NGHIÊN CỨU ÁP DỤNG BỘ CÂU HỎI CAT ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH TẠI KHOA HÔ HẤP BỆNH VIỆN BẠCH MAI Phí tải 20.000đ Liên hệ quangthuboss@gmail.com

1. NGHIÊN CỨU ÁP DỤNGNGHIÊN CỨU ÁP DỤNG
BỘ CÂU HỎI CAT ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNGBỘ CÂU HỎI CAT ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG
CUỘC SỐNG BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNHCUỘC SỐNG BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH
TẠI KHOA HÔ HẤP BỆNH VIỆN BẠCH MAITẠI KHOA HÔ HẤP BỆNH VIỆN BẠCH MAI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
TẠ HỮU DUY
HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGÔ QUÝ CHÂU
HÀ NỘI 10/2011

2. ĐẶT VẤN ĐỀ
- BPTNMT: Hạn chế thông khí không hồi phục
hoàn toàn, tiến triển, do đáp ứng viêm của phổi
với khí độc hại.
- WHO (2004): Tử vong: 2,75 triệu người/năm, NN
gây TV xếp hàng thứ 4. Dự đoán 2020 xếp thứ 3.
- Giảm CNTK: Không hồi phục, ảnh hưởng trầm
trọng chất lượng cuộc sống liên quan sức khoẻ
(CLCS-SK)
- VỆT NAM (2011): Tỷ lệ mắc COPD ở cộng đồng:
4,2%, nam 7,1%, nữ 1,9%

3. DIỄN BIẾN CỦA BPTNMT
BPTNMT
Hạn chế lưu lượng thở raCơn kịch phát
Khó thở
Suy yếu chức năng Không vận động
Giảm KN vận động
Giảm CLCS
Tàn phế Bệnh tiến triển Tử vong

4. - Điều trị: FEV1 ít cải thiện, CLCS-SK cải thiện rõ
- GOLD, ERS, ATS: Cải thiện CLCS-SK là mục
tiêu điều trị quan trọng nhất.
- Vấn đề: Tìm giải pháp đo CLCS-SK trên LS
- Các thang đo CLCS-SK:
+ Chronic Respiratory Questionnaire (CRQ): Guyall
1987
ĐẶT VẤN ĐỀ

5. 2
ĐẶT VẤN ĐỀ
+ St. Georges Respiratory Questionnaire (SGRQ):
Jones 1991
+ COPD Assessment Test (Jones 2009):
Đơn giản, ngắn gọn, dễ áp dụng trên lâm sàng.

6. MỤC TIÊU CHÍNH
- Áp dụng bộ câu hỏi CAT đo lường chỉ số
CLCS- SK ở bệnh nhân BPTNMT
- Khảo sát sự tương quan của CAT và SGRQ
MỤC TIÊU PHỤ
- Tương quan giữa MRC và CAT
- Tương quan giữa FEV1 và CAT
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

7. 1. Định nghĩa BPTNMT (theo GOLD - 2006):
Là bệnh có thể dự phòng và điều trị được. Biểu
hiện ở phổi: hạn chế thông khí, không hồi phục
hoàn toàn, tiến triển, do đáp ứng viêm của phổi
với các khí độc hại.
2. Chẩn đoán BPTNMT theo GOLD 2009 :
* Chẩn đoán xác định:
- Ho, khạc đờm mạn tính; + yếu tố nguy cơ
- CNTK: FEV1/FVC <70% hoặc FEV1/VC<70%.
Test HPPQ âm tính
TỔNG QUAN

8. Chẩn đoán giai đoạn (GOLD - 2009)
Giai đoạn I:
FEV1/FVC < 70%; FEV1 ≥ 80% TSLT
Có ho hoặc không có ho và khạc đờm mạn tính
Giai đoạn II:
FEV1/FVC<70%; 50%TSLT ≤ FEV1 < 80% TSLT
Có ho hoặc không có ho và khạc đờm mạn tính
Giai đoạn III:
FEV1/FVC < 70%; 30%TSLT ≤ FEV1< 50% TSLT
Thường có triệu chứng ho, khạc đờm
Giai đoạn IV:
FEV1/FVC<70%;FEV1<30% TSL, hoặc FEV1<50%
TSLT kèm theo SHH mãn

