het goed is, patiënt kan arts vertrouwen dat naar wie hij stuurt goed is