9. 3. Đánh giá khó thở ở BPTNMT :
- Trong hoạt động hàng ngày bằng các thang
đo: Medical ResearchCouncil (MRC), Baseline
Dyspnea Index (BDI)…
- Khi gắng sức: Bằng thang đo Borg, Visual-
Analogue…
4. Mức độ khó thở theo MRC:
- Độ 1: Làm nặng
- Độ 2: Đi vội hay lên dốc thấp
- Độ 3: Đi chậm hơn người cùng tuổi
- Độ 4: Dừng lại thở sau khi đi bộ 90 m
- Độ 5: Không thể rời khỏi nhà, khó thở khi
thay quần áo

10. 5. Các thang đo CLCS-SK.
Có hai loại thang đo:
+ Thang đo tổng quát: Sickness Impact
Profile (SIP), Nottingham Health Profile
(NHP).
+ Thang đo chuyên biệt cho BPTNMT:
Chronic Respiratory Questionnaire (CRQ),
St Georges (SGRQ), COPD Assessment
Test (CAT).

11. Jones và cs xây dựng năm 2009:
+ Với 8 câu hỏi cho 8 lĩnh vực NC: Ho, khạc
đờm, nặng ngực, hạn chế hoạt động, khó
thở, tự tin, sức khỏe
+ Tổng điểm đại diện cho tình trạng sức khoẻ
nói chung
+ Trên thang điểm từ 0 đến 40, điểm càng cao
thì tình trạng sức khoẻ càng kém
Bộ câu hỏi CAT:

12. Jones và cs (1991) 3 lĩnh vực NC:
+ Tần suất và độ nặng của triệu chứng hô hấp:
Ho, khạc đờm, khò khè, số lần nhập viện (8 câu)
+ Các hoạt động thể chất gây ra khó thở:
Tắm rửa, mặc quần áo, đi bộ, leo dốc, làm việc
nặng (16 câu)
+ Ảnh hưởng của BPTNMT: Việc làm, địa vị trong
gia đình, xã hội, khả năng hội nhập xã hội (28 câu)
Bộ câu hỏi SGRQ:

13. + Dựa vào điểm của 3 lĩnh vực trên, một tổng
điểm cũng được tính theo công thức của Jones.
+ Tổng điểm đại diện cho tình trạng sức khoẻ
nói chung
+ Trên thang điểm từ 0 đến 100, điểm càng
cao thì tình trạng sức khoẻ càng kém
Bộ câu hỏi SGRQ:

14. 1. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân
100 bệnh nhân đến khám và điều trị ra viện
tại khoa hô hấp BV Bạch Mai, 1 - 8 năm 2011:
- Bệnh nhân được chẩn đoán COPD > 6 tháng
- Tuổi ≥ 40
- Hiểu, hợp tác trong quá trình phỏng vấn
- Có tiền sử hút thuốc lá > 10 bao năm
- Bệnh nhân đồng ý tham gia nghiên cứu
ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

15. 2. Tiêu chuẩn loại trừ
- BN hen phế quản
- Mắc các bệnh phổi khác như: Ưng thư phổi,
nấm phổi,…
- Các bệnh nội khoa khác: Suy tim, tâm thần,
Basedow,...
- Đối tượng không tuân thủ với bất cứ điều
khoản nào của nghiên cứu
- Mắc các dị tật về cột sống và lồng ngực

16. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Trình tự tiến hành nghiên cứu
1.1. Thu thập những thông tin
- Đặc điểm bệnh (tuổi, giới, MRC, CNTK, ….)
- GĐ bệnh dựa vào GOLD 2009
1.2. Đo lường CLCS - SK
- Áp dụng bộ câu hỏi CAT phiên bản tiếng Việt.
- NC ở BN BPTNMT khám và điều trị ra viện tại
khoa Hô hấp BV Bạch Mai.

17. COPD Assessment Test

18. Bản tiếng Việt của bộ câu hỏi CAT

19. - Áp dụng lâm sàng theo CAT (PW. Jones 2009)

21. 3. Thiết kế nghiên cứu:
- Thiết kế NC: Tiến cứu, mô tả cắt ngang.
- BN được chọn theo mẫu chủ định của NC
- Số liệu được xử lý trên SPSS-16 với các
thuật toán sử dụng trong nghiên cứu:
+ Tính gía trị trung bình, độ lệch chuẩn
+ Phân tích mối tương quan (hệ số tương
quan r)

22. 1. Đo lường các chỉ số CLCS - SK
1.1. Đặc điểm bệnh nhân BPTNMT (n = 100)
Giới
- Đối tượng tham gia NC: 100 nam (100%).
- Các NC trong nước tỉ lệ nam là chủ yếu
Nguyễn Thị Thu Hà 2010 (n=101) nam: 92,1%
Trương Thị Kim Nga 2006 (n=170) nam: 88,8%
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

23. Tuổi
Tuổi
Cao
nhất
Thấp
nhất
X SD
Đối tượng NC 89 49 67,9 8,8
Nhận xét: Tuổi trung bình: 67,9 tuổi. Cao nhất:
89 tuổi, thấp nhất: 49 tuổi.
Nguyễn Thị Thu Hà 2010 (n=101) TB: 66,8 tuổi;
Trương Thị Kim Nga 2006 (n=170) TB: 69,3 tuổi

24. Nghề nghiệp
Nhận xét: Lao động chân tay 52% cao nhất, trí óc
18 % thấp nhất.
Nguyễn Thị Tường Oanh (2000) LĐ chân tay 42,3%;
Trương Thị Kim Nga (2006) LĐ chân tay 50,6%
Lao động chân tay
Lao động khác
Lao động trí óc

25. Lý do khám bệnh
Nhận xét: Khó thở 83% cao nhất, ho khạc đờm 5%
thấp nhất.
Nguyễn Ngọc Phương Thư (2005) khó thở: 87,6%;
Trương Thị Kim Nga (2006) khó thở: 80,6%
Sốt
Khó thở
Ho khạc đờm

26. Tình trạng hút thuốc lá
Giá trị
Cao
nhất
Thấp
nhất X SD
Số bao
năm
56 12 23,58 9,4
Nhận xét: 100 % hút thuốc lá. Số bao năm TB:
23,58. Cao nhất: 56 bao năm, thấp nhất: 12 bao
năm.

27. Mức độ khó thở
Mức độ n %
2 23 23
3 40 40
4 33 33
5 4 4
Trung bình 3,18 ± 0,83
Nhận xét: MĐ 3 và 4 (73%), không có MĐ 1
Trương Thị Kim Nga 2006 (n=170): MĐ 3 và 4 là 61,2%

28. Kết quả đo CNHH
Trị số
Cao
nhất
Thấp
nhất
X SD
FEV1 2 0,4 0,9 0,34
%FEV1 68 16 44,7 13,4
FVC 3,5 0,6 1,8 0,58
FEV1/ FVC 66,7 31,6 50,2 8,55
Nhận xét: Giá trị TB: %FEV1 < 70% TSLT,
FEV1/FVC < 70%

29. Giai đoạn COPD
GĐ (GOLD 2009) n %
2 20 20
3 37 37
4 43 43
Nhận xét: GĐ 3 và 4 chiếm 80%. Không có GĐ 1
Phạm Hồng Thi (2010) GĐ 3 và 4: 78,4%
Trương Thị Kim Nga (2006) GĐ COPD 3 và 4: 83,7%
Casanova (2006) GĐ COPD 3 và 4: 71,1%

30. Điểm Số lượng %
1 13 13
2 44 41
3 42 44
4 1 1
Điểm TB 2,31 ± 0,70
- Triệu chứng ho
Nhận xét: Điểm TB của triệu chứng ho:
2,31 ± 0,70. Điểm cao nhất: 4, điểm thấp nhất: 1.
Nguyễn Thị Thu Hà 2006 (n=101) ho : 1,91 ± 0,55
1.2. Đo lường các chỉ số CLCS-SK BPTNMT
bằng CAT (n=100)

31. Điểm Số lượng %
1 21 21
2 48 47
3 27 25
4 4 4
Điểm TB 2,14 ± 0,79
- Triệu chứng khạc đờm
Nhận xét: Điểm TB của triệu chứng khạc đờm:
2,14 ± 0,79; Điểm cao nhất: 4, điểm thấp nhất: 1.
Nguyễn Thị Thu Hà 2010 (n=101) khạc đờm : 1,96 ± 0,48
1.2. Đo lường các chỉ số CLCS-SK BPTNMT
bằng CAT (n=100)

32. Điểm Số lượng %
1 58 58
2 26 26
3 16 16
Điểm TB 1,58 ± 0,76
- Triệu chứng nặng ngực
Nhận xét: Điểm TB của triệu chứng nặng ngực
1,58 ± 0,76; Điểm cao nhất: 3, điểm thấp nhất: 1.
Nguyễn Thị Thu Hà 2010 (n=101) nặng ngực: 2,05 ± 0,47
1.2. Đo lường các chỉ số CLCS-SK BPTNMT
bằng CAT (n=100)

33. Điểm Số lượng %
1 5 5
2 23 23
3 54 43
4 18 18
Điểm TB 2,85 ± 0,77
- Triệu chứng khó thở
Nhận xét: Điểm TB của triệu chứng khó thở:
2,85 ± 0,77; Điểm cao nhất: 4, điểm thấp nhất: 1.
Nguyễn Thị Thu Hà 2010 (n=101) khó thở: 2,30 ± 0,51
1.2. Đo lường các chỉ số CLCS-SK BPTNMT
bằng CAT (n=100)

34. Điểm Số lượng %
1 5 5
2 25 25
3 40 40
4 30 30
Điểm TB 2,95 ± 0,87
- Hạn chế hoạt động
Nhận xét: Điểm TB của hạn chế hoạt động:
2,95 ± 0,87; Điểm cao nhất: 4, điểm thấp nhất: 1.
1.2. Đo lường các chỉ số CLCS-SK BPTNMT
bằng CAT (n=100)
Nguyễn Thị Thu Hà 2010 (n=101) hạn chế hoạt động: 2,30 ± 0,51

35. Điểm Số lượng %
1 11 11
2 41 41
3 35 35
4 13 13
Điểm TB 2,50 ± 0,86
- Yên tâm (tự tin)
Nhận xét: Điểm TB của triệu chứng yên tâm:
2,50 ± 0,86; Điểm cao nhất: 4, điểm thấp nhất: 1.
Nguyễn Thị Thu Hà 2010 (n=101) yên tâm: 1,9 ± 0,59
1.2. Đo lường các chỉ số CLCS-SK BPTNMT
bằng CAT (n=100)

36. Điểm Số lượng %
1 9 9
2 37 37
3 40 40
4 14 14
Điểm TB 2,59 ± 0,84
- Giấc ngủ
Nhận xét: Điểm TB cho giấc ngủ: 2,85 ± 0,77;
Điểm cao nhất: 4, điểm thấp nhất: 1.
Nguyễn Thị Thu Hà 2010 (n=101) giấc ngủ: 2,81 ± 0,66
1.2. Đo lường các chỉ số CLCS-SK BPTNMT
bằng CAT (n=100)

37. Điểm Số lượng %
1 2 2
2 16 16
3 53 53
4 29 29
Điểm TB 3,09 ± 0,73
- Sức khỏe
Nhận xét: Điểm TB của sức khoẻ: 3,09 ± 0,77;
Điểm cao nhất: 4, điểm thấp nhất: 1.
Nguyễn Thị Thu Hà 2010 (n=101) sức khỏe: 2,31 ± 0,53
1.2. Đo lường các chỉ số CLCS-SK BPTNMT
bằng CAT (n=100)

38. - Trung bình tổng điểm CAT
Giá trị Cao nhất Thấp nhất X SD
CAT 29 10 20,01 4,45
Nhận xét: Điểm TB CAT: 20,01 ± 4,45;
tác động của COPD theo CAT ở mức: Cao và TB
1.2. Đo lường các chỉ số CLCS-SK BPTNMT
bằng CAT (n=100)
Nguyễn Thị Thu Hà 2010 (n=101) CAT: 18,59 ± 4,66

40. Hệ số tương quan r = 0,72; P < 0,0001
Phương trình tương quan:
CAT = 3,75 x MRC + 8,09
Nhận xét: Có sự tương quan thuận, chặt chẽ
giữa MRC và CAT, Mức độ khó thở càng nặng
thì CAT càng cao → CLCS-SK càng kém.
2. Sự tương quan MRC, FEV1, SGRQ với CAT
2.1. Sự tương quan giữa MRC với CAT

41. Biểu đồ tương quan giữa MRC với CAT
MRC
CAT(Tổngđiểm)

42. 2. Sự tương quan MRC, FEV1, SGRQ với CAT
2.2. Sự tương quan giữa FEV1 với CAT
Hệ số tương quan r = - 0,47; P < 0,0001
Phương trình tương quan:
CAT = - 0,15 x %FEV1 + 26,85
Nhận xét: Có sự tương quan nghịch, trung
bình giữa % FEV1 và CAT; % FEV1 so với dự
đoán càng thấp thì CAT càng cao
→ CLCS-SK càng kém.

43. Biểu đồ tương quan giữa %EFV1 với CAT
%EFV1
CAT(Tổngđiểm)

44. 2. Sự tương quan MRC, FEV1, SGRQ với CAT
2.3. Sự tương quan giữa SGRQ với CAT
Hệ số tương quan r = 0,8; P < 0,0001
Phương trình tương quan:
SGRQ = 1,13 x CAT + 23,04
Nhận xét: Có sự tương quan thuận, chặt chẽ
giữa SGRQ và CAT; SGRQ thấp thì CAT cũng
thấp → CLCS-SK tốt.

45. 3
Biểu đồ tương quan giữa SGRQ với CAT
CAT(Tổngđiểm)
SGRQ (Tổng điểm)

46. I. Đo lường các chỉ số CLCS-SK
1. Tổng điểm trung bình CAT: 20,01 ± 4,45
2. Điểm trung bình của triệu chứng ho: 2,31;
khạc đờm: 2,14; nặng ngực: 1,58; khó thở:
2,85; hạn chế hoạt động: 2,95; yên tâm:
2,50; giấc ngủ: 2,59; sức khỏe: 3,09.
3. Tác động của COPD theo CAT: TB và
cao.
KẾT LUẬN

47. I. Đo lường các chỉ số CLCS-SK
4. BPTNM hay gặp ở nam > 45 tuổi, hút thuốc
lá, giai đoạn bệnh, mức độ khó thở và
FEV1 đều có liên quan đến CLCS-SK và
đều cần được đo lường.
5. Bộ câu hỏi CAT phù hợp với văn hoá VN
KẾT LUẬN

48. II. Sự tương quan giữa MRC, FEV1, SGRQ
với CAT
1. Tương quan tỷ lệ thuận giữa MRC với CAT:
CAT = 3,75 x MRC + 8,09
2. Tương quan tỷ lệ nghịch giữa FEV1 với CAT:
CAT = - 0,15 x %FEV1 + 26,85
3. Tương quan tỷ lệ thuận giữa SGRQ với CAT:
SGRQ = 1,13 x CAT + 23,04
4. Bộ câu hỏi CAT phiên bản tiếng Việt có giá trị
sử dụng.

49. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới:Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới:
Hội đồng chấm luận văn thạc sỹ:Hội đồng chấm luận văn thạc sỹ:
GS.TS. Nguyễn Việt Cồ (Chủ tịch hội đồng)GS.TS. Nguyễn Việt Cồ (Chủ tịch hội đồng)
PGS. TS.Trần Hoàng Thành (GV phản biện)PGS. TS.Trần Hoàng Thành (GV phản biện)
PGS. TS. Hoàng Hồng Thái (GV phản biện)PGS. TS. Hoàng Hồng Thái (GV phản biện)
PGS.TS. Trần Thị Dung (Ủy viên)PGS.TS. Trần Thị Dung (Ủy viên)
TS. Chu Thị Hạnh (Thư ký)TS. Chu Thị Hạnh (Thư ký)
PGS.TS. Ngô Quý Châu (GV hướng dẫn)PGS.TS. Ngô Quý Châu (GV hướng dẫn)
Các thầy, cô giáoCác thầy, cô giáo
lãnh đạo cơ quan,lãnh đạo cơ quan,
đồng nghiệp,đồng nghiệp,
bạn bè và gia đìnhbạn bè và gia đình
đã giúp em hoàn thành luận văn này!đã giúp em hoàn thành luận văn này!